SlideShare a Scribd company logo
1 of 14
MgaPagbabagongMorpoponemiko Inihandani: Prop. Arnold R. Lapuz
ASIMILASYON DI GANAP NA ASIMILASYON- angponemang /ŋ/ ay nagiging /n/ o /m/ o nananatiling /ŋ/ dahilsakasunodnatunog. Kapagikinakabitsaisangsalitang-ugatnanagsisimulasa /p/ o /b/, ang /ŋ/ ay nagiging /m/. pang- + paaralan= pampaaralan    pang- + bayan= pambayan
ASIMILASYON Nagiging /n/ namananghulingponemang /ŋ/ kung angkasunod ay alinmansamgasumusunodnaponema: /d, l, r, s, t/. Halimbawa: pang- + dikdik= pandikdik pang- + taksi= pantaksi
ASIMILASYON GANAP NA ASIMILASYON- bukodsapagbabagongnagaganapsaponemang /ŋ/ ayonsapuntongartikulasyonngkasunodnatunog, nawawalanarinangunangponemangnilalapiangsalitadahilito ay inaasimila o napapaloobnasasinusundangponema.
ASIMILASYON 	HALIMBAWA:  pang- + palo= pampalo pamalo pang- + tali = pantali panali * May mgasalitangmaaaringgamitanngalinmansadalawanguringasimilasyon, ngunitmgasalitangnakamihasnannanggamitanlamangngasimilasyongdiganap.
ASIMILASYON 	HALIMBAWA:  pang- + kuha = pangkuha/panguha pang- + tabas = pangtabas/panabas ,[object Object],pang- + bansa= pambansa pang- + luto = panluto
PAGPAPALIT NG PONEMA (dr) Angponemang /d/ saposisyonginisyalngsalitangnilalapian ay karaniwangnapapalitanngponemang /r/ kapagpatiniganghulingponemangunlapi. Halimbawa: ma- + dapat = marapat ma- + dunong = marunong
PAGPAPALIT NG PONEMA (dr) May mgahalimbawanamangang /d/ ay nasaposisyongpinalngsalitangnilalapian. Kung ito ay hinuhulapianng –an o –in, ang /d/ ay karaniwangnagiging /r/. Halimbawa: lapad + -an = laparan tawid + -an = tawiran
PAGPAPALIT NG PONEMA (hn) Sa ilanghalimbawa, ang /h/ bagamathindibinabaybay o tinutumbasanngtitiksapagsulatngpanlaping /-han/ ay nagiging /n/. Halimbawa: tawah + -an tawahan tawanan ,[object Object],Halimbawa: dugo + an = duguan mabango  mabangung-mabango
METATESIS Kapagangsalitang-ugatnanagsisimulasa /l/ o /y/ ay nilalagyannggitlaping -in- , ang /i/ at /n/ ay nagkakapalitanngposisyon. Halimbawa: -in- + lipad = nilipad (linipad) -in- + yaya = niyaya (yinaya) ,[object Object],Halimbawa: tanim + -an = taniman tamnan
PAGKAKALTAS NG PONEMA Nagaganapangpagbabagongito kung anghulingponemangpatinigngsalitang-ugat ay nawawalasapaghuhulapinito. Halimbawa: takip + -an = takipan takpan kitil + -in = kitilin  kitlin
PAGLILIPAT-DIIN May mgasalitangnagbabagongdiinkapagnilalapian. Maaaringmalipatngisa o dalawangpantigangdiinpatungonghulingpantig o maaaringmalipatngpantigpatungongunahanngsalita. Halimbawa: bAsa + -hin basAhin ka- + sAma + han  kasamahAn larO + -an  laruAn
REDUPLIKASYON Pag-uulititongpantigngsalita. Angpag-uulitnaito ay maaaringmagpahiwatigng kilos naginagawa o gagawin pa lamang, tagagawang kilos o pagpaparami. Halimbawa: aalis, matataas, magtataho, pupunta, masasaya, naglalakad
IBA PA… Tandaangmaaaring may dalawa o higit pang pagbabagongmorpoponemikoangmagaganapsaisangsalita.  Halimbawa: mang- + dagit mandagit (asimilasyongdiganap) mandadagit (reduplikasyon) mandaragit (pagpapalitngponemang /d/  /r/ )

