2. วิธีเสียบฟองนาต้ นกล้ า
้
ประโยชน์ ของการปลูก
ผัก
สิ่งที่ต้องใช้ ในการปลูก
ผักแบบไฮโดรโปนิกส์
วิธีทาบ่ อโฟม
การเพาะเมล็ดบนฟองนา
้
ดูการเจริญเติบโตของผัก
บรรณานุกรม

3. ไฮโดรโปนิกส์ (อังกฤษ: Hydroponics) เป็ นการปลูกพืชโดย
ไม่ใช้ ดิน นับเป็ นวิธีการใหม่ในการปลูกพืช โดยเฉพาะการปลูกผักและพืช
ที่ใช้ เป็ นอาหาร เนื่องจากประหยัดพื ้นที่ และไม่ปนเปื อนกับสารเคมีตางๆ
้
่
ในดิน ทาให้ ได้ พืชผักที่สะอาดเป็ นอาหาร ปั จจุบนนี ้ในเทคนิคการปลูกพืช
ั
แบบไร้ ดินหลายแบบด้ วยกัน

4. ไฮโดรโปนิกส์นนมีประโยชน์หลักๆ 2 ประการด้ วยกัน ประการแรกคือช่วยให้ มี
ั้
สิ่งแวดล้ อมที่ควบคุมได้ มากขึ ้นสาหรับการเติบโตของพืช แทนที่จะเป็ นการใช้ ดินอย่างเดิม
ทาให้ กาจัดตัวแปรที่ไม่ทราบออกไปจากการทดลองได้ จานวนมาก ประการที่สองก็คือ พืช
หลายชนิดจะให้ ผลผลิตได้ มากในเวลาที่น้อยกว่าเดิม และบางครังก็มีคณภาพที่ดีกว่าเดิม
้ ุ
ด้ วย ซึงในสภาพแวดล้ อมและสภาพการเศรษฐศาสตร์ หนึงๆ การปลูกพืชแบบไฮโดรโป
่
่
นิกส์จะให้ ผลกาไรแก่เกษตรกรได้ มากขึ ้น และด้ วยการปลูกที่ไม่ใช้ ดิน จึงทาให้ พืชไม่มีโรค
ที่เกิดในดิน ไม่มีวชพืช และไม่ต้องจัดการดิน และยังสามารถปลูกพืชใกล้ กนมากได้
ั
ั

5. ด้ วยเหตุนี ้พืชจึงให้ ผลผลิตในปริมาณที่มากกว่าเดิม ขณะที่ใช้ พื ้นที่จากัด
นอกจากนี ้ยังมีการใช้ น ้าน้ อยมาก เพราะมีการใช้ ภาชนะหรื อระบบวนน ้าแบบปิ ด
เพื่อหมุนเวียนน ้า เมื่อเทียบกับการเกษตรแบบเดิมแล้ ว นับว่าใช้ น ้าเพียงส่วนน้ อย
นิดเท่านัน
้
ด้ วยคุณภาพที่กล่าวมาข้ างต้ น ทาให้ ไฮโดรโปนิกส์มีประโยชน์กบการปลูกพืชที่ไม้
ั
ใช่วิธีการแบบเดิมๆ นักเขียนนิยายวิทยาศาสตร์ ได้ เสนอมานานแล้ วว่า ไฮโดรโป
นิกส์จะทาให้ สถานีอวกาศ หรื อ ยานอวกาศ สามารถปลูกพืชไร้ ดินได้ เอง และ
คุณสมบัติดงกล่าวนี ้ทาให้ ไฮโดรโปนิกส์เหมาะอย่างยิ่งสาหรับผู้ที่ต้องการปลูกพืช
ั
โดยการการควบคุมปั จจัยที่เกี่ยวข้ องได้ มากที่สด และมีความหนาแน่นสูงสุด
ุ

6. 1. เมล็ดผักที่ต้องการปลูก (มือใหม่ แนะนาผัก
สลัดต่าง ๆ ผักกาดขาว กวางตุ้ง เพราะงอกง่าย)
+ ฟองน ้าหนา 1 นิ ้ว
2. ปุยไฮโดรโปนิกส์ ทัวไปเรี ยกว่าปุย AB เพราะ
๋
่
๋
จะขายเป็ นคูกน A 1 ขวดและ B 1 ขวด
่ ั
3. ภาชนะปลูก จะเป็ นถังน ้า 3-5 ลิตร หรื อจะทา
บ่อโฟม (ถ้ าใช้ เป็ นถัง ซื ้อโฟมหนา 1 นิ ้วมาทาที่
ปิ ดปากถังด้ วย ไว้ แขวนต้ นผัก เพราะต้ นผัก
จะต้ องอยูเ่ หนือน ้า)

