1. Δρ Ράνια Χιουρέα – Σχολική Σύμβουλος http://www.chiourea.gr
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (PROJECT)
ΘΕΜΑ: «ΓΙΟΡΤΕΣ – ΣΧΟΛΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ»
Ουρανία Χιουρέα
Σχολική Σύμβουλος
Διδάκτωρ Παν/μίου Γενεύης
Αυτό το Σχέδιο Εργασίας μπορεί να προγραμματιστεί για όλες τις τάξεις και να
αναπτυχθεί για τις εξής θεματικές ενότητες:
 Θεατρικές εκδηλώσεις
 Εικαστικές συνθέσεις, μουσικο-κινητικές εκδηλώσεις
 Οργάνωση σχολικών εκδηλώσεων
 Το Project «Γιορτές-Σχολικές εκδηλώσεις» περιλαμβάνει ένα εύρος
δραστηριοτήτων- περιοχών ενδιαφέροντος.
 Ανάλογα με το τι είδους σχολική εκδήλωση θέλουμε να παρουσιάσουμε,
μπορούμε να επιλέξουμε το θέμα.
 Στη διαμόρφωση πρότασης για ένα Project να λαμβάνεται υπόψη ότι ο
σχεδιασμός ενός συγκεκριμένου σχεδίου εργασίας ανήκει στο πλαίσιο
δράσης της ομάδας που το αναλαμβάνει.
 Άρα ακόμη και όταν η θεματική περιοχή είναι γνωστή, περιορίζεται κατά πολύ
η δυνατότητα διεξοδικής περιγραφής εκ των προτέρων, της πορείας
του Σχεδίου Εργασίας.
Α. ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΓΙΟΡΤΗΣ - ΕΚΔΗΛΩΣΗΣ:
Τα θέματα είναι πολλά και διάφορα. Μπορούν να αντλούνται από ευρύτερες
θεματικές ενότητες, όπως είναι:
 Φύση – εναλλαγή εποχών
 Θρησκευτική πίστη και λατρεία
 Εθνικές επέτειοι
 Τρόπος ζωής και εθιμικές τελετουργίες τοπικών κοινωνιών (γιορτές τρύγου,
θερισμού ...)
 Προσωπικές ή συλλογικές επέτειοι (γενέθλια, ονομαστική εορτή, γιορτή μητέρας,
οικογένειας, επέτειος ίδρυσης ή απελευθέρωσης πόλης ...)
 Τοπικά φεστιβάλ (βιβλίου, χορού, τραγουδιού, ...)
 Παράδειγμα:
Α΄ και Β΄ τάξη: αναλαμβάνουν τη σχολική γιορτή για Χριστούγεννα,
Πρωτοχρονιά
Γ΄ και Δ΄ τάξη: 28η Οκτωβρίου
Ε΄τάξη: 17η Νοεμβρίου
ΣΤ΄τάξη: 25η Μαρτίου
Σχέδιο Εργασίας: «Γιορτές-Σχολικές εκδηλώσεις» - Ουρανία Χιουρέα - 2005 1

2. Δρ Ράνια Χιουρέα – Σχολική Σύμβουλος http://www.chiourea.gr
Β. ΣΤΑΔΙΑ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
1. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ-ΣΤΟΧΟΙ
2. ΕΞΑΚΤΙΝΩΣΗ ΘΕΜΑΤΟΣ-ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ
3. ΔΙΕΞΑΓΩΓΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ
4. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ-ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
1. ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ – ΣΤΟΧΟΙ:
 Προβληματισμός πάνω στην έννοια της γιορτής
 Επιλογή ενασχόλησης με τη μελέτη των εορτών με διαφορετικούς άξονες
(ανάλογα με την τάξη και τα ενδιαφέροντα των μαθητών)
- Χώρος (σε διαφορετικούς τόπους-χώρες ή μέρη της ίδιας χώρας)
- Χρόνος (άλλοτε και τώρα)
- Συνδυάζοντας τα δυο παραπάνω στοιχεία
 Οι στόχοι που θα τεθούν θα καθορίσουν και τις επόμενες φάσεις του σχεδίου
εργασίας.
