Ιστορία Στ΄ δημοτικού http://users.sch.gr/dimylonaki/mathimata_istoria_st_ioannis_kapodistrias.htm

1. Κεφάλαιο 17
Ο Ιωάννης Καποδίστριας και το έργο του
Ο Ιωάννης Καποδίστριας καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια της
Κέρκυρας. Διετέλεσε υπουργός των Εξωτερικών της Ρωσίας μέχρι το 1822,
οπότε απομακρύνθηκε από τη θέση του και εγκαταστάθηκε στην Ελβετία.
Πέντε χρόνια αργότερα, το 1827, η Γ' Εθνοσυνέλευση της Τροιζήνας τον
εξέλεξε Κυβερνήτη της Ελλάδας.

2. Οι πηγές αφηγούνται...
1. Επιστολή του Ιωάννη Καποδίστρια προς τον Αδαμάντιο Κοραή, Αγκόνα, 2
Δεκεμβρίου 1827
«Να είσαι βέβαιος ότι πάω στην Ελλάδα με σκοπούς σαφείς οι οποίοι, εάν
λάβουν τη βοήθεια των ομογενών μας και σε κάποιο βαθμό των περιστάσεων,
μπορούν να αποδείξουν, ελπίζω, ορθή την καλή σου γνώμη για μένα. Σου
εύχομαι λοιπόν, άνδρα σεβάσμιε, υγεία και μακροβιότητα για να κρίνεις
τους σκοπούς μου αυτούς, και - τολμώ να πω - για να χαρείς τους
καρπούς τους. Ωστόσο, πρόσφερε τη βοήθειά σου στα σχολεία, τα οποία
εδρεύουν προσωρινά στην Τεργέστη, τη Βενετία και την Αγκώνα, προς
όφελος των Ελληνοπαίδων, τα οποία έριξαν στα παράλια της Αδριατικής οι
συμφορές της πατρίδας».
Αδαμάντιος Κοραής, Αλληλογραφία, επιμέλεια Κ.Θ. Δημαράς, τόμ. 6, Αθήνα 1984, σσ. 64-

3. Ο Ιωάννης Καποδίστριας ήρθε στην Ελλάδα, και μάλιστα με καλούς σκοπούς,
για να γίνει κυβερνήτης.
Τι χώρα πιστεύετε ότι βρήκε;
Α. Μια χώρα που οι κάτοικοί της ήταν ελεύθεροι και πλούσιοι.
Β. Μια χώρα που οι κάτοικοί της ήταν πάμφτωχοι και αμόρφωτοι.
Γ. Μια χώρα που οι κάτοικοί της ήταν αγωνιστές αλλά και διχασμένοι.
Δ. Μια χώρα που οι κάτοικοί της εργάζονταν σε καλές δουλειές.
Μια χώρα που οι κάτοικοί της είχαν καταφύγει στα βουνά και τις σπηλιές.
Ε.
Μια χώρα που δεν ήταν καν κράτος με σύνορα.
ΣΤ.
Μια χώρα που οι κάτοικοί της τον χρειάζονταν.
Ζ.

4. Ο Καποδίστριας έφτασε λοιπόν
στο Ναύπλιο, την πρώτη πρωτεύ-
ουσα του ελληνικού κράτους,
αναλαμβάνοντας τη διακυβέρ-
νηση μιας χώρας που έβγαινε
από πολύχρονο αγώνα ενώ οι
κάτοικοι της και ιδιαίτερα οι
πρόσφυγες ήταν εξαθλιωμένοι.
Τη στιγμή της άφιξής του σχεδόν
όλη η Πελοπόννησος και η Στερεά
Ελλάδα είχαν ξαναπέσει στα
χέρια των Οθωμανών και των
Αιγυπτίων, ενώ μεταξύ των Ελλή-
νων συνεχίζονταν οι εμφύλιες
διαμάχες. Όμως ποιος ήταν ο
Ιωάννης Καποδίστριας και
πού τον βρήκαν οι Έλληνες;
Με το ψήφισμα της Τρίτης Εθνικής
Συνέλευσης ο Καποδίστριας εκλέχτηκε
Κυβερνήτης της Ελλάδας
https://el.wikipedia.org/

5. Ο Ιωάννης Καποδίστριας ήταν
διπλωμάτης, πολιτικός και ιατρός
γεννημένος στην Κέρκυρα.
Μιλούσε Λατινικά, Ιταλικά και
Γαλλικά. Ήταν ο Έλληνας με τη
μεγαλύτερη διπλωματική εμπειρία
στα χρόνια του, καθώς είχε
διατελέσει υπουργός Εξωτερικών
του τσάρου και ήταν απόλυτα
καταξιωμένος πολιτικά σε όλη την
Ευρώπη.

