1. ΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Σχ. Έτος: …2012 - 2013……….......……….
ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ …ΕΠΑΛ ΜΗΛΟΥ……………………………………
Ο ΤΙΤΛΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ :
<< ΟΙ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΚΑΙ Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΣΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ>>
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΥΠΕΥΘΥΝΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ
ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ
ΔΙΑΤΙΘΕΜΕΝΕΣ ΣΧΕΤΙΚΗ
ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΩΝ
ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ ΩΡΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ
ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΣΕ
(ΠΕ) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ (ΦΟΡΕΑΣ
ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΑ ΕΤΗ
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ)
(ΝΑΙ/ΟΧΙ)
ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΒΛΑΧΙΩΤΗΣ ΦΥΣΙΚΟΣ 2 ΝΑΙ ΟΕΠΕΚ –
ΠΕ04.01 ΥΠ.ΠΑΙΔΕΙΑΣ
ΜΑΡΙΑ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ ΠΛΗΡ/ΚΗ 2 ΟΧΙ ΟΧΙ
ΠΕ19
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Α. ΣΚΟΠΟΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ:
Σκοπός της ερευνητικής εργασίας είναι οι μαθητές μας να γνωρίσουν το νερό ως παγκόσμιο αγαθό, να
διερευνήσουν τις φυσικές και χημικές του ιδιότητες, να κατανοήσουν την παγκόσμιας διάστασης ανάγκη,
βιώσιμης διαχείρισής του καθώς και να αποκτήσουν βασικές επιστημονικές γνώσεις σχετικά με το νερό και πως
αυτό συνδέεται με περιβαλλοντικά ζητήματα τα οποία έχουν κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές προεκτάσεις.
Τα ερευνητικά ερωτήματα που προκύπτουν είναι:
• Ποια η ποιοτική σύσταση του νερού και οι χρήσεις του.
• Σε ποιες φυσικές καταστάσεις συναντούμε το νερό και υπό ποιες συνθήκες.
• Ποιες είναι οι χαρακτηριστικές φυσικοχημικές ιδιότητες του νερού.
• Πως ερμηνεύεται ο κύκλος του νερού.
• Αν το νερό ως φυσικός πόρος είναι σε ανεπάρκεια και σε ποια έκταση.
• Ποιες οι συνέπειες της βιομηχανικής ανάπτυξης στο νερό και την κλιματική αλλαγή.
• Ποια η ιστορία του νερού στο σύμπαν.
• Πως συνέβαλε το νερό στην ανάπτυξη του πολιτισμού μας.
• Πως συνδέεται το νερό με τη λογοτεχνία και τις τέχνες.
• Με ποιους τρόπους μπορούμε να εξοικονομήσουμε νερό στην καθημερινότητά μας
• Πως μπορούμε να διαχειριστούμε τα υδάτινα αποθέματα νερού στον πλανήτη μας.
Β. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΘΕΜΑΤΟΣ

2. Οι μαθητές μας επέλεξαν το συγκεκριμένο θέμα με διάθεση:
• Να γνωρίσουν το νερό ως φυσικό πόρο με ζωτική αξία, οικολογική σημασία, οικονομική σπουδαιότητα και
πολιτισμική παρουσία στο διάβα της ανθρώπινης εξέλιξης, αλλά και ως πρόβλημα πολυσύνθετο, βαθύτατα
κοινωνικό, οικονομικό και πολιτικό.
• Να συνειδητοποιήσουν τα προβλήματα του νερού, ως αποτέλεσμα των ανθρώπινων παρεμβάσεων, και να
αποκτήσουν κριτική στάση για το περιβάλλον, την ανάπτυξη και τον πολιτισμό της σύγχρονης εποχής.
• Να αναδείξουν την κατάσταση και τις δράσεις που λαμβάνουν χώρα στο νησί της Μήλου σχετικά με τους
υδάτινους πόρους, την εξοικονόμηση νερού και να ευαισθητοποιηθούν αφού γνωρίσουν τα δεδομένα.
• Να εντοπίσουν τους άμεσους και οι έμμεσους τρόπους χρήσης του νερού από τον άνθρωπο και να
αναφέρουν όλες τις αιτίες ρύπανσης και μόλυνσης του νερού.
• Να μάθουν πως ανακτάται το καθαρό νερό που χρησιμοποιείται άμεσα και έμμεσα.
• Με τη βοήθεια πειραματικών διατάξεων να αντιληφθούν βιωματικά τη σύσταση του νερού και τις ιδιότητές
του.
Η ερευνητική εργασία συνδέεται με θεματικές ενότητες του αναλυτικού προγράμματος της Α’ Λυκείου στα κάτωθι
επιστημονικά πεδία <<Ανθρωπιστικές και Κοινωνικές Επιστήμες>>, <<Μαθηματικά, Φυσικές Επιστήμες και
Τεχνολογία>>, <<Τέχνη και Πολιτισμός>>, <<Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη>>. Συγκεκριμένα, μεταξύ
άλλων, θα ασχοληθούμε με τις παρακάτω θεματικές ενότητες:
ΧΗΜΕΙΑ
• Καταστάσεις του νερού
• Διαλυτότητα – δυνάμεις συνοχής
• Δεσμοί Υδρογόνου και Οξυγόνου
ΦΥΣΙΚΗ
• Πυκνότητα του νερού
• Νερό και ενέργεια
• Κύκλος του νερού
ΒΙΟΛΟΓΙΑ
• Νερό και οργανισμοί
ΓΕΩΛΟΓΙΑ
• Νερό και γεωμορφολογία
ΓΛΩΣΣΑ
• Νερό και λογοτεχνία
ΙΣΤΟΡΙΑ
• Το νερό παράγοντας ακμής και παρακμής
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ
• Η Διαχείριση των υδάτινων πόρων
ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ
• Ρύπανση και μόλυνση του νερού
ΑΙΣΘΗΤΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
• Υδατογραφίες
• Μουσική του νερού