 Δυνατότητα επιλογής διαφορετικών στόχων για κάθε υπο-ομάδα
 Τίθεται ίδιος σκοπός, αλλά διαφορετικός τρόπος υλοποίησης
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ
 Γνώσεις:
 Γνωριμία και εξοικείωση με μια κατεξοχήν έκφραση του λαϊκού πολιτισμού.
 Η συνειδητοποίηση της σημασίας και του πολιτισμικού, ιστορικού ή
θρησκευτικού περιεχομένου των γιορτών.
 Η εκτίμηση του διαφορετικού μέσα από την αναγνώριση των κοινών
στοιχείων μεταξύ των πολιτισμών διαφόρων κρατών ή των γεωγραφικών
διαμερισμάτων της χώρας μας.
 Ήθη και έθιμα που προβάλλονται μέσα από τη γιορτή.
 Το νόημα και ο λόγος που γίνεται η συγκεκριμένη γιορτή.
 Συνεργατικοί στόχοι:
 Η εξοικείωση με τη συνεργασία και την κατανομή ρόλων στα πλαίσια της
ομάδας.
 Οργάνωση με τη συμμετοχή όλων γιορτής-εκδήλωσης μπροστά σε κοινό:
παρουσιά-ζονται από ομάδες μαθητών αφηγήσεις, κείμενα, μουσική,
δραματοποιήσεις.
 Ικανότητες:
 Η αξιοποίηση της δημιουργικής φαντασίας των μαθητών μέσα από τους
κανόνες και περιορισμούς που θέτει ένα συγκεκριμένο project ώστε η ιδέα να
καταλήγει σε συγκεκριμένο «προϊόν».
 Η ανάπτυξη δεξιοτήτων παρατήρησης, καταγραφής και συλλογής στοιχείων
από ποικίλες πηγές και με διαφορετικές μεθόδους.
 Η ανάπτυξη δεξιοτήτων επεξεργασίας των συγκεντρωθέντων στοιχείων και
οργανωμένης παρουσίασής τους.
 Η ανάπτυξη δεξιοτήτων που σχετίζονται με επιμέρους μαθήματα, όπως
αναφέρονται παρακάτω στις δραστηριότητες.
Σχέδιο Εργασίας: «Γιορτές-Σχολικές εκδηλώσεις» - Ουρανία Χιουρέα - 2005 2

3. Δρ Ράνια Χιουρέα – Σχολική Σύμβουλος http://www.chiourea.gr
 Ανάλογα με το θέμα της γιορτής μπορεί να σχετίζονται και τα μαθήματα της
Γεωγραφίας (τοπικά έθιμα ή γιορτές), Ιστορίας (εθνικές επέτειοι), Θρησκευτικών κλπ.
2. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ
Α. ΤΙΤΛΟΣ ΘΕΜΑΤΟΣ PROJECT:
Παράδειγμα: Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά, 25η Μαρτίου, κλπ
Β. ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ – ΩΡΕΣ ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ:
 Συνολικά όχι περισσότερο από 5-6 εβδομάδες
 Εβδομαδιαία: τις ώρες Ευέλικτης Ζώνης και ενδεχομένως τις ώρες των
μαθημάτων που εμπλέκονται
Γ. ΤΟΠΟΣ ΚΑΙ ΧΩΡΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ:
 Σχολείο, αίθουσα διδασκαλίας
 Ανάλογα με τη δραστηριότητα
Δ. ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ ΥΛΙΚΑ ΚΑΙ ΜΕΣΑ:
 Εξαρτάται από το θέμα της γιορτής
 Ό,τι υπάρχει στο σχολείο
 Το υλικό που θα συγκεντρώσουν οι μαθητές
Ε. ΕΞΑΚΤΙΝΩΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ:
 Η εξακτίνωση μπορεί να γίνει με τα παιχνίδια της αράχνης, ανάλογα με το θέμα.
