1. O relevo e a súa modelaxeO relevo e a súa modelaxe
Bioloxía e xeoloxía 3º ESO
CPI Virxe da Cela
Monfero
Xigante Bartolo – Monte Pindo
2. O relevo terrestre son as diferentes formas da
paisaxe que podemos observar.
Cada unha consta de diferentes características propias.
O relevo é o resultado dos procesos xeolóxicos ao logo de
millóns de anos
3. Procesos xeolóxicos naProcesos xeolóxicos na
TerraTerra
Na Terra danse dous clases de procesos
xeolóxicos:
Procesos
xeolóxicos
externos:
●
Modifican o relevo
dende o exterior.
●
A enerxía responsable
deles é a enerxia
solar e a forza de
gravidade terrestre.
Procesos xeolóxicos
internos.
●
Actúan dende o
interior.
●
A súa enerxía procede
das altas presións e
temperaturas que se
dan no interior da
Terra
5. 1 - A Meteorización1 - A Meteorización
Pode ser:
• FÍSICA O MECÁNICA: PRODUCE CAMBIOS NA ESTRUTURA DA MATERIA
PERO SEN ALTERAR A COMPOSICIÓN QUÍMICA
• QUÍMICA: PRODUCE CAMBIOS QUÍMICOS NOS MATERIAIS
Alteración ou descomposición das rochas superficiais
Poden ter unha orixe
biolóxica
Procesos xeolóxicos externos
6. A Meteorización físicaA Meteorización física
1 – Criofracción ou Xelifracción
Procesos xeolóxicos externos
8. A Meteorización físicaA Meteorización física
4 -Descompresión
Exemplo Evolución dun
macizo granítico
•O granito é unha rocha magmática plutónica
formada en profundidade.
•A erosión das capas máis superficiais do solo
situadas enriba do granito produce que
diminúa a presión que estos materiais exercían
sobre o granito, e froito desta descompresión
o granito fractúrase .
Procesos xeolóxicos externos
9. A Meteorización químicaA Meteorización química
1 - Oxidación
2 - Carbonatación
Por depósitos de carbonato
cálcico arrastrado pola auga:
forman as estalactitas e
estalagmitas
Procesos xeolóxicos externos
10. A Meteorización químicaA Meteorización química
3 - Disolución
4 - Actividade
seres vivos
Arrastre polas augas das sales minerais
contidas en certas rochas e minerais
moi solubles na auga como o xeso,
halita (sal común)
•As heces das aves son moi ácidas e
poden alterar as rochas
•Accións de fungos, bacterias e liques
sobre as rochas
•….
Procesos xeolóxicos externos
11. A Meteorización químicaA Meteorización química
5 - HIDROLESE DO GRANITO
O granito (composto por 3
minerais cuarzo, feldespato
e mica) é unha das rochas
máis características de
Galicia.
O feldespato que áctua
como un cemento entre
estes minerais é atacado é
disolto pola auga
descompoñendo así o
granito nos seus
compoñentes formando:
-Arxilas (os feldespatos)
-Cristais de cuarzo e mica
(máis resistentes a erosión)
Procesos xeolóxicos externos
15. 4 - Sedimentación4 - Sedimentación
• Acumulación sedimentos
Procesos xeolóxicos externos
A presenza dun obstáculo
favorece o depósito dos
materiais
Ao diminuir a enerxía do axente
de transporte os sedimentos
deposítanse segundo o seu peso
16. SedimentaciónSedimentación
• Ordenación dos clastos. Estruturas
sedimentarias
Procesos xeolóxicos externos
DISPOSICIÓN en ESTRATOSDISPOSICIÓN en ESTRATOS
Os sedimentos
son depositados
en capas
horizontais
denominadas
estratos
17. Disposición dos sedimentos en estratosDisposición dos sedimentos en estratos
Procesos xeolóxicos externos
Por acción dos axentes
xeolóxicos internos pode
variar a disposición
horizontal dos estratos
18. As concas e ambientes sedimentariosAs concas e ambientes sedimentarios
Procesos xeolóxicos externos
Nelas favorécese o depósito dos
sedimentos
19. Nas concas sedimentarias ten lugar a formación das rochasNas concas sedimentarias ten lugar a formación das rochas
sedimentariassedimentarias DIAXÉNESEDIAXÉNESE
1 - ErosiónErosión
2 - TransporteTransporte
3 - SedimentaciónSedimentación
4 – LitificaciónLitificación
–– CompactaciónCompactación
- Cementación- Cementación
Denomínase erosión ao proceso de
sustración ou desgaste dunha rocha
Proceso polo cal o material erosionado
das rochas é movido a lonxe dá rocha da
que procede
Proceso polo cal os materiais
erosionados e transportados son
depositados nas denominadas
cuncas sedimentarias
(normalmente no fondo de ríos,
lagos ou mares)
Proceso de formación de novas
rochas a partir de sedimentos
por compactación e
cementación
Procesos xeolóxicos externos
Calor interno
Presión
20. Principais tipos de modelaxePrincipais tipos de modelaxe
do relevodo relevo
Segundo o tipo de terreo (tipo de rochas, vexetación...)
