1. Tectónica de Placas.
Seminario permanente : Materiais
interdisciplinares para a ESO e o
Bacharelato.

2. Tectónica de Placas
Conxunto de postulados que intentan explicar unha serie de
fenómenos xeolóxicos como son:
• Distribución e evolución dos continentes.
• Evolución dos océanos.
• Formación das cordilleras.
• Orixe e distribución dos sismos.
• Orixe e distribución das zonas magmáticas e metamórficas.
• Distribución dos seres vivos e fósiles.

3. Pear es sobr e os que se basea esta teor ía
• Deriva continental (Wegener 1915).
• Expansión do fondo dos océanos.

4. A expansión do fondo oceánico
O densenvolvemento cronolóxico da Tectónica de placas
iniciouse coa teoría da expansión do fondo do océano e como
consecuencia diso o movemento e separación dos continentes.
Esta teoría púxose de manifesto ao estudar as anomalías
magnéticas do fondo do océano.

5. Pr obas da expansión do fondo oceánico
• Magnetismo das rochas oceánicas
Obsérvanse bandas magnéticas coa mesma polaridade a ambos
lados do rift da dorsal.

6. • Actividade sísmica e volcánica das dorsais.

7. • Velocidade das ondas sismicas nas dorsais
En xeral esta velocidade é menor que no resto do océano, debido á
maior temperatura que provoca dilatación e fractura das rochas.
• Temperatura nas dorsais
O gradiente xeotérmico na zonas das dorsais é superior ao do resto
do océano.
• Idade da codia oceánica
Por métodos radioactivos encóntranse rochas de idades iguais
situadas simetricamente a distancias semellantes do centro da
dorsal.

8. Deriva continental.
Wegener (1915) observou a semellanza que existía na liña de costa
atlántica de Africa e América do Sur e dixo que todos os
continentes estiveron unidos nun gran continente e que por deriva
do mesmo orixináronse os cinco continentes actuais.

9. ¿cómo foi a der iva continental?

10. Der iva continental
Pr obable distr ibución dos continentes hai 200 millóns de anos (finais do
Paleozoico­ inicios do Mesozoico) Os continentes estaban distribuídos en dúas
grandes masas continentais: Laurasia, no hemisferio norte, e Godwana, no
hemisferio sur.

11. Der iva continental
Distr ibución dos continentes a finais do Tr iásico, hai 180 ma., 20 ma.
despois de iniciar se a r otur a da Panxea. Nesta imaxe móstranse as novas
concas oceánicas que se van formando a medida que os continentes se separan.

12. Der iva continental
Distr ibución dos continentes a finais do Xur ásico, 65 m.a. despois da r otur a
da Panxea. Aquí móstrase solo oceánico xerado desde o Triásico ata o
Xurásico, é dicir, durante un periodo de 45 m.a.

13. Der iva continental
Distr ibución das masas continentais a finais do Cr etácico, hai 135 ma.
despois da r otur a da Panxea. Nesta imaxe móstrase o solo oceánico xerado
ata o Cretácico.

14. Der iva continental
Distribución actual dos continentes.

15. Pr obas da der iva continental
O encaixamento dalgúns continentes, como América do Sur e
África; as súas liñas de costas presentan unha gran similitude.

16. Pr obas da der iva continental
A existencia de depósitos glaciais antigos en todos os
continentes do hemisferio Sur, tamén evidencian que unha
glaciación afectou ó supercontinente Panxea no pasado.

17. Pr obas da der iva continental
A pr esencia de fósiles de seres similares en rochas antigas
(anteriores á fragmentación de Panxea) de continentes que
actualmente están separados. Como o Mesosaurus, do que se
encontraron fósiles en Arxentina e no sur de África.

18. Placas litosfér icas
Son extensas porcións ríxidas de litosfera que teñen forma de
casquete esférico e móvense paseniño sobre a astenosfera .
Principais placas litosféricas:

19. ∙ Placa afr icana ∙ Placa eur oasiática ∙ Placa amer icana
∙ Placa antár tica ∙ Placa pacífica ∙ Placa Indoaustr aliana

20. Bor dos de placas

21. Bor dos diver xentes
Fórmase litosfera oceánica a partir de
materiais da Astenosfera, provocando
un aumento da superficie da placa.
Corresponden a movementos de
separación e é o lugar donde se
sitúan as dorsais oceánicas e
producen como resultado a expansión
do fondo do océano.
Os bordos constructivos son zonas
moi activas, pois ao longo da dorsal
prodúcense numerosos terremotos
superficiais nos que os hipocentros se
localizan entre 10 e 30 quilómetros
de profundidade.

22. Bor dos conver xentes
Son límites onde se enfrontan dúas placas
litosféricas que se aproximan ou empurran.
Tamén se chaman bordos destructivos porque
neles se destrúe a litosfera oceánica.
Existen tres tipos de converxencia:
Conver xencia océano – océano.
Conver xencia océano – continente.
Conver xencia continente – continente.

