SlideShare a Scribd company logo
?kfGt/0f k"jf{~rn
?kfGt/0f k"jf{~rn
?kfGt/0f k"jf{~rn!
o; cªsleq
/fli6«o ckfªu dxf;+3 g]kfn
k"jf{~rn If]qLo sfof{no
lj/f6gu/åf/f k|sflzt
jif{ %, c+s !@ ;fpg @)&@
;Nnfxsf/
;'bz{g ;'j]bL
/fdaxfb'/ sfsL{
;ltz rGb| emf
vu]Gb| axfb'/ e§/fO{
;Dkfbs d08n
lji0f'k|;fb a/fn
odaxfb'/ a:g]t
pQd lzjfsf]6L
bfdf]b/ l/hfn
/fh]Gb| bfxfn
Joj:yfkg÷ljt/0f
/fli6«o ckfªu dxf;+3 g]kfn
k"jf{~rn If]qLo sfof{no lj/f6gu/
k|sfzs
/fli6«o ckf+u dxf;+3 g]kfn
k"jf{~rn If]qLo sfof{no
lj/f6gu/–!%, hgky6f]n df]/ª
kmf]g g+= )@!–$&!)**
Od]n M nfdnero@gmail.com
k|sfzg ;xof]u
Knfg g]kfn df]/ª sfo{qmd OsfO{
sDKo'6/ l8hfOg PG8 ;]l6ª
dfdf–efGhf 8]:S6k ;]G6/ lj/f6gu/–!#
d'b|0f
c/lgsf] 5fkfvfgf
lj/f6gu/ !%, hgky6f]n
kmf]g g+= )@!–%@^)&*
zLif{s ======================================== k[i7
gof“ ;+ljwfgdf ckfªutf ePsf
gful/sx?sf ;/f]sf/sf ;jfn
la:t[t ;'emfjx?
k|fs[lts k|sf]k / ckf+utf
sfof{Gjogsf] r/0f cem}
ablgotk"0f{ 5 ;/sf/L gLlt
b[li6laxLg lr/GhLljsf]
cf“6f dLn vf]Ng]] cf“6
æaf“sL hLjg s;/L u'hfg'{ <Æ
afx'g8F“uLsf ckfªu -sljtf_
pRrtxsf] k|fljlws lzIffno gx'“bf
cj;/af6 jl~rt
/fhgLlts kf6L{ leq ckfªutf
ePsf JolQmx¿sf] ;xeflutf
k'gM:yfkgf sfo{qmddf lj/f6gu/
cf“vf c:ktfnsf] cu|0fL e"ldsf
km];a'sn] h'/fOlbPsf] k|]d
b'3{6gf sd u/fpg]
p2]Zon] ckf+usf] ljZjofqf
ckf+u ;+/If0f tyf sNof0f
lgodfjnL, @)%!
!
@
#
$
%
^
&
*
(
!)
!!
!@
?kfGt/0f k"jf{~rn
;DkfbsLo
@
;+ljwfgsf] d:of}bfn] g;d]6]sf ;jfnx¿
g]kfndf nf]stGqsf] :yfkgfsf] em08} Ps bzs
kl5 bf];|f] ;+ljwfg;ef dfkm{t g]kfndf ;+ljwfgsf] d:of}bf
cfPsf] 5 of] cfd g]kfnL hgtfsf] nfuL v'zL / uj{sf]
ljifo xf] t/ klg o; v';L leq pTkL8t ju{,If]q,lnË
efiff,;d'bfon] ckgTjaf]w ub}{ xiff]{Nnf; dgfpg' kg]{
xf] t/ d:of}bfn] ;j}sf ;jfnx¿nfO{ cf+lzs ?kdf
dfq ;+jf]wg u/]sf] x'gfn] ;j}} ju{ If]q oltv]/ cfGbf]lnt
eO/x]sf5g . g]kfndf bz jif{ ;Dd ePsf] hgo'4,
@)^@÷)^#sf] hgcfGbf]ng / dw]z cfGbf]ngn] rfx]sf]
kl/jt{gsf] k|ltljDj o; d:of}bfdf cfpg' kYof]{ t/
lj8Djgf cfpg ;s]g cfd plTkl8t ju{,If]q,;d'bfosf
;jfnx¿sf] ;lx 9+un] ;Djf]wg x'g ;s]g o;n] cfd
hgtfdf Psvfnsf] lg/fzf / cfqmf]z hGdfPsf] 5 .
cflv/ olQsf 4G4 / cfGbf]ng s;sf nflu ul/Psf
lyo < s] g]tfx¿s} ;'v ;'ljwfsf nfuL ls b]zsf]
cfd'n kl/jt{gsf nfuL ulDe/ k|Zg lrGx v8f ePsf]
5 . P]ltxfl;s ;+ljwfg;efn] o;sf] xn ub}{g eg] s]
n] u5{ s}n] u5{ < ;w} el/ /fhlglts kl/jt{gs}nfuL
g]kfnL hgtfn] nl8/xg' kg]{ xf] < g]kfn cfly{s ljsf;sf]
qmflGt lt/ slxn] nfU5 < ef]sfPsf k]6x¿n] slxn]
k]6e/L vfg kfp5g < cfjfh ljlxgx¿sf] cfjfh
slxn] ;'G5 /fHon] < a]/f]huf/x¿n] slxn] /f]hufl/
kfp5g < klxrfg x/fPsfx¿n] klxrfg slxn] kfp5g
< k'0f{ czQm ckfËtf ePsf JolQx¿n] kl/jf/af6 /
/fHoaf6 kfng kf]if0fsf] xs slxn] kfp5g < ckfËtfsf]
cfwf/df ul/g] lje]bsf] cGTo slxn] xf]nf < /fHosf]
x/]s c+udf ;dfg'kflts k|ltlglwTj x'g] Joj:yf slxn]
x'G5 < oL ;du| ;jfnx¿sf] ;Djf]wg gug]{ ;+ljwfg
hfl/ eof] eg] km]/L b]zsf] Oltxf;df Ps yfg ;+ljwfg
t/ c;kmn ;+ljwfgsf] ?kdf ylkg] lgZrLt k|fo M
5 . ;+ljwfgn] slDtLdf klg %) jif{ kl5 ;Ddsf
;jfnx¿nfO{ ;Daf]wg ug'{k5{ ;j} gful/sx¿sf] /fHodf
;dfj]zLs/0f sf] 9f]sf vf]n]sf] x'g' k5{ plTkl8t ju{
;d'bfonfO{ ljutdf k5f8L kfl/Psf] s'/fnfO{ cfTd;fy
ub]{ Iflt k'lt{ ;lxt eflj lbgdf ;dfg'kflts
;xeflutfsf] Uof/]G6Lsf] k|Tofe'lt lbnfpg ;Sg' k5{
xf]Og eg] nf]stGq km]/Lklg s]lx cf}nfdf uGg ;lsg]
JolQmsf] nfuLdfq x'g]5 .
g]kfnsf] x/]s P]ltxfl;s /fhg}lts kl/jt{gsf]
cfGbf]ngdf ckf+utf ePsf JolQmx¿sf] cx+ e'ldsf /xb}
cfPsf] 5 . s'g} klg /fhg}lts kl/jt{gsf] cfGbf]ngdf
/ut gju]sf] Oltxf; 5}g rfx] Tof] zflGtk'0f{ xf]; rfx] Tof]
z;:q xf]; k|To]s cfGbf]ngdf xhf/f}sf] ;+Vofdf c+ue+u
ePsf 5g / ckf+utf ePsf 5g /fhg}lts kl/jt{gsf]
hueg]sf]/utjufpg]x¿af6}plePsf]5eGbfcltof]lQm
gxf]nf . t/ hj /fhg}lts kl/jt{g x'G5 / cfGbf]ngsf
g]t[Tj ug]{ /fhg}lts bnx¿ zf;g ;Qf ;+rfng ug{
k'Ub5g dfgf} Tof] ;j} kl/jt{g PSn}n] u/]sf lyo . cfhsf]
o; nf]stGq k|fKtLsf nfuL !) cf} xhf/ JolQmn] ckf+utf
j/0f u/]sf 5g eg] ckf+utf j/0f u/]sf JolQmx¿n] klg
@)^@÷)^#sf] hgcfGbf]ngdf cu|Ld df]rf{df /x]/
cfGbf]ngnfOphf{lbPsflyot/hj/fhg}ltspknAwLnfO{
;+ljwfg dfkm{t ;+:yfut ug]{ j]nf cfof] of] a]nfdf pk]Iff
ul/Psf] 5 /fhg}lts clwsf/ s6f}lt ul/Psf] 5 . ;/sf/df
/x]sf pk–k|wfg tyf u[xdlGq h:tf] ul/dfdo kbsf
JolQmn] ckf+ux¿sf nfuL j:g] / vfg] lgltut Joj:yf
ldnfO lbG5f} /fhg}lts clwsf/ lsg rflxof] < eGg]
u}/lhDd]jf/L egfOn] l;+uf] ckfËtf If]q nfO ddf{xt
t'NofPsf] 5 / cfqmf]l;t klg jgfPsf] 5 . s] /fhg}lts
clwsf/ eg]sf] zf/Ll/s ?kdf ;jnx¿sf nfuL dfq xf]
< olb To;f] xf] eg] /fHosf] s/f}8f} ;Dklt vr]{/ pkrf/
u/]/ j:g] JolQm /fhg}lts bndf ;efklt / cWoIf lsg
x'g' < lsg k|wfgdlGq, dGqL x'g' < s] o;sf] hjfkm
/fhg}lts bnsf g]tfn] lbg ;S5g <
;+ljwfgsf] d:of}bf ;fj{hflgs eO;s]kl5 tkfO{ xfdL
ckf+utfIf]qdfsfdug]{ckf+utfclwsf/sld{x¿n]/fhg}lts
clwsf/ ;'lgZrLttfsf] nfuL d:of}bfdflysf] 5nkmndf
;zQmpkl:ylthgfpb}df}lnsxsleqsf:jf:Yo;DjGwL
xs, /f]huf/ ;DjGwLxs / /fhg}lts clwsf/ ;DjGwLsf
xsdfxfd|f;jfnx¿p7fpgh?/L5eg]csf]{lt//fhg}lts
bnsfckf+utf;DjGwLsfeft[;+u7gx¿n]cfˆgf]/fhg}lts
bn÷ kf6L{ ;fd' d:of}bfdf 5'6]sf ;jfnx¿nfO{ ;dfj]z
u/fpg] sfo{df / ;+o'Qm df]rf{ agfo/ oyfl;3| ;zQm 9+un]
nfUg cfjZos 5 eg] dfxf ;+3df cfj4 ;+3 ;:yfx¿n]
ufFptx ;Dd k'u]/ xfd|f hfoh dfux¿sf ljifodf ;j}
;/f]sf/jfnfnfO{ a'emfpg], :yflgo ;+hfnx¿nfO{ hfu?s
jgfpg] / d:of}bfdf ;'emfjlbg] sfo{ u/]/ cufl8 a9g'g}
clxn]sf] cfjZoQmf xf] .
?kfGt/0f k"jf{~rn
e"ldsf Me"ldsf Me"ldsf Me"ldsf Me"ldsf M
sf]xL klg dflg; cfkm'n] rfx]/ cfÎgf] OR5f rfxgf
jf /xn] ckfªutf a/0F ub}{g . dflg; s'g} klg a]nf
ckfªutf j/0F ug{ ;S5 of] lttf] ;To xf] . o;nfO
g xfdLn] /f]Sg ;S5f} g t 6f/]/ 6fg{ . xfdL ckfªutf
Go'lgs/0F ug{ / ckfªutf ePkZrftplrt Joj:yfkg
ul/ hLjgnfO ;xh agfpg ;Sb5f} .
ckfªutf ePsf JoStLx? k5f8L kg'{df plgx?sf]
ckfªutf eGbfklg ;dfhn] ;w} ckfªutfnfO
c;Ôdtf;"u hf]8g', dfgj lgld{t ef}lts ;+/rgf
ckfªutf d}lq gx'g' / ckfªutf ePsf JoQmLx?k|lt
ul/g] Jojxf/ ;f]r gsf/fTds x'g' g} xf] .
;dfhdf ckfªutf ePsf JoQmL cg's'nsf] ef}lts,
;dflhs, gLltut Jofj:yf clje]bs/L ;dflhs
aftfj/0F ePsf] v08df ckfªutf ePsf JoQmLx?
/fi6«lgdf{0Fdf ;s[o ?kdf of]ubfg ug{ ;S5g eGg]
lJZjdfdfq geP/ xfd|f] ;dfhdf klg lgs} ;kmn
gof“ ;+ljwfgdf ckfªutf
ePsf gful/sx?sf ;/f]sf/sf
;jfn la:t[t ;'emfjx?
pbfx/0Fx? kfOG5g . h;nfO xfdL sf]xL s;}n] klg
gsfg{ ;Sb}gf} .
g]kfnsf] at{dfg /fhgLlts kl/jt{sfnfuL
ckfªutf ePsf JoQmL tyf o; ;d'bfosf] klg 7"nf]
of]ubfg /x]sf] 5 . of] s'/f slx st} l5k]sf] n's]sf]
5}g x/]s cfGbf]ngsf] cu|k+ltdf ckfªutf ePsf
gful/sx? /x]sf] xfdL ;j}n] b]v]sf 5f} .
;+;f/sf s'g} klg kl/jt{gnfO /fhgLltn] k|ToÔ
k|efj kg]{ x'bf xfd|f] b]zdf kl/jt{gsfnfuL Oltxf;sf]
sfnvG8b]vL xfn;Dd w]/} /fhlglts ptf/r9fjx?
cfPsf 5g .
g]kfnsf] ljleGg ;dosf] /fhgLlts kl/jt{gsf/L
cfGbf]ngx?df ckfªutf ePsf JoQmLx? ;s[o ?kdf
cu|k+ltdf/xL ljleGg bnsf g]t[Tjk+ltnfO pTk|]/0Ff
hufpg] sfo{ u/]sf] ljlwt} 5 . bnx?sf ;xofqL
ag]sf ckfªutf ePsf JoQmLx?nfO klxnf]
;+ljwfg;efsf] lgjf{rgdf k'/} j]jf:tf ul/of] eGbf
#
?kfGt/0f k"jf{~rn
km/s kb}{g .
klxnf] ;+ljwfg;efsf] lgjf{rg / lgjf{rg kZrft
ckfªutf ePsf JoQmLx?sf] hg;+Vofsf] cfwf/df
x'g] ;xefuLtfnfO{ bnx?n] cfTd;fy ug{ g;Sbf
;+ljwfg ;efsf] lgjf{rg kZrft s]jn @ hgf dfq
ckfªutf ePsf JoQmLx?sf] ;xefuLtf x'bf ;d:t
ckfªutf ;d'bfonfO lgs} b'MvLt agfPsf] lyof] .
lautdf h] eof] clxn] klg ToxL lgolt bf]x/LPsf]
5 . ;+ljwfg;ef efu b'O{df ckfªutf ePsf gful/x?sf]
;+dfghgs k|ltlglwTj x'g g;Sbf ;Dk"0F{ ckfªutf
;d'bfo ddf{xt ePsf] 5 . lautsf] z;:q åGå /
/fhgLlts cfGbf]ng
;lxtsf] ckfªutfsf]
;+Vof #) nfvsf] xf/fxf/Ldf 5 olt w]/} ;+Vofdf /x]sf
ckfªutf ePsf gful/sx?nfO ljsf;sf ;j} k|lqmofdf
;dfj]z / ;s[o ;xefuL x'g] cj;/sf] c´} ;[hgf
x'g ;s]sf] 5}g .
x/]s bnx?df ckfªutf ePsf JoQmLx?sf]
eft[;+u7g u7g eO{;s]sf] cj:yfdf klg ckfªutf
ePsf JoQmLx?sf] /fhgLlglts clwsf/nfO bnx?n]
sd} k|fyldstf lbPsf] kfOG5 . o; cj:yfdf bnx?n]
ckfªutf ePsf gful/sx?nfO{ u/]sf] k'0F{ ckdfg
xf] . To;}n] cj jGg] ;+ljwfgdf ckfªutf ePsf
gful/x?sf] clwsf/ k'0F{ ?kdf ;+/Ô0F ug{ bnx?
k|ltaGw x'g' clgjfo{ /x]sf] 5 . cªutf ePsf
JoQmLx?sf] ;jfnnfO{ ;dfj]z ug{ lgDg cg';f/sf
;jfnx? lj:t[t ?kdf tof/ kfl/Psf] 5 o;nfO{ oxf"n]
cj:o ;+jf]wg ug'{ x'g]5 eGg] xfdL cfzf ub{5f} .
!=!=!=!=!= ckfªutf ePsf gful/sx?sf] ;Gbe{dfckfªutf ePsf gful/sx?sf] ;Gbe{dfckfªutf ePsf gful/sx?sf] ;Gbe{dfckfªutf ePsf gful/sx?sf] ;Gbe{dfckfªutf ePsf gful/sx?sf] ;Gbe{df
at{dfg /fhgLlts kl/j]z Mat{dfg /fhgLlts kl/j]z Mat{dfg /fhgLlts kl/j]z Mat{dfg /fhgLlts kl/j]z Mat{dfg /fhgLlts kl/j]z M
lautdf Ps bzs b]vLsf] /fhlglts cl:y/tf/
cfGtl/s åGåsf] sf/0Fn] ubf{ /fi6« ljsf;sf x/]s
k|lsof cj?4 ePsf 5g . @)^@ / @)^# sf]
hgcfGbf]ng efu @ kZrft s]xL cfÈf hgtfdf
knfP klg cfÈf u/] cg'?k zflGt / lasf; lgdf{0F
k|s[ofsf sfo{x? cuf8L a9g ;ls/x]sf 5}gg .
Psflt/ /fi6« ljsf;sf] ultn] ;':ttf 5fPsf] 5 eg]
csf]{lt/ ;dfhsf ;j} eGbf ;Dj]bglzn / /fHon]
;Djf]wg ug}{ kg]{ ;d'bfosf] ?kdf ckfªutf ePsf
gful/sx?nfO{ kfvf nufOPsf] 5 .
s] /fHosf] 7'nf] lx:;f cf]u6]sf ckfªutf ePsf
JoQmLx?nfO cnUofP/ ljsf;, zflGt / ;+ljwfg
x/]s bnx?df ckfªutf
ePsf JoQmLx?sf] eft[;+u7g
u7g eO{;s]sf] cj:yfdf
klg ckfªutf ePsf
JoQmLx?sf] /fhgLlglts
clwsf/nfO{ bnx?n]
sd} k|fyldstf lbPsf]
kfOG5
lgdf{0F k|s[of ;Dej 5 < o; lsl;dsf] lje]bsf/L
;+/rgfdf jg]sf] ;+ljwfgn] ;dtfd'ns ;dfhsf]
lgdf{0F ug{;S5 < o; laÈodf ;j} ;/f]sf/jfnfx?
ulDe/ eO ;f]Rg] a]nf cfPsf] 5 .
ckfªutf ePsf gful/sx?nfO klg /fHosf cGo
gful/s ;/x cfly{s ;fdflhs gful/s /fhgLlts
clwsf/ k|fKt ug{ ;Sg] afgpg ;/sf/ /fhgLlts
bn at{dfg ;+;b ;+ljwfg ;efn] k|d'v ?kdf Wofg
lbg' kb{5 .
@=bnx?sf] ckfªutf ePsf JoQmLx?k|ltsf]@=bnx?sf] ckfªutf ePsf JoQmLx?k|ltsf]@=bnx?sf] ckfªutf ePsf JoQmLx?k|ltsf]@=bnx?sf] ckfªutf ePsf JoQmLx?k|ltsf]@=bnx?sf] ckfªutf ePsf JoQmLx?k|ltsf]
b[li6sf]0F Mb[li6sf]0F Mb[li6sf]0F Mb[li6sf]0F Mb[li6sf]0F M
bnx?n] hlxn] klg gful/s hgtfnfO ef]6a}ssf]
?kdf x]g{] k/Dk/fn] ubf{ ckfªutf ePsf JoQmLx?sf]
/fhgLlts ;xefuLtf ;Ddflgt / cy{k'0F{ ?kdf x'g
;s]sf] 5}g . bnx?n] hlt a]jf:tf u/]klg ckfªutf
ePsf JoQmLx? cfkmgf cf:yfsf cfwf/df bnxx?df
cfj4eO ;s[o /x]sf 5g . hgcfGbf]ng efu @
kZrft ckfªutf ePsf JoQmLx?n] klg bnx?;"usf]
;fldKotf / ;xsfo{ a9f]; elg ;+ul7t eO eft[;+u7g
$
?kfGt/0f k"jf{~rn
vf]nL ;s[o ?kdf sfo{ ub}{ cfO/x]sf 5g .
s'g} klg s'/f Psf]xf]/f] x'g} ;Sb}g elgG5 lg Ps
xftn] tfnL aHb}g . To;}n] ;+l3o nf]stflGqs
u0FtGqsf] ;+:yfut ug]{ xf] eg] ;j} bnx?n] cf–
cfÎgf ;+u7gdf cf:yf /fVg] lqmofzLn ckfªutf
ePsf JoQmLx?nfO ;dfg cj;/ lbg lxlRsrfpg
x'b}g / ;+ljwfgdf ckfªutf ePsf JoQmLx?nfO
/fhgLlts clwsf/sf] ;'lglZrt ug{ bnx?n] cj
sGh';fO ug'{ x'b}g eGg] ;du| ckfªutf ePsf gful/s
/ ltgsf ;/f]sf/jfnfx?sf] egfO /x]sf] 5 .
klxnf] ;+ljwfg ;efsf] ;+ljwfgsf] d:of}bfdfklxnf] ;+ljwfg ;efsf] ;+ljwfgsf] d:of}bfdfklxnf] ;+ljwfg ;efsf] ;+ljwfgsf] d:of}bfdfklxnf] ;+ljwfg ;efsf] ;+ljwfgsf] d:of}bfdfklxnf] ;+ljwfg ;efsf] ;+ljwfgsf] d:of}bfdf
ckfªutfsf] ;jfnckfªutfsf] ;jfnckfªutfsf] ;jfnckfªutfsf] ;jfnckfªutfsf] ;jfn
klxnf] ;+ljwfg ;efdf /x]sf ljleGg ;ldltx?n]
cfkmgf] cfkmgf] k|ltj]bgdf ljleGg ;'´fjx? lbPsf
lyP . laleGg ;ldltx?sf] k|ltj]bgdf ckfªutf ePsf
JoQmLx?sf] ;jfn s] s;/L ;+jf]wg x'g ;s]sf] lyof]
lyPg elg lgDg cg';f/ laa]rgf ul/Psf] 5 .
!= df}lns clwsf/ tyf lgb]{zs l;bfGt ;ldlt!= df}lns clwsf/ tyf lgb]{zs l;bfGt ;ldlt!= df}lns clwsf/ tyf lgb]{zs l;bfGt ;ldlt!= df}lns clwsf/ tyf lgb]{zs l;bfGt ;ldlt!= df}lns clwsf/ tyf lgb]{zs l;bfGt ;ldlt
df}lns xs eg]sf] ;j} eGbf dxTjk'0F{ xs xf] .
df}lns xsdf pNn]lvt laÈo a:t'n] ;+ljwfgsf cGo
laÈo a:t'nfO lgb]{lzt ub{5 . klxnf] ;+ljwfgsf]
d:of}bfdf df}lns clwsf/ tyf lgb]{zs ;ldltsf]
k|ltj]bgdfæ cflys{ ;fdflhs jf ;f+:s[lts b[i6Ln]
lk5l8Psf dlxnf blnt cflbjf;L hghftL dw]zL
ls;fg dhb'/ plTk8Lt Ô]q d'l:nd lk58f ju{
cNk;+Vos ;LdfGts[t nf]k'Gd'v ;d'bfo jf ljkGg
ju{ o'jf afnjflnsf h]i7 gful/s n}ªlus tyf
of}lgs cNk;+Vos ckfªutf ePsf JoQmL czQm jf
c;fo gful/ssf] ;+/Ô0F ;zQmLs/0F jf lasf;sf]
nfuL sfg"g 4ff/f ljz]È Aoj:yf ug{ /f]s nufPsf]
dflgg] 5}g elg pNn]v ul/Psf] 5 . oL afx]s
df}lns xs v08df ckfªutfnfO ;+jf]wg ug{ lgDg
cGo Jofj:yf pNn]v ul/Psf] lyof] .
– 5'jf5't tyf e]befj la?4sf] xsMs'g} klg
JoQmLnfO hft, hflt plTkl8t ;d'bfo k]zf jf
zf/Ll/s cj:yfsf cfwf/df s'g} k|sf/sf] 5'jf5't
jf e]befj ul/g] 5}g .
– c;fo cgfy ;':t dg:lyltsf ckfªutf
ePsf åGåkLl8t la:yflkt Pj+ hf]lvddf /x]sf
afnaflnsfnfO /fHoaf6 laÈ]z ;+/Ô0F / ;'ljwf kfpg]
xs x'g] 5 .
– ;fdflhs Gofosf] xs M ;fdflhs ?kn] k5f8L
k/]sf dlxnf blnt dw]zL cflbaf;L hghflt
cNk;+Vos tyf l;dfGts[t d'l:nd n}ªlus tyf
of}lgs cNk;+vos ;d'bfo ckfªutfePsf JoQmL
o'jf k58f au{ ls;fg dhb"/ au{ tyf pk]lIftnfO
;dfg'kflts / ;dfj];L l;bfGtsf cfwf/df /fHosf]
;+/rgf yk ;fj{hlgs ;]jfdf ;xeflutfsf] xs x'g]5 .
– ckfªutf ePsf JoQmLtnfO ljljwtfsf]
klxrfg ;lxt dof{bf / cfTd;fDdfg k"j{s hLjg
ofkg ug{ kfpg] ;fj{hlgs ;]jf tyf ;'jlwdf
;dfgkx'“rsf] xs x'g] 5 .
– ;fdflhs ;"/Ôf ;DjGwL xs MlakGgau{ czQm
c;focj:yfdf /x]sf Psn dlxnf ckfªutf ePsf
JoQmL afnaflnsf h]i7gful/s cfÎgf] x]/rf/ cfkm}
ug{ g;Sg] JoQmL tyf nf]kf]Gd'v hfltsf gful/snfO
sfg"gdf Joj:yf eP adf]lhd ;fdflhs ;"/Ôfsf] xs
x'g] 5 . o;sfn cnfjf /fHosf lgb]{zs l;bfGtdfklg
ckfªutfsf] ;fjfnnfO ;Djf]wg u/]sf] kfOG5 .
@= cNk;+Vos tyf ;LdGts[t ;d'bfosf] xs@= cNk;+Vos tyf ;LdGts[t ;d'bfosf] xs@= cNk;+Vos tyf ;LdGts[t ;d'bfosf] xs@= cNk;+Vos tyf ;LdGts[t ;d'bfosf] xs@= cNk;+Vos tyf ;LdGts[t ;d'bfosf] xs
clwsf/ ;+/Ô0F ;ldltclwsf/ ;+/Ô0F ;ldltclwsf/ ;+/Ô0F ;ldltclwsf/ ;+/Ô0F ;ldltclwsf/ ;+/Ô0F ;ldlt
– zf/Ll/s jf dfgl;s ?kdf czQm jf ckfªu
%
?kfGt/0f k"jf{~rn
cj:yf jf cGo s'g} x}l;ot h:tf s'g}
klg cfwf/df s'g} klg lsl;dsf] e]befj
ug]{ 5}g .
t/ cflys{ ;fdflhs /fhlglts
z}lÔs / :jf:Yodf lk5l8Psf ;d'bfo
jf ju{sf] klxrfgu/L plgx?sf] ;+/Ô0F
ljsf; / ;zQmLs/0Fsf nflu /fHon]
ljutsf] plTk8gsf] Ôltk"lt{ ;lxt
;sf/fTds lje]bsf cfwf/df sg'g 4f/
fljÈ]z Joj:yf ug]{ 5 elgPsf] 5 t/
ckfªutf /flvPsf] 5}g .
– zfl/l/s jf dfgl;s ?kdf czQm
jf ckfªu cj:yf jf cGo s'g} x}l;ot
h:tf s'g} klg cfwf/df kfl/>lds
nufot s'g} klg lsl;dsf] ;'ljwf k|bfg
e]befj ul/g] 5}g .
– jlx:s/0Fdf kfl/Psf] ;d'bfo
eGgfn] hflto lje]b / 5'jf5'tdf
kfl/Psf] eflÈs cflys{ ;fdflhs wflds{
;f+:s[t n}ªlus jf of}lgs jf Ô]lqo
lje]b / plTk8gdf kl/ jf zf/Ll/s jf
dfgl;s czQmtf jf ckfªutfsf sf/0F
/fHo ;TQfdf ;dfj]z x'g gkfPsf] au{
jf ;d'bfonfO ;D´g' kb{5 .
#= Gofk|0FfnL ;DjGwL ;ldlt#= Gofk|0FfnL ;DjGwL ;ldlt#= Gofk|0FfnL ;DjGwL ;ldlt#= Gofk|0FfnL ;DjGwL ;ldlt#= Gofk|0FfnL ;DjGwL ;ldlt
o; ;ldltsf] k|ltj]bgdf hflt
;d'bfo ju{ / wfld{s ;d'bfo elg pNn]v
ul/Psf] ePtfklg ckfªutfnfO ;dfj]z
ul/Psf] 5}g .
$= k|fs[lts >f]t, cfly{s clwsf/$= k|fs[lts >f]t, cfly{s clwsf/$= k|fs[lts >f]t, cfly{s clwsf/$= k|fs[lts >f]t, cfly{s clwsf/$= k|fs[lts >f]t, cfly{s clwsf/
tyf /fh:j jf“8kmf“8 ;ldlt Mtyf /fh:j jf“8kmf“8 ;ldlt Mtyf /fh:j jf“8kmf“8 ;ldlt Mtyf /fh:j jf“8kmf“8 ;ldlt Mtyf /fh:j jf“8kmf“8 ;ldlt M
o; ;ldltsf] d:of}bfdf klg
ckfªutfsf] ;jfn ;dfj]z ul/Psf]
5}g .
%= /fHosf] k'g;+/rgf / /fHozQmLsf]%= /fHosf] k'g;+/rgf / /fHozQmLsf]%= /fHosf] k'g;+/rgf / /fHozQmLsf]%= /fHosf] k'g;+/rgf / /fHozQmLsf]%= /fHosf] k'g;+/rgf / /fHozQmLsf]
af"8kmf8 ;ldlt Maf"8kmf8 ;ldlt Maf"8kmf8 ;ldlt Maf"8kmf8 ;ldlt Maf"8kmf8 ;ldlt M
– o; ;ldltsf] k|ltj]bgdf j[4 j[4f
ckfªu dlxnf / Psn dlxnf czQmtfsf]
Joj:yfkg eGg] pNn]v ul/Psf] 5 . eg]
cGo s'/fx?df ckfªutfdf] ;jfn pNn]v
x'g ;s]sf] 5}g .
^= /fHosf] zf;sLo :j?k lgwf{/0F^= /fHosf] zf;sLo :j?k lgwf{/0F^= /fHosf] zf;sLo :j?k lgwf{/0F^= /fHosf] zf;sLo :j?k lgwf{/0F^= /fHosf] zf;sLo :j?k lgwf{/0F
;ldlt;ldlt;ldlt;ldlt;ldlt
of] d:of}bf ax'dtn] kf; u/]sf] lyPg
/ o;df ckfªutfsf] ;jfn ;dfj]z
x'g ;s]sf] klg 5}g .
&= /fli6«o lxt ;+/Ô0F ;ldlt&= /fli6«o lxt ;+/Ô0F ;ldlt&= /fli6«o lxt ;+/Ô0F ;ldlt&= /fli6«o lxt ;+/Ô0F ;ldlt&= /fli6«o lxt ;+/Ô0F ;ldlt
o; ;ldltsf] d:of}bfdf /fHosf
bfloTj lgb]{zs l;4fGt tyf /fHosf
gLltx?df ckfªutfsf] ;jfnfnfO
;dfj]z ul/Psf] 5 .
*= Joj:yfksLo c+usf] :j?k*= Joj:yfksLo c+usf] :j?k*= Joj:yfksLo c+usf] :j?k*= Joj:yfksLo c+usf] :j?k*= Joj:yfksLo c+usf] :j?k
lgwf{g/0F ;ldltlgwf{g/0F ;ldltlgwf{g/0F ;ldltlgwf{g/0F ;ldltlgwf{g/0F ;ldlt
o; ;ldltsf] d:of}bfdf klg
ckfªutfsf] ;jfn ;dfj]z ul/Psf]
5}g .
(= ;+j}wflgs lgsfosf] ;+/rgf(= ;+j}wflgs lgsfosf] ;+/rgf(= ;+j}wflgs lgsfosf] ;+/rgf(= ;+j}wflgs lgsfosf] ;+/rgf(= ;+j}wflgs lgsfosf] ;+/rgf
lgwf{/0F ;ldltlgwf{/0F ;ldltlgwf{/0F ;ldltlgwf{/0F ;ldltlgwf{/0F ;ldlt
o; ;ldltn] ;+j}wflgs lgsfosf]
Jofj:yf ug]{ qmddf ckfªutf ePsf
JoQmL cNk;++Vos Pjd l;dfGts[t
;d'bfo tyf lk58LPsf] ju{ / Ô]qsf]
lxt ;+/Ô0F cfof]usf] k|:tfj u/]sf] 5 .
!)= ;+j}wflgs ;ldlt!)= ;+j}wflgs ;ldlt!)= ;+j}wflgs ;ldlt!)= ;+j}wflgs ;ldlt!)= ;+j}wflgs ;ldlt
o; ;ldltn] cfÎgf] lhDd]jf/L k'/f
ug{ gkfpb} ;+ljwfg;efsf] ;do
;lsPsf] lyof] .
!!= ;fdflhs / ;f:s[lts!!= ;fdflhs / ;f:s[lts!!= ;fdflhs / ;f:s[lts!!= ;fdflhs / ;f:s[lts!!= ;fdflhs / ;f:s[lts
P]s]j4tfsf] cfwf/ lgwf{/0F ;ldltP]s]j4tfsf] cfwf/ lgwf{/0F ;ldltP]s]j4tfsf] cfwf/ lgwf{/0F ;ldltP]s]j4tfsf] cfwf/ lgwf{/0F ;ldltP]s]j4tfsf] cfwf/ lgwf{/0F ;ldlt
o; ;ldltn] ;dflhs ;"/Ôsf]
xsdf ckfªutf ePsf JoQmLx?nfO
klg ;dfj]z u/]sf] 5 . h;df k|of]u
ul/Psf] k|:tfljt Joj:yf æ;z:q åGå
/ ljleGg hgcfGbf]ngsf] qmddf zlxb
ePsf dfl/Psf jf j]kQf kfl/Psfx?sf]
kl/jf/ tyf To; qmddf 3fOt] eO
ckfªu czQm ePsf / lj:yflktx?sf]
nflu plrt /fxt ;Ddfg / k'g:yfkgsf]
Joj:yf ug]{ .
gof“ aGg] ;+ljwfgdf ckfªutfgof“ aGg] ;+ljwfgdf ckfªutfgof“ aGg] ;+ljwfgdf ckfªutfgof“ aGg] ;+ljwfgdf ckfªutfgof“ aGg] ;+ljwfgdf ckfªutf
ePsf JoQmLsf] /fhgLltsePsf JoQmLsf] /fhgLltsePsf JoQmLsf] /fhgLltsePsf JoQmLsf] /fhgLltsePsf JoQmLsf] /fhgLlts
clwsf/sfnfuL bnx?sf] e"ldsfclwsf/sfnfuL bnx?sf] e"ldsfclwsf/sfnfuL bnx?sf] e"ldsfclwsf/sfnfuL bnx?sf] e"ldsfclwsf/sfnfuL bnx?sf] e"ldsf
bf];|f] ;+ljwfg ;efdf xfn}sf] @)^*
;fnsf] hgu0Fgfsf] tYofªs cg';f/
x/]s bnx?n] sDtLdfklg @ k|ltzt
ckfªutf ePsf JoQmLx?nfO :yfg
/fhlglts cf/Ô0F ug]{ ul/ bnx?n]
Joj:yf ug'{ kb{5 . o;/L :yfg lbbf
@)^* ;fnsf]@)^* ;fnsf]@)^* ;fnsf]@)^* ;fnsf]@)^* ;fnsf]
tYofªs cg';f/tYofªs cg';f/tYofªs cg';f/tYofªs cg';f/tYofªs cg';f/
x/]s bnx?n]x/]s bnx?n]x/]s bnx?n]x/]s bnx?n]x/]s bnx?n]
sDtLdf @ k|ltztsDtLdf @ k|ltztsDtLdf @ k|ltztsDtLdf @ k|ltztsDtLdf @ k|ltzt
ckfªutf ePsfckfªutf ePsfckfªutf ePsfckfªutf ePsfckfªutf ePsf
JoQmLx?nfOJoQmLx?nfOJoQmLx?nfOJoQmLx?nfOJoQmLx?nfO
/fhgLlts/fhgLlts/fhgLlts/fhgLlts/fhgLlts
cf/Ô0Fsf] Joj:yfcf/Ô0Fsf] Joj:yfcf/Ô0Fsf] Joj:yfcf/Ô0Fsf] Joj:yfcf/Ô0Fsf] Joj:yf
ug'{ kb{5ug'{ kb{5ug'{ kb{5ug'{ kb{5ug'{ kb{5
?kfGt/0f k"jf{~rn
ckfªutfsf] ju{, ckfªutf ePsf dlxnfx?
/ lajleGg cfGbf]ng / ;z:q åGåaf6
ckfªutf ePsf JoQmLx?nfO{ ;dfg
k|fyldstf lbb} /fhgLlts lgo'QmL nufotsf
Joj:yfdf klg ckfªutf ePsf JoQmLx?nfO{
laÈ]z k|flydstf lbg' kb{5 .
– bf];|f] ;+ljwfg;efaf6 ckfªutf– bf];|f] ;+ljwfg;efaf6 ckfªutf– bf];|f] ;+ljwfg;efaf6 ckfªutf– bf];|f] ;+ljwfg;efaf6 ckfªutf– bf];|f] ;+ljwfg;efaf6 ckfªutf
ePsf ;d'bfon] vf]h]sf] :yfg MePsf ;d'bfon] vf]h]sf] :yfg MePsf ;d'bfon] vf]h]sf] :yfg MePsf ;d'bfon] vf]h]sf] :yfg MePsf ;d'bfon] vf]h]sf] :yfg M
;+;f/sf] Oltxf;nfO x]g]{ xf] eg] ;+ljwfg
;efsf] lgjf{rg b'Ok6s lj/n} cfpg] ub{5
t/ g]kfndf of] df}sf k'g kms]{/ cfPsf] xf] .
ljutsf] ;+ljwfg ;efdf ckfªutf ePsf
JoQmLx?nfO lbPsf] hlt klg k|fyldstf o;
;+ljwfg;efn] lbg g;Sbf ;du| ckfªutf
ePsf gful/sx? ddf{xt ePsf 5g .
To;}n] of] ;+ljwfg;efdf ckfªutf ePsf
gful/sx?sf] ;jfn lnlvt / d't{ ?kdf g}
;+jf]wfg x'g' kb{5 . jt{dfg ;+ljwfg;efaf6
;+ljwfg 3f]È0Ff x'bf ckfªutf ePsf
gul/sx?sf]nflu lgDg ;jfnx? clgjo{
;dfj]z x'g' kb{5 .
/fhgLltdf c/Ô0F M/fhgLltdf c/Ô0F M/fhgLltdf c/Ô0F M/fhgLltdf c/Ô0F M/fhgLltdf c/Ô0F M
!_ ckfªutf ePsf JoQmLx?sf]
/fhgLlts kx'"r a9fpgsf]nflu bnx?n]
lgjf{rgdf pd]bjf/ dgf]go ubf{ k|ToÔ
;dfg'kflts / dgf]gog ;j} :yfgdf
ckfªutf ePsf gful/sx?sf] clgjfo{
k|ltlglwTj x'g] Joj:yf ug'{ kg]{ .
– ;+ljwfgdf ljleGg :yfgdf l;dGts[t
k5f8L kfl/Psf ju{ h:t} dlxnf, blnt,
cflbjf;L hghflt / dw];L, d'l:nd eGg]
:yfgdf clgjfo{ ckfªutf ePsf JoQmL
elg zAbfjnL /fVg' kg]{ .
@_ ;fdflhs ;'/Ôf M@_ ;fdflhs ;'/Ôf M@_ ;fdflhs ;'/Ôf M@_ ;fdflhs ;'/Ôf M@_ ;fdflhs ;'/Ôf M
– ckfªutf ePsf JoQmLx?df /f]huf/L
ug{ g;Sg]sf] xsdf ;bf c?sf] e/df af“Rg'
kg]{ afWotf ePsf ckfªutf ePsf
JoQmLx?nfO af“Rg k'Ug] u/L ;fdflhs ;'/Ôf
k]G;gsf] Joj:yf ug'{ kg]{ .
– ;xof]uLsf] cfjZos kg]{ k'0F{ czQm
tyf clt czQm cfkfªutf ePsf
JoQmLx?sf]nflu /fHon] ;xof]uL pknAw
u/fpg] Joj:yf ;dfj]; ug'{ kg]{ .
– af}lbs ckfªutf, dfgl;s ckfªutf,
x]df]km]nLof, cl6hd, 8fpgl;G8/f]d,
d:s'n/ l8:6«f]kmL, dlxnf ckfªutf ,
afn ckfªutfsf] nfuL ljÈ]z
Joj:yfx'g' kg]{ .
– /f]huf/L ug]{ jf}lbs ckfªutfsf
cleefjsx?nfO b}lgs sfo{ ug]{
;dodf s]xL ;x'nLot lbg' kg]{ .
#= efÈf ;+rf/ / gLlt M#= efÈf ;+rf/ / gLlt M#= efÈf ;+rf/ / gLlt M#= efÈf ;+rf/ / gLlt M#= efÈf ;+rf/ / gLlt M
– ckfªutf ePsf JoQmLx?dWo]
alx/f tyf ;':t >j0F ckfªutf
ePsf JoQmLx?sf] nflu bf]ef;],
gf]66]s/ / ;fªs]lts efÈfsf] ;xh
pknAwtf x'g] s'/f ;dfj]z u/fpg'
kg]{ .
– >j0F b[li6 ljlxgx?sfnflu
:k:6 ;+rf/sf] Joj:yf x'g' kg]{
– l8lh6n OGkm/d]zg l;:6d
tyf cGo ;"rgf k|ljwLsf] ;jfn
;dfa]z ug'{ kg]{ .
– b[li6 lalxgx?sfnflu a|]n lnlk,
alx/fx?sfnflu ;fªs]lts efÈf /
bf]ef;], ;':t >j0Fsfnflu gf]66]s/,
>j0F b[li6lalxgx?sfnflu :kz{
ljlwaf6 ;+rf/ tyf k9g] Joj:yf
sf] Uof/]G6L ug'{ kg]{ .
$= /f]huf/Lsf] clwsf/ M$= /f]huf/Lsf] clwsf/ M$= /f]huf/Lsf] clwsf/ M$= /f]huf/Lsf] clwsf/ M$= /f]huf/Lsf] clwsf/ M
– lzlÔt a]/f]huf/ ckfªutf
ePsf JoQmLx?nfO cfTd lge{/
agfpgsf]nflu /f]huf/Lsf] clgjfo{
Joj:yf ub}{ clzlÔt lg/Ô/ a]/f]huf/
ckfªutf ePsf JoQmLx?sf]nflu
:j/f]huf/ d'ns sfo{qmd ug{ kfpg]
ul/ ;+ljwfgdf Joj:yf ug'{ kg]{ .
– Psk6s /f]huf/Ldf k|j]z
ul/;s]sf ckfªutf ePsf JoQmLx?nfO
cGo Joj:yf geP ;Dd lgsfNg gkfOg]
k|ltj4tf bnx?n] ug'{ kg]{ .
– ckfªutfePsf JoQmLx?sf]
/f]huf/Lsf] cj;/nfO{ a9fpgsf]nflu
ckfªutf ePsf JoQmLx?nfO
/f]huf/L lbg] gLlh tyf Jofkf/Ls
k|lti7fgx?nfO ;x'lnot lbg] sfg'gL
Joj:yf u/fpg ;+ljwfgn] lgb]{zg
ug'{ kg]{ .
ckfªutf
ePsf
JolQmx?df
/f]huf/L ug{
g;Sg]sf] xsdf
;bf c?sf]
e/df af“Rg' kg]{
afWotf ePsf
ckfªutf ePsf
JoQmLx?nfO
af“Rg k'Ug] u/L
;fdflhs ;'/Iff
k]G;gsf] Joj:yf
ug'{ kg]{ .
?kfGt/0f k"jf{~rn
=%=lzÔf M=%=lzÔf M=%=lzÔf M=%=lzÔf M=%=lzÔf M
– ckfªutf ePsf JoQmLx?sfnflu kx'"r ;lxtsf]
cf}krfl/s / cgf}krfl/s clgjfo{ lgz'Ns lzÔf
;lxtsf] Joj:yf x'g' kg]{ .
– ckfªutf ePsf JoQmLx?sf] ckfªutf
cg's'nsf] lzÔf k|fKt ug]{ cj;/sf] >Lhgf ug'{ kg]{ .
– ckfªutf ePsf JoQmLsf 5f]/f5f]/LnfO{ k9g
/fHon] lgz'Ns k9g kfpg] Uof/]G6L ;lxtsf] Joj:yfsf]
;+ljwfgdf ;dfj]z ug'{ kg]{ .
^= :jf:Yo M^= :jf:Yo M^= :jf:Yo M^= :jf:Yo M^= :jf:Yo M
– ckfªutf ePsf JoQmLx?sf] :jf:Yo ;]jf
;DjGwL kx'“r k'of{pg lgMz'Ns :jf:Yo ;]jfsf] ;xh
pknJwtf ;lxt c;fWo} /f]ux? h:t} d[uf}nf, d'6',
cj'{w - SoG;/_ h:tf /f]ux?sf] laÈ]z pkrf/sf]
Joj:yf ug{ ;+ljwfgn] lgb]{zg ug'{ kg]{ .
– ckfªutf ePsf JoQmLx?nfO clgjfo{ :jf:Yo
ladfsf] Joj:yf x'g' kg]{ .
– ckfªutf ePsf JoQmLx?sf] :jf:Yo
k'g:yf{kfgfsf sfo{x?df :yflgo :t/;Dd k'of{pg
;+ljwfgn] lgb]{zg ug'{ kg]{ .
– ckfªutf ePsf dlxnfx?sf] k|hgg :jf:Yosf]
clwsf/sf] ;+/Ô0F ug{ ;+ljwfgdf ;dfj]z ug'{ kg]{ .
– ckfªutf ePsf JoQmLx?sf] zf/Ll/s k'gyf{kgf
;xfos ;fdfu|Lx?sf] ;xh pknJwtfsf] nflu
;+ljwfgn] lgb]{zg ug{ kg]{ .
&= ;dfj]zL / lg0F{o k|s[ofdf ;xeflutf M&= ;dfj]zL / lg0F{o k|s[ofdf ;xeflutf M&= ;dfj]zL / lg0F{o k|s[ofdf ;xeflutf M&= ;dfj]zL / lg0F{o k|s[ofdf ;xeflutf M&= ;dfj]zL / lg0F{o k|s[ofdf ;xeflutf M
– /fhgLlts bnx?n] ug]{ ljleGg txsf] lg0F{o
k|lqmofdf ;+DjlGwt bndf cfj4 ckfªutf ePsf
JoQmLx?nfO lg0F{o k|s[ofdf ;xefuL u/fpg' kg]{ .
– ckfªutf ePsf JoQmLx?nfO ljsf;
lgdf{0F,gLlt lgdf{0F sfof{Gjog k|s[ofdf ;dfj]zul/
;xefuL u/fpg' kg]{ .
*= lhjgsf] clwsf/ / ;DktLsf] ;+/Ô0F M*= lhjgsf] clwsf/ / ;DktLsf] ;+/Ô0F M*= lhjgsf] clwsf/ / ;DktLsf] ;+/Ô0F M*= lhjgsf] clwsf/ / ;DktLsf] ;+/Ô0F M*= lhjgsf] clwsf/ / ;DktLsf] ;+/Ô0F M
ckfªutf ePsf JoQmLx?nfO ;Ddflgt hLjg
ofkg ug{ / ckfªutf ePsf JoQmLx?sf] ;DkQLsf]
;+/Ô0Fsfnflu sfg'gL Joj:yf u/fpg ;+ljwfgn]
lgb]{zg ug'{ kg]{ .
(= gful/s clwsf/ / gful/stf ;lxtsf](= gful/s clwsf/ / gful/stf ;lxtsf](= gful/s clwsf/ / gful/stf ;lxtsf](= gful/s clwsf/ / gful/stf ;lxtsf](= gful/s clwsf/ / gful/stf ;lxtsf]
klxrfg Mklxrfg Mklxrfg Mklxrfg Mklxrfg M
u0FtGqsf] :yfkgf eO;s]sf] cj:yfdf klg
ckfªutf ePsf JoQmLx?n] cGo gful/sx? ;dfg
clwsf/ k|fKt ug{ g;s]sf]sf] x'“bf cGo gful/s ;/x
gful/s clwsf/ k|fKt ug{ ;'lglZrttf ug'{ kg]{ .
ckfªutf ePsf JoQmLx?sf] k}t[s ;DktL x/0F ug]{
dg;fon] sltko kl/jf/sf ;b:on] gful/stf g}
gjfgfOlbg] x'bf ;j} eGbf klxnf ckfªutf ePsf
JoQmLnfO gful/stf s;/L lbnfpg ;lsG5 elg
gLltut Joj:yf ug{ ;+ljwfgn] lgb]{zg ug'{ kg]{ .
!)= åGå tyf /fhgLlts cfGbf]ngdf ckfªutf!)= åGå tyf /fhgLlts cfGbf]ngdf ckfªutf!)= åGå tyf /fhgLlts cfGbf]ngdf ckfªutf!)= åGå tyf /fhgLlts cfGbf]ngdf ckfªutf!)= åGå tyf /fhgLlts cfGbf]ngdf ckfªutf
ePsf AoQmLx?sf nfluePsf AoQmLx?sf nfluePsf AoQmLx?sf nfluePsf AoQmLx?sf nfluePsf AoQmLx?sf nflu
ljleGg ;dodf ePsf åGå bf]xf]/f] ´8k,
hgcfGbf]ng, dw]z cfGbf]ng nufot tyf /fhgLlts
cfGbf]ngsf qmddf 3fOt] c+ue+u eO ckfªutf
ePsf JoQmLx?sf] plrt Joj:yfkg tyf ;Ddflgt
hLjg ofkgsfnflu ;+ljwfgn] lgb]{zg ug'{ kg]{ .
!!= ckfªutf zzQmLs/0F cfof]u!!= ckfªutf zzQmLs/0F cfof]u!!= ckfªutf zzQmLs/0F cfof]u!!= ckfªutf zzQmLs/0F cfof]u!!= ckfªutf zzQmLs/0F cfof]u
ckfªutfsf] ;jfnnfO ;+jf]wg ug{ Ps ckfªutf
zzQmLs/0F cfof]usf] u7g ug'{ kg]{ .
lgZsÈ{ MlgZsÈ{ MlgZsÈ{ MlgZsÈ{ MlgZsÈ{ M
s'g} klg /fi6« ;d'Ggt /fi6« aGgsf] /fHosf x/]s
gful/sx?n] ljgfe]befj clwsf/ k|fKt u/]sf] x'g'
kb{5 . hj ;Dd ckfªutf ePsf JoQmLx?n] k'0F{
?kdf cfly{s, ;fdflhs, ;f+s[lts, gful/s /
/fhgLlts clwsf/ k|fKt ug{ ;Sb}gg tj ;Dd /fi6«
ljsf; ;Dej 5}g .
To;}n] jt{dfg ;+ljwfg;efaf6 clgjfo{ ?kdf
ckfªutf ePsf JoQmLx?sf ;jfnx? ;dfj]z ug'{
kb{5 cGoyf #) nfv gful/snfO{ cGofo x'g]5 .
;jfn / ;'´fjx? tof/ kg]{;jfn / ;'´fjx? tof/ kg]{;jfn / ;'´fjx? tof/ kg]{;jfn / ;'´fjx? tof/ kg]{;jfn / ;'´fjx? tof/ kg]{
/fli6«o ckfªu dxf;+3 g]kfn/fli6«o ckfªu dxf;+3 g]kfn/fli6«o ckfªu dxf;+3 g]kfn/fli6«o ckfªu dxf;+3 g]kfn/fli6«o ckfªu dxf;+3 g]kfn
kf]i6aS; g+ (!** sf7df08f}kf]i6aS; g+ (!** sf7df08f}kf]i6aS; g+ (!** sf7df08f}kf]i6aS; g+ (!** sf7df08f}kf]i6aS; g+ (!** sf7df08f}
;'bz{g ;'j]bL;'bz{g ;'j]bL;'bz{g ;'j]bL;'bz{g ;'j]bL;'bz{g ;'j]bL
;Dks{ (*%!)%(#^);Dks{ (*%!)%(#^);Dks{ (*%!)%(#^);Dks{ (*%!)%(#^);Dks{ (*%!)%(#^)
?kfGt/0f k"jf{~rn
k|fs[lts ljktx?af6 s'g} klg b]z c5"t 5}g .
o:tf b}jL k|sf]knfO{ k"0F{ ?kn] 6fg{ g;lsP klg
To;sf] plrt Joj:yfkg / hf]lvd Go"gLs/0F eg]
lg;Gb]x ug{ ;lsG5 . b]zsf] cfly{s cj:yfn] klg
o:tf ljkt Joj:yfkg / hf]lvd Go'gLs/0Fdf k|ToÔ
k|efj kf5{ / ljsl;t / ljsf;f]Gd'v b]zdf x'g] d'Vo
leGgtf klg oxL x'g;S5 .
;g @)!! ;fnsf] dfr{ !! sf] Tof] lbg ;fob
w]/}sf nflu Pp6f ljgfzsf/L / qf;bLk"0F{ lbgsf
?kdf c´} tfh} /x]sf] x'g'k5{, h'g lbgdf hfkfgdf
dxfe"sDk / ljgfzsf/L ;'gfdL cfPsf] lyof] . xhf/f}+
3fOt] ePsf, nfvf}+ lj:yflkt ePsf clg ´G8} @)
xhf/eGbf a9Ln] k|f0F u'dfPsf] Tof] 36gfnfO{ d}n]
klg k|ToÔ ¿kdf cg'ej u/]sf] lyP" . a9bf] ;x/Ls/0F,
cJojl:yt a:tL, e"sDk k|lt/f]wL 3/x¿sf] lgdf{0F
gx'g' nufotnfO{ b[li6ut ubf{ d s] eGg c;lhnf]
dflGbg eg] olb To:t} e"sDk xfd|f] b]z To;df klg
sf7df8f}+df hfg] xf] eg] xfdL w]/} cy{df ;dfKt x'g
;S5f}+ . e"sDkn] vf;} hfkfgnfO{ Ôlt gk'¥ofPsf]
eP klg To;kl5 cfPsf] ;'gfdLsf] e]nn] eg]
8f= sdn nfld5fg]
hfkfgnfO{ klg ck"/0FLo Ôlt eof] . l;ªuf] hfkfg
zf]sdf 8'Aof], lah'nL, kfgL / vfBfGgsf] cefj klg
eof], y'k|} ef}lts ;+/rgfx¿ elTsP / b]zn] ;+s6sfn
3f]È0Ff u/L cfÎgf] ;Dk"0F{ zlSt To;df nufof] .
l;ªuf] ljZjn] Ps eP/ hfkfgnfO{ x/;Dej ;xof]u
u/]sf] lyof] . ;fy} ;/sf/L txaf6 lg0F{o u/fP/
xfdLn] kfpg] u/]sf] tnadf &=* k|ltzt s6f}tL u/L
of] Ô]qsf nflu 5'6ofOPsf] lyof] / of] tnasf] s6f}tL
ug]{ qmd @)!$ ;fnsf] dWo;Dddf /xof] .
lj=;+= @)$% kl5 g]kfnn] ljgfzsf/L e"sDksf]
Tolt dx;'; ug{ gk/] klg x/]s jÈ{ xfdLnfO{ af9L
/ klx/f]n] ;tfO/x]sf] 5 . o;/L k|efljtx?sf] p4f/,
pkrf/, vfgf / a:g] Joj:yfsf nflu /fHon] alnof]
pkl:ylt hgfpg g;s]sf] s'/f aflx/ cfO;s]sf]
5 . hfkgdf Tolt 7"nf] k|sf]ksf a]nfdf klg sxL+
st} n'6kf6sf 36gfx? ePgg, vfBfGgsf] s[lqd
cefj vf;u/L d"Noj[l4 ug{ vf]Hg] xfd|f Jofkf/Lxµdf
b]lvg] lgs[i6 ;f]r slxNo} b]lvPg hfkfgLx?df . a?
:jo+;]jLsf ?kdf ;]GbfO{ / km's'l;dfsf hgtfnfO{
vfBfGg nufot cGo ;fdu|Lx? pknAw u/fpg] sfd
?kfGt/0f k"jf{~rn
u/] Toxf“sf hgtfn] .
x'g t b]zleq / aflx/ /x]sf g]kfnLx?n] s]xL
cfly{s ;xof]u t ul//x]sf 5g, t/ lj:yflktx?nfO{
pgLx?sf] lalu|Psf] dfgl;s cj:yfnfO{ ;3fpgsf
nflu k|efjsf/L p4f/ / k'gM:yfkgf h?/L k5{, h'g
s]jn ;/sf/L txsf] dfq} k|of;af6 ;Dej gx'g
;S5 .
cfly{s ;xof]u ug'{ afx]s s] slxNo} xfdLn] ;f]r]sf
5f}+, To;/L k|efljt Ô]qdf xfdLn] ef}lts pkl:ylt
slt hgfPsf 5f}+ eg]/ . l;Gw'kfNrf]sdf klx/f] / cGo
Ô]qdf af9L hf"bf ;x/L Onfsfsf xfdLnfO{ b'Vg] ls
gb'Vg] < sf]zLn] k"j{df ljgfz lgDTofp“bf To; afx]ssf
cGo Ô]qsf xfdLnfO{ 5'g] ls g5'g] < k|fs[lts k|sf]kn]
h;nfO{ klg c;/ ug{ ;S5 . To;}n] o; ;DaGwL
ljBfno txb]lv g} ljBfyL{x¿nfO{ plrt hfgsf/L
lbg ;lsg]u/L kf7oqmdsf] ljsf; ul/g'k5{, h;n]
pgLx¿nfO{ ljktsf ;dodf s] ug'{k5{ eGg] k"0F{ 1fg
xf]; . Toltdfq xf]Og, pgLx¿df :jo+;]jL efjgfsf]
ljsf; x'g] vfnsf ljÈoj:t'x¿nfO{
;dfj]z ul/Pdf Psn] csf{nfO{ ;xof]u
ug]{ efjgfsf] ljsf; x'g;S5 .
hfkfgdf @)!! sf] pQm ljgfzsf/L
36gf ePkl5 Ps ;]d]:6/hlt sltko
ljBfno / ljZjljBfnox?n] aGb u/]
/ b}jL k|sf]k k|efljt Ô]qdf ;a}n]
:j:km't{ ?kdf ;3fpgsf nflu ;xefuL
eP . o;/L ;xefuL ePafkt
ljZjljBfnox?n] ljBfyL{x?nfO{
pgLx?n] cWoog ubf{ k|fKt x'g] qm]l86
:jtM lbg] Joj:yf ul/of] . of] Joj:yfaf6 Psflt/
ljBfyL{x?n] ljktdf k/]sfnfO{ s]xL xb;Dd ;xof]u
ug{ kfPsf] cg'e"lt ug{;s] eg] csf{lt/ cWoog u/]
;/x g} qm]l86 klg k|fKt ug{;s] . ca t lqe'jg
ljZjljBfno klg ;]d]i6/ k|0FfnLdf uPsf] 5, h;n]
o:tf Jofjxfl/s kÔnfO{ klg ;d]6g ;Sg]u/L lzÔsnfO{
tof/ ub}{ n}hfg ;Sg'k5{ .
k|fs[lts k|sf]kn] ;a} k|efljt x'g] eP klg dlxnf,
afnaflnsf, j[4j[4f clg ckfªu gful/sx? c´}
a9L uDeL/ cj:yfdf x'G5g . hfkfgsf] pSt
ljgfzsf/L 36gfdf klg j[4j[4f clg ckfªu
gful/sx?sf] cj:yf bogLo b]lvP kl5 cfhsn
o:tf gful/sx?nfO{ s;/L ljkt Joj:yfkgdf ;d]6g
;lsG5 eGg] af/]df Wofg s]lGb|t x'gyfn]sf] 5 /
@)!% ;fn k5fl8sf nflu to x'"b} u/]sf ljsf;sf
nIox?df k|fs[lts k|sf]knfO{ ;d]6g] k|of;x? eO/x]sf
5g . ;]GbfO{, h'g @)!! ;fnsf] e"sDk / ;'gfdLaf6
clt k|efljt Ô]q xf], Toxf“ g} cfufdL jÈ{sf] dfr{sf]
!$ b]lv !* tfl/v;Dd ljktsf hf]lvd Go'gLs/0F
;DaGwL x'g] ljZj ;Dd]ngdf ckfªutfnfO{ ljz]È
k|fyldstfdf /flvPsf] 5 .
b}jL k|sf]kdf ;a} dflg;x?n] p:t} vfnsf
hf]lvdsf] ;fdgf ug]{ eP klg s:tf dflg; a9L
k|efljt x'G5g eGg] s'/f pgLx?sf] cfly{s tyf
;fdflhs cj:yf, gful/s ;r]tgfsf] / ;zQmLs/0Fsf]
:t/ clg p4f/ ;fdu|Lx?df x'g] kx'"rn] e"ldsf v]Ng]
s'/f cWoogn] b]vfPsf 5g . rfx] Tof] b}jL k|sf]k
xf]; of åGå, ckfªu JolQmx¿ To;af6 a9L k|efljt
x'G5g eGg]df vf;} b'O{dt 5}g . xfO6Ldf @)!) df
uPsf] e"sDkdf 3fOt] eO{ sl/a @ nfvhlt dflg;x?
ckfªu ePsf] cg'dfg ul/Psf] 5 .
p4f/df kx'“r / cfkTsfnLg af;:yfgsf] Joj:yf
gx'g', vfB ;fdu|Lsf] ljt/0Fdf pgLx?nfO{ k|fyldstf
glbg' cflb b}jL k|sf]k eO;s]kl5 ckfªu
gful/sx?n] ef]Ug'kg]{ s]xL r'gf}tLx? x'g .
Psflt/ cfjZos k"j{tof/Lsf] cefjdf
ckfªu gful/sx?nfO{ b}jL k|sf]ksf
;dodf p4f/ gul/g] ;Defjgf /xG5
eg] csf]{lt/ ckfªu gful/sx?sf]
klxrfg ug{df g} 7"nf] ;d:of x'g;S5 .
pko'St / k|efjsf/L ;+oGq / s'g 7fp“df
slt ckfªu gful/sx? a:5g eGg]
tYofªssf] cefjdf .
g]kfnsf] ;Gbe{df s]Gb|Lo txdf
;+oGqx? eP klg tL ljkt Joj:yfkg / hf]lvd
Go'gLs/0Fdf Wofg s]lGb|t ug]{eGbf klg k|fs[lts k|sf]k
e};s]kl5 k|ltlqmof hgfpgdf g} ;Lldt eP´}+ k|tLt
x'G5 . uf]i7L / ;]ldgf/ ug]{ / ljb]zdf tflnd klg
k|fKt ug]{ t/ b]zleq To;/L l;s]sf ;Lksf] k|of]u ug]{
cg's"n cj:yf tof/ gug]{ k|j[lQn] hgwgsf] ÔltnfO{
sd ug{ ;lsGg . ckfªutf ;DaGwL dxf;GwLsf] wf/f
!! n] :ki6;"u hf]lvd / cfkTsfnLg cj:yfdf ckfªu
gful/sx?k|lt /fHon] ug'{kg]{ bfloTjx? pNn]v u/]sf]
5 . o;}sf cfwf/df klg ca ckfªu JolQmx?sf]
cfjZostfnfO{ ;Daf]wg ug]{u/L ljkt Joj:yfkgsf
;a} lqmofsnfkx?df pgLx?nfO{ k|ToÔ ?kdf ;xeflutf
u/fOg'k5{, tfls o;/L agfOPsf sfo{qmdx¿ pgLx¿sf
nflu klg plQs} ?kdf k|efjsf/L x'g ;s'g .
sflGtk'/ b}lgsdf k|sflzt
ljkt Joj:yfkg /
hf]lvd Go'gLs/0fdf
Wofg s]lGb|t ug]{eGbf
klg k|fs[lts k|sf]k
e};s]kl5 k|ltlqmof
hgfpgdf g} ;Lldt
?kfGt/0f k"jf{~rn
;]jfdf ;ljgo gd| lgj]bg of] 5 sL
lghfdlt ;]jfnfO{ ;dfj]zL rl/qsf] lgdf{0f
ug{ v'Nnf k|ltof]lutfåf/f k"lt{ x'g] kbdWo]
$% k|ltzt kb 5'6ØfO ;f] k|ltztnfO{
;tk|ltzt dfgL dlxnf ##, cflbjf;L
hghflt @&, dw]zL @@, blnt (, ckfªu
% / lk5l8Psf] If]q rf/ k|ltzt ;dfj]zL
sf]6fsf] Joj:yf u/L 5'§f–5'§} k|lt:kwf{af6
kbk"lt{ ug]{ Joj:yf ul/Psf] 5 . o;} cg'¿k
@)%* ;fnsf] /fli6«o hgu0fgfn] g]kfn
clw/fHo leqsf s'n hg;+Vofsf] z"Go
bzdnj $^ k|ltzt ckfªutf ePsf
JolQmx¿sf] hg;+VofnfO{ cfwf/ dfg]/
lghfdlt ;]jfdf o; ju{sf nflu kfFr
k|ltzt ;dfj]zL sf]6f cf/If0f ul/of] .
olx Joj:yfsf] cfwf/df nf]s;]jf cfof]un]
x/]s jif{ k|To]s nf]s;]jf cfof]usf] If]qLo
/ c~rn sfof{nox¿sf nflu ckfªutfsf]
sf]6fx¿ a9Ldf b'O{j6f clwsf+; If]qdf
Ps / sltko s]Gb|sf ;fy} cGo lghfdlt
;]jf jf kbx¿df z"Go klg /x]sf] cj:yf
5 . o;/L cf/If0f ul/Psf] ckfªutf
sf]6fdf ;of}+ ckfªutf ePsf JolQmx¿n]
cfj]bg kmf/d e/L tf]lsPsf] ;dodf
k/LIffdf ;fd]n ePsf 5g . t/ ;kmntf
xft nfUg g;ls/x]sf] cj:yf xf], / oL
cf/If0f sf]6fdf dlxnf, blnt, cflbjf;L
hghflt, dw];L nufotsf] ;d'bfon] o;
ckfªutfsf] % k|ltzt ;dfj]zL sf]6faf6
/f]huf/L k|fKt ug{ ;s]sf] 5}g eGg]
k|df0fx¿ kl5Nnf] ;dodf b]vfkl//x]sf]
;Gbe{ xf] . of] gLlt of] ljlw / k|lqmofn]
ckfªutf ePsf ;a} hfthflt blnt,
cflbjf;L hghflt dw]zL, dlxnfx¿df
kl5Nnf] ;dosf] glthfn] k|ToIf ¿kdf
cGofo / lje]bdf kfl//x]sf] b]vfPsf] 5 .
