Materi ini menjelaskan Modul 6 Kegiatan Belajar 2 CERITA WAYANG RAMAYANA LAKON ANOMAN DUTA

1. WAYANG PURWA
LAKON ANOMAN DHUTA
Dening:
Dr. Djoko Sulaksono, M.Pd.

2. Wayang Purwa yaiku wayang sing sumber critane seka kitab
Mahabarata lan kitab Ramayana.
Tembung “wayang” asale saka tembung wod (akar kata)
“yang” sing nduwe teges obah, ora ajeg, samar-samar.
Basa kramane wayang yaiku ringgit. Perangane omah joglo
ana sing arane paringgitan, yaiku papan sing dienggo
wayangan utawa nanggap wayang.

3. Perangan-perangan crita wayang Ramayana diarani Kandha.
Amarga critane ana pitu, mula diarani Sapta Kandha.
1. Bala Kandha:
Rama melu sayembara “menthang langkap” ing
negara Manthili lan nggarwa Dewi Sinta.
2. Ayodya Kandha
Rama, Sinta, lan Lesmana lunga ninggalake kraton
3. Aranya Kandha
Dewi Sinta diculik Rahwana

4. 4. Sundara Kandha:
Anoman dadi dhuta utawa utusan nemoni Dewi Sinta
lan nitik negara Alengka
5. Kiskendha Kandha
Rama direwangi para wanara nggawe tambak
6. Yudha Kandha
Rama lan para wanara menang perang, Dewi Sinta
ketemu Rama
7. Uttara Kandha
Sinta ninggalake kraton lan mbabarake Lawa lan Kausya

5. Unsur-unsur instrinsik cerita wayang lakon Anoman Dhuta
1. Tema
2. Alur
3. Setting
4. Paraga
5. Piweling
6. Cara Mawas
7. Lelewa Basa

6. Crita wayang lakon Anoman Dhuta, dipantha dadi enem
1. Sugriwa sowan sang Rama
Guwarsi utawa Sugriwa sowan Rama banjur njaluk
pitulungan kanggo nglawan kakange sing jeneng
Guwarsa utawa Subali
2. Para wanara kena paeka
Nalika ing guwa windu para wanara dipaeka dening
Dewi Sayempraba. Para Wanara ketaman aji Kemayan
sing wusanane padha bingung.

7. 3. Para wanara ketemu garudha Sempati
Garuda Sempati kakange garuda Jatayu. Nudhuhake
dalan tumuju negara Alengka. Titikane negara
Alengka yaiku ana ing pucuk gunung lan kutha rajane
kayadene emas.
4. Anoman nitik negara Alengka
Anoman dipiji dadi dhuta menyang nagara Alengka
saprelu nemoni Dewi Sinta lan ngukur sepira
kekuatane negara Alengka

8. 5. Anoman tekan taman Asoka
Anoman nemoni Dewi Sinta ing taman Asoka utawa
Argasoka. Dewi Sinta dikancani Dewi Trijata, putrane
Raden Gunawan Wibisana.
6. Anoman ketemu Dewi Sinta
Anoman nemoni Dewi Sinta banjur ngaturake singsim.
Anoman konangan banjur perang. Nalika perang
nglawan Indrajid utawa Megananda, Anoman pancen
ngalah kanthi ancas bias ditemokake karo Dasamuka.

9. Sakwise ketemu Dasamuka, Anoman matur supaya
mbalekake Dewi Sinta kanthi cara sing becik. Adhine
Dasamuka sing asmane Gunawan Wibisana uga nduwe
pamrayoga mangkono. Dasamuka duka, Gunawan
Wibisana ditundhung, banjur suwita marang Rama.
Wondene Anoman dipatrapi ukuman obong.
Anoman diukum obong ana ing alun-alun Ngalengka.
Nalika geni wis mubal-mubal lan ngengangi awake,
Anoman ora mempan, banjur tiwikarama utawa malih
rupa dadi gedhe banget.

10. Anoman banjur ngambah jumantara lan nguntalake
geni ana ing praja Ngalengka satemah kobaran.
Ngalengka dadi geni kajaba taman Argasoka.
Sakwise gawe tandha ing Ngalengka, Anoman sigra
ngambah jumantara, bali nemoni Sri Rama
sawadya balane.