Progres Raporti i Komisionit Europian për Shqipërinë - TATIMETALTAX Consulting
Shqipëria është e përgatitur në mënyrë të moderuar në fushën e tatimeve. Janë bërë disa përparime, veçanërisht për sa i përket përafrimit te legjislacionit me acquis mbi tatimin mbi vlerën e shtuar (TVSH ) dhe akcizat. Performanca e të ardhurave në vitin 2014 është rritur, si pasojë e rritjes së taksave dhe përmirësimeve në administratën tatimore, por në vitin 2015 nuk u rrit sipas planifikimit buxhetor.
Kapacitetet menaxheriale dhe ato të mbledhjes së të ardhurave duhet që të rriten për të siguruar pajtueshmërine me ligjin dhe për të parandaluar ndryshime në mëtejshme të të ardhurave
Analiza e treguesve buxhetorë për periudhën 1996 - 2012ALTAX Consulting
Ky matërial është realizuar nëpërmjet shumë burimeve të informacionit ku të dhënat u interferuan për të verifikuar saktësinë. Raporti i statistikave ka kaluar në etapat e (a) vrojtimit statistikor, (b) përmbledhjes dhe grupimis të të dhënave dhe (c) përpunimit dhe analizës.
Burimi kryesor i përket të dhënave të Buletinit Fiskal të Ministrisë së Financave dhe Programeve Ekonomike dhe Fiskale të qeverive të 17 viteve. Burime të tjera të përdorura janë dokumente nga Instituti i Statistikave, Raportet Vjetore të Bankës së Shqipërisë, Tatimet, Doganat dhe institucione të tjera qendrore, institute dhe organizata vendore dhe të huaja.
Ky dokument prezanton rezultatet e metodologjisë së përdorur nga ekspertët e Nismës ALTax për llogaritjen e Ditës së Lirisë Fiskale, 2016. Një vlerësim i kësaj natyre bëhet për here të katërt në Shqipëri dhe ka hyrë në rrugën e traditës nga Nisma ALTax në ambientin ekonomik-fiskal shqiptar.
Objekti i prezantimit është niveli i barrës tatimore nga njëri qark në tjetrin, duke treguar për mundësinë që duhet të kenë në rritjen e të ardhurave nëpërmjet krahasimit me qarqe të ngjashme, në funksion të financimit të shpenzimeve për investime lokale dhe qendrore. Nga ana tjetër, secili qytetar që është kontributor në buxhetin e shtetit duhet të njihet me barrën tatimore që mban në raport me qytetarët në qarqet e tjera shqiptare dhe shtetet e Ballkanit, si dhe specifikisht Kosovën.
Të dhënat statistikore për qarqet janë objekt i analizave, sipas krahasimit të të dhënave të programeve buxhetore, niveli i realizimit dhe burime të ndryshme.
Struktura e këtij dokumenti përbëhet nga dy pjesë. Pjesa e parë është prezantim i të dhënave statistikore në nivel ndërkombëtar. Pjesa e dytë është një analizim dhe komentim i renditjes rajonale sipas barrës tatimore.
Analiza e thelluar mbi performancën e sistemit tatimor duhet të vlerësojë së pari nëse është produktive mbledhja e taksave sipas procedurave që egzistojnë dhe në situata të tilla rritja e të ardhurave nuk duhet të jetë objektivi kryesor i politikës fiskale.
Reforma e mbledhjes së taksave do të thotë më pak të ardhura në momentet e para dhe më shumë efikasitet për të ardhmen.
Ekonomia informale, administrata tatimore, minimizimi i informalitetitALTAX Consulting
Qendra AL-Tax (Albanian Taxation Association) prezanton fenomenin e ekonomise informale, pershkrime dhe reagime duke vene theksin mbi forcimin e kapaciteteve tatimore qe mund të përdoren në një nivel optimal per ta luftuar evazionin qe mbeshtetet te informaliteti.
Intervista me temen e luftes ndaj informalitetit perfshin diskutimin mbi edukimin dhe kulturen fiskale, arsyet e qytetareve dhe bizneseve shqiptare per te bere evazion dhe te jene informale, si dhe masat e marra nga qeveria per te luftuar evazionin duke i meshuar vecanerisht informalitetit te fuqise punetore.
Progres Raporti i Komisionit Europian për Shqipërinë - TATIMETALTAX Consulting
Shqipëria është e përgatitur në mënyrë të moderuar në fushën e tatimeve. Janë bërë disa përparime, veçanërisht për sa i përket përafrimit te legjislacionit me acquis mbi tatimin mbi vlerën e shtuar (TVSH ) dhe akcizat. Performanca e të ardhurave në vitin 2014 është rritur, si pasojë e rritjes së taksave dhe përmirësimeve në administratën tatimore, por në vitin 2015 nuk u rrit sipas planifikimit buxhetor.
Kapacitetet menaxheriale dhe ato të mbledhjes së të ardhurave duhet që të rriten për të siguruar pajtueshmërine me ligjin dhe për të parandaluar ndryshime në mëtejshme të të ardhurave
Analiza e treguesve buxhetorë për periudhën 1996 - 2012ALTAX Consulting
Ky matërial është realizuar nëpërmjet shumë burimeve të informacionit ku të dhënat u interferuan për të verifikuar saktësinë. Raporti i statistikave ka kaluar në etapat e (a) vrojtimit statistikor, (b) përmbledhjes dhe grupimis të të dhënave dhe (c) përpunimit dhe analizës.
Burimi kryesor i përket të dhënave të Buletinit Fiskal të Ministrisë së Financave dhe Programeve Ekonomike dhe Fiskale të qeverive të 17 viteve. Burime të tjera të përdorura janë dokumente nga Instituti i Statistikave, Raportet Vjetore të Bankës së Shqipërisë, Tatimet, Doganat dhe institucione të tjera qendrore, institute dhe organizata vendore dhe të huaja.
Ky dokument prezanton rezultatet e metodologjisë së përdorur nga ekspertët e Nismës ALTax për llogaritjen e Ditës së Lirisë Fiskale, 2016. Një vlerësim i kësaj natyre bëhet për here të katërt në Shqipëri dhe ka hyrë në rrugën e traditës nga Nisma ALTax në ambientin ekonomik-fiskal shqiptar.
Objekti i prezantimit është niveli i barrës tatimore nga njëri qark në tjetrin, duke treguar për mundësinë që duhet të kenë në rritjen e të ardhurave nëpërmjet krahasimit me qarqe të ngjashme, në funksion të financimit të shpenzimeve për investime lokale dhe qendrore. Nga ana tjetër, secili qytetar që është kontributor në buxhetin e shtetit duhet të njihet me barrën tatimore që mban në raport me qytetarët në qarqet e tjera shqiptare dhe shtetet e Ballkanit, si dhe specifikisht Kosovën.
Të dhënat statistikore për qarqet janë objekt i analizave, sipas krahasimit të të dhënave të programeve buxhetore, niveli i realizimit dhe burime të ndryshme.
Struktura e këtij dokumenti përbëhet nga dy pjesë. Pjesa e parë është prezantim i të dhënave statistikore në nivel ndërkombëtar. Pjesa e dytë është një analizim dhe komentim i renditjes rajonale sipas barrës tatimore.