e axentes xeolóxicos externos predominantes (auga,
vento....) poden predominar distintos modelaxes do
relevo e paisaxes características
21. 1 - MODELAXE GRANÍTICA1 - MODELAXE GRANÍTICA
Evolución dun
macizo granítico
•O granito é unha rocha magmática plutónica
formada en profundidade.
•A erosión das capas máis superficiais do solo
situadas enriba do granito produce que diminúa a
presión que estos materiais exercían sobre el, e
froito desta descompresión o granito fractúrase .
•A acción dos axentes xeolóxicos externos sobre
estas fracturas orixina formas redondeadas
denominadas CAOS DE BOLOS.
Materiais resultantes da meteorización do granito
32. VAL EN V RIO EUMEVAL EN V RIO EUME
A diferenza do que ocurría nos glaciares a erosión fluvial predomina en profundidad, polo que
a erosión nos laterais é mínima, facendo vales profundos nos que a posterior erosión doutros
axentes nas partes superiores unido á acción da gravidade fai que tome forma de V
Modelaxe fluvial
33. CANÓN DO SILCANÓN DO SIL
Os canóns son profundas hendiduras de paredes casi verticales polas que discorre un río. Poden ter o
seu orixe:
-Cando os ríos percorren zonas formadas por materiais sedimentarios máis duros, nos que a erosión
nas partes superiores por outros axentes é mínima. (canón do colorado)
- Cando o cauce do río introdúcese por unha fractura do terreo. (canóns do Sil)
Modelaxe fluvial
35. ESTEIRO RIO MIÑOESTEIRO RIO MIÑO
Estuarios ou esteiros: formados cando a forza do mar e maior que a acción do río penetrando
o primeiro no cauce fluvial na súa desembocadura
Modelaxe fluvial
36. OS DELTAS:OS DELTAS:
DELTA RÍO EBRO
Fórmanse en mares
interiores nos que
acción de sedimentación
dalgúns ríos e maior
que a acción erosiva do
mar no litoral,
depositando o río na súa
desembocadura
materiais sedimentarios
que fan que a
desembocadura
progresivamente se
alonxe da liña litoral e o
río forme numerosas
canles
Na actualidade os encoros
fan que moitos deltas
estén en regresión o
diminuir o aporte de
materiais sedimentarios
Modelaxe fluvial
38. Augas arroiadaAugas arroiada
Erosión terreos brandos
Cursos de auga esporádicos sen cauce fixo orixinados por intensasCursos de auga esporádicos sen cauce fixo orixinados por intensas
precipitacións.precipitacións.
Teñen unha alta acción erosiva debido o discurrir sen cauceTeñen unha alta acción erosiva debido o discurrir sen cauce
Modelaxe torrencial
39. Acción das augas de arroiadaAcción das augas de arroiada
CÁRCAVAS CHEMINEAS BARRANCO
Modelaxe torrencial
41. AsAs terras baldíasterras baldías ou Badlandsou Badlands
• Tipo de terreo árido rico en arxilas
típico de zonas secas
• A falta de vexetación fai que estean
extensamente erosionado polas
augas de arroiada e o vento,
formando unha paixase característica
con cárcavas, barrancos….
