Druga prezentacja o nabywaniu języka u dzieci, tym razem szczegółowo o teorii Tomasello.

1. Konrad Juszczyk – językoznawstwo kognitywne i akwizycja języka naturalnego – prezentacja 2/2 Społeczno-poznawcza teoria rozwoju językawg Michaela Tomasello

2. Intencje, emocje, relacje i kontekst! Tomasello: Kulturowe źródła ludzkiego poznawania (1999/PL:2002) Stanley Greenspan (psychiatra dziecięcy): Rozwój umysłu emocjonalne podstawy inteligencji (1997/PL:1999) Stanley Greenspan i Stuart Shanker (filozof): The First Idea: How Symbols, Language, And Intelligence Evolved From Our Primate Ancestors To Modern Humans(2006) Alan Fogel: Developing Through Relationships (1993) Daniel Goleman, Friedemann Schulz von Thun, Simon Baron-Cohen…

3. Michael Tomasello Dyrektor Instytutu im. Maxa Plancka Antropologii Evolucyjnej w Lipsku biolog, psycholog, antropolog, lingwista… Jesteśmy ludźmi, bo uczymy się od innych! http://email.eva.mpg.de/~tomas/

4. Kulturowe źródła ludzkiego poznawania (1999/PL:2002) Constructing a language (2005)usage based theory of language aquisition [Harvard University] Rozumienie i wspólnota intencji jako źródła kulturowego poznawania Via commnicandi III - 2007, 260-324. Książki i artykuły Tomasello

5. Tomasello: inspiracje;) i desperacje;( ;) Wittgenstein i Wygotski, (cz. cytowani) ;) Langacker, Bybee (usage based model) Emergentyzm: nabywanie języka wymaga nauki,żadne struktury językowe nie są wrodzone. ;( Chomsky, Pinker (neonatywizm filozoficzny) Language is not an instinct– recenzja książki

7. rozumie innych jako sprawców intencjonalnych uczestniczy w Scenach Wspólnej Uwagi rozumie nie tylko zwykłe intencje, ale także intencje komunikacyjne umie zamienić się rolami z dorosłym w procesie kulturowego uczenia się i w ten sposób umie posłużyć się wobec niego symbolami, jakimi posłużono się wobec niego. Dziecko nabywa język, bo…:

9. formowanie kategorii percepcyjnych i konceptualnych z obiektów i wydarzeń wykazujących podobieństwo (metafory) formowanie schematów sensomotorycznych na podstawie powtarzających się wzorców percepcji i działania Wyszukiwanie wzorców

10. przeprowadzanie statystycznej analizy dystrybucyjnej na różnego rodzaju sekwencjach percepcyjnych i zachowaniowych (behawioralnych) tworzenie analogii (odwzorowania strukturalne) pomiędzy dwiema bardziej złożonymi całościami, na podstawie podobnych funkcji pewnych elementów tych całości. Wyszukiwanie wzorców c.d.

11. Nie jest specyficzne gatunkowo, bo występuje także u innych naczelnych. Nie jest specyficzne językowo, bo służy też do sekwencji bodźców wizualnych. Opiera się na ogólnych zdolnościach poznawczych: percepcji, pamięci, uwadze, przetwarzaniu informacji i kategoryzacji. Jakie jest wyszukiwanie wzorców?

12. Sekwencje wizualne: zachowania i gesty! Sekwencje akustyczne: głoski i parawerbalia Powtarzające się (paradygmatycznie!) wzorce konkretnych zachowań komunikacyjnych. Korelacje komunikacji i szczególnych sytuacji! Ale o jakie wzorce chodzi?