Analiza e thelluar mbi performancën e sistemit tatimor duhet të vlerësojë së pari nëse është produktive mbledhja e taksave sipas procedurave që egzistojnë dhe në situata të tilla rritja e të ardhurave nuk duhet të jetë objektivi kryesor i politikës fiskale.
Reforma e mbledhjes së taksave do të thotë më pak të ardhura në momentet e para dhe më shumë efikasitet për të ardhmen.
Ekonomia informale, administrata tatimore, minimizimi i informalitetitALTAX Consulting
Qendra AL-Tax (Albanian Taxation Association) prezanton fenomenin e ekonomise informale, pershkrime dhe reagime duke vene theksin mbi forcimin e kapaciteteve tatimore qe mund të përdoren në një nivel optimal per ta luftuar evazionin qe mbeshtetet te informaliteti.
Intervista me temen e luftes ndaj informalitetit perfshin diskutimin mbi edukimin dhe kulturen fiskale, arsyet e qytetareve dhe bizneseve shqiptare per te bere evazion dhe te jene informale, si dhe masat e marra nga qeveria per te luftuar evazionin duke i meshuar vecanerisht informalitetit te fuqise punetore.
Tatimi i vleres se shtuar ecuria dhe karakteristikat e tijnakije.kida
In this piece of work we will analyze the effects and consequences that the Value Added Tax (VAT) may have in the economy of a country. Genuine fiscal policies would enable a faster development of a country, but the whole will depend on the economic situation and the power that each state has, including the Republic of Kosovo, too. If we compare the tax systems of different countries, it would be seen that there are not two states where the tax is made in the same form. This is because the tax system is the result of the action of various factors. VAT revenues constitute the main part of the financing of the Kosovo budget. For this reason, the tax system has recently changed, being advanced by adopting EU regulations, but preserving the specificities of our country (Republic of Kosovo).
Sistemi tatimor dhe stimujt për investimet në shqipëri, 2016ALTAX Consulting
ALTAX Center (Albanian Taxation Center) ka pregatitur një përmbledhje që përshkruan strukturimin e biznesit shqiptar sipas tipit të modeleve të përcaktuara nga ligji për tregtarët dhe shoqëritë tregtare. Nga ana tjetër duke dashur të theksojë se kush janë tatimet dhe taksat kryesore që mbajnë sistemin tatimor është paraqitur një përshkrim për secilën nga taksat, duke u renditur sipas peshës dhe rëndësisë që mbajnë në buxhetin e vendit.
Sistemi tatimor që u hartua si paketë për vitin 2016 ka ardhur me të vecantat e tij që e bëjnë të jetë në funksion të mbështetjes së biznesit, konsumatorit dhe buxhetit. Tatimet dhe taksat janë kategorizuar në ato që konsiderohen si tatime direkte dhe indirekte.
a) tatime direkte (tatimi mbi fitimin, tatimi mbi biznesin e vogël dhe taksat)
b) tatime indirekte (tatimi mbi qarkullimin (zëvendësuar nga TVSH), akciza dhe taksat doganore).
Vitet e fundit, politika fiskale e mbledhjes së të ardhurave të buxhetit është mbështetur mbi nivelet e administrimit në:
-nivel qendror me dy agjencitë kryesore që janë: administrata tatimore qendrore dhe administrata doganore dhe;
-nivel lokal me rrjetin e administratave tatimore vendore.
Synimi i politikës është në paraqitjen e një autoriteti fiskal, i cili për arritjen e sfidave të brendshme dhe ndërkombëtare, beson se përmbushja e obligimeve të tatimpaguesve mund të arrihet vullnetarisht nga ata dhe me rritjen e rolit të administratës, si bashkëpunëtorja më e ngushtë e tyre.
Debatet publike dhe politike do të kishin një tjetër drejtim moral dhe produktiv nëse do të mbështeten në kërkimin shkencor, si mbështetje thelbësore që ofron zgjidhje cilësore. Kërkimi shkencor dhe inovacioni duhet të jenë qendra e drejtimit të motorrit të
zhvillimit ekonomik dhe social. Kërkimi shkencor dhe inovacioni duhet të jenë të orientuar drejt politikave me interes për vendin, dhe që së bashku në një mozaik të formojnë një panoramë të plotë zhvillimore sociale dhe ekonomike, duke u integruar me njëra-tjetrën. Universitetet mund të identifikojnë zhvillime interesante në ambiente dhe situata të paparashikuara dhe të prodhojnë me to zgjidhje praktike për problematika madhore, sepse universitetet kanë gjerësi dhe autonomi veprimi.
Në serinë e publikimeve që tashmë janë bërë një traditë për barrën tatimore, ashtu si edhe publikimi tjetër mbi boshllëkun tatimor, Qendra ALTAX prezanton edhe këtë vit, edicionin e pestë Barra tatimore në Shqipëri, 2017, për secilin qark në Shqipëri, regjion në Kosovë duke bërë edhe klasifikimin për barrën më të ulët dhe barrën tatimore më të lartë, sipas peshës që ato mbajnë në raport me buxhetin dhe prodhimin e brendshëm rajonal.
Me qëllimin për të parë një vlerësim më global të barrës tatimore, në studim prezantohet edhe barra tatimore në vendet e rajonit ballkanik.
Një vend të veçantë dhe për herë të parë mban barra tatimore edhe për Kosovën duke e trajtuar në nivel shteti dhe regjionesh.
Qëllimi i studimit është tërheqja e vëmendjes së politikës dhe studiuesve, medias fiskale, politikes fiskale dhe administrimit, si dhe kritikëve që mund të rezervojnë komente për vlerësimin apo kanë pyetje në lidhje me llogaritjet dhe faktet e prezantuara në dokument.
Një ambient ekonomik dhe fiskal, që përmirëson klimën për investime është ndihma më e madhe që qeveria i mundëson bizneseve për të rikuperuar vlerën e investimeve dhe mundësinë e depërtimit në tregje më të mëdha dhe konkurruese.
Mjetet duhet të justifikojnë qëllimin e luftës antievazionALTAX Consulting
Lufta ndaj evazionit fiskal duhet te ketë objektiva të mbështetura në praktika të suksesshme te meparshme apo te perdorura nga fqinjët tane, të cilat duhet të kenë fokus të përqëndruar te ajo taksë apo ai segment i biznesit që konsiderohet si rrisku i madh fiskal.
Tatimpaguesit e mëdhenj në Europë dhe kontrolli modernALTAX Consulting
Në mënyrë të përmbledhur, paraqiten prezantimet e disa vendeve lidhur me përdorimin e paketave informatike (softe) për kontrollin duke perfshire dhe diskutimet e komentet e bëra për to.
Zbatimi i politikës së kapitalizimit të hollë (apo kapitalizim në nivel të ulët, sipas projekt-ligjit), që ka miratuar BE-ja sipas rekomandimeve të OECD-së ka për qëllim te luftojë shmangien e taksave që vjen nga rëndimi i shpenzimeve me interesa, nga borxhe apo financime të kryera kryesisht nga aksionerët ose palët e lidhura me shoqëri shumëkombëshe, që ende nuk bëjnë pjesë në tregun shqiptar.