More Related Content

What's hot

Ponolohiya (FIL 101)
Ponolohiya (FIL 101)Ponolohiya (FIL 101)
Ponolohiya (FIL 101)NeilStephen19
 
Mga uri ng pagsusulit ayon sa pamamaraan
Mga uri ng pagsusulit ayon sa pamamaraanMga uri ng pagsusulit ayon sa pamamaraan
Mga uri ng pagsusulit ayon sa pamamaraanKareen Mae Adorable
 
Mga Istruktura ng Wikang Filipino
Mga Istruktura ng Wikang FilipinoMga Istruktura ng Wikang Filipino
Mga Istruktura ng Wikang Filipinoeijrem
 
Morpolohiya
MorpolohiyaMorpolohiya
Morpolohiyageli6415
 
Pagbabagong morpoponemiko
Pagbabagong morpoponemikoPagbabagong morpoponemiko
Pagbabagong morpoponemikoAllan Ortiz
 
PUNTO AT PARAAN NG ARTIKULASYON.pptx
PUNTO AT PARAAN NG ARTIKULASYON.pptxPUNTO AT PARAAN NG ARTIKULASYON.pptx
PUNTO AT PARAAN NG ARTIKULASYON.pptxBenaventeJakeN
 
Morpolohiya at pagbabagong morpoponemiko
Morpolohiya at pagbabagong morpoponemikoMorpolohiya at pagbabagong morpoponemiko
Morpolohiya at pagbabagong morpoponemikocayyy
 
4 na makrong kasanayan
4 na makrong kasanayan4 na makrong kasanayan
4 na makrong kasanayanRoel Dancel
 
Mga teorya sa pagkatuturo at pagkatuto ng wika sa filipino
Mga teorya sa pagkatuturo at pagkatuto ng wika sa filipinoMga teorya sa pagkatuturo at pagkatuto ng wika sa filipino
Mga teorya sa pagkatuturo at pagkatuto ng wika sa filipinoTEACHER JHAJHA
 
Ortograpiyang filipino
Ortograpiyang filipinoOrtograpiyang filipino
Ortograpiyang filipinoshekainalea
 

What's hot (20)

Ponolohiya (FIL 101)
Ponolohiya (FIL 101)Ponolohiya (FIL 101)
Ponolohiya (FIL 101)
 
Uri ng Pagbabagong Morpoponemiko
Uri ng Pagbabagong MorpoponemikoUri ng Pagbabagong Morpoponemiko
Uri ng Pagbabagong Morpoponemiko
 
Mga uri ng pagsusulit ayon sa pamamaraan
Mga uri ng pagsusulit ayon sa pamamaraanMga uri ng pagsusulit ayon sa pamamaraan
Mga uri ng pagsusulit ayon sa pamamaraan
 
Mga Istruktura ng Wikang Filipino
Mga Istruktura ng Wikang FilipinoMga Istruktura ng Wikang Filipino
Mga Istruktura ng Wikang Filipino
 
Asimilasyon
AsimilasyonAsimilasyon
Asimilasyon
 
Mga uri ng diin
Mga uri ng diinMga uri ng diin
Mga uri ng diin
 
Morpolohiya
MorpolohiyaMorpolohiya
Morpolohiya
 
Pagbabagong morpoponemiko
Pagbabagong morpoponemikoPagbabagong morpoponemiko
Pagbabagong morpoponemiko
 
Ponema
PonemaPonema
Ponema
 
Ponolohiya
PonolohiyaPonolohiya
Ponolohiya
 
Sintaks
SintaksSintaks
Sintaks
 
Ponolohiya
PonolohiyaPonolohiya
Ponolohiya
 
PUNTO AT PARAAN NG ARTIKULASYON.pptx
PUNTO AT PARAAN NG ARTIKULASYON.pptxPUNTO AT PARAAN NG ARTIKULASYON.pptx
PUNTO AT PARAAN NG ARTIKULASYON.pptx
 