o:tf] glthf b]lvg'df pDd]åf/x¿sf]
sfof{Gjogsf] r/0f cem}
ablgotk"0f{ 5 ;/sf/L gLlt
c;Ifdtf dfq sf/stTj x}g, gLltdf
ePsf] lje]bsf] sf/0fn] b]vfPsf] kl/0ffd
xf] . blnt, cflbjf;L hghflt dw]zL,
dlxnfx¿df b]lvPsf] c;kmntf
pDd]åf/x¿sf] c;Ifdtf;Fu t'ngf eof] /
cf}+NofOof] eg] sdhf]/ ju{, ;d'bfo dfly
bf]if y'kf/]/ pGd'lQm kfpg] pkfo afx]s
cGo s]xL x'g ;Sb}g . h:n] k|ltjfb ug]{
;fx; /fVb}gg =======Û
;dfj]zL gLltsf] ;}4flGts w/ftn Tolt
a]nfsf] ljBdfg cj:yfdf /fHosf ;|f]t,
;fwg zf;g k4lt / zlQmsf afu8f]/
;dfn]sf ju{;Fu df}nfPsf gftfjfb /
s[kfjfbsf] ;+hfn / afFsL /x]sf hLljt
cjz]ifleq 5]pnfu]sf tyf kfvf kfl/Psf
ju{ ;d'bfonfO{ /fHo ;+rfngsf ;a}
;+oGqx¿df pgLx¿sf] ;xeflutf
z'lglZrt x'g jf hg;ªVofsf] cfwf/df
;dfj]zL x'g g;Sg] cj:yf / sf/0fx¿sf]
k[i7e"lddf cfwfl/t 5 . of] kl/l:yltaf6
d'lQmsfdL kl/jt{gsf nflu lghfdlt
;]jfdf $% k|ltzt ;dfj]zL sf]6f kfvf
kfl/Psf ju{ ;d'bfox¿sf nflu Joj:yf
u¥of] / cfkmgf] hftL cfkmgf] ju{,
;d'bfo;Fu ;xh ¿kdf k|lt:kwf{sf]
dfWodaf6 5gf}6 x'g] gLltut jftfj/0f
tof/ eof] . of] k|lqmof ;fdflhs Gofosf]
lx;fjdf klg pko'{Qm / j}1flgs cfwf/ g}
dfGg' kb{5 . t/ ckfªtfsf] If]qdf eg]
Tolx % k|ltzt ;dfj]zL sf]6fdf ckfªutf
ePsf a|fDx0f, If]qL, dlxnf, cflbjf;L
hghflt, blnt, dw];L lk58f
If]qnufotsf ju{ ;d'bfo nf]s;]jf
cfof]usf k/LIffx¿df jf ;/sf/L
/f]huf/Lsf nflu v'nf k|lt:kwf{ ul//x]sf
5g . t;y{ ckfªutf If]qsf] % k|ltzt
;dfj]zL sf]6f v'nf k|lt:kwf{Tds k|0ffnLdf
xfn;Ddsf]
glthfnfO{ x]g]{
xf] eg] klg
ckfªutf
ePsf
JolQmx¿sf
nflu ul/Psf]
% k|ltzt
;dfj]zL
sf]6fdf
cflbjf;L
hghflt,
blnt, dw]zL
;d'bfo, /
lk58f If]qsf
ju{, ;d"bfon]
/f]huf/L k|fKt
ug{ ;s]sf
5}gg .
rGb| /fO{
?kfGt/0f k"jf{~rn
cfwfl/t 5 . hxfFaf6 dlxnf, cflbjf;L hghflt,
blnt, dw]zL lk58LPsf ju{ If]qsf ;d"bfodf /x]sf
ckfªtf ePsf JolQmx¿sf] /f]huf/Ldf ;dfj]zLs/0f
/ ;dfg'kflts ;xeflutf z'lglZrt x'g ;Sb}g .
;fy} xfn;Ddsf] glthfnfO{ x]g]{ xf] eg] klg ckfªutf
ePsf JolQmx¿sf nflu ul/Psf] % k|ltzt ;dfj]zL
sf]6fdf cflbjf;L hghflt, blnt, dw]zL ;d'bfo, /
lk58f If]qsf ju{, ;d"bfon] /f]huf/L k|fKt ug{ ;s]sf
5}gg . ;fy} oL ju{ ;d'bfo leqsf jf:tljs ckfªutf
ePsf JolQmx¿n] cfkmg} ju{ ;d'bfoleqsf] ;dfj]zL
sf]6faf6;d]t cj;/ k|fKt ug{ ;s]sf 5}gg .
To;sf/0f ckfªutfsf] ulDe/tf;d]tsf] ljljwtf
k|ltsf] pRr a'emfO{sf] sl7gfOn] x'g ;S5 gLltut
Joj:yfkgdf q'l6 x'g k'Uof] . hxfFaf6 ckfªutfsf]
If]qdf klg csf]{ lje]bsf] ;'¿cft eof] / h;n] xfn
cfP/ lje]bk"0f{ glthf b]vfpg yfNof] .
g]kfn ax'hflt, ax'eflifs ax';f+:s[lts / ax'wfld{s
¿kdf /x]sf] ju{ ;d'bfox¿df hLjg:t/ lzIff /
hgr]tgfsf cfodx¿df klg ljljwtf 5 . oL g}
cfwf/x¿nfO{ tYout cfwf/df s]nfpFbf hftLo,
If]qLo, n}lªus ;dfj]zLs/0fsf] nflu ljz]if gLltaf6
cjnDjg ul/Psf pkofx¿ tyf ;dfj]zLs/0fsf]
nflu ul/Psf] ljz]if Jo:yfx¿ ;fdflhs Gofosf]
lx;fjdf csf6o 5g . tyflk ckfªutfsf] ;d:of
s'g} hflt ljz]if, wd{ ljz]if, ju{ / If]q ljz]if;Fu
dfq hf]l8Psf] ljifo x}g, ckfªutfsf] If]q klg oL g}
ax'kIfLo ;fdflhs w/ftn;Fu cGt/;DjlGwt ljifo
x'g . juL{o, hftLo, If]qLo, n}ªuLs pTkL8gsf]
;jfnleq hf]l8Psf] csf]{ pTkL8gsf] ;jfn xf],
ckfªutfsf] If]q . oL juL{o, hftLo, If]qLo,
n}ªuLstfsf] ljifo jt{dfg cj:yfdf of] /fHosf]
k|d'v ;jfn Pjd d'2fx¿ ag]sf 5g . oL pTkL8gsf
;jfnsf] ;Djf]wg x'g] qmddf ToxLleqsf csf]{
pTkL8gdf /x]sf ckfªutf If]qnfO{ klxrfg /
ulDe/tfsf] cfwf/df ljz]if gLlt tyf sfo{qmdx¿
dfkm{t cj;/x¿ l;h{gf ul/g' kb{5 eGg] xf] . t;y{
Pstfdf cg]stf eO{ km}lnPsf ckfªutfsf] d'2f Pj+
;jfnx¿df gLltut txsf] ;+/rgfdf oL
;Dj]bgzLntf / dd{x¿ knfog x'g'n] lje]bsf] l;h{gf
ePsf] b]lvG5 / alx:s/0fdf k/]sf ju{, If]q /
;d'bfosf ckfªutf ePsf JolQmx¿df clwsf/ /
cj;/x¿ s6f}tL ePsf] cj:yf xf] To;sf/0f olb
gLlt ;a}sf nflu xf] eg] ljBdfg lghfdlt ;]jfsf]
kbk"lt{;DjGwL Joj:yf cGt/ut ;dfj]zLs/0fsf]
cfwf/nfO{ kl/dfh{g ug{ cfjZos 5 gLltut q'l6af6
s;}nfO{ lje]b x'G5 eg] To:tf gLlt kl/dfh{g x'g
klg cfjZos 5 .
cGttM ckfªutf If]qsf nflu % k|ltzt ;dfj]zL
sf]6f Go"g ePsf] sf/0fn] of]Uotf k'u]sf / Ifdtf
ePsf ;Ifd ckfªutf ePsf JolQmx¿ /f]huf/Laf6
ljd'v / jl~rt x'g' kg]{ l:ylt l;h{gf u/]sf] 5 .
o;nfO{ s]xL xb;Dd Go"gLs/0f ug{ / ckfªutf
ePsf JolQmx¿sf nflu cj;/x¿ l;h{gf ug{ ;lsg]
cj:yf 5 . h;sf nflu jt{dfg lghfdlt ;]jf P]g
/ lgodfjnL leqsf kbk"lt{ ;DjGwL ;dfj]zL gLltnfO{
;dosf] dfusf] cfwf/df kl/dfh{g ug{ cfjZos
5 . h;sf nflu tklzn cg';f/sf] gLltut
k|fjwfgx¿sf] Joj:yf ug{ ;lsPdf lje]b/lxt
;fdflhs Gofodf yk ;xof]u k'Ug] b]lvG5 .
ckfªutf If]qsf] % k|ltzt cf/If0f sf]6f
@)%* ;fnsf] hgu0fgfdf b]ze/sf ckfªutf ePsf
JolQmx¿sf] hg;+Vof )=$^ k|ltztsf] cfwf/df
Joj:yf ul/Psf] xF'bf pQm % k|ltzt ;dfj]zL sf]6fnfO{
@)^* ;fnsf] hgu0fgfn] b]vfPsf] b]z e/sf
ckfªutfsf] hg;+Vof !=($ k|ltztsf] cfwf/df
ckfªutfsf] ;dfj]zL sf]6f % k|ltztdf yk j[l4
ug{ cfjZos 5 .
ckfªutfsf] jt{dfg !=($ k|ltzt
hg;ªVofsf] cfwf/df % k|ltztdf j[l4 ePsf
ckfªutfsf] ;dfj]zL sf]6f ;a} hflt, lnªu ju{
If]qleqsf ckfªutf ePsf JolQmx¿sf] nflu v'nf
k|lt:kwf{sf] k|0ffnL cGt/ut g} ;'/lIft ug]{ .
Dflxnf, blnt, cflbjf;L hghflt, dw]zL ;d'bfosf
nflu ;dfj]zL] sf]6fleqaf6 % j6f sf]6f ePdf ! / !)
j6f sf]6f ePdf b'O{ j6f u/L Pjd k|sf/n] ToxL ;d'bfodf
/x]sf ckfªutf ePsf JolQmx¿sf nflu cf/If0fsf]
Joj:yf x'g cfjZos 5 .
ckfªutfsf] ulDe/tfsf] cfwf/df k|fyldstfsf]
Joj:yf ug]{ .
– ufO{3f6, pbok'/
raic841@gmail.com
?kfGt/0f k"jf{~rn
b[li6laxLg lr/GhLljsf]
cfF6f dLn vf]Ng]] cfF6
ckfªutf ePsfx¿nfO{ xfd|f] ;dfhdf cem} x]nfxf]rf] ug]{ / bofsf] kfq
agfpg] ul/G5 . t/ lr/GhLljn] u/]sf] ;+3if{n] ckfªutf x'g]x¿ lbgxLg x}gg
km/s Ifdtf ePsfx¿ x'g eGg] k|dfl0ft ePsf] 5 .
xKtfsf] zlgaf/ / d+unaf/
lr/lGhjLsf] sdfpg] lbg xf] . ha
lo b'O{ af/ glhs cfpF5g cl3Nnf]
lbgb]lv g} b'j} cfFvfdf Hof]lt
gePsf b[li6laxLg cwa+};]
lr/lGhjL zdf{ / pgsL >LdtL
ls/0fnfO{{ wfuf]df sfutL, n;'g /
vf];f{gL pGg EofO{ gEofO{ x'G5 .
>LdtLn] sfutL, n;'g / vf];f{gL
wfuf]df pgL lbPkl5 lr/lGhjL
x/]s zlgaf/ / d+unaf/ lbge/L
lj/f6gu/sf x/]s rf]s / ulNnsf
k;n k;n / 3/3/df uP/ laqmL
ub{5g . o;}af6 rn]sf] 5
b[li6laxLg lr/lGhjLsf] kl/jf/sf]
u'hf/f .
3/ k;nsf b}nfx¿df zlgaf/
/ d+unaf/ wfuf]df pg]sf] xl/of]
sfutL / vf]{;fgL em'08ofPdf
c?sf] gh/ nfUb}g eGg] cfd
ljZjf; 5 . oxL ljZjf; g} b'j}
cfFvfsf] Hof]lt gePsf
lr/lGhjLnfO{ kl/jf/ kflnlbg] /fd|f]
Jofkf/ ePsf] 5 .
#% a;]{ lr/lGhjL hGdb]lvs}
b[li6laxLg x'g . t/ lj/f6gu/sf
rf]s, ulNn / 3/–3/df 3'd]/
Jofkf/ ug{ pgL cfFvf b]Vg]x¿eGbf
sd 5}gg . pgnfO{ sxfF–sxfF
cfkmgf u|fxs 5g eGg] s07:y}
5 . tLg tnf dfly xf]; of ;fFu'/f]
ulNndf /x]sf] k;n, pgL cfkm"n]
;Fw} af]Sg] nf}/f]sf] ;xf/fn] ;lhn}
k'U5g . lj/f6u/ h:tf] Jo:t ofq'
/ ;jf/Lsf] cfjt–hfjt ePsf]
eL8ef8df klg lrl/lGhjL slxNo}
b'3{6gfdf k/]sf 5}gg . lrl/lGhjL
d+unaf/ / zlgAff/ pg]sf] sfutL
a]r]/ lbgsf] b'O{–tLg ;o cfDbfgL
ug]{ u/]sf] atfpF5g . c¿
a]nf pgL slxn] k':ts, slxn]
klqsf t slxn] Sofn]G8/ / wfld{s
k':tsx¿ ahf/df 8'nfP/ laqmL
u5{g . pgsf] nugzLntf b]v]/
s;}n] klg pgnfO{ b[li6laxLg /
sdhf]/ eGb}gg . 6«flkmsrf]s
klAns k':ts k;nsf ;+rfns
dfwj zdf{ hLjgaf6 x/]; vfPsf
;anfªux¿n] lrl/lGhjLsf]
;+3if{nfO{ a'em] hLjg dl/nfg x}g
ul/vfgsfnflu xf] eGg] k|]/0ff ldNg]
atfpF5g .
hGdb]lvg} cfFvf 7ØfDd} b]Vg
g;Sg] lr/lGhjL zdf{sf]
lj/f6gu/–* zlgdlGb/df ;fgf]
3/ 5 . ToxfF pgL b'j} cfFvfsf]
Hof]lt ePsL >LdtL;Fu} Ps 5f]/f
/ Ps 5f]/L;Fu a:5g . d]xgtL
lr/lGhjLn] g]qlxg eP/ klg b'j}
;GtfgnfO{ cfkm+}n] sdfPsf] k};fn]
;'ljwf ;DkGg ljBfnodf k9fpFb}
cfPsf 5g . pgL hGdhft
b[li6laxLg eP klg pgsf ;Gtfg
eg] cfFvfdf ltI0f Hof]lt 5 .
b[li6laxLg ePs}n] lr/lGhjLn]
k9g kfPgg . t/ pgsL >LdtL
ls/0fn] rfxLF & sIff k9]sL 5g .
;fgfltgf] Jofkf/ ub}{ hLjg kfNb}
cfPsf lr/lGhjLsf] k};f sdfP/
Pp6f cfF6f dLn vf]Ng] OR5f 5 .
t/ sfutL a]r]/ sdfPsf] k};f vfFb}
l7Ss x'g] ePsf]n] pgn] /sd
hDdf ug{ ;s]sf 5}gg . zlgaf/
/ d+unaf/ sfutL, slxn]sfFxL
k':ts / Sofn]G8/ a]r] afx]s
pgsf] csf]{ cfDbfgLsf] ;|f]t klg
5}g . 8'n]/ pgsf] sfutL / vf];f{gL
laqmL ub}{ cfPsf lrl/lGhjL h'g;'s}
k};f / a:t' 5fd]s} e/df lrG5g .
lr/lGhjLdf sfutL–vf];f{gL
a]Rg ahf/ k;n 8'Nbf8'Nb}
/fhgLlts r]tgf klg a9]sf] 5 .
k|foM pgL cfkm";Fu ;xg'e'lt /fVg]
?kfGt/0f k"jf{~rn
lzlIftx¿;Fu s'/fsfgL ug{ ?rfpF5g . pgL ckf+usf]
eQf kfpg] cfzdf zfxLsfndf lj/f6gu/sf] j8f
cWoIf klg 5flgPsf lyP .
t/ pgn] dfl;s kfpg] eg]sf] @% ;o eQf rfFxL
kfPgg . t/ pgnfO{ eQf gkfPsf]df nfu]sf] b'Mv
eGbf klg gu/kfnLsf h:tf] ;+:yfdf k|ltlglw eP/
j}7sdf efulng kfpFbf ePsf] v';L w]/} xf] eGg]
nfu]sf] 5 . pgn] eg], …hgk|ltlglw ag]/ b'O{ j6f
j}7sdf efu lnPF gfd rNof] 7"nf] s'/f xf] eQf kfOg
eg]/ s] lrQ b'vfpg' .Ú
ckfªutf ePsfx¿nfO{ xfd|f] ;dfhdf cem}
x]nfxf]rf] ug]{ / bofsf] kfq agfpg] ul/G5 . t/
lr/lGhjLn] u/]sf] ;+3if{n] ckfªutf x'g]x¿ lbgxLg
x}gg km/s Ifdtf ePsfx¿ x'g eGg] k|dfl0ft ePsf]
ckf+u dxf;+3 If]qLo sfof{no lj/f6gu/sf pQd
lzjfsf]6L atfpF5g . lzjfsf]6Ln] eg], …pTk|]/0ff eg{
;Sof] / cj;/ lbof] eg] c¿ klg lr/lGhjLn] h:t}
ul/vfg ;Ifd x'G5g .Ú
ckfªutf ePsfx¿nfO{ bof x}g cj;/ lbg'kg]{
lr/lGhjLsf] ljrf/ 5 . pgL zLk l;s]sf
ckfªux¿nfO{ /fHon] pBf]u Jofkf/ ;+rfng ug{
C0flbg] Jofj:yf ldnfpg' kg]{df hf]8 lbG5g . C0f
kfP cfF6f ldn ;+rfng u/]/ ;'v;Fu kl/jf/nfO{
kfNg] pgsf] OR5f 5 .
pgn] klg kF"hL gePs}n] n3' pBf]u ;+rfng ug{
g;s]sf] u'gf;f] u/] . cem} /fHon] ckfªux¿nfO{
lje]b u/]sf] lr/lGhjLnfO{ s6Ss b'v]sf] 5 . gofF
g]kfnsf] ;+ljwfg / sfg'gdf ckfªux¿k|lt ul/g]
lje]b x6f]; eGg] rfxgf /fv]sf 5g pgn] . ckf+utf
ePsf]n] /fHoaf6 cf+zLs eQf dfq kfpFb} cfPsf
lr/lGhjL b[li6laxLgx¿ ;a}nfO{ ;/sf/n] k"0f{ ckfªu
eQf lbg'kg]{ dfu u5{g .
ckf·utf ;DaGwL s]lx tYox?
!= ;+;f/df sl/j ^ s/f]8 %) nfv ckfËtf ePsf dflg;x? /x]sf 5g / of] hg;+Vof j[l4;Fu} j9bf]
ultdf /x]sf] 5 .
@= dflg;sf] cf}ift cfo' &) jif{ eGbf j9L ePsf d'n'sx?df x/]s JolQmn] cfkmgf] hLjgsf] cf}ift em08}
* jif{ cyjf !!=% k|ltzt cfkmgf] hLjgsf] ;do ckfËtf lnP/ jfFRg' k5{ .
#= /fi6«;+3Lo ljsf; sfo{qmdn] hgfP cg';f/ s"n ckfËtf ePsf JolQmx? dWo] *) k|ltzt ljsf:jGd'v
tyf cNk ljsl;t b]zdf 5g .
$= ckfËtf ePsf dlxnfx? n}+lus tyf ckfËtfsf] sf/0fn] ul/g] lje]bsf] bf]xf]/f] df/df /x]sf 5g .
%= ;g @))$ df ef/tsf] pl8;f /fHodf ul/Psf] Ps gd'gf cWoogn] ;j}h;f] ckfËtf ePsf dlxnfx?
3/df zf/Ll/s oftgfsf] lzsf/ x'g] u/]sf] / @% k|ltzt jf}l4s ckfËtf ePsf dlxnfx? jnfTsf/sf]
lzsf/ x'g] u/]sf] tYof ;fj{hlgs u/]sf] lyof] .
^= o'lg;]kmsf cg';f/ #) k|ltzt ;8s jfns jf o'jfx?df s'g} g s'g} k|sf/sf] ckfËtf /x]sf] kfOG5 .
&= 8L=Pkm=cfO{=8L= n] hgfP cg';f/ % jif{ d'lgsf jfnjflnsfsf] d[To'b/ @) k|ltzt eGbf sd /x]sf
b]zdf ckfËtf ePsf jfnjflnsfsf] d[To' b/ *) k|ltzt /x]sf] 5 .
*= ;+;f/sf s]jn $% b]zx?df dfq ckfËtf ;DjGwL jf lje]blj?4sf sfg"gx? 5g .
(= o'g]:sf]n] hgfP cg';f/ ljsfz;Ln b]zsf () k|ltzt ckfËtf ePsf jfnjflnsfx? ljBfno hfg
;s]sf 5}gg .
!)= cGt/f{li6«o >d ;+u7gn] hgfP cg';f/ ;+;f/df # s/f]8 *^ nfv sfd ug]{ pd]/sf ckfËtf ePsf
JolQmx? 5g . j]/f]huf/ ckfËtf ePsf JolQmx?sf] ;+Vof *) k|ltzt eGbf j9L 5 .
!!= o'4df x/]s Ps jRrf dfl/Fbf c? # hgf jRrf ckfË x'g] u5{g .
!@= ckfËtf ePsf jfnjflnsfdfly x'g] jfn lx+;f ckfËtf gePsf jfnjflnsfsf] t'ngfdf !=& u'0ffn]
j9L x'g] u5{ .
!#= ljZj :jf:Yo ;+u7gn] hgfP cg';f/ s]lx b]zx?df @% k|ltzt ckfËtf zf/Ll/s lx+;f / cGo
rf]6k6ssf] sf/0fn] x'g] u/]sf] kfOPsf] 5 .
;fdfu|L >f]t M http://www.un.org/disabilities/default.dasp?id=18
?kfGt/0f k"jf{~rn
pbok'/sf ^^ jlif{o /fds'df/
/fO{n] 7fg]sf lyP, xftv'§f nfu'Gh]n
u/]/} vfpFnf nfUg 5f8]kl5 ;'6'Ss}
hfpFnf . t/, pgsf] of] cfzf ca k'/f
gx'g] ePsf]sf] 5 . lsgeg] !@ j}zfvdf
uPsf] e"sDkn] pgsf] Pp6f v'§f dfq}
efFlrlbPsf] 5}g sDd/;d]t efFlrPsf] 5 .
* jif{ g]kfnL ;]gfdf sfd u/]/ 5f8]
klg cfkmg} kl/>ddf afFRb} cfPsf
/fds'df/n] ;f]r]sf klg lyPgg cfkm"
o;/L czQm ckf+u x'g] lbg klg cfpF5
eg]/ . b'O{ j6L >LdtL lax] u/]/ klg
PSnf] hLjg latfpg afWo ePsf pgn]
xftv'§ ;Un} ePsf]n] s;};Fu eLv dfu]/
vfPsf lyPgg . t/ lgb{oL e"sDksf]
df/n] ubf{ ca pgsf] hLjg …g dl/nfg'
g ul/vfg'Úsf] cj:yfdf k'u]sf] 5 . sf]zL
c~rn c:ktfnsf] xf8hf]gL{ ljefudf
pkrf/sfnflu nl8/]xsf j[4 /fdaxfb'/n]
eg], …hLjg kl/>d u/]/ latfpFnf eGg]
lyof] t/ PSnf] / ul/anfO{ g} b}j klg
nfUbf /x]5g .Ú Ps 5f]/f / Ps 5f]/Lsf
afa' /fdaxfb'/ b'j} >LdtLn] 5f8]kl5
PSnf ePsf x'g . clxn] pgnfO{
c:ktfndf x]l/lbg] klg sf]xL 5}gg .
w]/}n] eG5g, …ul/aL eg]sf] cfly{s
cefj xf] .Ú t/ /fdaxfb'/nfO{ nfUg
yfn]sf] 5, …k"0f{ ckf+u x'g' kf] ul/a x'g' xf] t, zl//
eP t k};f sdfpg ;lsxflnG5 lg .Ú pgn] cfkmgf]
ar]sf] eljZonfO{ ;Dem]/ sxflnFb} eg], …e'OFrfnf]n]
dnfO{ o;/L p7g} g;Sg]ul/ glsr]sf] eP t d}n]
o;/L ?g' kg]{ g} lyPg, an x'Gh]n u/]/ t vfGy]F lg .Ú
vf]6fªsf] afKn'–! df hGd]sf x'g /fdaxfb'/ .
@)@* lt/} pgL g]kfnL ;]gfsf hflu/] ePsf lyP .
t/ cf7 jif{d} hflu/ 5f8] . To;kl5 s'v'/f Jofkf/
u/]/ u'hf/f rnfpFb} cfPsf pgn] h]7Ln] 5f8]kl5
sfG5L >LdtL lax] u/] . sfG5Laf6 Ps 5f]/f / Ps
5f]/L eP . t/ sfG5Ln] klg 5fl8lbPkl5 pgL PSnf]
PSnf lyP /fds'df/ ca ckfªu klg eP, eG5g,
ljgfzs
f/L
ljgfzs
f/L
ljgfzs
f/L
ljgfzs
f/L
ljgfzs
f/L
e"sDksf] kL8f
e"sDksf] kL8f
e"sDksf] kL8f
e"sDksf] kL8f
e"sDksf] kL8f
…afFsL hLjg s;/L u'hfg'{ <Ú
ag] . a'9];sfn klg nfu]sf]n] pgn]
csf]{ lax] ug{ h?/L 7fg]gg . s]xL
jif{b]lv pbok'/sf] ufO3f6 ahf/df
lgdf{0f dhb'/sf] sfd ug{ ;lqmo lyP
pgL . Tof] k};fn] pgsf] PSnf] hLjg
rnfpg dgUu] k'u]s} lyof] . dg
nfu]sf] vfGy] / nfpFy] klg .
t/ !@ j}zfv lbpF;f] lqo'uf g=kf=–
@ xf]S;]df kfFrtn] 3/sf] ufx|f] agfpFb}
lyP /fdaxfb'/ . lbpF;f] PSsf;L
e'OFrfnf] cfof] . efUg ;Sg] hlt efu] .
t/ kfFrtnf dfly ePsf]n] c¿ h:tf]
efUg ;s]gg pgL . o;}n] pgL ev{/}
cfkm}+n] agfpFb} u/]sf] kvf{nn] lslrP/
3fOt] eP . pgsf] pkrf/ ;'?df
ufO3f6l:yt lhNnf c:ktfndf eof] .
t/ cj:yf ulDe/ ePsf]n] 8fS6/n]
lj/f6gu/l:yt sf]zL c~rn
c:ktfndf k7fOlbP . !% lbg
eO;Sof] c:ktfsf] cyf]{ ljefudf pgL
…xn g rnÚ ag]/ n8]sf] . cem} pgsf]
ck/];g ePsf] 5}g . v'§fdf /8
nufpg'k5{ eg]sf 5g 8fS6/n] .
cf]5Øfgdf ;'t]/} vfgf vfg afWo 5g
pgL . lb;flk;fa klg cf]5Øfgd}
u5{g . …d/]sf] eP 9'Ss} x'g]lyof], of]
cj:yfdf afFlrof] ca sfd klg ug{
;lsFb}g PSn] df]/fsf] hLjg s'Fhf] g} eof], s'g kfk
u/]5' d}n]Ú, /fds'df/n] ;':s]/f xfNb} lanf}gf u/] .
;/sf/n] h]gt]g lgMz'Ns pkrf/ t ul/b]nf t/
afFsL hLjg s] ul/ u'hfg]{ xf] eGg] pgnfO{ lrGtf
5 . ;/sfn] 3/ agfpg k};f lbg] eg]sf] 5, dg]{sf
kl/jf/nfO{ klg /fxt lbg] eg]sf] 5 t/ czQm 3fOt]
ePsfx¿nfO{ s]xL lbG5' eg]sf] yfxf kfPs} 5}gg
/fds'df/n] . pgn] cfzfnfO{ lg/f;fdf abNb} eg],
…v} e'OFrfnf]df xfdL h;/L ulDe/ 3fOt] ePsfx¿nfO{
klg ;/sf/n] x]l/lbP t 7Ls} x'GYof] xf]nf lg t/
PSnfsf] s'/f] s:n] ;'Gnf <Ú
e"sDkdf czQm
3fOt] ePsfx¿nfO{
/fHon] ;+/If0f
ug'kg]{ cfzf u5{g,
/fds'df/ h:tf
3fOt]x¿
?kfGt/0f k"jf{~rn
gofF ;+ljwfgsf] d:of}bfdf ckfªutf ePsfx¿sf]
;fdflhs If]qdf ;xeflutfsf] ljifodf pNn]v ul/Psf]
5}g . lsgxf]nf<
gofF ;+ljwfgdf ckfËtf ePsf AolQmx¿sf] ;jfn
;dfj]z gePsf] xf]Og k|;:t ;jfnx¿ ;dfj]z ePsf
5g . xfnsf] gofF ;+ljwfgdf h]hlt ;jfnx¿ k/]sf 5g .
lt ;jfnx¿ @)$^ ;fnsf] ;+ljwfg @)^# ;fnsf] cGtl/d
;+ljwfg eGbf k|ultlzn /x]sf] 5 . ;dfj]zL cfof]udf
;xeflutf lgMz'Ns lzIff ;fFs]lts efiff / a|]ndf k9g
kfpg] hf:tf ;jfnx¿klg ;dfa]z ul/Psf] 5 . dfq
/fhgLlts ;jfn ;dfj]z x'g ;s]sf] 5}g To;sfnfuL
xfdL ;dfj]z u/fpg k|oTglzn 5f} .
dxf;+3n] ckfªutf ePsfx¿nfO{ ;sf/fTds lje]bsf
cfwf/df x/]s If]qdf ;dfg'kflts ;xeflutf u/fpg' k5{
eGg] cfjfh p7fpb} cfPsf] lyof] . t/d:of} bfdfpNn]v
ul/Psf] 5}g = gof aGg] ;+ljwfgdf ckfªutfePsfx¿ sf]
clwsf/ vf]l;g] cj:yf t cfPsf] xf]Og <
gofF ;+ljwfgdf ckfËtf ePsf gful/sx¿sf]
klxnf] ;+ljwfg ;efn] ;+ljwfg hf/L ug{ g;s]kl5
bf];|f] ;+ljwfg;ef lgjf{rg ePsf] lyof] . bf];|f]
;+ljwfg;efn] nfdf] ;do;Ddsf] ljjfbkl5
clwstd ;xdtdLaf6 ;+ljwfgsf] k|f/lDes
tof/ kf/]sf] 5 . bf];|f] ;+ljwfg ;efsf]
d:of}bfdf ckfªutf ePsfx¿sf]
clwsf/ slQsf] ;'lglZrt x'g] eof]
t < o;} ljifodf xfdLn] /fli6«o
ckfªu dxf;+3sf cWoIf ;'b{zg
;'j]bL;Fu s'/fsfgL ul/Psf] 5 .
k|:t't 5 ;f]xL s'/fsfgL .
;dfg'kflts ;xefuLsf]nfuL
/fli6«o ckfË dxf;+3 g]kfnn]
;b}a cu|k+ltdf al; cfjfh
p7fpb} cfO{/x]sf] 5 t/
bnx¿n] o; laifodf Wofg} lbPsf 5}gg . of] ;dfj]z
gx'g'df b'O{j6f sf/0fx¿ /x]sf 5g .
klxnf] sf/0f dxf;+3nfO{ ;j}n] cfTd;fy ul/
dxf;+3sf] 5ftfdf al; ;+o'Qm jsfnt ug]{ kl/kf6Lsf]
cem} lasf; x'g ;s]sf] 5}g . st} g]t[Tjn] h;kfp5sL
elg v'§f tfGg] h'g k|j[lQ xfdLdf 5 To;n] ubf{ xfd|f]
cfjfh z;Qm x'g ;s]sf] 5}g . h:sf] HjnGt pbfx/0f
;+ljwfg ;ef ! / @ df xfd|f] ;xefuLtnfO{ bnx¿n]
dxTj glbg' . csf]{ sf/0f xf] bnsf lzz{ g]tfx¿ cem}klg
clwsf/ lbg ;xdt 5}gg .
ckfËtf ePsf AolQmx¿sf] ;jfndf t emg ckfËtf
ePsf AolQmx¿n] k9g] n]Vg] ;+:yfdf a:g] 3/df a:g]
hflu/ /f]huf/L ug{ ;Sg]n] hflu/ /f]huf/L ug]{ gLlt
agfpg] 7fpdf lsg hfg kof]{ . gLlt agfpg] :yfgdf
hfb}df ;j} x'G5 / eGg] h:tf dfgl;stf af]s]sf 5g of]
dfgl;stf kl/jt{g gu/] ;Dd s]xL x'g] cj:yf 5}g .
gofF ;+ljwfgdf ckfªutfePsfx¿sf] xsclwsf/
;'lglZrt ug{ ca dxf;+3n]s:tf] e'ldsf v]N5 <
/fhgLlts
clwsf/
;'lglZrt ePg
?kfGt/0f k"jf{~rn
gofF ;+ljwfgdf ckfËtf ePsf JolQmx¿sf] clwsf/
;dfj]z u/fpg xfdL b]ze/Laf6 g} ;s[o eP/ nfu]sf
5f} . ;ef;b lhNnf lhNnfdf hfbf xfd|f ;b:o ;+:yfsf
;fyLx¿n] ;'emfj lbg'x'g] 5 xfdL s]G›df lgoldt vj/bf/L
ub}{ 5f} . s]xL ;ef;bx¿nfO{ cg'/f]w ul/ xfdLn] z+zf]wg
k|:tfj btf{ u/fpg] tof/L klg ub}{ 5f} .
ckfªutfePsfx¿sf] cGt/fli6«o ;GwLdf g]kfnn]
x:tfIf/ u/]sf] 5 . s] x:tfIf/ u/]sf] ;GwLcg';f/ 5 t
gFof ;+ljwfgsf] d:of}bf <
;+ljwfg eg]sf] d'n sfg"g xf] o;df dxf;GwLdf
ePsf ;j} s'/f kg{' kb{5 eGg] 5}g lsgsL ;+ljwfgn] ;j}
sf/f ;d]6g ;Sb}g o;n] t lgb]{zg dfq ug]{ xf] .
;+ljwfgdf gk/]sf s'/fx¿ k5L sfg"g agfP/ ;dfj]z
ug{' kb{5 . gofF ;+ljwfgsf] k|:tfljt k|fjwfgdf cGt/fli6«o
dxf;GwLnfO{ kfngf ug]{ elg n]lvPsf] 5 To;}n] ;+ljwfgn]
klg dxf;GwLnfO{ /fHosf] sfg"g ;/x dGotf lbPsf] 5 .
ut a};fvdf uPsf] k|fs[lts ljktLdf k/]sf ckfªutf
ePsfx¿sf] k'g:yfkgf / p4f/sf lgDtL dxf;+3n] s]
u/L /x]sf] 5 <
/fli6«o ckfË dxf;+3 g]kfnn] ut a}zfv !@ df
uPsf] e"sDk kZrft ckfËtf ePsf JolQmx¿sf] cj:yf
klxrfg / ;]jf k'of{pg] x]t'n] ;dfj]zL lakt Aoj:yfkgsf
sfo{qmdnfO{ cuf8L NofO{ !& lhNnfdf *) hgf
:jo+;]jsx¿ kl/rfng ul/ sfo{ ul//x]sf] 5 . ljz]iful/
e"sDksf] sf/0fn] ckfËtf ePsf e"sDk cuf8L ckfËtf
ePsf t/ lakbaf6 k|efljtx¿sf] oyfy{ tYofÍ ;+sng
ul/ plgx¿sf] cfjZoQmtf cg';f/sf] ;+jlGwt
lgsfox¿;Fu ;dGjoul/ ;]jf k'of{pg] sfo{ ul//x]sf]
5 . z'?df xfdLn] /fxft ;fdfu|Lx¿ klg lat/0f uof}{ .
/fHon] ckfªutfePsfx¿sf] ;+/Iffsf lgDtL s:tf
sfdx¿ug{ h?/L b]Vg'x'G5 <
lakb eg]sf] afhf ahfP/ cfpb}g . lakbn] ;fgf]
7'nf] wlg ul/j s]xL eGb}g . lakbsf] sf/0fn] dflg;
;+s6df kg]{ xf]O{gsL dflg;n] agfPsf ;+/rfsf] sf/0fn]
lakb h:t} af9L klx/f] e"sDk hfbf hg wgsf] gf]S;fgL
x'G5 . x/]s lakbaf6 Iflt Go'g ug{ ;lsG5 To;sfnfuL
lakbk|lt/f]wL ;+/rgf / ckfËtfd}qL ;+/rgf agfpg' kb{5
o;df /fHon] Wofg lbg' kg]{ h?/L b]Vb5' .
clxn] dxf;+3sf] ultljwL s:tf] 5 <
/fli6«o ckfË dxf;+3 g]kfn eg]sf] ;j} ckfËtf ePsf
JolQmx/f] ;+:yfx¿sf] Psdfq 5ftf ;+:yf xf] . laz]iful/
dxf;+3n] gLlt jsfnt ;b:o ;+:yfx¿sf] Ifdtf lasf;
/ hgr]tgf sf ;jfndf a9L sfo{/t /x]sf] 5 .
dxf;+3sf ;b:o ;:yfx¿sf] ljsf;sf lgDtL s;/L
cl3a9g] ;f]rdf x'g'x'G5 <
/fli6«o ckfË dxf;+3 g]kfndf sfo{ut Ps r'gf}lt lyof]
Tof] s] eg] dxf;+3;Fu ;fem]bf/L ul/ sfo{ ug]{ ;+3;+:yfx¿sf]
cfˆg} sfo{If]q x'g] / Tof] ef}uf]lns l;dfdf al; sfo{ ubf{
dxf;+3 &% lhNnfdf km}lnPsf] eg] klg Tof] x'g ;ls/x]sf]
lyof] . d}n] g]t[Tj ;dfn]kZrft o;nfO{ kl/jt{g ug{ lgs}
k|oTg u/]klg of] ;Dej x'g ;s]g lsgsL Pp6f lglZrt
sfof]{hgf tof/ ul/ d}n] g]t[Tj ug{' eGbf cuf8Lsf] g]t[Tjn]
agfPsf] / ;Demf}tf u/]sf] sfo{qmdsf] kl/lwleq al; sfo{
ug{' kg]{ afWotf lyof] . t/ at{dfg ;fem]bf/x¿ / gofF cfpg]
;fem]bf/x¿;Fu 5nkmn ubf{ ubf{ clxn] pxfFx¿ xfd|f] ;jfndf
;xsfo{ ug{ /fhL ePsf] cj:yf xf] . o;nfO{ xfdLn] cj;/sf]
?kdf lnP/ /fli6«o ckfË dxf;+3 g]kfnn] a[xt ;+:yfut
kl/of]hgf -BroaderOrganizationDevelopment
Project_ ;+rfng ub}{ 5f} . o; kl/of]hgfsf] d'Vo p2]Zo
xf] ufpFufpFdf dxf;+3 eGg] gf/fnfO{ ;fy{s kfg{ ;b:o
;+:yfx¿sf] ;+:yfut ljsf; ul/ k'0f{ ?kdf cfTd lge{/
agfpg] / cGo ;+:yf / ahf/df k|lt:kwf{ ug{ ;Sg] agfpg]
/x]sf] 5 . o; kl/of]hgfnfO{ ;kmn agfpg %)) hgf
ckfËtf clwsf/ k|jw{gstf{, :jo+;]js / ;Dks{ AolQm /fvL
sfo{ ug]{ of]hgf /x]sf] 5 .
s]lGb|o clwj]zg cfpb} 5 . g]lqTjsf r'gf}tLx¿ s:tf
5g <
/fli6«o ckfË dxf;+3 g]kfnsf #)) j6f ;b:o
;+:yfx¿ 5g . lt ;b:o ;+:yfx¿dWo] () k|ltzt
;+:yfx¿sf] cj:yf bolgo 5 . xfdL #)) ;+:yfx¿ 5g
eg]/ Psflt/ uj{ ub{5f} eg] csf]{ lt/ () k|ltzt
;+:yfx¿ x/]s aif{ gljs/0f ug{ klg g;Sg] cj:yfsf
5g To;}n] dxf;+3sf] ;fwf/0f ;ef clwj]zg ;+rfng
ug{ nfUg] h'g vr{ xf] . Tof] vr{ h'6fpg g]t[Tsf]nflu
r'gf}lt xf] . Pp6f ;fwf/0f ;ef ;DkGg ug{ slDtdf
klg @% nfv nfUb5 of] dxf;+3df hf] g]t[Tjdf /x]klg
r'gf}lt xf] .
clxn]sf] g]lqTjn] u/]sf pknJwLx¿ s:tf s:tf 5g <
xfdLn] k|;:t pknJwLsf sfo{x¿ ug{ ;kmn ePsf
5f} . ckfËtf ePsf JolQmx¿sfnfuL ef}lts kx'Fr tyf
;+rf/ lgb{]lzsf hf/L u/fpg ;kmn eof} . ckfËtf
ePsf JolQmx¿sfnlu gofF law]os sfg"g Nofpg dGqL
kl/ifbaf6 ;}4flGts ;xdlt eO{;s]sf] 5 / clxn] of]
law]ossf] d:of}bf sfg"g dGqfnoaf6 kf; eO{;]sf] 5 .
pknJwLx¿nfO{ ;:yfutug{ s:tf] /0flgtL agfpg'
ePsf] 5 <
d}n] o; eGbf cuf8L g} elg ;s] dxf;+3 tjdfq
bx|f] x'G5 hj ;b:o ;+:yfx¿ ;Ifd cfTdlge{/ eO{ sfo{
ug{ ;Sb5g . dxf;+3n] ;+:yfut lasf;df nufgL ug{'
kg]{ h?/L b]Vb5' . clxn] /fHo kl/jt{gsf] df]8df /x]sf]
5 . b]z ;+l3otfdf hfb} 5 . dxf;+3n] klg cfˆgf] lawfg
/ gLltnfO{ kl/jt{g ug{' h?/L x'g cfpb5 . /fli6«o
ckfË dxf;+3 g]kfnn] laut tLg aif{df y'k} c;n sfo{
u/]sf] 5 dxf;+3sf] ;+:yfut lasf; u/]sf] 5 cj o;nfO{
ufp ufpdf n}hg] xfd|f] ;f]r /x]sf] 5 .
k|:t'lt M xl/ clwsf/L
?kfGt/0f k"jf{~rn
afx'g8FuLsf ckfªu
– ljgf]b cfrfo{
b]zsf xfdL cu|;/,
b]zsf xfdL g]tf xf}+
afx'g8f“uLsf xfdL ckfªu
;a} cfh Ps 5f}+ .
5f}+ xfdL ckfªu w]/} k|sf/sf
afx'g8fFuLdf sfd u¥of+}, xfdL ckfªun] w]/} ;kf/sf
vf]Nof} xfdLn] ;xsf/L, Nofof+} xfdLn] PDj'n]G;
ckfªusf] lxtsf] nfuL xfdL cfkm}+ n8of}+
afx'g8FfuLdf cfh xfdLn] /fd|f];Fu h/f] uf8of+}
agfof}+ xfdLn] ckfªusf] ejg
Nofof} xfdLn] ToxfF l;kd"ns sfo{qmd
ub}{5f}+ xfdL ckfªun] afx'g8fFuLdf ckfªusf]
lxtsf] sfd
xfdL ;a} b]zsf ckfªu Psh'6 aGg'k5{
ca xfdL g]kfndf s]xL g s]xL ug{'k5{
ca aGg] ;ljwfgdf ckfªunfO{
klxnf] k|fyldstf lbg'k5{
ckfªusf] clwsf/ ;'lglZrt x'g'k5{
eGg] s'/f u5{g clxn] afx'g8fFuLsf ckfªu
Tof} eP/ klg h'6]sf 5g afx'g8fFuLdf
ckfªunfO{ ;xof]u ug{ w]/} ;kfªu
o:t} 5 xfd|f] afx'g8fFuLsf ckfªusf] sfd
Tof} eP/ xfdL b]z e/sf ckfªu ;Fw} ;a} Ps h'6 xf}+
wGojfb Û
n]vs– g]kfn /fli6«o ckfªu k'gM:yfkgf ;ldlt
afx'g8fFuLsf] sfof{no k|d'v x'g'x'G5 .
d}n] lax] ug'{ c/]
j;Gtsf] jxf/jlg lhGbuLdf cfof} ltdL
;'v b'Mv s] xf] elg ;donfO{ lrgfpg] ltdL
cfh ;'g] ltd|f] dg cGt st} ;of]{ c/]
vj/ 5f]8of} ltldn] dnfO{ d}n] ljx] ug'{ c/] .
;+of]u xf] jf ljj:yf ltdL ;u e]6 eof]
;s];Dd dfofF nfPF cflv/Ldf 3ft eof]
cf8Dj/L dfofF /}5 em'6f s;d vfg] ltdL
cfh ;'g] ltd|f] dg cGt st} ;of]{ c/]
vj/ 5f]8of} ltdn] dnfO{ d}n] ljx] ug'{ c/] ..
hfxfF 5f} v';L x'g' ;'v} ;'v ltd|f]nflu
rf]6 lk/ Joyf cf;' ;f/Llbg' d]/f] nflu
lxhf] ;Dd d]/f] xh'/ elg slQ ?g] ltdL
cfh ;'g] ltd|f] dg cGt st} ;of]{ c/]
vj/ 5f]8of} ltdn] dnfO{ d}n] ljx] ug'{ c/] ...
eGg] uYof}{ ltDn] dnfO{ d]/f] dfofF gjf8g' x}
x'G5 elg s;d vfGy] slQ w]/} /dfO{ /dfO{
efUodfgL /}5' elg dgdg} ubub x'Gy]
cflv/Ldf rf]vf] dfof nTofP/ uof} ltdL
cfh ;'g] ltd|f] dg cGt st} ;of]{ c/]
vj/ 5f]8of} ltDn] dnfO{ d}n] ljx] ug'{ c/] ....
– ;/f]h lqvlq
;flxTo
?kfGt/0f k"jf{~rn
p7
ltld k'mnjf/Ldf k'mn km'Nof] eG5f}
t/ d k'mnjf/Ldf sf]kLnf dfq b]V5' .
ltld lhjg nfO{ ;dtn eu/ eG5f} .
t/ d sl7g kxf8} kxf8 dfq b]V5' .
ltdL k|s[lt nfO{ r'Db} lx8g] ko{6s aG5'
eG5f} .
t/ d cfkm' nfO{ 7'nf] ef/L jf]s]/ lx8g]
el/of b]V5' .
ltld / d df lsg of] km/s cfof]
ltld dfq s[ltd xf];f] xf:g vf]H5f} s]jn
d c?nfO{ x;fP/ /dfpg] u5'{ .
ltdL ;fgf] b'vdf klg cfGbf]lnt x'G5f} .
d b'Mvdf cfzf ld;fP ;Gt'lnt x'G5' .
ltld dfq pHofnf]sf] sNkgf u5f}{ .
d cWof/f] jf6 pHofnf] tkm{ hfg] k|oTg u5'{ .
To;}n] ltdL / d df w]/} km/s 5
ltld zAb xf} d sljtf x'
ltld xfjfsf] j]u xf} d l;tntf x'
ltld lstfj xf} t/ d 1fg x'
ltld snd xf} t/ d cIf/ x'
To;}n] ltdL / d df km/s 5 .
P b[li6 gx'g] ltdLx? p7
P jf]nL g;'Gg] ltdLx? p7
P v'6f gx'g] ltdLx? p7
P l;Sg sl7g x'g] ltdLx? p7
P klxrfg gx'g] ltdLx? p7
P lzIff gkfpg] ltdLx? p7
P :jf:Yo ;'ljwf gkfpg] ltdLx? p7
P clwsf/ vf]l;Psf ltdLx? p7
P ;dfh jf6 6fl8Psf ltdLx? p7
P /f]huf/ gkfPsf ltdLx? p7
;j} hf] hxfF hxfF 5f} uf]nj4 x'b} p7
cfkgf clwsf/sf] dfu ub}{ p7
;dfhn] jfw]sf] jGwg tf]8b} p7
cfkm'df ePsf] cfTdlj:jf; hufpb} p7
Ps g Ps lbg ;dfj]lz ;dfh jgfpg]
;kgf b]Vb} p7
ef]s / ul/lj nfO{ lrg]{ cfTdflge{/
lhjgsf] ;kgf b]Vb} p7
gful/s / /fhg}lts clwsf/sf] k"0f{
pkef]u ;lxtsf] lhjgsf] ;kgf b]Vb}
p7
ltd|f] efiff / klxrfg ;lxt u'0f:t/Lo
lhjgsf] ;kgf b]Vb} p7 .
pQd lzjfsf]6L
If]lqo ;+of]hs,
/f=c=d=k'=If]=sf=
lj/f6gu/
l;cf/kL8L ;DaGwL sfo{;fnf
t]x|y'd – /fli6«o ckfË dxf;F3 g]kfnn] dlxnf tyf afnaflnsf
;dfh sNof0f dGqfno ;Fusf] ;fem]bf/Ldf t]x|y'd lhNnfdf Ps
lbg] ;Lcf/lk8L ;DjGwL sfof{zfnf ;DkGg u/]sf] 5 . sfo{;fnfdf
To; If]qsf ckfªutf ePsf JoQmL / ;/f]sf/jfnfx?sf] ;xeflutf
lyof] . ckfËtf ePsf JolQmx?sf] clwsf/ ;DjGwL dxf;GwL
@))^ sf] af/]df :yflgo :t/df 1fg tyf hfgsf/Ldf clej[4L
ub{] o;sf] sfof{Gjogdf ;xof]u k"of{pg' kg{] ;xeflux?n] hf]8
lbPsf lyP . cGt/s[ofaf6 t]x|y'd lhNnfdf #! hgf :yflgo
ckfËtf ePsf JolQm ;/f]sf/jfnf lgsfosf ckfËtf ePsf
JolQmsf cfkmGtx? ;xeflu lyP . ;f] sfo{qmdsf] cWoIf 8f]n]j/
u8tf}nf / k|d'v cltlysf] ?kdf dlxnf tyf afnaflnsf sfof{no
t]x|y'd hfgsL s'j/ /f7L /x]sL lyOg .
l;/fxf– To;}u/L l;/fxfdfklg ;L=cf/=lk=8L ;DjGwL Ps
lbg] sfof{zfnf cled'lvs/0f sfo{qmd ;DkGg u/]sf] 5 . /fli6o
ckfË dxf;F3 g]kfnn] dlxnf tyf afnaflnsf ;dfh sNof0f
dGqfno ;Fusf] ;fem]bf/L cGt{ut l;/fxf lhNnfdfklg Ps lbg]
ckf+utf ePsf JolQm tyf ;/f]sf/jfnf lgsfonfO{ ;Lcf/lk8L
;DjlGw cled'lvs/0f sfof{zfnf cfof]hgf ul/Psf] xf] .
ckfËtf ePsf JolQmx?sf] clwsf/ ;DjlGw dxf;GwL
@))^ sf] af/]df :yflgo :t/df 1fg tyf hfgsf/Ldf clej[4L
ub{] o;sf] sfof{Gjogdf ;xof]u k'/ofpg] pb]Zon] sfo{qmdsf]
cfof]hgf ul/Psf] xf] . sfo{qddf l;/fxf lhNnfsf $$
hgf :yflgo ;/f]sf/jfnf lgsfosf k|ltlgwL tyf ckfËtf
ePsf JolQm / ltgsf cleefjsx?n] ckfËtf ePsf
JolQmx?sf ;xeflutf lyof] . ;f] sfo{qmdsf] cWoIftf ;:yfsf
cWoIf ;+ho cu|jfnn] u/]sflyP . eg] k|d'v cltlysf] ?kdf
dxlnf tyf afnjflnsf sfof{no l;/fxfsL k|d'v ljgf yfkf
/x]sL lyOg . sfo{qmddf lbks l3ld/], /fdljnf; ;fx,
;'/]zs'df/ du/ftL, ljgos'df/ ofbj, nvgnfn ;fx,
zlt;rGb| emfsf] pkl:ytL lyof] .
;+v'jf;ef – ;+v'jf;efdf klg sfo{;fnf ;L cf/ lk8L
;dGwL ;+v'jf;efdfklg sfo{qmdsf] cfof]hgf ul/Psf] 5 .
/fli6«o ckfËu dxf;F3 g]kfnn] dlxnf tyf afnaflnsf ;dfh
sNof0f dGqfno ;Fusf] ;fem]bf/Ldf cfof]lht sfo{qmddf
;+v'jf;ef lhNnfdf ckf+utf ePsf JolQmx? tyf ;/f]sf/jfnf
lgsfosf k|ltlglwx? ;xeflu lyP . ckfËtf ePsf JolQmx?sf]
clwsf/ ;DjlGw dxf;GwL @))^ sf] af/]df :yflgo :t/df
;/f]sf/jfnf lgsfonfO{ hfgsf/L u/fpg] pb]Zob] cfof]lht
sfo{qmddf lhNnfsf ## hgf ;/f]sf/jfnf lgsfosf] ;xeflutf
lyof] . ;f] sfo{qmdsf] cWoIftf ljdnf a'9fyf]sLn] u/]sL lyOg
eg] k|d'v cltyLsf] ?kdf dxnf tyf afnaflnsf sfof{no
clws[t ;+v'jf;ef ldgf kf}8]n /x]sL lyOg
?kfGt/0f k"jf{~rn
lj/f6gu/ . k|fljlws pRr lzIffno gx'Fbf
>j0fzlQm sdhf]/-alx/f_ ePsfx¿ cj;/af6 jl~rt
eO/x]sf 5g .
;/sf/n] alx/fx¿sf] z}lIfs ljsf;sf nflu
pRrtxsf] k|fljlws ljBfno :yfkgf gul/Fbf
dfWoflds:t/;Dd cWoog u/]sf alx/fx¿ yk
k|fljlws lzIff lng] cj;/af6 jl~rt eO/x]sf x'g .
xfn;Dd g]kfndf alx/fx¿n] ;Lldt ljBfnox¿
df ;f+s]lts efiff dfkm{t !) sIff;Dd dfq cWoog
ul//x]sf 5g . b'O{ dfWoflds ljBfnox¿ lj/f6 alx/f
dflj lj/f6gu/ / wf}nflu/L alx/f dflj afUn'+ªdf
pRrtxsf]
k|fljlws
lzIffno gx'“bf
cj;/af6
jl~rt
u0f]z nD;fn
dflj txsf ljBfyL{n] -l;len OlGhlgol/ª_ k|fljlws
lzIff klg lnO/x]sf 5g . t/ pRr txdf k|fljlws
lzIffno gx'Fbf pgLx¿ z}lIfs cj;/af6 jl~rt
eO/x]sf 5g .
lzIff ljefusf cg';f/ xfn alx/fx¿sf nflu
ljBfno:t/df b]ze/ Ps ;o ^( j6f ;|f]t sIff /
!( j6f ljz]if sIff ;+rfngdf 5g . t/ tL sIffx¿df
alx/fx¿ ;f+s]lts efiff dfkm{t cf}krfl/s lzIff
dfq} cWoog ug]{ u/]sf 5g . dfWoflds sIff plQ0f{
u/]kl5 eg] cf}krfl/s pRr lzIff cWoog ug{ klg
jl~rt eO/x]sf 5g . alx/fx¿sf nflu pRrdfljx¿
sf7df8f+} / kf]v/fdf dfq ePsf]n] ;a}sf] kx'Frdf
gk'Ubf pgLx¿ cWogaf6 jl~rt x'g'k/]sf] sf]zL
alx/f ;+3sf cWoIf df]xg ltjf/L atfpF5g . pgL
eG5g, …alx/fx¿nfO{ pRr lzIff k9g ;f+s]lts
efiffsf] ;d:of /x]sf]n] k|fljlws lzIff g} pko'{Qm
x'g] x'Fbf ;/sf/n] ;a} If]qdf pRr k|fljlws
dxfljBfno :yfkgf ug'{ k5{ .Ú
xfn alx/fx¿sfnflu ;/sf/sf] tk{maf6 afUn'+ªdf
wf}nflu/L lzIffno ;+rfngdf 5 . o;}u/L bftfsf]
;xof]udf lj/f6gu/l:yt la/f6 alx/f dfljdf klg
dfWoflds txdf cWoog ug]{ ljBfyL{x¿n] k|fljlws
lzIff cWoog ul//x]sf 5g . t/, pgLx¿nfO{ k|fljlws
pRr lzIff cWoog ug]{ ljBfno eg] cem} :yfkgf
ePsf] 5}g .
alx/fx?nfO{ k|fljlws -l;lan OlGhlgol/ª_ lzIff
lbg ;s] pgLx¿ b]zsfnflu pTkfbg sfo{df dxTjk"0f{
?kfGt/0f k"jf{~rn
of]ubfg lbg ;Sg] la/f6 alx/f
dflasf cWoIf /d]zrGb| kf}8Øfn
atfpF5g . pgn] h]gt]g dfWolds
tx;Dd k9]sf alx/f ljBfyL{x¿n]
k|fljlws lzIffnosf] cefjdf
lzIffsf] cj;/af6 jl~rt
x'g'kl//x]sf] atfP . ;a}n] kf]v/f
/ sf7df8f}+ uP/ pRr lzIff
cWoog ug{ ;Sg] cj:yf gePsf]n]
slDtdf ;/sf/n] x/]s If]qdf
k|fljlws ljBfno :yfkgf ug'kg]{df
pgsf] hf]8 5 .
alx/fx¿ p;}klg lzkd"ns
sfddf a9L cle?rL /fVg]
:jfefjsf x'G5g . o;}n]
pgLx¿nfO{ sDKo'6/, c6f]df]afOn,
8sdL{, l;sdL{, :k]o;{ kf6{;, cGo
OlGhlgl/ª ljifosf] k|fljlws lzIff
lbg' pko'{Qm x'g] ckf+u dxf;+3
k"jf{~rn If]qLo cWoIf /fd sfsL{
atfpF5g .
wf}nflu/L alx/f dfljsf cWoIf
s]kL /fgf du/ ;/sf/n] l;l6le6L
dfkm{t Ps ;o k|fljlws
lzIffnox¿ ;+rfngsf] cg'dlt
lbP klg alx/fx¿sf nflu eg]
a]jf:tf u/]sf] cf/f]k nufpF5g .
pgsf cg';f/ afUn'+udf ;'? ePsf]
dflj txsf] k|fljlws lzIff lgSs}
hf]8an kl5 dfq :yfkgf ul/Psf]
xf] . pgL alx/fx¿ klg g]kfnL
gful/ssf 5f]/f5f]/L /x]sf] / b]zsf
s0f{wf/ ePklg ;/sf/n] lzIffdf
a]jf:tf ul//x]sf] atfP .
g]kfndf @)^# b]lv l;l6le6L
dfkm{t k|fljlws lzIff ;+rfng
ePsf] xf] . xfn;Dd /fHon] s/f]8f+}
/sd k|fljlws lzIffsfnflu vr{
ul/;s]sf] 5 . t/ pknlAw eg]
rfx]h:tf] kfpg ;s]sf] 5}g . o;}n]
klg ckf+ux¿nfO{ k|fljlws lzIffdf
kx'Fr a9fpg /fHon] rf;f] lbg'kg]{
ckf+u dxf;+3sf ;lrj lji0f' a/fn
atfpF5g . pgsf cg';f/ 5]d]sL
d'n'sx¿df alx/fx¿ k|fljlws
k|d'v dfq geP/ lrlsT;sx¿
;d]t eO;s]sf] kof{Kt pbfx/0f
/x]sf]n] g]kfndf klg alx/fx¿nfO{
k|fljlws lzIfftkm{ cu|;/ u/fpg'
kg]{ pgsf] hf]8 5 .
ckf+utf ePsf] dxf;lGwn]
ckf+ux¿nfO{ /f]uhf/sf] Uof/]G6L
u/]sf]n] ca alx/f eg]/
pgLx¿nfO{ clwsf/af6
j~r]tLs/0fdf /fVg gx'g] lj/f6
alx/f dfljsf cWoIf /d]zrGb|
kf}8]n atfpF5g . pgsf cg';f/
g]kfndf )^# b]lv ;'?
alx/fx¿sf nflu k7g–kf7g ;'?
eP klg cem} klg ;/sf/n] k"0f{
lhDdf lnO;s]sf] 5}g . cem} klg
dflj:t/sf ljBfnox¿ ;/sf/sf]
l;ldlt b/aGbL dfq 5 . k|foM
ljBfnox¿ bftfx¿s} ;xof]udf
;+rfng eO/x]sf 5g .
g]kfndf @)#( df lzIff
cfof]un] k|fljlws lzIff
kl/ifbcGt{ut tLg jif]{ k|fljlws
lzIffsf] cjwf/0ff NofPsf] xf] .
To;kl5 qmdzM Joj;flos
k|fljlws lzIff kl/ifb :yfkgf u/]/
b]ze/ k|fljlws lzIff k|bfg ug{
yfn]sf] xf] . t/, xfn ;+rfng
eO/x]sf k|fljlws lzIffdf
alx/fx¿sf] ;xefuLtf z"Go k|foM
5 . lzIff ljefusf cg';f/ xfn
g]kfndf b'O{ ;o $! hgf alx/f
ljBfyL{x¿ k"j{k|fylds txdf, ;ft
xhf/ k|fylds txdf, @# ;o
lgdfjL txdf, cf7 ;o &% dflj
txdf / Ps ;o %) hgf alx/fx¿
pRrdflj txdf cWoog/t 5g .
t/ k|fljlws txsf] pRr lzIffdf
eg] pgLx¿n] cj;/ kfPsf 5}gg .
lzIff ljefusf dxflgb]{zs 8f=
l8NnL/fh l/dfn ;+ljwfg
sfg"gb]lv /fhgLlts bnsf
3f]if0ffkqx¿df;d]t k|fljlws
lzIffsf] ljsf;sf nflu hf]8 lbO{Psf]
/ ckf+utf ePsf]x¿sf] ;+/If0fdf
k|lta4tf hgfOPsf]n] ;/sf/
alx/fx¿sf] k|fljlws lzk
ljsf;sfnflu rf;f] lbO/x]sf]
atfpF5g . pgn] alx/fx¿sfnflu
pRr lzIff kl/ifb jf l;l6le6L dfkm{t
pRr txdf k|fljlws lzIffsf nflu
cj;/ l;h{gf ul/g] atfpF5g .
dxflgb]{zs l/dfn eG5g, …t/ o;sf
nflu kl/dflh{t lzIff P]g cfjZos
5, Tof] cem} cfO;s]sf] rfFxL 5}g .Ú
?kfGt/0f k"jf{~rn
;jf/L b'3{6gfn] j[4cf>d k'¥ofof]
lj/f6gu/ . hLjgsf] #% jif{ rfns eP/ latfPsf
^$ jifL{o /w'jL/ yfkf Ps jif{b]lv lj/f6gu/–!#
df /x]sf] lj/f6]Zj/ j[4 cf>ddf 5g . dsjfgk'/
x]6f}+8f–$ 3/ ePsf pgnfO{ pgsf cfkmGt /
3/kl/jf/n] ;d]t a]jf:tf u/]sf 5g . sf]xL e]6g
uPsf 5}gg .
nfdf] ;do gfcv !%*^ gDa/sf] 6Øfªs/
rnfPsf pgL kl5Nnf] ;do lj/f6gu/df :s'n a;
s'bfpFy] . @)^% k'; !* ut] lbpF;f] df]/ªsf] 6+sL–!
df ef/tLo 7"nf] 6«sn] 7Ss/ lbFbf pgL b'3{6gfdf
k/] . 7Ss/af6 pgn] rnfPsf] :s'na;n] ;8s 5f8]sf]
lyof] . t/, a; / ljBfyL{nfO{ s]xL x'g lbPgg pgn] .
ePg . pgL rfxL+ ulDe/ 3fOt] eP . Ps dlxgf
c:ktfn a:g' k¥of] lgsf] x'g . nfdf] pkrf/kl5
pgL lgsf] eP klg afofF v'§f sf6g' k/]kl5 pgL
ckf+u eP .
b'3{6gfdf k/]/ ckf+u ePkl5 a]/f]huf/ eP pgL .
s]xL lbg pgnfO{ g]kfn oftfoft :jtGq dhb'/
6Øfªs/ ;+3n] kfNof] . t/ ;Fw} To;/L u'hf/ rNg
;Dej gePsf]n] pgn] s]xL jif{ hf]udgLaf6 XjLn
r]o/df pkef]Uo j:t'sf] cf];f/–k;f/ klg u/] . t/
ckf+unfO{ ;dfg laqmL ug{ ;d:of ePkl5 5fl8lbP .
To;kl5 ;fyLefOs} ;Nnfxdf eG;f/If]qdf rGbf
;+sng u/]/ u'hf/ rnfpg yfn] . To;/L dfu]/ afFRg
pgnfO{ lrQ a'em]g . o;}n] pgL Ps jif{cl3
j[4cf>dsf] z/0f lng afWo eP . …cf Û an x'Gh]n
;a}sf] xfOxfO{ ljkQLdf sf]xL x'Fb}gg /5g bfh'efO{Ú,
pgn] ;':s]/f xfNb} eg], …ca t cf>dd} d5'{ .Ú
…b'3{6gfdf k/]kl5 :s'nn] pgnfO{ Ifltk"lt{ lbg
dfg]g, o;}n] rsf]{ bafa lbP/ Ps nfv %) xhf/
lbnfO{ lbPsf 5f}+, g]kfn :jtGq oftfoft dhb'/
;+u7gsf s]Gb|Lo ;b:o lszf]/ wdnfn] eg] . /3'jL/n]
Tof] k};f a}+sdf /fv]sf 5g . …lj/fdL k/] pkrf/df
sfd nfU5 eg]/ ;fFr]sf] xF'Ú, pgn] eg] .
cf>ddf Ps bh{g hlt :s'n] gfgLx¿ klg 5g .
cfOP;Dd k9]sf /3'jL/ laxfg a]n'sf 6o';g k9fpF5
g . lbpF;f] 3'Dg dgnfu] XjLn r]o/df aflx/
lg:sG5g . dg gnfu] cf>dleq} l6eL x]5{g, kqklqsf
k95g / cfk"m h:t} b'MvL j[4j[4fx¿;Fu s'/fsfgL
u/]/ dgaxnfpF5g .
cfkmGtx¿ x]g{ e]6g cfpg eGg] cfzf d/]sf] 5}g
pgsf] . lalaP;;Dd k9fPsf lyP pgn] 5f]/fnfO{ /
5f]/Ln] cfOP u/]sL lyOg . t/, vf]O{ b'3{6gfdf k/]kl5
