Spis porad dla prezenterów bez animacji i grafik, ale do czytania i wykonania. Komentarze i poprawki mile widziane. Pozdrawiam!

1. Techniki prezentacji
akademickiej 2019
Konrad Juszczyk
juszczyk@amu.edu.pl
01

2. Plan prezentacji
1. Poszerzanie i precyzja
2. Poprawiamy tekst
3. Przerabiamy co tylko
się da na grafiki
4. Przestawiamy slajdy
5. Powtarzamy
prezentacje
6. Pracujemy z ciałem
7. Pracujemy ze sprzętem
8. Podajki i inne pomoce
2

3. 1. Poszerzanie i precyzja
• Dokładniejsze rozwinięcia tekstu ze slajdów zajmują
od kilku słów do kilku dłuższych zdań, ale nie więcej.
• Krótsze trafiają na slajd, a dłuższe do twoich notatek.
• Nie przekraczaj 10 linijek tekstu na slajdzie.
• Potrzebujesz się zaprezentować by być docenionym.
• Słuchacze potrzebują zrozumieć czemu zabierasz ich
czas i chcą się dowiedzieć jakie badania prowadzisz.
3

4. 2. Poprawki tekstu
• Korekta ortograficzna, literówki, stylistyka. Skracamy zdania.
• Animacje wyglądają efektownie, lecz ich przygotowanie w
odpowiedniej kolejności nawet doświadczonym zajmuje całe godziny!
• Skorzystaj ze stylów! Odróżnij tytuły slajdów od treści slajdów,
pytania od odpowiedzi, cytaty od autorów, podpisy pod zdjęciami.
• Wyrzucamy słowa dłuższe niż 6 sylabowe. Zastępujemy je krótszymi
synonimami lub omówieniami (2-3 krótsze słowa), innymi słowami.
• Uzupełniamy bibliografię, źródła grafik, dane w tabelach, podpisy pod
zdjęciami i wykresami.
4

5. 3. Przerabiamy na grafikę
• Co przedstawię za pomocą grafiki lub zdjęcia?
• Jakie dane przedstawię w tabeli lub wykresie?
• Jakie procesy pokażę za pomocą animacji?
• Jakie przejścia między slajdami i szablon?
• Jakie elementy dźwiękowe i filmowe dodam?
5

6. 4. Przestawiam slajdy
• Patrze na całość w podglądzie stykówek lub na
osobnych kartkach po wydruku lub na tablicy.
• Przestawiam kolejność lub pomijam slajdy.
• Przedstawiam i powtarzam przed różną publicznością:
rodzina, znajomi, seminaria.
• Niektóre treści warto powtórzyć na początku, w
środku i na końcu. Niektórych nie warto w ogóle.
6

7. 5. Powtarzamy prezentacje
• Kilkadziesiąt razy wystarczy by mówić bez slajdów i
notatek, a ze skupieniem na treści i reakcjach
odbiorców, interakcji i dyskusji.
• Oswajamy się z treścią jak z nową potrawą czy psem.
• Upraszczamy, przerabiamy, aż poczujemy, że jest
dobre, spójna, kompletna i potrafimy ją swobodnie
przedstawić w ograniczonym czasie.
7

8. 6. Praca z ciałem
• Głos: oddychaj głęboko, krótki wdech nosem
i długi wydech ustami, pij dużo wody bez gazu.
• Gest: pozwól rękom mówić, a nie zwisać.
• Mimika: pozwól twarzy wyrażać entuzjazm.
• Całe ciało: stój swobodnie na ugiętych nogach.
• Przestrzeń: zajmij jedną pozycje na stałe lub dwie,
a jeśli czujesz się na tyle swobodnie to podejdź bliżej.
• Miej ze sobą trzy tabletki (na ból głowy, na gardło do
ssania, na bóle żołądka) i pół litra niegazowanej wody
lub kubek termiczny z ciepłą herbatą, ale nie pij kawy!
8

9. 7. Praca ze sprzętem
• Komputer, komórka, laptop, tablet plus zasilacz i przedłużacz.
• Aktualne oprogramowanie do prezentacji lub Adobe Reader PDF.
• Polecam mieć pendrive z kilkoma wersjami prezentacji: ppt, ppt,
pdf, keynote lub latex, presenter oraz kopię w sieci (slideshare).
• Pilot na bluetooth lub na USB i podczerwień, zmiana slajdów
przez iphone macbooku w programie KEYNOTE lub przez sieć.
• Rzutnik z wejściem hdmi/vga plus przewód hdmi/vga oraz
przejściówki: minidisplay port/mini hdmi na hdmi/vga i tak dalej.
9

