แผนงานยุทธศาสตร์เป้าหมาย (Spearhead) ด้านสังคม จาก วช.

1. แผนงานบูรณาการยุทธศาสตร์เป้าหมาย (Spearhead) ด้านสังคม
ความเป็นมา
สภานโยบายวิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ (สวนช.) ในการประชุมครั้งที่ 3/2560 เมื่อวันที่ 20 กันยายน
2560 เห็นชอบ (ร่าง) ยุทธศาสตร์การวิจัยและนวัตกรรม 20 ปี (พ.ศ. 2560-2579) มีวัตถุประสงค์หลักเพื่อเป็น
กรอบแนวทางของประเทศในการสร้างงานวิจัยและนวัตกรรมที่สามารถใช้ประโยชน์เชิงพาณิชย์ได้จริง และ
เพิ่มขีดความสามารถของภาคการผลิตและบริการ สามารถใช้แก้ปัญหา ที่ส่งผลกระทบต่อการพัฒนาสังคม
อย่างสาคัญ สร้างขีดความสามารถทางเทคโนโลยีรองรับการเติบโตในระยะยาว โดยกาหนดให้มียุทธศาสตร์
หลัก 4 ด้าน ประกอบด้วย
1. การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อสร้างความมั่งคั่งทางเศรษฐกิจ
2. การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อการพัฒนาสังคมและสิ่งแวดล้อม
3. การวิจัยและนวัตกรรมเพื่อการสร้างองค์ความรู้พื้นฐานของประเทศ
4. การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน บุคลากร และระบบวิจัยและนวัตกรรมของประเทศ
นอกจากนี้ ในการประชุมครั้งเดียวกัน สวนช. ได้ให้ความเห็นชอบต่อแนวทางการจัดสรรงบประมาณ
การวิจัยและนวัตกรรม ประจาปีงบประมาณ 2562 สรุปได้ดังนี้
1.แผนบูรณาการเชิงยุทธศาสตร์ คือ แผนงานที่ต้องดาเนินการให้สอดคล้องตามยุทธศาสตร์ชาติ
หรือยุทธศาสตร์สาคัญที่คณะรัฐมนตรีกาหนดให้หน่วยรับงบประมาณตั้งแต่สองหน่วยงานขึ้นไป ร่วมกัน
วางแผน กาหนดเป้าหมาย ตัวชี้วัดและแผนการปฏิบัติงานและการใช้จ่ายงบประมาณร่วมกัน เพื่อลดความ
ซ้าซ้อน มีความประหยัดและคุ้มค่า สามารถบรรลุเป้าหมาย เกิดผลสัมฤทธิ์ตามวัตถุประสงค์ของแผนงาน
บูรณาการ ซึ่งมีแนวทางการบริหารงบประมาณการวิจัยและนวัตกรรม
2. แผนงานยุทธศาสตร์เป้าหมาย (Spearhead) คือ แผนงาน/โครงการวิจัยและนวัตกรรมขนาด
ใหญ่ที่จะใช้ประโยชน์ทางด้านสังคม ชุมชน เพื่อลดความเลื่อมล้า สร้างความมั่นคงให้กับประเทศ หรือ
แผนงาน/โครงการวิจัยและนวัตกรรมขนาดใหญ่ที่สร้างมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจได้จริงในสาขาเป้าหมายของ
ประเทศอย่างเป็นรูปธรรมและวัดผลได้ ซึ่งมีแนวทางการบริหารงบประมาณการวิจัยและนวัตกรรม
ทั้งนี้ สวนช. ได้กาหนดให้มีแผนงานวิจัยและนวัตกรรมที่จะเป็นแผนงานยุทธศาสตร์เป้าหมาย
(Spearhead) ในยุทธศาสตร์ที่ 1 และ ยุทธศาสตร์ที่ 2 โดยเห็นชอบให้มีการดาเนินงานตั้งแต่ปีงบประมาณ
2562 จานวน 2 แผนงานหลัก ได้แก่
1. แผนงานยุทธศาสตร์เป้าหมาย (Spearhead) ด้านเศรษฐกิจ โดยมอบหมายให้ สวทน. ดาเนินการ
บริหารกรอบวงเงินงบประมาณ
2. แผนงานยุทธศาสตร์เป้าหมาย (Spearhead) ด้านสังคม โดยมอบหมายให้ วช. ดาเนินการ
บริหารกรอบวงเงินงบประมาณ
การบริหารแผนงานยุทธศาสตร์เป้าหมาย (Spearhead)
สานักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ (วช.)ในฐานะเจ้าภาพงบประมาณบูรณาการวิจัยและนวัตกรรม
และได้รับมอบหมายให้ดาเนินการแผนงานยุทธศาสตร์เป้าหมาย (Spearhead) ด้านสังคม โดยในปีงบประมาณ
2562 ได้กาหนดกลุ่มเรื่องจานวน 5 กลุ่มเรื่องดังนี้
1. สุขภาพและคุณภาพชีวิต (Healthcare Services and Devices)
2. คนไทย 4.0 และ เยาวชนไทย 4.0
3. การพัฒนาจังหวัดและภูมิภาค (Province 4.0)
4. การบริหารจัดการน้า (Water Management System)
5. สังคมผู้สูงอายุ (Healthy and Productive Aging)

2. โดยมีการบริหารโครงการและงบประมาณในรูปแบบที่เรียกว่า Spearhead โดยมีการบริหารดังนี้
1. สวนช. พิจารณากรอบวงเงินแผนงานยุทธศาสตร์เป้าหมาย (Spearhead) คัดเลือกคณะกรรมการ
กากับแผนงาน (Program Chair : PC) และหน่วยงานบริหารจัดการและส่งมอบผลลัพธ์ (Outcome Delivery
Unit: ODU) และเสนอกรอบวงเงินงบประมาณ ไปยังสานักงบประมาณเพื่อดาเนินการตามขั้นตอนระบบ
งบประมาณต่อไป
2. สานักงบประมาณจัดสรรตามแผนงานและกรอบวงเงินตามลาดับความสาคัญโดยจัดสรรงบประมาณ
เป็นก้อน (Block Grant) ไปยังหน่วยงานบริหารกรอบวงเงินงบประมาณ เช่น วช. หรือ สวทน. เพื่อบริหาร
แผนงานยุทธศาสตร์
• คณะกรรมการกากับแผนงาน ทาหน้าที่บริหารงบประมาณ การดาเนินการวิจัย กากับติดตาม
และประเมินผลตามคุณภาพและระยะเวลาตามที่กาหนดไว้ ประกอบด้วย ผู้ทรงคุณวุฒิที่มีความรู้
และประสบการณ์ในการบริหารนวัตกรรมในภาคเอกชน ภาควิชาการ ภาคสังคมที่เกี่ยวข้อง
• หน่วยงานบริหารจัดการและส่งมอบผลลัพธ์ ทาหน้าที่บริหารจัดการแผนงานวิจัยและนวัตกรรม
ตามที่หน่วยงานบริหารกรอบวงเงินงบประมาณและคณะกรรมการกากับแผนกาหนด โดย
ประสานงานและเชื่อมโยงให้เกิดการบูรณาการระหว่างหน่วยงานร่วมวิจัยและนวัตกรรม ติดตาม
ประเมินผล และผลักดันการนาไปใช้ประโยชน์อย่างเป็นรูปธรรม
3 หน่วยงานบริหารกรอบวงเงินงบประมาณ ร่วมกาหนดแนวทางบริหารงบประมาณ เป้าหมาย ขอบเขต
งานและแนวทางการดาเนินงานกับหน่วยงานบริหารจัดการและส่งมอบผลลัพธ์ เพื่อให้การดาเนินการ
สอดคล้องตามที่คณะกรรมการกากับแผนกาหนด
4 หน่วยบริหารกรอบวงเงินงบประมาณทางานร่วมกับคณะกรรมการกากับแผน และประสานงานกับ
หน่วยงานบริหารจัดการและส่งมอบผลลัพธ์ ในการกาหนดขอบเขตงานและบริหารงบประมาณแก่หน่วยงาน
ร่วมวิจัยและนวัตกรรมเพื่อให้สามารถบรรลุเป้าหมายที่กาหนดไว้
5 การติดตามประเมินผลจะดาเนินการโดยสานักงานสภานโยบาย การวิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติผ่าน
คณะกรรมการกากับแผนงาน โดยกาหนดเป็น ความรับผิดชอบของหน่วยงานบริหารจัดการและส่งมอบ
ผลลัพธ์ และผู้รับงบประมาณในการนาส่งผลงานตามคุณภาพและระยะเวลาที่กาหนดไว้
6 สานักงานสภานโยบายการวิจัยและนวัตกรรมแห่งชาติ รายงานผล การดาเนินงาน ติดตามและ
ประเมินผลแผนงานยุทธศาสตร์เป้าหมาย (Spearhead) ต่อ สวนช.