Ky informacion është përgatitur nga ekspertët e AL-TAX dhe percon sqarimin per nevojen dhe plotesimin e deklarates mbi te ardhurat individuale.
Pavaresisht vitit te botimit te dokumentit, nisur nga fakti i mosnderrimit te legjislacionit per kete deklarim e konsideroj me vend publikimin per kujtese te gjithe individeve qe preken nga ligji per tatimin mbi te ardhurat. P
Me analizën e performancës së buxhetit për periudhën fiskale 1996 - 2016 synojmë që përmes konstatimeve të fakteve të tregojmë nëse shpenzimet publike kanë arritur të përmbushin qëllimin buxhetor të mbledhjes së të ardhurave sipas objektivave qeverisëse, si dhe nëse është arritur të bëhet progres drejt arritjes së qëllimeve politike të qeverive të majta e të djathta.
Studimi është realizuar nëpërmjet shumë burimeve të informacionit ku të dhënat dhe informacionet u kryqëzuan për të verifikuar saktësinë. Raporti dhe analiza e statistikave ka kaluar në etapat e (a) vrojtimit statistikor, (b) përmbledhjes dhe grupimit të të dhënave dhe (c) përpunimit dhe analizës.
Burimi kryesor i përket të dhënave të Buletinit Fiskal të Ministrisë së Financave dhe Programeve Ekonomike dhe Fiskale të qeverive të 20 viteve. Burime të tjera të përdorura janë dokumente nga Instituti i Statistikave, Raportet Vjetore të Bankës së Shqipërisë, Tatimet, Doganat dhe institucione të tjera qendrore, institute dhe organizata vendore dhe të huaja.
Janë të mirëpritura mendimet dhe komentet nga ekspertë financash publike, studiuesë dhe stafe akademikë, apo palë të interesuara për të arritur në vlerësimin më të saktë të mundshëm bazuar në metodologjinë tipike dhe të dhënat korrekte. Raporti studimor është ndarë në tre pjesë. Për komente mbi raportin, ju mund të kontaktoni altax@altax.com .
Ky publikim eshte version i shkurtuar
Publikimin e plote shkarkoje te linku
http://altax.al/al/publikime-te-altax/product/performanca-e-buxhetit-shqiptar-1996-2016
Nëse do të privatizohej administrata tatimore dhe doganoreALTAX Consulting
Ideja kryesore është të bërit të pavarur të kësaj administrate, me sistemin e saj të pavarur të pagave dhe standartet e funksionimit të përcaktuara mbi baza që kanë treguar sukses në administrata të ngjashme me njëra-tjetrën. Ndoshta, kjo autonomi duhet të shkojë deri në nivelin e kopetencave dhe integritetit të Bankës Qëndrore të një vendi.
Ndërsa janë potencialisht të dobishme, PPP-të mbartin shqetësime që kanë nevojë për vëmendje. Pavarësisht nga modeli i realizimit të infrastrukturës së zgjedhur, projektet e infrastrukturës, të cilat zakonisht janë voluminoze dhe afatgjata, paraqesin një sërë rreziqesh - teknike, ndërtimore, operative, financiare, ekspozim ndaj forcave madhore, rregullatore / politike, modifikim projekti, mjedisore dhe sociale. PPP-të nuk janë të imunizuara ndaj këtyre çështjeve, duke kërkuar në të gjitha rastet një kuadër të fortë analitik që mund të shmangë kostot shtesë dhe maksimizimin e vlerës për të gjithë palët, me qëllime afatgjata për garantim të infrastrukture më cilësore.
If we try to prepare the balance sheets of political assets in the economy we can found an imbalance. The political election process and the economy are seen by political leadership, as “bones” thrown to citizens. The political leadership, after eating “the flesh” of the economy has thought that in some years might push economic growth. In this point of view it is clear that the names of current leadership for this bad and political instable situation are within history mentioned in this writing.
Reforms, technology and leadership will help Albanians toward the next stormALTAX Consulting
Knowing the situation, which economy will go through the economic challenges ahead will require Albanian leaders to have a clear sense of direction and steady but decisive hands on the tiller. The current environment still offers the opportunity to advance policies and reforms and build fiscal and financial scenarios for sustainable, robust, and inclusive growth. Albanian leaders need to take advantage of this moment.
Tatimi i vleres se shtuar ecuria dhe karakteristikat e tijnakije.kida
In this piece of work we will analyze the effects and consequences that the Value Added Tax (VAT) may have in the economy of a country. Genuine fiscal policies would enable a faster development of a country, but the whole will depend on the economic situation and the power that each state has, including the Republic of Kosovo, too. If we compare the tax systems of different countries, it would be seen that there are not two states where the tax is made in the same form. This is because the tax system is the result of the action of various factors. VAT revenues constitute the main part of the financing of the Kosovo budget. For this reason, the tax system has recently changed, being advanced by adopting EU regulations, but preserving the specificities of our country (Republic of Kosovo).
Sistemi tatimor dhe stimujt për investimet në shqipëri, 2016ALTAX Consulting
ALTAX Center (Albanian Taxation Center) ka pregatitur një përmbledhje që përshkruan strukturimin e biznesit shqiptar sipas tipit të modeleve të përcaktuara nga ligji për tregtarët dhe shoqëritë tregtare. Nga ana tjetër duke dashur të theksojë se kush janë tatimet dhe taksat kryesore që mbajnë sistemin tatimor është paraqitur një përshkrim për secilën nga taksat, duke u renditur sipas peshës dhe rëndësisë që mbajnë në buxhetin e vendit.
Sistemi tatimor që u hartua si paketë për vitin 2016 ka ardhur me të vecantat e tij që e bëjnë të jetë në funksion të mbështetjes së biznesit, konsumatorit dhe buxhetit. Tatimet dhe taksat janë kategorizuar në ato që konsiderohen si tatime direkte dhe indirekte.
a) tatime direkte (tatimi mbi fitimin, tatimi mbi biznesin e vogël dhe taksat)
b) tatime indirekte (tatimi mbi qarkullimin (zëvendësuar nga TVSH), akciza dhe taksat doganore).
Vitet e fundit, politika fiskale e mbledhjes së të ardhurave të buxhetit është mbështetur mbi nivelet e administrimit në:
-nivel qendror me dy agjencitë kryesore që janë: administrata tatimore qendrore dhe administrata doganore dhe;
-nivel lokal me rrjetin e administratave tatimore vendore.
Synimi i politikës është në paraqitjen e një autoriteti fiskal, i cili për arritjen e sfidave të brendshme dhe ndërkombëtare, beson se përmbushja e obligimeve të tatimpaguesve mund të arrihet vullnetarisht nga ata dhe me rritjen e rolit të administratës, si bashkëpunëtorja më e ngushtë e tyre.
Debatet publike dhe politike do të kishin një tjetër drejtim moral dhe produktiv nëse do të mbështeten në kërkimin shkencor, si mbështetje thelbësore që ofron zgjidhje cilësore. Kërkimi shkencor dhe inovacioni duhet të jenë qendra e drejtimit të motorrit të
zhvillimit ekonomik dhe social. Kërkimi shkencor dhe inovacioni duhet të jenë të orientuar drejt politikave me interes për vendin, dhe që së bashku në një mozaik të formojnë një panoramë të plotë zhvillimore sociale dhe ekonomike, duke u integruar me njëra-tjetrën. Universitetet mund të identifikojnë zhvillime interesante në ambiente dhe situata të paparashikuara dhe të prodhojnë me to zgjidhje praktike për problematika madhore, sepse universitetet kanë gjerësi dhe autonomi veprimi.