10. 8. Podajki i inne pomoce
• Wydrukuj prezentacje w formacie z notatkami
prezentera dla siebie i bez dla publiczności.
• Wydrukuj przykłady lub grafiki i schematy.
• Wyślij organizatorom swoja biografie (sto słów) oraz
prezentacje w kilku formatach (ppt, ppt, pdf).
• Upewnij się, że w sali, gdzie będziesz występował jest to,
czego potrzebujesz. Jeśli czegoś brak to poproś lub weź
własne – kup lub pożycz, a najlepiej zrezygnuj ze sprzętu.
10

11. Wskazówki i porady
9. Wskazówki techniczne
10. Numerowanie slajdów
11. Zdjęcia i grafiki
12. Bibliografia
13. Wyrównanie tekstu
14. Wielkości i kroje czcionek
15.Pokaz na pełnym ekranie
16.Po co prezentacje?
17.Zadanie zaliczeniowe
18.Spis treści prezentacji
19.Więcej materiałów
20.Porady przeróżne
11

12. 9. Wskazówki techniczne
• Zachęcam do mówienia bez slajdów i sprzętu.
• Korzystamy z szablonów UAM, Powerpoint i Keynote.
• Maksymalnie dwa różne kroje czcionek. >30 punktów!
• Maksymalnie dwie animacje slajdów, najlepiej żadnej.
• Zdjęcia, grafiki, wykresy i tabele podpisujemy.
• Im mniej tekstu na slajdzie tym lepiej.
• Literówkom mówimy nie!
12

13. Dodaj numery slajdów
13

14. 10. Obowiązkowo: slajd tytułowy
i ponumerowane slajdy
• Proszę numerować slajdy: WSTAW > NUMER SLAJDU.
• Niektóre programy umożliwiają wstawianie numerów slajdów
na wszystkie slajdy za jednym razem w szablonie (poszukaj).
• Slajd tytułowy powinien zawierać:
• Tytuł prezentacji lub pracy doktorskiej
• Imię i Nazwisko autora prezentacji
• Afiliacje autora (miejsce pracy lub studiów)
• Adres email autora (uczelniany lub prywatny)
14

15. 11. Zdjęcia i grafiki
• Wszystkie zdjęcia i grafiki podpisujemy i podajemy źródła.
• Każde zdjęcie ma autora i tytuł lub opis tego, co przedstawia.
• Nie możemy zakładać, że inni się domyślą tego opisu.
• Zdjęcia znalezione w internecie także mają autora i tytuł. Naprawdę!
• Zdjęcia własne także podpisujemy, swoimi danymi.
• Większość zdjęć jest objęta licencją i nie wolno bez zezwolenia właściciela
autorskich praw majątkowych publikować takich zdjęć w swych pracach i
publikacjach czy prezentacjach. Takie są przepisy prawa autorskiego.
• W celach naukowych i edukacyjnych można zdjęcia i grafiki pokazywać,
lecz tylko dla ograniczonej publiczności i nie w celach komercyjnych.
15

16. 12. Bibliografia
• Wszystkie przytoczenia fragmenty tekstu i
parafrazy cudzych tekstów oraz przeformułowania
c u d z y c h m y ś l i o p i s u j e m y o d n o ś n i k i e m
bibliograficznym (Autor, rok).
• Wszystkie odnośniki prowadzą do pozycji w spisie
bibliograficznym na ostatnim slajdzie (siódmym).
• Cytaty oznaczamy cudzysłowem lub kursywą, ale nie
kursywą i cudzysłowem. Jedno wyróżnienie
wystarczy. Taka jest ogólna zasada w składzie tekstu.
16

17. 13. Wyrównanie tekstu
Krótkie teksty podajemy bez odnośników.
Jeśli na slajdzie jest jeden krótki tekst to może
być na środku. Najważniejsze by był widoczny.
• Dłuższe teksty podajemy jako akapity, najlepiej z
obustronnym justowaniem, wyrównaniem z
lewej i prawej strony slajdu, tak jak tutaj.
• Zwróć uwagę na przenoszenie części dłuższych
wyrazów do następnej lini. Sprawdź i popraw!
17

18. Większe litery
i mniej tekstu!18

19. To jest krój czcionki
bez szeryfów (Arial).
Kroje bezszeryfowe
są bardziej czytelne.
To jest krój czcionki SKIA
19

20. To jest krój skryptowy.
To jest Comic Sans.
Nigdy nie używamy krojów
skryptowych i Comic sans,
bo brzydkie i nieczytelne!
20

