Δ' τάξη 3ο Δ.Σ. Παλλήνης Ποντιακός Ελληνισμός 2020 - 2021

1. ΟΙΝΟΗ, ΠΟΝΤΙΑΚΗ ΠΟΛΗ
Κωνσταντίνα Στασινού
Δ’2
3ο Δημ. Σχολ. Παλλήνης

2. ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ
Ο οικισμός Οινόη βρίσκεται στα
παράλια του Εύξεινου Πόντου.
Στην εποχή της Βυζαντινής
Κυριαρχίας την αποκαλούσαν
«Οιναίον». Αργότερα, οι Τούρκοι
την ονόμασαν «Ünye», ονομασία
που διατηρήθηκε μέχρι σήμερα.

3. ΔΟΜΗ ΤΟΥ ΟΙΚΙΣΜΟΥ
Δυτικά του οικισμού ήταν οι ελληνικές συνοικίες,
το Περιγιάλι και η Πόυντα. Στα ανατολικά ήταν οι
μουσουλμανικές συνοικίες. Στη συνοικία Περιγιάλι
υπήρχαν καταστήματα, αλλά η μεγάλη αγορά της
Οινόης βρισκόταν στη συνοικία των
μουσουλμάνων.
Ένας από τους γνωστότερους δρόμους της Οινόης
ονομαζόταν Χατζισμαίλ κι εκεί βρίσκονταν σπίτια,
η αρμενική εκκλησία και το αρρεναγωγείο. Τα
σπίτια ήταν ξύλινα ή πετρόχτιστα. Τα αρχοντικά
άρχιζαν από τη θάλασσα.
Η σκεπαστή αγορά της Οινόης ονομαζόταν Καπάνι.
Η πλατεία ήταν μπροστά στο διοικητήριο που
λεγόταν Καβλάνι. Υπήρχαν και τέσσερα λουτρά, τα
οποία ανήκαν σε μουσουλμάνους και σε αυτά οι
Έλληνες μπορούσαν να πάνε την Τετάρτη και την
Παρασκευή. Τα ναυπηγεία (ταρσανάς) βρίσκονταν
κοντά στην ξύλινη γέφυρα Köprü Basi.

4. Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΟΙΝΟΗΣ
• Το 1461 η Οινόη κατακτήθηκε από το Μωάμεθ Β στη διάρκεια της εκστρατείας εναντίον των Κομνηνών. Αρχικά
ήταν μικρός οικισμός, αναπτύχθηκε όμως αργότερα και δόθηκαν προνόμια στους κατοίκους.
• Το 1806 η κατάσταση στην Οινόη επιδεινώθηκε από τις λεηλασίες και επιδρομές των Λαζών.Γι΄αυτό και πολλοι
κάτοικοι τη Οινόης κατέφυγαν άλλοι στη Σινώπη και άλλοι στις παραλιακές πόλεις της Ρωσίας.
• Το 1833 μια μεγάλη πυρκαγιά συντέλεσε στην παρακμή της πόλης καταστρέφοντας 700 σπίτια και προκαλώντας
τεράστιες ζημιές.
• Το 1880 προκλήθηκε και δεύτερη πυρκαγιά στον οικισμό κατά των οποία κάηκαν και πάλι πολλά σπίτια καθως
και το σχολέίο των ορθόδοξων κατοίκων της Οινόης.
• Υπάρχουν πληροφορίες και για μία ακόμη πυρκαγιά το 1907, η οποία κατέστρεψε την αγορά τη Οινόης.

5. Μετά την έναρξη του Ά
Παγκοσμίου Πολέμου ξεκίνησε ο
διωγμός των ορθόδοξων
κατοίκων του οικισμού και το
1917 διατάχθηκε από τις αρχές η
εκκένωση της Οινόης. Οι
κάτοικοι διασκορπίστηκαν σε
άλλες περιφέρειες. Οι ορθόδοξοι
Χριστιανοί που παρέμειναν στον
οικοσμό εγκατέλειψαν και αυτοί
την περιοχή κατά τα έτη 1922-
1923 και κατευθύνθηκαν στον
ελλαδικό χώρο.

6. ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΑ
Οι κάτοικοι της Οινόης ήταν ορθόδοξοι, μουσουλμάνοι και λίγοι Αρμένιοι. Λένε ότι οι
ορθόδοξοι κάτοικοι κατάγονταν είτε από την Οινόη Αττικής είτε από τη Μάνη, και
μιλούσαν Ελληνικά και την Ποντιακή διάλεκτο. Ως το 1914 οι σχέσεις μουσουλμάνων
και ορθοδόξων της Οινόης ήταν πολύ καλές. Οι μουσουλμάνοι συμμετείχαν σε
αρκετές θρησκευτικές γιορτές και στα πανηγύρια των ορθοδόξων. Οι σχέσεις όμως
των ορθοδόξων κατοίκων του οικισμού με τους ομόθρησκούς τους στα χωριά δεν
ήταν καλές, πιθανότατα λόγω της διαφορετικής καταγωγής και κοινωνικής ομάδας.

7. ΟΙΚΟΝΟΜΊΑ ΚΑΙ ΑΣΧΟΛΊΕΣ
Βασική ασχολία των κατοίκων ήταν η ναυπήγηση
πλοίων. Στην περιφέρεια της Οινόης υπήρχαν
πλούσια δάση και άριστης ποιότητας δέντρα, γεγονός
που βοηθούσε στη ναυπηγική.
Άλλη πλουτοπαραγωγική πηγή ήταν τα λατομεία.
Επίσης στην Πούντα υπήρχαν βιοτεχνίες κεραμικής
που κατασκεύαζαν στάμνες, κεραμίδια και τσοκάλια.
Πολύ σημαντική ήταν και η τέχνη κατασκευής
σχοινιού.
Οι κάτοικοι ασχολούνταν και με τη γεωργία και
καλλιεργούσαν φασόλια, κάνναβη, καλαμπόκι, σιτάρι,
ρύζι, κριθάρι, βρώμη, λίνο, ρεβίθια, φακή και κουκιά.
Εξήγαναν κυρίως φασόλια, κάνναβη, καλαμπόκι,
κρασί, βούτυρο και τυρί.
Άλλη ασχολία ήταν το εμπόριο. Υπήρχαν διάφορες
αγορές, όπως το Γιάμπαζαρ (αγορά λαδιού), το
Ουνπαζάρ (αγορά αλευριού), αγορά υφασμάτων κ.λπ.
Η παρακμή του εμπορίου της Οινόης ξεκίνησε τη
στιγμή που η Σαμψούντα έγινε λιμάνι της Σεβαστείας.
Ως συνέπεια αρκετοί τεχνίτες εγκαταστάθηκαν στη

8. ΔΙΟΙΚΗΣΗ
 Ο οικισμός διοικούνταν από καιμακάμη, από τότε που η Οινόη αναβαθμίστηκε σε καζά. Ο
αντιπρόσωπος της ορθόδοξης κοινότητας λεγόταν μουχτάρης. Υπήρχε εκκλησιαστική επιτροπή
που φρόντιζε την εκκλησία και σχολική επιτροπή που μεριμνούσε για τα σχολεία.
 Στην Οινόη βρίσκονταν δυο εκκλησίες, η «Απανώ Εκκλησία» ή «Παναγία» και η «Κάτω
Εκκλησία» ή «Άγιος Νικόλαος».
 Τα πρώτα σχολεία ιδρύθηκαν τον 19ο αιώνα. Το 1866 υπήρχε ένα γραμματοδιδασκαλείο σε κακή
κατάσταση, μα το 1870 έγινε ένα ελληνικό σχολείο και ένα αλληλοδιδακτικό σχολείο αρρένων.
Στις αρχές του 20ου αιώνα λειτουργούν ένα αρρεναγωγείο και ένα παρθεναγωγείο.

9. Η ΟΙΝΟΗ ΣΗΜΕΡΑ
Σήμερα έχει πληθυσμό 130.000
κατοίκων. Το κλίμα είναι θερμό
και υγρό με λίγες βροχοπτώσεις
ετησίως. Η γεωργία, και μάλιστα
η παραγωγή φουντουκιού είναι η
βάση της οικονομίας.

11. ΠΗΓΕΣ
 https://www.pontiaka.gr/oinoi-w-
69726.html
 https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%C
F%8C%CE%BD%CF%84%CE%BF%CF%82
 https://www.kotsari.com/pontos/poleis-
oikismoi-xoria-perioxes-toponimia-tou-
pontou/130-keris-oinois-pontou-unye-
garapiok-stampoulant-masousarant-
gounatant-tsoutsoglant