Në serinë e publikimeve që tashmë janë bërë një traditë për barrën tatimore, ashtu si edhe publikimi tjetër mbi boshllëkun tatimor, Qendra ALTAX prezanton edhe këtë vit, edicionin e pestë Barra tatimore në Shqipëri, 2017, për secilin qark në Shqipëri, regjion në Kosovë duke bërë edhe klasifikimin për barrën më të ulët dhe barrën tatimore më të lartë, sipas peshës që ato mbajnë në raport me buxhetin dhe prodhimin e brendshëm rajonal.
Me qëllimin për të parë një vlerësim më global të barrës tatimore, në studim prezantohet edhe barra tatimore në vendet e rajonit ballkanik.
Një vend të veçantë dhe për herë të parë mban barra tatimore edhe për Kosovën duke e trajtuar në nivel shteti dhe regjionesh.
Qëllimi i studimit është tërheqja e vëmendjes së politikës dhe studiuesve, medias fiskale, politikes fiskale dhe administrimit, si dhe kritikëve që mund të rezervojnë komente për vlerësimin apo kanë pyetje në lidhje me llogaritjet dhe faktet e prezantuara në dokument.
Një ambient ekonomik dhe fiskal, që përmirëson klimën për investime është ndihma më e madhe që qeveria i mundëson bizneseve për të rikuperuar vlerën e investimeve dhe mundësinë e depërtimit në tregje më të mëdha dhe konkurruese.
Mjetet duhet të justifikojnë qëllimin e luftës antievazionALTAX Consulting
Lufta ndaj evazionit fiskal duhet te ketë objektiva të mbështetura në praktika të suksesshme te meparshme apo te perdorura nga fqinjët tane, të cilat duhet të kenë fokus të përqëndruar te ajo taksë apo ai segment i biznesit që konsiderohet si rrisku i madh fiskal.
Tatimpaguesit e mëdhenj në Europë dhe kontrolli modernALTAX Consulting
Në mënyrë të përmbledhur, paraqiten prezantimet e disa vendeve lidhur me përdorimin e paketave informatike (softe) për kontrollin duke perfshire dhe diskutimet e komentet e bëra për to.
Zbatimi i politikës së kapitalizimit të hollë (apo kapitalizim në nivel të ulët, sipas projekt-ligjit), që ka miratuar BE-ja sipas rekomandimeve të OECD-së ka për qëllim te luftojë shmangien e taksave që vjen nga rëndimi i shpenzimeve me interesa, nga borxhe apo financime të kryera kryesisht nga aksionerët ose palët e lidhura me shoqëri shumëkombëshe, që ende nuk bëjnë pjesë në tregun shqiptar.
Ky informacion është përgatitur nga ekspertët e AL-TAX dhe percon sqarimin per nevojen dhe plotesimin e deklarates mbi te ardhurat individuale.
Pavaresisht vitit te botimit te dokumentit, nisur nga fakti i mosnderrimit te legjislacionit per kete deklarim e konsideroj me vend publikimin per kujtese te gjithe individeve qe preken nga ligji per tatimin mbi te ardhurat. P
Me analizën e performancës së buxhetit për periudhën fiskale 1996 - 2016 synojmë që përmes konstatimeve të fakteve të tregojmë nëse shpenzimet publike kanë arritur të përmbushin qëllimin buxhetor të mbledhjes së të ardhurave sipas objektivave qeverisëse, si dhe nëse është arritur të bëhet progres drejt arritjes së qëllimeve politike të qeverive të majta e të djathta.
Studimi është realizuar nëpërmjet shumë burimeve të informacionit ku të dhënat dhe informacionet u kryqëzuan për të verifikuar saktësinë. Raporti dhe analiza e statistikave ka kaluar në etapat e (a) vrojtimit statistikor, (b) përmbledhjes dhe grupimit të të dhënave dhe (c) përpunimit dhe analizës.
Burimi kryesor i përket të dhënave të Buletinit Fiskal të Ministrisë së Financave dhe Programeve Ekonomike dhe Fiskale të qeverive të 20 viteve. Burime të tjera të përdorura janë dokumente nga Instituti i Statistikave, Raportet Vjetore të Bankës së Shqipërisë, Tatimet, Doganat dhe institucione të tjera qendrore, institute dhe organizata vendore dhe të huaja.
Janë të mirëpritura mendimet dhe komentet nga ekspertë financash publike, studiuesë dhe stafe akademikë, apo palë të interesuara për të arritur në vlerësimin më të saktë të mundshëm bazuar në metodologjinë tipike dhe të dhënat korrekte. Raporti studimor është ndarë në tre pjesë. Për komente mbi raportin, ju mund të kontaktoni altax@altax.com .
Ky publikim eshte version i shkurtuar
Publikimin e plote shkarkoje te linku
http://altax.al/al/publikime-te-altax/product/performanca-e-buxhetit-shqiptar-1996-2016
Nëse do të privatizohej administrata tatimore dhe doganoreALTAX Consulting
Ideja kryesore është të bërit të pavarur të kësaj administrate, me sistemin e saj të pavarur të pagave dhe standartet e funksionimit të përcaktuara mbi baza që kanë treguar sukses në administrata të ngjashme me njëra-tjetrën. Ndoshta, kjo autonomi duhet të shkojë deri në nivelin e kopetencave dhe integritetit të Bankës Qëndrore të një vendi.
Ndërsa janë potencialisht të dobishme, PPP-të mbartin shqetësime që kanë nevojë për vëmendje. Pavarësisht nga modeli i realizimit të infrastrukturës së zgjedhur, projektet e infrastrukturës, të cilat zakonisht janë voluminoze dhe afatgjata, paraqesin një sërë rreziqesh - teknike, ndërtimore, operative, financiare, ekspozim ndaj forcave madhore, rregullatore / politike, modifikim projekti, mjedisore dhe sociale. PPP-të nuk janë të imunizuara ndaj këtyre çështjeve, duke kërkuar në të gjitha rastet një kuadër të fortë analitik që mund të shmangë kostot shtesë dhe maksimizimin e vlerës për të gjithë palët, me qëllime afatgjata për garantim të infrastrukture më cilësore.
If we try to prepare the balance sheets of political assets in the economy we can found an imbalance. The political election process and the economy are seen by political leadership, as “bones” thrown to citizens. The political leadership, after eating “the flesh” of the economy has thought that in some years might push economic growth. In this point of view it is clear that the names of current leadership for this bad and political instable situation are within history mentioned in this writing.
Reforms, technology and leadership will help Albanians toward the next stormALTAX Consulting
Knowing the situation, which economy will go through the economic challenges ahead will require Albanian leaders to have a clear sense of direction and steady but decisive hands on the tiller. The current environment still offers the opportunity to advance policies and reforms and build fiscal and financial scenarios for sustainable, robust, and inclusive growth. Albanian leaders need to take advantage of this moment.