21. Tak wygląda tekst
z polskimi znakami.
Nigdy nie używamy krojów
bez polskich znaków
diakrytycznych.
21

22. To jest tekst wielkości 12 punktów.
To jest tekst wielkości 30 punktów.
To jest tekst wielkości 60 punktów.
To jest tekst
wielkości
120 punktów.
Nie używamy krojów mniejszych
niż 30pkt, bo są nieczytelne.
22

23. 15. Pokaz na pełnym ekranie
• Tryb prezentacji w PowerPoint: F5, Keynote: Alt+Cmd+P
• Pełen ekran w Chrome, Firefox, Opera: ctrl+cmd+F
• Adobe Acrobat Reader: ctrl+L
• Ustawienia rozdzielczości na rzutniku: karta graficzna >
1024x768 jest najlepsza dla prezentacji.
• B: blank, czyli wyłączasz wyświetlanie z rzutnika, czarno.
• I pamiętaj, nikogo nie interesuje to, co na masz na pulpicie.
23

24. Co chcesz wyświetlić na
którym ekranie (zawartość):
• MIRRORING: to samo na kompie i rzutniku
• PRESENTER: slajdy na rzutniku, a podgląd na
komputerze (slajdy, notatki, odliczanie czasu).
• DOUBLE DESKTOP (pulpit rozszerzony): slajdy na
rzutniku, a na komputerze możesz widzieć zupełnie inny
program lub sam pulpit, jeśli tego potrzebujesz.
• CZARNY ekran na komputerze, a slajdy na rzutniku.
• Jeśli masz filmy i inne multimedia, to wstaw je do slajdu.
24

25. 16. Porady dla prezenterów
1.Planuj to, co powiesz.
2.Pisz oszczędnie.
3.Pracuj z ciałem.
4.Poprawiaj tekst.
5.Ponumeruj slajdy.
6.Precyzuj każdy termin.
7.Powiększaj zdjęcia.
8.Pokazuj graficznie.
9.Powtarzaj wiele razy.
10.Prezentuj często.
11.Podziękuj publiczności.
12.Nie przepraszaj.
25

26. Co jest najważniejsze?
• To, co napiszesz? Nie, raczej to, co powiesz.
• To, jak wyglądasz? Nie, raczej to, co powiesz.
• To, jakich animacji użyjesz? Nie, raczej to, co powiesz.
• To, jakiego szablonu użyjesz? Nie, raczej to, co powiesz.
• To, jakiego kroju czcionek użyjesz? Nie, raczej to, co powiesz.
• Naprawdę najbardziej liczy się treść i to jaką osobą jesteś.
26

27. Po co ćwiczyć prezentacje?
• Ćwiczymy pisanie i opowiadanie o własnych
badaniach, bo w tym samym schemacie piszemy:
• wnioski o dofinansowanie badań
• artykuły naukowe
• doktorat
27

28. 17. Prezentacja: 6 slajdów
• Slajd tytułowy: tytuł prezentacji, imię i nazwisko, afiliacja,
adres email autora, logo naszej uczelni.
• Od czterech do ośmiu slajdów o badaniach i od 100 do 1000
słów w sumie na wszystkich slajdach.
• Każdy slajd zawiera numer (wstaw automatycznie).
• Format slajdów: 4:3, a rozdzielczość 1024x768.
• Tytuły slajdów nie są dokładnie tym, czego pytanie dotyczy,
ale bardziej dokładnie sygnalizują treść.
28

29. Sześć slajdów
1.Tytuł roboczy i autor
oraz email.
2.Tematyka, przegląd
problemy, zagadka.
3.Rozwiązanie, plan,
metodologia badań
4.Efekty, tabele,
wykresy i wyniki.
5.Wpływ na dziedzinę.
6.Podsumowanie.
Tytuł roboczy
Tematyka
Rozwiązanie Efekty
Wpływ Podsumowanie
29

30. 18. Prezentacja jest kompletna, jeśli odpowiada na 10
pytań, a doktorant potrafi ją przedstawić w 5 minut.
1 Co jest przedmiotem badań w ramach twojego doktoratu?
[tytuł roboczy na 5-10 słów]
2 W ramach jakich dziedzin mieści się przedmiot badań?
[tematyka, dyscyplina]
3 Jak ten przedmiot badań jest opisywany przez innych?
[przegląd wg literatury]
4 Jakie są najważniejsze zjawiska, problemy, zagadnienia,
pytania? [problemy]
5 Jaki zagadnienie, którego badanie uważasz za wartościowe?
[zagadka, luka]
30

