1. 1
Universiteti Aleksandër Moisiu
Departamenti: Shkenca-politike-juridike
Dega: Histori
Programi:Bachelor
Detyrë Kursi
Lënda:Historia e Shqipërisë
Tema:Partia Komuniste e Shqipërisë dhe programi i saj.
Punoi:Algita MESITI Prano:Prf.Denisa TARE
Durrës 2017
2. 2
Hyrje
-Si lindi ideja e themelimit të Partisë Komuniste të Shqipërisë?..........................................................3
-PKSH,pse u themelua pikërisht më 8 nëntor të 1941 dhe ku u mblodhën komunistët për ta krijuar
dhe prezantuar partinë e re ?...................................................................................................................3
-Përse u zgjodh Enver Hoxha kryetar i PKSH?....................................................................................4
-Si u mbajt në këmbë regjimi i Enver Hoxhës dhe a ka pasur skenarë për ta rrëzuar atë?......................4
-Sa e vërtetë është që PKSH u themelua me ndihmën e Miladin Popoviçit?.......................................4,5
-Vendimet e Partisë Komuniste Shqipëtare (PKSH)……………………………………….....5
-Përfundimet…………………………………………………………………………………..6
-Anex………………………………………………………………………………………......7
-Biblografia……………………………………………………………………………………8
3. 3
Si lindi ideja e themelimit të Partisë Komuniste të Shqipërisë?
Idetë nuk zbresin nga qielli! Idetë vijnë e lindin në kushtet e ekzistencës së realitetit konkret,
objektiv. Siç dihet, në vendin tonë kishte vite që vepronin disa grupe komuniste në kuadrin e
lëvizjes komuniste shqiptare. Që nga viti 1928-1929 në Korçë vepronte Grupi Komunist i Korçës
dhe pastaj me radhë vijnë Grupi Komunist i Shkodrës, i të Rinjve. Të tre këta grupe komuniste u
mblodhën më 8 nëntor 1941, për t'u bashkuar e për të formuar një parti të vetme komuniste të
Shqipërisë. Ishte edhe grupi i Zjarrit, po ky nuk kishte pranuar ftesën për të marrë pjesë në
mbledhjen themeluese të PKSH, se e quante veten Parti Komuniste. Ishte ekzistenca, qenia dhe
veprimtaria, arritje e atyre grupeve komuniste, ajo që bëri të domosdoshme nevojën e bashkimit
të grupeve komuniste në një parti të vetme komuniste të Shqipërisë. Sigurisht jo të gjithë
komunistët kishin arritur menjëherë në këtë konkluzion, por drejtuesit më të rëndësishëm të tyre
ishin bërë të ndërgjegjshëm për një gjë të tillë.
PKSH, pse u themelua pikërisht më 8 nëntor të 1941 dhe ku u mblodhën
komunistët për ta krijuar dhe prezantuar partinë e re?
Kjo nuk ka lidhje me ndonjë ngjarje apo datë historike të veçantë. Një gjë është e saktë, që
bashkimin e grupeve komuniste në një parti të vetme komuniste e bënte të domosdoshëm lufta
kundër fashizmit, e bënte të domosdoshëm lëvizja punëtore komuniste në vendin tonë, si edhe
vullneti i masave të tjera punonjëse të qytetit e të fshatit, të rinisë në veçanti, për t'u çliruar nga
pushtuesit e huaj, fakti pra që Shqipëria ishte e pushtuar nga Italia fashiste, d.m.th faktori
objektiv. Mbledhja themeluese u bë nga komunistët shqiptarë në Tiranë, në një shtëpi të thjeshtë
tiranase,pra u themelua në Tiranë.
1
1 Marr nga gazeta Sot News 09/11/2016,intervistuar Muharrem Xhafa,intervistoi Eneida Jaçaj
https://sot.com.al/politike-intervista/muharrem-xhafa-ja-si-u-themelua-pksh-dhe-pse-enver-hoxha-u-vendos-
n%C3%AB-krye-t%C3%AB-saj
4. 4
Përse u zgjodh Enver Hoxha kryetar i PKSH?
