School: Universidad de Manila Course: BSBA Major in Economics Subject: Filipino sa Iba't Ibang Disiplina Year: Third Year College Mga Teoryang Pangwika 1. Sosyolinggwistikong Teorya 2. Teorya ng Akomodasyon 3. Plato’s Problem 4. Cartesian Linguistics 5. Locke’s Tabula Rasa 6. Skinner’s Theory of Behaviorism 7. Chomsky’s Universal Grammar 8. Schumann’s Acculturation Model Mga Teoryang Pinagmulan ng Wika 1. Tore ng Babel 2. Tata 3. Yum-yum 4. Pooh-pooh 5. Yo-he-ho 6. Bow-wow 7. Ding-dong 8. Sing-song 9. Coo coo 10. Babble Lucky 11. Hocus pocus 12. Ta-ra-ra-boom-de-ay 13. Mama 14. Charles Darwin 15. Haring Psammetichus

1. Mga Teoryang
Pangwika
Baldomar, Rachel
ECO 31

2. Sosyolinggwistikong Teorya
Teorya ng Akomodasyon
Plato’s Problem
Cartesian Linguistics
Locke’s Tabula Rasa
Skinner’s Theory of Behaviorism
Chomsky’s Universal Grammar
Schumann’s Acculturation Model
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

3. Sosyo linggwistikong
Teorya
Ayon kay , ang wika ay
isang instrumento o kasangkapan ng
isang sosyalisasyon. Ibig sabihin nito
ay ang mga relasyong sosyal ay hindi
iiral kung wala nito.
Sapir

4. Ayon naman kay , ang wika ay
binubuo ng dalawang parallel at magkaugnay na
serye, ang signifier (language) na isang
kabuuang set ng mga gawaing pangwika na
nagbibigay ng daan sa indibidwal na umintindi at
maintindihan ang signified (parole).
Saussure

5. Kaugnay sa teoryang ito ay ang ideya ng pagiging
heterogenous ng wika dahil sa mga magkakaibang
indibidwal at grupo. Pinaniniwalaan dito na ang wika ay
hindi isang simpleng instrumento ng komunikasyon kundi
isang pagsasama-sama ng mga anyo sa isang
magkakaibang kultura.

6. Idyolek Dayalek
Tatlong Barayti ng Wika
Sosyolek
Ito ay tumutukoy sa
nakagawiang paraan
ng pagsasalita ng
isang tao o pangkat ng
mga tao. Ito ang
natatangi o naiibang
istilo ng pananalita.
Ito ay tumutukoy sa
mga salita at paraan
ng pananalita ng
mga tao ayon sa
kanilang lokasyong
heograpikal.
Ang paraan ng paggamit
ng mga salita ayon sa
kanilang personalidad,
edad, katayuang socio-
ekonomiko, kasarian,
maging pinaniniwalaan sa
buhay.
https://aralinph.com/kahulugan-at-halimbawa-ng-idyolek/ https://wika101.ph/dayalek/ https://wika101.ph/sosyolek/

7. Akomodasyon
Tinatalakay sa teoryang ito ni
Howard Giles ang linguistic
convergence at linguistic divergence
- mula sa SLA (Second Language
Acquisition).
Teorya ng
Howard Giles

8. Ang linguistic convergence ay ang pagkakaroon ng
tendesiya na gumaya o bumagay sa pagsasalita ng
kausap para bigyang-halaga ang pakikiisa, pakikilahok,
pakikipagpalagayang-loob, pakikisama o kaya’y
pagmamalaki sa pagiging kabilang sa grupo.
Ang linguistic divergence ay ang pilit na pag-iiba o
di-pakikiisa o kaya’y lalong pagigiit sa sariling kakayahan
at identidad.
linguistic convergence
linguistic divergence

9. Tinatalakay din sa teoryang ito ang interference
phenomenon na tumutukoy sa impluwensya ng unang
wika sa pangalawang wika.
Hal. Taglish, Singlish, Malay-English
interference
phenomenon

10. Ang interlanguage naman ay tinatawag na mental
grammar na nabubuo ng tao pagdating ng panahon sa
proseso ng pagkatuto ng pangalawang wika. Dahil
madalas nating ginagamit ang wika, nagkakaroon ng
mga pagbabago sa paggamit natin sa mga ito, maaaring
nadadagdagan natin o hindi kaya ay nababawasan
natin ang mga ito.
Hal. mag-mall, pahotspot, iconnect, itext
interlanguage

11. Kung ang ibang pilosopo naniniwalang
hinuhubog ang kalagayan ng tao sa pagkatuto
ng wika (nurture), si Plato ay naniniwala ang
bagong silang na sanggol ay mayroon nang
natatanging kaalaman hinggil sa wika (nature).
Plato’s Problem
Nature vs Nurture