31. 18. Prezentacja jest kompletna, jeśli odpowiada na 10
pytań, a doktorant potrafi ją przedstawić w 5 minut.
6. Jakie rozwiązanie proponujesz? Jak podejmiesz problem?
[metodologia, rozwiązanie]
7 Jaki masz plan działania? Jak przeprowadzisz badania?
[plan badań]
8 Jakich efektów się spodziewasz?
[odpowiedzi na pytania, wyniki, publikacje, doktorat]
9 Co jeszcze chciał(a)byś powiedzieć o swojej pracy
naukowej? [tabele, wykresy, grafiki, tekst]
10 Jakiego wpływu spodziewasz się dzięki twojej pracy
doktorskiej? [efekt dla dziedziny badań]
31

32. Następne zajęcia
• 07.03.19 i 28.03.19: nagrywam pierwsze prezentacje i zbieracie
informacje zwrotne na kartkach od wszystkich słuchaczy.
Prezentacje przesyłacie mi w 06.03 i 27.03 na
juszczyk@amu.edu.pl.
• Oglądacie wystąpienia i ustalacie co i jak poprawić.
Najczęściej zwracacie uwagę na spójność tekstową i swobodę
w mowie ciała oraz sposób skupienia uwagi publiczności.
• 04.04.19: prezentujecie drugi raz, ale już bez slajdów i notatek.
• Jak odpowiadać na pytania? Ostatnie szlify i porady.
32

33. 19. więcej materiałów
• Reynolds, Garr. Presentaton Zen: Simple Ideas on Presentaton Design and Delivery. 2.
wyd. New Riders, 2011. POLSKI PRZEKŁAD: „Zen prezentacji - pomysły i projekty. Jasne
zasady i techniki tworzenia doskonałych prezentacji”
• ———. The Naked Presenter: Delivering Powerful Presentatons with or without Slides.
1. wyd. New Riders, 2010. POLSKI PRZEKŁAD: „PreZENter bez tajemnic. Naga prawda o
sile słowa i mocy slajdów”
• Duarte, Nancy. 2008. slide:ology: The Art and Science of Creatng Great Presentatons:
The Art and Science of Presentaton Design. O’Reilly Media. Slajd:ologia. Nauka i sztuka
tworzenia genialnych prezentacji
• ———, Nancy. 2012. Resonate. Współbrzmienie. WERSJA MULTIMEDIALNA TEJ KSIĄŻKI
• ———, Nancy. 2014. Slidedocs
• Gallo, Carmine. The Presentaton Secrets of Steve Jobs: How to Be Insanely Great in
Front of Any Audience. 1. wyd. McGraw-Hill Professional, 2009. POLSKI PRZEKŁAD: Steve
Jobs: Sztuka prezentacji. Jak świetnie wypaść przed każdą publicznością.33

34. 34

35. 20. Porady przeróżne
• 1. Jakie są różnice kulturowe na konferencjach?
• Jeśli masz grafiki czy zdjęcia, które mogą wywołać kontrowersje, to przemyśl to.
Na pewno ryzykowne jest opowiadanie na prezentacji dowcipów i anegdot.
• 2. Jak radzić sobie ze stresem? Jak wypaść naturalnie?
• Niestety. Nie wiele możesz ze stresem zrobić, nie unikniesz pobudzenia i poczucia
niepewności. Odpowiednie przygotowanie i przećwiczenie prezentacji uchroni Cię
jednak przed paniką i wpadką. Pamiętaj, zawsze możesz poprosić o pomoc. I wodę.
• 3. Jak skupić uwagę, zwłaszcza młodych? Jak przedstawiać bez prezentacji?
• Rekwizyty zamiast slajdów, czyli przedmiot związany z badaniami, który możesz
pokazać, a nawet podać do ręki. Inne techniki to zadawanie pytań i zagadek w
trakcie prezentacji, skracanie dystansu, podchodzenie bliżej. Mów o ich potrzebach.
• 4. Jak odpowiadać na krytyczne pytania?
• Podziękuj za zadane pytanie. Powtórz i sparafrazuj, by potwierdzić, że dobrze
usłyszałaś. Masz prawo się nie zgadzać, podaj swoje argumenty. Jeśli natomiast nie
masz gotowej odpowiedzi, to zaproś do rozmowy po prezentacji lub do napisania
emaila. Ataki odpieraj, ale publicznie się nie spieraj, szkoda twego czasu.
• 5. Jak ograniczyć dygresje i zmieścić się w czasie?
• Im więcej razy powtórzysz prezentację, tym dokładniej upewnisz się, co chcesz
powiedzieć. Jeśli masz dużo wątków, materiału i slajdów to podziel prezentację na
części albo wybierz to, co ważne. Pamiętaj, zawsze zabierasz komuś czas.
35