7. วิธีทาบ่อโฟม (ไซส์ 60X60 เซนติเมตร)
อุปกรณ์
1. โฟมหนา 1.5 นิ ้ว 1 แผ่น (ไซส์มาตรฐาน
60X120 เซนติเมตร)
2. โฟมหนา 1 นิ ้ว 1 แผ่น
3. กาวลาเท็กซ์กระป๋ องใหญ่ ๆ หน่อย เพราะเราทา
กาวหนาทังบ่อช่วงรอยต่อ
้
4. ไม้ เสียบลูกชิ ้น 8 นิ ้ว ไว้ เสียบยึดระหว่างรอกาว
แห้ ง (24 ชัวโมง)
่
5. ไม้ บรรทัดแข็ง ๆ ถ้ าเป็ นไม้ บรรทัดเหล็กจะดีมาก
6. คัตเตอร์ ใบมีดคม ๆ

8. วิธีทา
1. ตัดฐานโฟม 1.5 นิ ้ว ขนาด 60X60 เซนติเมตร
2. ตัดขอบนอกสูง 12 เซนติเมตร ความยาวเท่ากับฐานให้ พอดี
3. ตัดขอบใน สูง 8 เซนติเมตร เพื่อกันโฟมลงไปอยู่ระดับเดียวกับน ้า เพราะรากผักต้ องมีพื ้นที่
อากาศไว้ ให้ ผกด้ วย ไม่แช่น ้าทังหมด
ั
้

9. การประกอบ
- ทากาวลาเท็กซ์ให้ ทว ตามแนวที่ต้องประกบกัน แล้ วจับประกบ ยึดด้ วยไม้ เสียบลูกชิ ้น
ั่
- ขอบในและขอบนอก ทากาวให้ ติดกันด้ วย และอย่าลืมทากาวให้ ติดกับฐาน
- กาวทาให้ มาก ๆ เวลาแห้ งแล้ วจะได้ ติดแน่น ๆ ค่ะ เพราะแรงดันน ้ามีมาก
- ตัดแล้ วไม่สนิท ไม่เป็ นไรค่ะ แค่พยายามให้ เรี ยบที่สด เพราะจะซ้ อนถุงดากันน ้ารั่วอีกรอบ
ุ
ฝาบน ให้ วดขนาดให้ เล็กกว่าขอบอันสูง (พอน ้าลดมันจะไปติดขอบล่าง ทาให้ โฟมไม่ติดกับ
ั
น ้าตลอดเวลา) เจาะช่องปลูกผักห่างกัน 16 - 25 หลุม หรื อน้ อยกว่า แล้ วแต่ชนิดผัก ผักสลัดควรช่อง
ห่าง ๆ กันผักจะพุ่มสวยค่ะ ส่วนผักไทยใช้ ป๋ ยมากกว่า กินน ้ามากกว่า หลัง 20 วันต้ องเปิ ดดูระดับน ้า
ุ
หากน ้าน้ อยเกินให้ เติมให้ ความสูงไม่ต่ากว่า 4 เซนติเมตร

10. เป็ นถาดไซส์ 18 หลุม ระยะห่างหลุม 8 เซนติเมตร
อุปกรณ์
1. โฟมหนา 1.5 นิ ้ว 1แผ่น ขนาดมาตรฐาน 60*120 เซนติเมตร)
2. โฟมหนา 1 นิ ้ว 1 แผ่น
3. กาวลาเท็กซ์ 1 กระป๋ อง
4. ไม้ เสียบลูกชิ ้น ยาว 8-10 นิ ้ว
5. คัตเตอร์ คม ๆ ไม้ บรรทัดเหล็ก ปากกาหรื อดินสอไว้ มาร์ คจุด และอะไรก็ได้ ไว้ รองตัด

11. วิธีตัดโฟม
วัดขนาดที่ต้องการ ขีดเส้ นเพื่อเป็ นแนวตัด ตัดโฟมโดยใช้ วิธีไม้ บรรทัดเหล็กทาบ
และกรี ดตามไม้ บรรทัด กรี ดซ ้า ๆ จนโฟมขาด ห้ ามหันทีเดียว จะเป็ นฟั นและเอียง
่