TREGU, MARRËDHËNIET E PUNËS DHE LIDHJA MIDIS INFORMALITETIT, KONKURUESHMËRIS...ALTAX Consulting
Analiza e sektorit të industrisë nxjerrëse e parë nën optikën e zhvillimit të tregut të punës dhe formalizimit të tij përcillet në këtë studim me synimin për tu bërë një vlerë e shtuar për transaparencë në debatin mbi formalizimin dhe forcimin e kulturës së dialogut midis punëdhënsit, punëmarrësit të përfaqësuar në organizata dhe institucioneve publike.
Një nga synimet që kërkohet të arrijë studimi është mundësimi për politikëbërësit dhe administrata, studiuesit dhe kërkuesit, analistët, media, si dhe qytetarët për të parë se si shpërndahet përgjegjësia e dialogut social dhe si realizohet pushteti që votuesi i ka dhënë politikës në gjithë këto vite të fundit.
Qëllimi kryesor i studimit është:
- promovimi i forcimit të kulturës së dialogut social dypalësh dhe tripalësh duke ndikuar në përmirësimin dhe rritjen e autonomisë së Partnerëve Socialë.
- rritja e kapaciteteve të organizatave sindikale për të monitorurar dhe rritur zbatueshmërinë e standardeve të punës dhe rritjes së pagës minimale që të shërbejë si një faktor që ka potencialin për të rritur legjitimitetin e kauzës sindikale
- argumentimi i formalizimit të punës nëpërmjet identifikimit, adresimit dhe dhënies së mendimeve për zgjidhjen e integruar të problematikave që shoqërojnë punësimin dhe prezantimin e mekanizmave për formalizimin e tregut .
Kjo mënyrë prezantimi jep mundësinë për të vazhduar më tej konsolidimin e marëdhënieve të punës, si dhe fuqizimit të luftës ndaj informalitetit dhe ngushtimit të evazionit duke forcuar konsolidimin e buxhetit dhe zërit buxhetor për shpenzimet publike sociale të kryera në kuadër të transparencës së financave publike.
With the fiscal performance analysis for the fiscal period 1996 - 2016, we aim to show whether the public expenditures have been able to meet the budget target of revenue collection according to the government's objectives, and whether progress is made towards achieving the goals politics of left and right governments.
The study was conducted through many sources of information, where data and information were crucified to verify accuracy. The statistics report and analysis has gone through the stages of (a) statistical survey, (b) aggregation of data, and (c) processing and analysis.
The main source is the data of the Fiscal Bulletin of the Ministry of Finance and Economy, and Fiscal Programs of Governments of 20 years. Other sources used are documents from the Institute of Statistics, Annual Reports of the Bank of Albania, Taxes, Customs and other central institutions, institutes and local and foreign organizations.
Views and comments from public finance experts, scholars and academic staff, or interested parties are welcomed to reach the most accurate assessment based on typical methodology and correct data. The study report is divided into three parts.
For comment on the report, you can contact altax@altax.com .
JEL codes: H20, H51, H54, H63, H71,
Keywords: labor taxes, capital taxes, fiscal productivity, Albania, taxes, VAT, budget incomes, public spending
The authors' electronic address: aurelaaliaj@altax.al and edigjokutaj@altax.al
The publication you can download HERE !
Qeverisja e mirë duket nëse është në funksion të rritjes ekonomike dhe mirëqenies së individëve, kur ajo inkurajon prodhimin dhe çkurajon grabitjen. Akoma më e qartë kjo duket, kur ajo qëndron më shumë si forcë neutrale duke mbrojtur të drejtat e pronësisë dhe zbatimin e kontratave ligjore.
Përjashtimi nga TVSH-ja në shitjet me pakicë e dëmton neutralitetin e TVSH-se pasi fitimi kufi në këtë fazë të qarkullimit varet jo vetëm nga cilësia e mallit/shërbimit por dhe nga shitësi.
Përjashtimi i bizneseve nga TVSH-ja nuk e përjashton konsumatorin përfundimisht nga TVSH-ja.
Përjashtimet vetëm zvogëlojnë relativisht shumen e tatimit për t’u paguar. Pra, nga njëra ane përjashtimi i bizneseve nga TVSH-ja duhet te bazohet mbi kritere sasiore dhe cilësore, qe nuk duhet te mbartin arbitraritet mbi sektorët e tjerë dhe mbi ekonominë.
Taksa është një pagesë e detyrueshme dhe e pakthyeshme në buxhetin e e shtetit dhe që paguhet nga çdo person që ushtron një të drejtë apo përfiton një shërbim publik. Objekti i taksës është mbushja e arkës së buxhetit të shtetit. Ndërsa tarifa është një pagesë e natyrës vullnetare, e vendosur nga qeverisja vendore apo qendrore, në këmbim të shërbimeve të veçanta që bëhen në interes të publikut, por që i japin një avantazh personit që paguan në krahasim me të tjerët (p.sh. tarifat e pajisjes me leje lundrimi).
Tatimi mbi pronën e paluajtshme: Si ta vlerësojmë rolin duke ndjekur shembuj...ALTAX Consulting
E varur gjerësisht në objektivat e politikës fiskale të gjithë vendet ndryshojnë dukshëm në lidhje me përdorimin e burimeve të ndryshme të taksimit mbi pronën. Shumë vende e vendosin theksin e taksimit mbi pronën te garantimi i një burimi të qëndrueshëm dhe me peshë në rritje të të ardhurave. Ndërsa vende të tjera e vënë theksin te rritja e të ardhurave në përgjithësi duke promovuar progresivitetin dhe ndershmërinë e sistemit tatimor.
Political patronage and the state in Albania during last decadeALTAX Consulting
Patronage is not produced by political parties acting as unitary actors. It is rather prompted by political entrepreneurs that thrive inside the two major parties, which, despite their commonly loose organizational structures and blurred ideological positions, are destined to alternate in office. A two-way logic seems to develop: the parties need those entrepreneurs who, through developing patronage networks, bring in voters, and the political entrepreneurs need the parties, especially when in office, for offering them access to state-related spoils. There is, however, an unintended consequence.
Për tu arritur diversifikimi i ekonomisë duhet që më tej të forcohet stabiliteti makro ekonomik nëpërmjet përdorimit të harmonizuar të produktivitetit të industrisë nxjerrëse me industrinë elektro-energjetike në ekspansion, si dhe nxitjes së industrisë agrare në funksion të industrisë së turizmit duke krijuar baza furnizimi me cikël vjetor. Tranzicioni i diversifikimit ekonomik në këto drejtime zhvillohet duke i trajtuar ato si pjesë e vizionit, duke përdorur të njëjtën logjikë fiskale dhe financiare që përdoret për zonat e lira teknologjike dhe ekonomike.
Programet për zhvillimin e ekonomisë janë fokusuar në dy apo tre sektorë, por kanë arritur të jenë vetëm suksese afatshkurtra dhe me pak ndikim në zhvillimin afatgjatë që garanton vijimësi dhe stabilitet në rritjen ekonomike dhe mirëqenie qytetare. Orientimi në funksion të zhvillimit ekonomik afatgjatë është të punojmë fort për të bërë bashkë pjesët e ekonomisë, që ndikojnë në zhvillimin e saj në një vend, kohë të caktuar dhe vizion të përbashkët. Në të kuptuarit drejt të thelbit të këtij diskutimi ne jemi të mirëqasur me programe për zhvillim duke kërkuar të përshtatim adresim të kushteve dhe mundësive për tu realizuar me një impakt të zgjatur në ekonominë e së ardhmes. Ne nevojitet të qartësojmë fokusin për programet tona zhvillimore.