12. Ang pilosopong Pranses na si Rene
Descartes ay naniniwalang ang pagkatuto ng
wika ay isang payak at madaliang proseso ng
pag-iisip na laging nakaugnay sa mga totoong
kaalaman o pangangatwiran at hindi sa
emosyon o damdamin.
Cartesian Linguistics
ni Descartes

13. Siya ay nagsawa ng isang pag-aaral na
tinawag niyang Operant Conditioning na
kung saan ang kaalaman sa wika ay hindi likas
na tinataglay ng isang bata pagkapanganak pa
lamang niya kundi ito ay hinuhubog at mas
natututunan kung ito ay kinokondisyon.
Theory of Behaviorism
ni B.F Skinner
Operant Conditioning

14. Samakatuwid, kailangan natin ng feedback para
magtagumpay sa pagkatuto ng wika.
Inilahad din niya na kung nasasabi o nabibigkas natin nang
tama ang wika, kailangang mayroon tayong reward,
samantalang kung hindi natin nabigkas nang tama ang wika,
kinakailangang maitama tayo agad upang hindi natin
makasanayan ang maling paggamit ng wika.

15. Universal Grammar
ni Chomsky
Ayon sa pag-aaral, ang tumatak sa
kasaysayan ng wika ng linggwistika at umani
ng iba't ibang reaksyon mula sa iba pang
linggwista at mga pilosopo ay ang inilabas ni
Noam Chomsky na tinatawag na Chomsky's
universal grammar.

16. Ipinaliwanag ni Chomsky na ang kakayahan sa wika ay
kasama na pagkapanganak at likas itong nililinang habang
ang mga bata ay nakikipag-interaksyon sa kanyang
kapaligiran.
Ang pananaw na ito ang nagpapahayag na ang wika ay
nakapaloob at nabibigyang-hugis ng sosyo-kultural na
kaligiran kung saan ito nabubuo. Ito'y mabibigyang kahulugan
lamang kapag may interaksyong nagaganap sa kapaligiran.

17. Tabula Rasa
ni John Locke
Ang teoryang ito ay nagpapaliwanag na
ang utak ng tao ay blangko at ang wika
ay unti-unti lamang natututunan ng tao
habang ito ay nakikipag-ugnayan sa
kanyang kapaligiran at nakikihalubilo sa
mga taong kasama niya sa isang lipunan.

18. Acculturation Model
ni Schumann
Ito ay nagpapaliwanag na natututunan ng
isang tao ang wika kasabay ng kanyang
pakikipamuhay sa isang pangkat na iba sa
kanyang pangkat dahil napag-aaralan at
natututunan niyang yakapin ang kultura ng
mga ito.

19. Mga Teoryang
Pinagmulan
ng Wika

20. Batay sa istorya ng Bibliya, iisa lang ang wika
noong unang panahon kaya't walang suliranin
sa pakikipagtalastasan ang tao. Naghangad
ang tao na higitan ang kapangyarihan ng
Diyos, naging mapagmataas at nag-
ambisyong maabot ang langit, at nagtayo ng
pagkataas-taas na tore.
Tore ng Babel

21. Genesis kab. 11:1-8
Mapangahas at mayabang na ang mga tao, subalit
pinatunayan ng Diyos na higit siyang makapangyarihan kaya
sa pamamgitan ng kaniyang kapangyarihan, ginuho niya ang
tore. Ginawang magkakaiba ang Wika ng bawat isa, hindi na
magkaintindihan at naghiwa-hiwalay ayon sa wikang
sinasalita.

22. Ito ay may koneksiyon sa kumpas o galaw
ng kamay ng tao sa paggalaw ng dila. Ito
raw ang sanhi ng pagkatuto ng taong
lumikha ng tunog at matutong magsalita.
Tinatawag itong ta-ta na sa wikang
Pranses ay nangangahulugang paalam o
goodbye.
Tata

23. Katulad ng teoryang ta-ta, sinasabi rito na ang tao ay
tutugon sa pamamagitan ng pagkumpas sa alinmang
bagay na nangangailangan ng aksiyon. Ang pagtugong
ito ay isinasagawa sa pamamagitan ng bibig ayon sa
posisyon ng dila. Katulad halos ng
teoryang ta-ta ang paliwanag ng
mga proponent ng teoryang ito sa
pinagmulan ng wika.
Yum-yum

24. Pooh-pooh
Ang wika ay nabuo dahil sa bugso ng damdamin na hindi
sinasadyang maipahayag sa pamamagitan ng bibig. Ito ay
maaring dahil ng sobrang sakit, kasiyahan, kalungkutan,
sarap, takot, pagkagulat at iba pa.

