Necmettin Erbakan Üniversitesi Açık Ve Uzaktan Öğrenme Dersi Doç. Dr. Agah Tuğrul Korucu

1. AÇIK VE UZAKTAN ÖĞRETİMDE ÖĞRETİM TASARIMI
MODELLERİ
AÇIK VE UZAKTAN ÖĞRENME DERSİ
DOÇ. DR. AGAH TUĞRUL KORUCU
NİSANUR TÜR
18318271090

2. İÇİNDEKİLER:
1) ADDIE ÖĞRETİM TASARIMI MODELİ
2) DICK AND CARREY ÖĞRETİM TASARIMI MODELİ
3) KEMP, MORRISON VE ROSS MODELİ:
4) ASSURE ÖĞRETİM TASARIMI MODELİ
5) KELLER’IN GÜDÜLEYİCİ (MOTİVASYON) TASARIM
MODELİ (ARCS)

3. 1) ADDIE ÖĞRETİM TASARIMI MODELİ
Bu tasarım modeli, eğitimde kullanılacak olan materyallerin
hazırlanması, uygulanması ve değerlendirilmesini kapsayan bir
modeldir.
Bu modelin en önemli özelliği her yaş kitlesine uygulanabilecek
düzeyde olmasıdır.

4. Uygulama adımları:
Modelin ismi basamakların baş harflerinden gelmektedir. Bu da
akılda tutmayı kolaylaştırır.
-Analysis (analiz basamağı)
-Design (tasarı basamağı)
-Development (geliştirme basamağı)
-Implementation (uygulama basamağı)
-Evaluation (değerlendirme basamağı)

5. Analiz basamağı:
Bu modeldeki plan kısmı analiz aşamasındadır. Bu kısım modelin
temelini oluşturmaktadır. Burada, öğrencilerin dersten alması
gereken kazanımlar, ihtiyaç, öğrenci, öğrenme ortamı, içerik,
medya araçlarının planlamaları yapılmalıdır.
Tasarım basamağı:
Bu ikinci aşamada, öğretim tasarımları analiz kısmında
belirlenen ihtiyaçlara yönelik olmalıdır. Burada, değerlendirme
materyalleri, öğretim teknikleri, ders içeriği ve kazanımlar
belirlenmelidir.

6. Geliştirme basamağı:
Tasarımları yapılan materyallerin geliştirilmesi bu basamakta
gerçekleşir. Tasarımlar geliştirilip son halleri hazırlanmalıdır.
Uygulama ve değerlendirme basamakları:
Önceki aşamada geliştirile materyaller bu kısımda uygulanmalıdır.
-Öğrenci materyalleri kullanmalı ve eğitici de gözlem yapmalıdır.
-Gözlem yaptıktan sonar materyallerin hedef doğrultusunda,
eksiklikleri, fazlalıkları, ya da hedef kazanımların elde edilip
edilmediğine bakılır. Not edilen bu bilgiler değerlendirme
çizelgesine kaydedilir.
-Bu aşamalar düzenli bir şekilde yapıldıktan sonra, tüm aşamalar
hakkında ayrıntılı bir rapor yazılmalıdır.

7. 2) DICK AND CARREY ÖĞRETİM TASARIMI MODELİ:
Modelin çalışma şekli, birbiriyle ilişkili olan etmenlerin
modelin aşamaları kullanılarak beraber ve sistemli bir şekilde
uygulanmasıdır.
Burada her adım birbirine bağlıdır ve farklı seviye gruplarına
uygulanabilir.

8. Aşamalar:
a) Öğretim hedeflerinin belirlenmesi: Öğrencide istenen
davranışların ve kazanımların belirlendiği yerdir.
b) Öğretimsel analiz: Belirlenen hedeflere ulaşmak için gerekli
yetenekler belirlenir.
c) Giriş davranışlarının değerlendirilmesi: burada amaç
öğrencilerin yerine getirmesini istediğimiz becerileri belirlemektir.
-Bunlar, zihinsel, sözlü, kişilik becerileri olabilir.
d) Performans hedefleri: belirlenen amaçlar detaylı hedeflere
dönüşür.

9. e) Kriter referans testlerinin geliştirilmesi:
f) Öğretim stratejilerinin geliştirilmesi
g) Öğretim materyalleri
h) Biçimlendirmeye dönük değerlendirme
i) Bütüne dönük değerlendirme: Amacımız sistemin etkinliğini
bütünleştirmektir.

10. 3) KEMP, MORRISON VE ROSS MODELİ:
Bu öğretim modelinin amacı öğretilecek hedef kazanımların daha
kısa bir zamanda az ve öz şekilde öğretilmesidir. Bu, öğrenmeyi daha
verimli, etkili ve kolay kılmak için geliştirilmiştir.

11. Aşamaları:
a) Öğretim problemlerini belirleme ve hedefleri netleştirme:
Hedefler ve kazanımlar belirlenir.
b) Öğrenen kişi özelliklerini belirleme: Öğrencilerin kişilik
özellikleri ve becerileri saptanmalıdır.