23. Conver xencia océano ­ océano
Unha placa oceánica afúndese baixo outra, tamén oceánica, nun proceso
denominado subducción. O chegar a certa profundidade a codia oceánica
fúndese e xenera magmas que ascenden a través da zona de
converxencia. Cando acadan a superficie orixinan volcáns que se aliñan
en forma de arco constituíndo os ar cos insular es.

24. Conver xencia océano ­ continente.
Unha placa oceánica introdúcese baixo outra continental mediante un
proceso de subducción formándose as foxas oceánicas características
destas marxes. En zonas profundas das foxas a intensa calor funde a
codia oceánica e prodúcense magmas que ascenden pola placa pasiva.
Nestas zonas fórmanse cordilleiras a partir dos sedimentos mariños que
son pregados. Tamén hai gran actividade volcánica e sísmica.

25. Conver xencia continente – continente
Esta converxencia prodúcese cando unha placa mixta se enfronta
con outra continental. Nunha primeira fase, a litosfera aceánica da
placa mixta subduce baixo a placa continental. Nunha segunda fase,
cando a litosfera oceánica subduciu totalmente, chocan os bloques
continentais e un deles cabalga sobre o outro nun proceso inverso á
subducción que se chama obducción.

26. Bor dos neutr os
Son bordos nos que
interaccionan dúas placas que
se desprazan lateralmente.
Neles nin se crea nin se
destrúe a codia. Nestes bordos
localízanse as fallas
transformantes xa que se
deslizan lateralmente dúas
placas. Estas fallas cortan
perpendicularmente as dorsais
e teñen varios centenares de
quilómetros de lonxitude (hai
casos nos que superan os
5000 km)

27. Nacemento dun océano
a) Nos primeiros estadios, a extensión da litosfera continental
e a subida do material astenosférico provocan o
adelgazamento da litosfera continental formándose un rift
continental.

28. Nacemento dun océano
b) Este proceso de adelgazamento litosférico, finalmente,
produce a rotura da litosfera continental e separación dos
bloques continentais, formándose un mar pouco profundo ou
océano incipiente.

29. Nacemento dun océano
c) Se a expansión do solo oceánico continúa formarase un
océano, como, por exemplo, o Atlántico. A ambos lados da
dorsal oceánica, por onde ascende o material astenosférico,
destaca a presenza das zonas abisais e as marxes pasivas
continentais que marcan a transición dende as augas
profundas dos océanos ás zonas emerxidas dos continentes.

30. For mación de cor dilleir as.
I) Cor dilleir a per ioceánica.
II) Cor dilleir a bicontinental.

31. Cor dilleir a per ioceánica (Andes).
A) Os sedimentos acumulados na conca sedimentaria préganse
pouco a pouco.

32. Cor dilleir a per ioceánica (Andes).
B) O mesmo tempo a placa oceánica introdúcese por debaixo da
continental orixinándose movementos sísmicos e magma que pode
sair o exterior formando illas volcánicas.

33. Cor dilleir a per ioceánica (Andes).
C) O choque continuado das dúas placas acaba pregando a zona
de tal maneira que dá lugar a unha cadea montañosa apegada o
continente.

34. Cor diller ias bicontinentais (Hymalaya)
A aproximación dos continentes vai cerrando o océano que os separa. O solo
oceánico que existe entre eles empeza a subducir.

35. Cor diller ias bicontinentais (Hymalaya)
Nesta fase orixínanse grandes presións que pregan os sedimentos que cobren os
bordos de ambos continentes e os dos fondos oceánicos.

36. Cor diller ias bicontinentais (Hymalaya)
A codia oceánica desaparece e os dous continentes chocan quedando entre eles
unha sutura.

37. 5. Ciclo de 2 Wilson
1
3
5
4
5
É un ciclo que explica de forma encadeada a fragmentación dun
continente, a creación e destrución dunha conca oceánica, a
formación dunha cadea montañosa e a colisión de dous continentes.

38. Etapas.
1.­ Un continente fragméntase debido a procesos que teñen lugar
ao nivel da Astenosfera.

39. Etapas.
2.­Na liña de fragmentación xenérase litosfera oceánica e os
dous fragmentos do continente inicial comezarán a afastarse ao
mesmo tempo que se crea unha conca oceánica entre ambos.

40. Etapas.
3.­ Cando a conca oceánica sexa o suficientemente antiga, os
seus bordos comezan a afundirse nas zonas de subducción,
converténdose en bordos de placas e

41. Etapas.
a conca oceánica deixa de crecer e aparece unha cordilleira
pericontinental.

42. Etapas.
4.­De forma simultánea outras dorsais están actuando noutros puntos
da Terra, e os continentes poden agora ser empuxados no sentido
contrario e a conca oceánica volverá pecharse, colisionando os
continentes por un proceso de obducción, aparecendo unha
cordilleira intercontinental.

43. FIN