Αράχνη 1
Εξακτίνωση με βάση τα μαθήματα του Α.Π.Σ.
- Μαθήματα και διαστάσεις που δεν έχουν κάτι σημαντικό να προσφέρουν
παραλείπονται.
- Οι «παρατραβηγμένες» προεκτάσεις και οι επιφανειακές συσχετίσεις
ευτελίζουν την προσέγγιση (Ματσαγγούρας Η).
ΓΛΩΣΣΑ
 Συλλογή ή συγγραφή: ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ή ΙΣΤΟΡΙΑ
Ποιημάτων, Παραμυθιών, Ανάλογα με το είδος της
Κειμένων γιορτής ή εκδήλωσης ή και τα
 Αφηγήσεις δυο μαθήματα
 Απαγγελίες
 Ανακοινώσεις
ΣΧΟΛΙΚΗ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ -
ΓΙΟΡΤΗ - ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ
ΕΚΔΗΛΩΣΗ Πώς γιορτάζεται η γιορτή σε
ΕΙΚΑΣΤΙΚΑ διάφορους τόπους ή και
Ζωγραφική χώρες, που τις εντοπίζουμε
Κολάζ στο χάρτη και κάνουμε
Κατασκευές σχετικές αναφορές.
προσκλήσεων, μάσκας,
σκηνικών, στολών κλπ
ΜΟΥΣΙΚΗ ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
Τραγούδια Προετοιμασία και
Μουσικές επενδύσεις οργάνωση θεατρικής
Μουσικές ακροάσεις παράστασης,
κουκλοθέατρου, κλπ.
Σχέδιο Εργασίας: «Γιορτές-Σχολικές εκδηλώσεις» - Ουρανία Χιουρέα - 2005 3

4. Δρ Ράνια Χιουρέα – Σχολική Σύμβουλος http://www.chiourea.gr
Αράχνη 2
 Κάνουμε την εξακτίνωση από τα ερωτήματα που θέτουν οι μαθητές με βάση
την προηγούμενη γνώση και εμπειρία, αλλά και τις προσδοκίες που έχουν.
Αράχνη 3
Ερώτημα: Τι σας φέρνει στο νου η λέξη «Χριστούγεννα»;
 Η εξακτίνωση γίνεται με τα υποθέματα που προκύπτουν από τις απαντήσεις των
παιδιών
Αράχνη 4
 Εξακτίνωση με βάση τη θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης του Η. Gardner
ΓΛΩΣΣΙΚΗ
ΛΟΓΙΚΟ-
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΗ
 ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΙ
 ΑΠΑΓΓΕΛΙΕΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΧΡΟΝΟΥ
 ΓΡΑΠΤΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ  ΣΥΛΛΟΓΙΣΜΟΙ
 ΑΝΑΓΝΩΣΗ  ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ
 ΕΜΜΕΤΡΕΣ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΕΝΔΟ-
ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ
ΜΟΥΣΙΚΗ
 ΗΧΙΤΙΚΕΣ ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ
 ΜΟΥΣΙΚΕΣ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΕΚΦΡΑΣΗ
ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ
ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ ΔΙΑ-ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ
ΚΑΙ ΣΥΛΛΟΓΗ
ΕΠΟΧΙΑΚΩΝ
ΦΥΤΩΝ: ΓΚΙ, ΟΥ,
ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΝΩΝ, ΣΥΛΛΟΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ
ΚΟΥΚΟΥΝΑΡΙΩΝ
...
 ΔΡΑΜΑΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ
 ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΕΙΚΑΣΤΙΚΕΣ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ
ΝΑΤΟΥΡΑΛΙΣΤΙΚΗ ΧΩΡΙΚΗ
ΚΙΝΑΙΣΘΗΤΙΚΗ
ΣΤ. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ:
Πολλές και ποικίλες μπορεί να είναι οι δραστηριότητες, ανάλογα με το θέμα της
γιορτής ή εκδήλωσης. Ενδεικτικά αναφέρουμε μερικές, που ο κάθε δάσκαλος
μπορεί να εμπλουτίσει, παρακινούμενος από τη δυναμική των μαθητών του αλλά
και τη δικιά του φαντασία, γνώση και διάθεση.
- Συγγραφή ή συλλογή ποιημάτων, τραγουδιών ή παραμυθιών, που
συγκεντρώνονται σε βιβλιαράκι και παρουσιάζονται. (Γλώσσα, Μουσική))
- Ανακοίνωση-αφήγηση με αφορμή ένα αντικείμενο: Σύντομη παρουσίαση,
εξηγώντας πότε και πώς χρησιμοποιείται (π.χ. χριστουγεννιάτικο δέντρο)
(Γλώσσα)
- Να εκφραστούν δημιουργικά μέσα από τεχνικές ζωγραφικής, κολάζ,
(Εικαστικά)
- Κατασκευή κούκλας, μάσκας, σκηνικών και οργάνωση μικρής παράστασης
κουκλοθέατρου, θεατρικού, σκετς κλπ. (Εικαστικά – Θεατρική Αγωγή)
Σχέδιο Εργασίας: «Γιορτές-Σχολικές εκδηλώσεις» - Ουρανία Χιουρέα - 2005 4

5. Δρ Ράνια Χιουρέα – Σχολική Σύμβουλος http://www.chiourea.gr
 Παρουσιάζονται γιορτές σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση διαφορετικών
τόπων της χώρας μας (π.χ. από διαφορετικά τμήματα ή τάξεις μαθητών).
 Δημιουργία «ημερολογίου γιορτών» που θα εικονογραφηθεί από τα ίδια τα
παιδιά ή με υλικό που θα συλλέξουν.
 Δημιουργία μικρού μουσείου γιορτών στο σχολείο, που θα φιλοξενεί
συλλογές καρτών, αντικειμένων, φωτογραφιών, κατασκευών, βιβλίων που
αφορούν τις γιορτές.
 Έκδοση εφημερίδας στη διάρκεια της χρονιάς (κάθε φύλλο θα συντάσσεται
από μια υπο-ομάδα). Θα αφορά τις γιορτές του χρονικού διαστήματος που θα
κυκλοφορεί η εφημερίδα
 Συλλογή υλικού
 Έρευνα σε βιβλιοθήκες (σχολείου, δήμου, κλπ) για σχετικά λογοτεχνικά
κείμενα
 Συγκέντρωση πληροφοριών για ιστορικές, μυθολογικές απαρχές κάποιας
γιορτής
 Γλωσσικές ρίζες ορισμένων λέξεων σχετικών με τη γιορτή και πιθανές
συγγένειες μεταξύ διαφόρων γλωσσών ή τις διαφορετικές λέξεις για την
έκφραση του ίδιου πράγματος, ανά τόπους και διαλέκτους.
 Αναζήτηση σε μουσεία, πινακοθήκες και βιβλία εικαστικών έργων (πίνακες
ζωγραφικής, γλυπτά) που απεικονίζουν στιγμιότυπα της γιορτής.
 Παρακολούθηση γιορτών που γίνονται κοντά στον τόπο κατοικίας των
μαθητών και καταγραφή τους (λεκτική ή φωτογραφική ή με μορφή ρεπορτάζ)
 Προσωπικές αφηγήσεις των μελών της ομάδας από τις δικές τους ή
οικογενειακές εμπειρίες.
 Ντοκυμαντέρ ή video από γιορτές.