sf]xL e]6g cfPgg, o;}n] pgnfO{ klg 3/ kms{g
dg nfu]g . /3'jL/n] eg], …ca t ;Demg klg
5fl8;s]+ .Ú
…b'3{6gfdf rfns PSn} bf]ifL xF'b}g, k'/fgf] uf8L,
;fx'sf] hah{l:t, ofq'sf] Jofjxf/, ;fF3'/f] ;8s, rfns,
a6'jf / ofqLn] 6«flkms r]tgfsf] kfngf cflbdf ;'wf/
NofP b'3{6gf 36b} hfG5Ú, /3'jL/n] eg] . c3f]lift
ljgf; o'4 ag]sf] b'3{6gfn] w]/}sf] larNnL agfPsf]
5, ca x'glbg'xF'b}g, /3'jL/n] OR5f JoQm u/] .
…oftfoft sd{rf/Lx¿ lgDg cfly{s cj:yfsf
x'G5g . ;jf/L b'3{6gfdf k/L d[To' / cªueªu
ePdf a9L b'Mv kfpF5g, w]/}sf] sGt lahf]u 5Ú,
otfoft dhb'/ ;+u7gsf s]lGb|o ;lrj eLd
/fO{n] eg] .
?kfGt/0f k"jf{~rn
/fhgLlts kf6L{ leq ckfªutf
ePsf JolQmx¿sf] ;xeflutf
/fhgLlt eg]sf] s] xf] eg]/
clxn]sf] hdfgfdf s;}nfO{ ;f]Wg'
cfkmg} d'v{tfsf] kl/ro lbg' h:t}
xf] . t/, s] /fhgLlt eGg] s'/f
cfh–ef]lns} h:tf] x'GYof] t
ljutdf < ljutdf, /fHo rnfpg]
gLltnfO{ g} ;/n efiffdf /fhgLlt
eg]/ a'l´GYof] / /fhgLlt ug]{x¿
lzlIft, ;';+:s[t / b'/bzL{
x'g'kYof]{ . s] clxn] klg /fhgLlt
/fHo rnfpg] gLlt s} ?kdf
kl/eflift eO/x]sf] 5 ls o;n]
c¿ w]/} s'/fx?nfO{ ;d]l6;s]sf]
5 t <
klxn]–klxn] /fhgLlt leq k|j]z
ug]{ dflg;x¿ 7"nf] OHht ePsf
dfq} x'Gy] / pgLx¿sf] k|j]zn] b]z
;+rfngdf lgSs} 7"nf] of]ubfgsf]
sfd uYof]{ t/ s] clxn] To:t} 5
t < s] clxn]sf] /fhgLltdf OHht
ePsf dflg;x¿ k|j]z ug{
?rfpmF5g t < s] clxn]sf]
/fhgLltdf lzlIft, ;';+:s[t /
b'/bzL{ dflg;n] dfq} k|j]z
ul//x]sf 5g t < ;a}eGbf 7"nf]
s'/f], s] cfhsf] /fhgLltdf k|j]z
ug]{x¿ k|lt ljuts} h:tf] cfd
dflg;x¿df 7"nf] OHht 5 t <
s] cfhsf /fhgLlt1x¿n] b]z
leq–aflx/ ePsf ;d:ofx¿nfO{
;dfwfg ug{ ;S5g eg]/ cfd
dflg;x?n] ljZjfz u5{g t <
cfhsf] /fhgLlt klxn]–klxn]sf]
/fhgLlt eGbf w]/} g} km/s
eO;s]sf] 5 / cfhsf] /fhgLltn]
cfkmgf] 5lj laufb}{ uO/x]sf] 5 .
k'?iff]Qd e08f/L
?kfGt/0f k"jf{~rn
olt x'Fbf–x'Fb} klg, dflg;x¿ h] 5
To;}nfO{ /fhgLlt dfg]/ cl3
al9/x]sf 5g / lg/Gt/ a9b} hfg]
5g .
olb clxn]sf] /fhgLltn] k'/fgf]
/fhgLlt eGg] zAb sf] kl/efiffnfO{
abn]/ gofF 9+un] kl/eflift x'g
vf]Hb}5 eg] clxn]sf] /fhgLltdf
c? s]–s] s'/fx? ylkg' k5{ xf]nf
t < k'/fgf] hdfgfdf b'O{ –rf/
hgf lzlIft, ;';+:s[t / b'/bzL{
dflg;x?n] rnfPsf] /fhgLlt h:t}
cfhsf] /fhgLlt To;/L g} rNnf
t jf rln/xg ;Sg] 5 t <
cr]n t /fhgLltdf ;dfj]zL
/fhgLltsf] a8f] hf]8–tf]8n] cfjfh
3lGs/x]sf] 5 . ;a} hft–hflt,
lnªu, wd{, k]zf / 7fpmFsf
dflg;x¿nfO{ /fHo ;+rfng df
;xefuL agfP/ b]zsf] /fHo
;+rfng ug]{ eg]/ rf/}lt/ 7"nf]
cfjfh pl7/x]sf] 5, h'g :jfefljs
klg dflgg yfn]sf] 5 .
ha /fhgLltsf] gfddf s]lx
d'¶L e/ dflg;n] b]zsf] cfDbfgLdf
a|Xd–n'6 ug{yfn], To:tf s'/fsf]
rf/}lt/ lgGbf x'g yfNof] /
kl/jt{gsf] dfu x'g yfNof] .
kl/0ffd:j?k, ;dosf] dfucg';f/
/fhgLltn] klg cfkmgf] bfP/f
km/flsnf] agfpmFb} uof] / cfhsf]
;dfj]zL /fhgLltsf] ?k wf/0f ug{
afWo eof] .
To;f]eP, /fhgLltn] lsg o:tf]
Jofks ?k lnP/ cfof] eGof t
;a} dflg;sf] eftgLlt ldnfpg
kf] /x]5 . gvfO{sg s'g} klg hLj
afFRg ;Sb}g . c¿ hLjn] cfkmg}
lsl;dsf] /fhgLlt u5{g xf]nf t/
xfdL hLjdf klg ;j{>]i7
sxlnPsf dflg;n] rflxF k|ToIf
?kn] ;a}n] b]Vg] / dxz'z x'g]u/L
s:tf] /fhgLlt ul//x]sf 5f}+ eGg]
s'/f g n's]sf] 5 g n'sfP/ n'sfpg
g} ;lsG5 .
ca d"n s'/f] lt/ nfuf}+ . s]
To;f] eP cfhsf] /fhgLltn] ;a}
If]q, hft–hflt, lnªu, wd{, k]zf
/ 7fpmFsf dflg;nfO{ ;dfg¿kn]
;dfj]z u/]sf] 5 t < dlxnf nfO{
## k|ltzt ;xefuL agfpg] eg]/
cGtl/d–;+lawfgdf n]lvPsf] s'/f,
cfhsf /fhgLlts kf6L{x¿n]
slQsf] dfqfdf kfngf u/]sf 5g
< To;/L g} ckfªutf ePsf
JolQmx¿nfO{ s'g–s'g /fhgLlts
kf6L{x¿n] slt k|ltzt ;dfj]z
u/]sf 5g t <
cflv/ cfhsf] /fhgLltsf]
clGtd nIo hftgLlt, eftgLlt
/ cf–cfkmgf lgDtL ul/Psf]
cfTdgLlt g} xf] eg] ckfªutf
ePsf JolQmx¿sf]
;xeflutfsf]af/]df rfxLF
/fhgLlts kf6L{x¿ s] eG5g t <
olb ;a}n] cf–cfkmgf] xs–
clwsf/ hf]ufpg / eft sf]
;'lglZrttf ug{ s} nflu v]lng]
v]nnfO{ /fhgLlt elgg yflnPsf]
xf] eg] t ckfªutf ePsf
Joltx¿n] klg cfkmgf] xs–
clwsf/sf] /Iff ug{ clxn] s}
cj:yfsf] /fhgLltdf klg
;xeflutf t hgfpg} k5{ xf]nf,
ls s;f] <
ckfªutf ePsf JolQmx¿nfO{
/fhgLltdf ;dfj]z s;/L ug]{ jf
ul/Fb} 5 t < cfhsf ;fgf–7"nf
;a} /fhgLlts kf6L{x¿sf] o;
ljifodf cflwsfl/s wf/0ff s] 5
t < s'g–s'g /fhgLlts kf6L{x¿n]
s'g–s'g 7fpmFaf6 slt k|ltzt
ckfªutf ePsf JolQmx¿nfO{
;+ljwfg;efsf] nflu slt j6f l;6
5'6ØfPsf 5g t < sL /fhgLlts
kf6L{x¿n] klg ckfªutf ePsf
JolQmx¿k|lt pxL k'/fgf] / ?9LjfbL
;f]rfO{ /fv]/ c´};Dd e]b–efj
g} ul//x]sf 5g t <
cfhsf] o'u eg]sf] lj1fgsf]
o'u xf] . cfh s'g} klg s'/f ck"0f{
/xg kfpmFb}g . lj1fgsf] rdTsf/n]
h] klg ug{ ;Ifd eO;s]sf] 5 .
kf}/fl0fs syfx¿df j0f{g ul/Psf
x/]s /Qmlahaf6 /fIf;sf] pTkQL
eof] eGg] s'/f lx+hf];Dd sfNklgs
nfu] klg cfh Tof] s'/fnfO{
…Snf]lgªuÚ eGg] gofF j}1flgs
cfljisf/n] ;To 7x/fO{ lbPsf] 5 .
Ps yf]kf /utsf] kl/If0f u/]/
slxNo} lgsf] gx'g] c;fWo /f]ux¿
klg lgsf] kfg]{ k2ltsf] ljsf; x'g
uO/x]sf] 5 .
t/ s]lx dflg;x? clxn]sf]
o:tf] ;dodf klg pxL ;o aif{
cl3sf] h:tf] ;f]r /fv]/ lx+l8/x]sf
5g . a¿ ;o aif{ cl3 ul/g]
/fhgLltdf Pp6f cfsif{0f lyof] t/
clxn] To:tf] ;Ddfghgs
/fhgLltnfO{ klg 3[0ffsf] v]n
agfO/x]sf 5g .
lxhf] @–$ hgfn] ug]{
/fhgLltdf klg xhf/f}+sf] enfOnfO{
cfwf/ agfP/ gLlt–lgodx¿
agfP/ sfd ul/Yof] t/, clxn]
xhf/f}+sf] ;xeflutf xF'bf klg @–
$ hgf dfq} df]6fpg], lrNnf
uf8Ldf x'OFlsg] / 7"nf–7"nf
clnzfg dxndf a:g] gLlt–
lgodx¿ agfOG5 .
b]zdf ePsf pBf]u,
snsf/vfgf / Joj;fo lbg–lbg}
w/f;fO xF'b}5g . kl/0ffd:j?k, b]z
c¿sf] pklgj]z eP/ cfkmgf]
cl:tTj u'dfO /x]sf] 5 . ;lx
cy{df ;dfj]zL x'g' eg]sf] /f]hL,
/f]6L, ufF;, af; / skf;sf nflu
eP klg xhf/f}+ o'jfx¿ csf{sf]
d'n'sdf uf]7fnf] a:g hfg' kg]{
cj:yf 5 .
o:tf] cj:yfaf6 d'n'snfO{ kf/
nufpg g;Sg] kf6L{sf g]tfx¿
?kfGt/0f k"jf{~rn
rflx+ ;kfªu < clg pgLx¿n]
rnfPsf kf6L{df ;xeflutf kfpg'
k¥of]{ eGb} lrRofpg] s]lx c+ue+u
ePsf JolQmx¿ rflxF ckfªunfO{
klg sf]6f lbg'k5{ eGb} s/fpg' kg]{
< oxL xf] ;dfj]zL /fhgLlt < olx
xf] b]z / hgtfnfO{ d'lQm lbg]
/fhgLlt < o:t} gLlt ckgfpg]
´'08x¿ rfxLF /fhgLlts kf6L{ <
lbPsf] lhDd]jf/LnfO{ k"/f ug{
g;Sg], tna eQf / ;'ljwf hlt
;a}yf]s cfkmg} kfnfdf a9fP/
eljZosf] nflu ;'lglZrt ug]{,
cfkmgf] xft–huGgfy u/]/, …d}+
vfpmF, d}+ nfpmF, ;a df]h d}+ u?F,
c? ;a d?g b'a{nx? .Ú sf] 3l6of
;f]r /fv]/ lx+8g] u'6sf gfO{s] rflxF
/fhgLlts kf6L{sf g]tf x'g / <
clg xfdL ;+ul7t¿kn] rNg'
kg]{ dflg;x? ltg} gfOs]sf kl5–
kl5 nfu]/ lgl/x aGb}, nf}g afaf Û
xfdLnfO{ klg vfg b]cf]g eg]/ b}nf]
rfxfg'{ kg]{ < lsg xfdL ef]6;{ x}gf}+
/ < ef]nL xfd|f] kfnf] cfpFb}g / <
g]kfn el/ 5l/P/ /x]sf xfdL c+u–
e+u ePsf, lbdfu e+u ePsf 5}gf}+
lg, xfdLn] xfd|} g]tfnfO{ ef]6 xfnf}+
t, ef]nL s] x'Fbf] /x]5 < t/ xfdL
To;f] ub}{gf}+, lsg < lsg xfdL lt
u'6–pku'6sf kl5 nfU5f}+ < lsg
cflv/ lsg <
clg ha–ha ;/sf/
kl/jt{gsf] xNnf rN5, xfdL
g]tfsf 9f]sf–9f]sf rfxf5f}+{, lsg
< xfd|f] cfkmg} ;+u7g 5}g / < s]
ef]nL ltgLx¿n] xfd|f 3/sf] 9f]sf
9s–9Sofpg' kb}{g / <
lt hdfgf uP, hlxn] e]8f–
afv|f h;/L x'ndf uP/ ef]6
vf;flnGYof] . clxn] t Ps kl/ro–
kq a/fa/ Ps ef]6sf] hdfgf 5,
xfd|f] ef]6 lng] klg sDKo'6/ 5 /
uGg] klg sDKo'6/ g} x'G5 . o:tf]
hdfgfdf klg xfdL c¿sf kl5
nfUg] <
xfd|f] sb/ u5{g / xfd|f nflu
5'6ofPsf] l;6 OHhtsf ;fy
lbG5g eg], xfd|f] clwsf/ xf],
xfdL klg OHhtsf ;fy pgLx¿
;/x g} ;+ljwfg–;efsf] 9f]sf
leq l5g'{ k5{ . x}g, pgLx¿n]
xfdLnfO{ b]Vb}gg eg], sf] ckfªu
< xfdL ls pgLx? < To;kl5
xfdL cfkm}+n] km};nf ug'{ k5{ /
pgLx?nfO{ cfFvf b]Vg g;Sg]
b[li6laxLgsf] sf]6fdf /fVg'k5{ .
;+ljwfgn] eg]sf] s'/f] g;'Gg]nfO{,
;':t>j0f sf]6fdf /fVg'k5{ /
af]Ng, ;'Gg g;Sg]nfO{ alx/f–
nf6fsf] sf]6fdf k7fpg' k5{ .
xfdL lsg pgLx¿nfO{ u'xf/ ub}{
lx+8]sf < ;f]rf}+, ljrf/ u/f}+ /
lg0f{o u/f}+ .
g]kfn /fli6«o ckfªu k'gM:yfkgf ;ldlt afx'g8fFuL emfkfn] PDa'n]G; ;~rfngdf NofPsf] 5 . Ps
dlxgfcl3af6 PDj'n]G; ;~rfngdf cfPkl5 afx'g8fFuL / cf;kf;sf :yfgLoaf;Ln] ;xh dx;'; u/]sf
5g . !) nfv ?k}ofFdf PDj'n]G; vl/b u/]/ ;~rfngdf NofPsf] g]kfn /fli6«o ckfªu k'gM:yfkgf
;ldltsf cWoIf ;lrg lg/f}nfn] hfgsf/L lbP . pgn] eg], …PDj'n]G; ;~rfngdf cfPkl5 afx'g8fFuL dfq
xf]Og cf;kf;sf uflj;sf ;j{;fw/0fnfO{ ;xh ePsf] 5 .Ú
?kfGt/0f k"jf{~rn
k'gM:yfkgf sfo{qmddf lj/f6gu/
cfFvf c:ktfnsf] cu|0fL e"ldsf
…k|sfz zlQm a|Xd ¿k xf] . Hof]t g} hLjg xf] .
Hof]ltdo hLjg g} ;fy{s Pjd pQd x'G5 . o;}
sf/0fn] ef}lts / cfWoflTds ;To xf]Ú– hLjg Hof]lt .
cbe"t cnf}lss / k|fs[lts ;f}Gbo{nfO{ b[li6ut
ul/ dfgj hLjgnfO{ wGo agfpg] pklgifbLo efjaf6
pbjf]lwt ;Daf]lwt xfd|f] lj/f6gu/ cfFFVff c:ktfn,
lj/f6gu/ tyf rf/ j6f cfFvf pkrf/ s]Gb|sf] cfFvf
pkrf/ ;]jfsf] dfWodaf6 u/fpFb} cfPsf] :jLs[lt
b]z–ljb]zsf b'/ b/fhsf b}lgs xhf/f}+sf] ;+Vofdf
cf]Ol/P/ cfpg] u/]sf /f]uLx?af6 a'lemG5 g} .
ljZjsf nfvf}+ nfv dflg; dw'd]x, pRr /Qmrfk,
cfFvfdf ljleGg rf]6k6ssf sf/0f b[li6laxLg x'g]
u/]sf] 5 . zx/Ls/0f / k|ljlw ljsf;sf] a9bf]
cj:yf;Fu} cfFvfsf] la/fdLsf] u|fkm klg psfnf] nfUb}
uPsf] 5 . ;j{]If0fn] b]vfPcg';f/ g]kfndf xfn !&
k|ltzt hgtf s'g} g s'g} lsl;dsf] cfFvfsf]
;d:ofaf6 kLl8t 5g . g]kfndf sl/a @ nfveGbf
a9L JolQmx? b[li6laxLg 5g . tL ;d:ofx?nfO{
Wofgdf /flv lj/f6gu/ cfFvf c:ktfnn] x/]s jif{
b'O{ nfveGbf a9L JolQmx¿nfO{ alx/ªu ljefuaf6
;]jfx¿ k'¥ofpFb} cfO/x]sf 5geg] utjif{ ^) xhf/
eGbf a9L JolQmx?sf] cfFvf ;DalGw /f]usf] zNolqmof
;DkGg ePsf] 5 . t/ oL ;]jfx? k'¥ofpFbf klg b[li6
;DalGw ckfªutf ePsf JolQmx?sf] ;/sf/ tyf
;dfhsf] tkm{af6 x'g'kg]{ ;]jfd'vL sfo{qmdsf] cefj
dx;'; u/L c:ktfnn] ;g @)!# b]lv ;d'bfodf
cfwfl/t k'gM:yfkgf -l;=la=cf/=_sfo{qmd ;'? u/]sf]
5 .
lj/f6gu/ cfFvf c:ktfn sf] ;d'bfodf cfwfl/t
k'gM:yfkgf sfo{qmdsf] d'Vo p2]Zo b[li6 ;DalGw
ckfªutf ePsf JolQmnfO{ ;dod} klxrfg u/L k"0f{
?kn] ;d'bfodf k'gM:yfkgf ug{' xf] . xfn of] sfo{qmd
df]/ª lhNnfsf] pQ/k"jL{ e]usf !! j6f uf=lj=;= -
/ªu]nL, l;h'jf, 6s'jf, uf]ljGbk'/, cd/bx, x:gbx,
zlgZr/], ky/L, a/8ªjf, dxfb]jf / em'ls{of _ x?df
;+rfng xF'b} cfO/x]sf 5g .
s'df/ k[y' ckmfs cgj/
;L= aL= cf/= sfo{qmdn] ub{} cfO{ /x]sf sfo{x¿ M
o; c:ktfnn] sfo{qmdsf] z'?jftdf Pp6f
;j{]If0f k|lzIf0f k|fKt sfo{stf{x¿af6 Pp6f ;j{]If0f
u/fPsf lyP, tL ;j]{sf] glthfcg';f/ ;j]{If0f ul/Psf
!! j6f uf=lj=;= x?df !)* hgf b[li6laxLg ePsf
JolQmx?nfO{ ;"lrs[t ul/Psf] lyof] / tLdWo] xfn;Dd
$% hgfeGbf a9L b[li6laxLg JolQmx?nfO{ ;fd'bflos
k'gM:yfkgf ;DalGw tflndx¿ h:t} cf]/]G6];g /
df]laln6L, b}lgs hLjgofkgsf ;Lkx?, x:tsnfsf
;fdu|L agfpg] ;Lk tyf Joj;fod"ns ;Lkx?
;DalGw tflndx? k|bfg u/]sf 5g .
To:t} Go"gb[li6 ePsf JolQmnfO{ ;dod} klxrfg
u/L Go"gb[li6 ;DalGw ljleGg pks/0fx¿ lgMz'Ns
k|bfg ub}{ cfO/x]sf 5g .
xfdLn] ;d'bfodf cfwfl/t k'gM:yfkgf If]qdf
;do–;dodf hfFr u/L e]l6Psf b'O{6} cfFvfdf
df]ltlaGb' eP/ b]Vg g;Sg] aRrfx?nfO{ ;dod}
?kfGt/0f k"jf{~rn
c:ktfn NofO lgMz'Ns zNolqmof u/L tL aRrfx?sf]
hLjgdf Hof]lt k|bfg u/]sf 5g .
;d'bfodf ePsf JolQmx?df ckfªutf ;DalGw
hgr]tgf km}nfpgsf nflu tL ufpF ljsf; ;ldltx?df
;do–;dodf ljleGg lsl;dsf hgr]tgfd"ns
sfo{qmdx¿ ;+rfng ub{} cfO/x]sf] 5 .
ljBfno hfg] afnaflnsfx¿df ckfªutf
;DalGw hgr]tgf km}nfpgsf nflu ljBfno:t/df
ljleGg lsl;dsf hgr]tgfd"ns sfo{qmdx¿df
;xefuL u/fpg'sf] ;fy} hgr]tgfd"ns ;fdu|Lx?
ljt/0f ug]{ u/]sf] 5 .
;dod} cfFvf ;DalGw ;d:of klxrfg ug{sf
lgldQ lgoldt¿kdf lgMz'Ns cfFvf, sfg lzlj/x¿
;+rfng ub{} cfO/x]sf 5f}+ .
c:ktfnn] ;d'bfodf sfg ;DalGw /f]uaf6
u|:t eP/ b}lgs hLjgofkg lgjf{x ug{ sl7gfO{
ef]lu/x]sf] JolQmsf] nflu lgMz'Ns sfg hfFr u/L
zNolqmof ug'{sf] ;fy} ljleGg sfgsf] >j0f zlQm
j[l4 ug]{ pks/0f;d]t ljt/0f ul//x]sf] 5 .
;/sf/n] b[li6laxLgtfsf] If]qdf cem a9L k|efjsf/L
9+uaf6 nfUg' kg]{ cfjZostf b]lvG5 . ljb]zdf b[li6laxLg
JolQmsf] lzIffsf] nflu cl8of] / sDKo'6/ k|0ffnLaf6
k9fO tyf k/LIff lng]] Joj:yf ePklg xfd|f] b]zdf o:tf]
tslgsLsf] cefj b]lvG5 . Go"gb[li6 jfnaflnsfsf] k/LIff
lnFbf nfh{ lk|G6df k|Zg kq agfP/ hfFr lnP ljBfyL{sf]
lzIff:t/df clej[l4 x'GYof] t/ Ps kfOnf cufl8 a9]/
;f] dfq klg g]kfndf nfu" gx'g' ;/sf/sf] Go"g b[li6
emlNsG5 . tflnd k|fKt lzIfs / kof{Kt z}lIfs ;fdu|L
pknAw u/fpFb} b[li6laxLg lzIff gLlt ;/sf/n] cjnDag
u/] ufpF tyf zx/sf s'g} s'gfdf n's]/ a;]sf yk
b[li6laxLg jfnaflnsfn] ;d]t snd lstfa af]s]/
lzIff¿kL pHofnf] 3fdaf6 jl~rt x'g] lyPgg .
g]kfn ;/sf/sf] :jf:Yo If]q x]g]{ lgsfo :jf:Yo tyf
hg;+Vof dGqfnon] clxn];Dd cfFFvf pkrf/ ;]jfsf] nflu
:ki6 gLlt tyf lgb]{zg hf/L ug{ ;ls/x]sf] 5}g . o:tf]
cK7Øf/f] kl/l:yltdf klg lj/f6gu/ cfFvf c:ktfnn] g]kfn
g]q Hof]lt ;+3, If]qLo :jf:Yo lgb]{zgfno, lhNnf hg:jf:Yo
sfof{no, lhNnf ljsf; ;ldlt, lhNnf k|zf;g sfof{no,
gu/kflnsf, :yfgLo Snax¿, :yfgLo jf}l4s ju{ tyf bft[
lgsfox¿ ;Fu ;Gbe{–ljdz{ u/L cfˆgf] sfo{qmdnfO{ k|efjL
9ªuaf6 sfo{Gjog ul//x]sf] 5 . jt{dfg ;dodf ;dfhaf6
o;sf] d"Nofªsg x'g' cfjZos 5 . ;dfhdf ;a} rfxG5g
sL kl/jt{g xf]; tyf /fd|f] cj;/sf] l;h{gf xf]; . s'g} klg
;+:yfåf/f ;dfhdf kl/jt{g Nofpg ljleGg vfn] cflGt/s
tyf AffXo l:ylt, kl/l:ylt tyf k|of;df lge{/ ub{5 . t/
klg lj/f6gu/ cfFvf c:ktfnn] ljZj;gLo¿kdf ;fdflhs
;r]tgfhufpFb}cfˆgf]ultljlwsf]u|fkmnfO{dfly;Ddk'¥ofpg
;kmn ePsf] 5 . of] ;+:yfsf] sfo{qmdaf6 k|ToIf¿kdf
;dfh nfeflGjt ePsf] 5 eGg] ck|ToIf¿kdf ;/sf/nfO{
;xof]u k'u]sf] 5 .
?kfGt/0f k"jf{~rn
lj/f6gu/ .!*jif{nuftf/pkrf/ubf{5f]/fsf]v'§fgrn]kl5
lj/f6gu/ zflGt rf]ssf /fdaxfb'/ k|wfgn] cfkmgf] PSnf] 5f]/fsf]
ljjfx x'G5 eGg] slxn} ;f]r]sf lyPgg . hGd]sf] * dlxgfb]lv v'§f
grNg] 5f]/fsf] pkrf/df pgL !* jif{;Dd g]kfn ef/tsf
c:ktfnx¿ k'u] t/ pgsf] 5f]/fsf] v'§f rNg ;s]g . 5f]/fsf] v'§f
hftL gePkl5 pgL ;Fw} ;f]Rg] uy{] …afa'cfdfn] t ;s'Gh]n;Dd x]5f{}+
t/ xfd|f] ;]vkl5 s:n] x]5{ <Ú t/ ca eg] pgn] 5f]/fsf] :oxf/ ug{]
Ps c;n a'xf/L kfPsf 5g . a'xf/L h'/fO lbPsf] xf] km];a'sn] .
b'j} v'§f rNg g;Sg] lj/f6gu/ zflGt rf]ssf ljho
k|wfg XjLnr]o/sf] ;fx/fdf dfq lx+88'n ug{ ;S5g .
XjLr]o/sf] ;fx/fdf lx+8]klg k|ljlw ;“u;“u} cl3 a9]sf pgn]
cfkmgf] hf]8L cfkm} v]h]sf x'g km];a'ssf] dfWoodaf6 . @@
a;{] k|wfgn] sf7df8f+} nlnk'/ y]rf]–@, sL dlg;f dxh{g;“u
ljjfx u/]sf x'g . Kn; 6' cWoog ub{} cfPsL ;kf+u dxh{gn]
zf/Ll/s ¿kdf ckfªu ljho;“u ljjfx u/]sL x'g .
Ps jif{cl3b]lv km];a'saf6 dfof a;]kl5 pgLx¿n]
d+unaf/ ljjfx u/]sf x'g . dlg;f z'qmaf/ sf7df8f}+af6
lj/f6gu/ ljhosf] 3/df cfPkl5 pgLx¿sf] ljjfx
ul/lbPsf] a'af /fdaxfb'/n] hfgsf/L lbP . ljho cfkm"
ckf+u ePsf] ePklg ;kf+ueGbf s]xL sd gePsf]
atfpF5g . pgn] eg], …;'?df cfk"m ckf+u 5' eGg] s'/f
n'sfP . kl5 ;a} s'/f ;'gfP/ dnfO{ P;]K6 u5f{} eg]/
;f]w+] p;n] u5'{ elgg .×Ú
cfkm"x¿n] ;fFrf] dfof u/]sf sf/0f ljjfx ePsf]
pgn] atfP . pgn] yk], …;'?df ljZjf; g} nfu]sf] lyPg
pgL cfpFl5g eg]/ . km];a's t d]/f]nflu eujfg g} xf] .
dnfO hf]8L ldnfOlbof] .Ú Jofkfl/s 3/fgfsL 5f]/L dlg;f
cfk"mn] ;fFrf] dfof u/]sf sf/0f ;a} Tofu]/ cfPsf] atfOg .
pgn] elgg, …km];a's d} eP klg xfd|f] …;fFrf] dfofÚ lyof] .
dfof a;]kl5 kl/jf/ Tofu]/ cfPF .Ú
;fFrf] dfofFsf cufl8 zf/Ll/s :j¿kn] s]xL km/s gkfg{]
pbfx/0f ag]sf 5g dlg;f / ljhosf] hf]8L . ljhon] sfd
ug{ g;s]klg cfk"m k;n u/]/ >LdfgnfO{ kfNg] dlg;f
atfpFl5g . ljutnfO{ ;lDemb} pgn] elgg, …3/kl/jf/df klg
dnfO{ /fd|f] ub}{g y] . klxn] jf:t} nfUb}g lyof] t/ af]Nb} uP
kl5 5f]8g ;lsFg / ;“u} hLjg latfpg cfP .Ú ljhon] g;s]
klg cfk"m d]xgt u/]/ kfng kf]if0f ug{] pgn] atfOg .
km];a'sn] ubf{ cfk"mn] g;f]r]sf] s'/f k'/f ePsf ljhosf
a'af /fdaxfb'/n] atfP . pgn] eg], …d}n] 5f]/fsf] ljjfx xf]nf
eGg] ;f]r]sf] lyPg . t/ km];a'sn] d]/f] 5f]/fsf] hf]8L h'/fOlbof] .Ú
5f]/fsf] af/]df ;a} s'/f kmf]gd} dlg;fnfO{ atfpFbf :jLsf/ ug{]
ePkl5 ljjfx ul/lbPsf] pgn] ;'gfP . k"j{ ef/tLo ;]gf
/fdaxfb'/n] eg], …dlg;fsf a'afklg cfPsf lyP . 5f]/L 3/
kms{g dflgg .Ú sIff * ;Dd cWoog u/]sf ljhonfO{
sDKo'6/sf] xf8{j]o/ ;DaGwL /fd|f] 1fg 5 pgn] eg], …cem}
sDKo'6/ xf8{j]o/ l;S5' .Ú
km];a'sn]
h'/fOlbPsf] k|]d
?kfGt/0f k"jf{~rn
b'3{6gf sd u/fpg]
p2]Zon] ckf+usf] ljZjofqf
…b]vf ;]vL ul/vfÚ df]/ªsf]
;'Gb/k'/ b'nf/L gu/kflnsf
a9x/f vf]nf6f]nLsf !( jlif{of
lgzfg rf}w/Lsf] Pp6f xftsf]
cf}+nf g} 5}g . t/ pgL ;Fw}
vf]nfdf k'u]/ a]Nrfn] afn'jf
vg]/ prfnL Ps xftn]
6«ØfS6/df nf]8 ug]{ sfd
u5{g . hlGdb} ckf+utf ePsf
pgsf afa'cfdf klg vf]nfd}
lu6L afn'af rfNg] sfd
u5{g . afa' cfdfsf] sdfO{n]
kl/jf/ wfGg ufx|f] ePkl5 tLg
jif{b]lv pgL klg afa' cfdf;Fu}
ul5of vf]nfdf uP/ sfd ug{
yfn]sf x'g .
lj/f6gu/ . cf]vn9'+uf lhNnf kmfKrf–$ sf
t]haxfb'/ sfsL{sf] hLjgdf !$ jif{cl3
csNkgLo 36gf 36of] . sf“s8le§f–sf7df8f}+
?6sf] /flqa;sf rfns sfsL{ @)%& ;fn df3
@# ut] crfgs b'3{6gfdf k/] . pgn] xf“s]sf]
/flqa; wflbªsf] hf]ludf/faf6 b'O{ ;o ld6/
tn lqz'nL gbLdf v:of] . a; v:bf ;jf/ #@
hgfsf] d[To' eof] . pgL ;“u} !) hgf ofq' afFr] .
;jf/L rnfpFbf pgL ;s';n lyP . ha pgsf]
xf]; v'Nof] TotL a]nf pgL 5fFufaf6 v;] . a;
;“u} lq;'nLdf v;]sf pgL xf];df cfpFbf cfkmgf]
sDd/d'gLsf] efu u'dfO{ ;s]sf lyP .
a;;“u} v;]sf pgL nfdf] pkrf/kl5 af“Rg
t af“r] . t/ pgsf] sDd/d'gLsf] ;a} efu
sf6g'k¥of] . b'3{6gf ePsf] tLg dlxgfkl5 xf];
v'Nbf pgL c:ktfndf lyP . To;a]nf;Dd pgsf]
sDd/d'gLsf] efu sfd gnfUg] ePkl5 sf6]/
kmfln ;lsPsf] lyof] .
…lqz'nLsf] eL/df uf8L u'8fpFbf u'8fpFb}
crfgs :6]l/ªn] sfd u/]g . pgn] eg], …:6]l/ªn]
sfd gu/]kl5 k5f8L kms{]/ ;a} ofq'nfO{ x]/] .
lgbfO{ /x]sf lyP . ;a} dbf{ cfkm" lsg PSn}
afFRg' em}+ nfUof] dnfO, TolQs}df uf8L v:of] .Ú
b'j} v'§f sf6]kl5 pgL XjLnlro/sf] ;fx/f
lagf lx+8g g;Sg] eP . zf/Ll/s ¿kdf ckf+u
hLjg lhp“bf ef]u]sf] kL8fn] pgnfO{ lj:tf/}
lk/f]Ng yfNof] .
b'j} v'§f u'd]klg pgn] lxDdt xf/]sf lyPgg .
ckf+un] klg s]xL ug{ ;S5g eGg] pT;fx lyof]
pgL ;“u . pgL eG5g, …a; v:bf d efUon]
afFr]5' sxfFaf6 s;n] nu]/ pkrf/ u¥of] s]xL
yfxf 5}g . ;fob ljZjofqf ug{s} nflu afr]sf]
x'“ h:tf] nfU5 .Ú sfsL{n] ljZj ;fOsn ofqfdf
lgl:sPsf k':s/ zfxsf] cGt/jftf{ l6eLdf x]/]sf
lyP . …Tof] cGt/jftf{ x]/]kl5 hLjgn] gof“ df]8
lnof],Ú sfsL{ eG5g, …dnfO{ klg ljZjofqfdf
lgl:sg dg nfUof] .Ú
cGtt M @)^! ;fn h]7 $ ut] . s]xL ;xof]uL
?kfGt/0f k"jf{~rn
lnP/ sfsL{ XjLnlro/sf]
;xf/fdf ljZj ofqfdf lgl:sP .
sfsL{n] xfn;Dd cf7 j6f b]z
e|d0f ul/;s]sf 5g .
…g]kfn, ef/t, e'6fg,
a+unfb]z, >Lnªsf, dflNbE;,
kfls:tfg / ckmuflg:tfg
3'ld;s]+,Ú pgL eG5g, … b'3{6gf
sd u/fpg] p2]Zo;lxt
XjLnlro/af6 ljZjofqf u/]/
lulgha'sdf gfd n]vfpg]
OR5f 5 .Ú
cfkm" b'3{6gfdf k/]]/ ckf+u
ePklg pgL c¿sf] Hofg
hf]ufpg 8«fOe/nfO{ ;r]t
u/fpFb} lxF85g . pgL eG5g,
…uGtJodf gk'u];Dd ;a} ofq'sf]
hLjg 8«fOe/sf] xftdf x'G5 .Ú
blIf0f Pl;ofnL /fi6«
3'ld;s]kl5 pgL ef/t x“'b}
Dofgdf/sf] ofqfdf lgl:sPsf
lyP . t/ Dofgdf/df
xjfOhxfhaf6 cfpg' eGb} Toxf“sf
;]gfn] kmsf{O lbP . ;]gfn]
kmsf{Pkl5 pgsf ;xof]uLx¿n] klg
;fy 5fl8lbP . cGtt M @)&)
;fn df3df g]kfn kmls{g'kg]{
afWotf cfOnfUof] . 3/ kmls{P klg
pgn] lxDdt xf/]gg . sfsL{ km]l/
rf/ dlxgfcl3 g]kfnaf6 ofqfdf
lgl:sPsf lyP . ef/tsf]
snsQfdf k'u]kl5 pgsf] :jf:Yodf
;d:of b]vf k¥of] .
w]/} XjLnlro/df a;]sf sf/0f
k5fl8 3fp eP5 . 3fp lgl:sP/
XjLnlro/df a:g g;Sg] sfsL{
lj/f6gu/ kmls{P . sf];L c~rn
c:ktfndf pkrf/ ul/Pkl5 pgL
km]/L ofqfdf g} lgl:sPsf 5g .
XjLnlro/af6 ljZj e|d0f ug{]
;kgf af]s]sf pgL ckf+uklg
;kf+ueGbf s]xL sd 5}gg eGg]
b]vfpg rfxG5g . /fli6«o emG8f
af]s]/ b]zsf] uf}/j a9fpFb} lx+8]sf
pg} sfsL{n] ;/sf/af6 eg] s'g}
;xof]u kfpg ;s]sf 5}gg .
pgn] eg], …ljb]zdf hfFbf
ljleGg b]zdf ;xof]u u/] t/
cfkmg} b]zaf6 ;xof]u t s]
ofqf cg'dltkq kfpg;d]t w]/}
b'Mv v]Kg' k¥of] .Ú g]kfn ;/sf/n]
ckfªutf ePsfx¿nfO{ jf:tf
gug{] pgsf] u'gf;f] 5 . pgL
eG5g, …xfd|f] ef]6 t ckf+u x'Fb}gg
t/ xfdLnfO{ ug{] Jojxf/rfxLF
lsg km/s <Ú c¿n] lbPsf]
;xof]uaf6 g} ljZjofqf ug{]
p2]Zo 5 pgL;“u . 3fp lgsf]
x'gf;fy rf/hgf ;xof]uL vf]h]/
ofqfdf lg:sg] pgL atfpF5g .
cf7 j6f /fi6« 3'ld;s]sf pgL
ca eg] dn]l;ofaf6 ofqf ;'?
ug{] tof/Ldf 5g .
b'3{6gf
sd u/fpg]
p2]Zo;lxt
XjLnlro/af6
ljZjofqf u/]/
lulgha'sdf
gfd n]vfpg]
OR5f
?kfGt/0f k"jf{~rn
lj/f6gu/ . ;dfhdf dflg;
k/Dk/fut hLjg z}nLaf6 dfly
pSn]/ cfk"m nfO{ k|ljlw ;“u–;“u}
cl3 a9fpg vf]Hb}5g . t/
la8Dagf @! cf+} ztfAbLdf cfP/
klg g]kfnL ;dfhdf hftLo
5'jf5't / e]bjfa sfod} 5 .
hftLo e]befjnfO{ sfg'gn] g} unt
eg]sf] 5 . t/ klg k/Dk/fut z}nL
/ cGwljZjf;af6 c8]sf] g]kfnL
;dfhn] tNnf] hft / dflyNnf]
hftsf] Jojxf/ ug{ 5f8]sf] 5}g .
hftLo e]bjfe / 5'jf5'tn] h/f]
uf8]sf] g]kfnL ;dfh lj:tf/}
kl/jt{gtkm{ pGd'v xF'b} uPsf] 5 .
klxn] cGt/hftLo ljjfx :jLsf/
gug{] g]kfnL ;dfhn] lj:tf/}
:jLsf/ ug{ yfn]sf] 5 .
lj/f6gu/–!! sf ab|] cfndn]
pgs} l5d]sL zf/Ll/s ¿kdf
czQm /~hgf ljZjsdf{;“u dfuL
ljjfx u/] . zf/Ll/s ¿kdf czQm
/~hgf / ab|]sf] rf/ jif{cl3 @)^&
;fndf ljjfx ePsf] xf] .
x]bf{ ;fdfGo nfu] klg oL ab|]
/ /~hgfsf] ljjfx cGt/hftLo
dfq geO{ cGt/wfdL{s / ckfªu
/ ;kfªu aLrsf] ljjfx klg xf] .
bflxg] v'§f grNg] ljZjsdf{
j}zfvLsf] ;fxf/fdf dfq lxF88'n
ug{ ;lS5g .
d':nLd ;+:sf/cg';f/ ;f]xL
;d'bfodf x's{]sf cfndn] lxGb"
;+:sf/ / /xg–;xgdf x'ls{PsL
/~hgf;“u dfuL ljjfx u/]sf x'g .
5'jf5't / e]bjfen] h/f] uf8]sf]
;dfhdf pgLx¿sf] hf]8L pbf/0fLo
g} ag]sf] 5 . l5d]sdf a:b} cfPsf
ab|] / /~hgf b'j}n] Ps csf{nfO{
/fd|/L a'em]sf lyP . pgLx¿ aLr
ab|] / /~hgfsf] pbfx/0fLo ljjfx
cGt/hftLo dfq geO{ cGt/wfdL{s /
ckfªu–;kfªuaLrsf] ljjfx
k|]d ;DaGw rn]sf] lyof] . km/s–
km/s ;d'bfosf b'j}n] cfkmgf]
k|]dnfO{ kl/jf/n] OGsf/ ug{] 8/n]
n'sfP/ g} /fv]sf lyP .
l5d]sdf a;]kl5 b}lgs h;f]
e]63f6 / af]nrfn x'GYof] ab|] /
/~hgfsf] . af]nrfn x'Fb} hfFbf b'j}n]
Ps csf{nfO{ 5f]8g g;Sg] eP .
k|]d k|;ªu rn]sf] b'O{ jif{kl5
pgLx¿n] kl/jf/sf] ;xdltdf
cGt/hftLo, cGt/wfdL{s /
ckfªu–;kfªuaLr dfuL ljjfx
u/]sf lyP .
k/Dk/fut z}nLdf u'h|L/x]sf]
g]kfnL ;dfhn] cfkmgf] k|]dnfO{
:jLsf/ u5{ eGg] ab|] / /~hgfn]
;f]r]sf lyPgg . t/ ToxL ;dfhdf
pgLx¿sf] hf]8L pbf/0fLo ag]sf]
5 . b'j}sf] k|]dnfO{ kl/jf/n] :jLsf/
u/]klg ;dfhn] klg pgLx¿sf]
;DaGwnfO{ :jLsf/ u/] .
rf/ jif{cl3 ljjfx u/]sf] of]
hf]8Lsf] xfn b'O{ a;{] 5f]/L 5 .
hftLo e]befjn] h/f] uf8]sf]
;dfhdf k|]dsf] cufl8 ;fdflhs
aGwgn] c;/ ub{}g eGg] bl/nf]
pbfx/0f lbPsf 5g .
…xfdL b'O{sf] k|]d ;DaGwnfO{
3/af6 :jLsf/ u/]sf] lyPgg . s]xL
lbgcl3 e]l6Psf cfndn]
ljutnfO{ ;lDemb} eG5g, …d}n]
eGbf a'afn] dfGg' x'Gg lyof] .
legfh'nfO{ a'afnfO{ ;Demflbg eg] .
a'afn] ;'?df gdfg] klg kl5 x'G5
eGg' eof] .Ú
a'afn] :jLsf/ u/] klg ab|]n]
?kfGt/0f k"jf{~rn
/~hgfsf] kl/jf/nfO{ dgfpg' lyof] .
pgn] /~hgfsf] 3/df s'/f ug{ klg
legfh'nfO{ g} k7fP t/ cGt/hftLo
/ cGt/wfld{s eGb} pgsf] kl/jf/n]
dfg]gg . kl5 :jLsf/ ug{] jrg
lbPkl5 ljjfx eof] .
ab|]n] ljjfxkl5 lxGb"
;+:sf/sfdf x'ls{PsL /~hgfsf]
gfd d':nLd k/Dk/fcg';f/ g'/hxf
vft'g /flvlbPsf 5g . /~hgf
elG5g, …dg ldn] hft / wd{n]
s]xL ub{}g .Ú ;dfhdf pbf/0f ag]sf]
pgLx¿sf] hf]8L casf] ;do eg]
5f]/Lsf] eljio pHHjn agfpg
;ª3if{ ug{ nflu kg{] atfpF5g .
sf7 ld:qL ub{} cfPsf ab|] 3/
aflx/sf] sfd u5{g eg] pgsL
>LdtL /~hgf j}zfvLsf] ;x/fdf
3/sf] sfd ul5{g . bfxLg] v'§f
grNg] pgL j}zfvLsf] ;fxf/fdf
3/wGbf ul5{g .
l5d]sL /~hgf;“u 5f]/fsf] k|]d
a;]sf] yfxf kfPkl5 cfkm"n]
g/f]s]sf] ab|]sf a'af dxdb hlkm/
cfnd atfpF5g . pgL ;dfhdf
hftLo e]befj / 5'jf5't gePsf]
atfpF5g . pgL eG5g, …dfG5]sf]
hft b'O{ hft b'Oj6f x'G5g . Ps
k'?if csf{] dlxnf . t/ ;dfhdf
cg]sy/L hfteftsf s'/f x'G5g .Ú
ab|] / /~hgfsf] ljjfx ubf{ ;'?df
;dfhdf s'/f sf6] klg lj:tf/}
s'/f sf6g]sf] d'v aGb ePsf] pgL
atfpF5g .
tTsflng ;dodf ;/sf/n]
cGt/hftLo ljjfx ug{] hf]8LnfO{
k|f]T;fxg :j¿k Ps nfv /sd
k|bfg ug{] lg0f{o u/]sf] lyof] . ab|]
/ /~hgfsf] hf]8L cGt/hftLo
ljjfx u/]afkt k|f]T;fxg /sd k|Kt
ug{] g]kfn s} klxnf] hf]8L xf] .
cGt/hftLo ljjfx ubf{
;/sf/n] k|f]T;fxg /sd lbg]
eg]klg s;/L lbg] eGg] lgod
ag]sf] lyPgg . of] hf]8Ln] k|f]T;fxg
/sdsf nflu lgj]bg k]; u/]kl5
dfq lgod ag]/ k|f]T;fxg /sd
afFl8Psf] lyof] .
of] hf]8Ln] blnt clwsf/sf/sf]
If]qdf sfd ub{} cfPsf] ;+:yf l/8]km
g]kfnsf] ;xof]udf k|f]T;fxg /sd
k|Kt u/]sf] lyof] . ;dfhdf
cGt/hftLo ljjfx ug{] hf]8L
lj:yflkt x'g' k/] klg of] hf]8Ldfq
lj:tflkt gePsf] l/8]km g]kfnsf
cWoIf pd]z ljZjsdf{ atfpF5g .
pgL eG5g, …cGt/hftLo ljjfx ug{]
s]xL afx]s clwsf+z hf]8L ;dfhaf6
lt/:s[t 5 of t lj:yflkt ag]sf]
5 .Ú cfly{s ¿kdf ljkGg ePklg
;dfhdf pbfx/0f ag]sf] of] hf]8Ln]
lj/f6gu/ c;f]s rf]sdf 3'DtL
k;n ;~rfng ub}{ cfPsf] 5 .
k;ndf /~hgf al:5g eg] ab|]
dhb'/L sfd ub{} cfPsf 5g .
– xl/ clwsf/L
?kfGt/0f k"jf{~rn
p2]Zo -of] sfg'g lsg rflxof] <_p2]Zo -of] sfg'g lsg rflxof] <_p2]Zo -of] sfg'g lsg rflxof] <_p2]Zo -of] sfg'g lsg rflxof] <_p2]Zo -of] sfg'g lsg rflxof] <_
of] sfg'g ckfªutf ePsf JolQmx¿sf] clwsf/ klg
c? dflg;nfO{ hlt g} 5 eGg] s'/f lglZrt ug{, pgLx¿n]
;a} dfgj clwsf/ pkof]u ug{ kfpg'k5{ / c¿ dflg;x¿
hlt g} :jtGq / OHhtsf ;fy af“Rg kfpg'k5{ eGg] s'/f
lglZrt ug{ NofOPsf] xf] . s'g} sf/0Fn] bafOd"nf] jf
pkrf/ u/]/ klg lgsf] gx'g] u/L dfG5]sf] z/L/, OGb|Lo
jf lbdfuL cj:yfdf s]xL kl/jt{g jf ljrng cfPkl5
b}lgs sfdsfh, ;fdflhs sfdx¿, lzÔfbLÔf, sfd
Jofj;fo cflbdf ;fd]n x'g jfwf cj/f]w pTkGg u/]/ /
lgÈ]w u/]/ cK7of/f] / x]lkPsf] cj:yfdf /x]sf dflg;x¿
ckfªutf ePsf JolQmx¿ x'g .
• dxf;GwL :jLsf/ ug]{ b]zsf ;/sf/n] ug}{ kg]{ sfd
• of] dxf;GwLnfO{ :jLsf/ ug]{ ;a} b]zn] jf:tljs
Jojxf/d} ckfªutf ePsf JolQmx¿nfO{ ;dfg Jojxf/
u/]sf] ;'lglZrt x'g} k5{ .
• o; dxf;GwLnfO{ :jLsf/ ug]{ b]zx¿n] cfÎgf b]zdf
lgDg cg';f/sf sfd ug]{ eg]/ k|ltj4tf u/]sf 5g .
• lgod / sfg'g agfP/ ckfªutf ePsf
JolQmx¿nfO{ pgLx¿sf clwsf/ ;'lglZrt ug]{ /
dxf;lGwdf n]lvPsf s'/fx¿;“u gldNg]vfnsf sfg'g
eP ltgnfO{ kl/jt{g ug]{,
• b]z / hgtfsf] ljsf;sf nflu agfOg] ;a}
gLltx¿df ckfªutf ePsf JolQmx¿sf] ;dfgtfsf]
clwsf/ ;dfj]z ug]{,
• of] dxf;lGwdf n]lvPeGbf ljk/Lt jf lj?4 x'g]u/L
s'g} klg sfd gug]{ / c¿nfO{ klg ug{ glbg],
• ;/sf/ / ltgsf lgsfox¿n] o; dxf;lGwdf
n]lvPsf Joj:yfx¿ cg';f/ sfd ug]{,
• ckfªutf ePsf JolQmx¿nfO{ s'g} ;+:yf jf JolQm
s;}n] klg e]befj jf x]nf gu?g eGg] ;'lgZlrt ug{
;a}vfnsf pkfo ckgfpg],
• ;a} j:t' tyf ;]jf ;'ljwf ;a}n] k|of]u ug{ ;Sg]u/L
agfpg] jf o;nfO{ cfjZos kbf{ ;lhn} kl/jt{g ug{
;lsg] u/L agfpg],
• ckfªutf ePsf JolQmx¿nfO{ lx+88'n ug{ / b}lgs
hLjgofkgdf d2t x'g], ug]{ jf k'Ug]vfnsf ;fdu|L /
pks/0Fx¿ pknAw u/fpg] . To:tf ;fdu|L /
pks/0Fx¿sf] ljsf; ug]{ k|ljlwx¿df cWoog /
cg';Gwfg ug]{ . ckfªutf ePsf JolQmx¿nfO{ klg ;~rf/
ug{ / cfjZos ;"rgfx¿ k|fKt ug{ ;xh x'g]vfnsf
k|ljlwx¿ ljsf; ug]{,
ckfªutf ePsf JolQmx¿sf] clwsf/;DaGwL dxf;GwL
-;Lcf/kL8L_, @))^ sf] ;lhnf] g]kfnL ;+:s/0f
• ckfªutf ePsf JolQmx¿nfO{ pgLx¿sf nflu
cfjZos kg]{ ;xof]uL ;fdu|L, ;]jf, k|ljlw h:tf s'/fx¿sf
af/]df pgLx¿n] k|fKt ug{ / k|of]u ug{ ldNg]u/L jf
pgLx¿sf] kx'“r k'Ug]u/L hfgsf/L / ;"rgfx¿ pknAw
u/fpg],
• of] dxf;lGwdf n]lvPsf ;]jf ;'ljwf / clwsf/x¿
/fd|f];“u pknAw u/fpg ckfªutf ePsf JolQmx¿ ;“u
sfd ug]{ dflg;x¿nfO{ cfjZos kg]{ ;a} tflndx¿
pknAw u/fpg],
• x/]s b]zn] cfkmgf] Ôdtfn] EofP;Dd ckfªutf
ePsf JolQmx¿sf] cfly{s, ;fdflhs tyf ;f+:s[lts
clwsf/x¿ k|fKt ug]{ k|ultzLn 9+un] kof{Kt ah]6
5'6ofp“b} hfg'kg]{ .
cfly{s, ;fdflhs / ;f+:s[lts clwsf/sf] JofVofcfly{s, ;fdflhs / ;f+:s[lts clwsf/sf] JofVofcfly{s, ;fdflhs / ;f+:s[lts clwsf/sf] JofVofcfly{s, ;fdflhs / ;f+:s[lts clwsf/sf] JofVofcfly{s, ;fdflhs / ;f+:s[lts clwsf/sf] JofVof
cfly{s clwsf/ Mcfly{s clwsf/ Mcfly{s clwsf/ Mcfly{s clwsf/ Mcfly{s clwsf/ M ;DklQ sdfpg], ;DklQ /fVg
kfpg], cfÎgf] ;DklQ s;/L / sxf“ vr{ ug]{ eg]/ cfkm}“
lg0F{o ug{ kfpg], sfd ug{ kfpg], /f]huf/L ug{ kfpg] /
eQf, k]G;g nufotsf cfly{s ;xof]u kfpg],
;fdflhs clwsf/ M;fdflhs clwsf/ M;fdflhs clwsf/ M;fdflhs clwsf/ M;fdflhs clwsf/ M lzÔf / tflndsf] cj;/ kfpg],
JolQmTj ljsf; ug{ kfpg], c¿ ;/x g} ;dfhsf ljleGg
ultljlwdf ;xefuL x'g kfpg], cfÎgf cfjZostf /
5gf}6sf] af/]df lg0F{o ug{ kfpg], ljjfx / ;DaGw h:tf
s'/f sfod ug{ kfpg] cflb,
;f+:s[lts clwsf/ M;f+:s[lts clwsf/ M;f+:s[lts clwsf/ M;f+:s[lts clwsf/ M;f+:s[lts clwsf/ M cfÎgf] wd{ / ;+:s[lt dfGg
kfpg], v]ns'b tyf dgf]/~hgdf efu lng kfpg], snf /
;+:s[ltsf Ô]qdf ;dfj]z x'g kfpg] cflb .
• ;a} b]zn] ckfªtf ePsf JolQmx¿, ltgsf ;+:yf
clg cleefjsx¿nfO{ sfg'g Pj+ gLltx¿ agfpg] k|lqmof
/ sfdx¿df ;xefuL u/fpg'k5{ .
• b]zx¿df klxn] g} s'g} ljÈodf w]/} ;'ljwf 5 jf
k/Dk/fb]lv rn]sf] rngn] yk ;'ljwf lbg] Joj:yf u/]sf]
5 eg] o; dxf;lGwdf sd Joj:yf 5 eg]/ To;nfO{
36fpg kfO“b}g .
• ;+3Lo /fHo ePsf b]zdf of] lgod ;a} ;+3df
a/fa/ nfu" x'G5 .
ckfªutf ePsf dlxnfx¿sf] clwsf/ckfªutf ePsf dlxnfx¿sf] clwsf/ckfªutf ePsf dlxnfx¿sf] clwsf/ckfªutf ePsf dlxnfx¿sf] clwsf/ckfªutf ePsf dlxnfx¿sf] clwsf/
• ckfªutf ePsf dlxnf / s]6L -aflnsf, lszf]/L_
x¿n] ljleGg lsl;dsf lje]bsf] ;x]/ a:g' kl//x]sf]
s'/f :jLsf/ ug]{ / pgLx¿n] cGo dflg; ;/x ;a}
dfgj clwsf/ / :jtGqtfx¿sf] pkof]u ug{ kfpg] s'/f
;'lglZrt ug]{, of] clwsf/ ;'lglZrt ug{ h] h] pko'{Qm
sfdx¿ ug'{ kg]{ xf] Tof] ;a} ug]{,
?kfGt/0f k"jf{~rn
• b]zx¿n] ckfªutf ePsf dlxnf / s]6Lx¿nfO{
pgLx¿sf clwsf/sf] k"/f pkof]u ug{ ;Sg] agfpg
pgLx¿sf] ljsf; ug]{ / pgLx¿nfO{ Ôdtfjfg agfpg
;a} sfd ug]{ .
ckfªutf ePsf afnaflnsfsf] clwsf/ckfªutf ePsf afnaflnsfsf] clwsf/ckfªutf ePsf afnaflnsfsf] clwsf/ckfªutf ePsf afnaflnsfsf] clwsf/ckfªutf ePsf afnaflnsfsf] clwsf/
b]zx¿n] ckfªutf ePsf afnaflnsfx¿n] cGo
afnaflnsfn] h:t} ;a} xs clwsf/ pkof]u ug{ kfp“5g
eGg] s'/f :jLsfg'{k5{ / pgLx¿nfO{ tL ;a} clwsf/
pkof]u ug{ lbg ;a} pkfox¿ ckgfpg'k5{ . ckfªutf
ePsf afnaflnsfnfO{ cGo afnaflnsf ;/x ;dfg
x}l;ot lbg'k5{ / ;dfg Jojxf/ ug'{k5{ .
ckfªutf ePsf afnaflnsfx¿sf nflu s'g} klg
sfd ubf{ jf lg0F{o ln“bf s] ubf{ pgLx¿sf] ;a}eGbf
pQd lxt x'G5, ToxL ug]{ .
ckfªutf ePsf afnaflnsfx¿sf] hLjgdf c;/
kfg]{ vfnsf] s'g} sfd ul/G5 jf pgLx¿sf nflu s'g}
lg0F{o lnOG5 eg] To;df :jod ckfªutf ePsf
afnaflnsfx¿n] cfÎgf cfjZostf / 5gf}6sf af/]df
af]Ng, ljrf/ /fVg, efjgfx¿ /fVg kfpg'k5{ . o:tf]
cj;/ lbgsf nflu b]zx¿n] x/]s ;Dej x'g] pkfox¿
ckgfpg'k5{ .
;a} 7fp“df c¿ ;/x k'Ug ;lsg] jf ef}lts ;]jf
;'ljwf / ;~rf/ ;]jf ;lhn} pkof]u ug{ kfpg] .
c¿ dflg;x¿n] ;/x ckfªutf ePsf JolQmx¿nfO{
cfTdlge{/ eP/ af“Rg ;Sg] / b}lgs hLjg rnfpg ;Sg]
agfpg jl/kl/sf ef}lts ;]jf ;'ljwf, oftfoft /
;~rf/sf k|0FfnLx¿ b]zx¿n] ckfªutf ePsf JolQmx¿n]
;d]t k|of]u ug{ ldNg]u/L agfpg'k5{ . ckfªutf ePsf
JolQmx¿n] ;lhn};“u o:tf ;]jf ;'ljwf k|of]u ug{ kfPsf
5g ls 5}gg, k|ofu ug{ kfPsf 5}gg eg] s] s'/fn]
cj/f]w u/]sf] 5 eg]/ To;sf] klxrfg ug'{k5{ . b]zx¿n]
lgDg lnlvt s'/fx¿nfO{ ckfªutf ePsf JolQmx¿n]
;d]t ;dfg¿kdf pkof]u jf k|of]u ug{ ldNg]u/L
agfpg'k5{ .
!= ljBfno, a:g] 3/xµ, c:ktfnx¿, ;/sf/L sfof{no,
af6f] / 7"nf ;8s, oftfoftsf ;fwgx¿,
• ljB'tsf] k|of]u u/]/ lng] ;]jfx¿, cfkt–ljkb /
dxfdf/L kbf{ lbOg] ;]jfx¿,
• ;fj{hlgs 7fp“df /flvg] jf ;a} hgtfsf nflu
;/sf/n] lbg] ;"rgfx¿ .
@= o;afx]s c¿ lgDg lnlvt sfdx¿ klg ug'{k5{ .
• ;j{;fwf/0F ;a}n] pkof]u ug]{ u/L v'nf ul/Psf
;a} ;]jf ;'ljwf ckfªutf ePsf JolQmx¿n] ;d]t
;dfg¿kdf pkof]u ug{ ldNg]u/L agfpg cfjZos
lgb]{lzsf / dfkb08x¿ lgwf{/0F ug]{ / nfu" ug]{,
• ;j{;fwf/0Fsf nflu eg]/ lghL Ô]qn] lgdf{0F ug]{
jf pknAw u/fpg] ;]jf ;'ljwfx¿ klg ckfªutf ePsf
JolQmx¿n] k|of]u jf pkof]u ug{ ldNg] agfpg b]zx¿n]
lghL Ô]qnfO{ ;d]t o; ljÈodf Wofg k'¥ofpg nufpg] .
• ckfªutf ePsf JolQmx¿nfO{ ;fj{hlgs 7fp“df
;]jf ;'ljwf / cj;/x¿ lngnfO{ s] s:tf jfwf /
cj/f]wx¿ 5g eGg] af/]df / tLgnfO{ s;/L x6fpg]
eGg] af/]df ljleGg ;/f]sf/jfnfnfO{ tflnd lbg] /
l;sfpg],
• ;j{;fwf/0F ;a}n] k|of]u ug{ ldNg]u/L agfOPsf
3/–ejgx¿ leq a|]ndf jf ;a}nfO{ k9g / a'‰g ;lhnf]
x'g]u/L ljleGg k|sf/sf lrq jf ;ªs]tdf ;"rgfx¿
/fVg],
• o:tf 7fp“x¿df b[i6LljxLgx¿sf nflu af6f]
b]vfpg], alx/fx¿sf nflu ;fªs]lts efÈfsf bf]efÈ] /
;xof]uLx¿ pknAw u/fpg],
• OG6/g]6, sDKo'6/ k|ljlw / cGo ljleGg k|sf/sf
;"rgf lng] / ;~rf/ ug]{ ;fwg / k|0FfnLx¿df ckfªutf
ePsf JolStx¿sf] ;xh kx'“r k'of{pg cfjZos pkfo
nufpg],
• olb s;}n] ckfªutf ePsf JolStx¿sf nflu
;d]t ;xh x'g]u/L ;"rgf k|0FfnL / ;~rf/ ;]jfsf] ljsf;
ug{ vf]H5 jf u5{ eg] To:tf] lgsfo jf JolStnfO{ k|f]T;fxg
ug]{,
• ckfªutf ePsf JolStx¿sf] nflu ;xh x'g]u/L
jl/kl/sf] jftfj/0FnfO{ ljsf; ug{ / ;~rf/ tyf ;"rgf
k|0FfnLsf] ljsf; ug{ ;xof]u ug]{ k|ljlwsf] pTkfbg /
k|j4{g ug]{ .
;a}sf nflu v'nf ul/Psf ;]jf ;'ljwf eg]sf];a}sf nflu v'nf ul/Psf ;]jf ;'ljwf eg]sf];a}sf nflu v'nf ul/Psf ;]jf ;'ljwf eg]sf];a}sf nflu v'nf ul/Psf ;]jf ;'ljwf eg]sf];a}sf nflu v'nf ul/Psf ;]jf ;'ljwf eg]sf]
s] xf] <s] xf] <s] xf] <s] xf] <s] xf] <
;a}sf nflu v'nf ul/Psf jf ;j{;fwf/0F ;a}n] pkof]u
ug{ ldNg]u/L v'nf ul/Psf ;]jf ;'ljwf eGgfn] dgf]/~hg
ug{ hfg] kfs{, gfr3/, l;g]df xn, au}“rf, ;fj{hlgs
zf}rfno, v]n d}bfg, ;ef–;Dd]ngx¿ ug]{ 7fp“, ;a}
;/sf/L sfof{nox¿, xf]6]n, ahf/ jf lsgd]n ug]{ 7fp“x¿,
;8s, c:ktfn, a}ªsx¿, ljBfno, Sofk;, ljZjljBfno,
d7 dGlb/, tflnd lbg] 7fp“x¿, oftfoftsf ;fwg,
6]lnkmf]g ;]jf, 6]lnlehg ;]jf, OG6/g]6 ;]jf, ;fj{hlgs
wf/f cflb .
lx“88'n ug]{ kfpg]lx“88'n ug]{ kfpg]lx“88'n ug]{ kfpg]lx“88'n ug]{ kfpg]lx“88'n ug]{ kfpg]
b]zx¿n] ckfªutf ePsf JolStx¿nfO{ cGo ;/x
:jtGq / :jlge{/ eP/ lx“88'n ug{ ldNg] aftfj/0F
agfpg ;Sbf] k|of; ug]{5g . o;sf nflu lgDg lnlvt
s'/fx¿ ;d]t ug]{5g–
• lx“88'nsf nflu :jlge{/ x'g cfjZos kg]{ ;a}
;xof]ux¿ lbg], o:tf ;xof]u / ;]jfx¿ pgLx¿n] rfx]
h:tf] tl/sfsf jf pgLx¿sf] cfjZostf cg';f/ x'g'k5{ .
ckfªutf ePsf JolStsf cfjZostf cg';f/ eGgfn]ckfªutf ePsf JolStsf cfjZostf cg';f/ eGgfn]ckfªutf ePsf JolStsf cfjZostf cg';f/ eGgfn]ckfªutf ePsf JolStsf cfjZostf cg';f/ eGgfn]ckfªutf ePsf JolStsf cfjZostf cg';f/ eGgfn]
lgDg s'/f a'´fp“5–lgDg s'/f a'´fp“5–lgDg s'/f a'´fp“5–lgDg s'/f a'´fp“5–lgDg s'/f a'´fp“5–
National fedratation of disabled nepal eastern regional half yearly publication 2015
National fedratation of disabled nepal eastern regional half yearly publication 2015
National fedratation of disabled nepal eastern regional half yearly publication 2015
National fedratation of disabled nepal eastern regional half yearly publication 2015
National fedratation of disabled nepal eastern regional half yearly publication 2015
National fedratation of disabled nepal eastern regional half yearly publication 2015
National fedratation of disabled nepal eastern regional half yearly publication 2015
National fedratation of disabled nepal eastern regional half yearly publication 2015