25. Sa teoryang ito, pinaniniwalaang ang
wika ay bunga ng pisikal na pwersa ng
tao. Ayon sa nagmungkahi ng
teoryang ito, kapag ang tao ay nag-
eeksert ng pisikal na pwersa,
nakakabuo siya ng tunog mula sa
bibig.
Yo-he-ho

26. Bow-wow
Ayon sa teoryang ito, maaaring ang wika raw ng tao ay mula sa
panggagaya sa mga tunog ng kalikasan. Ang mga primitibong
tao diumano ay kulang na kulang sa mga bokabularyong
magagamit. Dahil dito, ang mga bagay-bagay sa kanilang
paligid ay natutunan nilang tagurian sa pamamagitan ng mga
tunog na nalilikha ng mga ito. Marahil ito ang dahilan kung bakit
ang tuko ay tinatawag ng tuko dahil sa tunog na nalilikha ng
nasabing insekto.

27. Ding - dong
Ito ay kahawig ng teoryang bow-bow, nagkaroon daw ng wika
ang tao sa pamamagitan ng mga tunog na nalilikha ng mga
bagay-bagay sa paligid. Ngunit ang teoryang ito ay hindi
limitado sa mga kalikasan lamang kung di maging sa mga
bagay na likha ng tao. Lahat ng bagay ay may sariling tunog na
siyang kumakatawan sa bawat isa at ang tunog niyon ang
siyang ginagad ng mga sinaunang tao na kalauna’y
nagpabagu-bago at nilapatan ng iba’t ibang kahulugan.

28. Iminungkahi ng linggwistang si Jesperson na ang
wika ay nagmula sa paglalaro, pagtawa, pagbulong sa
sarili, panliligaw at iba pang mga bulalas-emosyunal.
Iminungkahi pa niya na taliwas saiba pang teorya, ang
mga unang salita ay sadyang mahahaba at musikal, at
hindi maiikling bulalas na pinaniniwalaan ng marami.
Sing-song
Jesperson

29. Coo coo
Ayon sa teoryang ito, ang wika ay nagmula sa mga
tunog na nalilikha ng mga sanggol. Ang mgatunog daw
na ito ang ginaya ng mga matatanda bilang
pagpapangalan sa mga bagay-bagay sapaligid, taliwas
sa paniniwala ng marami na ang mga bata ang
nanggagaya ng tunog ng mgamatatanda.

30. Babble Lucky
Ayon sa teoryang ito, ang wika raw ay nagmula sa mga
walang kahulugang bulalas ng tao. Sa pagbubulalas ng
tao, sinuwerte lamang daw siya nang ang mga hindi
sinasadya at walang kabuluhang tunog na kanyang nalikha
ay naiugnay sa mga bagay-bagay sa paligid na kalaunan
ay naging pangalan ng mga iyon.

31. Hocus Pocus
Ayon kay Boeree (2003), maaaring ang pinanggalingan
ng wika ay tulad ng pinanggalingan ng mga mahikal o
relihiyosong aspeto ng pamumuhay ng ating mga ninuno.
Maaari raw kasing noo’y tinatawag ng mga unang tao ang
mga hayop sa pamamagitan ng mga mahikal na tunog na
kalaunan ay naging pangalan ng bawat hayop.

32. Likas sa mga sinaunang tao ang mga ritwal. Sila ay may
mga ritwal sa halos lahat ng gawain tulad ng sa
pakikidigma, pagtatanim, pag-aani, pangingisda,
pagkakasal, pagpaparusa sa nagkasala, panggagamot,
maging sa paliligo at pagluluto. Kaakibat ng mga ritwal na
iyon ay ang pagsasayaw, pagsigaw at inkantasyon o mga
bulong.
Ta-ra-ra-boom-de-ay

33. Nagmula ang wika sa mga pinakamadadaling pantig ng
pinakamahahalagang bagay.
Pansinin natin ang mga bata. Sa una’ y hindi niya
masasabi ang salitang mother ngunit dahil ang unang
pantig ng nasabing salita ang pinakamahalaga diumano,
una niyang nasasabi ang mama bilang panumbas sa
salitang mother.
Mama

34. Upang mabuhay ang tao, kailangan niya ng wika. Ito ay
nakasaad sa aklat na Lieberman (1975) na may pamagat na
“On the Origin of Language”, sinasaad dito na ang
pakikipagsapalaran ng tao para mabuhay ang nagtuturo sa
kanya upang makalikha ng iba’t ibang wika.
Survival of the fittest, elimination of the weakest.
Charles Darwin

35. Psammetichus
Siya ay nagsagawa ng isang eksperimento na kung paano nga
ba nakapagsasalita ang tao. May dalawang sanggol siyang
pinalaki sa loob ng kuweba at mahigpit na ipinag-utos na hindi
ito dapat makarinig ng anumang salita. Sa tagal ng panahon
nakapagsalita raw ng "Bekos" ang dalawang bata na ang ibig
sabihin ay tinapay. Sa maikling sabi, likas na natututuhan ng
tao ang wika kahit hindi ito ituro.
Haring

36. Salamat
po!