6. Με τον ερχομό του και αναλαμβάνοντας τη θέση του Κυβερνήτη, ο
Καποδίστριας είχε να αντιμετωπίσει:
ότα εχθρικά στρατεύματα
ότην πειρατεία
ότους ανύπαρκτους θεσμούς,
ότη διάλυση του στρατού,
ότις εμφύλιες διαμάχες
ό την κακή οικονομική κατάσταση της χώρας.
Εάν ήσουν εσύ ο πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδας, τι θα έκανες;
Α. Θα φρόντιζα να μαζέψω λεφτά βάζοντας του πολίτες να πληρώνουν φόρους.
Β. Θα φρόντιζα να φτιάξω σχολεία για να μορφωθούν τα παιδιά.
Γ. Θα φρόντιζα να μορφώσω τους αγρότες.
Δ. Θα φρόντιζα να οργανώσω στρατό.
Ε. Θα φρόντιζα να αναπτύξω τον τουρισμό.
ΣΤ. Θα φρόντιζα να αναπτύξω το εμπόριο και τη ναυτιλία για να ανθίσουν τα
οικονομικά των πολιτών και να μπορούν να πληρώσουν φόρους.

7. Ο Κυβερνήτης επιχείρησε να οργανώσει το κράτος, βελτιώνοντας τη διοίκηση
και την οικονομία του. Προκειμένου να πετύχει το στόχο του, συγκέντρωσε
όλες τις εξουσίες στο πρόσωπο του αναβάλλοντας για δύο χρόνια τη
σύγκληση της Δ' Εθνοσυνέλευσης, που τελικά πραγματοποιήθηκε στο Άργος
το 1829. Επίσης, για να διευκολύνει τις συναλλαγές, ίδρυσε Εθνική Τράπεζα
ψήφισε νόμο για την απαγόρευση εξαγωγής αρχαιοτήτων από την Ελλάδα και
έκοψε νομίσματα (φοίνικας) που αντικατέστησαν τα τουρκικά γρόσια.
Ο φοίνικας ή
φοίνιξ ήταν η
πρώτη
χρηματική
μονάδα που
χρησιμοποίησε
το κράτος της
σύγχρονης
Ελλάδας.
https://el.wikipedia.org/

8. Ο Καποδίστριας, επειδή πίστευε ότι η πρόοδος της χώρας στηριζόταν στη
γεωργία, ίδρυσε Γεωργική Σχολή στην Τίρυνθα για την εκπαίδευση των
Ελλήνων αγροτών, εισήγαγε την καλλιέργεια της πατάτας και στήριξε την
παραγωγή μεταξιού. Παράλληλα, αναπτύχθηκαν το εμπόριο και η ναυτιλία
και οργανώθηκε τακτικός στρατός.
Το γραφείοτου
Ιωάννη
Καποδίστρια
όπως
εκτίθενται στο
Εθνικό
Ιστορικό
Μουσείο.
https://el.wikipedia.org/

9. Ιδιαίτερη βαρύτητα δόθηκε στη βασική εκπαίδευση των Ελλήνων. Αρμόδια
Επιτροπή ανέλαβε τη σύνταξη βιβλίων και τη δημιουργία αλληλο-
διδακτικών σχολείων, στα οποία οι καλύτεροι μαθητές των μεγαλύτερων
τάξεων μάθαιναν στους μικρότερους με τη βοήθεια του δασκάλου γραφή και
ανάγνωση.
https://spetses.files.wordpress.com/

10. Ιδρύθηκε επίσης το πρώτο ελληνικό Γυμνάσιο και το Κεντρικό Σχολείο στην
Αίγινα. Στην Αίγινα λειτούργησε και το Ορφανοτροφείο της Αίγινας, που η
κατασκευή του έγενε με χρήματα Ελλήνων του εξωτερικού και φιλελλήνων.
Εγκαταστάθηκαν εκεί, ήδη την άνοιξη του 1829, 500 περίπου ορφανά από τον
Πόρο και το Ναύπλιο. Μετά τον θάνατο του Καποδίστρια, το Ορφανοτροφείο
έκλεισε.
Ιστορική Επιγραφή Ορφανοτροφείου Αίγινας
https://el.wikipedia.org/