More Related Content

What's hot

Nepalese Cooperative act 2072, My opinion and sugestion
Nepalese Cooperative act 2072, My opinion and sugestionNepalese Cooperative act 2072, My opinion and sugestion
Nepalese Cooperative act 2072, My opinion and sugestion
Dr. Gyanendra Prasad Paudel
 
Curriculum 11 12 (group-1)
Curriculum 11 12 (group-1)Curriculum 11 12 (group-1)
Curriculum 11 12 (group-1)
sharadnp
 
10. epidemics dks 10
10.  epidemics dks 1010.  epidemics dks 10
10. epidemics dks 10DIPECHO Nepal
 
Aan edmcbdp training mannual 2004
Aan edmcbdp training mannual 2004Aan edmcbdp training mannual 2004
Aan edmcbdp training mannual 2004edmnepal
 
2nd issu sidhartha
2nd  issu sidhartha 2nd  issu sidhartha
2nd issu sidhartha
Basant Banjade
 
saptahik
saptahik saptahik
saptahik
Prakash Tyata
 
HRDC Child Protection & Safeguarding Policy Field Modality 2018
HRDC Child Protection & Safeguarding Policy Field Modality 2018HRDC Child Protection & Safeguarding Policy Field Modality 2018
HRDC Child Protection & Safeguarding Policy Field Modality 2018
Bikash Singh
 
Cheli sandesh issue 6
Cheli sandesh issue 6Cheli sandesh issue 6
Cheli sandesh issue 6
KI Nepal
 
3. sd for disaster dks 3
3. sd for disaster dks 33. sd for disaster dks 3
3. sd for disaster dks 3DIPECHO Nepal
 
Communication and Dissemination Strategy on Comprehensive School Safety in Ne...
Communication and Dissemination Strategy on Comprehensive School Safety in Ne...Communication and Dissemination Strategy on Comprehensive School Safety in Ne...
Communication and Dissemination Strategy on Comprehensive School Safety in Ne...
DPNet
 
Aan dipecho 5 dmc management flip chart backup
Aan dipecho 5 dmc management flip chart backupAan dipecho 5 dmc management flip chart backup
Aan dipecho 5 dmc management flip chart backupDIPECHO Nepal
 

What's hot (14)

Nepalese Cooperative act 2072, My opinion and sugestion
Nepalese Cooperative act 2072, My opinion and sugestionNepalese Cooperative act 2072, My opinion and sugestion
Nepalese Cooperative act 2072, My opinion and sugestion
 
Curriculum 11 12 (group-1)
Curriculum 11 12 (group-1)Curriculum 11 12 (group-1)
Curriculum 11 12 (group-1)
 
10. epidemics dks 10
10.  epidemics dks 1010.  epidemics dks 10
10. epidemics dks 10
 
Aan edmcbdp training mannual 2004
Aan edmcbdp training mannual 2004Aan edmcbdp training mannual 2004
Aan edmcbdp training mannual 2004
 
2nd issu sidhartha
2nd  issu sidhartha 2nd  issu sidhartha
2nd issu sidhartha
 
Karuwa ashoj 1
Karuwa  ashoj 1Karuwa  ashoj 1
Karuwa ashoj 1
 
9. drought dks 9
9. drought dks 99. drought dks 9
9. drought dks 9
 
saptahik
saptahik saptahik
saptahik
 
HRDC Child Protection & Safeguarding Policy Field Modality 2018
HRDC Child Protection & Safeguarding Policy Field Modality 2018HRDC Child Protection & Safeguarding Policy Field Modality 2018
HRDC Child Protection & Safeguarding Policy Field Modality 2018
 
Cheli sandesh issue 6
Cheli sandesh issue 6Cheli sandesh issue 6
Cheli sandesh issue 6
 
3. sd for disaster dks 3
3. sd for disaster dks 33. sd for disaster dks 3
3. sd for disaster dks 3
 
Prasashan 120
Prasashan 120Prasashan 120
Prasashan 120
 
Communication and Dissemination Strategy on Comprehensive School Safety in Ne...
Communication and Dissemination Strategy on Comprehensive School Safety in Ne...Communication and Dissemination Strategy on Comprehensive School Safety in Ne...
Communication and Dissemination Strategy on Comprehensive School Safety in Ne...
 