13. utożsamianie się z członkami własnego gatunku i rozumienia ich jako istot intencjonalnych „takich jak ja”, kierujących się własnymi intencjami i uwagą, a w końcu także rozumienia ich jako istot posługujących się umysłem, które mają własne przekonania i dążenia. (268) To, co odróżnia nas od zwierząt:

15. dzielenie z innymi osobami uwagi skierowanej na określony przedmiot czy zdarzenie, którym się interesują podążanie za uwagą i gestami wskazywania innych osób na oddalone przedmioty i zdarzenia, które są poza aktualnie bliską interakcją; Zdolności rozpoznawania intencji

16. kierowanie uwagi innych osób na oddalone przedmioty za pomocą gestów wskazywania (pointing), pokazywania i używania innych niejęzykowych gestów uczenie się kulturowe działań intencjonalnych innych osób, a w szczególności działań komunikacyjnych motywowanych intencją komunikacyjną. Zdolności rozpoznawania intencji c.d.

17. Scena wspólnej uwagi Interakcje społeczne, w których przez pewien czas dorosły i dziecko razem zwracają uwagę na jakiś przedmiot oraz na to, że partner w interakcji zwraca uwagę na ten przedmiot. Uczestnicy mają wspólną uwagę, intencje i cel interakcji. joint attention episodes,joint action, shared attentionWygotski, Bruner, Moore i Dunham, Clark, Eilan i inni

18. TRIADYCZNA RELACJA W SCENIE WSPÓLNEJ UWAGI

19. Langacker: bieżące zdarzenia komunikacyjne (usage events) Wittgenstein: formy życia i gry językowe (nie gry słów) Podobieństwo rodzinne pomiędzy SWU SWU a usage based model of lg

21. Rozpoznawanie intencji Już jednoroczne dzieci zaczynają postrzegać innych ludzi jako osoby intencjonalne. Stopniowo przekonują się, że ludzie działają celowo i pod wpływem innych. Dzieci stają się mistrzami w czytaniu umysłów, co pozwala im na pełny rozwój komunikacyjny. Rozpoznawanie intencji innych ludzi jest podstawą dla rozumienia sensu symboli językowych, które kierują wspólną uwagą uczestników interakcji symbolicznej (SWU).

22. Intencja komunikacyjna Ludzie używają języka by wyrazić określone intencje ku komunikacji, czyli dla chęci zwrócenia czyjejś uwagi na własny stan uwagi. Kiedy dorosły wskazuje dziecku na zabawkę przez jej nazwanie słowem (lalka) zabawka znajduje się w centrum wspólnej uwagi uczestników interakcji, a intencją dorosłego jest chęć, by dziecko zwróciło uwagę na tę właśnie zabawkę (SPOJRZENIEM). Soundsbecomelanguage for youngchildrenwhen and onlytheyunderstandthattheadultismakingthatsoundwiththeintentionthattheyattend to something. (Tomasello 2005:23).

23. Naśladowanie z zamianą ról Dzieci uczestnicząc w SWU obserwują ją niejako z góry i widzą zamienność ról uczestników interakcji symbolicznej. To pozwala im na przyjęcie roli dorosłego i posłużenie się nowym słowem (wypowiedzią), aby zwrócić uwagę dorosłego w tę samą stronę, w jaką przedtem dorosły zwrócił uwagę dziecka. Jest to proces uczenia się kulturowego, a dokładniej uczenie się przez naśladowanie.

24. Celem działania intencjonalnego dziecka nie jest jego uwaga, lecz stan uwagi dorosłego. Dialog to działanie w ramach doświadczenia ja wobec niego mogę zrobić to samo, co on właśnie zrobił wobec mnie Zasada wzajemności – sprzężenie zwrotne Cel działania to stan uwagi!

25. produktem ewolucji wytworzonym dzięki dziedziczonej biologicznie zdolności społeczno-poznawczej jednostek do tworzenia i używania konwencji społecznych i symboli(287) Teoria podwójnego dziedziczenia:ewolucja i geny oraz kultura i język! Czym jest kultura wg Tomasello?

27. Symbol: konwencja i kategoryzacja Dzieci uczą się symboli w kolejnych SWU. Symbole są skonwencjonalizowane i zawierają perspektywę (kategoryzacja) Symbole są rozumiane intersubiektywnie, czyli podzielane społecznie (130)

29. Wskazywanie to tylko ludzka specjalność? Małpy nie pokazują sobie nawzajem. My zwracamy uwagę sobie nawzajem gestem. Zobaczcie, co tu się dzieje!