11. Καθώς οι διαπραγματεύσεις με τις Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής (Αγγλία,
Γαλλία, Ρωσία) συνεχίζονταν, η χώρα δεν είχε ακόμη καθορισμένα σύνορα.
Ο Κυβερνήτης χρησιμοποίησε το κύρος και την εμπειρία του στη διεθνή
διπλωματία για να πετύχει την κατοχύρωση όσο το δυνατόν περισσοτέρων
εδαφών στο ελληνικό κράτος, προτείνοντας να είναι εντελώς ανεξάρτητο
και με δικό του ηγεμόνα. Προσπάθησε επίσης να κρατά επαναστατημένη
την Κρήτη και τη Στερεά Ελλάδα, προκειμένου οι περιοχές αυτές να
συμπεριληφθούν στο νέο κράτος.
https://el.wikipedia.org/

12. Στην τελευταία μάχη της Επανάστασης, που δόθηκε στην Πέτρα της
Βοιωτίας τον Σεπτέμβριο του 1829, οι εξεγερμένοι Έλληνες με επικεφαλής
τον Δημήτριο Υψηλάντη νίκησαν τους Τούρκους και τους ανάγκασαν να
συνθηκολογήσουν. Μετά τη σημαντική αυτή νίκη, η Λειβαδιά και ουσιαστικά
ολόκληρη η Στερεά Ελλάδα παραδόθηκε στους επαναστάτες.
https://www.offlinepost.gr/
https://el.wikipedia.org/

13. Η συγκεντρωτική διακυβέρνηση του Καποδίστρια και η σύγκρουσή του με
πολλά τοπικά συμφέροντα προκάλεσαν τη δυσαρέσκεια πολιτικών
ομάδων, που αντέδρασαν στην πολιτική του. Κέντρο του αντικαποδιστριακού
αγώνα έγινε η Ύδρα, έδρα των πλοιοκτητών και πιο συγκεκριμένα της
οικογένειας Κουντουριώτη. Αυτοί απαιτούσαν να αποζημιωθούν για τα
καράβια που είχαν χάσει κατά τη διάρκεια του Αγώνα, αν και δεν είχε το κράτος
χρήματα.
https://www.orthodoxianewsagency.gr/

14. Από το προηγούμενο έτος, το 1830, είχε ξεσπάσει ανταρσία στη Μάνη υπό την
ηγεσία του Τζανή Μαυρομιχάλη. Ο αδερφός του, ο Πετρόμπεης
Μαυρομιχάλης, που βρισκόταν στο Ναύπλιο περιορισμένος, ζήτησε να πάει
στη Μάνη να ησυχάσει τα πράγματα. Το αίτημά του όμως δεν έγινε δεκτό και
προσπάθησε να δραπετεύσει. Συνελήφθηκε τότε και φυλακίστηκε. Όταν το
έμαθαν, ο αδερφός και ο γιος του Πετρόμπεη, Κωνσταντίνος και Γεώργιος
Μαυρομιχάλης, εφάρμοσαν το μανιάτικο έθιμο της βεντέτας.
Ο Κωνσταντίνος
Μαυρομιχάλης
ήταν αγωνιστής
του 1821 και
πολιτικός του
νεοσύστατου
Ελληνικού
κράτους.
Ο Γεώργιος
Μαυρομιχάλης
ήταν Φιλικός
και αγωνιστής
του 1821.
https://el.wikipedia.org/

15. Το πρωί της 27ης Σεπτεμβρίου 1831, έξω από την εκκλησία του Αγίου
Σπυρίδωνος στο Ναύπλιο, πυροβόλησαν και μαχαίρωσαν θανάσιμα τον
κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια, καθώς πήγαινε να παρακολουθήσει την
κυριακάτικη θεία λειτουργία. Τον Καποδίστρια συνόδευε ο Κρητικός
μονόχειρας σωματοφύλακάς του Γεώργιος Κοζώνης, ο οποίος πυροβόλησε
τον Κωνσταντίνο Μαυρομιχάλη. Τον τελευταίο τον αποτελείωσε ο όχλος και το
πτώμα του πετάχτηκε στο λιμάνι.
https://www.alltimeclassic.net/

16. Ο Γεώργιος Μαυρομιχάλης κατέφυγε στη γαλλική πρεσβεία, από όπου και
παραδόθηκε στις αρχές για να δικαστεί, ύστερα από την επιμονή του πλήθους
που είχε συγκεντρωθεί και απειλούσε να κάψει την πρεσβεία. Τελικά
καταδικάστηκε σε θάνατο και τουφεκίστηκε λίγες μέρες αργότερα.
https://naxospress.gr/