Aan dipecho 5 dmc management flip chart backup
Aan dipecho 5 dmc management flip chart backupAan dipecho 5 dmc management flip chart backup
Aan dipecho 5 dmc management flip chart backup
 

Viewers also liked

Child friendly crpd
Child friendly crpdChild friendly crpd
Child friendly crpd
Uttam Siwakoti
 
Annual program review NFDN ERO vs Plan Nepal 2012
Annual program review NFDN ERO vs Plan Nepal 2012Annual program review NFDN ERO vs Plan Nepal 2012
Annual program review NFDN ERO vs Plan Nepal 2012
Uttam Siwakoti
 
Disability oreantation to plan team 2015
Disability oreantation to plan team 2015Disability oreantation to plan team 2015
Disability oreantation to plan team 2015Uttam Siwakoti
 
Programe review NFDN ERO vs Plan Nepal sunsari Unite 2012
Programe review NFDN ERO vs Plan Nepal sunsari Unite 2012Programe review NFDN ERO vs Plan Nepal sunsari Unite 2012
Programe review NFDN ERO vs Plan Nepal sunsari Unite 2012
Uttam Siwakoti
 
National fedration of the disable Nepal Eastern regional annual report 2011
National fedration of the disable Nepal Eastern regional annual report 2011National fedration of the disable Nepal Eastern regional annual report 2011
National fedration of the disable Nepal Eastern regional annual report 2011
Uttam Siwakoti
 
Annual report of nlr 2010
Annual report of nlr 2010Annual report of nlr 2010
Annual report of nlr 2010
Uttam Siwakoti
 
7 hak-hak-dan-kewajiban-dasar-asasi-manusia-dalam-pancasila
7 hak-hak-dan-kewajiban-dasar-asasi-manusia-dalam-pancasila7 hak-hak-dan-kewajiban-dasar-asasi-manusia-dalam-pancasila
7 hak-hak-dan-kewajiban-dasar-asasi-manusia-dalam-pancasilaMahifal Ginting
 
Community rehabiliation project in Nepal
Community rehabiliation project in Nepal Community rehabiliation project in Nepal
Community rehabiliation project in Nepal
Uttam Siwakoti
 
Only cost of capital
Only cost of capitalOnly cost of capital
Only cost of capital
Chetan Sankhla
 
National fedration of the disabled Nepal eastern regional activities in 2015
National fedration of the disabled Nepal eastern regional activities in 2015National fedration of the disabled Nepal eastern regional activities in 2015
National fedration of the disabled Nepal eastern regional activities in 2015
Uttam Siwakoti
 
Articulaciones
ArticulacionesArticulaciones
Articulaciones
chris9201
 
7 hak-hak-dan-kewajiban-dasar-asasi-manusia-dalam-pancasila
7 hak-hak-dan-kewajiban-dasar-asasi-manusia-dalam-pancasila7 hak-hak-dan-kewajiban-dasar-asasi-manusia-dalam-pancasila
7 hak-hak-dan-kewajiban-dasar-asasi-manusia-dalam-pancasilaMahifal Ginting
 
Amputados
AmputadosAmputados
Amputados
chris9201
 
NFDN program review 2012
NFDN program review 2012NFDN program review 2012
NFDN program review 2012
Uttam Siwakoti
 

Viewers also liked (17)

Child friendly crpd
Child friendly crpdChild friendly crpd
Child friendly crpd
 
Annual program review NFDN ERO vs Plan Nepal 2012
Annual program review NFDN ERO vs Plan Nepal 2012Annual program review NFDN ERO vs Plan Nepal 2012
Annual program review NFDN ERO vs Plan Nepal 2012
 
Proposal frame
Proposal frameProposal frame
Proposal frame
 
Disability oreantation to plan team 2015
Disability oreantation to plan team 2015Disability oreantation to plan team 2015
Disability oreantation to plan team 2015
 
Programe review NFDN ERO vs Plan Nepal sunsari Unite 2012
Programe review NFDN ERO vs Plan Nepal sunsari Unite 2012Programe review NFDN ERO vs Plan Nepal sunsari Unite 2012
Programe review NFDN ERO vs Plan Nepal sunsari Unite 2012
 
Annual review 2012 (
Annual review 2012 (Annual review 2012 (
Annual review 2012 (
 
National fedration of the disable Nepal Eastern regional annual report 2011
National fedration of the disable Nepal Eastern regional annual report 2011National fedration of the disable Nepal Eastern regional annual report 2011
National fedration of the disable Nepal Eastern regional annual report 2011
 
Annual report of nlr 2010
Annual report of nlr 2010Annual report of nlr 2010
Annual report of nlr 2010
 
7 hak-hak-dan-kewajiban-dasar-asasi-manusia-dalam-pancasila
7 hak-hak-dan-kewajiban-dasar-asasi-manusia-dalam-pancasila7 hak-hak-dan-kewajiban-dasar-asasi-manusia-dalam-pancasila
7 hak-hak-dan-kewajiban-dasar-asasi-manusia-dalam-pancasila
 
LessonPlanning2
LessonPlanning2LessonPlanning2
LessonPlanning2
 
Community rehabiliation project in Nepal
Community rehabiliation project in Nepal Community rehabiliation project in Nepal
Community rehabiliation project in Nepal
 
Only cost of capital
Only cost of capitalOnly cost of capital
Only cost of capital
 
National fedration of the disabled Nepal eastern regional activities in 2015
National fedration of the disabled Nepal eastern regional activities in 2015National fedration of the disabled Nepal eastern regional activities in 2015
National fedration of the disabled Nepal eastern regional activities in 2015
 
Articulaciones
ArticulacionesArticulaciones
Articulaciones
 
7 hak-hak-dan-kewajiban-dasar-asasi-manusia-dalam-pancasila
7 hak-hak-dan-kewajiban-dasar-asasi-manusia-dalam-pancasila7 hak-hak-dan-kewajiban-dasar-asasi-manusia-dalam-pancasila
7 hak-hak-dan-kewajiban-dasar-asasi-manusia-dalam-pancasila
 
Amputados
AmputadosAmputados
Amputados
 
NFDN program review 2012
NFDN program review 2012NFDN program review 2012
NFDN program review 2012
 

Similar to National fedratation of disabled nepal eastern regional half yearly publication 2015

8. landslide and its controll dks 8
8. landslide and its controll dks 88. landslide and its controll dks 8
8. landslide and its controll dks 8DPNet
 
Article world habitat day 2012
Article   world habitat day 2012Article   world habitat day 2012
Article world habitat day 2012Prabin Tandan
 
Child Centered DRR and School safety booklet Nepali
Child Centered DRR and School safety booklet Nepali Child Centered DRR and School safety booklet Nepali
Child Centered DRR and School safety booklet Nepali
Ndrc Nepal
 
10. epidemics dks 10
10.  epidemics dks 1010.  epidemics dks 10
10. epidemics dks 10DPNet
 
National Water Resources Policy 2077 [Nepali Version]
National Water Resources Policy 2077 [Nepali Version]National Water Resources Policy 2077 [Nepali Version]
National Water Resources Policy 2077 [Nepali Version]
ManoharDhami
 
Okra production (रामतोरिया / भिन्दी)
Okra production (रामतोरिया / भिन्दी)Okra production (रामतोरिया / भिन्दी)
Okra production (रामतोरिया / भिन्दी)
Lokendra Badu
 
Introduction to Free Market and Market Economy
Introduction to Free Market and Market EconomyIntroduction to Free Market and Market Economy
Introduction to Free Market and Market Economy
Akash Shrestha
 
Nc manifesto complete (small bytes)
Nc manifesto complete (small bytes)Nc manifesto complete (small bytes)
Nc manifesto complete (small bytes)
Dammar Singh Saud
 
12. fire dks 12
12. fire dks 1212. fire dks 12
12. fire dks 12DPNet
 
3. sd for disaster dks 3
3. sd for disaster dks 33. sd for disaster dks 3
3. sd for disaster dks 3DPNet
 
Singapore created by lee article written by bhim upadhyaya
Singapore created by  lee article written by bhim upadhyayaSingapore created by  lee article written by bhim upadhyaya
Singapore created by lee article written by bhim upadhyaya
Bhim Upadhyaya
 
Cooperative Act 2072
Cooperative Act 2072Cooperative Act 2072
Cooperative Act 2072
Dr. Gyanendra Prasad Paudel
 
2.1.Communication Sklls, verbal.ppt
2.1.Communication Sklls, verbal.ppt2.1.Communication Sklls, verbal.ppt
2.1.Communication Sklls, verbal.ppt
saphalsapkota3
 
New Year66
New Year66New Year66
New Year66
mukeshbasnet
 
परदेशीको कथा
परदेशीको कथापरदेशीको कथा
परदेशीको कथा
Umesh Maharjan
 
Empowring working children
Empowring working childrenEmpowring working children
Aksharica - 121 (अक्षरिका - १२१)
Aksharica - 121 (अक्षरिका - १२१)Aksharica - 121 (अक्षरिका - १२१)
Aksharica - 121 (अक्षरिका - १२१)
Rajesh Koirala
 
2079-12-01 BR.pdf
2079-12-01 BR.pdf2079-12-01 BR.pdf
2079-12-01 BR.pdf
cloudworknepal1
 

Similar to National fedratation of disabled nepal eastern regional half yearly publication 2015 (20)

8. landslide and its controll dks 8
8. landslide and its controll dks 88. landslide and its controll dks 8
8. landslide and its controll dks 8
 
Article world habitat day 2012
Article   world habitat day 2012Article   world habitat day 2012
Article world habitat day 2012
 
Child Centered DRR and School safety booklet Nepali
Child Centered DRR and School safety booklet Nepali Child Centered DRR and School safety booklet Nepali
Child Centered DRR and School safety booklet Nepali
 
10. epidemics dks 10
10.  epidemics dks 1010.  epidemics dks 10
10. epidemics dks 10
 
National Water Resources Policy 2077 [Nepali Version]
National Water Resources Policy 2077 [Nepali Version]National Water Resources Policy 2077 [Nepali Version]
National Water Resources Policy 2077 [Nepali Version]
 
Okra production (रामतोरिया / भिन्दी)
Okra production (रामतोरिया / भिन्दी)Okra production (रामतोरिया / भिन्दी)
Okra production (रामतोरिया / भिन्दी)
 
Introduction to Free Market and Market Economy
Introduction to Free Market and Market EconomyIntroduction to Free Market and Market Economy
Introduction to Free Market and Market Economy
 
Nc manifesto complete (small bytes)
Nc manifesto complete (small bytes)Nc manifesto complete (small bytes)
Nc manifesto complete (small bytes)
 
12. fire dks 12
12. fire dks 1212. fire dks 12
12. fire dks 12
 
3. sd for disaster dks 3
3. sd for disaster dks 33. sd for disaster dks 3
3. sd for disaster dks 3
 
Singapore created by lee article written by bhim upadhyaya
Singapore created by  lee article written by bhim upadhyayaSingapore created by  lee article written by bhim upadhyaya
Singapore created by lee article written by bhim upadhyaya
 
Cooperative Act 2072
Cooperative Act 2072Cooperative Act 2072
Cooperative Act 2072
 
2.1.Communication Sklls, verbal.ppt
2.1.Communication Sklls, verbal.ppt2.1.Communication Sklls, verbal.ppt
2.1.Communication Sklls, verbal.ppt
 
New Year66
New Year66New Year66
New Year66
 
Aahab sanchar 1 1
Aahab sanchar 1 1Aahab sanchar 1 1
Aahab sanchar 1 1
 
परदेशीको कथा
परदेशीको कथापरदेशीको कथा
परदेशीको कथा
 
Empowring working children
Empowring working childrenEmpowring working children
Empowring working children
 
Aksharica - 121 (अक्षरिका - १२१)
Aksharica - 121 (अक्षरिका - १२१)Aksharica - 121 (अक्षरिका - १२१)
Aksharica - 121 (अक्षरिका - १२१)
 
2079-12-01 BR.pdf
2079-12-01 BR.pdf2079-12-01 BR.pdf
2079-12-01 BR.pdf
 
What is hiv aids
What is hiv aidsWhat is hiv aids
What is hiv aids
 

Recently uploaded

"Protectable subject matters, Protection in biotechnology, Protection of othe...
"Protectable subject matters, Protection in biotechnology, Protection of othe..."Protectable subject matters, Protection in biotechnology, Protection of othe...
"Protectable subject matters, Protection in biotechnology, Protection of othe...
SACHIN R KONDAGURI
 
CLASS 11 CBSE B.St Project AIDS TO TRADE - INSURANCE
CLASS 11 CBSE B.St Project AIDS TO TRADE - INSURANCECLASS 11 CBSE B.St Project AIDS TO TRADE - INSURANCE
CLASS 11 CBSE B.St Project AIDS TO TRADE - INSURANCE
BhavyaRajput3
 
Instructions for Submissions thorugh G- Classroom.pptx
Instructions for Submissions thorugh G- Classroom.pptxInstructions for Submissions thorugh G- Classroom.pptx
Instructions for Submissions thorugh G- Classroom.pptx
Jheel Barad
 
CACJapan - GROUP Presentation 1- Wk 4.pdf
CACJapan - GROUP Presentation 1- Wk 4.pdfCACJapan - GROUP Presentation 1- Wk 4.pdf
CACJapan - GROUP Presentation 1- Wk 4.pdf
camakaiclarkmusic
 
The French Revolution Class 9 Study Material pdf free download
The French Revolution Class 9 Study Material pdf free downloadThe French Revolution Class 9 Study Material pdf free download
The French Revolution Class 9 Study Material pdf free download
Vivekanand Anglo Vedic Academy
 
Biological Screening of Herbal Drugs in detailed.
Biological Screening of Herbal Drugs in detailed.Biological Screening of Herbal Drugs in detailed.
Biological Screening of Herbal Drugs in detailed.
Ashokrao Mane college of Pharmacy Peth-Vadgaon
 
Thesis Statement for students diagnonsed withADHD.ppt
Thesis Statement for students diagnonsed withADHD.pptThesis Statement for students diagnonsed withADHD.ppt
Thesis Statement for students diagnonsed withADHD.ppt
EverAndrsGuerraGuerr
 
How libraries can support authors with open access requirements for UKRI fund...
How libraries can support authors with open access requirements for UKRI fund...How libraries can support authors with open access requirements for UKRI fund...
How libraries can support authors with open access requirements for UKRI fund...
Jisc
 
Model Attribute Check Company Auto Property
Model Attribute  Check Company Auto PropertyModel Attribute  Check Company Auto Property
Model Attribute Check Company Auto Property
Celine George
 
Adversarial Attention Modeling for Multi-dimensional Emotion Regression.pdf
Adversarial Attention Modeling for Multi-dimensional Emotion Regression.pdfAdversarial Attention Modeling for Multi-dimensional Emotion Regression.pdf
Adversarial Attention Modeling for Multi-dimensional Emotion Regression.pdf
Po-Chuan Chen
 
Home assignment II on Spectroscopy 2024 Answers.pdf
Home assignment II on Spectroscopy 2024 Answers.pdfHome assignment II on Spectroscopy 2024 Answers.pdf
Home assignment II on Spectroscopy 2024 Answers.pdf
Tamralipta Mahavidyalaya
 
Francesca Gottschalk - How can education support child empowerment.pptx
Francesca Gottschalk - How can education support child empowerment.pptxFrancesca Gottschalk - How can education support child empowerment.pptx
Francesca Gottschalk - How can education support child empowerment.pptx
EduSkills OECD
 
Operation Blue Star - Saka Neela Tara
Operation Blue Star   -  Saka Neela TaraOperation Blue Star   -  Saka Neela Tara
Operation Blue Star - Saka Neela Tara
Balvir Singh
 
Overview on Edible Vaccine: Pros & Cons with Mechanism
Overview on Edible Vaccine: Pros & Cons with MechanismOverview on Edible Vaccine: Pros & Cons with Mechanism
Overview on Edible Vaccine: Pros & Cons with Mechanism
DeeptiGupta154
 
The Accursed House by Émile Gaboriau.pptx
The Accursed House by Émile Gaboriau.pptxThe Accursed House by Émile Gaboriau.pptx
The Accursed House by Émile Gaboriau.pptx
DhatriParmar
 
Welcome to TechSoup New Member Orientation and Q&A (May 2024).pdf
Welcome to TechSoup   New Member Orientation and Q&A (May 2024).pdfWelcome to TechSoup   New Member Orientation and Q&A (May 2024).pdf
Welcome to TechSoup New Member Orientation and Q&A (May 2024).pdf
TechSoup
 
Palestine last event orientationfvgnh .pptx
Palestine last event orientationfvgnh .pptxPalestine last event orientationfvgnh .pptx
Palestine last event orientationfvgnh .pptx
RaedMohamed3
 
BÀI TẬP BỔ TRỢ TIẾNG ANH GLOBAL SUCCESS LỚP 3 - CẢ NĂM (CÓ FILE NGHE VÀ ĐÁP Á...
BÀI TẬP BỔ TRỢ TIẾNG ANH GLOBAL SUCCESS LỚP 3 - CẢ NĂM (CÓ FILE NGHE VÀ ĐÁP Á...BÀI TẬP BỔ TRỢ TIẾNG ANH GLOBAL SUCCESS LỚP 3 - CẢ NĂM (CÓ FILE NGHE VÀ ĐÁP Á...
BÀI TẬP BỔ TRỢ TIẾNG ANH GLOBAL SUCCESS LỚP 3 - CẢ NĂM (CÓ FILE NGHE VÀ ĐÁP Á...
Nguyen Thanh Tu Collection
 
678020731-Sumas-y-Restas-Para-Colorear.pdf
678020731-Sumas-y-Restas-Para-Colorear.pdf678020731-Sumas-y-Restas-Para-Colorear.pdf
678020731-Sumas-y-Restas-Para-Colorear.pdf
CarlosHernanMontoyab2
 
Supporting (UKRI) OA monographs at Salford.pptx
Supporting (UKRI) OA monographs at Salford.pptxSupporting (UKRI) OA monographs at Salford.pptx
Supporting (UKRI) OA monographs at Salford.pptx
Jisc
 

Recently uploaded (20)

"Protectable subject matters, Protection in biotechnology, Protection of othe...
"Protectable subject matters, Protection in biotechnology, Protection of othe..."Protectable subject matters, Protection in biotechnology, Protection of othe...
"Protectable subject matters, Protection in biotechnology, Protection of othe...
 
CLASS 11 CBSE B.St Project AIDS TO TRADE - INSURANCE
CLASS 11 CBSE B.St Project AIDS TO TRADE - INSURANCECLASS 11 CBSE B.St Project AIDS TO TRADE - INSURANCE
CLASS 11 CBSE B.St Project AIDS TO TRADE - INSURANCE
 
Instructions for Submissions thorugh G- Classroom.pptx
Instructions for Submissions thorugh G- Classroom.pptxInstructions for Submissions thorugh G- Classroom.pptx
Instructions for Submissions thorugh G- Classroom.pptx
 
CACJapan - GROUP Presentation 1- Wk 4.pdf
CACJapan - GROUP Presentation 1- Wk 4.pdfCACJapan - GROUP Presentation 1- Wk 4.pdf
CACJapan - GROUP Presentation 1- Wk 4.pdf
 
The French Revolution Class 9 Study Material pdf free download
The French Revolution Class 9 Study Material pdf free downloadThe French Revolution Class 9 Study Material pdf free download
The French Revolution Class 9 Study Material pdf free download
 
Biological Screening of Herbal Drugs in detailed.
Biological Screening of Herbal Drugs in detailed.Biological Screening of Herbal Drugs in detailed.
Biological Screening of Herbal Drugs in detailed.
 
Thesis Statement for students diagnonsed withADHD.ppt
Thesis Statement for students diagnonsed withADHD.pptThesis Statement for students diagnonsed withADHD.ppt
Thesis Statement for students diagnonsed withADHD.ppt
 
How libraries can support authors with open access requirements for UKRI fund...
How libraries can support authors with open access requirements for UKRI fund...How libraries can support authors with open access requirements for UKRI fund...
How libraries can support authors with open access requirements for UKRI fund...
 
Model Attribute Check Company Auto Property
Model Attribute  Check Company Auto PropertyModel Attribute  Check Company Auto Property
Model Attribute Check Company Auto Property
 
Adversarial Attention Modeling for Multi-dimensional Emotion Regression.pdf
Adversarial Attention Modeling for Multi-dimensional Emotion Regression.pdfAdversarial Attention Modeling for Multi-dimensional Emotion Regression.pdf
Adversarial Attention Modeling for Multi-dimensional Emotion Regression.pdf
 
Home assignment II on Spectroscopy 2024 Answers.pdf
Home assignment II on Spectroscopy 2024 Answers.pdfHome assignment II on Spectroscopy 2024 Answers.pdf
Home assignment II on Spectroscopy 2024 Answers.pdf
 
Francesca Gottschalk - How can education support child empowerment.pptx
Francesca Gottschalk - How can education support child empowerment.pptxFrancesca Gottschalk - How can education support child empowerment.pptx
Francesca Gottschalk - How can education support child empowerment.pptx
 
Operation Blue Star - Saka Neela Tara
Operation Blue Star   -  Saka Neela TaraOperation Blue Star   -  Saka Neela Tara
Operation Blue Star - Saka Neela Tara
 
Overview on Edible Vaccine: Pros & Cons with Mechanism
Overview on Edible Vaccine: Pros & Cons with MechanismOverview on Edible Vaccine: Pros & Cons with Mechanism
Overview on Edible Vaccine: Pros & Cons with Mechanism
 
The Accursed House by Émile Gaboriau.pptx
The Accursed House by Émile Gaboriau.pptxThe Accursed House by Émile Gaboriau.pptx
The Accursed House by Émile Gaboriau.pptx
 
Welcome to TechSoup New Member Orientation and Q&A (May 2024).pdf
Welcome to TechSoup   New Member Orientation and Q&A (May 2024).pdfWelcome to TechSoup   New Member Orientation and Q&A (May 2024).pdf
Welcome to TechSoup New Member Orientation and Q&A (May 2024).pdf
 
Palestine last event orientationfvgnh .pptx
Palestine last event orientationfvgnh .pptxPalestine last event orientationfvgnh .pptx
Palestine last event orientationfvgnh .pptx
 
BÀI TẬP BỔ TRỢ TIẾNG ANH GLOBAL SUCCESS LỚP 3 - CẢ NĂM (CÓ FILE NGHE VÀ ĐÁP Á...
BÀI TẬP BỔ TRỢ TIẾNG ANH GLOBAL SUCCESS LỚP 3 - CẢ NĂM (CÓ FILE NGHE VÀ ĐÁP Á...BÀI TẬP BỔ TRỢ TIẾNG ANH GLOBAL SUCCESS LỚP 3 - CẢ NĂM (CÓ FILE NGHE VÀ ĐÁP Á...
BÀI TẬP BỔ TRỢ TIẾNG ANH GLOBAL SUCCESS LỚP 3 - CẢ NĂM (CÓ FILE NGHE VÀ ĐÁP Á...
 
678020731-Sumas-y-Restas-Para-Colorear.pdf
678020731-Sumas-y-Restas-Para-Colorear.pdf678020731-Sumas-y-Restas-Para-Colorear.pdf
678020731-Sumas-y-Restas-Para-Colorear.pdf
 
Supporting (UKRI) OA monographs at Salford.pptx
Supporting (UKRI) OA monographs at Salford.pptxSupporting (UKRI) OA monographs at Salford.pptx
Supporting (UKRI) OA monographs at Salford.pptx
 

National fedratation of disabled nepal eastern regional half yearly publication 2015