3. Γ. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΜΕΘΟΔΟΥ ΠΟΥ ΘΑ ΑΚΟΛΟΥΘΗΘΕΙ
Οι μαθητές θα ανακαλύψουν τη γνώση με νέους τρόπους, θα λειτουργήσουν μέσα στην τάξη με ομαδικότητα και
θα αποκτήσουν επιστημονική εμβάθυνση στο θέμα με το οποίο θα ασχοληθούν. Για αυτό λοιπόν θα
χρησιμοποιηθούν σύγχρονες παιδαγωγικές στρατηγικές όπως:
• Καταιγισμός ιδεών - Ομαδική συζήτηση
• Εννοιολογικοί χάρτες - Φύλλα εργασίας
• Έρευνα σε βιβλιοθήκες, εφημερίδες, περιοδικά , φωτογραφικά αρχεία, διαδίκτυο, διαφημίσεις.
• Σφυγμομέτρηση με ερωτηματολόγια - συνεντεύξεις
• Κατασκευή εννοιολογικού σταυρόλεξου – παιχνίδια
• Κατασκευή μακέτας – αφίσας
• Σύσταση θεατρικής ομάδας
• Εκτέλεση πειραμάτων -προσομοιώσεις
• Ζωγραφική
• Αρχεία μέσων μαζικής ενημέρωσης
• Οργάνωση επισκέψεων σε τοπικούς φορείς
• Ιστογράμματα - Χάρτες - σχεδιαγράμματα
Δ. ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ-ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ
.
Στη συγκεκριμένη ερευνητική εργασία ακολουθείται το διερευνητικό και βιωματικό μοντέλο της αναζήτησης, της
κριτικής ανάλυσης, της συνθετικής επεξεργασίας, της ανάληψης πρωτοβουλίας, της αξιολόγησης και της
αξιοποίησης της γνώσης. Τα ζητούμενα είναι οι μαθητές μας να εκπληρώσουν τους διδακτικούς στόχους μέσα από
τις εργασίες τους και να εφαρμόσουν μαθησιακές διαδικασίες όπως η βιωματική συμμετοχή, η διερευνητική
προσέγγιση, η ομαδική εργασία, η κριτική αποτίμηση και η διεπιστημονική σύνδεση.
Η αξιολόγηση θα στηρίζεται στην ομαδική εργασία των μαθητών, τόσο κατά τη διάρκεια του προγράμματος, όσο
και κατά την παρουσίαση της εργασίας. Η παρουσίαση των αποτελεσμάτων προτείνεται να γίνει με:
• Παρουσίαση εργασίας με ενεργητική ακρόαση και ηλεκτρονικά μέσα (διαφάνειες, Powerpoint)
• Έκθεση όλων των κατασκευών, παιχνιδιών και πειραματικών διατάξεων στο σχολείο
• Έντυπη έκδοση της ερευνητικής εργασίας