Modelaxe torrencial
42. Acción dos torrentesAcción dos torrentes
Conca de recepción
Canle deCanle de
desaguadoirodesaguadoiro
Cono de dexecciónCono de dexección
erosión
transporte
sedimentación
Os torrentes son cursos de auga esporádicos cun cauce fixo, no que segundo a
zona do toorente predominará un tipo de acción.
Modelaxe torrencial
43. RISCOS TORRENTES: AVALANCHA LODORISCOS TORRENTES: AVALANCHA LODO
BIESCAS- Pirineo AragonésBIESCAS- Pirineo Aragonés
8- AGOSTO 19968- AGOSTO 1996
Modelaxe torrencial
O CAMPING ESTABA SITUADO NO CONO DE DEXECCIÓN
44. 4 - Modelaxe litoral:4 - Modelaxe litoral:
Acción das augas mariñasAcción das augas mariñas
45. RÍARÍA
• É cando o mar introdúcese nun val fluvial e
invade o curso medio e baixo dun río.
• Prodúcense como consecuencia:
– Afundimento do terreo
– Suba no nivel dos océanos que fai que estes
Modelaxe litoral
46. a - EROSIÓN
ABRASIÓN LITORAL ACANTILADOS
PLATAFORMAS
ABRASIÓN
Modelaxe litoral
Nas zonas expostas
á acción das ondas
49. b - SEDIMENTACIÓN
PRAIAS
Modelaxe litoral
Nas zonas protexidas ou onde o mar bate con menos forza
deposítanse os materiais erosionados e transportados
51. TómboloTómbolo
Peñiscola
Un tómbolo é unha illa próxima a costa unida a esta por unha
estreita língua de materiais sedimentarios depositados polo mar
Modelaxe litoral
53. LAGOA LITORALLAGOA LITORAL
Doniños - Ferrol
Monte Louro - Muros
Modelaxe litoral
Laguna de auga salgada ou lixeiramente salobr, separada do mar
por unha lingua de area
54. Albufeira de valenciaAlbufeira de valencia
Unha albufeira é unha lagoa
litoral de agua salgada ou
lixeiramente salobre,
separada do mar por unha
lingua ou cordón de areas
pero en comunicación co
mar ...
Modelaxe litoral
55. Marismas BaldaioMarismas Baldaio
Modelaxe litoral
Depresión (normalmente causada por un río) anexa ao mar, que
produce un terreo baixo e pantanoso que se inunda por efecto das
mareas .
56. 5 – Modelaxe glaciaria5 – Modelaxe glaciaria
Acción da neve e do xeoAcción da neve e do xeo
57. • GLACIAR DE VAL
O máis representativo son os glaciares, moitos dos seus efectos os podemos observar cando estes se
retiran tras un cambio climático
Os glaciares posúen un alto poder erosivo debido as altas presións do xeo e dosmateriais que transportan
sobre as rochas próximas, pero teñen pouco transporte dos materiais erosionados e non os clasifican (é
dicir arrastran conxuntamente materiais moi pesados e lixeiros)
Modelaxe glaciaria
58. LINGUA GLACIARLINGUA GLACIAR
O xeo e a neve do glaciar é arrastrado a
través da chamada lingua do glaciar
O glaciar ainda que se move moi lento
ten un gran poder de erosíon arrastrando
e arrincando rochas que se acumulan nas
denominadas morenas situadas:
-Nos laterais do glaciar
-No fondo do glaciar
-No final do glaciar (morrena terminal)
-A forte erosión destes materiais tanto no
fondo como nos laterais fai que os vales
glaciares teñan unha forma en U
Modelaxe glaciaria
60. MORENAS LATERAISMORENAS LATERAIS
Ao retirarse o
glaciar se poden
observar os restos
das morrenas
(rochas acumuladas)
nos laterais e no
final do espazo
ocupado pola língua
do glaciar.