  • 3. ?kfGt/0f k"jf{~rn! o; cªsleq /fli6«o ckfªu dxf;+3 g]kfn k"jf{~rn If]qLo sfof{no lj/f6gu/åf/f k|sflzt jif{ %, c+s !@ ;fpg @)&@ ;Nnfxsf/ ;'bz{g ;'j]bL /fdaxfb'/ sfsL{ ;ltz rGb| emf vu]Gb| axfb'/ e§/fO{ ;Dkfbs d08n lji0f'k|;fb a/fn odaxfb'/ a:g]t pQd lzjfsf]6L bfdf]b/ l/hfn /fh]Gb| bfxfn Joj:yfkg÷ljt/0f /fli6«o ckfªu dxf;+3 g]kfn k"jf{~rn If]qLo sfof{no lj/f6gu/ k|sfzs /fli6«o ckf+u dxf;+3 g]kfn k"jf{~rn If]qLo sfof{no lj/f6gu/–!%, hgky6f]n df]/ª kmf]g g+= )@!–$&!)** Od]n M nfdnero@gmail.com k|sfzg ;xof]u Knfg g]kfn df]/ª sfo{qmd OsfO{ sDKo'6/ l8hfOg PG8 ;]l6ª dfdf–efGhf 8]:S6k ;]G6/ lj/f6gu/–!# d'b|0f c/lgsf] 5fkfvfgf lj/f6gu/ !%, hgky6f]n kmf]g g+= )@!–%@^)&* zLif{s ======================================== k[i7 gof“ ;+ljwfgdf ckfªutf ePsf gful/sx?sf ;/f]sf/sf ;jfn la:t[t ;'emfjx? k|fs[lts k|sf]k / ckf+utf sfof{Gjogsf] r/0f cem} ablgotk"0f{ 5 ;/sf/L gLlt b[li6laxLg lr/GhLljsf] cf“6f dLn vf]Ng]] cf“6 æaf“sL hLjg s;/L u'hfg'{ <Æ afx'g8F“uLsf ckfªu -sljtf_ pRrtxsf] k|fljlws lzIffno gx'“bf cj;/af6 jl~rt /fhgLlts kf6L{ leq ckfªutf ePsf JolQmx¿sf] ;xeflutf k'gM:yfkgf sfo{qmddf lj/f6gu/ cf“vf c:ktfnsf] cu|0fL e"ldsf km];a'sn] h'/fOlbPsf] k|]d b'3{6gf sd u/fpg] p2]Zon] ckf+usf] ljZjofqf ckf+u ;+/If0f tyf sNof0f lgodfjnL, @)%! ! @ # $ % ^ & * ( !) !! !@
  • 4. ?kfGt/0f k"jf{~rn ;DkfbsLo @ ;+ljwfgsf] d:of}bfn] g;d]6]sf ;jfnx¿ g]kfndf nf]stGqsf] :yfkgfsf] em08} Ps bzs kl5 bf];|f] ;+ljwfg;ef dfkm{t g]kfndf ;+ljwfgsf] d:of}bf cfPsf] 5 of] cfd g]kfnL hgtfsf] nfuL v'zL / uj{sf] ljifo xf] t/ klg o; v';L leq pTkL8t ju{,If]q,lnË efiff,;d'bfon] ckgTjaf]w ub}{ xiff]{Nnf; dgfpg' kg]{ xf] t/ d:of}bfn] ;j}sf ;jfnx¿nfO{ cf+lzs ?kdf dfq ;+jf]wg u/]sf] x'gfn] ;j}} ju{ If]q oltv]/ cfGbf]lnt eO/x]sf5g . g]kfndf bz jif{ ;Dd ePsf] hgo'4, @)^@÷)^#sf] hgcfGbf]ng / dw]z cfGbf]ngn] rfx]sf] kl/jt{gsf] k|ltljDj o; d:of}bfdf cfpg' kYof]{ t/ lj8Djgf cfpg ;s]g cfd plTkl8t ju{,If]q,;d'bfosf ;jfnx¿sf] ;lx 9+un] ;Djf]wg x'g ;s]g o;n] cfd hgtfdf Psvfnsf] lg/fzf / cfqmf]z hGdfPsf] 5 . cflv/ olQsf 4G4 / cfGbf]ng s;sf nflu ul/Psf lyo < s] g]tfx¿s} ;'v ;'ljwfsf nfuL ls b]zsf] cfd'n kl/jt{gsf nfuL ulDe/ k|Zg lrGx v8f ePsf] 5 . P]ltxfl;s ;+ljwfg;efn] o;sf] xn ub}{g eg] s] n] u5{ s}n] u5{ < ;w} el/ /fhlglts kl/jt{gs}nfuL g]kfnL hgtfn] nl8/xg' kg]{ xf] < g]kfn cfly{s ljsf;sf] qmflGt lt/ slxn] nfU5 < ef]sfPsf k]6x¿n] slxn] k]6e/L vfg kfp5g < cfjfh ljlxgx¿sf] cfjfh slxn] ;'G5 /fHon] < a]/f]huf/x¿n] slxn] /f]hufl/ kfp5g < klxrfg x/fPsfx¿n] klxrfg slxn] kfp5g < k'0f{ czQm ckfËtf ePsf JolQx¿n] kl/jf/af6 / /fHoaf6 kfng kf]if0fsf] xs slxn] kfp5g < ckfËtfsf] cfwf/df ul/g] lje]bsf] cGTo slxn] xf]nf < /fHosf] x/]s c+udf ;dfg'kflts k|ltlglwTj x'g] Joj:yf slxn] x'G5 < oL ;du| ;jfnx¿sf] ;Djf]wg gug]{ ;+ljwfg hfl/ eof] eg] km]/L b]zsf] Oltxf;df Ps yfg ;+ljwfg t/ c;kmn ;+ljwfgsf] ?kdf ylkg] lgZrLt k|fo M 5 . ;+ljwfgn] slDtLdf klg %) jif{ kl5 ;Ddsf ;jfnx¿nfO{ ;Daf]wg ug'{k5{ ;j} gful/sx¿sf] /fHodf ;dfj]zLs/0f sf] 9f]sf vf]n]sf] x'g' k5{ plTkl8t ju{ ;d'bfonfO{ ljutdf k5f8L kfl/Psf] s'/fnfO{ cfTd;fy ub]{ Iflt k'lt{ ;lxt eflj lbgdf ;dfg'kflts ;xeflutfsf] Uof/]G6Lsf] k|Tofe'lt lbnfpg ;Sg' k5{ xf]Og eg] nf]stGq km]/Lklg s]lx cf}nfdf uGg ;lsg] JolQmsf] nfuLdfq x'g]5 . g]kfnsf] x/]s P]ltxfl;s /fhg}lts kl/jt{gsf] cfGbf]ngdf ckf+utf ePsf JolQmx¿sf] cx+ e'ldsf /xb} cfPsf] 5 . s'g} klg /fhg}lts kl/jt{gsf] cfGbf]ngdf /ut gju]sf] Oltxf; 5}g rfx] Tof] zflGtk'0f{ xf]; rfx] Tof] z;:q xf]; k|To]s cfGbf]ngdf xhf/f}sf] ;+Vofdf c+ue+u ePsf 5g / ckf+utf ePsf 5g /fhg}lts kl/jt{gsf] hueg]sf]/utjufpg]x¿af6}plePsf]5eGbfcltof]lQm gxf]nf . t/ hj /fhg}lts kl/jt{g x'G5 / cfGbf]ngsf g]t[Tj ug]{ /fhg}lts bnx¿ zf;g ;Qf ;+rfng ug{ k'Ub5g dfgf} Tof] ;j} kl/jt{g PSn}n] u/]sf lyo . cfhsf] o; nf]stGq k|fKtLsf nfuL !) cf} xhf/ JolQmn] ckf+utf j/0f u/]sf 5g eg] ckf+utf j/0f u/]sf JolQmx¿n] klg @)^@÷)^#sf] hgcfGbf]ngdf cu|Ld df]rf{df /x]/ cfGbf]ngnfOphf{lbPsflyot/hj/fhg}ltspknAwLnfO{ ;+ljwfg dfkm{t ;+:yfut ug]{ j]nf cfof] of] a]nfdf pk]Iff ul/Psf] 5 /fhg}lts clwsf/ s6f}lt ul/Psf] 5 . ;/sf/df /x]sf pk–k|wfg tyf u[xdlGq h:tf] ul/dfdo kbsf JolQmn] ckf+ux¿sf nfuL j:g] / vfg] lgltut Joj:yf ldnfO lbG5f} /fhg}lts clwsf/ lsg rflxof] < eGg] u}/lhDd]jf/L egfOn] l;+uf] ckfËtf If]q nfO ddf{xt t'NofPsf] 5 / cfqmf]l;t klg jgfPsf] 5 . s] /fhg}lts clwsf/ eg]sf] zf/Ll/s ?kdf ;jnx¿sf nfuL dfq xf] < olb To;f] xf] eg] /fHosf] s/f}8f} ;Dklt vr]{/ pkrf/ u/]/ j:g] JolQm /fhg}lts bndf ;efklt / cWoIf lsg x'g' < lsg k|wfgdlGq, dGqL x'g' < s] o;sf] hjfkm /fhg}lts bnsf g]tfn] lbg ;S5g < ;+ljwfgsf] d:of}bf ;fj{hflgs eO;s]kl5 tkfO{ xfdL ckf+utfIf]qdfsfdug]{ckf+utfclwsf/sld{x¿n]/fhg}lts clwsf/ ;'lgZrLttfsf] nfuL d:of}bfdflysf] 5nkmndf ;zQmpkl:ylthgfpb}df}lnsxsleqsf:jf:Yo;DjGwL xs, /f]huf/ ;DjGwLxs / /fhg}lts clwsf/ ;DjGwLsf xsdfxfd|f;jfnx¿p7fpgh?/L5eg]csf]{lt//fhg}lts bnsfckf+utf;DjGwLsfeft[;+u7gx¿n]cfˆgf]/fhg}lts bn÷ kf6L{ ;fd' d:of}bfdf 5'6]sf ;jfnx¿nfO{ ;dfj]z u/fpg] sfo{df / ;+o'Qm df]rf{ agfo/ oyfl;3| ;zQm 9+un] nfUg cfjZos 5 eg] dfxf ;+3df cfj4 ;+3 ;:yfx¿n] ufFptx ;Dd k'u]/ xfd|f hfoh dfux¿sf ljifodf ;j} ;/f]sf/jfnfnfO{ a'emfpg], :yflgo ;+hfnx¿nfO{ hfu?s jgfpg] / d:of}bfdf ;'emfjlbg] sfo{ u/]/ cufl8 a9g'g} clxn]sf] cfjZoQmf xf] .
  • 5. ?kfGt/0f k"jf{~rn e"ldsf Me"ldsf Me"ldsf Me"ldsf Me"ldsf M sf]xL klg dflg; cfkm'n] rfx]/ cfÎgf] OR5f rfxgf jf /xn] ckfªutf a/0F ub}{g . dflg; s'g} klg a]nf ckfªutf j/0F ug{ ;S5 of] lttf] ;To xf] . o;nfO g xfdLn] /f]Sg ;S5f} g t 6f/]/ 6fg{ . xfdL ckfªutf Go'lgs/0F ug{ / ckfªutf ePkZrftplrt Joj:yfkg ul/ hLjgnfO ;xh agfpg ;Sb5f} . ckfªutf ePsf JoStLx? k5f8L kg'{df plgx?sf] ckfªutf eGbfklg ;dfhn] ;w} ckfªutfnfO c;Ôdtf;"u hf]8g', dfgj lgld{t ef}lts ;+/rgf ckfªutf d}lq gx'g' / ckfªutf ePsf JoQmLx?k|lt ul/g] Jojxf/ ;f]r gsf/fTds x'g' g} xf] . ;dfhdf ckfªutf ePsf JoQmL cg's'nsf] ef}lts, ;dflhs, gLltut Jofj:yf clje]bs/L ;dflhs aftfj/0F ePsf] v08df ckfªutf ePsf JoQmLx? /fi6«lgdf{0Fdf ;s[o ?kdf of]ubfg ug{ ;S5g eGg] lJZjdfdfq geP/ xfd|f] ;dfhdf klg lgs} ;kmn gof“ ;+ljwfgdf ckfªutf ePsf gful/sx?sf ;/f]sf/sf ;jfn la:t[t ;'emfjx? pbfx/0Fx? kfOG5g . h;nfO xfdL sf]xL s;}n] klg gsfg{ ;Sb}gf} . g]kfnsf] at{dfg /fhgLlts kl/jt{sfnfuL ckfªutf ePsf JoQmL tyf o; ;d'bfosf] klg 7"nf] of]ubfg /x]sf] 5 . of] s'/f slx st} l5k]sf] n's]sf] 5}g x/]s cfGbf]ngsf] cu|k+ltdf ckfªutf ePsf gful/sx? /x]sf] xfdL ;j}n] b]v]sf 5f} . ;+;f/sf s'g} klg kl/jt{gnfO /fhgLltn] k|ToÔ k|efj kg]{ x'bf xfd|f] b]zdf kl/jt{gsfnfuL Oltxf;sf] sfnvG8b]vL xfn;Dd w]/} /fhlglts ptf/r9fjx? cfPsf 5g . g]kfnsf] ljleGg ;dosf] /fhgLlts kl/jt{gsf/L cfGbf]ngx?df ckfªutf ePsf JoQmLx? ;s[o ?kdf cu|k+ltdf/xL ljleGg bnsf g]t[Tjk+ltnfO pTk|]/0Ff hufpg] sfo{ u/]sf] ljlwt} 5 . bnx?sf ;xofqL ag]sf ckfªutf ePsf JoQmLx?nfO klxnf] ;+ljwfg;efsf] lgjf{rgdf k'/} j]jf:tf ul/of] eGbf #
  • 6. ?kfGt/0f k"jf{~rn km/s kb}{g . klxnf] ;+ljwfg;efsf] lgjf{rg / lgjf{rg kZrft ckfªutf ePsf JoQmLx?sf] hg;+Vofsf] cfwf/df x'g] ;xefuLtfnfO{ bnx?n] cfTd;fy ug{ g;Sbf ;+ljwfg ;efsf] lgjf{rg kZrft s]jn @ hgf dfq ckfªutf ePsf JoQmLx?sf] ;xefuLtf x'bf ;d:t ckfªutf ;d'bfonfO lgs} b'MvLt agfPsf] lyof] . lautdf h] eof] clxn] klg ToxL lgolt bf]x/LPsf] 5 . ;+ljwfg;ef efu b'O{df ckfªutf ePsf gful/x?sf] ;+dfghgs k|ltlglwTj x'g g;Sbf ;Dk"0F{ ckfªutf ;d'bfo ddf{xt ePsf] 5 . lautsf] z;:q åGå / /fhgLlts cfGbf]ng ;lxtsf] ckfªutfsf] ;+Vof #) nfvsf] xf/fxf/Ldf 5 olt w]/} ;+Vofdf /x]sf ckfªutf ePsf gful/sx?nfO ljsf;sf ;j} k|lqmofdf ;dfj]z / ;s[o ;xefuL x'g] cj;/sf] c´} ;[hgf x'g ;s]sf] 5}g . x/]s bnx?df ckfªutf ePsf JoQmLx?sf] eft[;+u7g u7g eO{;s]sf] cj:yfdf klg ckfªutf ePsf JoQmLx?sf] /fhgLlglts clwsf/nfO bnx?n] sd} k|fyldstf lbPsf] kfOG5 . o; cj:yfdf bnx?n] ckfªutf ePsf gful/sx?nfO{ u/]sf] k'0F{ ckdfg xf] . To;}n] cj jGg] ;+ljwfgdf ckfªutf ePsf gful/x?sf] clwsf/ k'0F{ ?kdf ;+/Ô0F ug{ bnx? k|ltaGw x'g' clgjfo{ /x]sf] 5 . cªutf ePsf JoQmLx?sf] ;jfnnfO{ ;dfj]z ug{ lgDg cg';f/sf ;jfnx? lj:t[t ?kdf tof/ kfl/Psf] 5 o;nfO{ oxf"n] cj:o ;+jf]wg ug'{ x'g]5 eGg] xfdL cfzf ub{5f} . !=!=!=!=!= ckfªutf ePsf gful/sx?sf] ;Gbe{dfckfªutf ePsf gful/sx?sf] ;Gbe{dfckfªutf ePsf gful/sx?sf] ;Gbe{dfckfªutf ePsf gful/sx?sf] ;Gbe{dfckfªutf ePsf gful/sx?sf] ;Gbe{df at{dfg /fhgLlts kl/j]z Mat{dfg /fhgLlts kl/j]z Mat{dfg /fhgLlts kl/j]z Mat{dfg /fhgLlts kl/j]z Mat{dfg /fhgLlts kl/j]z M lautdf Ps bzs b]vLsf] /fhlglts cl:y/tf/ cfGtl/s åGåsf] sf/0Fn] ubf{ /fi6« ljsf;sf x/]s k|lsof cj?4 ePsf 5g . @)^@ / @)^# sf] hgcfGbf]ng efu @ kZrft s]xL cfÈf hgtfdf knfP klg cfÈf u/] cg'?k zflGt / lasf; lgdf{0F k|s[ofsf sfo{x? cuf8L a9g ;ls/x]sf 5}gg . Psflt/ /fi6« ljsf;sf] ultn] ;':ttf 5fPsf] 5 eg] csf]{lt/ ;dfhsf ;j} eGbf ;Dj]bglzn / /fHon] ;Djf]wg ug}{ kg]{ ;d'bfosf] ?kdf ckfªutf ePsf gful/sx?nfO{ kfvf nufOPsf] 5 . s] /fHosf] 7'nf] lx:;f cf]u6]sf ckfªutf ePsf JoQmLx?nfO cnUofP/ ljsf;, zflGt / ;+ljwfg x/]s bnx?df ckfªutf ePsf JoQmLx?sf] eft[;+u7g u7g eO{;s]sf] cj:yfdf klg ckfªutf ePsf JoQmLx?sf] /fhgLlglts clwsf/nfO{ bnx?n] sd} k|fyldstf lbPsf] kfOG5 lgdf{0F k|s[of ;Dej 5 < o; lsl;dsf] lje]bsf/L ;+/rgfdf jg]sf] ;+ljwfgn] ;dtfd'ns ;dfhsf] lgdf{0F ug{;S5 < o; laÈodf ;j} ;/f]sf/jfnfx? ulDe/ eO ;f]Rg] a]nf cfPsf] 5 . ckfªutf ePsf gful/sx?nfO klg /fHosf cGo gful/s ;/x cfly{s ;fdflhs gful/s /fhgLlts clwsf/ k|fKt ug{ ;Sg] afgpg ;/sf/ /fhgLlts bn at{dfg ;+;b ;+ljwfg ;efn] k|d'v ?kdf Wofg lbg' kb{5 . @=bnx?sf] ckfªutf ePsf JoQmLx?k|ltsf]@=bnx?sf] ckfªutf ePsf JoQmLx?k|ltsf]@=bnx?sf] ckfªutf ePsf JoQmLx?k|ltsf]@=bnx?sf] ckfªutf ePsf JoQmLx?k|ltsf]@=bnx?sf] ckfªutf ePsf JoQmLx?k|ltsf] b[li6sf]0F Mb[li6sf]0F Mb[li6sf]0F Mb[li6sf]0F Mb[li6sf]0F M bnx?n] hlxn] klg gful/s hgtfnfO ef]6a}ssf] ?kdf x]g{] k/Dk/fn] ubf{ ckfªutf ePsf JoQmLx?sf] /fhgLlts ;xefuLtf ;Ddflgt / cy{k'0F{ ?kdf x'g ;s]sf] 5}g . bnx?n] hlt a]jf:tf u/]klg ckfªutf ePsf JoQmLx? cfkmgf cf:yfsf cfwf/df bnxx?df cfj4eO ;s[o /x]sf 5g . hgcfGbf]ng efu @ kZrft ckfªutf ePsf JoQmLx?n] klg bnx?;"usf] ;fldKotf / ;xsfo{ a9f]; elg ;+ul7t eO eft[;+u7g $
  • 7. ?kfGt/0f k"jf{~rn vf]nL ;s[o ?kdf sfo{ ub}{ cfO/x]sf 5g . s'g} klg s'/f Psf]xf]/f] x'g} ;Sb}g elgG5 lg Ps xftn] tfnL aHb}g . To;}n] ;+l3o nf]stflGqs u0FtGqsf] ;+:yfut ug]{ xf] eg] ;j} bnx?n] cf– cfÎgf ;+u7gdf cf:yf /fVg] lqmofzLn ckfªutf ePsf JoQmLx?nfO ;dfg cj;/ lbg lxlRsrfpg x'b}g / ;+ljwfgdf ckfªutf ePsf JoQmLx?nfO /fhgLlts clwsf/sf] ;'lglZrt ug{ bnx?n] cj sGh';fO ug'{ x'b}g eGg] ;du| ckfªutf ePsf gful/s / ltgsf ;/f]sf/jfnfx?sf] egfO /x]sf] 5 . klxnf] ;+ljwfg ;efsf] ;+ljwfgsf] d:of}bfdfklxnf] ;+ljwfg ;efsf] ;+ljwfgsf] d:of}bfdfklxnf] ;+ljwfg ;efsf] ;+ljwfgsf] d:of}bfdfklxnf] ;+ljwfg ;efsf] ;+ljwfgsf] d:of}bfdfklxnf] ;+ljwfg ;efsf] ;+ljwfgsf] d:of}bfdf ckfªutfsf] ;jfnckfªutfsf] ;jfnckfªutfsf] ;jfnckfªutfsf] ;jfnckfªutfsf] ;jfn klxnf] ;+ljwfg ;efdf /x]sf ljleGg ;ldltx?n] cfkmgf] cfkmgf] k|ltj]bgdf ljleGg ;'´fjx? lbPsf lyP . laleGg ;ldltx?sf] k|ltj]bgdf ckfªutf ePsf JoQmLx?sf] ;jfn s] s;/L ;+jf]wg x'g ;s]sf] lyof] lyPg elg lgDg cg';f/ laa]rgf ul/Psf] 5 . != df}lns clwsf/ tyf lgb]{zs l;bfGt ;ldlt!= df}lns clwsf/ tyf lgb]{zs l;bfGt ;ldlt!= df}lns clwsf/ tyf lgb]{zs l;bfGt ;ldlt!= df}lns clwsf/ tyf lgb]{zs l;bfGt ;ldlt!= df}lns clwsf/ tyf lgb]{zs l;bfGt ;ldlt df}lns xs eg]sf] ;j} eGbf dxTjk'0F{ xs xf] . df}lns xsdf pNn]lvt laÈo a:t'n] ;+ljwfgsf cGo laÈo a:t'nfO lgb]{lzt ub{5 . klxnf] ;+ljwfgsf] d:of}bfdf df}lns clwsf/ tyf lgb]{zs ;ldltsf] k|ltj]bgdfæ cflys{ ;fdflhs jf ;f+:s[lts b[i6Ln] lk5l8Psf dlxnf blnt cflbjf;L hghftL dw]zL ls;fg dhb'/ plTk8Lt Ô]q d'l:nd lk58f ju{ cNk;+Vos ;LdfGts[t nf]k'Gd'v ;d'bfo jf ljkGg ju{ o'jf afnjflnsf h]i7 gful/s n}ªlus tyf of}lgs cNk;+Vos ckfªutf ePsf JoQmL czQm jf c;fo gful/ssf] ;+/Ô0F ;zQmLs/0F jf lasf;sf] nfuL sfg"g 4ff/f ljz]È Aoj:yf ug{ /f]s nufPsf] dflgg] 5}g elg pNn]v ul/Psf] 5 . oL afx]s df}lns xs v08df ckfªutfnfO ;+jf]wg ug{ lgDg cGo Jofj:yf pNn]v ul/Psf] lyof] . – 5'jf5't tyf e]befj la?4sf] xsMs'g} klg JoQmLnfO hft, hflt plTkl8t ;d'bfo k]zf jf zf/Ll/s cj:yfsf cfwf/df s'g} k|sf/sf] 5'jf5't jf e]befj ul/g] 5}g . – c;fo cgfy ;':t dg:lyltsf ckfªutf ePsf åGåkLl8t la:yflkt Pj+ hf]lvddf /x]sf afnaflnsfnfO /fHoaf6 laÈ]z ;+/Ô0F / ;'ljwf kfpg] xs x'g] 5 . – ;fdflhs Gofosf] xs M ;fdflhs ?kn] k5f8L k/]sf dlxnf blnt dw]zL cflbaf;L hghflt cNk;+Vos tyf l;dfGts[t d'l:nd n}ªlus tyf of}lgs cNk;+vos ;d'bfo ckfªutfePsf JoQmL o'jf k58f au{ ls;fg dhb"/ au{ tyf pk]lIftnfO ;dfg'kflts / ;dfj];L l;bfGtsf cfwf/df /fHosf] ;+/rgf yk ;fj{hlgs ;]jfdf ;xeflutfsf] xs x'g]5 . – ckfªutf ePsf JoQmLtnfO ljljwtfsf] klxrfg ;lxt dof{bf / cfTd;fDdfg k"j{s hLjg ofkg ug{ kfpg] ;fj{hlgs ;]jf tyf ;'jlwdf ;dfgkx'“rsf] xs x'g] 5 . – ;fdflhs ;"/Ôf ;DjGwL xs MlakGgau{ czQm c;focj:yfdf /x]sf Psn dlxnf ckfªutf ePsf JoQmL afnaflnsf h]i7gful/s cfÎgf] x]/rf/ cfkm} ug{ g;Sg] JoQmL tyf nf]kf]Gd'v hfltsf gful/snfO sfg"gdf Joj:yf eP adf]lhd ;fdflhs ;"/Ôfsf] xs x'g] 5 . o;sfn cnfjf /fHosf lgb]{zs l;bfGtdfklg ckfªutfsf] ;fjfnnfO ;Djf]wg u/]sf] kfOG5 . @= cNk;+Vos tyf ;LdGts[t ;d'bfosf] xs@= cNk;+Vos tyf ;LdGts[t ;d'bfosf] xs@= cNk;+Vos tyf ;LdGts[t ;d'bfosf] xs@= cNk;+Vos tyf ;LdGts[t ;d'bfosf] xs@= cNk;+Vos tyf ;LdGts[t ;d'bfosf] xs clwsf/ ;+/Ô0F ;ldltclwsf/ ;+/Ô0F ;ldltclwsf/ ;+/Ô0F ;ldltclwsf/ ;+/Ô0F ;ldltclwsf/ ;+/Ô0F ;ldlt – zf/Ll/s jf dfgl;s ?kdf czQm jf ckfªu %
  • 8. ?kfGt/0f k"jf{~rn cj:yf jf cGo s'g} x}l;ot h:tf s'g} klg cfwf/df s'g} klg lsl;dsf] e]befj ug]{ 5}g . t/ cflys{ ;fdflhs /fhlglts z}lÔs / :jf:Yodf lk5l8Psf ;d'bfo jf ju{sf] klxrfgu/L plgx?sf] ;+/Ô0F ljsf; / ;zQmLs/0Fsf nflu /fHon] ljutsf] plTk8gsf] Ôltk"lt{ ;lxt ;sf/fTds lje]bsf cfwf/df sg'g 4f/ fljÈ]z Joj:yf ug]{ 5 elgPsf] 5 t/ ckfªutf /flvPsf] 5}g . – zfl/l/s jf dfgl;s ?kdf czQm jf ckfªu cj:yf jf cGo s'g} x}l;ot h:tf s'g} klg cfwf/df kfl/>lds nufot s'g} klg lsl;dsf] ;'ljwf k|bfg e]befj ul/g] 5}g . – jlx:s/0Fdf kfl/Psf] ;d'bfo eGgfn] hflto lje]b / 5'jf5'tdf kfl/Psf] eflÈs cflys{ ;fdflhs wflds{ ;f+:s[t n}ªlus jf of}lgs jf Ô]lqo lje]b / plTk8gdf kl/ jf zf/Ll/s jf dfgl;s czQmtf jf ckfªutfsf sf/0F /fHo ;TQfdf ;dfj]z x'g gkfPsf] au{ jf ;d'bfonfO ;D´g' kb{5 . #= Gofk|0FfnL ;DjGwL ;ldlt#= Gofk|0FfnL ;DjGwL ;ldlt#= Gofk|0FfnL ;DjGwL ;ldlt#= Gofk|0FfnL ;DjGwL ;ldlt#= Gofk|0FfnL ;DjGwL ;ldlt o; ;ldltsf] k|ltj]bgdf hflt ;d'bfo ju{ / wfld{s ;d'bfo elg pNn]v ul/Psf] ePtfklg ckfªutfnfO ;dfj]z ul/Psf] 5}g . $= k|fs[lts >f]t, cfly{s clwsf/$= k|fs[lts >f]t, cfly{s clwsf/$= k|fs[lts >f]t, cfly{s clwsf/$= k|fs[lts >f]t, cfly{s clwsf/$= k|fs[lts >f]t, cfly{s clwsf/ tyf /fh:j jf“8kmf“8 ;ldlt Mtyf /fh:j jf“8kmf“8 ;ldlt Mtyf /fh:j jf“8kmf“8 ;ldlt Mtyf /fh:j jf“8kmf“8 ;ldlt Mtyf /fh:j jf“8kmf“8 ;ldlt M o; ;ldltsf] d:of}bfdf klg ckfªutfsf] ;jfn ;dfj]z ul/Psf] 5}g . %= /fHosf] k'g;+/rgf / /fHozQmLsf]%= /fHosf] k'g;+/rgf / /fHozQmLsf]%= /fHosf] k'g;+/rgf / /fHozQmLsf]%= /fHosf] k'g;+/rgf / /fHozQmLsf]%= /fHosf] k'g;+/rgf / /fHozQmLsf] af"8kmf8 ;ldlt Maf"8kmf8 ;ldlt Maf"8kmf8 ;ldlt Maf"8kmf8 ;ldlt Maf"8kmf8 ;ldlt M – o; ;ldltsf] k|ltj]bgdf j[4 j[4f ckfªu dlxnf / Psn dlxnf czQmtfsf] Joj:yfkg eGg] pNn]v ul/Psf] 5 . eg] cGo s'/fx?df ckfªutfdf] ;jfn pNn]v x'g ;s]sf] 5}g . ^= /fHosf] zf;sLo :j?k lgwf{/0F^= /fHosf] zf;sLo :j?k lgwf{/0F^= /fHosf] zf;sLo :j?k lgwf{/0F^= /fHosf] zf;sLo :j?k lgwf{/0F^= /fHosf] zf;sLo :j?k lgwf{/0F ;ldlt;ldlt;ldlt;ldlt;ldlt of] d:of}bf ax'dtn] kf; u/]sf] lyPg / o;df ckfªutfsf] ;jfn ;dfj]z x'g ;s]sf] klg 5}g . &= /fli6«o lxt ;+/Ô0F ;ldlt&= /fli6«o lxt ;+/Ô0F ;ldlt&= /fli6«o lxt ;+/Ô0F ;ldlt&= /fli6«o lxt ;+/Ô0F ;ldlt&= /fli6«o lxt ;+/Ô0F ;ldlt o; ;ldltsf] d:of}bfdf /fHosf bfloTj lgb]{zs l;4fGt tyf /fHosf gLltx?df ckfªutfsf] ;jfnfnfO ;dfj]z ul/Psf] 5 . *= Joj:yfksLo c+usf] :j?k*= Joj:yfksLo c+usf] :j?k*= Joj:yfksLo c+usf] :j?k*= Joj:yfksLo c+usf] :j?k*= Joj:yfksLo c+usf] :j?k lgwf{g/0F ;ldltlgwf{g/0F ;ldltlgwf{g/0F ;ldltlgwf{g/0F ;ldltlgwf{g/0F ;ldlt o; ;ldltsf] d:of}bfdf klg ckfªutfsf] ;jfn ;dfj]z ul/Psf] 5}g . (= ;+j}wflgs lgsfosf] ;+/rgf(= ;+j}wflgs lgsfosf] ;+/rgf(= ;+j}wflgs lgsfosf] ;+/rgf(= ;+j}wflgs lgsfosf] ;+/rgf(= ;+j}wflgs lgsfosf] ;+/rgf lgwf{/0F ;ldltlgwf{/0F ;ldltlgwf{/0F ;ldltlgwf{/0F ;ldltlgwf{/0F ;ldlt o; ;ldltn] ;+j}wflgs lgsfosf] Jofj:yf ug]{ qmddf ckfªutf ePsf JoQmL cNk;++Vos Pjd l;dfGts[t ;d'bfo tyf lk58LPsf] ju{ / Ô]qsf] lxt ;+/Ô0F cfof]usf] k|:tfj u/]sf] 5 . !)= ;+j}wflgs ;ldlt!)= ;+j}wflgs ;ldlt!)= ;+j}wflgs ;ldlt!)= ;+j}wflgs ;ldlt!)= ;+j}wflgs ;ldlt o; ;ldltn] cfÎgf] lhDd]jf/L k'/f ug{ gkfpb} ;+ljwfg;efsf] ;do ;lsPsf] lyof] . !!= ;fdflhs / ;f:s[lts!!= ;fdflhs / ;f:s[lts!!= ;fdflhs / ;f:s[lts!!= ;fdflhs / ;f:s[lts!!= ;fdflhs / ;f:s[lts P]s]j4tfsf] cfwf/ lgwf{/0F ;ldltP]s]j4tfsf] cfwf/ lgwf{/0F ;ldltP]s]j4tfsf] cfwf/ lgwf{/0F ;ldltP]s]j4tfsf] cfwf/ lgwf{/0F ;ldltP]s]j4tfsf] cfwf/ lgwf{/0F ;ldlt o; ;ldltn] ;dflhs ;"/Ôsf] xsdf ckfªutf ePsf JoQmLx?nfO klg ;dfj]z u/]sf] 5 . h;df k|of]u ul/Psf] k|:tfljt Joj:yf æ;z:q åGå / ljleGg hgcfGbf]ngsf] qmddf zlxb ePsf dfl/Psf jf j]kQf kfl/Psfx?sf] kl/jf/ tyf To; qmddf 3fOt] eO ckfªu czQm ePsf / lj:yflktx?sf] nflu plrt /fxt ;Ddfg / k'g:yfkgsf] Joj:yf ug]{ . gof“ aGg] ;+ljwfgdf ckfªutfgof“ aGg] ;+ljwfgdf ckfªutfgof“ aGg] ;+ljwfgdf ckfªutfgof“ aGg] ;+ljwfgdf ckfªutfgof“ aGg] ;+ljwfgdf ckfªutf ePsf JoQmLsf] /fhgLltsePsf JoQmLsf] /fhgLltsePsf JoQmLsf] /fhgLltsePsf JoQmLsf] /fhgLltsePsf JoQmLsf] /fhgLlts clwsf/sfnfuL bnx?sf] e"ldsfclwsf/sfnfuL bnx?sf] e"ldsfclwsf/sfnfuL bnx?sf] e"ldsfclwsf/sfnfuL bnx?sf] e"ldsfclwsf/sfnfuL bnx?sf] e"ldsf bf];|f] ;+ljwfg ;efdf xfn}sf] @)^* ;fnsf] hgu0Fgfsf] tYofªs cg';f/ x/]s bnx?n] sDtLdfklg @ k|ltzt ckfªutf ePsf JoQmLx?nfO :yfg /fhlglts cf/Ô0F ug]{ ul/ bnx?n] Joj:yf ug'{ kb{5 . o;/L :yfg lbbf @)^* ;fnsf]@)^* ;fnsf]@)^* ;fnsf]@)^* ;fnsf]@)^* ;fnsf] tYofªs cg';f/tYofªs cg';f/tYofªs cg';f/tYofªs cg';f/tYofªs cg';f/ x/]s bnx?n]x/]s bnx?n]x/]s bnx?n]x/]s bnx?n]x/]s bnx?n] sDtLdf @ k|ltztsDtLdf @ k|ltztsDtLdf @ k|ltztsDtLdf @ k|ltztsDtLdf @ k|ltzt ckfªutf ePsfckfªutf ePsfckfªutf ePsfckfªutf ePsfckfªutf ePsf JoQmLx?nfOJoQmLx?nfOJoQmLx?nfOJoQmLx?nfOJoQmLx?nfO /fhgLlts/fhgLlts/fhgLlts/fhgLlts/fhgLlts cf/Ô0Fsf] Joj:yfcf/Ô0Fsf] Joj:yfcf/Ô0Fsf] Joj:yfcf/Ô0Fsf] Joj:yfcf/Ô0Fsf] Joj:yf ug'{ kb{5ug'{ kb{5ug'{ kb{5ug'{ kb{5ug'{ kb{5
  • 9. ?kfGt/0f k"jf{~rn ckfªutfsf] ju{, ckfªutf ePsf dlxnfx? / lajleGg cfGbf]ng / ;z:q åGåaf6 ckfªutf ePsf JoQmLx?nfO{ ;dfg k|fyldstf lbb} /fhgLlts lgo'QmL nufotsf Joj:yfdf klg ckfªutf ePsf JoQmLx?nfO{ laÈ]z k|flydstf lbg' kb{5 . – bf];|f] ;+ljwfg;efaf6 ckfªutf– bf];|f] ;+ljwfg;efaf6 ckfªutf– bf];|f] ;+ljwfg;efaf6 ckfªutf– bf];|f] ;+ljwfg;efaf6 ckfªutf– bf];|f] ;+ljwfg;efaf6 ckfªutf ePsf ;d'bfon] vf]h]sf] :yfg MePsf ;d'bfon] vf]h]sf] :yfg MePsf ;d'bfon] vf]h]sf] :yfg MePsf ;d'bfon] vf]h]sf] :yfg MePsf ;d'bfon] vf]h]sf] :yfg M ;+;f/sf] Oltxf;nfO x]g]{ xf] eg] ;+ljwfg ;efsf] lgjf{rg b'Ok6s lj/n} cfpg] ub{5 t/ g]kfndf of] df}sf k'g kms]{/ cfPsf] xf] . ljutsf] ;+ljwfg ;efdf ckfªutf ePsf JoQmLx?nfO lbPsf] hlt klg k|fyldstf o; ;+ljwfg;efn] lbg g;Sbf ;du| ckfªutf ePsf gful/sx? ddf{xt ePsf 5g . To;}n] of] ;+ljwfg;efdf ckfªutf ePsf gful/sx?sf] ;jfn lnlvt / d't{ ?kdf g} ;+jf]wfg x'g' kb{5 . jt{dfg ;+ljwfg;efaf6 ;+ljwfg 3f]È0Ff x'bf ckfªutf ePsf gul/sx?sf]nflu lgDg ;jfnx? clgjo{ ;dfj]z x'g' kb{5 . /fhgLltdf c/Ô0F M/fhgLltdf c/Ô0F M/fhgLltdf c/Ô0F M/fhgLltdf c/Ô0F M/fhgLltdf c/Ô0F M !_ ckfªutf ePsf JoQmLx?sf] /fhgLlts kx'"r a9fpgsf]nflu bnx?n] lgjf{rgdf pd]bjf/ dgf]go ubf{ k|ToÔ ;dfg'kflts / dgf]gog ;j} :yfgdf ckfªutf ePsf gful/sx?sf] clgjfo{ k|ltlglwTj x'g] Joj:yf ug'{ kg]{ . – ;+ljwfgdf ljleGg :yfgdf l;dGts[t k5f8L kfl/Psf ju{ h:t} dlxnf, blnt, cflbjf;L hghflt / dw];L, d'l:nd eGg] :yfgdf clgjfo{ ckfªutf ePsf JoQmL elg zAbfjnL /fVg' kg]{ . @_ ;fdflhs ;'/Ôf M@_ ;fdflhs ;'/Ôf M@_ ;fdflhs ;'/Ôf M@_ ;fdflhs ;'/Ôf M@_ ;fdflhs ;'/Ôf M – ckfªutf ePsf JoQmLx?df /f]huf/L ug{ g;Sg]sf] xsdf ;bf c?sf] e/df af“Rg' kg]{ afWotf ePsf ckfªutf ePsf JoQmLx?nfO af“Rg k'Ug] u/L ;fdflhs ;'/Ôf k]G;gsf] Joj:yf ug'{ kg]{ . – ;xof]uLsf] cfjZos kg]{ k'0F{ czQm tyf clt czQm cfkfªutf ePsf JoQmLx?sf]nflu /fHon] ;xof]uL pknAw u/fpg] Joj:yf ;dfj]; ug'{ kg]{ . – af}lbs ckfªutf, dfgl;s ckfªutf, x]df]km]nLof, cl6hd, 8fpgl;G8/f]d, d:s'n/ l8:6«f]kmL, dlxnf ckfªutf , afn ckfªutfsf] nfuL ljÈ]z Joj:yfx'g' kg]{ . – /f]huf/L ug]{ jf}lbs ckfªutfsf cleefjsx?nfO b}lgs sfo{ ug]{ ;dodf s]xL ;x'nLot lbg' kg]{ . #= efÈf ;+rf/ / gLlt M#= efÈf ;+rf/ / gLlt M#= efÈf ;+rf/ / gLlt M#= efÈf ;+rf/ / gLlt M#= efÈf ;+rf/ / gLlt M – ckfªutf ePsf JoQmLx?dWo] alx/f tyf ;':t >j0F ckfªutf ePsf JoQmLx?sf] nflu bf]ef;], gf]66]s/ / ;fªs]lts efÈfsf] ;xh pknAwtf x'g] s'/f ;dfj]z u/fpg' kg]{ . – >j0F b[li6 ljlxgx?sfnflu :k:6 ;+rf/sf] Joj:yf x'g' kg]{ – l8lh6n OGkm/d]zg l;:6d tyf cGo ;"rgf k|ljwLsf] ;jfn ;dfa]z ug'{ kg]{ . – b[li6 lalxgx?sfnflu a|]n lnlk, alx/fx?sfnflu ;fªs]lts efÈf / bf]ef;], ;':t >j0Fsfnflu gf]66]s/, >j0F b[li6lalxgx?sfnflu :kz{ ljlwaf6 ;+rf/ tyf k9g] Joj:yf sf] Uof/]G6L ug'{ kg]{ . $= /f]huf/Lsf] clwsf/ M$= /f]huf/Lsf] clwsf/ M$= /f]huf/Lsf] clwsf/ M$= /f]huf/Lsf] clwsf/ M$= /f]huf/Lsf] clwsf/ M – lzlÔt a]/f]huf/ ckfªutf ePsf JoQmLx?nfO cfTd lge{/ agfpgsf]nflu /f]huf/Lsf] clgjfo{ Joj:yf ub}{ clzlÔt lg/Ô/ a]/f]huf/ ckfªutf ePsf JoQmLx?sf]nflu :j/f]huf/ d'ns sfo{qmd ug{ kfpg] ul/ ;+ljwfgdf Joj:yf ug'{ kg]{ . – Psk6s /f]huf/Ldf k|j]z ul/;s]sf ckfªutf ePsf JoQmLx?nfO cGo Joj:yf geP ;Dd lgsfNg gkfOg] k|ltj4tf bnx?n] ug'{ kg]{ . – ckfªutfePsf JoQmLx?sf] /f]huf/Lsf] cj;/nfO{ a9fpgsf]nflu ckfªutf ePsf JoQmLx?nfO /f]huf/L lbg] gLlh tyf Jofkf/Ls k|lti7fgx?nfO ;x'lnot lbg] sfg'gL Joj:yf u/fpg ;+ljwfgn] lgb]{zg ug'{ kg]{ . ckfªutf ePsf JolQmx?df /f]huf/L ug{ g;Sg]sf] xsdf ;bf c?sf] e/df af“Rg' kg]{ afWotf ePsf ckfªutf ePsf JoQmLx?nfO af“Rg k'Ug] u/L ;fdflhs ;'/Iff k]G;gsf] Joj:yf ug'{ kg]{ .
  • 10. ?kfGt/0f k"jf{~rn =%=lzÔf M=%=lzÔf M=%=lzÔf M=%=lzÔf M=%=lzÔf M – ckfªutf ePsf JoQmLx?sfnflu kx'"r ;lxtsf] cf}krfl/s / cgf}krfl/s clgjfo{ lgz'Ns lzÔf ;lxtsf] Joj:yf x'g' kg]{ . – ckfªutf ePsf JoQmLx?sf] ckfªutf cg's'nsf] lzÔf k|fKt ug]{ cj;/sf] >Lhgf ug'{ kg]{ . – ckfªutf ePsf JoQmLsf 5f]/f5f]/LnfO{ k9g /fHon] lgz'Ns k9g kfpg] Uof/]G6L ;lxtsf] Joj:yfsf] ;+ljwfgdf ;dfj]z ug'{ kg]{ . ^= :jf:Yo M^= :jf:Yo M^= :jf:Yo M^= :jf:Yo M^= :jf:Yo M – ckfªutf ePsf JoQmLx?sf] :jf:Yo ;]jf ;DjGwL kx'“r k'of{pg lgMz'Ns :jf:Yo ;]jfsf] ;xh pknJwtf ;lxt c;fWo} /f]ux? h:t} d[uf}nf, d'6', cj'{w - SoG;/_ h:tf /f]ux?sf] laÈ]z pkrf/sf] Joj:yf ug{ ;+ljwfgn] lgb]{zg ug'{ kg]{ . – ckfªutf ePsf JoQmLx?nfO clgjfo{ :jf:Yo ladfsf] Joj:yf x'g' kg]{ . – ckfªutf ePsf JoQmLx?sf] :jf:Yo k'g:yf{kfgfsf sfo{x?df :yflgo :t/;Dd k'of{pg ;+ljwfgn] lgb]{zg ug'{ kg]{ . – ckfªutf ePsf dlxnfx?sf] k|hgg :jf:Yosf] clwsf/sf] ;+/Ô0F ug{ ;+ljwfgdf ;dfj]z ug'{ kg]{ . – ckfªutf ePsf JoQmLx?sf] zf/Ll/s k'gyf{kgf ;xfos ;fdfu|Lx?sf] ;xh pknJwtfsf] nflu ;+ljwfgn] lgb]{zg ug{ kg]{ . &= ;dfj]zL / lg0F{o k|s[ofdf ;xeflutf M&= ;dfj]zL / lg0F{o k|s[ofdf ;xeflutf M&= ;dfj]zL / lg0F{o k|s[ofdf ;xeflutf M&= ;dfj]zL / lg0F{o k|s[ofdf ;xeflutf M&= ;dfj]zL / lg0F{o k|s[ofdf ;xeflutf M – /fhgLlts bnx?n] ug]{ ljleGg txsf] lg0F{o k|lqmofdf ;+DjlGwt bndf cfj4 ckfªutf ePsf JoQmLx?nfO lg0F{o k|s[ofdf ;xefuL u/fpg' kg]{ . – ckfªutf ePsf JoQmLx?nfO ljsf; lgdf{0F,gLlt lgdf{0F sfof{Gjog k|s[ofdf ;dfj]zul/ ;xefuL u/fpg' kg]{ . *= lhjgsf] clwsf/ / ;DktLsf] ;+/Ô0F M*= lhjgsf] clwsf/ / ;DktLsf] ;+/Ô0F M*= lhjgsf] clwsf/ / ;DktLsf] ;+/Ô0F M*= lhjgsf] clwsf/ / ;DktLsf] ;+/Ô0F M*= lhjgsf] clwsf/ / ;DktLsf] ;+/Ô0F M ckfªutf ePsf JoQmLx?nfO ;Ddflgt hLjg ofkg ug{ / ckfªutf ePsf JoQmLx?sf] ;DkQLsf] ;+/Ô0Fsfnflu sfg'gL Joj:yf u/fpg ;+ljwfgn] lgb]{zg ug'{ kg]{ . (= gful/s clwsf/ / gful/stf ;lxtsf](= gful/s clwsf/ / gful/stf ;lxtsf](= gful/s clwsf/ / gful/stf ;lxtsf](= gful/s clwsf/ / gful/stf ;lxtsf](= gful/s clwsf/ / gful/stf ;lxtsf] klxrfg Mklxrfg Mklxrfg Mklxrfg Mklxrfg M u0FtGqsf] :yfkgf eO;s]sf] cj:yfdf klg ckfªutf ePsf JoQmLx?n] cGo gful/sx? ;dfg clwsf/ k|fKt ug{ g;s]sf]sf] x'“bf cGo gful/s ;/x gful/s clwsf/ k|fKt ug{ ;'lglZrttf ug'{ kg]{ . ckfªutf ePsf JoQmLx?sf] k}t[s ;DktL x/0F ug]{ dg;fon] sltko kl/jf/sf ;b:on] gful/stf g} gjfgfOlbg] x'bf ;j} eGbf klxnf ckfªutf ePsf JoQmLnfO gful/stf s;/L lbnfpg ;lsG5 elg gLltut Joj:yf ug{ ;+ljwfgn] lgb]{zg ug'{ kg]{ . !)= åGå tyf /fhgLlts cfGbf]ngdf ckfªutf!)= åGå tyf /fhgLlts cfGbf]ngdf ckfªutf!)= åGå tyf /fhgLlts cfGbf]ngdf ckfªutf!)= åGå tyf /fhgLlts cfGbf]ngdf ckfªutf!)= åGå tyf /fhgLlts cfGbf]ngdf ckfªutf ePsf AoQmLx?sf nfluePsf AoQmLx?sf nfluePsf AoQmLx?sf nfluePsf AoQmLx?sf nfluePsf AoQmLx?sf nflu ljleGg ;dodf ePsf åGå bf]xf]/f] ´8k, hgcfGbf]ng, dw]z cfGbf]ng nufot tyf /fhgLlts cfGbf]ngsf qmddf 3fOt] c+ue+u eO ckfªutf ePsf JoQmLx?sf] plrt Joj:yfkg tyf ;Ddflgt hLjg ofkgsfnflu ;+ljwfgn] lgb]{zg ug'{ kg]{ . !!= ckfªutf zzQmLs/0F cfof]u!!= ckfªutf zzQmLs/0F cfof]u!!= ckfªutf zzQmLs/0F cfof]u!!= ckfªutf zzQmLs/0F cfof]u!!= ckfªutf zzQmLs/0F cfof]u ckfªutfsf] ;jfnnfO ;+jf]wg ug{ Ps ckfªutf zzQmLs/0F cfof]usf] u7g ug'{ kg]{ . lgZsÈ{ MlgZsÈ{ MlgZsÈ{ MlgZsÈ{ MlgZsÈ{ M s'g} klg /fi6« ;d'Ggt /fi6« aGgsf] /fHosf x/]s gful/sx?n] ljgfe]befj clwsf/ k|fKt u/]sf] x'g' kb{5 . hj ;Dd ckfªutf ePsf JoQmLx?n] k'0F{ ?kdf cfly{s, ;fdflhs, ;f+s[lts, gful/s / /fhgLlts clwsf/ k|fKt ug{ ;Sb}gg tj ;Dd /fi6« ljsf; ;Dej 5}g . To;}n] jt{dfg ;+ljwfg;efaf6 clgjfo{ ?kdf ckfªutf ePsf JoQmLx?sf ;jfnx? ;dfj]z ug'{ kb{5 cGoyf #) nfv gful/snfO{ cGofo x'g]5 . ;jfn / ;'´fjx? tof/ kg]{;jfn / ;'´fjx? tof/ kg]{;jfn / ;'´fjx? tof/ kg]{;jfn / ;'´fjx? tof/ kg]{;jfn / ;'´fjx? tof/ kg]{ /fli6«o ckfªu dxf;+3 g]kfn/fli6«o ckfªu dxf;+3 g]kfn/fli6«o ckfªu dxf;+3 g]kfn/fli6«o ckfªu dxf;+3 g]kfn/fli6«o ckfªu dxf;+3 g]kfn kf]i6aS; g+ (!** sf7df08f}kf]i6aS; g+ (!** sf7df08f}kf]i6aS; g+ (!** sf7df08f}kf]i6aS; g+ (!** sf7df08f}kf]i6aS; g+ (!** sf7df08f} ;'bz{g ;'j]bL;'bz{g ;'j]bL;'bz{g ;'j]bL;'bz{g ;'j]bL;'bz{g ;'j]bL ;Dks{ (*%!)%(#^);Dks{ (*%!)%(#^);Dks{ (*%!)%(#^);Dks{ (*%!)%(#^);Dks{ (*%!)%(#^)
  • 11. ?kfGt/0f k"jf{~rn k|fs[lts ljktx?af6 s'g} klg b]z c5"t 5}g . o:tf b}jL k|sf]knfO{ k"0F{ ?kn] 6fg{ g;lsP klg To;sf] plrt Joj:yfkg / hf]lvd Go"gLs/0F eg] lg;Gb]x ug{ ;lsG5 . b]zsf] cfly{s cj:yfn] klg o:tf ljkt Joj:yfkg / hf]lvd Go'gLs/0Fdf k|ToÔ k|efj kf5{ / ljsl;t / ljsf;f]Gd'v b]zdf x'g] d'Vo leGgtf klg oxL x'g;S5 . ;g @)!! ;fnsf] dfr{ !! sf] Tof] lbg ;fob w]/}sf nflu Pp6f ljgfzsf/L / qf;bLk"0F{ lbgsf ?kdf c´} tfh} /x]sf] x'g'k5{, h'g lbgdf hfkfgdf dxfe"sDk / ljgfzsf/L ;'gfdL cfPsf] lyof] . xhf/f}+ 3fOt] ePsf, nfvf}+ lj:yflkt ePsf clg ´G8} @) xhf/eGbf a9Ln] k|f0F u'dfPsf] Tof] 36gfnfO{ d}n] klg k|ToÔ ¿kdf cg'ej u/]sf] lyP" . a9bf] ;x/Ls/0F, cJojl:yt a:tL, e"sDk k|lt/f]wL 3/x¿sf] lgdf{0F gx'g' nufotnfO{ b[li6ut ubf{ d s] eGg c;lhnf] dflGbg eg] olb To:t} e"sDk xfd|f] b]z To;df klg sf7df8f}+df hfg] xf] eg] xfdL w]/} cy{df ;dfKt x'g ;S5f}+ . e"sDkn] vf;} hfkfgnfO{ Ôlt gk'¥ofPsf] eP klg To;kl5 cfPsf] ;'gfdLsf] e]nn] eg] 8f= sdn nfld5fg] hfkfgnfO{ klg ck"/0FLo Ôlt eof] . l;ªuf] hfkfg zf]sdf 8'Aof], lah'nL, kfgL / vfBfGgsf] cefj klg eof], y'k|} ef}lts ;+/rgfx¿ elTsP / b]zn] ;+s6sfn 3f]È0Ff u/L cfÎgf] ;Dk"0F{ zlSt To;df nufof] . l;ªuf] ljZjn] Ps eP/ hfkfgnfO{ x/;Dej ;xof]u u/]sf] lyof] . ;fy} ;/sf/L txaf6 lg0F{o u/fP/ xfdLn] kfpg] u/]sf] tnadf &=* k|ltzt s6f}tL u/L of] Ô]qsf nflu 5'6ofOPsf] lyof] / of] tnasf] s6f}tL ug]{ qmd @)!$ ;fnsf] dWo;Dddf /xof] . lj=;+= @)$% kl5 g]kfnn] ljgfzsf/L e"sDksf] Tolt dx;'; ug{ gk/] klg x/]s jÈ{ xfdLnfO{ af9L / klx/f]n] ;tfO/x]sf] 5 . o;/L k|efljtx?sf] p4f/, pkrf/, vfgf / a:g] Joj:yfsf nflu /fHon] alnof] pkl:ylt hgfpg g;s]sf] s'/f aflx/ cfO;s]sf] 5 . hfkgdf Tolt 7"nf] k|sf]ksf a]nfdf klg sxL+ st} n'6kf6sf 36gfx? ePgg, vfBfGgsf] s[lqd cefj vf;u/L d"Noj[l4 ug{ vf]Hg] xfd|f Jofkf/Lxµdf b]lvg] lgs[i6 ;f]r slxNo} b]lvPg hfkfgLx?df . a? :jo+;]jLsf ?kdf ;]GbfO{ / km's'l;dfsf hgtfnfO{ vfBfGg nufot cGo ;fdu|Lx? pknAw u/fpg] sfd
  • 12. ?kfGt/0f k"jf{~rn u/] Toxf“sf hgtfn] . x'g t b]zleq / aflx/ /x]sf g]kfnLx?n] s]xL cfly{s ;xof]u t ul//x]sf 5g, t/ lj:yflktx?nfO{ pgLx?sf] lalu|Psf] dfgl;s cj:yfnfO{ ;3fpgsf nflu k|efjsf/L p4f/ / k'gM:yfkgf h?/L k5{, h'g s]jn ;/sf/L txsf] dfq} k|of;af6 ;Dej gx'g ;S5 . cfly{s ;xof]u ug'{ afx]s s] slxNo} xfdLn] ;f]r]sf 5f}+, To;/L k|efljt Ô]qdf xfdLn] ef}lts pkl:ylt slt hgfPsf 5f}+ eg]/ . l;Gw'kfNrf]sdf klx/f] / cGo Ô]qdf af9L hf"bf ;x/L Onfsfsf xfdLnfO{ b'Vg] ls gb'Vg] < sf]zLn] k"j{df ljgfz lgDTofp“bf To; afx]ssf cGo Ô]qsf xfdLnfO{ 5'g] ls g5'g] < k|fs[lts k|sf]kn] h;nfO{ klg c;/ ug{ ;S5 . To;}n] o; ;DaGwL ljBfno txb]lv g} ljBfyL{x¿nfO{ plrt hfgsf/L lbg ;lsg]u/L kf7oqmdsf] ljsf; ul/g'k5{, h;n] pgLx¿nfO{ ljktsf ;dodf s] ug'{k5{ eGg] k"0F{ 1fg xf]; . Toltdfq xf]Og, pgLx¿df :jo+;]jL efjgfsf] ljsf; x'g] vfnsf ljÈoj:t'x¿nfO{ ;dfj]z ul/Pdf Psn] csf{nfO{ ;xof]u ug]{ efjgfsf] ljsf; x'g;S5 . hfkfgdf @)!! sf] pQm ljgfzsf/L 36gf ePkl5 Ps ;]d]:6/hlt sltko ljBfno / ljZjljBfnox?n] aGb u/] / b}jL k|sf]k k|efljt Ô]qdf ;a}n] :j:km't{ ?kdf ;3fpgsf nflu ;xefuL eP . o;/L ;xefuL ePafkt ljZjljBfnox?n] ljBfyL{x?nfO{ pgLx?n] cWoog ubf{ k|fKt x'g] qm]l86 :jtM lbg] Joj:yf ul/of] . of] Joj:yfaf6 Psflt/ ljBfyL{x?n] ljktdf k/]sfnfO{ s]xL xb;Dd ;xof]u ug{ kfPsf] cg'e"lt ug{;s] eg] csf{lt/ cWoog u/] ;/x g} qm]l86 klg k|fKt ug{;s] . ca t lqe'jg ljZjljBfno klg ;]d]i6/ k|0FfnLdf uPsf] 5, h;n] o:tf Jofjxfl/s kÔnfO{ klg ;d]6g ;Sg]u/L lzÔsnfO{ tof/ ub}{ n}hfg ;Sg'k5{ . k|fs[lts k|sf]kn] ;a} k|efljt x'g] eP klg dlxnf, afnaflnsf, j[4j[4f clg ckfªu gful/sx? c´} a9L uDeL/ cj:yfdf x'G5g . hfkfgsf] pSt ljgfzsf/L 36gfdf klg j[4j[4f clg ckfªu gful/sx?sf] cj:yf bogLo b]lvP kl5 cfhsn o:tf gful/sx?nfO{ s;/L ljkt Joj:yfkgdf ;d]6g ;lsG5 eGg] af/]df Wofg s]lGb|t x'gyfn]sf] 5 / @)!% ;fn k5fl8sf nflu to x'"b} u/]sf ljsf;sf nIox?df k|fs[lts k|sf]knfO{ ;d]6g] k|of;x? eO/x]sf 5g . ;]GbfO{, h'g @)!! ;fnsf] e"sDk / ;'gfdLaf6 clt k|efljt Ô]q xf], Toxf“ g} cfufdL jÈ{sf] dfr{sf] !$ b]lv !* tfl/v;Dd ljktsf hf]lvd Go'gLs/0F ;DaGwL x'g] ljZj ;Dd]ngdf ckfªutfnfO{ ljz]È k|fyldstfdf /flvPsf] 5 . b}jL k|sf]kdf ;a} dflg;x?n] p:t} vfnsf hf]lvdsf] ;fdgf ug]{ eP klg s:tf dflg; a9L k|efljt x'G5g eGg] s'/f pgLx?sf] cfly{s tyf ;fdflhs cj:yf, gful/s ;r]tgfsf] / ;zQmLs/0Fsf] :t/ clg p4f/ ;fdu|Lx?df x'g] kx'"rn] e"ldsf v]Ng] s'/f cWoogn] b]vfPsf 5g . rfx] Tof] b}jL k|sf]k xf]; of åGå, ckfªu JolQmx¿ To;af6 a9L k|efljt x'G5g eGg]df vf;} b'O{dt 5}g . xfO6Ldf @)!) df uPsf] e"sDkdf 3fOt] eO{ sl/a @ nfvhlt dflg;x? ckfªu ePsf] cg'dfg ul/Psf] 5 . p4f/df kx'“r / cfkTsfnLg af;:yfgsf] Joj:yf gx'g', vfB ;fdu|Lsf] ljt/0Fdf pgLx?nfO{ k|fyldstf glbg' cflb b}jL k|sf]k eO;s]kl5 ckfªu gful/sx?n] ef]Ug'kg]{ s]xL r'gf}tLx? x'g . Psflt/ cfjZos k"j{tof/Lsf] cefjdf ckfªu gful/sx?nfO{ b}jL k|sf]ksf ;dodf p4f/ gul/g] ;Defjgf /xG5 eg] csf]{lt/ ckfªu gful/sx?sf] klxrfg ug{df g} 7"nf] ;d:of x'g;S5 . pko'St / k|efjsf/L ;+oGq / s'g 7fp“df slt ckfªu gful/sx? a:5g eGg] tYofªssf] cefjdf . g]kfnsf] ;Gbe{df s]Gb|Lo txdf ;+oGqx? eP klg tL ljkt Joj:yfkg / hf]lvd Go'gLs/0Fdf Wofg s]lGb|t ug]{eGbf klg k|fs[lts k|sf]k e};s]kl5 k|ltlqmof hgfpgdf g} ;Lldt eP´}+ k|tLt x'G5 . uf]i7L / ;]ldgf/ ug]{ / ljb]zdf tflnd klg k|fKt ug]{ t/ b]zleq To;/L l;s]sf ;Lksf] k|of]u ug]{ cg's"n cj:yf tof/ gug]{ k|j[lQn] hgwgsf] ÔltnfO{ sd ug{ ;lsGg . ckfªutf ;DaGwL dxf;GwLsf] wf/f !! n] :ki6;"u hf]lvd / cfkTsfnLg cj:yfdf ckfªu gful/sx?k|lt /fHon] ug'{kg]{ bfloTjx? pNn]v u/]sf] 5 . o;}sf cfwf/df klg ca ckfªu JolQmx?sf] cfjZostfnfO{ ;Daf]wg ug]{u/L ljkt Joj:yfkgsf ;a} lqmofsnfkx?df pgLx?nfO{ k|ToÔ ?kdf ;xeflutf u/fOg'k5{, tfls o;/L agfOPsf sfo{qmdx¿ pgLx¿sf nflu klg plQs} ?kdf k|efjsf/L x'g ;s'g . sflGtk'/ b}lgsdf k|sflzt ljkt Joj:yfkg / hf]lvd Go'gLs/0fdf Wofg s]lGb|t ug]{eGbf klg k|fs[lts k|sf]k e};s]kl5 k|ltlqmof hgfpgdf g} ;Lldt
  • 13. ?kfGt/0f k"jf{~rn ;]jfdf ;ljgo gd| lgj]bg of] 5 sL lghfdlt ;]jfnfO{ ;dfj]zL rl/qsf] lgdf{0f ug{ v'Nnf k|ltof]lutfåf/f k"lt{ x'g] kbdWo] $% k|ltzt kb 5'6ØfO ;f] k|ltztnfO{ ;tk|ltzt dfgL dlxnf ##, cflbjf;L hghflt @&, dw]zL @@, blnt (, ckfªu % / lk5l8Psf] If]q rf/ k|ltzt ;dfj]zL sf]6fsf] Joj:yf u/L 5'§f–5'§} k|lt:kwf{af6 kbk"lt{ ug]{ Joj:yf ul/Psf] 5 . o;} cg'¿k @)%* ;fnsf] /fli6«o hgu0fgfn] g]kfn clw/fHo leqsf s'n hg;+Vofsf] z"Go bzdnj $^ k|ltzt ckfªutf ePsf JolQmx¿sf] hg;+VofnfO{ cfwf/ dfg]/ lghfdlt ;]jfdf o; ju{sf nflu kfFr k|ltzt ;dfj]zL sf]6f cf/If0f ul/of] . olx Joj:yfsf] cfwf/df nf]s;]jf cfof]un] x/]s jif{ k|To]s nf]s;]jf cfof]usf] If]qLo / c~rn sfof{nox¿sf nflu ckfªutfsf] sf]6fx¿ a9Ldf b'O{j6f clwsf+; If]qdf Ps / sltko s]Gb|sf ;fy} cGo lghfdlt ;]jf jf kbx¿df z"Go klg /x]sf] cj:yf 5 . o;/L cf/If0f ul/Psf] ckfªutf sf]6fdf ;of}+ ckfªutf ePsf JolQmx¿n] cfj]bg kmf/d e/L tf]lsPsf] ;dodf k/LIffdf ;fd]n ePsf 5g . t/ ;kmntf xft nfUg g;ls/x]sf] cj:yf xf], / oL cf/If0f sf]6fdf dlxnf, blnt, cflbjf;L hghflt, dw];L nufotsf] ;d'bfon] o; ckfªutfsf] % k|ltzt ;dfj]zL sf]6faf6 /f]huf/L k|fKt ug{ ;s]sf] 5}g eGg] k|df0fx¿ kl5Nnf] ;dodf b]vfkl//x]sf] ;Gbe{ xf] . of] gLlt of] ljlw / k|lqmofn] ckfªutf ePsf ;a} hfthflt blnt, cflbjf;L hghflt dw]zL, dlxnfx¿df kl5Nnf] ;dosf] glthfn] k|ToIf ¿kdf cGofo / lje]bdf kfl//x]sf] b]vfPsf] 5 . o:tf] glthf b]lvg'df pDd]åf/x¿sf] sfof{Gjogsf] r/0f cem} ablgotk"0f{ 5 ;/sf/L gLlt c;Ifdtf dfq sf/stTj x}g, gLltdf ePsf] lje]bsf] sf/0fn] b]vfPsf] kl/0ffd xf] . blnt, cflbjf;L hghflt dw]zL, dlxnfx¿df b]lvPsf] c;kmntf pDd]åf/x¿sf] c;Ifdtf;Fu t'ngf eof] / cf}+NofOof] eg] sdhf]/ ju{, ;d'bfo dfly bf]if y'kf/]/ pGd'lQm kfpg] pkfo afx]s cGo s]xL x'g ;Sb}g . h:n] k|ltjfb ug]{ ;fx; /fVb}gg =======Û ;dfj]zL gLltsf] ;}4flGts w/ftn Tolt a]nfsf] ljBdfg cj:yfdf /fHosf ;|f]t, ;fwg zf;g k4lt / zlQmsf afu8f]/ ;dfn]sf ju{;Fu df}nfPsf gftfjfb / s[kfjfbsf] ;+hfn / afFsL /x]sf hLljt cjz]ifleq 5]pnfu]sf tyf kfvf kfl/Psf ju{ ;d'bfonfO{ /fHo ;+rfngsf ;a} ;+oGqx¿df pgLx¿sf] ;xeflutf z'lglZrt x'g jf hg;ªVofsf] cfwf/df ;dfj]zL x'g g;Sg] cj:yf / sf/0fx¿sf] k[i7e"lddf cfwfl/t 5 . of] kl/l:yltaf6 d'lQmsfdL kl/jt{gsf nflu lghfdlt ;]jfdf $% k|ltzt ;dfj]zL sf]6f kfvf kfl/Psf ju{ ;d'bfox¿sf nflu Joj:yf u¥of] / cfkmgf] hftL cfkmgf] ju{, ;d'bfo;Fu ;xh ¿kdf k|lt:kwf{sf] dfWodaf6 5gf}6 x'g] gLltut jftfj/0f tof/ eof] . of] k|lqmof ;fdflhs Gofosf] lx;fjdf klg pko'{Qm / j}1flgs cfwf/ g} dfGg' kb{5 . t/ ckfªtfsf] If]qdf eg] Tolx % k|ltzt ;dfj]zL sf]6fdf ckfªutf ePsf a|fDx0f, If]qL, dlxnf, cflbjf;L hghflt, blnt, dw];L lk58f If]qnufotsf ju{ ;d'bfo nf]s;]jf cfof]usf k/LIffx¿df jf ;/sf/L /f]huf/Lsf nflu v'nf k|lt:kwf{ ul//x]sf 5g . t;y{ ckfªutf If]qsf] % k|ltzt ;dfj]zL sf]6f v'nf k|lt:kwf{Tds k|0ffnLdf xfn;Ddsf] glthfnfO{ x]g]{ xf] eg] klg ckfªutf ePsf JolQmx¿sf nflu ul/Psf] % k|ltzt ;dfj]zL sf]6fdf cflbjf;L hghflt, blnt, dw]zL ;d'bfo, / lk58f If]qsf ju{, ;d"bfon] /f]huf/L k|fKt ug{ ;s]sf 5}gg . rGb| /fO{
  • 14. ?kfGt/0f k"jf{~rn cfwfl/t 5 . hxfFaf6 dlxnf, cflbjf;L hghflt, blnt, dw]zL lk58LPsf ju{ If]qsf ;d"bfodf /x]sf ckfªtf ePsf JolQmx¿sf] /f]huf/Ldf ;dfj]zLs/0f / ;dfg'kflts ;xeflutf z'lglZrt x'g ;Sb}g . ;fy} xfn;Ddsf] glthfnfO{ x]g]{ xf] eg] klg ckfªutf ePsf JolQmx¿sf nflu ul/Psf] % k|ltzt ;dfj]zL sf]6fdf cflbjf;L hghflt, blnt, dw]zL ;d'bfo, / lk58f If]qsf ju{, ;d"bfon] /f]huf/L k|fKt ug{ ;s]sf 5}gg . ;fy} oL ju{ ;d'bfo leqsf jf:tljs ckfªutf ePsf JolQmx¿n] cfkmg} ju{ ;d'bfoleqsf] ;dfj]zL sf]6faf6;d]t cj;/ k|fKt ug{ ;s]sf 5}gg . To;sf/0f ckfªutfsf] ulDe/tf;d]tsf] ljljwtf k|ltsf] pRr a'emfO{sf] sl7gfOn] x'g ;S5 gLltut Joj:yfkgdf q'l6 x'g k'Uof] . hxfFaf6 ckfªutfsf] If]qdf klg csf]{ lje]bsf] ;'¿cft eof] / h;n] xfn cfP/ lje]bk"0f{ glthf b]vfpg yfNof] . g]kfn ax'hflt, ax'eflifs ax';f+:s[lts / ax'wfld{s ¿kdf /x]sf] ju{ ;d'bfox¿df hLjg:t/ lzIff / hgr]tgfsf cfodx¿df klg ljljwtf 5 . oL g} cfwf/x¿nfO{ tYout cfwf/df s]nfpFbf hftLo, If]qLo, n}lªus ;dfj]zLs/0fsf] nflu ljz]if gLltaf6 cjnDjg ul/Psf pkofx¿ tyf ;dfj]zLs/0fsf] nflu ul/Psf] ljz]if Jo:yfx¿ ;fdflhs Gofosf] lx;fjdf csf6o 5g . tyflk ckfªutfsf] ;d:of s'g} hflt ljz]if, wd{ ljz]if, ju{ / If]q ljz]if;Fu dfq hf]l8Psf] ljifo x}g, ckfªutfsf] If]q klg oL g} ax'kIfLo ;fdflhs w/ftn;Fu cGt/;DjlGwt ljifo x'g . juL{o, hftLo, If]qLo, n}ªuLs pTkL8gsf] ;jfnleq hf]l8Psf] csf]{ pTkL8gsf] ;jfn xf], ckfªutfsf] If]q . oL juL{o, hftLo, If]qLo, n}ªuLstfsf] ljifo jt{dfg cj:yfdf of] /fHosf] k|d'v ;jfn Pjd d'2fx¿ ag]sf 5g . oL pTkL8gsf ;jfnsf] ;Djf]wg x'g] qmddf ToxLleqsf csf]{ pTkL8gdf /x]sf ckfªutf If]qnfO{ klxrfg / ulDe/tfsf] cfwf/df ljz]if gLlt tyf sfo{qmdx¿ dfkm{t cj;/x¿ l;h{gf ul/g' kb{5 eGg] xf] . t;y{ Pstfdf cg]stf eO{ km}lnPsf ckfªutfsf] d'2f Pj+ ;jfnx¿df gLltut txsf] ;+/rgfdf oL ;Dj]bgzLntf / dd{x¿ knfog x'g'n] lje]bsf] l;h{gf ePsf] b]lvG5 / alx:s/0fdf k/]sf ju{, If]q / ;d'bfosf ckfªutf ePsf JolQmx¿df clwsf/ / cj;/x¿ s6f}tL ePsf] cj:yf xf] To;sf/0f olb gLlt ;a}sf nflu xf] eg] ljBdfg lghfdlt ;]jfsf] kbk"lt{;DjGwL Joj:yf cGt/ut ;dfj]zLs/0fsf] cfwf/nfO{ kl/dfh{g ug{ cfjZos 5 gLltut q'l6af6 s;}nfO{ lje]b x'G5 eg] To:tf gLlt kl/dfh{g x'g klg cfjZos 5 . cGttM ckfªutf If]qsf nflu % k|ltzt ;dfj]zL sf]6f Go"g ePsf] sf/0fn] of]Uotf k'u]sf / Ifdtf ePsf ;Ifd ckfªutf ePsf JolQmx¿ /f]huf/Laf6 ljd'v / jl~rt x'g' kg]{ l:ylt l;h{gf u/]sf] 5 . o;nfO{ s]xL xb;Dd Go"gLs/0f ug{ / ckfªutf ePsf JolQmx¿sf nflu cj;/x¿ l;h{gf ug{ ;lsg] cj:yf 5 . h;sf nflu jt{dfg lghfdlt ;]jf P]g / lgodfjnL leqsf kbk"lt{ ;DjGwL ;dfj]zL gLltnfO{ ;dosf] dfusf] cfwf/df kl/dfh{g ug{ cfjZos 5 . h;sf nflu tklzn cg';f/sf] gLltut k|fjwfgx¿sf] Joj:yf ug{ ;lsPdf lje]b/lxt ;fdflhs Gofodf yk ;xof]u k'Ug] b]lvG5 . ckfªutf If]qsf] % k|ltzt cf/If0f sf]6f @)%* ;fnsf] hgu0fgfdf b]ze/sf ckfªutf ePsf JolQmx¿sf] hg;+Vof )=$^ k|ltztsf] cfwf/df Joj:yf ul/Psf] xF'bf pQm % k|ltzt ;dfj]zL sf]6fnfO{ @)^* ;fnsf] hgu0fgfn] b]vfPsf] b]z e/sf ckfªutfsf] hg;+Vof !=($ k|ltztsf] cfwf/df ckfªutfsf] ;dfj]zL sf]6f % k|ltztdf yk j[l4 ug{ cfjZos 5 . ckfªutfsf] jt{dfg !=($ k|ltzt hg;ªVofsf] cfwf/df % k|ltztdf j[l4 ePsf ckfªutfsf] ;dfj]zL sf]6f ;a} hflt, lnªu ju{ If]qleqsf ckfªutf ePsf JolQmx¿sf] nflu v'nf k|lt:kwf{sf] k|0ffnL cGt/ut g} ;'/lIft ug]{ . Dflxnf, blnt, cflbjf;L hghflt, dw]zL ;d'bfosf nflu ;dfj]zL] sf]6fleqaf6 % j6f sf]6f ePdf ! / !) j6f sf]6f ePdf b'O{ j6f u/L Pjd k|sf/n] ToxL ;d'bfodf /x]sf ckfªutf ePsf JolQmx¿sf nflu cf/If0fsf] Joj:yf x'g cfjZos 5 . ckfªutfsf] ulDe/tfsf] cfwf/df k|fyldstfsf] Joj:yf ug]{ . – ufO{3f6, pbok'/ raic841@gmail.com
  • 15. ?kfGt/0f k"jf{~rn b[li6laxLg lr/GhLljsf] cfF6f dLn vf]Ng]] cfF6 ckfªutf ePsfx¿nfO{ xfd|f] ;dfhdf cem} x]nfxf]rf] ug]{ / bofsf] kfq agfpg] ul/G5 . t/ lr/GhLljn] u/]sf] ;+3if{n] ckfªutf x'g]x¿ lbgxLg x}gg km/s Ifdtf ePsfx¿ x'g eGg] k|dfl0ft ePsf] 5 . xKtfsf] zlgaf/ / d+unaf/ lr/lGhjLsf] sdfpg] lbg xf] . ha lo b'O{ af/ glhs cfpF5g cl3Nnf] lbgb]lv g} b'j} cfFvfdf Hof]lt gePsf b[li6laxLg cwa+};] lr/lGhjL zdf{ / pgsL >LdtL ls/0fnfO{{ wfuf]df sfutL, n;'g / vf];f{gL pGg EofO{ gEofO{ x'G5 . >LdtLn] sfutL, n;'g / vf];f{gL wfuf]df pgL lbPkl5 lr/lGhjL x/]s zlgaf/ / d+unaf/ lbge/L lj/f6gu/sf x/]s rf]s / ulNnsf k;n k;n / 3/3/df uP/ laqmL ub{5g . o;}af6 rn]sf] 5 b[li6laxLg lr/lGhjLsf] kl/jf/sf] u'hf/f . 3/ k;nsf b}nfx¿df zlgaf/ / d+unaf/ wfuf]df pg]sf] xl/of] sfutL / vf]{;fgL em'08ofPdf c?sf] gh/ nfUb}g eGg] cfd ljZjf; 5 . oxL ljZjf; g} b'j} cfFvfsf] Hof]lt gePsf lr/lGhjLnfO{ kl/jf/ kflnlbg] /fd|f] Jofkf/ ePsf] 5 . #% a;]{ lr/lGhjL hGdb]lvs} b[li6laxLg x'g . t/ lj/f6gu/sf rf]s, ulNn / 3/–3/df 3'd]/ Jofkf/ ug{ pgL cfFvf b]Vg]x¿eGbf sd 5}gg . pgnfO{ sxfF–sxfF cfkmgf u|fxs 5g eGg] s07:y} 5 . tLg tnf dfly xf]; of ;fFu'/f] ulNndf /x]sf] k;n, pgL cfkm"n] ;Fw} af]Sg] nf}/f]sf] ;xf/fn] ;lhn} k'U5g . lj/f6u/ h:tf] Jo:t ofq' / ;jf/Lsf] cfjt–hfjt ePsf] eL8ef8df klg lrl/lGhjL slxNo} b'3{6gfdf k/]sf 5}gg . lrl/lGhjL d+unaf/ / zlgAff/ pg]sf] sfutL a]r]/ lbgsf] b'O{–tLg ;o cfDbfgL ug]{ u/]sf] atfpF5g . c¿ a]nf pgL slxn] k':ts, slxn] klqsf t slxn] Sofn]G8/ / wfld{s k':tsx¿ ahf/df 8'nfP/ laqmL u5{g . pgsf] nugzLntf b]v]/ s;}n] klg pgnfO{ b[li6laxLg / sdhf]/ eGb}gg . 6«flkmsrf]s klAns k':ts k;nsf ;+rfns dfwj zdf{ hLjgaf6 x/]; vfPsf ;anfªux¿n] lrl/lGhjLsf] ;+3if{nfO{ a'em] hLjg dl/nfg x}g ul/vfgsfnflu xf] eGg] k|]/0ff ldNg] atfpF5g . hGdb]lvg} cfFvf 7ØfDd} b]Vg g;Sg] lr/lGhjL zdf{sf] lj/f6gu/–* zlgdlGb/df ;fgf] 3/ 5 . ToxfF pgL b'j} cfFvfsf] Hof]lt ePsL >LdtL;Fu} Ps 5f]/f / Ps 5f]/L;Fu a:5g . d]xgtL lr/lGhjLn] g]qlxg eP/ klg b'j} ;GtfgnfO{ cfkm+}n] sdfPsf] k};fn] ;'ljwf ;DkGg ljBfnodf k9fpFb} cfPsf 5g . pgL hGdhft b[li6laxLg eP klg pgsf ;Gtfg eg] cfFvfdf ltI0f Hof]lt 5 . b[li6laxLg ePs}n] lr/lGhjLn] k9g kfPgg . t/ pgsL >LdtL ls/0fn] rfxLF & sIff k9]sL 5g . ;fgfltgf] Jofkf/ ub}{ hLjg kfNb} cfPsf lr/lGhjLsf] k};f sdfP/ Pp6f cfF6f dLn vf]Ng] OR5f 5 . t/ sfutL a]r]/ sdfPsf] k};f vfFb} l7Ss x'g] ePsf]n] pgn] /sd hDdf ug{ ;s]sf 5}gg . zlgaf/ / d+unaf/ sfutL, slxn]sfFxL k':ts / Sofn]G8/ a]r] afx]s pgsf] csf]{ cfDbfgLsf] ;|f]t klg 5}g . 8'n]/ pgsf] sfutL / vf];f{gL laqmL ub}{ cfPsf lrl/lGhjL h'g;'s} k};f / a:t' 5fd]s} e/df lrG5g . lr/lGhjLdf sfutL–vf];f{gL a]Rg ahf/ k;n 8'Nbf8'Nb} /fhgLlts r]tgf klg a9]sf] 5 . k|foM pgL cfkm";Fu ;xg'e'lt /fVg]
  • 16. ?kfGt/0f k"jf{~rn lzlIftx¿;Fu s'/fsfgL ug{ ?rfpF5g . pgL ckf+usf] eQf kfpg] cfzdf zfxLsfndf lj/f6gu/sf] j8f cWoIf klg 5flgPsf lyP . t/ pgn] dfl;s kfpg] eg]sf] @% ;o eQf rfFxL kfPgg . t/ pgnfO{ eQf gkfPsf]df nfu]sf] b'Mv eGbf klg gu/kfnLsf h:tf] ;+:yfdf k|ltlglw eP/ j}7sdf efulng kfpFbf ePsf] v';L w]/} xf] eGg] nfu]sf] 5 . pgn] eg], …hgk|ltlglw ag]/ b'O{ j6f j}7sdf efu lnPF gfd rNof] 7"nf] s'/f xf] eQf kfOg eg]/ s] lrQ b'vfpg' .Ú ckfªutf ePsfx¿nfO{ xfd|f] ;dfhdf cem} x]nfxf]rf] ug]{ / bofsf] kfq agfpg] ul/G5 . t/ lr/lGhjLn] u/]sf] ;+3if{n] ckfªutf x'g]x¿ lbgxLg x}gg km/s Ifdtf ePsfx¿ x'g eGg] k|dfl0ft ePsf] ckf+u dxf;+3 If]qLo sfof{no lj/f6gu/sf pQd lzjfsf]6L atfpF5g . lzjfsf]6Ln] eg], …pTk|]/0ff eg{ ;Sof] / cj;/ lbof] eg] c¿ klg lr/lGhjLn] h:t} ul/vfg ;Ifd x'G5g .Ú ckfªutf ePsfx¿nfO{ bof x}g cj;/ lbg'kg]{ lr/lGhjLsf] ljrf/ 5 . pgL zLk l;s]sf ckfªux¿nfO{ /fHon] pBf]u Jofkf/ ;+rfng ug{ C0flbg] Jofj:yf ldnfpg' kg]{df hf]8 lbG5g . C0f kfP cfF6f ldn ;+rfng u/]/ ;'v;Fu kl/jf/nfO{ kfNg] pgsf] OR5f 5 . pgn] klg kF"hL gePs}n] n3' pBf]u ;+rfng ug{ g;s]sf] u'gf;f] u/] . cem} /fHon] ckfªux¿nfO{ lje]b u/]sf] lr/lGhjLnfO{ s6Ss b'v]sf] 5 . gofF g]kfnsf] ;+ljwfg / sfg'gdf ckfªux¿k|lt ul/g] lje]b x6f]; eGg] rfxgf /fv]sf 5g pgn] . ckf+utf ePsf]n] /fHoaf6 cf+zLs eQf dfq kfpFb} cfPsf lr/lGhjL b[li6laxLgx¿ ;a}nfO{ ;/sf/n] k"0f{ ckfªu eQf lbg'kg]{ dfu u5{g . ckf·utf ;DaGwL s]lx tYox? != ;+;f/df sl/j ^ s/f]8 %) nfv ckfËtf ePsf dflg;x? /x]sf 5g / of] hg;+Vof j[l4;Fu} j9bf] ultdf /x]sf] 5 . @= dflg;sf] cf}ift cfo' &) jif{ eGbf j9L ePsf d'n'sx?df x/]s JolQmn] cfkmgf] hLjgsf] cf}ift em08} * jif{ cyjf !!=% k|ltzt cfkmgf] hLjgsf] ;do ckfËtf lnP/ jfFRg' k5{ . #= /fi6«;+3Lo ljsf; sfo{qmdn] hgfP cg';f/ s"n ckfËtf ePsf JolQmx? dWo] *) k|ltzt ljsf:jGd'v tyf cNk ljsl;t b]zdf 5g . $= ckfËtf ePsf dlxnfx? n}+lus tyf ckfËtfsf] sf/0fn] ul/g] lje]bsf] bf]xf]/f] df/df /x]sf 5g . %= ;g @))$ df ef/tsf] pl8;f /fHodf ul/Psf] Ps gd'gf cWoogn] ;j}h;f] ckfËtf ePsf dlxnfx? 3/df zf/Ll/s oftgfsf] lzsf/ x'g] u/]sf] / @% k|ltzt jf}l4s ckfËtf ePsf dlxnfx? jnfTsf/sf] lzsf/ x'g] u/]sf] tYof ;fj{hlgs u/]sf] lyof] . ^= o'lg;]kmsf cg';f/ #) k|ltzt ;8s jfns jf o'jfx?df s'g} g s'g} k|sf/sf] ckfËtf /x]sf] kfOG5 . &= 8L=Pkm=cfO{=8L= n] hgfP cg';f/ % jif{ d'lgsf jfnjflnsfsf] d[To'b/ @) k|ltzt eGbf sd /x]sf b]zdf ckfËtf ePsf jfnjflnsfsf] d[To' b/ *) k|ltzt /x]sf] 5 . *= ;+;f/sf s]jn $% b]zx?df dfq ckfËtf ;DjGwL jf lje]blj?4sf sfg"gx? 5g . (= o'g]:sf]n] hgfP cg';f/ ljsfz;Ln b]zsf () k|ltzt ckfËtf ePsf jfnjflnsfx? ljBfno hfg ;s]sf 5}gg . !)= cGt/f{li6«o >d ;+u7gn] hgfP cg';f/ ;+;f/df # s/f]8 *^ nfv sfd ug]{ pd]/sf ckfËtf ePsf JolQmx? 5g . j]/f]huf/ ckfËtf ePsf JolQmx?sf] ;+Vof *) k|ltzt eGbf j9L 5 . !!= o'4df x/]s Ps jRrf dfl/Fbf c? # hgf jRrf ckfË x'g] u5{g . !@= ckfËtf ePsf jfnjflnsfdfly x'g] jfn lx+;f ckfËtf gePsf jfnjflnsfsf] t'ngfdf !=& u'0ffn] j9L x'g] u5{ . !#= ljZj :jf:Yo ;+u7gn] hgfP cg';f/ s]lx b]zx?df @% k|ltzt ckfËtf zf/Ll/s lx+;f / cGo rf]6k6ssf] sf/0fn] x'g] u/]sf] kfOPsf] 5 . ;fdfu|L >f]t M http://www.un.org/disabilities/default.dasp?id=18
  • 17. ?kfGt/0f k"jf{~rn pbok'/sf ^^ jlif{o /fds'df/ /fO{n] 7fg]sf lyP, xftv'§f nfu'Gh]n u/]/} vfpFnf nfUg 5f8]kl5 ;'6'Ss} hfpFnf . t/, pgsf] of] cfzf ca k'/f gx'g] ePsf]sf] 5 . lsgeg] !@ j}zfvdf uPsf] e"sDkn] pgsf] Pp6f v'§f dfq} efFlrlbPsf] 5}g sDd/;d]t efFlrPsf] 5 . * jif{ g]kfnL ;]gfdf sfd u/]/ 5f8] klg cfkmg} kl/>ddf afFRb} cfPsf /fds'df/n] ;f]r]sf klg lyPgg cfkm" o;/L czQm ckf+u x'g] lbg klg cfpF5 eg]/ . b'O{ j6L >LdtL lax] u/]/ klg PSnf] hLjg latfpg afWo ePsf pgn] xftv'§ ;Un} ePsf]n] s;};Fu eLv dfu]/ vfPsf lyPgg . t/ lgb{oL e"sDksf] df/n] ubf{ ca pgsf] hLjg …g dl/nfg' g ul/vfg'Úsf] cj:yfdf k'u]sf] 5 . sf]zL c~rn c:ktfnsf] xf8hf]gL{ ljefudf pkrf/sfnflu nl8/]xsf j[4 /fdaxfb'/n] eg], …hLjg kl/>d u/]/ latfpFnf eGg] lyof] t/ PSnf] / ul/anfO{ g} b}j klg nfUbf /x]5g .Ú Ps 5f]/f / Ps 5f]/Lsf afa' /fdaxfb'/ b'j} >LdtLn] 5f8]kl5 PSnf ePsf x'g . clxn] pgnfO{ c:ktfndf x]l/lbg] klg sf]xL 5}gg . w]/}n] eG5g, …ul/aL eg]sf] cfly{s cefj xf] .Ú t/ /fdaxfb'/nfO{ nfUg yfn]sf] 5, …k"0f{ ckf+u x'g' kf] ul/a x'g' xf] t, zl// eP t k};f sdfpg ;lsxflnG5 lg .Ú pgn] cfkmgf] ar]sf] eljZonfO{ ;Dem]/ sxflnFb} eg], …e'OFrfnf]n] dnfO{ o;/L p7g} g;Sg]ul/ glsr]sf] eP t d}n] o;/L ?g' kg]{ g} lyPg, an x'Gh]n u/]/ t vfGy]F lg .Ú vf]6fªsf] afKn'–! df hGd]sf x'g /fdaxfb'/ . @)@* lt/} pgL g]kfnL ;]gfsf hflu/] ePsf lyP . t/ cf7 jif{d} hflu/ 5f8] . To;kl5 s'v'/f Jofkf/ u/]/ u'hf/f rnfpFb} cfPsf pgn] h]7Ln] 5f8]kl5 sfG5L >LdtL lax] u/] . sfG5Laf6 Ps 5f]/f / Ps 5f]/L eP . t/ sfG5Ln] klg 5fl8lbPkl5 pgL PSnf] PSnf lyP /fds'df/ ca ckfªu klg eP, eG5g, ljgfzs f/L ljgfzs f/L ljgfzs f/L ljgfzs f/L ljgfzs f/L e"sDksf] kL8f e"sDksf] kL8f e"sDksf] kL8f e"sDksf] kL8f e"sDksf] kL8f …afFsL hLjg s;/L u'hfg'{ <Ú ag] . a'9];sfn klg nfu]sf]n] pgn] csf]{ lax] ug{ h?/L 7fg]gg . s]xL jif{b]lv pbok'/sf] ufO3f6 ahf/df lgdf{0f dhb'/sf] sfd ug{ ;lqmo lyP pgL . Tof] k};fn] pgsf] PSnf] hLjg rnfpg dgUu] k'u]s} lyof] . dg nfu]sf] vfGy] / nfpFy] klg . t/ !@ j}zfv lbpF;f] lqo'uf g=kf=– @ xf]S;]df kfFrtn] 3/sf] ufx|f] agfpFb} lyP /fdaxfb'/ . lbpF;f] PSsf;L e'OFrfnf] cfof] . efUg ;Sg] hlt efu] . t/ kfFrtnf dfly ePsf]n] c¿ h:tf] efUg ;s]gg pgL . o;}n] pgL ev{/} cfkm}+n] agfpFb} u/]sf] kvf{nn] lslrP/ 3fOt] eP . pgsf] pkrf/ ;'?df ufO3f6l:yt lhNnf c:ktfndf eof] . t/ cj:yf ulDe/ ePsf]n] 8fS6/n] lj/f6gu/l:yt sf]zL c~rn c:ktfndf k7fOlbP . !% lbg eO;Sof] c:ktfsf] cyf]{ ljefudf pgL …xn g rnÚ ag]/ n8]sf] . cem} pgsf] ck/];g ePsf] 5}g . v'§fdf /8 nufpg'k5{ eg]sf 5g 8fS6/n] . cf]5Øfgdf ;'t]/} vfgf vfg afWo 5g pgL . lb;flk;fa klg cf]5Øfgd} u5{g . …d/]sf] eP 9'Ss} x'g]lyof], of] cj:yfdf afFlrof] ca sfd klg ug{ ;lsFb}g PSn] df]/fsf] hLjg s'Fhf] g} eof], s'g kfk u/]5' d}n]Ú, /fds'df/n] ;':s]/f xfNb} lanf}gf u/] . ;/sf/n] h]gt]g lgMz'Ns pkrf/ t ul/b]nf t/ afFsL hLjg s] ul/ u'hfg]{ xf] eGg] pgnfO{ lrGtf 5 . ;/sfn] 3/ agfpg k};f lbg] eg]sf] 5, dg]{sf kl/jf/nfO{ klg /fxt lbg] eg]sf] 5 t/ czQm 3fOt] ePsfx¿nfO{ s]xL lbG5' eg]sf] yfxf kfPs} 5}gg /fds'df/n] . pgn] cfzfnfO{ lg/f;fdf abNb} eg], …v} e'OFrfnf]df xfdL h;/L ulDe/ 3fOt] ePsfx¿nfO{ klg ;/sf/n] x]l/lbP t 7Ls} x'GYof] xf]nf lg t/ PSnfsf] s'/f] s:n] ;'Gnf <Ú e"sDkdf czQm 3fOt] ePsfx¿nfO{ /fHon] ;+/If0f ug'kg]{ cfzf u5{g, /fds'df/ h:tf 3fOt]x¿
  • 18. ?kfGt/0f k"jf{~rn gofF ;+ljwfgsf] d:of}bfdf ckfªutf ePsfx¿sf] ;fdflhs If]qdf ;xeflutfsf] ljifodf pNn]v ul/Psf] 5}g . lsgxf]nf< gofF ;+ljwfgdf ckfËtf ePsf AolQmx¿sf] ;jfn ;dfj]z gePsf] xf]Og k|;:t ;jfnx¿ ;dfj]z ePsf 5g . xfnsf] gofF ;+ljwfgdf h]hlt ;jfnx¿ k/]sf 5g . lt ;jfnx¿ @)$^ ;fnsf] ;+ljwfg @)^# ;fnsf] cGtl/d ;+ljwfg eGbf k|ultlzn /x]sf] 5 . ;dfj]zL cfof]udf ;xeflutf lgMz'Ns lzIff ;fFs]lts efiff / a|]ndf k9g kfpg] hf:tf ;jfnx¿klg ;dfa]z ul/Psf] 5 . dfq /fhgLlts ;jfn ;dfj]z x'g ;s]sf] 5}g To;sfnfuL xfdL ;dfj]z u/fpg k|oTglzn 5f} . dxf;+3n] ckfªutf ePsfx¿nfO{ ;sf/fTds lje]bsf cfwf/df x/]s If]qdf ;dfg'kflts ;xeflutf u/fpg' k5{ eGg] cfjfh p7fpb} cfPsf] lyof] . t/d:of} bfdfpNn]v ul/Psf] 5}g = gof aGg] ;+ljwfgdf ckfªutfePsfx¿ sf] clwsf/ vf]l;g] cj:yf t cfPsf] xf]Og < gofF ;+ljwfgdf ckfËtf ePsf gful/sx¿sf] klxnf] ;+ljwfg ;efn] ;+ljwfg hf/L ug{ g;s]kl5 bf];|f] ;+ljwfg;ef lgjf{rg ePsf] lyof] . bf];|f] ;+ljwfg;efn] nfdf] ;do;Ddsf] ljjfbkl5 clwstd ;xdtdLaf6 ;+ljwfgsf] k|f/lDes tof/ kf/]sf] 5 . bf];|f] ;+ljwfg ;efsf] d:of}bfdf ckfªutf ePsfx¿sf] clwsf/ slQsf] ;'lglZrt x'g] eof] t < o;} ljifodf xfdLn] /fli6«o ckfªu dxf;+3sf cWoIf ;'b{zg ;'j]bL;Fu s'/fsfgL ul/Psf] 5 . k|:t't 5 ;f]xL s'/fsfgL . ;dfg'kflts ;xefuLsf]nfuL /fli6«o ckfË dxf;+3 g]kfnn] ;b}a cu|k+ltdf al; cfjfh p7fpb} cfO{/x]sf] 5 t/ bnx¿n] o; laifodf Wofg} lbPsf 5}gg . of] ;dfj]z gx'g'df b'O{j6f sf/0fx¿ /x]sf 5g . klxnf] sf/0f dxf;+3nfO{ ;j}n] cfTd;fy ul/ dxf;+3sf] 5ftfdf al; ;+o'Qm jsfnt ug]{ kl/kf6Lsf] cem} lasf; x'g ;s]sf] 5}g . st} g]t[Tjn] h;kfp5sL elg v'§f tfGg] h'g k|j[lQ xfdLdf 5 To;n] ubf{ xfd|f] cfjfh z;Qm x'g ;s]sf] 5}g . h:sf] HjnGt pbfx/0f ;+ljwfg ;ef ! / @ df xfd|f] ;xefuLtnfO{ bnx¿n] dxTj glbg' . csf]{ sf/0f xf] bnsf lzz{ g]tfx¿ cem}klg clwsf/ lbg ;xdt 5}gg . ckfËtf ePsf AolQmx¿sf] ;jfndf t emg ckfËtf ePsf AolQmx¿n] k9g] n]Vg] ;+:yfdf a:g] 3/df a:g] hflu/ /f]huf/L ug{ ;Sg]n] hflu/ /f]huf/L ug]{ gLlt agfpg] 7fpdf lsg hfg kof]{ . gLlt agfpg] :yfgdf hfb}df ;j} x'G5 / eGg] h:tf dfgl;stf af]s]sf 5g of] dfgl;stf kl/jt{g gu/] ;Dd s]xL x'g] cj:yf 5}g . gofF ;+ljwfgdf ckfªutfePsfx¿sf] xsclwsf/ ;'lglZrt ug{ ca dxf;+3n]s:tf] e'ldsf v]N5 < /fhgLlts clwsf/ ;'lglZrt ePg
  • 19. ?kfGt/0f k"jf{~rn gofF ;+ljwfgdf ckfËtf ePsf JolQmx¿sf] clwsf/ ;dfj]z u/fpg xfdL b]ze/Laf6 g} ;s[o eP/ nfu]sf 5f} . ;ef;b lhNnf lhNnfdf hfbf xfd|f ;b:o ;+:yfsf ;fyLx¿n] ;'emfj lbg'x'g] 5 xfdL s]G›df lgoldt vj/bf/L ub}{ 5f} . s]xL ;ef;bx¿nfO{ cg'/f]w ul/ xfdLn] z+zf]wg k|:tfj btf{ u/fpg] tof/L klg ub}{ 5f} . ckfªutfePsfx¿sf] cGt/fli6«o ;GwLdf g]kfnn] x:tfIf/ u/]sf] 5 . s] x:tfIf/ u/]sf] ;GwLcg';f/ 5 t gFof ;+ljwfgsf] d:of}bf < ;+ljwfg eg]sf] d'n sfg"g xf] o;df dxf;GwLdf ePsf ;j} s'/f kg{' kb{5 eGg] 5}g lsgsL ;+ljwfgn] ;j} sf/f ;d]6g ;Sb}g o;n] t lgb]{zg dfq ug]{ xf] . ;+ljwfgdf gk/]sf s'/fx¿ k5L sfg"g agfP/ ;dfj]z ug{' kb{5 . gofF ;+ljwfgsf] k|:tfljt k|fjwfgdf cGt/fli6«o dxf;GwLnfO{ kfngf ug]{ elg n]lvPsf] 5 To;}n] ;+ljwfgn] klg dxf;GwLnfO{ /fHosf] sfg"g ;/x dGotf lbPsf] 5 . ut a};fvdf uPsf] k|fs[lts ljktLdf k/]sf ckfªutf ePsfx¿sf] k'g:yfkgf / p4f/sf lgDtL dxf;+3n] s] u/L /x]sf] 5 < /fli6«o ckfË dxf;+3 g]kfnn] ut a}zfv !@ df uPsf] e"sDk kZrft ckfËtf ePsf JolQmx¿sf] cj:yf klxrfg / ;]jf k'of{pg] x]t'n] ;dfj]zL lakt Aoj:yfkgsf sfo{qmdnfO{ cuf8L NofO{ !& lhNnfdf *) hgf :jo+;]jsx¿ kl/rfng ul/ sfo{ ul//x]sf] 5 . ljz]iful/ e"sDksf] sf/0fn] ckfËtf ePsf e"sDk cuf8L ckfËtf ePsf t/ lakbaf6 k|efljtx¿sf] oyfy{ tYofÍ ;+sng ul/ plgx¿sf] cfjZoQmtf cg';f/sf] ;+jlGwt lgsfox¿;Fu ;dGjoul/ ;]jf k'of{pg] sfo{ ul//x]sf] 5 . z'?df xfdLn] /fxft ;fdfu|Lx¿ klg lat/0f uof}{ . /fHon] ckfªutfePsfx¿sf] ;+/Iffsf lgDtL s:tf sfdx¿ug{ h?/L b]Vg'x'G5 < lakb eg]sf] afhf ahfP/ cfpb}g . lakbn] ;fgf] 7'nf] wlg ul/j s]xL eGb}g . lakbsf] sf/0fn] dflg; ;+s6df kg]{ xf]O{gsL dflg;n] agfPsf ;+/rfsf] sf/0fn] lakb h:t} af9L klx/f] e"sDk hfbf hg wgsf] gf]S;fgL x'G5 . x/]s lakbaf6 Iflt Go'g ug{ ;lsG5 To;sfnfuL lakbk|lt/f]wL ;+/rgf / ckfËtfd}qL ;+/rgf agfpg' kb{5 o;df /fHon] Wofg lbg' kg]{ h?/L b]Vb5' . clxn] dxf;+3sf] ultljwL s:tf] 5 < /fli6«o ckfË dxf;+3 g]kfn eg]sf] ;j} ckfËtf ePsf JolQmx/f] ;+:yfx¿sf] Psdfq 5ftf ;+:yf xf] . laz]iful/ dxf;+3n] gLlt jsfnt ;b:o ;+:yfx¿sf] Ifdtf lasf; / hgr]tgf sf ;jfndf a9L sfo{/t /x]sf] 5 . dxf;+3sf ;b:o ;:yfx¿sf] ljsf;sf lgDtL s;/L cl3a9g] ;f]rdf x'g'x'G5 < /fli6«o ckfË dxf;+3 g]kfndf sfo{ut Ps r'gf}lt lyof] Tof] s] eg] dxf;+3;Fu ;fem]bf/L ul/ sfo{ ug]{ ;+3;+:yfx¿sf] cfˆg} sfo{If]q x'g] / Tof] ef}uf]lns l;dfdf al; sfo{ ubf{ dxf;+3 &% lhNnfdf km}lnPsf] eg] klg Tof] x'g ;ls/x]sf] lyof] . d}n] g]t[Tj ;dfn]kZrft o;nfO{ kl/jt{g ug{ lgs} k|oTg u/]klg of] ;Dej x'g ;s]g lsgsL Pp6f lglZrt sfof]{hgf tof/ ul/ d}n] g]t[Tj ug{' eGbf cuf8Lsf] g]t[Tjn] agfPsf] / ;Demf}tf u/]sf] sfo{qmdsf] kl/lwleq al; sfo{ ug{' kg]{ afWotf lyof] . t/ at{dfg ;fem]bf/x¿ / gofF cfpg] ;fem]bf/x¿;Fu 5nkmn ubf{ ubf{ clxn] pxfFx¿ xfd|f] ;jfndf ;xsfo{ ug{ /fhL ePsf] cj:yf xf] . o;nfO{ xfdLn] cj;/sf] ?kdf lnP/ /fli6«o ckfË dxf;+3 g]kfnn] a[xt ;+:yfut kl/of]hgf -BroaderOrganizationDevelopment Project_ ;+rfng ub}{ 5f} . o; kl/of]hgfsf] d'Vo p2]Zo xf] ufpFufpFdf dxf;+3 eGg] gf/fnfO{ ;fy{s kfg{ ;b:o ;+:yfx¿sf] ;+:yfut ljsf; ul/ k'0f{ ?kdf cfTd lge{/ agfpg] / cGo ;+:yf / ahf/df k|lt:kwf{ ug{ ;Sg] agfpg] /x]sf] 5 . o; kl/of]hgfnfO{ ;kmn agfpg %)) hgf ckfËtf clwsf/ k|jw{gstf{, :jo+;]js / ;Dks{ AolQm /fvL sfo{ ug]{ of]hgf /x]sf] 5 . s]lGb|o clwj]zg cfpb} 5 . g]lqTjsf r'gf}tLx¿ s:tf 5g < /fli6«o ckfË dxf;+3 g]kfnsf #)) j6f ;b:o ;+:yfx¿ 5g . lt ;b:o ;+:yfx¿dWo] () k|ltzt ;+:yfx¿sf] cj:yf bolgo 5 . xfdL #)) ;+:yfx¿ 5g eg]/ Psflt/ uj{ ub{5f} eg] csf]{ lt/ () k|ltzt ;+:yfx¿ x/]s aif{ gljs/0f ug{ klg g;Sg] cj:yfsf 5g To;}n] dxf;+3sf] ;fwf/0f ;ef clwj]zg ;+rfng ug{ nfUg] h'g vr{ xf] . Tof] vr{ h'6fpg g]t[Tsf]nflu r'gf}lt xf] . Pp6f ;fwf/0f ;ef ;DkGg ug{ slDtdf klg @% nfv nfUb5 of] dxf;+3df hf] g]t[Tjdf /x]klg r'gf}lt xf] . clxn]sf] g]lqTjn] u/]sf pknJwLx¿ s:tf s:tf 5g < xfdLn] k|;:t pknJwLsf sfo{x¿ ug{ ;kmn ePsf 5f} . ckfËtf ePsf JolQmx¿sfnfuL ef}lts kx'Fr tyf ;+rf/ lgb{]lzsf hf/L u/fpg ;kmn eof} . ckfËtf ePsf JolQmx¿sfnlu gofF law]os sfg"g Nofpg dGqL kl/ifbaf6 ;}4flGts ;xdlt eO{;s]sf] 5 / clxn] of] law]ossf] d:of}bf sfg"g dGqfnoaf6 kf; eO{;]sf] 5 . pknJwLx¿nfO{ ;:yfutug{ s:tf] /0flgtL agfpg' ePsf] 5 < d}n] o; eGbf cuf8L g} elg ;s] dxf;+3 tjdfq bx|f] x'G5 hj ;b:o ;+:yfx¿ ;Ifd cfTdlge{/ eO{ sfo{ ug{ ;Sb5g . dxf;+3n] ;+:yfut lasf;df nufgL ug{' kg]{ h?/L b]Vb5' . clxn] /fHo kl/jt{gsf] df]8df /x]sf] 5 . b]z ;+l3otfdf hfb} 5 . dxf;+3n] klg cfˆgf] lawfg / gLltnfO{ kl/jt{g ug{' h?/L x'g cfpb5 . /fli6«o ckfË dxf;+3 g]kfnn] laut tLg aif{df y'k} c;n sfo{ u/]sf] 5 dxf;+3sf] ;+:yfut lasf; u/]sf] 5 cj o;nfO{ ufp ufpdf n}hg] xfd|f] ;f]r /x]sf] 5 . k|:t'lt M xl/ clwsf/L
  • 20. ?kfGt/0f k"jf{~rn afx'g8FuLsf ckfªu – ljgf]b cfrfo{ b]zsf xfdL cu|;/, b]zsf xfdL g]tf xf}+ afx'g8f“uLsf xfdL ckfªu ;a} cfh Ps 5f}+ . 5f}+ xfdL ckfªu w]/} k|sf/sf afx'g8fFuLdf sfd u¥of+}, xfdL ckfªun] w]/} ;kf/sf vf]Nof} xfdLn] ;xsf/L, Nofof+} xfdLn] PDj'n]G; ckfªusf] lxtsf] nfuL xfdL cfkm}+ n8of}+ afx'g8FfuLdf cfh xfdLn] /fd|f];Fu h/f] uf8of+} agfof}+ xfdLn] ckfªusf] ejg Nofof} xfdLn] ToxfF l;kd"ns sfo{qmd ub}{5f}+ xfdL ckfªun] afx'g8fFuLdf ckfªusf] lxtsf] sfd xfdL ;a} b]zsf ckfªu Psh'6 aGg'k5{ ca xfdL g]kfndf s]xL g s]xL ug{'k5{ ca aGg] ;ljwfgdf ckfªunfO{ klxnf] k|fyldstf lbg'k5{ ckfªusf] clwsf/ ;'lglZrt x'g'k5{ eGg] s'/f u5{g clxn] afx'g8fFuLsf ckfªu Tof} eP/ klg h'6]sf 5g afx'g8fFuLdf ckfªunfO{ ;xof]u ug{ w]/} ;kfªu o:t} 5 xfd|f] afx'g8fFuLsf ckfªusf] sfd Tof} eP/ xfdL b]z e/sf ckfªu ;Fw} ;a} Ps h'6 xf}+ wGojfb Û n]vs– g]kfn /fli6«o ckfªu k'gM:yfkgf ;ldlt afx'g8fFuLsf] sfof{no k|d'v x'g'x'G5 . d}n] lax] ug'{ c/] j;Gtsf] jxf/jlg lhGbuLdf cfof} ltdL ;'v b'Mv s] xf] elg ;donfO{ lrgfpg] ltdL cfh ;'g] ltd|f] dg cGt st} ;of]{ c/] vj/ 5f]8of} ltldn] dnfO{ d}n] ljx] ug'{ c/] . ;+of]u xf] jf ljj:yf ltdL ;u e]6 eof] ;s];Dd dfofF nfPF cflv/Ldf 3ft eof] cf8Dj/L dfofF /}5 em'6f s;d vfg] ltdL cfh ;'g] ltd|f] dg cGt st} ;of]{ c/] vj/ 5f]8of} ltdn] dnfO{ d}n] ljx] ug'{ c/] .. hfxfF 5f} v';L x'g' ;'v} ;'v ltd|f]nflu rf]6 lk/ Joyf cf;' ;f/Llbg' d]/f] nflu lxhf] ;Dd d]/f] xh'/ elg slQ ?g] ltdL cfh ;'g] ltd|f] dg cGt st} ;of]{ c/] vj/ 5f]8of} ltdn] dnfO{ d}n] ljx] ug'{ c/] ... eGg] uYof}{ ltDn] dnfO{ d]/f] dfofF gjf8g' x} x'G5 elg s;d vfGy] slQ w]/} /dfO{ /dfO{ efUodfgL /}5' elg dgdg} ubub x'Gy] cflv/Ldf rf]vf] dfof nTofP/ uof} ltdL cfh ;'g] ltd|f] dg cGt st} ;of]{ c/] vj/ 5f]8of} ltDn] dnfO{ d}n] ljx] ug'{ c/] .... – ;/f]h lqvlq ;flxTo
  • 21. ?kfGt/0f k"jf{~rn p7 ltld k'mnjf/Ldf k'mn km'Nof] eG5f} t/ d k'mnjf/Ldf sf]kLnf dfq b]V5' . ltld lhjg nfO{ ;dtn eu/ eG5f} . t/ d sl7g kxf8} kxf8 dfq b]V5' . ltdL k|s[lt nfO{ r'Db} lx8g] ko{6s aG5' eG5f} . t/ d cfkm' nfO{ 7'nf] ef/L jf]s]/ lx8g] el/of b]V5' . ltld / d df lsg of] km/s cfof] ltld dfq s[ltd xf];f] xf:g vf]H5f} s]jn d c?nfO{ x;fP/ /dfpg] u5'{ . ltdL ;fgf] b'vdf klg cfGbf]lnt x'G5f} . d b'Mvdf cfzf ld;fP ;Gt'lnt x'G5' . ltld dfq pHofnf]sf] sNkgf u5f}{ . d cWof/f] jf6 pHofnf] tkm{ hfg] k|oTg u5'{ . To;}n] ltdL / d df w]/} km/s 5 ltld zAb xf} d sljtf x' ltld xfjfsf] j]u xf} d l;tntf x' ltld lstfj xf} t/ d 1fg x' ltld snd xf} t/ d cIf/ x' To;}n] ltdL / d df km/s 5 . P b[li6 gx'g] ltdLx? p7 P jf]nL g;'Gg] ltdLx? p7 P v'6f gx'g] ltdLx? p7 P l;Sg sl7g x'g] ltdLx? p7 P klxrfg gx'g] ltdLx? p7 P lzIff gkfpg] ltdLx? p7 P :jf:Yo ;'ljwf gkfpg] ltdLx? p7 P clwsf/ vf]l;Psf ltdLx? p7 P ;dfh jf6 6fl8Psf ltdLx? p7 P /f]huf/ gkfPsf ltdLx? p7 ;j} hf] hxfF hxfF 5f} uf]nj4 x'b} p7 cfkgf clwsf/sf] dfu ub}{ p7 ;dfhn] jfw]sf] jGwg tf]8b} p7 cfkm'df ePsf] cfTdlj:jf; hufpb} p7 Ps g Ps lbg ;dfj]lz ;dfh jgfpg] ;kgf b]Vb} p7 ef]s / ul/lj nfO{ lrg]{ cfTdflge{/ lhjgsf] ;kgf b]Vb} p7 gful/s / /fhg}lts clwsf/sf] k"0f{ pkef]u ;lxtsf] lhjgsf] ;kgf b]Vb} p7 ltd|f] efiff / klxrfg ;lxt u'0f:t/Lo lhjgsf] ;kgf b]Vb} p7 . pQd lzjfsf]6L If]lqo ;+of]hs, /f=c=d=k'=If]=sf= lj/f6gu/ l;cf/kL8L ;DaGwL sfo{;fnf t]x|y'd – /fli6«o ckfË dxf;F3 g]kfnn] dlxnf tyf afnaflnsf ;dfh sNof0f dGqfno ;Fusf] ;fem]bf/Ldf t]x|y'd lhNnfdf Ps lbg] ;Lcf/lk8L ;DjGwL sfof{zfnf ;DkGg u/]sf] 5 . sfo{;fnfdf To; If]qsf ckfªutf ePsf JoQmL / ;/f]sf/jfnfx?sf] ;xeflutf lyof] . ckfËtf ePsf JolQmx?sf] clwsf/ ;DjGwL dxf;GwL @))^ sf] af/]df :yflgo :t/df 1fg tyf hfgsf/Ldf clej[4L ub{] o;sf] sfof{Gjogdf ;xof]u k"of{pg' kg{] ;xeflux?n] hf]8 lbPsf lyP . cGt/s[ofaf6 t]x|y'd lhNnfdf #! hgf :yflgo ckfËtf ePsf JolQm ;/f]sf/jfnf lgsfosf ckfËtf ePsf JolQmsf cfkmGtx? ;xeflu lyP . ;f] sfo{qmdsf] cWoIf 8f]n]j/ u8tf}nf / k|d'v cltlysf] ?kdf dlxnf tyf afnaflnsf sfof{no t]x|y'd hfgsL s'j/ /f7L /x]sL lyOg . l;/fxf– To;}u/L l;/fxfdfklg ;L=cf/=lk=8L ;DjGwL Ps lbg] sfof{zfnf cled'lvs/0f sfo{qmd ;DkGg u/]sf] 5 . /fli6o ckfË dxf;F3 g]kfnn] dlxnf tyf afnaflnsf ;dfh sNof0f dGqfno ;Fusf] ;fem]bf/L cGt{ut l;/fxf lhNnfdfklg Ps lbg] ckf+utf ePsf JolQm tyf ;/f]sf/jfnf lgsfonfO{ ;Lcf/lk8L ;DjlGw cled'lvs/0f sfof{zfnf cfof]hgf ul/Psf] xf] . ckfËtf ePsf JolQmx?sf] clwsf/ ;DjlGw dxf;GwL @))^ sf] af/]df :yflgo :t/df 1fg tyf hfgsf/Ldf clej[4L ub{] o;sf] sfof{Gjogdf ;xof]u k'/ofpg] pb]Zon] sfo{qmdsf] cfof]hgf ul/Psf] xf] . sfo{qddf l;/fxf lhNnfsf $$ hgf :yflgo ;/f]sf/jfnf lgsfosf k|ltlgwL tyf ckfËtf ePsf JolQm / ltgsf cleefjsx?n] ckfËtf ePsf JolQmx?sf ;xeflutf lyof] . ;f] sfo{qmdsf] cWoIftf ;:yfsf cWoIf ;+ho cu|jfnn] u/]sflyP . eg] k|d'v cltlysf] ?kdf dxlnf tyf afnjflnsf sfof{no l;/fxfsL k|d'v ljgf yfkf /x]sL lyOg . sfo{qmddf lbks l3ld/], /fdljnf; ;fx, ;'/]zs'df/ du/ftL, ljgos'df/ ofbj, nvgnfn ;fx, zlt;rGb| emfsf] pkl:ytL lyof] . ;+v'jf;ef – ;+v'jf;efdf klg sfo{;fnf ;L cf/ lk8L ;dGwL ;+v'jf;efdfklg sfo{qmdsf] cfof]hgf ul/Psf] 5 . /fli6«o ckfËu dxf;F3 g]kfnn] dlxnf tyf afnaflnsf ;dfh sNof0f dGqfno ;Fusf] ;fem]bf/Ldf cfof]lht sfo{qmddf ;+v'jf;ef lhNnfdf ckf+utf ePsf JolQmx? tyf ;/f]sf/jfnf lgsfosf k|ltlglwx? ;xeflu lyP . ckfËtf ePsf JolQmx?sf] clwsf/ ;DjlGw dxf;GwL @))^ sf] af/]df :yflgo :t/df ;/f]sf/jfnf lgsfonfO{ hfgsf/L u/fpg] pb]Zob] cfof]lht sfo{qmddf lhNnfsf ## hgf ;/f]sf/jfnf lgsfosf] ;xeflutf lyof] . ;f] sfo{qmdsf] cWoIftf ljdnf a'9fyf]sLn] u/]sL lyOg eg] k|d'v cltyLsf] ?kdf dxnf tyf afnaflnsf sfof{no clws[t ;+v'jf;ef ldgf kf}8]n /x]sL lyOg
  • 22. ?kfGt/0f k"jf{~rn lj/f6gu/ . k|fljlws pRr lzIffno gx'Fbf >j0fzlQm sdhf]/-alx/f_ ePsfx¿ cj;/af6 jl~rt eO/x]sf 5g . ;/sf/n] alx/fx¿sf] z}lIfs ljsf;sf nflu pRrtxsf] k|fljlws ljBfno :yfkgf gul/Fbf dfWoflds:t/;Dd cWoog u/]sf alx/fx¿ yk k|fljlws lzIff lng] cj;/af6 jl~rt eO/x]sf x'g . xfn;Dd g]kfndf alx/fx¿n] ;Lldt ljBfnox¿ df ;f+s]lts efiff dfkm{t !) sIff;Dd dfq cWoog ul//x]sf 5g . b'O{ dfWoflds ljBfnox¿ lj/f6 alx/f dflj lj/f6gu/ / wf}nflu/L alx/f dflj afUn'+ªdf pRrtxsf] k|fljlws lzIffno gx'“bf cj;/af6 jl~rt u0f]z nD;fn dflj txsf ljBfyL{n] -l;len OlGhlgol/ª_ k|fljlws lzIff klg lnO/x]sf 5g . t/ pRr txdf k|fljlws lzIffno gx'Fbf pgLx¿ z}lIfs cj;/af6 jl~rt eO/x]sf 5g . lzIff ljefusf cg';f/ xfn alx/fx¿sf nflu ljBfno:t/df b]ze/ Ps ;o ^( j6f ;|f]t sIff / !( j6f ljz]if sIff ;+rfngdf 5g . t/ tL sIffx¿df alx/fx¿ ;f+s]lts efiff dfkm{t cf}krfl/s lzIff dfq} cWoog ug]{ u/]sf 5g . dfWoflds sIff plQ0f{ u/]kl5 eg] cf}krfl/s pRr lzIff cWoog ug{ klg jl~rt eO/x]sf 5g . alx/fx¿sf nflu pRrdfljx¿ sf7df8f+} / kf]v/fdf dfq ePsf]n] ;a}sf] kx'Frdf gk'Ubf pgLx¿ cWogaf6 jl~rt x'g'k/]sf] sf]zL alx/f ;+3sf cWoIf df]xg ltjf/L atfpF5g . pgL eG5g, …alx/fx¿nfO{ pRr lzIff k9g ;f+s]lts efiffsf] ;d:of /x]sf]n] k|fljlws lzIff g} pko'{Qm x'g] x'Fbf ;/sf/n] ;a} If]qdf pRr k|fljlws dxfljBfno :yfkgf ug'{ k5{ .Ú xfn alx/fx¿sfnflu ;/sf/sf] tk{maf6 afUn'+ªdf wf}nflu/L lzIffno ;+rfngdf 5 . o;}u/L bftfsf] ;xof]udf lj/f6gu/l:yt la/f6 alx/f dfljdf klg dfWoflds txdf cWoog ug]{ ljBfyL{x¿n] k|fljlws lzIff cWoog ul//x]sf 5g . t/, pgLx¿nfO{ k|fljlws pRr lzIff cWoog ug]{ ljBfno eg] cem} :yfkgf ePsf] 5}g . alx/fx?nfO{ k|fljlws -l;lan OlGhlgol/ª_ lzIff lbg ;s] pgLx¿ b]zsfnflu pTkfbg sfo{df dxTjk"0f{
  • 23. ?kfGt/0f k"jf{~rn of]ubfg lbg ;Sg] la/f6 alx/f dflasf cWoIf /d]zrGb| kf}8Øfn atfpF5g . pgn] h]gt]g dfWolds tx;Dd k9]sf alx/f ljBfyL{x¿n] k|fljlws lzIffnosf] cefjdf lzIffsf] cj;/af6 jl~rt x'g'kl//x]sf] atfP . ;a}n] kf]v/f / sf7df8f}+ uP/ pRr lzIff cWoog ug{ ;Sg] cj:yf gePsf]n] slDtdf ;/sf/n] x/]s If]qdf k|fljlws ljBfno :yfkgf ug'kg]{df pgsf] hf]8 5 . alx/fx¿ p;}klg lzkd"ns sfddf a9L cle?rL /fVg] :jfefjsf x'G5g . o;}n] pgLx¿nfO{ sDKo'6/, c6f]df]afOn, 8sdL{, l;sdL{, :k]o;{ kf6{;, cGo OlGhlgl/ª ljifosf] k|fljlws lzIff lbg' pko'{Qm x'g] ckf+u dxf;+3 k"jf{~rn If]qLo cWoIf /fd sfsL{ atfpF5g . wf}nflu/L alx/f dfljsf cWoIf s]kL /fgf du/ ;/sf/n] l;l6le6L dfkm{t Ps ;o k|fljlws lzIffnox¿ ;+rfngsf] cg'dlt lbP klg alx/fx¿sf nflu eg] a]jf:tf u/]sf] cf/f]k nufpF5g . pgsf cg';f/ afUn'+udf ;'? ePsf] dflj txsf] k|fljlws lzIff lgSs} hf]8an kl5 dfq :yfkgf ul/Psf] xf] . pgL alx/fx¿ klg g]kfnL gful/ssf 5f]/f5f]/L /x]sf] / b]zsf s0f{wf/ ePklg ;/sf/n] lzIffdf a]jf:tf ul//x]sf] atfP . g]kfndf @)^# b]lv l;l6le6L dfkm{t k|fljlws lzIff ;+rfng ePsf] xf] . xfn;Dd /fHon] s/f]8f+} /sd k|fljlws lzIffsfnflu vr{ ul/;s]sf] 5 . t/ pknlAw eg] rfx]h:tf] kfpg ;s]sf] 5}g . o;}n] klg ckf+ux¿nfO{ k|fljlws lzIffdf kx'Fr a9fpg /fHon] rf;f] lbg'kg]{ ckf+u dxf;+3sf ;lrj lji0f' a/fn atfpF5g . pgsf cg';f/ 5]d]sL d'n'sx¿df alx/fx¿ k|fljlws k|d'v dfq geP/ lrlsT;sx¿ ;d]t eO;s]sf] kof{Kt pbfx/0f /x]sf]n] g]kfndf klg alx/fx¿nfO{ k|fljlws lzIfftkm{ cu|;/ u/fpg' kg]{ pgsf] hf]8 5 . ckf+utf ePsf] dxf;lGwn] ckf+ux¿nfO{ /f]uhf/sf] Uof/]G6L u/]sf]n] ca alx/f eg]/ pgLx¿nfO{ clwsf/af6 j~r]tLs/0fdf /fVg gx'g] lj/f6 alx/f dfljsf cWoIf /d]zrGb| kf}8]n atfpF5g . pgsf cg';f/ g]kfndf )^# b]lv ;'? alx/fx¿sf nflu k7g–kf7g ;'? eP klg cem} klg ;/sf/n] k"0f{ lhDdf lnO;s]sf] 5}g . cem} klg dflj:t/sf ljBfnox¿ ;/sf/sf] l;ldlt b/aGbL dfq 5 . k|foM ljBfnox¿ bftfx¿s} ;xof]udf ;+rfng eO/x]sf 5g . g]kfndf @)#( df lzIff cfof]un] k|fljlws lzIff kl/ifbcGt{ut tLg jif]{ k|fljlws lzIffsf] cjwf/0ff NofPsf] xf] . To;kl5 qmdzM Joj;flos k|fljlws lzIff kl/ifb :yfkgf u/]/ b]ze/ k|fljlws lzIff k|bfg ug{ yfn]sf] xf] . t/, xfn ;+rfng eO/x]sf k|fljlws lzIffdf alx/fx¿sf] ;xefuLtf z"Go k|foM 5 . lzIff ljefusf cg';f/ xfn g]kfndf b'O{ ;o $! hgf alx/f ljBfyL{x¿ k"j{k|fylds txdf, ;ft xhf/ k|fylds txdf, @# ;o lgdfjL txdf, cf7 ;o &% dflj txdf / Ps ;o %) hgf alx/fx¿ pRrdflj txdf cWoog/t 5g . t/ k|fljlws txsf] pRr lzIffdf eg] pgLx¿n] cj;/ kfPsf 5}gg . lzIff ljefusf dxflgb]{zs 8f= l8NnL/fh l/dfn ;+ljwfg sfg"gb]lv /fhgLlts bnsf 3f]if0ffkqx¿df;d]t k|fljlws lzIffsf] ljsf;sf nflu hf]8 lbO{Psf] / ckf+utf ePsf]x¿sf] ;+/If0fdf k|lta4tf hgfOPsf]n] ;/sf/ alx/fx¿sf] k|fljlws lzk ljsf;sfnflu rf;f] lbO/x]sf] atfpF5g . pgn] alx/fx¿sfnflu pRr lzIff kl/ifb jf l;l6le6L dfkm{t pRr txdf k|fljlws lzIffsf nflu cj;/ l;h{gf ul/g] atfpF5g . dxflgb]{zs l/dfn eG5g, …t/ o;sf nflu kl/dflh{t lzIff P]g cfjZos 5, Tof] cem} cfO;s]sf] rfFxL 5}g .Ú
  • 24. ?kfGt/0f k"jf{~rn ;jf/L b'3{6gfn] j[4cf>d k'¥ofof] lj/f6gu/ . hLjgsf] #% jif{ rfns eP/ latfPsf ^$ jifL{o /w'jL/ yfkf Ps jif{b]lv lj/f6gu/–!# df /x]sf] lj/f6]Zj/ j[4 cf>ddf 5g . dsjfgk'/ x]6f}+8f–$ 3/ ePsf pgnfO{ pgsf cfkmGt / 3/kl/jf/n] ;d]t a]jf:tf u/]sf 5g . sf]xL e]6g uPsf 5}gg . nfdf] ;do gfcv !%*^ gDa/sf] 6Øfªs/ rnfPsf pgL kl5Nnf] ;do lj/f6gu/df :s'n a; s'bfpFy] . @)^% k'; !* ut] lbpF;f] df]/ªsf] 6+sL–! df ef/tLo 7"nf] 6«sn] 7Ss/ lbFbf pgL b'3{6gfdf k/] . 7Ss/af6 pgn] rnfPsf] :s'na;n] ;8s 5f8]sf] lyof] . t/, a; / ljBfyL{nfO{ s]xL x'g lbPgg pgn] . ePg . pgL rfxL+ ulDe/ 3fOt] eP . Ps dlxgf c:ktfn a:g' k¥of] lgsf] x'g . nfdf] pkrf/kl5 pgL lgsf] eP klg afofF v'§f sf6g' k/]kl5 pgL ckf+u eP . b'3{6gfdf k/]/ ckf+u ePkl5 a]/f]huf/ eP pgL . s]xL lbg pgnfO{ g]kfn oftfoft :jtGq dhb'/ 6Øfªs/ ;+3n] kfNof] . t/ ;Fw} To;/L u'hf/ rNg ;Dej gePsf]n] pgn] s]xL jif{ hf]udgLaf6 XjLn r]o/df pkef]Uo j:t'sf] cf];f/–k;f/ klg u/] . t/ ckf+unfO{ ;dfg laqmL ug{ ;d:of ePkl5 5fl8lbP . To;kl5 ;fyLefOs} ;Nnfxdf eG;f/If]qdf rGbf ;+sng u/]/ u'hf/ rnfpg yfn] . To;/L dfu]/ afFRg pgnfO{ lrQ a'em]g . o;}n] pgL Ps jif{cl3 j[4cf>dsf] z/0f lng afWo eP . …cf Û an x'Gh]n ;a}sf] xfOxfO{ ljkQLdf sf]xL x'Fb}gg /5g bfh'efO{Ú, pgn] ;':s]/f xfNb} eg], …ca t cf>dd} d5'{ .Ú …b'3{6gfdf k/]kl5 :s'nn] pgnfO{ Ifltk"lt{ lbg dfg]g, o;}n] rsf]{ bafa lbP/ Ps nfv %) xhf/ lbnfO{ lbPsf 5f}+, g]kfn :jtGq oftfoft dhb'/ ;+u7gsf s]Gb|Lo ;b:o lszf]/ wdnfn] eg] . /3'jL/n] Tof] k};f a}+sdf /fv]sf 5g . …lj/fdL k/] pkrf/df sfd nfU5 eg]/ ;fFr]sf] xF'Ú, pgn] eg] . cf>ddf Ps bh{g hlt :s'n] gfgLx¿ klg 5g . cfOP;Dd k9]sf /3'jL/ laxfg a]n'sf 6o';g k9fpF5 g . lbpF;f] 3'Dg dgnfu] XjLn r]o/df aflx/ lg:sG5g . dg gnfu] cf>dleq} l6eL x]5{g, kqklqsf k95g / cfk"m h:t} b'MvL j[4j[4fx¿;Fu s'/fsfgL u/]/ dgaxnfpF5g . cfkmGtx¿ x]g{ e]6g cfpg eGg] cfzf d/]sf] 5}g pgsf] . lalaP;;Dd k9fPsf lyP pgn] 5f]/fnfO{ / 5f]/Ln] cfOP u/]sL lyOg . t/, vf]O{ b'3{6gfdf k/]kl5 sf]xL e]6g cfPgg, o;}n] pgnfO{ klg 3/ kms{g dg nfu]g . /3'jL/n] eg], …ca t ;Demg klg 5fl8;s]+ .Ú …b'3{6gfdf rfns PSn} bf]ifL xF'b}g, k'/fgf] uf8L, ;fx'sf] hah{l:t, ofq'sf] Jofjxf/, ;fF3'/f] ;8s, rfns, a6'jf / ofqLn] 6«flkms r]tgfsf] kfngf cflbdf ;'wf/ NofP b'3{6gf 36b} hfG5Ú, /3'jL/n] eg] . c3f]lift ljgf; o'4 ag]sf] b'3{6gfn] w]/}sf] larNnL agfPsf] 5, ca x'glbg'xF'b}g, /3'jL/n] OR5f JoQm u/] . …oftfoft sd{rf/Lx¿ lgDg cfly{s cj:yfsf x'G5g . ;jf/L b'3{6gfdf k/L d[To' / cªueªu ePdf a9L b'Mv kfpF5g, w]/}sf] sGt lahf]u 5Ú, otfoft dhb'/ ;+u7gsf s]lGb|o ;lrj eLd /fO{n] eg] .
