2. Үйл явдал ба хэрэг явдлын үр дүнг
илтгэсэн өгүүлбэр ба цогцолборын учир
шалтгааныг дэлгэрүүлэн өгүүлснийг,эсвэл
дэлгэрэнгүй үйл явдал ба хэрэг явдлын учир
шалтгааныг дурдан хураангуйлан өгүүлснийг
тайлбарламж гэнэ.
Тайлбарламж
Тайлбарлагдаж
буй хэсэг
Тайлбарлаж
буй хэсэг

3. Эхэд тайлбарлагдаж буй дүгнэлт нь эхэндээ,
тайлбарлаж буй хэсэг нь сүүлдээ байрлаж
болно.
а
б
в
г
д

4. Тайлбарламжийн тайлбарлаж буй хэсэг
нь эхэндээ, тайлбарлагдаж буй үр дүн
нь сүүлдээ байх нь бий.
б
в
г
а
д

5. Тайлбарламжийн үндсэн шинж

Учир
шалтгааныг

тайлбарлах

Үйл
явцыг
тайлбар
-лах
Мөн
чанарыг
тайлбарлах

6. Навч яагаад унадаг вэ?
Намар нарны илч буурч, хүйтэн сэрүүн
болоход навчийг ногоон өнгөтэй болгодог мөхлөг нь
задардаг. Навчны эсийн дотор улаан шар өнгөтэй
будагч бодис үлдсэнээс навч улайх, шарлах зэргээр
хувирна. Хүйтрэхэд ургамал хөрснөөс ус авах нь
багасна. Түүнчлэн навч хөгширдөг. Энэ үед навчны
эсэд ургамлын амьдралд хэрэгтэй эрдэс давс их
хэмжээгээр хуримтлагдсанаас навч унадаг.
Ямагт навчтайгаа байдаг ургамлыг мөнх ногоон
ургамал гэдэг. Тэдгээр ургамлын навчны зарим нь
унаж байхад шинэ навч ургаж байдгаас мөнх ногоон
харагддаг байна.
(Д.Базаррагчаа)

7. 
Шалтгаан
намар
Нарны илч буурна .
Хүйтэн сэрүүн болно.
Хэрэгцээгүй эрдэс давс
Үйл явц
Навч шарлана.
Мөхлөг нь задарна.
Навч улайна.
Ургамал хөрснөөс ус авах
нь багасна.
Навч хөгширнө.
Үр дагавар
Навч унадаг.
Шинэ навч ургадаг.

8. 









Танилцуулга
тодорхойлох
Захидал
Эсээ
Зөвлөгөө
Намтар
Тэмдэглэл
Өдрийн тэмдэглэл
Аян замын тэмдэглэл
Зар сурталчилгаа
Болсон явдал
сайхны
шинжлэн
мэдээлэх
нийтлэл уран

9. 

Ээж аав хоёр чинь 2 хоногийн хугацаатай
хөдөө явах болжээ. Чи дүүтэйгээ гэртээ үлдэв.
Ээж чинь чамд энэ 2 хоногт хүнсэндээ
хэрэглээрэй гэж 20 000 төгрөг өгчээ. Юу авахаа
тооцоолно уу. Үүнээс чамд энэ 2 хоногт
хэрэгцээтэй зүйлийг аваад өөртөө хэрэглэх
мөнгө үлдээх боломж байна уу? Мөнгө үлдвэл
энэ мөнгө яагаад үлдэж байгааг тайлбарлана
уу?
Өөрийн хийсэн зүйлийг тайлбарламж
хэлбэрээр бичнэ үү.

10. 

Танайх зуслангийн байшингийнхаа том өрөө
болон гал тогооны өрөөний шалыг хулдааслах
хэрэгтэй болов. Аав чинь чамайг зах орж
шалны хулдаас авчрахыг санал болгов.
Хулдаасыг ямар хэмжээтэй авахаа тогтоохын
тулд эхлээд яах ёстой вэ? Зах дээр очтол 2,3,4
метрийн өргөнтэй янз бүрийн өнгөтэй хулдаас
байв. Алинаас нь хэдэн метрийг авах вэ? Ямар
өнгийг сонгох вэ?
Өөрийн
хийсэн
зүйлийг
тайлбарламж
хэлбэрээр бичнэ үү.