12. c) İçerik alanını belirleme ve amaçlara uygun çözüm
yapma: Bu adım, görev analizi yapılan, teknolojik araçların ve
uygulamaların kullanıldığı adımdır.
d) Öğrenci için amaçları belirleme: Öğrencide istenen
davranışlar belirlenir.
e) Uygulama ve değerlendirme: Bu aşamada, süreç
değerlendirilir. Öğrencilerin süreçte gerçekten öğrenip
öğrenmedikleri sonuçlara göre öğrenilir.

13. 4) ASSURE ÖĞRETİM TASARIMI MODELİ
Bu tasarımın amacı öğretmenlerin öğretim için en uygun
ortamı tasarlaması ve dersin adım adım planlamasıdır. ASSURE
kelimesi modelin aşamalarının baş harfleridir. Gelin modelin
aşamalarına bir göz atalım.

14. a) Analyze Learners (öğrencilerin analizi): Bu aşamada hedef
öğrencilerin karakter özellikler, yeterlilikler, yetenekleri ve
öğrenme stilleri incelenmelidir.
b) State Objectives (hedeflerin belirlenmesi): Bu aşamada
öğrencide istenen kazanımlar belirlenir. Ancak burada ders
kazanımları değil öğrencinin dersten ne alması gerektiği planlanır.

15. c) Select Instructional Materials and Media (metodların ve
materyallerin seçilmesi): Belirlenen hedefler için öğrenciye
uygun metod seçilir. Metodlar seçilirken, öğrenci özellikleri, içerik,
konu, zaman ve maliyet göz önünde bulundurulmalıdır.
d) Utilize Media and Materials (medya ve materyallerin
kullanılması): Bu aşamada, kullanılacak materyaller hazırlanır
ve gözden geçirilir. Öğretim ortamı, öğrenciler ve içerik
hazırlanır.

16. e) Require Learner Participation (öğrenci katılımının
sağlanması): Burada öğrenciler belirlenen hedeflere yönelik,
belirlenen etkinlikleri gerçekleştirir.
f) Evaluate and Revise (değerlendirme ve gözden geçirme):
Bu aşamada süreç boyunca yapılan aşamaların işe yarayıp
yaramadığı, materyallerin yeterliliği, zaman uyumu gibi kriterler
değerlendirilir. İhtiyaç halinde süreç güncellenebilir.

17. 5) KELLER’IN GÜDÜLEYİCİ (MOTİVASYON) TASARIM MODELİ
(ARCS)
John Keller’in geliştirdiği bu model, öğrencilerin motivasyonun
arttırılmasına, derse karşı ilgi ve merak uyandırılmasına imkan sağlar.
Dört aşamaya sahip olan bu modelde, aşama harflerini
birleştirdiğimizde ARCS sıralamasını elde ederiz.

18. Aşamalar:
Attention (dikkat): Bu ilk basamakta, öğrencinin dikkatini
çekmek için, beklenmedik, ilginç yenilikçi ortamlar oluşturulur.
Dikkat basamağının iki aşaması vardır:
-algısal uyarma “Öğrencilerin ilgisini çekmek için ne yapılmalı?”
-sorgusal uyarma “Sorgulama becerileri nasıl uyarılmalı? -
değişkenlik “Öğrencilerin dikkatini uyanık tutmak için neler
yapılmalı?”

19. Relevance (uygunluk): Bu aşamada, öğrencilerin ihtiyaçları
belirlenir ve dersle dış dünyanın ilişkisi açıklanır. Ayrıca
kavramlar somutlaştırılır, öğrencilerin ilgili alanlarıyla
ilişkilendirilir.
Uygunluk basamağının üç aşaması:
-hedef tanıtımı “Öğrencilerin gereksinimleri nasıl karşılanmalı?”
-güdü eşlemesi “Öğrencilere nasıl ve ne zaman uygun seçenek,
sorumluluk sağlanır?”
-benzerlik “Öğrencilerin deneyimlerine benzer öğretim nasıl
sağlanır?”

20. Confidence (güven): Bu aşamada, öğrencinin güve duygusu
arttırılmalıdır.
Güven basamağının üç aşaması:
-öğrenme gereklilikleri “Öğrencilerin başarı beklentisi
oluşturmalarına nasıl yardım edilmeli?
-başarı fırsatları “Öğrenme deneyimi öğrencilerin yeterliliklerine
inancını nasıl desteklemeli?”
-kişisel denetim “Öğrenciler başarılarının kendi güç ve
yeteneklerine bağlı olduğunu nasıl bilmeli?”

21. Satisfaction (doyum): Bu son aşamada, öğrenciler beklentileri ile
gösterdikleri çaba arasındaki ilişkiyi görmeliler.
Doyum basamağının üç aşaması:
-içsel pekiştireçler “Öğrencilerin başarılarına ilişkin olumlu
duygular hissetmelerine yardım etme.
-dışsal ödüller “Öğrencilerin başarısını pekiştirme”
-eşitlik “Öğrencilerin yeni öğrendikleri bilgi ve becerileri
kullanmaları için fırsat sağlama”