Edhe për këtë çështje Enver Hoxha ka qenë krejt i saktë. Enveri thekson se në mbledhjen
themeluese të PK u zgjodhën me votim të fshehtë 7 vetë, anëtarë të KQ provizor të PKSH, por
asnjëri prej tyre nuk u zgjodh në detyrën e sekretarit të KQ. Çështja e themeluesit ngrihet me
qëllim nga antikomunistët e borgjezët reaksionarë për të bindur të tjerët se Enveri nuk ka luajtur
ndonjë rol parësor në mbledhjen themeluese të PK. Enver Hoxha është quajtur me plot të drejtë
themeluesi i PKSH. Ai në Tiranë drejtuesi i degës së Grupit Komunist të Korçës; Grupi
Komunist i Korçës e ngarkoi të çelte mbledhjen themeluese të PK; e ngarkoi të fliste në
mbledhje në emër të tyre për veprimtarinë e Grupit; e autorizoi të deklaronte në emër të Grupit të
Korçës propozimin për formimin e PKSH. Të gjithë përfaqësuesit e grupeve komuniste i besuan
të bënte propozimin për themelimin e Partisë, ta hidhte këtë propozim në votë, të shpallte
themelimin e Partisë! Enveri luajti rolin e liderit në debatet me Anastas Lulon e Sadik Premten.
Po kështu, pa asnjë votë kundër u zgjodh me votim të fshehtë në KQ. Enver Hoxha është quajtur
themeluesi e udhëheqësi i PKSH. I ngarkuar nga KQ provizor Enveri Hoxha drejtoi të gjitha
ngjarjet kryesore të PK dhe në Konferencën e PKSH (mars 1943) u zgjodh Sekretar i
Përgjithshëm i saj.
Si u mbajt në këmbë regjimi i Enver Hoxhës dhe a ka pasur skenarë përta
rrëzuar atë?
Pushteti i Enver Hoxhës ishte i fuqishëm,i kishte rrënjët në popull, e donte gjithë populli, klasa
punëtore, fshatarësia punonjëse, ish-partizanët, ushtarakët, rinia, gratë, intelektualët. Ishte shtet i
organizuar, i drejtë, i jepte hakun gjithkujt! Antikomunistët e feudo-borgjezët çfarë nuk thonë
sot, por ajo industri, bujqësi, arsim e kulturë, ushtria, administrata, fryma e sakrificës, drejtësia
etj etj, do të mbeten vlera të përjetshme.
Sa e vërtetë është që PKSH u themelua me ndihmën e Miladin Popoviçit?
Kjo është një përrallë e vjetër, që as vetë serbët që e krijuan nuk e besojnë më. Është një tezë e
titistëve, që u pompua pas prishjes së Titos me Enver Hoxhën. Duhet të jetë injorant ai që i beson
kësaj "përralle"! Po si u themeloka një parti komuniste (ose edhe tjetër) në zemër të Tiranës, me
komunistë shqiptarë, në kushtet e një ilegaliteti të thellë në hundët e pushtuesve fashistë e të
reaksionit shqiptar?! Duhet të jetë budalla ai që mendon se PKSH e themeloi Popoviçi, kur
Miladinin e çliruan nga burgu i Peqinit, ku e kishin futur fashistët, komunistët shqiptarë në bazë
të planit të hartuar me mençuri nga Enver Hoxha? Ishte Enveri me shokë ai që e ftoi të merrte
pjesë në mbledhjen për themelimin e PK, sepse Miladini ishte një komunist me përvojë e
internacionist! Ok, budallenjtë, le të mos u besojnë atyre çfarë thotë e shkruan Enver Hoxha, po
le të lexojnë çfarë ka thënë e ka shkruar me dorën e tij e publikuar botërisht Miladin Popoviçi, i
cili ka deklaruar jo një herë se PKSH e kanë themeluar komunistët shqiptarë e jo në dy
5. 5
komunistë jugosllavë, se edhe gjithë Partia (Lidhja) Komuniste e Jugosllavisë të kishte qenë aty,
Partinë Komuniste të Shqipërisë e kanë themeluar komunistët shqiptarë në Tiranë, jo në
Beograd. Nëse dikush me synime antikombëtare ose i budallallepsur nga propaganda kundër
Enverit e komunizmit ngatërron ndihmën e Miladinit në mbledhjen themeluese të PK me rolin e
themeluesit, ai le të vazhdojë t'u shërbejë serbëve! Populli e di të vërtetën! Kjo që po shkruaj unë
është e vërteta! Bukur e pat thënë këtë gjë edhe Fadil Hoxha në një prej intervistave të tij në
mediat televizive të Shqipërisë borgjeze. Dhe diçka tjetër: Askush nuk e ka mohuar ndihmën e
Popoviçit në mbledhjen për themelimin e PKSH. Kush të dojë le të lexojë Enver Hoxhën, i cili
kurrë nuk e ka mohuar këtë ndihmë internacionaliste! Unë u sugjeroj "budallenjve" të mësojnë se
Tito e vrau prapa shpine Miladinin, sepse ai tha të vërtetën për themelimin e PKSH dhe se
Kosova i përket Shqipërisë!