12. ชิ ้นนี ้เป็ นชิ ้นฐาน ใช้ โฟมหนา 1.5 นิ ้วตัดตามขนาดดังนี ้

13. เริ่มประกอบ
เราใช้ กาวลาเท็กซ์ เพราะเจ้ าตัวนี ้
ต่อโฟมดีคะ พอแห้ งสนิท (เกิน 1 วันขึ ้นไป)
่
ขอบนอก ชิ ้นยาว ทาด้ านที่จะประกบ
ฐานด้ านเดียวค่ะ
1. ประกอบขอบสูง 12 เซนติเมตร ก่อน
ทาขาวขอบล่างเท่านัน
้

14. 2. จับประกบกับฐานด้ านล่างให้ ตรงแนว

15. 3. เสียบยึดด้ วยไม้ เสียบลูกชิ ้นเฉียง ๆ (พอแห้ ง ดึงไม้ ออกได้ )

16. 4. ทากับด้ านยาวของขอบนอกทัง้ 2 ด้ าน

17. 5. ประกอบด้ าน 12x31.8 โดยทากาวที่ขอบทัง้ 3 ด้ าน ทากาวให้ ช่ม ๆ
ุ

18. 6. ประกอบด้ านที่เหลือ แล้ วเสียบยึดด้ วยไม้ เสียบลูกชิ ้น

19. 7. ประกอบขอบในกันต่อแผ่นที่กว้ าง 8 เซนติเมตร เอาอันยาวก่อน

20. 8. ทากาวขอบทัง้ 3 และด้ านที่จะประกบกับขอบนอก

21. 9. แนวยาว 2 ด้ านเสร็จ ก็ต่อแนวสันไม่ต้องเสียบไม้ ลกชิ ้นขอบใน
้
ู

22. 10. เสร็จแล้ ว เมื่อประกอบเสร็จก็ผงทิ ้งไว้ 1 คืน จะแห้ งสนิท ถ้ าใครต่อเสร็จแล้ วมีรูก็ไม่
ึ่
เป็ นไร เพราะเดี๋ยวตอนปลูก ต้ องซ้ อนถุงดากันน ้ารั่วอีกรอบโดยตัดเป็ นแผ่นแล้ วปู แค่ให้
บ่อสามารถเก็บกักน ้าไว้ ได้ วย ถุงดานี ้ สามารถเปลี่ยนเมื่อไหร่ก็ได้ หลังเก็บเกี่ยวอายุการ
ใช้ งานนานหลายเดือน ส่วนบ่อโฟมอยูได้ หลายปี
่

23. จากนันก็มาทาส่วนฝากันต่อ ระยะห่างของหลุมจะขึ ้นอยูกบชนิดผัก
้
่ ั
ผักสลัด ควรเกิน 12 เซนติเมตรขึ ้นไป ผักไทย 10 เซนติเมตร
11. ตัดชิ ้นฝาด้ านบน 52x30.5

24. 12. แบ่งเป็ นช่องเท่า ๆ กัน ช่องละ 7.5-8 เซนติเมตร เท่ากับได้ 18 หลุม

25. 13. จากจุดที่มาร์ คไว้ เจาะเป็ นช่องเล็กกว่า 1x1 นิ ้วเล็กน้ อย

27. ก่อนลงแปลง เราต้ องทาการเพาะเมล็ดผักบนฟองน ้าก่อนใช้ ฟองน ้า หนา 1 นิ ้ว
(ฟองน ้าก่อสร้ าง ก้ อนละ 5 บาท) ตัดเป็ นลูกเต๋าแล้ วใส่ถาด นาน ้าเปล่าใส่ไป บีบ
ๆๆๆ ให้ ฟองน ้ากินน ้าจมอิ่ม (ฉ่าน ้าไม่ลอยน ้า) แล้ ววางเมล็ดบนฟองน ้า (การวาง
เมล็ด ทาได้ กบเมล็ดผักบางชนิดเท่านัน เพราะผักบางอย่าง เช่น ผักบุ้งจีน รากไม่
ั
้
แทงฟองน ้า) เพียง 2-3 วัน ต้ นอ่อนก็จะงอกและมีใบเลี ้ยง นาลงน ้าได้ เลย

28. ก่อนลงผัก ต้ องผสมน ้าประปา และปุยไฮโดร (AB) ในน ้าที่เราจะใช้ ปลูกเสียก่อน
๋

29. วิธีเสียบฟองนาต้ นกล้ า
้
เสียบให้ ฟองน ้าด้ านล่างโฟมต่าลงกว่าโฟมนิดหน่อยตามรูปเพื่อให้
ฟองน ้าดูดน ้ามาเลี ้ยงต้ นอ่อนได้ สะดวก