 Επεξεργασία του υλικού που συλλέχθηκε
 Κατασκευές-Δημιουργική έκφραση
 Προετοιμασία εκδήλωσης
- θεαρική παράσταση
- τραγούδια
- απαγγελίες
- έκθεση κατασκευών, εικόνων,κλπ
ΙΙΙ. ΕΦΑΡΜΟΓΗ:
Πρώτη φάση: Κοινός προγραμματισμός
 Προτείνονται διάφορα θέματα ή τρόποι οργάνωσης και παρουσίασης της
εκδήλωσης - γιορτής
 Αξιολογούν και επιλέγουν μεταξύ των απόψεων-προτάσεων
 Ανάλυση θέματος σε επιμέρους διαστάσεις με πλαίσιο τα μαθητικά
ενδιαφέροντα ή τη θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης ή το αναλυτικό
πρόγραμμα
 Επιλογή τρόπων εργασίας - δραστηριοτήτων
 Καθορισμός κριτηρίων αξιολόγησης
- Έργου
- Διαδικασιών συνεργασίας
Σχέδιο Εργασίας: «Γιορτές-Σχολικές εκδηλώσεις» - Ουρανία Χιουρέα - 2005 5

6. Δρ Ράνια Χιουρέα – Σχολική Σύμβουλος http://www.chiourea.gr
Δεύτερη φάση: Ενδο-ομαδικός προγραμματισμός
 Χωρισμός σε ομάδες
 Συναποφασίζουν οι μαθητές τους ρόλους και τη μορφή της συνεργασίας των
μελών, καθώς και των ομάδων μεταξύ τους.
 Κατανέμονται συγκεκριμένα καθήκοντα στην κάθε ομάδα
 Χρονικός προγραμματισμός των ενεργειών
Τρίτη φάση: Συλλογική διεξαγωγή του έργου
 Εργασία υπο-ομάδων (π.χ. εκμάθηση ρόλων θεατρικού, απαγγελιών,
τραγουδιών, κατασκευές για έκθεση, κατασκευές σκηνικών, ενδυμασιών
ρόλων, προσκλήσεων, συγκέντρωση υλικού έκθεσης κλπ)
 Συντονιστική συνεδρία ομάδας (π.χ. πρόβες θεατρικού, τραγουδιών κλπ)
 Σύνθεση έργου υπο-ομάδων
 Επιμέλεια συλλογικού έργου ομάδας
Τέταρτη φάση: Παρουσίαση ομαδικού έργου
 Μετά από κάθε επιμέρους φάση της υλοποίησης του project ορίζονται
διαλείμματα ενημέρωσης και ανατροφοδότησης
 Οι ομάδες προχωρούν στην υλοποίηση της εκδήλωσης, με βάση τον
προγραμματισμό τους. (παρουσίαση συλλογικού έργου)
Πέμπτη φάση: Αξιολόγηση ομαδικού έργου
 Κάθε ομάδα αυτο-αξιολογείται
 Διομαδική αξιολόγηση έργου ομάδων
ΙV. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
Galton, M., & Williamson, J. (1992). Group work in the primary classroom. London:
Routledge.
Lane, R. (1985). Project work in the primary school. London: Routledge.
Μασσιάλας, Β. (1984). Το σχολείο εργαστήριο ζωής: εισαγωγή στη μεθοδολογία της
διδασκαλίας των κοινωνικών σπουδών. Αθήνα: Γρηγόρης.
Ματσαγγούρας, Η. (2000). Ομαδοσυνεργατική Διδασκαλία και Μάθηση. Αθήνα:
Γρηγόρης. Ματσαγγούρας, Η. (2002). Διαθεματικές Δραστηριότητες και Σχέδια
Εργασίας, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. (2001). «Οδηγίες για την πιλοτική εφαρμογή των
προγραμμάτων της ευέλικτης ζώνης στην υποχρεωτική εκπαίδευση»,
Αθήνα.
ΥΠΕΠΘ/ΠΙ. (2001). «Εφαρμογή προγράμματος ευέλικτης ζώνης», Αθήνα.
Σχέδιο Εργασίας: «Γιορτές-Σχολικές εκδηλώσεις» - Ουρανία Χιουρέα - 2005 6