Ruminan dan rodensia mempunyai sistem pencernaan yang kompleks untuk mencerna makanan berselulosa. Ruminan mempunyai empat ruang perut untuk proses fermentasi oleh bakteria, manakala rodensia bergantung kepada sekum dan appendiks untuk fermentasi. Kedua-dua haiwan mampu mencerna selulosa dengan bantuan mikroorganisma yang menghasilkan enzim selulase.

1. SISTEM PENCERNAAN HAIWAN
Ruminan Dan Rodensia

2. • Proses penguraian
bahan makanan
daripada bentuk
kasar kepada bentuk
yang mudah diserap
oleh sel haiwan
PENCERNAAN
KASAR MUDAH SERAP
ilah

3. Fizikal
[Kunyah
&
Perilstalsis
Usus]
Kimia
[Tindak
Balas Kimia
& Mikrob]
PENCERNAAN
ilah

4. Sistem
Pencernaan
Haiwan
Herbivor
Ruminan
Lembu Kambing
Rodensia
Tikus Tupai
Mempunyai
perut yang
kompleks
Mempunyai
sekum dan
appendiks
yang besar
syed

5. RUMINAN
syed

6. RUMINAN
• Mamalia herbivor yang meluahkan semula makanan
daripada perut ke dalam mulut untuk dikisar berulang
kali.
• Makanan dari tumbuhan mempunyai banyak selulosa.
• Selulosa perlu dicerna menjadi glukosa.
• Haiwan tak dapat menghasilkan selulase untuk
pencernaan selulosa.
amirah

7. • Namun sistem pencernaan ruminan dan
rodensia ada mikroorganisma seperti bakteria
dan protozoa yang mampu menghasilkan
enzim selulase.
• Bagi ruminan, mikroorganisma boleh di
jumpai di dalam perutnya.
• Ruminan mempunyai 4 ruang perut
– Rumen
– Retikulum
– Omasum
– Abomasum
amirah

8. amirah

9. Bahagian Perut Ruminan
RUMEN RETIKULUM OMASUM ABOMASUM
Perut pertama Perut kedua Perut ketiga Perut keempat
Perut yang
terbesar
Simpan air untuk
pencernaan
makanan
Penapis &
tempat
pencampuran
makanan
sehingga sebati
sebelum di hantar
ke abomasum
Ruang
pencernaan yang
terakhir.
Ada mukosa yang
merembeskan
enzim
pencernaan &
asid hidroklorik
lin

10. Rumen
Makanan dikunyah separa di salur ke
rumen. Selulosa diuraikan oleh
enzim selulase yang dihasilkan oleh
bakteria & protozoa. Sebahagian
daripada hasil penguraian diserap
oleh sel bacteria manakala
selebihnya diserap oleh haiwan
perumah.
Retikulum
Bila makanan masuk ke retikulum,
selulosa di hidrolisis dgn lebih lanjut.
Mamahan (kandungan retikulum)
dimuntahkan ke dlm mulut untuk
dikisar dgn lengkap. Proses ini
melembutkan & menguraikan
selulosa, lebih mudah utk tindakan
mikrob selanjutnya.
Omasum
Mamahan ditelan semula ke omasum.
Di omasum, partikel besar diurai
menjadi partikel kecil oleh peristalsis.
Air disingkirkan.
Abomasum
Partikel bergerak ke abomasum. Jus gastrik
melengkapkan pencernaan protein dan
bahan yang lain. Makanan melalui usus
kecil utk dicerna dan diserap.
lin

11. Makanan
Esofagus
Rumen
(fermentasi)
Retikulum
(regurgitasi/
pemuntahan
makanan belum
cerna ke mulut)
Mulut
(kunyah
semula)
Omasum (bahan
kasar diasingkan)
Abomasum
(perut jati)
Usus kecil
Usus
besar
Rektum
Dubur
lin

12. Rodensia
basitah

13. • Rodensia mempunyai sekum dan appendiks
yang besar.
• Sekum dan appendiks ada mikroorganisma
untuk cerna selulosa.
basitah

14. basitah

15. • Contoh: Tikus
• Bakteria dan protozoa rembes enzim selulase
untuk cerna bijirin yang dimakan.
• Proses fermentasi dan pencernaan selulosa
oleh mikroorganisma menghasilkan tinja yang
lembut dan kaya protein.
• Tikus inges(makan) semula tinja yang
dikeluarkan pada kali pertama dan cerna
untuk sekali lagi.
• Tikus boleh dapat semua nutrien daripada
makanan.
asma