Modelaxe glaciaria
61. MORENA FRONTAL ou TERMINALMORENA FRONTAL ou TERMINAL
Modelaxe glaciaria
62. A morena terminal normalmente forma un dique que pode orixinar unA morena terminal normalmente forma un dique que pode orixinar un
lago (Ex.: Lago de Sanabria- Zamora)lago (Ex.: Lago de Sanabria- Zamora)
DIRECCIÓN
AVANCE
GLACIAR
AREA ACÚMULO MATERIAIS
MORENA TERMINAL
Modelaxe glaciaria
63. CIRCO GLACIARCIRCO GLACIAR
Se denomina circo
glaciar á zona en
forma de anfiteatro
situada na cabeceira
dun val glaciar e
producida pola
acumulación do xeo
que, da orixe á
excavación progresiva
de dito anfiteatro.
Se o glaciar derrítese
na depresión formada
pode formarse unha
lagoa chamada lagoa
glaciar
Modelaxe glaciaria
64. Circo glaciar de Gavarnie,Circo glaciar de Gavarnie,
Pirineos de Francia.Pirineos de Francia.
Modelaxe glaciaria
69. MODELAXE PERIGLACIARMODELAXE PERIGLACIAR
Nas zonas de alta montaña ouras formacións características, pero non debidas os glaciares
son os canchais, orixinados pola xelifracción das rochas polas diferenzas de temperaturas
CANCHAIS: FRAGMENTOS DE ROCHAS ORIXINADOS POLA XELIFRACCIÓN
70. 6 – A modelaxe cárstica6 – A modelaxe cárstica
71. Acción das augas subterráneasAcción das augas subterráneas
ACUÍFEROS: NOS TERREOS PERMÉABLES A AUGA INFIÍLTRASE NO
SEU INTERIOR
Algúnhas rochas como as calcarias son máis
susceptibles da erosión polas augas subterráneas
formando unhas estruturas
xeolóxicascaracterísticas
72.
73. • Disolución do carbonato cálcico das rochas calizas: a
auga unida ao CO2 do aire forma ácido carbónico que disolve o
carbonato cálcico das rochas
• Carbonatación
É o fenómeno inverso no que o e
carbonato cálcico arrastrado pola
auga volve de novo a depositarse
formando estruturas moi
características como as estalactitas
e estalagmitas
Debido a que unha das lugares máis típicas
con este tipo de formación é a rexión de Karst
nos balcanes este tipo de modelaxe do relevo
chámase paixase cárstico. En España é tipico
da Cornisa Cantábrica
ACCIÓN DAS AUGAS SUBTERRÁNEAS NAS ZONAS
CALCÁRIAS
Modelaxe cárstica
74. Paixase típica dos terreaos calcarios nos que a acción daauga máis o CO2 forman ácidos que disolven a rocha
caliza. Posteriormente o carbonato cálcico disolto na auga pode volver a depositarse formando estruturas
características.
Modelaxe cárstica
78. ACCIÓN XEOLÓXICA DO VENTOACCIÓN XEOLÓXICA DO VENTO
Caracterízase por:
- Baixa acción erosiva
- Transporte moi intenso levando os materiais a longas distancias. Ademáis o vento vai a clasificar os
materiais que transporta ao depositalos en distintas zonas según o seu peso.
7 – Modelaxe eólica7 – Modelaxe eólica
79. Acción do ventoAcción do vento
• EROSIÓN DO VENTOABRASIÓN
Debido o choque contra as rocas das areas que transporta. Orixina:
• DESERTOS PEDREGOSOS: ao arrastrar as areas e quedar os
materiais máis pesados
• ARCOS E ROCHAS CON ASPECTO DE FUNGOS: ao erosionar as
areas transportadas as partes máis baixas das rochas
• DEPOSITOS: os depósitos de materiais arrastrados polo vento
van a orixinar
– DESERTOS AREENTOS
– DUNAS
Modelaxe eólica
80. EROSIÓN DO VENTOEROSIÓN DO VENTO ABRASIÓNABRASIÓN
HAMADA: montañas erosionadas polo vento
REG: deserto pedregoso
Modelaxe eólica
81. ROCHAS EN FORMA DEROCHAS EN FORMA DE
COGOMELOCOGOMELO
Modelaxe eólica
Cidade encantada (Cuenca)
83. BARCHAN:BARCHAN: dunas características debido ao maior avance das partículasdunas características debido ao maior avance das partículas
arrastradas polo vento nas zonas laterais da dunaarrastradas polo vento nas zonas laterais da duna
Modelaxe eólica