Politikat sociale të bëra me idenë e favorizimit nga taksat janë joefektive në kuptimin e tyre social. Gjithashtu, kjo formë ndihmese shtrembëron kolonën sistemit fiskal: barazinë. Ajo gjithashtu komplikon administratën fiskale dhe e bën më të kushtueshme, pasi mbrapa vjen gjithnjë korrupsioni.
Ulja e taksave nuk është më në modë. Ekonomia konkurruese dhe zbatimi i ligjit po. Ulja e taksave tregon dobësi te ekonomisë dhe politikes, qe përpiqen te maskohen poshtë "kostumit" te lehtësirave fiskale dhe uljes se taksave. Ulja e taksave janë mashtrim ne një ekonomi informale.
Nevoja per te orientuar dergesat e parave dhe kontributet e emigranteve drejt investimeve dhe ekonomise prodhuese duhet te jete nje prioritet per qeverine dhe perfshirjen e tyre si instrumenta reale per ekonomine.
Ne kete mes qeveria mundet te asistoje gjithe komunitetin qe kontribuon ne ekonomine shqiptare nepermjet dergesave te parase duke stimuluar si mekanizmin e dergesave, po ashtu edhe formalizimin e tyre brenda ekonomise formale.
Mundet ekonomia shqiptare të krijojë punësim masivALTAX Consulting
Edhe pse është përmendur edhe më parë, përsëri mbetet logjika ekonomike, se zbatimi i Strategjisë dhe akteve ligjore për nxitjen e punësimit të shoqëruara nga vullneti i sinqertë i politikanëve do ta rriste ekonominë nëpërmjet tregut të punës në Shqipëri, të paktën në tre mënyra:
1. Hapje vende pune sa më pranë nevojave të pushtetit vendor dhe ekonomisë lokale, të cilët kryejnë direkt programet lokale dhe mbështetin nismat e pushtetit qendror;
2. Mbështetje e programeve për vendet e punës indirekte dhe të bashkëlidhura me projektet vendore duke krijuar rrjetin e profesioneve dhe punëve të nevojshme dhe të munguara apo të harruara për komunitetin;
3. Nxitja e konkurueshmërisë në tregun e brendshëm me objektiv tregun rajonal nëpërmjet konkurrencës me diferencën që përmban produkti i tokës dhe ekonomisë shqiptare.
Deklarata Individuale e të Ardhurave Vjetore, 2017 ALTAX Consulting
Sqarime për mënyrën e deklarimit dhe pagesës së tatimit mbi të ardhurat individuale, 2017.
Dokumenti i përgatitur nga ekspertët e ALTAX CENTER synon të sqarojë ato pika që mbeten ende të paqarta pas leximit të ligjit dhe udhëzimit për tatimin mbi të ardhurat.
Deklarata e tatimit mbi të ardhurat individuale vjetore është një formë që plotëson më mirë shpërndarjen e barrës së tatimeve edhe mbi individë që nuk janë të njohur dhe nuk kanë qenë objekt tatimi të mbajtur në burim. Kjo kategori tatimpaguesish i përket edhe individëve që realizojnë të ardhurat nga kapitali (qeradhënia e aktiveve)
Nga ana tjetër, duke reflektuar në këtë dokument sqarues edhe reagimet nga individët e interesuar për të zbatuar korrektësisht detyrimet që lindin nga zbatimi i ligjit arrihet edhe një njohje më e thelluar e zbatimit te tatimit mbi të ardhurat individuale.
PERFORMANCA E SEKTORIT HIDROKARBUR DHE CMIMI I KARBURANTEVEALTAX Consulting
Dhoma e Tregtisë dhe Industrisë në vizionin për të bërë propozime sa më të plota dhe me argumenta të mirëfillta teknike te politikëbërësit, nisur nga interesat dhe kërkesa e biznesit të Durrësit, si dhe duke e parë se interesi për diskutimin e çmimit të karburantit është në nivel kombëtar ka koordinuar me qendrën studimore ALTAX për përgatitjen e një raporti mbi argumentimin për ndikimin e shoqatave të biznesit dhe qeverisë për të ndikuar në uljen e çmimit të karburantit.
Raporti i përgatitur për këtë qëllim synon të paraqesë një historik të situatës të tregut aktual dhe faktorëve që kanë ndikuar në çmimet e tregtimit të karburanteve duke e ndërthurur me industrinë vendase dhe atë rajonale dhe të vendeve të BE-së. Në konkluzion të idesë përse është përgatitur ky raport argumentohen disa propozime që forcojnë idenë për leverdinë ekonomike nga ulja e çmimit të karburanteve.
nëse bëhet bilanci i aktiveve të politikës në ekonomi mund të shihet si nje panorame, ku zgjedhjet dhe ekonomia janë parë si kocka që u hidhen qytetarëve nga lidershipi politik, të cilet pasi kanë ngrënë mishin e ekonomisë kanë menduar që në ndonjë vit, të ketë edhe rritje ekonomie, pasi nuk duhet të mbetemi prapa botës, atëherë nuk ka më vend për të gjetur emra për këtë.
Jemi para një gostie kolektive te elitave për të ngrënë nga kockat e këtij vendi, që asnjëherë nuk ka vënë dot shëndet?
Në kontekstin e një zhvillimi të mëtejshëm nga qeveria të luftës së vështirë antiinformalitet, si dhe duke marrë parasysh edhe faktin se reformimi fiskal është duke ndodhur, pavarësisht shumë rezistencave dhe ngecjeve të tij, sugjerimi më i mirë është që ulja e TVSH-së për disa mallra bazë, përfshirë edhe energjinë elektrike, si dhe për disa sektorë ekonomikë që kanë nevojë të nxiten nëpërmjet normave fiskale duhet të fillojë tani.
1. Kapitulli 16: Taksimi. Progres Raporti i Komisionit Europian për Shqipërinë 2013, 2014 dhe 2015
Raporti Progresit 2013 Raporti Progresit 2014 Raporti Progresit 2015
Në fushën e tatimit indirekt,
ka një tendencë pozitive në
lidhje me volumin e procesit
tërimbursimit të Tatimit mbi
Vlerën e Shtuar (TVSH) dhe
nivelin e aprovimeve të
kërkesave përrimbursim të
TVSH-së. Zbatimi i ligjit tatimor
kërkon ende përmirësime të
dukshme, me njëvëmendje të
veçantë në procedurat e
rimbursimit të TVSH-së që
vijojnë të kryhen me vonesë.
Përshtatja e legjislacionit për
përjashtime nga TVSH-ja të
disa importeve për qëllime
investuesenuk është në të
njëjtën linjë me acquis.
Një ligj TVSH-je, i cili është më
shumë ingjashëm me acquis ka
ende nevojë të përshtatet.