30. น ้าในบ่อให้ ใส่ถงขอบล่างของบ่อ เพื่อด้ านล่างฟองน ้าจะได้ จ่มน ้าปุย
ึ
ุ ๋

31. พอเวลาผ่านไป ผักกินน ้า น ้าก็จะลดระดับลงเอง

32. สิ่งที่ต้องเตรี ยม
1. ถาดมีขอบสูง หรื อกล่อง
2. ฟองน ้าก่อสร้ างหนา 1 นิ ้ว 1 แผ่น
3. กรรไกร
4. ที่คีบเมล็ด (จะใช้ แหนบก็ไม่วากันค่ะ)
่
5. เมล็ดผัก

33. ฟองน ้า ตัดตามขวาง หนา 1 นิ ้ว แล้ วตัดแบ่งเป็ น 4 ชิ ้น

34. เอาน ้าใส่ถาด แล้ วจิ ้ม ๆๆ ฟองน ้า ให้ กินน ้าให้ อิ่มฉ่าสังเกตว่าฟองน ้าจะฉ่าและจมน ้า
ถ้ าไม่อิ่มน ้า จะลอย

35. ทาให้ เรี ยบร้ อย และเรี ยงให้ เป็ นระเบียบ ระดับน ้าที่ใส่อยู่ ประมาณ 3/4 ฟองน ้า

36. ใช้ ที่คีบ หรื อแหนบ หนีบเมล็ด มือต้ องแห้ ง เพราะหากมือแฉะแล้ วเทเมล็ดใส่มือ แล้ วใช้
ไม่หมดเทกลับใส่ซอง เมล็ดที่ชื ้นจะเป็ นราอยูในซอง แล้ วเวลานามาใช้ ครังต่อไป จะติด
่
้
เชื ้อราเน่าตายในบ่อปลูก (เป็ นที่มาของต้ นอ่อนรากเน่า)

37. เป็ นอันเสร็จเรี ยบร้ อย วางฟองน ้าละ 2 เมล็ด งอก 1 เท่าตัว งอก 2 พอไหวต่อหลุม
อีก 2 วัน ต้ นอ่อนจะได้ ที่พร้ อมลงบ่อปลูก

38. 12 ชัวโมงผ่านไป บางเมล็ดก็เริ่มแตก และแทงรากออกมาแล้ ว
่

39. 39 ชัวโมงผ่านไป กวางตุ้งบางฟองน ้าเริ่ม เดินออกจากฟองน ้าและรากเริ่มเกาะยึด
่
ฟองน ้าแล้ ว

40. เมล็ดผักสลัดที่ดีต้องงอกง่าย 15 ชัวโมงผ่านไป รากงอกแล้ ว ปกติใช้ เวลาเพาะบน
่
ฟองน ้า 2-4 วัน แล้ วแต่ความสมบูรณ์ของเมล็ดที่ได้ มา

41. จุดที่วางบ่อปลูก อย่างน้ อยต้ องได้ แดดครึ่งวันเป็ นอย่างต่า ถ้ ามีอะไรบังแดด ต้ องตัดให้
โล่ง ต้ นกล้ าแต่ละฟองน ้าโตไม่เท่ากัน ให้ นากล้ าที่ได้ เวลา ลงก่อน ที่เหลือรอให้ ได้ ที่

42. ต้ นกล้ าอายุ 41 ชัวโมง รอใบเลี ้ยงกางก็ลงน ้าได้ เลย
่

44. ใช้ ถงดาแบบหนา ตัดแผ่ แล้ วปูลงในบ่อปลูก เอาน ้าใส่ และต้ องตวงดูด้วยว่าใช้ น ้ากี่
ุ
ลิตร (ใช้ เหยือกตวงน ้า) จากนันผสมปุย A และ B ตามส่วน
้
๋

45. เอาต้ นกล้ าที่ใบเลี ้ยงแผ่แล้ ว เสียบลงแผ่นโฟม โดยก้ นฟองน ้าจะต้ องต่ากว่าแผ่น
โฟม เพื่อให้ ฟองน ้ากินน ้าได้ สะดวก (เลี ้ยงต้ นอ่อน)

46. แผ่นโฟมจะต้ อง "ลอย" อยูบนน ้าผสมปุย
่
๋

47. 9 วัน

48. 11 วัน

49. 18 วัน

50. 26 วัน

51. 30 วัน

52. 35 วัน

53. 1. http://hilight.kapook.com/view/84880
2.http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%84%E0%B8%
AE%E0%B9%82%E0%B8%94%E0%B8%A3%E0%B9%82
%E0%B8%9B%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%81%E
0%B8%AA%E0%B9%8C