4. Ε. ΠΟΡΟΙ – ΥΛΙΚΑ – ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ
Για την υλοποίηση της ερενητικής εργασίας θα χρησιμοποιηθούν οι εξής πόροι:
• Σχολική βιβλιοθήκη και βιβλιοθήκες άλλων φορέων (δήμου,μουσείων κ.α )
• Εφημερίδες
• Διαφημιστικά περιοδικά
• Φωτογραφικά αρχεία -κάρτες
• Διαδίκτυο
• Εγκυκλοπαίδειες
• Χάρτες και σχεδιαγράμματα
Ο υλικοτεχνικός εξοπλισμός που θα χρησιμοποιηθεί είναι:
• Εργαστήριο πληροφορικής
• Εργαστήριο Φυσικών Επιστημών
• Φωτογραφικές μηχανές
• Χαρτόνια και υλικά ζωγραφικής
• Διαφάνειες
• Φυλλάδια – ερωτηματολόγια
ΣΤ. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ/ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ
Προτεινόμενοι ιστότοποι:
 http://www.hinduyuva.org/tattva-blog/2008/04/cycles/
 http://www.edutv.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=1308&Itemid=73
 http://www.youtube.com/watch?v=uGEmEa_OYco&NR=1
 http://www.youtube.com/watch?v=okZBiy_IdBA&feature=related
 http://www.chem.iastate.edu/group/Greenbowe/sections/projectfolder/flashfiles/reaction/bonding1.swf
 http://phet.colorado.edu/en/simulation/states-of-matter
 http://www.visionlearning.com/library/module_viewer.php?mid=57
 http://www.authorstream.com/
 http://translate.google.gr/translate?hl=el&langpair=en%7Cel&u=http://www.ucar.edu/learn/1_1_2_4t.htm
 http://www.watersave.gr/site/content/view/39/46/
 http://www.schools.ac.cy/constantinoupoleos-dim/13-ergasies2009-10/st2/st2-paroimies-nero.htm
 http://www.paidika.gr/index.php?option=com_content&task=view&id=2296&Itemid=83
 http://www.youtube.com/watch?v=Q4SirjZv1b0

5.  http://www.youtube.com/watch?v=-1yhLEKjxcw

 http://www.youtube.com/watch?v=OR8ThNYbqsU&NR=1
 http://gikas-daskalos.blogspot.com/2011/04/blog-post_27.html
 http://magdalini.pblogs.gr/tags/klasiki-moysiki-gr.html
 http://peopleandideas.gr/2011/03/26/ravel-2/
 http://blogs.sch.gr/ankarath/2011/01/26/89/
Προτεινόμενη βιβλιογραφία:
• Hans Silvester, Marie-France Dupuis-Tate, Bernard Fischesser, (2000) “Νερό, μεταξύ ουρανού και γης”, Εκδόσεις
libro
• Ριζοπούλου Σ. (2006), «Σχέσεις νερού», Αθήνα 2006, εκδόσεις Δίαυλος
• Αγγελίδου Ευαγγελία (1996), «Σχηματοποίηση των εννοιών, μια διδακτική στρατηγική στη διάθεση της
Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης», Εφαρμογή στη διδακτική ενότητα νερού, Θεσσαλονίκη 1996
• Αγγελίδου Ευαγγελία, Τσιλιμένη Τασούλα (2009), «Η αφήγηση ως εργαλείο μάθησης στην Περιβαλλοντική
Εκπαίδευση», Εκδόσεις Καστανιώτη.
• Βιδάκης Κ., Πέτρου Ν., «H2O, χρώματα του νερού», Εκδόσεις Μίλητος.
• Gammon E. (2002), “ Γενική Χημεία”, έκτη έκδοση, Π. Τραυλός
• Ματσαγγούρας Η.(2002). Διεπιστημονικότητα, διαθεματικότητα και ενιαιοποίηση στα νέα Προγράμματα Σπουδών:
τρόποι οργάνωσης της σχολικής γνώσης. Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων, Τεύχος 7, Ειδικό Αφιέρωμα στη
διαθεματικότητα, σσ.19-35. Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Αθήνα 2002
• Ματσαγγούρας Η.(2003), «Ομαδοσυνεργατική Διδασκαλία και Μάθηση» Για το καθημερινό σχολείο και για τα
Περιβαλλοντικά, τα Πολιτιστικά και για τα Ευρωπαϊκής Συνεργασίας Προγράμματα, Αθήνα, Εκδόσεις Γρηγόρη.
• Ματσαγγούρας Η.(1994), «Στρατηγικές Διδασκαλίας, από την πληροφόρηση στην κριτική σκέψη», Αθήνα
• Φλογαϊτη Ε. (1998), «Περιβαλλοντική Εκπάιδευση», Αθήνα, Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα.
• Βασιλοπούλου Μ. (2001) Ο χάρτης εννοιών ως εργαλείο μάθησης, Αθήνα: Εκδόσεις Γρηγόρη.
• Μουσείο Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας- ΥΠΕΠΘ, «η Γη, οι άνθρωποι και οι προκλήσεις για ένα αειφόρο μέλλον, Τα
κρίσιμα προβλήματα, Νερό».
• Ο υδρολογικός κύκλος Γεωλογική Υπηρεσία ΗΠΑ Howard Perlman (United Stated Geological Survey) Χρήστος
Μακρόπουλος (Imperial College) και ∆ηµήτρης Κουτσογιάννης (Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο) στην Ιστοσελίδα:
E:The Water Cycle Summary, from USGS Water Science for Schools.mht