17. Ο τραγικός θάνατος του Καποδίστρια βύθισε σε θλίψη τον γεωργικό πληθυσμό,
ενώ αντίθετα στην Ύδρα δέχτηκαν την είδηση με πανηγυρισμούς. Κάποιοι
πάντως υποστηρίζουν ότι οι ξένες δυνάμεις έπαιξαν τον δικό τους ρόλο στη
δολοφονία του
Καποδίστρια για
δικά τους
συμφέροντα.
Αποτέλεσμα της
δολοφονίας του
ήταν στη χώρα
να επικρατήσει
αναρχία.
https://www.lifo.gr/

18. Οι πηγές αφηγούνται...
2. Η αγροτική τάξη στο πρώτο ελληνικό κράτος
«Ο Έλληνας χωρικός που κάπως τα βολεύει διαθέτει συνήθως για να οργώσει
τη γη ένα άροτρο και ένα "ζευγάρι" από βόδια, με μερικά γαϊδούρια για τη
μεταφορά των προϊόντων από τα χωράφια του. Η μορφή του αρότρου
αντιστοιχεί ακόμα και σήμερα ακριβώς με τις περιγραφές που έκανε ο Ησίοδος.
Εδώ και τρεις χιλιάδες χρόνια τίποτα δεν άλλαξε. Είναι το σιδερένιο υνί που δεν
σκίζει παρά την επιφάνεια της γης σε βάθος σχεδόν τριών δακτύλων. Για να
χρησιμοποιηθεί το άροτρο χρειάζονται δυό βόδια. Αλλά η κατάσταση
αθλιότητος που βρίσκονται οι Έλληνες χωρικοί εξ' αιτίας του πολέμου είναι
τέτοια που κατά το θάνατο του
Κυβερνήτη μονάχα το ένα τρίτο
των αγροτών διαθέτανε ένα
ζευγάρι».
Φρειδερίκου Τιρς (Φιλέλληνας),
Η Ελλάδα τον Καποδίστρια, τόμ. 1,
Αθήνα, χχ. σ. 290.

19. Ερώτημα
lΠοιες ήταν οι πιο σημαντικές ενέργειες του Καποδίστρια την εποχή που ήταν
κυβερνήτης της Ελλάδας;

20. Απάντηση
lΠοιες ήταν οι πιο σημαντικές ενέργειες του Καποδίστρια την εποχή που ήταν
κυβερνήτης της Ελλάδας;
Ίδρυσε Εθνική τράπεζα, έκοψε το πρώτο νόμισμα, ίδρυσε τη Γεωργική Σχολή
στην Τίρυνθα, εισήγαγε την καλλιέργεια της πατάτας και στηριξε την παραγωγή
του μεταξιού. Βοήθησε στην ανάπτυξη του εμπορίου και της ναυτιλία.
Οργάνωσε τακτικό στρατό. Δημιουργήσε αλληλοδιδακτικά σχολεία και
προόθησε τη συγγραφή σχολικών βιβλίων. Ίδρυσε το πρώτο Γυμνάσιο και το
Ορφανοτροφείο της Αίγινας. Προσπάθησε να δώσει και να μεγαλώσει τα
σύνορα του κράτους και πρότεινε τη δημιουργία ανεξάρτητου ελληνκιού
κράτους.

21. Ερώτημα
lΜε βάση την Πηγή 2, ποια ήταν η κατάσταση της γεωργίας την εποχή του
Καποδίστρια;

22. Απάντηση
lΜε βάση την Πηγή 2, ποια ήταν η κατάσταση της γεωργίας την εποχή του
Καποδίστρια;
Την εποχή του Καποδίστρια οι αγρότες βρίσκονταν σε άθλια κατάσταση.
Χρησιμοποιούσαν το άροτρο και τα βόδια όπως πριν τρεις χιλιάδες χρόνια πριν
οι αρχαίοι πρόγονοί τους. Κάποιοι δεν είχαν ούτε καν τα βόδια, αφού ήταν
πάμφτωχοι.

23. ΤΕΤΡΑΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ
1 ΠΟΝΤΟΣ

24. 1827
Ναύπλιο
Γεωργική Σχολή
πατάτας εκπαίδευση
συγκεντρωτική τοπικά

26. ΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΗ
ΑΠΑΦΛΕΣΣΑΣ
Κ ΡΑΪΣΚΑΚΗΣ
ΑΥΑΡΙΝΟΥ
Ζ ΦΕΙΡΑΚΗΣ
ΟΛΩΜΟΣ
ΡΙΠΟΛΙΤΣΑ
Κ ΝΑΡΗΣ
ΟΥΛΙΩΤΕΣ
ΣΑΪΑΣ

27. Παρουσίαση: ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΥΛΩΝΑΚΗ