Lufta ndaj evazionit fiskal duhet te ketë objektiva të mbështetura në praktika të suksesshme te meparshme apo te perdorura nga fqinjët tane, të cilat duhet të kenë fokus të përqëndruar te ajo taksë apo ai segment i biznesit që konsiderohet si rrisku i madh fiskal.

1. Mjetet duhet të justifikojnë qëllimin e luftës antievazion
Qeveria italiane këtë fillim viti e filloi luftën ndaj evazionit fiskal nëpërmjet miratimit të
masave që i konsideron si më të vlefshmet për të arritur objektivin për ngushtimin e
boshllëkut tatimor. Instrumenti kryesor që do të përdoret do të jetë TVSH, si një taktikë që do
të përdoret në luftën ndaj evazionit, që llogaritet të arrijë në 40 miliard euro. Ky objektiv i
qeverisë italiane është në funksion edhe të ngushtimit të deficitit buxhetor me 0.2% të PBB-
së.
Por, cilat masa do të përdoren konkretisht për ta bërë efektive luftën ndaj evazionit?
Masa e parë që po studiohet është zgjerimi i 'ndarjes së pagesës', në bazë të cilës TVSH për
shërbimet e furnizuara për institucionet e administratës publike paguhet drejtpërdrejt nga
administrata publike në organet tatimore, pa kaluar nëpërmjet llogarive të kompanive
private.
Kjo masë është konsideruar se ka nevojë që të zbatohet duke e orientuar fokusin drejt
kompanive shtetërore.
Masa e dytë është zgjerimi i mekanizmit të autofaturimit. Me anë të kësaj mase synohet
zhvendosja e taksimit nga shitësi te blerësi duke marrë në konsideratë tregun europian, në të
cilin ka sektorë ku ka rrisk të madh të mashtrimit me TVSH.
Ndërsa kthehemi në luftën ndaj evazionit fiskal, e cila në Shqipëri ka shumë vite që ka filluar,
por në dy vitet e fundit ka marrë një vëmendje të madhe në politikën fiskale mundet të
shikohet se nuk ka shumë të përbashkëta me fokusin që përmban lufta ndaj evazionit në
shtetin fqinj.
Fillimisht lufta ndaj evazionit fiskal nisi si një fokus ndaj rregullave fiskale për faturimin duke
synuar një kontroll dhe edukim masiv të bizneseve, por që arriti të ketë efekte për një pjesë
të segmentimit të biznesit, pa arritur të përmbushë një rritje të standartit të edukimit fiskal.
Ndërkohë, viti më pas u orientua drejt mashtrimit tatimor, por pa një fokus tek ndonjë taksë
e caktuar, përveç faktit të qasjes së kontrollit të bizneseve të mëdha me rrisk.
Por, e gjithë kjo vëmendje nuk justifikoi qëllimin e luftës antievazion.
Viti 2017 ka nisur me një fokus të ri në luftën ndaj evazionit duke synuar zinxhirin e qarkullimit
të mallrave dhe shërbimeve duke marrë masat që të jetë rrisku ai që do të menaxhojë luftën
ndaj evazionistëve.
Por, çfarë kuptojmë dhe a ka vend për të nxjerrë mësime nga përvojat e vendeve të tjera?
Lufta ndaj evazionit fiskal duhet te ketë objektiva të mbështetura në praktika të suksesshme
te meparshme apo te perdorura nga fqinjët tane, të cilat duhet të kenë fokus të përqëndruar
te ajo taksë apo ai segment i biznesit që konsiderohet si rrisku i madh fiskal.
Masat e qeverisë për të luftuar tregun informal dhe punën informale nuk munden të kenë
sukses vetëm duke u mbështetur mbi vullnetin qeverisës dhe dëshira, por kanë nevojë

2. për modele organizimi që të mundin ti krijojnë ambjent mbytës informalitetit ne vend dhe të
krijojnë një ambjent mikpritës për biznesin formal.
Strategjia për të luftuar evazionin, ka nevojë për një strategji të plotë, gjithpërfshirëse dhe e
fokusuar shumë qartë dhe në mënyrë të vendosur aty ku vërtet evazioni përbën një kërcënim
për financat publike.
Administrata fiskale është duke punuar për të parandaluar evazionin nëpërmjet evidentimit
në fazat fillestaretë tij, por goditjet që iduhen dhënë evazionit kanë nevojë për fuqi dhe rritje
të edukimit fiskal.
Çfarë vlen nga përvoja e vendeve fiqinje është konseguenca dhe qartësia e pozicionimit të
masave dhe burimeve sipas problematikës që vlen edhe për të rritur kulturën fiskale të
pagimit të detyrimeve pa masa shtërnguese dhe përdorim të forcës nga shteti.