  • 25. ?kfGt/0f k"jf{~rn /fhgLlts kf6L{ leq ckfªutf ePsf JolQmx¿sf] ;xeflutf /fhgLlt eg]sf] s] xf] eg]/ clxn]sf] hdfgfdf s;}nfO{ ;f]Wg' cfkmg} d'v{tfsf] kl/ro lbg' h:t} xf] . t/, s] /fhgLlt eGg] s'/f cfh–ef]lns} h:tf] x'GYof] t ljutdf < ljutdf, /fHo rnfpg] gLltnfO{ g} ;/n efiffdf /fhgLlt eg]/ a'l´GYof] / /fhgLlt ug]{x¿ lzlIft, ;';+:s[t / b'/bzL{ x'g'kYof]{ . s] clxn] klg /fhgLlt /fHo rnfpg] gLlt s} ?kdf kl/eflift eO/x]sf] 5 ls o;n] c¿ w]/} s'/fx?nfO{ ;d]l6;s]sf] 5 t < klxn]–klxn] /fhgLlt leq k|j]z ug]{ dflg;x¿ 7"nf] OHht ePsf dfq} x'Gy] / pgLx¿sf] k|j]zn] b]z ;+rfngdf lgSs} 7"nf] of]ubfgsf] sfd uYof]{ t/ s] clxn] To:t} 5 t < s] clxn]sf] /fhgLltdf OHht ePsf dflg;x¿ k|j]z ug{ ?rfpmF5g t < s] clxn]sf] /fhgLltdf lzlIft, ;';+:s[t / b'/bzL{ dflg;n] dfq} k|j]z ul//x]sf 5g t < ;a}eGbf 7"nf] s'/f], s] cfhsf] /fhgLltdf k|j]z ug]{x¿ k|lt ljuts} h:tf] cfd dflg;x¿df 7"nf] OHht 5 t < s] cfhsf /fhgLlt1x¿n] b]z leq–aflx/ ePsf ;d:ofx¿nfO{ ;dfwfg ug{ ;S5g eg]/ cfd dflg;x?n] ljZjfz u5{g t < cfhsf] /fhgLlt klxn]–klxn]sf] /fhgLlt eGbf w]/} g} km/s eO;s]sf] 5 / cfhsf] /fhgLltn] cfkmgf] 5lj laufb}{ uO/x]sf] 5 . k'?iff]Qd e08f/L
  • 26. ?kfGt/0f k"jf{~rn olt x'Fbf–x'Fb} klg, dflg;x¿ h] 5 To;}nfO{ /fhgLlt dfg]/ cl3 al9/x]sf 5g / lg/Gt/ a9b} hfg] 5g . olb clxn]sf] /fhgLltn] k'/fgf] /fhgLlt eGg] zAb sf] kl/efiffnfO{ abn]/ gofF 9+un] kl/eflift x'g vf]Hb}5 eg] clxn]sf] /fhgLltdf c? s]–s] s'/fx? ylkg' k5{ xf]nf t < k'/fgf] hdfgfdf b'O{ –rf/ hgf lzlIft, ;';+:s[t / b'/bzL{ dflg;x?n] rnfPsf] /fhgLlt h:t} cfhsf] /fhgLlt To;/L g} rNnf t jf rln/xg ;Sg] 5 t < cr]n t /fhgLltdf ;dfj]zL /fhgLltsf] a8f] hf]8–tf]8n] cfjfh 3lGs/x]sf] 5 . ;a} hft–hflt, lnªu, wd{, k]zf / 7fpmFsf dflg;x¿nfO{ /fHo ;+rfng df ;xefuL agfP/ b]zsf] /fHo ;+rfng ug]{ eg]/ rf/}lt/ 7"nf] cfjfh pl7/x]sf] 5, h'g :jfefljs klg dflgg yfn]sf] 5 . ha /fhgLltsf] gfddf s]lx d'¶L e/ dflg;n] b]zsf] cfDbfgLdf a|Xd–n'6 ug{yfn], To:tf s'/fsf] rf/}lt/ lgGbf x'g yfNof] / kl/jt{gsf] dfu x'g yfNof] . kl/0ffd:j?k, ;dosf] dfucg';f/ /fhgLltn] klg cfkmgf] bfP/f km/flsnf] agfpmFb} uof] / cfhsf] ;dfj]zL /fhgLltsf] ?k wf/0f ug{ afWo eof] . To;f]eP, /fhgLltn] lsg o:tf] Jofks ?k lnP/ cfof] eGof t ;a} dflg;sf] eftgLlt ldnfpg kf] /x]5 . gvfO{sg s'g} klg hLj afFRg ;Sb}g . c¿ hLjn] cfkmg} lsl;dsf] /fhgLlt u5{g xf]nf t/ xfdL hLjdf klg ;j{>]i7 sxlnPsf dflg;n] rflxF k|ToIf ?kn] ;a}n] b]Vg] / dxz'z x'g]u/L s:tf] /fhgLlt ul//x]sf 5f}+ eGg] s'/f g n's]sf] 5 g n'sfP/ n'sfpg g} ;lsG5 . ca d"n s'/f] lt/ nfuf}+ . s] To;f] eP cfhsf] /fhgLltn] ;a} If]q, hft–hflt, lnªu, wd{, k]zf / 7fpmFsf dflg;nfO{ ;dfg¿kn] ;dfj]z u/]sf] 5 t < dlxnf nfO{ ## k|ltzt ;xefuL agfpg] eg]/ cGtl/d–;+lawfgdf n]lvPsf] s'/f, cfhsf /fhgLlts kf6L{x¿n] slQsf] dfqfdf kfngf u/]sf 5g < To;/L g} ckfªutf ePsf JolQmx¿nfO{ s'g–s'g /fhgLlts kf6L{x¿n] slt k|ltzt ;dfj]z u/]sf 5g t < cflv/ cfhsf] /fhgLltsf] clGtd nIo hftgLlt, eftgLlt / cf–cfkmgf lgDtL ul/Psf] cfTdgLlt g} xf] eg] ckfªutf ePsf JolQmx¿sf] ;xeflutfsf]af/]df rfxLF /fhgLlts kf6L{x¿ s] eG5g t < olb ;a}n] cf–cfkmgf] xs– clwsf/ hf]ufpg / eft sf] ;'lglZrttf ug{ s} nflu v]lng] v]nnfO{ /fhgLlt elgg yflnPsf] xf] eg] t ckfªutf ePsf Joltx¿n] klg cfkmgf] xs– clwsf/sf] /Iff ug{ clxn] s} cj:yfsf] /fhgLltdf klg ;xeflutf t hgfpg} k5{ xf]nf, ls s;f] < ckfªutf ePsf JolQmx¿nfO{ /fhgLltdf ;dfj]z s;/L ug]{ jf ul/Fb} 5 t < cfhsf ;fgf–7"nf ;a} /fhgLlts kf6L{x¿sf] o; ljifodf cflwsfl/s wf/0ff s] 5 t < s'g–s'g /fhgLlts kf6L{x¿n] s'g–s'g 7fpmFaf6 slt k|ltzt ckfªutf ePsf JolQmx¿nfO{ ;+ljwfg;efsf] nflu slt j6f l;6 5'6ØfPsf 5g t < sL /fhgLlts kf6L{x¿n] klg ckfªutf ePsf JolQmx¿k|lt pxL k'/fgf] / ?9LjfbL ;f]rfO{ /fv]/ c´};Dd e]b–efj g} ul//x]sf 5g t < cfhsf] o'u eg]sf] lj1fgsf] o'u xf] . cfh s'g} klg s'/f ck"0f{ /xg kfpmFb}g . lj1fgsf] rdTsf/n] h] klg ug{ ;Ifd eO;s]sf] 5 . kf}/fl0fs syfx¿df j0f{g ul/Psf x/]s /Qmlahaf6 /fIf;sf] pTkQL eof] eGg] s'/f lx+hf];Dd sfNklgs nfu] klg cfh Tof] s'/fnfO{ …Snf]lgªuÚ eGg] gofF j}1flgs cfljisf/n] ;To 7x/fO{ lbPsf] 5 . Ps yf]kf /utsf] kl/If0f u/]/ slxNo} lgsf] gx'g] c;fWo /f]ux¿ klg lgsf] kfg]{ k2ltsf] ljsf; x'g uO/x]sf] 5 . t/ s]lx dflg;x? clxn]sf] o:tf] ;dodf klg pxL ;o aif{ cl3sf] h:tf] ;f]r /fv]/ lx+l8/x]sf 5g . a¿ ;o aif{ cl3 ul/g] /fhgLltdf Pp6f cfsif{0f lyof] t/ clxn] To:tf] ;Ddfghgs /fhgLltnfO{ klg 3[0ffsf] v]n agfO/x]sf 5g . lxhf] @–$ hgfn] ug]{ /fhgLltdf klg xhf/f}+sf] enfOnfO{ cfwf/ agfP/ gLlt–lgodx¿ agfP/ sfd ul/Yof] t/, clxn] xhf/f}+sf] ;xeflutf xF'bf klg @– $ hgf dfq} df]6fpg], lrNnf uf8Ldf x'OFlsg] / 7"nf–7"nf clnzfg dxndf a:g] gLlt– lgodx¿ agfOG5 . b]zdf ePsf pBf]u, snsf/vfgf / Joj;fo lbg–lbg} w/f;fO xF'b}5g . kl/0ffd:j?k, b]z c¿sf] pklgj]z eP/ cfkmgf] cl:tTj u'dfO /x]sf] 5 . ;lx cy{df ;dfj]zL x'g' eg]sf] /f]hL, /f]6L, ufF;, af; / skf;sf nflu eP klg xhf/f}+ o'jfx¿ csf{sf] d'n'sdf uf]7fnf] a:g hfg' kg]{ cj:yf 5 . o:tf] cj:yfaf6 d'n'snfO{ kf/ nufpg g;Sg] kf6L{sf g]tfx¿
  • 27. ?kfGt/0f k"jf{~rn rflx+ ;kfªu < clg pgLx¿n] rnfPsf kf6L{df ;xeflutf kfpg' k¥of]{ eGb} lrRofpg] s]lx c+ue+u ePsf JolQmx¿ rflxF ckfªunfO{ klg sf]6f lbg'k5{ eGb} s/fpg' kg]{ < oxL xf] ;dfj]zL /fhgLlt < olx xf] b]z / hgtfnfO{ d'lQm lbg] /fhgLlt < o:t} gLlt ckgfpg] ´'08x¿ rfxLF /fhgLlts kf6L{ < lbPsf] lhDd]jf/LnfO{ k"/f ug{ g;Sg], tna eQf / ;'ljwf hlt ;a}yf]s cfkmg} kfnfdf a9fP/ eljZosf] nflu ;'lglZrt ug]{, cfkmgf] xft–huGgfy u/]/, …d}+ vfpmF, d}+ nfpmF, ;a df]h d}+ u?F, c? ;a d?g b'a{nx? .Ú sf] 3l6of ;f]r /fv]/ lx+8g] u'6sf gfO{s] rflxF /fhgLlts kf6L{sf g]tf x'g / < clg xfdL ;+ul7t¿kn] rNg' kg]{ dflg;x? ltg} gfOs]sf kl5– kl5 nfu]/ lgl/x aGb}, nf}g afaf Û xfdLnfO{ klg vfg b]cf]g eg]/ b}nf] rfxfg'{ kg]{ < lsg xfdL ef]6;{ x}gf}+ / < ef]nL xfd|f] kfnf] cfpFb}g / < g]kfn el/ 5l/P/ /x]sf xfdL c+u– e+u ePsf, lbdfu e+u ePsf 5}gf}+ lg, xfdLn] xfd|} g]tfnfO{ ef]6 xfnf}+ t, ef]nL s] x'Fbf] /x]5 < t/ xfdL To;f] ub}{gf}+, lsg < lsg xfdL lt u'6–pku'6sf kl5 nfU5f}+ < lsg cflv/ lsg < clg ha–ha ;/sf/ kl/jt{gsf] xNnf rN5, xfdL g]tfsf 9f]sf–9f]sf rfxf5f}+{, lsg < xfd|f] cfkmg} ;+u7g 5}g / < s] ef]nL ltgLx¿n] xfd|f 3/sf] 9f]sf 9s–9Sofpg' kb}{g / < lt hdfgf uP, hlxn] e]8f– afv|f h;/L x'ndf uP/ ef]6 vf;flnGYof] . clxn] t Ps kl/ro– kq a/fa/ Ps ef]6sf] hdfgf 5, xfd|f] ef]6 lng] klg sDKo'6/ 5 / uGg] klg sDKo'6/ g} x'G5 . o:tf] hdfgfdf klg xfdL c¿sf kl5 nfUg] < xfd|f] sb/ u5{g / xfd|f nflu 5'6ofPsf] l;6 OHhtsf ;fy lbG5g eg], xfd|f] clwsf/ xf], xfdL klg OHhtsf ;fy pgLx¿ ;/x g} ;+ljwfg–;efsf] 9f]sf leq l5g'{ k5{ . x}g, pgLx¿n] xfdLnfO{ b]Vb}gg eg], sf] ckfªu < xfdL ls pgLx? < To;kl5 xfdL cfkm}+n] km};nf ug'{ k5{ / pgLx?nfO{ cfFvf b]Vg g;Sg] b[li6laxLgsf] sf]6fdf /fVg'k5{ . ;+ljwfgn] eg]sf] s'/f] g;'Gg]nfO{, ;':t>j0f sf]6fdf /fVg'k5{ / af]Ng, ;'Gg g;Sg]nfO{ alx/f– nf6fsf] sf]6fdf k7fpg' k5{ . xfdL lsg pgLx¿nfO{ u'xf/ ub}{ lx+8]sf < ;f]rf}+, ljrf/ u/f}+ / lg0f{o u/f}+ . g]kfn /fli6«o ckfªu k'gM:yfkgf ;ldlt afx'g8fFuL emfkfn] PDa'n]G; ;~rfngdf NofPsf] 5 . Ps dlxgfcl3af6 PDj'n]G; ;~rfngdf cfPkl5 afx'g8fFuL / cf;kf;sf :yfgLoaf;Ln] ;xh dx;'; u/]sf 5g . !) nfv ?k}ofFdf PDj'n]G; vl/b u/]/ ;~rfngdf NofPsf] g]kfn /fli6«o ckfªu k'gM:yfkgf ;ldltsf cWoIf ;lrg lg/f}nfn] hfgsf/L lbP . pgn] eg], …PDj'n]G; ;~rfngdf cfPkl5 afx'g8fFuL dfq xf]Og cf;kf;sf uflj;sf ;j{;fw/0fnfO{ ;xh ePsf] 5 .Ú
  • 28. ?kfGt/0f k"jf{~rn k'gM:yfkgf sfo{qmddf lj/f6gu/ cfFvf c:ktfnsf] cu|0fL e"ldsf …k|sfz zlQm a|Xd ¿k xf] . Hof]t g} hLjg xf] . Hof]ltdo hLjg g} ;fy{s Pjd pQd x'G5 . o;} sf/0fn] ef}lts / cfWoflTds ;To xf]Ú– hLjg Hof]lt . cbe"t cnf}lss / k|fs[lts ;f}Gbo{nfO{ b[li6ut ul/ dfgj hLjgnfO{ wGo agfpg] pklgifbLo efjaf6 pbjf]lwt ;Daf]lwt xfd|f] lj/f6gu/ cfFFVff c:ktfn, lj/f6gu/ tyf rf/ j6f cfFvf pkrf/ s]Gb|sf] cfFvf pkrf/ ;]jfsf] dfWodaf6 u/fpFb} cfPsf] :jLs[lt b]z–ljb]zsf b'/ b/fhsf b}lgs xhf/f}+sf] ;+Vofdf cf]Ol/P/ cfpg] u/]sf /f]uLx?af6 a'lemG5 g} . ljZjsf nfvf}+ nfv dflg; dw'd]x, pRr /Qmrfk, cfFvfdf ljleGg rf]6k6ssf sf/0f b[li6laxLg x'g] u/]sf] 5 . zx/Ls/0f / k|ljlw ljsf;sf] a9bf] cj:yf;Fu} cfFvfsf] la/fdLsf] u|fkm klg psfnf] nfUb} uPsf] 5 . ;j{]If0fn] b]vfPcg';f/ g]kfndf xfn !& k|ltzt hgtf s'g} g s'g} lsl;dsf] cfFvfsf] ;d:ofaf6 kLl8t 5g . g]kfndf sl/a @ nfveGbf a9L JolQmx? b[li6laxLg 5g . tL ;d:ofx?nfO{ Wofgdf /flv lj/f6gu/ cfFvf c:ktfnn] x/]s jif{ b'O{ nfveGbf a9L JolQmx¿nfO{ alx/ªu ljefuaf6 ;]jfx¿ k'¥ofpFb} cfO/x]sf 5geg] utjif{ ^) xhf/ eGbf a9L JolQmx?sf] cfFvf ;DalGw /f]usf] zNolqmof ;DkGg ePsf] 5 . t/ oL ;]jfx? k'¥ofpFbf klg b[li6 ;DalGw ckfªutf ePsf JolQmx?sf] ;/sf/ tyf ;dfhsf] tkm{af6 x'g'kg]{ ;]jfd'vL sfo{qmdsf] cefj dx;'; u/L c:ktfnn] ;g @)!# b]lv ;d'bfodf cfwfl/t k'gM:yfkgf -l;=la=cf/=_sfo{qmd ;'? u/]sf] 5 . lj/f6gu/ cfFvf c:ktfn sf] ;d'bfodf cfwfl/t k'gM:yfkgf sfo{qmdsf] d'Vo p2]Zo b[li6 ;DalGw ckfªutf ePsf JolQmnfO{ ;dod} klxrfg u/L k"0f{ ?kn] ;d'bfodf k'gM:yfkgf ug{' xf] . xfn of] sfo{qmd df]/ª lhNnfsf] pQ/k"jL{ e]usf !! j6f uf=lj=;= - /ªu]nL, l;h'jf, 6s'jf, uf]ljGbk'/, cd/bx, x:gbx, zlgZr/], ky/L, a/8ªjf, dxfb]jf / em'ls{of _ x?df ;+rfng xF'b} cfO/x]sf 5g . s'df/ k[y' ckmfs cgj/ ;L= aL= cf/= sfo{qmdn] ub{} cfO{ /x]sf sfo{x¿ M o; c:ktfnn] sfo{qmdsf] z'?jftdf Pp6f ;j{]If0f k|lzIf0f k|fKt sfo{stf{x¿af6 Pp6f ;j{]If0f u/fPsf lyP, tL ;j]{sf] glthfcg';f/ ;j]{If0f ul/Psf !! j6f uf=lj=;= x?df !)* hgf b[li6laxLg ePsf JolQmx?nfO{ ;"lrs[t ul/Psf] lyof] / tLdWo] xfn;Dd $% hgfeGbf a9L b[li6laxLg JolQmx?nfO{ ;fd'bflos k'gM:yfkgf ;DalGw tflndx¿ h:t} cf]/]G6];g / df]laln6L, b}lgs hLjgofkgsf ;Lkx?, x:tsnfsf ;fdu|L agfpg] ;Lk tyf Joj;fod"ns ;Lkx? ;DalGw tflndx? k|bfg u/]sf 5g . To:t} Go"gb[li6 ePsf JolQmnfO{ ;dod} klxrfg u/L Go"gb[li6 ;DalGw ljleGg pks/0fx¿ lgMz'Ns k|bfg ub}{ cfO/x]sf 5g . xfdLn] ;d'bfodf cfwfl/t k'gM:yfkgf If]qdf ;do–;dodf hfFr u/L e]l6Psf b'O{6} cfFvfdf df]ltlaGb' eP/ b]Vg g;Sg] aRrfx?nfO{ ;dod}
  • 29. ?kfGt/0f k"jf{~rn c:ktfn NofO lgMz'Ns zNolqmof u/L tL aRrfx?sf] hLjgdf Hof]lt k|bfg u/]sf 5g . ;d'bfodf ePsf JolQmx?df ckfªutf ;DalGw hgr]tgf km}nfpgsf nflu tL ufpF ljsf; ;ldltx?df ;do–;dodf ljleGg lsl;dsf hgr]tgfd"ns sfo{qmdx¿ ;+rfng ub{} cfO/x]sf] 5 . ljBfno hfg] afnaflnsfx¿df ckfªutf ;DalGw hgr]tgf km}nfpgsf nflu ljBfno:t/df ljleGg lsl;dsf hgr]tgfd"ns sfo{qmdx¿df ;xefuL u/fpg'sf] ;fy} hgr]tgfd"ns ;fdu|Lx? ljt/0f ug]{ u/]sf] 5 . ;dod} cfFvf ;DalGw ;d:of klxrfg ug{sf lgldQ lgoldt¿kdf lgMz'Ns cfFvf, sfg lzlj/x¿ ;+rfng ub{} cfO/x]sf 5f}+ . c:ktfnn] ;d'bfodf sfg ;DalGw /f]uaf6 u|:t eP/ b}lgs hLjgofkg lgjf{x ug{ sl7gfO{ ef]lu/x]sf] JolQmsf] nflu lgMz'Ns sfg hfFr u/L zNolqmof ug'{sf] ;fy} ljleGg sfgsf] >j0f zlQm j[l4 ug]{ pks/0f;d]t ljt/0f ul//x]sf] 5 . ;/sf/n] b[li6laxLgtfsf] If]qdf cem a9L k|efjsf/L 9+uaf6 nfUg' kg]{ cfjZostf b]lvG5 . ljb]zdf b[li6laxLg JolQmsf] lzIffsf] nflu cl8of] / sDKo'6/ k|0ffnLaf6 k9fO tyf k/LIff lng]] Joj:yf ePklg xfd|f] b]zdf o:tf] tslgsLsf] cefj b]lvG5 . Go"gb[li6 jfnaflnsfsf] k/LIff lnFbf nfh{ lk|G6df k|Zg kq agfP/ hfFr lnP ljBfyL{sf] lzIff:t/df clej[l4 x'GYof] t/ Ps kfOnf cufl8 a9]/ ;f] dfq klg g]kfndf nfu" gx'g' ;/sf/sf] Go"g b[li6 emlNsG5 . tflnd k|fKt lzIfs / kof{Kt z}lIfs ;fdu|L pknAw u/fpFb} b[li6laxLg lzIff gLlt ;/sf/n] cjnDag u/] ufpF tyf zx/sf s'g} s'gfdf n's]/ a;]sf yk b[li6laxLg jfnaflnsfn] ;d]t snd lstfa af]s]/ lzIff¿kL pHofnf] 3fdaf6 jl~rt x'g] lyPgg . g]kfn ;/sf/sf] :jf:Yo If]q x]g]{ lgsfo :jf:Yo tyf hg;+Vof dGqfnon] clxn];Dd cfFFvf pkrf/ ;]jfsf] nflu :ki6 gLlt tyf lgb]{zg hf/L ug{ ;ls/x]sf] 5}g . o:tf] cK7Øf/f] kl/l:yltdf klg lj/f6gu/ cfFvf c:ktfnn] g]kfn g]q Hof]lt ;+3, If]qLo :jf:Yo lgb]{zgfno, lhNnf hg:jf:Yo sfof{no, lhNnf ljsf; ;ldlt, lhNnf k|zf;g sfof{no, gu/kflnsf, :yfgLo Snax¿, :yfgLo jf}l4s ju{ tyf bft[ lgsfox¿ ;Fu ;Gbe{–ljdz{ u/L cfˆgf] sfo{qmdnfO{ k|efjL 9ªuaf6 sfo{Gjog ul//x]sf] 5 . jt{dfg ;dodf ;dfhaf6 o;sf] d"Nofªsg x'g' cfjZos 5 . ;dfhdf ;a} rfxG5g sL kl/jt{g xf]; tyf /fd|f] cj;/sf] l;h{gf xf]; . s'g} klg ;+:yfåf/f ;dfhdf kl/jt{g Nofpg ljleGg vfn] cflGt/s tyf AffXo l:ylt, kl/l:ylt tyf k|of;df lge{/ ub{5 . t/ klg lj/f6gu/ cfFvf c:ktfnn] ljZj;gLo¿kdf ;fdflhs ;r]tgfhufpFb}cfˆgf]ultljlwsf]u|fkmnfO{dfly;Ddk'¥ofpg ;kmn ePsf] 5 . of] ;+:yfsf] sfo{qmdaf6 k|ToIf¿kdf ;dfh nfeflGjt ePsf] 5 eGg] ck|ToIf¿kdf ;/sf/nfO{ ;xof]u k'u]sf] 5 .
  • 30. ?kfGt/0f k"jf{~rn lj/f6gu/ .!*jif{nuftf/pkrf/ubf{5f]/fsf]v'§fgrn]kl5 lj/f6gu/ zflGt rf]ssf /fdaxfb'/ k|wfgn] cfkmgf] PSnf] 5f]/fsf] ljjfx x'G5 eGg] slxn} ;f]r]sf lyPgg . hGd]sf] * dlxgfb]lv v'§f grNg] 5f]/fsf] pkrf/df pgL !* jif{;Dd g]kfn ef/tsf c:ktfnx¿ k'u] t/ pgsf] 5f]/fsf] v'§f rNg ;s]g . 5f]/fsf] v'§f hftL gePkl5 pgL ;Fw} ;f]Rg] uy{] …afa'cfdfn] t ;s'Gh]n;Dd x]5f{}+ t/ xfd|f] ;]vkl5 s:n] x]5{ <Ú t/ ca eg] pgn] 5f]/fsf] :oxf/ ug{] Ps c;n a'xf/L kfPsf 5g . a'xf/L h'/fO lbPsf] xf] km];a'sn] . b'j} v'§f rNg g;Sg] lj/f6gu/ zflGt rf]ssf ljho k|wfg XjLnr]o/sf] ;fx/fdf dfq lx+88'n ug{ ;S5g . XjLr]o/sf] ;fx/fdf lx+8]klg k|ljlw ;“u;“u} cl3 a9]sf pgn] cfkmgf] hf]8L cfkm} v]h]sf x'g km];a'ssf] dfWoodaf6 . @@ a;{] k|wfgn] sf7df8f+} nlnk'/ y]rf]–@, sL dlg;f dxh{g;“u ljjfx u/]sf x'g . Kn; 6' cWoog ub{} cfPsL ;kf+u dxh{gn] zf/Ll/s ¿kdf ckfªu ljho;“u ljjfx u/]sL x'g . Ps jif{cl3b]lv km];a'saf6 dfof a;]kl5 pgLx¿n] d+unaf/ ljjfx u/]sf x'g . dlg;f z'qmaf/ sf7df8f}+af6 lj/f6gu/ ljhosf] 3/df cfPkl5 pgLx¿sf] ljjfx ul/lbPsf] a'af /fdaxfb'/n] hfgsf/L lbP . ljho cfkm" ckf+u ePsf] ePklg ;kf+ueGbf s]xL sd gePsf] atfpF5g . pgn] eg], …;'?df cfk"m ckf+u 5' eGg] s'/f n'sfP . kl5 ;a} s'/f ;'gfP/ dnfO{ P;]K6 u5f{} eg]/ ;f]w+] p;n] u5'{ elgg .×Ú cfkm"x¿n] ;fFrf] dfof u/]sf sf/0f ljjfx ePsf] pgn] atfP . pgn] yk], …;'?df ljZjf; g} nfu]sf] lyPg pgL cfpFl5g eg]/ . km];a's t d]/f]nflu eujfg g} xf] . dnfO hf]8L ldnfOlbof] .Ú Jofkfl/s 3/fgfsL 5f]/L dlg;f cfk"mn] ;fFrf] dfof u/]sf sf/0f ;a} Tofu]/ cfPsf] atfOg . pgn] elgg, …km];a's d} eP klg xfd|f] …;fFrf] dfofÚ lyof] . dfof a;]kl5 kl/jf/ Tofu]/ cfPF .Ú ;fFrf] dfofFsf cufl8 zf/Ll/s :j¿kn] s]xL km/s gkfg{] pbfx/0f ag]sf 5g dlg;f / ljhosf] hf]8L . ljhon] sfd ug{ g;s]klg cfk"m k;n u/]/ >LdfgnfO{ kfNg] dlg;f atfpFl5g . ljutnfO{ ;lDemb} pgn] elgg, …3/kl/jf/df klg dnfO{ /fd|f] ub}{g y] . klxn] jf:t} nfUb}g lyof] t/ af]Nb} uP kl5 5f]8g ;lsFg / ;“u} hLjg latfpg cfP .Ú ljhon] g;s] klg cfk"m d]xgt u/]/ kfng kf]if0f ug{] pgn] atfOg . km];a'sn] ubf{ cfk"mn] g;f]r]sf] s'/f k'/f ePsf ljhosf a'af /fdaxfb'/n] atfP . pgn] eg], …d}n] 5f]/fsf] ljjfx xf]nf eGg] ;f]r]sf] lyPg . t/ km];a'sn] d]/f] 5f]/fsf] hf]8L h'/fOlbof] .Ú 5f]/fsf] af/]df ;a} s'/f kmf]gd} dlg;fnfO{ atfpFbf :jLsf/ ug{] ePkl5 ljjfx ul/lbPsf] pgn] ;'gfP . k"j{ ef/tLo ;]gf /fdaxfb'/n] eg], …dlg;fsf a'afklg cfPsf lyP . 5f]/L 3/ kms{g dflgg .Ú sIff * ;Dd cWoog u/]sf ljhonfO{ sDKo'6/sf] xf8{j]o/ ;DaGwL /fd|f] 1fg 5 pgn] eg], …cem} sDKo'6/ xf8{j]o/ l;S5' .Ú km];a'sn] h'/fOlbPsf] k|]d
  • 31. ?kfGt/0f k"jf{~rn b'3{6gf sd u/fpg] p2]Zon] ckf+usf] ljZjofqf …b]vf ;]vL ul/vfÚ df]/ªsf] ;'Gb/k'/ b'nf/L gu/kflnsf a9x/f vf]nf6f]nLsf !( jlif{of lgzfg rf}w/Lsf] Pp6f xftsf] cf}+nf g} 5}g . t/ pgL ;Fw} vf]nfdf k'u]/ a]Nrfn] afn'jf vg]/ prfnL Ps xftn] 6«ØfS6/df nf]8 ug]{ sfd u5{g . hlGdb} ckf+utf ePsf pgsf afa'cfdf klg vf]nfd} lu6L afn'af rfNg] sfd u5{g . afa' cfdfsf] sdfO{n] kl/jf/ wfGg ufx|f] ePkl5 tLg jif{b]lv pgL klg afa' cfdf;Fu} ul5of vf]nfdf uP/ sfd ug{ yfn]sf x'g . lj/f6gu/ . cf]vn9'+uf lhNnf kmfKrf–$ sf t]haxfb'/ sfsL{sf] hLjgdf !$ jif{cl3 csNkgLo 36gf 36of] . sf“s8le§f–sf7df8f}+ ?6sf] /flqa;sf rfns sfsL{ @)%& ;fn df3 @# ut] crfgs b'3{6gfdf k/] . pgn] xf“s]sf] /flqa; wflbªsf] hf]ludf/faf6 b'O{ ;o ld6/ tn lqz'nL gbLdf v:of] . a; v:bf ;jf/ #@ hgfsf] d[To' eof] . pgL ;“u} !) hgf ofq' afFr] . ;jf/L rnfpFbf pgL ;s';n lyP . ha pgsf] xf]; v'Nof] TotL a]nf pgL 5fFufaf6 v;] . a; ;“u} lq;'nLdf v;]sf pgL xf];df cfpFbf cfkmgf] sDd/d'gLsf] efu u'dfO{ ;s]sf lyP . a;;“u} v;]sf pgL nfdf] pkrf/kl5 af“Rg t af“r] . t/ pgsf] sDd/d'gLsf] ;a} efu sf6g'k¥of] . b'3{6gf ePsf] tLg dlxgfkl5 xf]; v'Nbf pgL c:ktfndf lyP . To;a]nf;Dd pgsf] sDd/d'gLsf] efu sfd gnfUg] ePkl5 sf6]/ kmfln ;lsPsf] lyof] . …lqz'nLsf] eL/df uf8L u'8fpFbf u'8fpFb} crfgs :6]l/ªn] sfd u/]g . pgn] eg], …:6]l/ªn] sfd gu/]kl5 k5f8L kms{]/ ;a} ofq'nfO{ x]/] . lgbfO{ /x]sf lyP . ;a} dbf{ cfkm" lsg PSn} afFRg' em}+ nfUof] dnfO, TolQs}df uf8L v:of] .Ú b'j} v'§f sf6]kl5 pgL XjLnlro/sf] ;fx/f lagf lx+8g g;Sg] eP . zf/Ll/s ¿kdf ckf+u hLjg lhp“bf ef]u]sf] kL8fn] pgnfO{ lj:tf/} lk/f]Ng yfNof] . b'j} v'§f u'd]klg pgn] lxDdt xf/]sf lyPgg . ckf+un] klg s]xL ug{ ;S5g eGg] pT;fx lyof] pgL ;“u . pgL eG5g, …a; v:bf d efUon] afFr]5' sxfFaf6 s;n] nu]/ pkrf/ u¥of] s]xL yfxf 5}g . ;fob ljZjofqf ug{s} nflu afr]sf] x'“ h:tf] nfU5 .Ú sfsL{n] ljZj ;fOsn ofqfdf lgl:sPsf k':s/ zfxsf] cGt/jftf{ l6eLdf x]/]sf lyP . …Tof] cGt/jftf{ x]/]kl5 hLjgn] gof“ df]8 lnof],Ú sfsL{ eG5g, …dnfO{ klg ljZjofqfdf lgl:sg dg nfUof] .Ú cGtt M @)^! ;fn h]7 $ ut] . s]xL ;xof]uL
  • 32. ?kfGt/0f k"jf{~rn lnP/ sfsL{ XjLnlro/sf] ;xf/fdf ljZj ofqfdf lgl:sP . sfsL{n] xfn;Dd cf7 j6f b]z e|d0f ul/;s]sf 5g . …g]kfn, ef/t, e'6fg, a+unfb]z, >Lnªsf, dflNbE;, kfls:tfg / ckmuflg:tfg 3'ld;s]+,Ú pgL eG5g, … b'3{6gf sd u/fpg] p2]Zo;lxt XjLnlro/af6 ljZjofqf u/]/ lulgha'sdf gfd n]vfpg] OR5f 5 .Ú cfkm" b'3{6gfdf k/]]/ ckf+u ePklg pgL c¿sf] Hofg hf]ufpg 8«fOe/nfO{ ;r]t u/fpFb} lxF85g . pgL eG5g, …uGtJodf gk'u];Dd ;a} ofq'sf] hLjg 8«fOe/sf] xftdf x'G5 .Ú blIf0f Pl;ofnL /fi6« 3'ld;s]kl5 pgL ef/t x“'b} Dofgdf/sf] ofqfdf lgl:sPsf lyP . t/ Dofgdf/df xjfOhxfhaf6 cfpg' eGb} Toxf“sf ;]gfn] kmsf{O lbP . ;]gfn] kmsf{Pkl5 pgsf ;xof]uLx¿n] klg ;fy 5fl8lbP . cGtt M @)&) ;fn df3df g]kfn kmls{g'kg]{ afWotf cfOnfUof] . 3/ kmls{P klg pgn] lxDdt xf/]gg . sfsL{ km]l/ rf/ dlxgfcl3 g]kfnaf6 ofqfdf lgl:sPsf lyP . ef/tsf] snsQfdf k'u]kl5 pgsf] :jf:Yodf ;d:of b]vf k¥of] . w]/} XjLnlro/df a;]sf sf/0f k5fl8 3fp eP5 . 3fp lgl:sP/ XjLnlro/df a:g g;Sg] sfsL{ lj/f6gu/ kmls{P . sf];L c~rn c:ktfndf pkrf/ ul/Pkl5 pgL km]/L ofqfdf g} lgl:sPsf 5g . XjLnlro/af6 ljZj e|d0f ug{] ;kgf af]s]sf pgL ckf+uklg ;kf+ueGbf s]xL sd 5}gg eGg] b]vfpg rfxG5g . /fli6«o emG8f af]s]/ b]zsf] uf}/j a9fpFb} lx+8]sf pg} sfsL{n] ;/sf/af6 eg] s'g} ;xof]u kfpg ;s]sf 5}gg . pgn] eg], …ljb]zdf hfFbf ljleGg b]zdf ;xof]u u/] t/ cfkmg} b]zaf6 ;xof]u t s] ofqf cg'dltkq kfpg;d]t w]/} b'Mv v]Kg' k¥of] .Ú g]kfn ;/sf/n] ckfªutf ePsfx¿nfO{ jf:tf gug{] pgsf] u'gf;f] 5 . pgL eG5g, …xfd|f] ef]6 t ckf+u x'Fb}gg t/ xfdLnfO{ ug{] Jojxf/rfxLF lsg km/s <Ú c¿n] lbPsf] ;xof]uaf6 g} ljZjofqf ug{] p2]Zo 5 pgL;“u . 3fp lgsf] x'gf;fy rf/hgf ;xof]uL vf]h]/ ofqfdf lg:sg] pgL atfpF5g . cf7 j6f /fi6« 3'ld;s]sf pgL ca eg] dn]l;ofaf6 ofqf ;'? ug{] tof/Ldf 5g . b'3{6gf sd u/fpg] p2]Zo;lxt XjLnlro/af6 ljZjofqf u/]/ lulgha'sdf gfd n]vfpg] OR5f
  • 33. ?kfGt/0f k"jf{~rn lj/f6gu/ . ;dfhdf dflg; k/Dk/fut hLjg z}nLaf6 dfly pSn]/ cfk"m nfO{ k|ljlw ;“u–;“u} cl3 a9fpg vf]Hb}5g . t/ la8Dagf @! cf+} ztfAbLdf cfP/ klg g]kfnL ;dfhdf hftLo 5'jf5't / e]bjfa sfod} 5 . hftLo e]befjnfO{ sfg'gn] g} unt eg]sf] 5 . t/ klg k/Dk/fut z}nL / cGwljZjf;af6 c8]sf] g]kfnL ;dfhn] tNnf] hft / dflyNnf] hftsf] Jojxf/ ug{ 5f8]sf] 5}g . hftLo e]bjfe / 5'jf5'tn] h/f] uf8]sf] g]kfnL ;dfh lj:tf/} kl/jt{gtkm{ pGd'v xF'b} uPsf] 5 . klxn] cGt/hftLo ljjfx :jLsf/ gug{] g]kfnL ;dfhn] lj:tf/} :jLsf/ ug{ yfn]sf] 5 . lj/f6gu/–!! sf ab|] cfndn] pgs} l5d]sL zf/Ll/s ¿kdf czQm /~hgf ljZjsdf{;“u dfuL ljjfx u/] . zf/Ll/s ¿kdf czQm /~hgf / ab|]sf] rf/ jif{cl3 @)^& ;fndf ljjfx ePsf] xf] . x]bf{ ;fdfGo nfu] klg oL ab|] / /~hgfsf] ljjfx cGt/hftLo dfq geO{ cGt/wfdL{s / ckfªu / ;kfªu aLrsf] ljjfx klg xf] . bflxg] v'§f grNg] ljZjsdf{ j}zfvLsf] ;fxf/fdf dfq lxF88'n ug{ ;lS5g . d':nLd ;+:sf/cg';f/ ;f]xL ;d'bfodf x's{]sf cfndn] lxGb" ;+:sf/ / /xg–;xgdf x'ls{PsL /~hgf;“u dfuL ljjfx u/]sf x'g . 5'jf5't / e]bjfen] h/f] uf8]sf] ;dfhdf pgLx¿sf] hf]8L pbf/0fLo g} ag]sf] 5 . l5d]sdf a:b} cfPsf ab|] / /~hgf b'j}n] Ps csf{nfO{ /fd|/L a'em]sf lyP . pgLx¿ aLr ab|] / /~hgfsf] pbfx/0fLo ljjfx cGt/hftLo dfq geO{ cGt/wfdL{s / ckfªu–;kfªuaLrsf] ljjfx k|]d ;DaGw rn]sf] lyof] . km/s– km/s ;d'bfosf b'j}n] cfkmgf] k|]dnfO{ kl/jf/n] OGsf/ ug{] 8/n] n'sfP/ g} /fv]sf lyP . l5d]sdf a;]kl5 b}lgs h;f] e]63f6 / af]nrfn x'GYof] ab|] / /~hgfsf] . af]nrfn x'Fb} hfFbf b'j}n] Ps csf{nfO{ 5f]8g g;Sg] eP . k|]d k|;ªu rn]sf] b'O{ jif{kl5 pgLx¿n] kl/jf/sf] ;xdltdf cGt/hftLo, cGt/wfdL{s / ckfªu–;kfªuaLr dfuL ljjfx u/]sf lyP . k/Dk/fut z}nLdf u'h|L/x]sf] g]kfnL ;dfhn] cfkmgf] k|]dnfO{ :jLsf/ u5{ eGg] ab|] / /~hgfn] ;f]r]sf lyPgg . t/ ToxL ;dfhdf pgLx¿sf] hf]8L pbf/0fLo ag]sf] 5 . b'j}sf] k|]dnfO{ kl/jf/n] :jLsf/ u/]klg ;dfhn] klg pgLx¿sf] ;DaGwnfO{ :jLsf/ u/] . rf/ jif{cl3 ljjfx u/]sf] of] hf]8Lsf] xfn b'O{ a;{] 5f]/L 5 . hftLo e]befjn] h/f] uf8]sf] ;dfhdf k|]dsf] cufl8 ;fdflhs aGwgn] c;/ ub{}g eGg] bl/nf] pbfx/0f lbPsf 5g . …xfdL b'O{sf] k|]d ;DaGwnfO{ 3/af6 :jLsf/ u/]sf] lyPgg . s]xL lbgcl3 e]l6Psf cfndn] ljutnfO{ ;lDemb} eG5g, …d}n] eGbf a'afn] dfGg' x'Gg lyof] . legfh'nfO{ a'afnfO{ ;Demflbg eg] . a'afn] ;'?df gdfg] klg kl5 x'G5 eGg' eof] .Ú a'afn] :jLsf/ u/] klg ab|]n]
  • 34. ?kfGt/0f k"jf{~rn /~hgfsf] kl/jf/nfO{ dgfpg' lyof] . pgn] /~hgfsf] 3/df s'/f ug{ klg legfh'nfO{ g} k7fP t/ cGt/hftLo / cGt/wfld{s eGb} pgsf] kl/jf/n] dfg]gg . kl5 :jLsf/ ug{] jrg lbPkl5 ljjfx eof] . ab|]n] ljjfxkl5 lxGb" ;+:sf/sfdf x'ls{PsL /~hgfsf] gfd d':nLd k/Dk/fcg';f/ g'/hxf vft'g /flvlbPsf 5g . /~hgf elG5g, …dg ldn] hft / wd{n] s]xL ub{}g .Ú ;dfhdf pbf/0f ag]sf] pgLx¿sf] hf]8L casf] ;do eg] 5f]/Lsf] eljio pHHjn agfpg ;ª3if{ ug{ nflu kg{] atfpF5g . sf7 ld:qL ub{} cfPsf ab|] 3/ aflx/sf] sfd u5{g eg] pgsL >LdtL /~hgf j}zfvLsf] ;x/fdf 3/sf] sfd ul5{g . bfxLg] v'§f grNg] pgL j}zfvLsf] ;fxf/fdf 3/wGbf ul5{g . l5d]sL /~hgf;“u 5f]/fsf] k|]d a;]sf] yfxf kfPkl5 cfkm"n] g/f]s]sf] ab|]sf a'af dxdb hlkm/ cfnd atfpF5g . pgL ;dfhdf hftLo e]befj / 5'jf5't gePsf] atfpF5g . pgL eG5g, …dfG5]sf] hft b'O{ hft b'Oj6f x'G5g . Ps k'?if csf{] dlxnf . t/ ;dfhdf cg]sy/L hfteftsf s'/f x'G5g .Ú ab|] / /~hgfsf] ljjfx ubf{ ;'?df ;dfhdf s'/f sf6] klg lj:tf/} s'/f sf6g]sf] d'v aGb ePsf] pgL atfpF5g . tTsflng ;dodf ;/sf/n] cGt/hftLo ljjfx ug{] hf]8LnfO{ k|f]T;fxg :j¿k Ps nfv /sd k|bfg ug{] lg0f{o u/]sf] lyof] . ab|] / /~hgfsf] hf]8L cGt/hftLo ljjfx u/]afkt k|f]T;fxg /sd k|Kt ug{] g]kfn s} klxnf] hf]8L xf] . cGt/hftLo ljjfx ubf{ ;/sf/n] k|f]T;fxg /sd lbg] eg]klg s;/L lbg] eGg] lgod ag]sf] lyPgg . of] hf]8Ln] k|f]T;fxg /sdsf nflu lgj]bg k]; u/]kl5 dfq lgod ag]/ k|f]T;fxg /sd afFl8Psf] lyof] . of] hf]8Ln] blnt clwsf/sf/sf] If]qdf sfd ub{} cfPsf] ;+:yf l/8]km g]kfnsf] ;xof]udf k|f]T;fxg /sd k|Kt u/]sf] lyof] . ;dfhdf cGt/hftLo ljjfx ug{] hf]8L lj:yflkt x'g' k/] klg of] hf]8Ldfq lj:tflkt gePsf] l/8]km g]kfnsf cWoIf pd]z ljZjsdf{ atfpF5g . pgL eG5g, …cGt/hftLo ljjfx ug{] s]xL afx]s clwsf+z hf]8L ;dfhaf6 lt/:s[t 5 of t lj:yflkt ag]sf] 5 .Ú cfly{s ¿kdf ljkGg ePklg ;dfhdf pbfx/0f ag]sf] of] hf]8Ln] lj/f6gu/ c;f]s rf]sdf 3'DtL k;n ;~rfng ub}{ cfPsf] 5 . k;ndf /~hgf al:5g eg] ab|] dhb'/L sfd ub{} cfPsf 5g . – xl/ clwsf/L
  • 35. ?kfGt/0f k"jf{~rn p2]Zo -of] sfg'g lsg rflxof] <_p2]Zo -of] sfg'g lsg rflxof] <_p2]Zo -of] sfg'g lsg rflxof] <_p2]Zo -of] sfg'g lsg rflxof] <_p2]Zo -of] sfg'g lsg rflxof] <_ of] sfg'g ckfªutf ePsf JolQmx¿sf] clwsf/ klg c? dflg;nfO{ hlt g} 5 eGg] s'/f lglZrt ug{, pgLx¿n] ;a} dfgj clwsf/ pkof]u ug{ kfpg'k5{ / c¿ dflg;x¿ hlt g} :jtGq / OHhtsf ;fy af“Rg kfpg'k5{ eGg] s'/f lglZrt ug{ NofOPsf] xf] . s'g} sf/0Fn] bafOd"nf] jf pkrf/ u/]/ klg lgsf] gx'g] u/L dfG5]sf] z/L/, OGb|Lo jf lbdfuL cj:yfdf s]xL kl/jt{g jf ljrng cfPkl5 b}lgs sfdsfh, ;fdflhs sfdx¿, lzÔfbLÔf, sfd Jofj;fo cflbdf ;fd]n x'g jfwf cj/f]w pTkGg u/]/ / lgÈ]w u/]/ cK7of/f] / x]lkPsf] cj:yfdf /x]sf dflg;x¿ ckfªutf ePsf JolQmx¿ x'g . • dxf;GwL :jLsf/ ug]{ b]zsf ;/sf/n] ug}{ kg]{ sfd • of] dxf;GwLnfO{ :jLsf/ ug]{ ;a} b]zn] jf:tljs Jojxf/d} ckfªutf ePsf JolQmx¿nfO{ ;dfg Jojxf/ u/]sf] ;'lglZrt x'g} k5{ . • o; dxf;GwLnfO{ :jLsf/ ug]{ b]zx¿n] cfÎgf b]zdf lgDg cg';f/sf sfd ug]{ eg]/ k|ltj4tf u/]sf 5g . • lgod / sfg'g agfP/ ckfªutf ePsf JolQmx¿nfO{ pgLx¿sf clwsf/ ;'lglZrt ug]{ / dxf;lGwdf n]lvPsf s'/fx¿;“u gldNg]vfnsf sfg'g eP ltgnfO{ kl/jt{g ug]{, • b]z / hgtfsf] ljsf;sf nflu agfOg] ;a} gLltx¿df ckfªutf ePsf JolQmx¿sf] ;dfgtfsf] clwsf/ ;dfj]z ug]{, • of] dxf;lGwdf n]lvPeGbf ljk/Lt jf lj?4 x'g]u/L s'g} klg sfd gug]{ / c¿nfO{ klg ug{ glbg], • ;/sf/ / ltgsf lgsfox¿n] o; dxf;lGwdf n]lvPsf Joj:yfx¿ cg';f/ sfd ug]{, • ckfªutf ePsf JolQmx¿nfO{ s'g} ;+:yf jf JolQm s;}n] klg e]befj jf x]nf gu?g eGg] ;'lgZlrt ug{ ;a}vfnsf pkfo ckgfpg], • ;a} j:t' tyf ;]jf ;'ljwf ;a}n] k|of]u ug{ ;Sg]u/L agfpg] jf o;nfO{ cfjZos kbf{ ;lhn} kl/jt{g ug{ ;lsg] u/L agfpg], • ckfªutf ePsf JolQmx¿nfO{ lx+88'n ug{ / b}lgs hLjgofkgdf d2t x'g], ug]{ jf k'Ug]vfnsf ;fdu|L / pks/0Fx¿ pknAw u/fpg] . To:tf ;fdu|L / pks/0Fx¿sf] ljsf; ug]{ k|ljlwx¿df cWoog / cg';Gwfg ug]{ . ckfªutf ePsf JolQmx¿nfO{ klg ;~rf/ ug{ / cfjZos ;"rgfx¿ k|fKt ug{ ;xh x'g]vfnsf k|ljlwx¿ ljsf; ug]{, ckfªutf ePsf JolQmx¿sf] clwsf/;DaGwL dxf;GwL -;Lcf/kL8L_, @))^ sf] ;lhnf] g]kfnL ;+:s/0f • ckfªutf ePsf JolQmx¿nfO{ pgLx¿sf nflu cfjZos kg]{ ;xof]uL ;fdu|L, ;]jf, k|ljlw h:tf s'/fx¿sf af/]df pgLx¿n] k|fKt ug{ / k|of]u ug{ ldNg]u/L jf pgLx¿sf] kx'“r k'Ug]u/L hfgsf/L / ;"rgfx¿ pknAw u/fpg], • of] dxf;lGwdf n]lvPsf ;]jf ;'ljwf / clwsf/x¿ /fd|f];“u pknAw u/fpg ckfªutf ePsf JolQmx¿ ;“u sfd ug]{ dflg;x¿nfO{ cfjZos kg]{ ;a} tflndx¿ pknAw u/fpg], • x/]s b]zn] cfkmgf] Ôdtfn] EofP;Dd ckfªutf ePsf JolQmx¿sf] cfly{s, ;fdflhs tyf ;f+:s[lts clwsf/x¿ k|fKt ug]{ k|ultzLn 9+un] kof{Kt ah]6 5'6ofp“b} hfg'kg]{ . cfly{s, ;fdflhs / ;f+:s[lts clwsf/sf] JofVofcfly{s, ;fdflhs / ;f+:s[lts clwsf/sf] JofVofcfly{s, ;fdflhs / ;f+:s[lts clwsf/sf] JofVofcfly{s, ;fdflhs / ;f+:s[lts clwsf/sf] JofVofcfly{s, ;fdflhs / ;f+:s[lts clwsf/sf] JofVof cfly{s clwsf/ Mcfly{s clwsf/ Mcfly{s clwsf/ Mcfly{s clwsf/ Mcfly{s clwsf/ M ;DklQ sdfpg], ;DklQ /fVg kfpg], cfÎgf] ;DklQ s;/L / sxf“ vr{ ug]{ eg]/ cfkm}“ lg0F{o ug{ kfpg], sfd ug{ kfpg], /f]huf/L ug{ kfpg] / eQf, k]G;g nufotsf cfly{s ;xof]u kfpg], ;fdflhs clwsf/ M;fdflhs clwsf/ M;fdflhs clwsf/ M;fdflhs clwsf/ M;fdflhs clwsf/ M lzÔf / tflndsf] cj;/ kfpg], JolQmTj ljsf; ug{ kfpg], c¿ ;/x g} ;dfhsf ljleGg ultljlwdf ;xefuL x'g kfpg], cfÎgf cfjZostf / 5gf}6sf] af/]df lg0F{o ug{ kfpg], ljjfx / ;DaGw h:tf s'/f sfod ug{ kfpg] cflb, ;f+:s[lts clwsf/ M;f+:s[lts clwsf/ M;f+:s[lts clwsf/ M;f+:s[lts clwsf/ M;f+:s[lts clwsf/ M cfÎgf] wd{ / ;+:s[lt dfGg kfpg], v]ns'b tyf dgf]/~hgdf efu lng kfpg], snf / ;+:s[ltsf Ô]qdf ;dfj]z x'g kfpg] cflb . • ;a} b]zn] ckfªtf ePsf JolQmx¿, ltgsf ;+:yf clg cleefjsx¿nfO{ sfg'g Pj+ gLltx¿ agfpg] k|lqmof / sfdx¿df ;xefuL u/fpg'k5{ . • b]zx¿df klxn] g} s'g} ljÈodf w]/} ;'ljwf 5 jf k/Dk/fb]lv rn]sf] rngn] yk ;'ljwf lbg] Joj:yf u/]sf] 5 eg] o; dxf;lGwdf sd Joj:yf 5 eg]/ To;nfO{ 36fpg kfO“b}g . • ;+3Lo /fHo ePsf b]zdf of] lgod ;a} ;+3df a/fa/ nfu" x'G5 . ckfªutf ePsf dlxnfx¿sf] clwsf/ckfªutf ePsf dlxnfx¿sf] clwsf/ckfªutf ePsf dlxnfx¿sf] clwsf/ckfªutf ePsf dlxnfx¿sf] clwsf/ckfªutf ePsf dlxnfx¿sf] clwsf/ • ckfªutf ePsf dlxnf / s]6L -aflnsf, lszf]/L_ x¿n] ljleGg lsl;dsf lje]bsf] ;x]/ a:g' kl//x]sf] s'/f :jLsf/ ug]{ / pgLx¿n] cGo dflg; ;/x ;a} dfgj clwsf/ / :jtGqtfx¿sf] pkof]u ug{ kfpg] s'/f ;'lglZrt ug]{, of] clwsf/ ;'lglZrt ug{ h] h] pko'{Qm sfdx¿ ug'{ kg]{ xf] Tof] ;a} ug]{,
  • 36. ?kfGt/0f k"jf{~rn • b]zx¿n] ckfªutf ePsf dlxnf / s]6Lx¿nfO{ pgLx¿sf clwsf/sf] k"/f pkof]u ug{ ;Sg] agfpg pgLx¿sf] ljsf; ug]{ / pgLx¿nfO{ Ôdtfjfg agfpg ;a} sfd ug]{ . ckfªutf ePsf afnaflnsfsf] clwsf/ckfªutf ePsf afnaflnsfsf] clwsf/ckfªutf ePsf afnaflnsfsf] clwsf/ckfªutf ePsf afnaflnsfsf] clwsf/ckfªutf ePsf afnaflnsfsf] clwsf/ b]zx¿n] ckfªutf ePsf afnaflnsfx¿n] cGo afnaflnsfn] h:t} ;a} xs clwsf/ pkof]u ug{ kfp“5g eGg] s'/f :jLsfg'{k5{ / pgLx¿nfO{ tL ;a} clwsf/ pkof]u ug{ lbg ;a} pkfox¿ ckgfpg'k5{ . ckfªutf ePsf afnaflnsfnfO{ cGo afnaflnsf ;/x ;dfg x}l;ot lbg'k5{ / ;dfg Jojxf/ ug'{k5{ . ckfªutf ePsf afnaflnsfx¿sf nflu s'g} klg sfd ubf{ jf lg0F{o ln“bf s] ubf{ pgLx¿sf] ;a}eGbf pQd lxt x'G5, ToxL ug]{ . ckfªutf ePsf afnaflnsfx¿sf] hLjgdf c;/ kfg]{ vfnsf] s'g} sfd ul/G5 jf pgLx¿sf nflu s'g} lg0F{o lnOG5 eg] To;df :jod ckfªutf ePsf afnaflnsfx¿n] cfÎgf cfjZostf / 5gf}6sf af/]df af]Ng, ljrf/ /fVg, efjgfx¿ /fVg kfpg'k5{ . o:tf] cj;/ lbgsf nflu b]zx¿n] x/]s ;Dej x'g] pkfox¿ ckgfpg'k5{ . ;a} 7fp“df c¿ ;/x k'Ug ;lsg] jf ef}lts ;]jf ;'ljwf / ;~rf/ ;]jf ;lhn} pkof]u ug{ kfpg] . c¿ dflg;x¿n] ;/x ckfªutf ePsf JolQmx¿nfO{ cfTdlge{/ eP/ af“Rg ;Sg] / b}lgs hLjg rnfpg ;Sg] agfpg jl/kl/sf ef}lts ;]jf ;'ljwf, oftfoft / ;~rf/sf k|0FfnLx¿ b]zx¿n] ckfªutf ePsf JolQmx¿n] ;d]t k|of]u ug{ ldNg]u/L agfpg'k5{ . ckfªutf ePsf JolQmx¿n] ;lhn};“u o:tf ;]jf ;'ljwf k|of]u ug{ kfPsf 5g ls 5}gg, k|ofu ug{ kfPsf 5}gg eg] s] s'/fn] cj/f]w u/]sf] 5 eg]/ To;sf] klxrfg ug'{k5{ . b]zx¿n] lgDg lnlvt s'/fx¿nfO{ ckfªutf ePsf JolQmx¿n] ;d]t ;dfg¿kdf pkof]u jf k|of]u ug{ ldNg]u/L agfpg'k5{ . != ljBfno, a:g] 3/xµ, c:ktfnx¿, ;/sf/L sfof{no, af6f] / 7"nf ;8s, oftfoftsf ;fwgx¿, • ljB'tsf] k|of]u u/]/ lng] ;]jfx¿, cfkt–ljkb / dxfdf/L kbf{ lbOg] ;]jfx¿, • ;fj{hlgs 7fp“df /flvg] jf ;a} hgtfsf nflu ;/sf/n] lbg] ;"rgfx¿ . @= o;afx]s c¿ lgDg lnlvt sfdx¿ klg ug'{k5{ . • ;j{;fwf/0F ;a}n] pkof]u ug]{ u/L v'nf ul/Psf ;a} ;]jf ;'ljwf ckfªutf ePsf JolQmx¿n] ;d]t ;dfg¿kdf pkof]u ug{ ldNg]u/L agfpg cfjZos lgb]{lzsf / dfkb08x¿ lgwf{/0F ug]{ / nfu" ug]{, • ;j{;fwf/0Fsf nflu eg]/ lghL Ô]qn] lgdf{0F ug]{ jf pknAw u/fpg] ;]jf ;'ljwfx¿ klg ckfªutf ePsf JolQmx¿n] k|of]u jf pkof]u ug{ ldNg] agfpg b]zx¿n] lghL Ô]qnfO{ ;d]t o; ljÈodf Wofg k'¥ofpg nufpg] . • ckfªutf ePsf JolQmx¿nfO{ ;fj{hlgs 7fp“df ;]jf ;'ljwf / cj;/x¿ lngnfO{ s] s:tf jfwf / cj/f]wx¿ 5g eGg] af/]df / tLgnfO{ s;/L x6fpg] eGg] af/]df ljleGg ;/f]sf/jfnfnfO{ tflnd lbg] / l;sfpg], • ;j{;fwf/0F ;a}n] k|of]u ug{ ldNg]u/L agfOPsf 3/–ejgx¿ leq a|]ndf jf ;a}nfO{ k9g / a'‰g ;lhnf] x'g]u/L ljleGg k|sf/sf lrq jf ;ªs]tdf ;"rgfx¿ /fVg], • o:tf 7fp“x¿df b[i6LljxLgx¿sf nflu af6f] b]vfpg], alx/fx¿sf nflu ;fªs]lts efÈfsf bf]efÈ] / ;xof]uLx¿ pknAw u/fpg], • OG6/g]6, sDKo'6/ k|ljlw / cGo ljleGg k|sf/sf ;"rgf lng] / ;~rf/ ug]{ ;fwg / k|0FfnLx¿df ckfªutf ePsf JolStx¿sf] ;xh kx'“r k'of{pg cfjZos pkfo nufpg], • olb s;}n] ckfªutf ePsf JolStx¿sf nflu ;d]t ;xh x'g]u/L ;"rgf k|0FfnL / ;~rf/ ;]jfsf] ljsf; ug{ vf]H5 jf u5{ eg] To:tf] lgsfo jf JolStnfO{ k|f]T;fxg ug]{, • ckfªutf ePsf JolStx¿sf] nflu ;xh x'g]u/L jl/kl/sf] jftfj/0FnfO{ ljsf; ug{ / ;~rf/ tyf ;"rgf k|0FfnLsf] ljsf; ug{ ;xof]u ug]{ k|ljlwsf] pTkfbg / k|j4{g ug]{ . ;a}sf nflu v'nf ul/Psf ;]jf ;'ljwf eg]sf];a}sf nflu v'nf ul/Psf ;]jf ;'ljwf eg]sf];a}sf nflu v'nf ul/Psf ;]jf ;'ljwf eg]sf];a}sf nflu v'nf ul/Psf ;]jf ;'ljwf eg]sf];a}sf nflu v'nf ul/Psf ;]jf ;'ljwf eg]sf] s] xf] <s] xf] <s] xf] <s] xf] <s] xf] < ;a}sf nflu v'nf ul/Psf jf ;j{;fwf/0F ;a}n] pkof]u ug{ ldNg]u/L v'nf ul/Psf ;]jf ;'ljwf eGgfn] dgf]/~hg ug{ hfg] kfs{, gfr3/, l;g]df xn, au}“rf, ;fj{hlgs zf}rfno, v]n d}bfg, ;ef–;Dd]ngx¿ ug]{ 7fp“, ;a} ;/sf/L sfof{nox¿, xf]6]n, ahf/ jf lsgd]n ug]{ 7fp“x¿, ;8s, c:ktfn, a}ªsx¿, ljBfno, Sofk;, ljZjljBfno, d7 dGlb/, tflnd lbg] 7fp“x¿, oftfoftsf ;fwg, 6]lnkmf]g ;]jf, 6]lnlehg ;]jf, OG6/g]6 ;]jf, ;fj{hlgs wf/f cflb . lx“88'n ug]{ kfpg]lx“88'n ug]{ kfpg]lx“88'n ug]{ kfpg]lx“88'n ug]{ kfpg]lx“88'n ug]{ kfpg] b]zx¿n] ckfªutf ePsf JolStx¿nfO{ cGo ;/x :jtGq / :jlge{/ eP/ lx“88'n ug{ ldNg] aftfj/0F agfpg ;Sbf] k|of; ug]{5g . o;sf nflu lgDg lnlvt s'/fx¿ ;d]t ug]{5g– • lx“88'nsf nflu :jlge{/ x'g cfjZos kg]{ ;a} ;xof]ux¿ lbg], o:tf ;xof]u / ;]jfx¿ pgLx¿n] rfx] h:tf] tl/sfsf jf pgLx¿sf] cfjZostf cg';f/ x'g'k5{ . ckfªutf ePsf JolStsf cfjZostf cg';f/ eGgfn]ckfªutf ePsf JolStsf cfjZostf cg';f/ eGgfn]ckfªutf ePsf JolStsf cfjZostf cg';f/ eGgfn]ckfªutf ePsf JolStsf cfjZostf cg';f/ eGgfn]ckfªutf ePsf JolStsf cfjZostf cg';f/ eGgfn] lgDg s'/f a'´fp“5–lgDg s'/f a'´fp“5–lgDg s'/f a'´fp“5–lgDg s'/f a'´fp“5–lgDg s'/f a'´fp“5–