Morpolohiya at pagbabagong morpoponemiko
Morpolohiya at pagbabagong morpoponemikoMorpolohiya at pagbabagong morpoponemiko
Morpolohiya at pagbabagong morpoponemiko
 
Kasaysayan ng linggwistika (1)
Kasaysayan ng linggwistika (1)Kasaysayan ng linggwistika (1)
Kasaysayan ng linggwistika (1)
 
4 na makrong kasanayan
4 na makrong kasanayan4 na makrong kasanayan
4 na makrong kasanayan
 
Mga teorya sa pagkatuturo at pagkatuto ng wika sa filipino
Mga teorya sa pagkatuturo at pagkatuto ng wika sa filipinoMga teorya sa pagkatuturo at pagkatuto ng wika sa filipino
Mga teorya sa pagkatuturo at pagkatuto ng wika sa filipino
 
Filipino 101
Filipino 101Filipino 101
Filipino 101
 
Ortograpiyang filipino
Ortograpiyang filipinoOrtograpiyang filipino
Ortograpiyang filipino
 
Mga tuntunin sa pagbabaybay
Mga tuntunin sa pagbabaybayMga tuntunin sa pagbabaybay
Mga tuntunin sa pagbabaybay
 

Similar to Mga pagbabagong morpoponemiko

Similar to Mga pagbabagong morpoponemiko (20)

QUEENIE-602..pptx
QUEENIE-602..pptxQUEENIE-602..pptx
QUEENIE-602..pptx
 
Morpoloji
MorpolojiMorpoloji
Morpoloji
 
MORPOLOHIYANG FILIPINO
MORPOLOHIYANG FILIPINOMORPOLOHIYANG FILIPINO
MORPOLOHIYANG FILIPINO
 
Asimilasyon
AsimilasyonAsimilasyon
Asimilasyon
 
Proyekto sa Instrukura ng Wikang Filipino
Proyekto sa Instrukura ng Wikang FilipinoProyekto sa Instrukura ng Wikang Filipino
Proyekto sa Instrukura ng Wikang Filipino
 
KAYARIAN NG SALITA.pdf
KAYARIAN NG SALITA.pdfKAYARIAN NG SALITA.pdf
KAYARIAN NG SALITA.pdf
 
PALAPANTIGAN
PALAPANTIGAN PALAPANTIGAN
PALAPANTIGAN
 
MORPOLOHIYA.pptx
MORPOLOHIYA.pptxMORPOLOHIYA.pptx
MORPOLOHIYA.pptx
 
Ponolohiya.pptx
Ponolohiya.pptxPonolohiya.pptx
Ponolohiya.pptx
 
morpolohiya
morpolohiyamorpolohiya
morpolohiya
 
mgatuntuninsapagbabaybay-130728012041-phpapp02.pdf
mgatuntuninsapagbabaybay-130728012041-phpapp02.pdfmgatuntuninsapagbabaybay-130728012041-phpapp02.pdf
mgatuntuninsapagbabaybay-130728012041-phpapp02.pdf
 
1112734 634466593814442500
1112734 6344665938144425001112734 634466593814442500
1112734 634466593814442500
 
PONOLOHIYA (1).pptx
PONOLOHIYA (1).pptxPONOLOHIYA (1).pptx
PONOLOHIYA (1).pptx
 
ARALIN 5 (Morpolohiya).pptxxxxxxxxxxxxxx
ARALIN 5 (Morpolohiya).pptxxxxxxxxxxxxxxARALIN 5 (Morpolohiya).pptxxxxxxxxxxxxxx
ARALIN 5 (Morpolohiya).pptxxxxxxxxxxxxxx
 
Pandiwa..97
Pandiwa..97Pandiwa..97
Pandiwa..97
 
Morfofonimiks
MorfofonimiksMorfofonimiks
Morfofonimiks
 
Filipino bilang wikang pambansa
Filipino bilang wikang pambansaFilipino bilang wikang pambansa
Filipino bilang wikang pambansa
 
KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK SA WIKA AT KULTURANG PILIPINOponolohiya-ppt.ppt
KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK SA WIKA AT KULTURANG PILIPINOponolohiya-ppt.pptKOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK SA WIKA AT KULTURANG PILIPINOponolohiya-ppt.ppt
KOMUNIKASYON AT PANANALIKSIK SA WIKA AT KULTURANG PILIPINOponolohiya-ppt.ppt
 
pagbabagongmorpoponemiko-160907063021.pdf
pagbabagongmorpoponemiko-160907063021.pdfpagbabagongmorpoponemiko-160907063021.pdf
pagbabagongmorpoponemiko-160907063021.pdf
 
Pagbabagongmorpoponemiko 160907063021
Pagbabagongmorpoponemiko 160907063021Pagbabagongmorpoponemiko 160907063021
Pagbabagongmorpoponemiko 160907063021
 

Mga pagbabagong morpoponemiko

  • 2. ASIMILASYON DI GANAP NA ASIMILASYON- angponemang /ŋ/ ay nagiging /n/ o /m/ o nananatiling /ŋ/ dahilsakasunodnatunog. Kapagikinakabitsaisangsalitang-ugatnanagsisimulasa /p/ o /b/, ang /ŋ/ ay nagiging /m/. pang- + paaralan= pampaaralan pang- + bayan= pambayan
  • 3. ASIMILASYON Nagiging /n/ namananghulingponemang /ŋ/ kung angkasunod ay alinmansamgasumusunodnaponema: /d, l, r, s, t/. Halimbawa: pang- + dikdik= pandikdik pang- + taksi= pantaksi
  • 4. ASIMILASYON GANAP NA ASIMILASYON- bukodsapagbabagongnagaganapsaponemang /ŋ/ ayonsapuntongartikulasyonngkasunodnatunog, nawawalanarinangunangponemangnilalapiangsalitadahilito ay inaasimila o napapaloobnasasinusundangponema.
  • 5. ASIMILASYON HALIMBAWA: pang- + palo= pampalo pamalo pang- + tali = pantali panali * May mgasalitangmaaaringgamitanngalinmansadalawanguringasimilasyon, ngunitmgasalitangnakamihasnannanggamitanlamangngasimilasyongdiganap.
  • 6.
  • 7. PAGPAPALIT NG PONEMA (dr) Angponemang /d/ saposisyonginisyalngsalitangnilalapian ay karaniwangnapapalitanngponemang /r/ kapagpatiniganghulingponemangunlapi. Halimbawa: ma- + dapat = marapat ma- + dunong = marunong
  • 8. PAGPAPALIT NG PONEMA (dr) May mgahalimbawanamangang /d/ ay nasaposisyongpinalngsalitangnilalapian. Kung ito ay hinuhulapianng –an o –in, ang /d/ ay karaniwangnagiging /r/. Halimbawa: lapad + -an = laparan tawid + -an = tawiran
  • 9.
  • 10.
  • 11. PAGKAKALTAS NG PONEMA Nagaganapangpagbabagongito kung anghulingponemangpatinigngsalitang-ugat ay nawawalasapaghuhulapinito. Halimbawa: takip + -an = takipan takpan kitil + -in = kitilin  kitlin
  • 12. PAGLILIPAT-DIIN May mgasalitangnagbabagongdiinkapagnilalapian. Maaaringmalipatngisa o dalawangpantigangdiinpatungonghulingpantig o maaaringmalipatngpantigpatungongunahanngsalita. Halimbawa: bAsa + -hin basAhin ka- + sAma + han  kasamahAn larO + -an  laruAn
  • 13. REDUPLIKASYON Pag-uulititongpantigngsalita. Angpag-uulitnaito ay maaaringmagpahiwatigng kilos naginagawa o gagawin pa lamang, tagagawang kilos o pagpaparami. Halimbawa: aalis, matataas, magtataho, pupunta, masasaya, naglalakad
  • 14. IBA PA… Tandaangmaaaring may dalawa o higit pang pagbabagongmorpoponemikoangmagaganapsaisangsalita. Halimbawa: mang- + dagit mandagit (asimilasyongdiganap) mandadagit (reduplikasyon) mandaragit (pagpapalitngponemang /d/  /r/ )