2. Νεοκαισάρεια
• Πιθανότατα πρόκειται για την αρχαία πόλη
Κάβειρα.
• Ήταν μια από τις αγαπημένες κατοικίες του
Μέγα Μιθριδάτη, ο οποίος έχτισε εκεί ένα
παλάτι.
• Η Νεοκαισάρεια κυριαρχήθηκε από τις
αυτοκρατορίες των Χετταιών, των Περσών,
των Ελλήνων, των Ποντίων, των Ρωμαίων,
των Βυζαντινών, των Ντανισμεντίδων, των
Σελτζούκων και των Οθωμανών.
• Ήταν πάντα ένα σημαντικό μέρος στην
Ανατολία λόγω της θέσης της, του
κλίματος της και των παραγωγικών
εδαφών της.
3. Οι απαρχές του χριστιανισμού
στη Νεοκαισάρεια
Οι απαρχές του χριστιανισμού στη Νεοκαισάρεια
ανάγονται στον 3ο μ.Χ. αιώνα και ασφαλώς
οφείλονται στον άγιο Γρηγόριο τον θαυματουργό, ο
οποίος διετέλεσε Επίσκοπος Νεοκαισαρείας από το
240 μέχρι το 275.
4. Γεωγραφική θέση
• Η Νεοκαισάρεια (τουρκ. Νίκσαρ,) ήταν έδρα
καζά* και βρισκόταν σε υψόμετρο 350μ στην
κοιλάδα της δεξιάς όχθης του ποταμού Λύκου.
• Κατά τη Ρωμαϊκή εποχή ονομάστηκε
Νεοκαισάρεια.
• Χάρη στην ευεργετική παρουσία του ποταμού
οι πεδιάδες ήταν εύφορες και η γεωργία
ιδιαίτερα ανεπτυγμένη.
• Παρήγαγε σιτηρά ρύζι, όσπρια, αραβόσιτο,
ακόμη και μετάξι
*Ο καζάς (τουρκικά: kaza) ή το καϊμακαμλίκι (τουρκικά
Kaymakamlığı) αποτελεί μια διοικητική διαίρεση που
χρησιμοποιήθηκε αρχικά στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και
έπειτα από τα διάδοχα κράτη της αυτοκρατορίας.
5. Στοιχεία Πληθυσμών
• Το 1879 στην επαρχία της Νεοκαισάρειας
κατοικούσαν 75.000 Έλληνες και είχαν δύο
ελληνικά σχολεία, ένα παρθεναγωγείο και πέντε
- έξι δημοτικά.
• Το 1896 η υποδιοίκηση καζάς αριθμούσε 20.900
κατοίκους από τους οποίους οι 1500 ήταν
μουσουλμάνοι, οι 3000 Αρμένιοι και 1300
Ορθόδοξοι.
• Το 1899 ανφέρεται ότι υπάγονται στην
μητρόπολη Νεοκαισάρειας 40.000 ορθόδοξοι
• Πριν από το 1914 οι έλληνες Ορθόδοξοι
κάτοικοι της επαρχίας υπολογίζονται σε
127.457 χιλιάδες ενώ στις αρχές του ίδιου
έτους σε 117.457 χιλιάδες.
• Τότε η επαρχία της Νεοκαισάρειας
περιελάμβανε 180 κωμοπόλεις και οικισμούς
με 182 σχολαρχεία και δημοτικά σχολεία και
180 ναούς.
Το κτίριο του ελληνικού σχολείου της
Νεοκαισάρειας, σήμερα
χρησιμοποιείται από το Τουρκικό
Υπουργείο Παιδείας ως Δημοτική
Βιβλιοθήκη
6. Δημογραφικά στοιχεία
• Το 1870 στη Νεοκαισάρεια υπήρχαν περίπου εβδομήντα ελληνικά σπίτια
που το καθένα είχε πέντε έξι οικογένειες.
• Το 1870 κατά Σάββα Ιωαννίδη, είχε 600 σπίτια τουρκικά, 300 αρμενικά, και
40 ελληνικά, ενώ στην περιφέρειά της υπήρχαν 24 ελληνικά χωριά.
• Το 1896 η πόλη είχε 4000 κατοίκους (2.500 μουσουλμάνοι, 1250
Αρμένιους και 250 Ορθόδοξους).
• Το 1906 οι κάτοικοι υπολογίζονται σε 6000 από τους οποίους 1000
Έλληνες.
• Το 1921 οι κάτοικοι της πόλης ήταν 10.000 από τους οποίους οι 2.500
χιλιάδες ήταν έλληνες.
7. Άλλα στοιχεία
• Οι έλληνες κάτοικοι της περιοχής ήταν αξιόλογοι τεχνίτες
κυρίως υποδηματοποιοί, ράφτες και κτίστες.
• Η Νεοκαισάρεια την περίοδο της Γενοκτονίας αποτέλεσε
μεταβατικό σταθμό για τους ελληνικούς πληθυσμούς του
Πόντου που εκτοπίστηκαν.
• Εδώ συγκεντρώνονταν οι μελλοθάνατοι πριν
ακολουθήσουν υπό την εποπτεία των ζανταρμάδων* τον
χωρίς επιστροφή δρόμο προς τη μικρασιατική ενδοχώρα.
*είναι ο χωροφύλακας, ειδικά ο Τούρκος χωροφύλακας ή στρατοχωροφύλακας.
8. Μετά την Ανταλλαγή
• Μετά την Ανταλλαγή οι κάτοικοι από την
Νεοκαισάρεια και τα γειτονικά χωριά
εγκαταστάθηκαν:
• στο Νέο Πετρίτσι Σερρών
• στη Θέρμη Θεσσαλονίκης
• στον Άγιο Αντώνιο
• στο Λάκωμα και κάτω Σχολάρι Χαλκιδικής
• στο Σταυρό Βεροίας και σε άλλα χωριά
κυρίως της Βορείου Ελλάδος.