Në fushën e tatimeve indirekt,
u ndryshua Ligji i tatimit mbi
vlerën e shtuar (TVSH) në
dhjetor për përjashtimin e
furnizimit të shërbimeve
mjekësore dhe ilaçeve, duke
përcaktuar procedurat për
procedimin e kërkesave për
rimbursim dhe centralizim
kërkesave për pagesa
nëpërmjet sistemit të thesarit.
Një Ligj i ri i TVSH, më në
përputhje me acquis është
aprovuar në Korrik. Ky ligj, i cili
do të hyjë në fuqi në vitin 2015,
ruan disa përjashtime të cilat
nuk janë në përputhje me
acquis. Borxhet e papaguara të
TVSH për rimbursim janë
reduktuar. Më shumë
përpjekje në këtë drejtim janë
të nevojshme pasi ende
vazhdojnë vonesat.
Mbi tatimet indirekte, ligji i ri i
tatimit mbi vlerën e shtuar dhe
legjislacioni zbatues hyri në fuqi në
janar. Ligji kërkon harmonizimin
me Direktivën e TVSH-së, por ende
përmban përjashtime (normat zero
%), të cilat nuk janë në përputhje
me acquis. Ai përcakton afate të
qarta për pagesën sipas kërkesave
të rimbursimit të TVSH-së. Janë
marrë masa për të rimbursuar
pothuajse të gjitha detyrimet e
prapambetura të TVSH-së.
Legjislacioni për TVSH dhe për
procedurat tatimore u ndryshua në
Korrik duke siguruar ngritjen e një
njësie qendrore në Drejtorinë e
Përgjithshme të Tatimeve, e cila do
të përpunojë kërkesat e
rimbursimit të TVSH në bazë të një
modeli rrisku, me synimin per të
shkurtuar kohëzgjatjen e
procedurës. Disa udhëzimeve mbi
disa procedura te përjashtimit nga
TVSH u miratuan gjithashtu në
Qershor.
Shqipëria filloi zbatimin e një
ligji të ri akcize (2012).
Përpjekje të mëtejshme
nevojiten të përshtatin në të
njëjtën linjë me acquis
strukturën e akcizës dhe
normat.Vazhdojnë vështirësitë
teknike në zbatimin e pullave
fiskale.
Ligji për akcizat është
ndryshuar në dhjetor, duke i
çuar normat mbi pijet alkoolike
më afër acquis. Një plan për
rritjen e akcizës mbi produktet
e duhanit gjatë tre viteve të
ardhshme u miratua. Drejtoria
e Përgjithshme e Doganave ka
rritur monitorimin dhe
konfiskimin e produkteve të
paligjshme të akcizës në treg.
Duhet punë e mëtejshme për
të vendosur në një linjë
legjislacionin dhe monitorimin
e zbatimit të akcizës,
veçanërisht në lëndët djegëse.
Ligji i akcizës u ndryshua në
Dhjetor, duke rritur akcizën në
produktet e duhanit dhe duke bërë
ndryshime të akcizës për pijet
energjetike dhe heqjen e akcizës
për bitumin natyror.
Eshtë e nevojshme që të punohet
në vijimësi lidhur me përafrimin e
normave të akcizës me acquis .
2. Kapitulli 16: Taksimi. Progres Raporti i Komisionit Europian për Shqipërinë 2013, 2014 dhe 2015
Në fushën e tatimitdirekt, numri
i deklaratave të të ardhurave
individuale (DIVA) të periudhës
së parë u rritën. Përpjekje të
mëtejshme nevojiten të
përshtaten në të njëjtën linjë
me acquis.
Drafti ligjor mbi shkrirjet e
kompanive dhe kursimet e
individëve (mergers
andsavings) nuk është
përshtatur ende, si edhe
praktika e transferimit të
çmimit nuk është në të njëtën
linjë me standartet
ndërkombëtare të BE-së.
Për sa i përket tatimeve
direkte, është ndryshuar Ligji i
Tatimit mbi të ardhurat
personale, duke zëvendësuar
normën e sheshtë 10% me
normën progresive tatimore.
Tatimi mbi të ardhurat e
korporatave është ndryshuar
për të garantuar një tatim me
dy nivele në bazë të qarkullimit
të kompanisë. Legjislacioni i ri
në transferimin e çmimit është
miratuar, me qëllimin për ta
sjellë në përputhje me
standardet ndërkombëtare
dhe të BE-së. Draft Ligji për
Bashkimet dhe Kursimet nuk
është miratuar. Duhet punë e
mëtejshme për të harmonizuar
legjislacionin tatimor me
acquis për tatimet direkt.
Mbi tatimet direkte, norma e
tatimit mbi të ardhurat personale e
aplikueshme mbi të ardhurat nga
aksionet, nga dhënia me qira e
pasurise se paluajtshme dhe nga të
drejtat e autorit është ngritur në
15%, ndërsa të ardhurat që
rrjedhin nga skemat vullnetare te
pensioneve u përjashtuan.
Hapa të mëtejshëm janë të
nevojshme për të përmirësuar
transparencën dhe konsultimet
publike në hartimin e legjislacionit
fiskal
Përsa i përket bashkëpunimit
administrativ dhe ndihmës
reciproke, Shqipëria firmosi
një Marrëveshje me Kosovën
për bashkëpunim në fushën e
tatimeve dhe luftën ndaj
evazionit tatimor, si dhe një
Marrëveshje me Britaninë e
Madhe për eleminimin e
taksimit të dyfishtë. Ajo
gjithashtu ratifikoi Konventën
për Ndihmën Administrative të
Ndërsjelltë në Çështjet
Tatimore, një marrëveshje
shumëpalëshe, e realizuar në
bashkëpunim me Këshillin e
Europës (KE) dhe Organizatën
për Zhvillim dhe Bashkëpunim
Ekonomik (OECD).
Për sa i përket bashkëpunimit
administrativ dhe ndihmës së
ndërsjellë, Shqipëria ka
rishikuar Marrëveshjen e
eleminimit të taksimit të
dyfishtë me Kosovën dhe ka
shprehur interesim për të
marrë pjesë në programin
Fiscalis të BE.
Për sa i përket bashkëpunimit
administrativ dhe asistencës
reciproke, Shqipëria është
pjesëmarrese në programin e
Fiscalis 2020 të BE-së, që nga
Janari. Administrata tatimore është
duke bashkëpunuar me agjencinë
italiane të të ardhurave në çështjet
e transferimit të çmimit sipas
programit të OECD-së "Inspektorët
tatimorë pa kufij “.
Janë përfunduar marrëveshjet për
shmangien e taksimit të dyfishtë
dhe parandalimin e evazionit fiskal
me Islandën dhe Federaten
Zvicerane
Në fushën e kapaciteteve
operacionale dhe
informatizimin, një strukturë e
re në Drejtorinë e
Përgjithshme të Tatimeve
(DPT), përfshirë Drejtorinë e
Menaxhimit të Rriskut dhe
Përsa i përket kapaciteteve
operacionale dhe
informatizimit, Drejtoria e
Përgjithshme e Tatimeve ka
shtuar numrin e hetimeve ndaj
evazionit dhe skemave të
mashtrimit me TVSH dhe ka
Për sa i përket kapaciteteve
operacionale dhe informatizimit,
një sistem i ri u instalua dhe po
zbatohet në administraten
tatimore, që prej Janarit. Deklarata
e tatimit mbi të ardhurat personale
mund të bëhet tani nëpërmjet
3. Kapitulli 16: Taksimi. Progres Raporti i Komisionit Europian për Shqipërinë 2013, 2014 dhe 2015
Njësinë eTransferimit të
Çmimit u aprovua në Dhjetor
me një synim për të
përmirësuar mbledhjen
etatimeve dhe taksave dhe për
të luftuar evazionin tatimor.