Vendimet e Partisë Komuniste Shqipëtare (PKSH).
Enver Hoxha nuk e themeloi Partinë Komuniste ai ishte udhëheqës provizor u formua komiteti
qendror i përkohshëm u formua PKSH përfaqësues Koçi Xoxe,Gjin Marku,Qemal Stafa etj. Në
këtë mbledhje u morën një sërë vendimesh:
Çlirimi i vendit nga ana fashiste.
Rivendosja e pavarsisë kombëtare dhe atdheut.
Vendosja e një sistemi demokratik.
Në përfundim mbledhja miratoi një drejtim pëe popullsinë shqipëtare për faktin se PKSH,do
çlironte atdheun nga fashistët.PKSHsynonte mbështetje që do të ndihmonin shtresat e
ndryshme sociale.Gjatë kësaj kohe PKSH fitoi simpatinë dhe mbështetjen e masave të popullsisë
të rinisë të mesme sociale por dhe forcave atdhetare jo komuniste.
6. 6
Përfundimet
Mbledhja për formimin e PKSH filloi në mbrëmjen e 8 nëntorit 1941 dhe aty erdhën
përfaqësuesit e tre grupeve. Nga Grupi i Korçës ishte Koço Tashko, Pilo Peristeri, Koçi
Xoxe dhe Sotir Vullkani. Nga Grupi i Shkodrës ishin Qemal Stafa, Vasil Shanto, Kristo
Themelko dhe Tuk Jakova. Kurse nga Grupi i të Rinjve ishin Sadik Premtja, Anastas
Lula, Ramadan Çitaku dhe Sinan Hasani. Po kështu aty ishin prezent dhe Miladin
Popoviç e Dushan Mugosha, për të cilët të tre grupet kishin rënë dakord që të ishin si ndërmjetës
dhe t'i ndihmonin për punët proçeduriale. Përveç delegatëve me mandat, aty ishin prezent dhe
persona të tjerë pa të drejtë vote si Skënder Çaçi,po kështu rreth shtëpisë bënin roje dhe shumë
persona të besuar që i komandonte Ali Demi. Që me fillimin e mbledhjes filluan debatet, pasi
Lula dhe Premtja nuk ishin dakort me propozimin e Grupit të Korçës që të shpallej njëherë
formimi i Partisë dhe pastaj të diskutoheshin problemet që grupet kishin në mes tyre. Sipas
dëshmive të Premtes, thuhet se Grupi i të Rinjve nuk kishte fare njoftim se në atë mbledhje do
procedohej për krijimin e Partisë, por ata kishin shkuar aty duke menduar se do të vazhdonte
mbledhja që kishin lënë përgjysëm disa ditë më parë në shtëpinë e Bije Vokshit. Pas ndërhyrjes
së Miladinit, u hodh në votë dhe fitoi propozimi që të formohej Partia, pastaj të bënin
diskutimet,me votim të plotë në mbrëmjen e 8 nëntorit u shpall themelimi i PKSH dhe u hartua
rezoluta përkatëse. Për këtë Enveri në kujtimet e tij ka shkruar: "Ishte një çast solemn dhe unë i
përqafova të gjithë. Atë mbrëmje përqafova dhe Anastasin e Sadikun për të fundit herë".
Mbledhja vazhdoi edhe shtatë ditë të tjera dhe Tashko ishte ai që dëgjohej më shumë nga të
gjithë, për arsye se ishte komunisti më i vjetër dhe me mandat nga Kominterni. Ditën e fundit të
mbledhjes u zgjodh Komiteti Qëndror ku fituan Qemal Stafa, Ramadan Çitaku, Koçi Xoxe, Tuk
Jakova, Enver Hoxha, Gjin Marku dhe Kristo Themelko. Kjo gjë erdhi pasi Enveri me dinakëri
propozoi që Tashko, Premtja dhe Lula të ishin tre pjestarët e komisionit që do zgjidhnin
Komitetin Qëndror dhe kjo gjë u miratua duke i lënë ata jashtë KQ.
Anex-Fototekë