Departamenti i Hetimit
Tatimor (DHT) rriti përpjekjet
për trajtimin e evazionit
tatimor dhenumri i rasteve të
drejtuara në zyrat e
prokurorisë u rrit. Dënimet për
evazionin tatimor u rritën.
Bashkëpunimi i brendshëm i
zgjeruar në fushën e kontrollit
të brendshëm dhe luftës ndaj
korrupsionit, rezultoi në më
shumë propozime për masa
disiplinore dhe raste të
drejtuara te zyra e prokurorisë.
Gjithsesi, korrupsioni dhe
evazioni tatimor në
administratën tatimore
mbeten një shqetësim.
Akademia e Trajnimit të
Administratës Tatimore dhe
Doganore (ATATD) filloi nga
puna në Maj 2013. Punonjësit
e DHT u trajnuan në zbulimin e
evazionit tatimor dhe hetimin
e krimeve tatimore. Burimet
njerëzore dhe kapacitetet e
nevojshme duhet të zgjerohen
më tej dhe bashkëpunimi
ndërinstitucional për
monitorimin e deklaratave të
të ardhurave individuale
nevojitet që të forcohet.
Përfshirja e komunitetit të
biznesit ne proceset e draftimit
të ligjeve dhe miratimit të tyre
është i nivelit të ulët.Përsa i
përket informatizimit, u fut në
përdorim sistemi elektronik
për deklarimin e tëardhurave
individuale tatimore dhe e
drejta e hyrjes në të dhënat e
referuar disa raste në
prokurori. Drejtoria e
Përgjithshme duhet të
vazhdojë të përmirësojë
kapacitetin e saj administrativ.
Akademia tatimore dhe
doganore realizoi trajnimin për
procedurat tatimore dhe kodin
e etikës për punonjësit e rinj
tatimorë.
Megjithatë, shqetësimet
vazhdojnë në lidhje me rastet e
korrupsionit dhe
keqpërdorimit të legjislacionit
tatimor. Sistemi i ri i IT nuk
është ende funksional dhe
dorëzimi elektronik tatimit mbi
të ardhurat personale nuk
është i integruar në sistemin e
TI.
Ligji për Procedurat Tatimore
është ndryshuar, duke
përgjysmuar kufirin për
transaksionet me lekë në dorë
dhe duke lejuar tatimpaguesit
për të siguruar një garanci
bankare në vend të pagesës
kur apelojnë kundër gjobave.
Komuniteti i biznesit e rriti
përfshirjen e tij në procesin
legjislativ nëpërmjet
pjesëmarrjes në Këshillin
Ekonomik Kombëtar dhe në
Këshillin Kombëtar të
Tatimeve.
paisjeve elektronike. Problemet
teknike fillestare të hasura nga
tatimpaguesit tashmë janë
zgjidhur.
Koordinimi në mes të
administratave tatimore dhe
doganore është forcuar, duke
arritur që sistemet e tyre të IT të
jenë të ndërveprueshme. Janë
marrë masa për të luftuar
evazionin fiskal në tregun e
karburanteve.
Drejtoria e Përgjithshme e
Tatimeve ka forcuar
bashkëpunimin me Inspektoratin e
Lartë të Deklarimit dhe Kontrollit të
Pasurive dhe Parandalimit të
Konfliktit të Interesit.
Kapacitetet menaxheriale dhe ato
të mbledhjes së të ardhurave
duhet që të rriten për të siguruar
pajtueshmërine me ligjin dhe për
të parandaluar ndryshime në
mëtejshme të të ardhurave.
4. Kapitulli 16: Taksimi. Progres Raporti i Komisionit Europian për Shqipërinë 2013, 2014 dhe 2015
tatimpaguesit nëpërmjet
telefonave celularë,
megjithatë niveli i pagesave
elektronike të tatimeve
mbetet i ulët. Pregatitjet për
rritjen e nivelit të sistemit
informatik tatimor, që përfshin
edhe sistemin eanalizës së
rriskut kanë filluar.
Ka patur përparim të kufizuar
në fushën e tatimeve. Lufta
ndaj korrupsionit dhe evazionit
tatimor nevojitet të forcohet,
por edhe pasi janë marrë disa
masa këto çështje mbeten një
shqetësim. Përpjekje të
mëtejshme nevojitet të bëhen
në përafrimin në të njëjtën
linjë me acquis, të hetimit
tatimor, duke përfshirë
shkëmbimin e informacionit
me vendet e BE-
së, rimbursimet e TVSH-së dhe
sistemin informatik.
Përgjithësisht, pregatitjet kanë
avancuar në mënyrë
të moderuar
Ka pasur disi progres, sidomos
në fushën e legjislacionit
tatimor. Taksat direkte dhe
indirekte janë rritur, me synim
rritjen e të ardhurave dhe një
ligj TVSH më në përputhje me
acquis- është miratuar.
Kapaciteti i administratës
tatimore për të luftuar
korrupsionin, evazionin fiskal
dhe ekonominë joformale
duhet të forcohet. Shqipëria
duhet të miratojë procedura të
fuqishme administrative për të
kontrolluar dhe për të kryer
rimbursimet e TVSH.
Veprimi i mëtejshëm është i
nevojshëm për të përmirësuar
sistemin e TI të administratës
tatimore dhe për të
përmirësuar shkëmbimin e
informacionit.
Në përgjithësi, përgatitjet kanë
avancuar në mënyrë të
moderuar.
Janë bërë disa përparime,
veçanërisht për sa i përket
përafrimit te legjislacionit me
acquis mbi tatimin mbi vlerën e
shtuar (TVSH ) dhe akcizat.
Performanca e të ardhurave në
vitin 2014 është rritur, si pasojë e
rritjes së taksave dhe
përmirësimeve në administratën
tatimore, por në vitin 2015 nuk u
rrit sipas planifikimit buxhetor.
Në vitin e ardhshëm, vendi duhet
në veçanti të fokusohet në:
→ zbatimin e legjislacionit të ri të
TVSH-së në mënyrë efektive, çka
përfshin rritjen e ndërgjegjësimit te
bizneset dhe trajnimin e
punonjësve tatimorë;
→ zbatimin në mënyrë rigoroze të
masave për parandalimin e
borxheve të reja të TVSH-së dhe
adresimin e ankesave të bizneseve
për vonesat e rimbursimit të TVSH-
së ;
→ sigurinë se sistemi i ri IT është
efektiv në reduktimin e praktikave
arbitrare, mashtrimin dhe
korrupsionin, si dhe përmirësimin e
shkëmbimit të informacionit .
Shqipëria është e përgatitur në
mënyrë të moderuar në fushën e
tatimeve.