3. Talaan ng mga
nilalaman:
Ang liham sa mga kadalagahan sa
Malolos Bulakan ni Dr. Jose Rizal
01
Liwanag at Dilim ni
Emilio Jacinto
02
4. • Bago pa man isinulat ni
Rizal ang kanyang
mapangaral na liham sa
kadalagahan ng Malolos
ay buo sa kanyang isip
ang imahe ng dalagang
Tagalog--isang babaeng
bulag.
Pamagat: "Ang Liham sa mga
Kadalagahan sa Malolos Bulakan"
May Akda: Dr. Jose Rizal
Petsa kung kailan ito nailathala: Pebrero,
1889
Lugar: Europa
5. Buod:
Sa kanyang liham sa mga kadalagahan ng
Malolos na sinulat noog 1889, ipinahahayag ni
Jose Rizal ang kanyang papuri at paggalang sa
katapangang ipinamalas ng mga ito sa
pagsusulong ng karapatan sa edukasyon – isang
di-karaniwang hakbang para sa maraming
kababaihan sa kanyang panahon. Ayon kay Rizal
, namulat siya sa pananaw na ang kababaihang
Pilipino ay katuwang sa layunin para sa
ikagagaling ng bayan.
6. Bahagi rin ng liham ang pagpapaalala ni Rizal sa lahat na
gamitin ang isipang kaloob ng Diyos, upang matukoy ang
katotohanan at hindi maging alipin ninuman. Pinupuna ang
mga hindi kanais-nais na gawain ng mga prayle, gayundin
ang pagiging mulat ukol sa tunay at huwad na relihiyon. Ang
payo ni Rizal ay "mulatin ang mata ñg anak sa pag-iiñgat at
pagmamahal sa puri, pag-ibig sa kapwa sa tinubuang bayan,
at sa pagtupad ñg ukol. Ulituuliting matamisin ang mapuring
kamatayan sa alipustang buhay".
7. Ayon sa pagsasalaysay, ika-12 ng Disyembre 1888
nang may 20 kadalagahan ng Malolos ang naghain
ng petisyon kay Gobernador-Heneral Weyler upang
magtayo ng isang "panggabing paaralan." Layunin
nila na mag-aral ng wikang Español sa ilalim ni
Teodoro Sandiko, isang propesor sa Latin.
8. Una: "Ang ipinagiging taksil ng ilan ay nasa kaduwagan at kapabayaan ng
iba."
Ikalawa: Ang inaalipustá ng isa ay nasa kulang ng pagmamahal sa sarili at
nasa labis ng pagkasilaw sa umaalipustá.
Ikatlo: Ang kamangmanga'y kaalipinan, sapagkat kung ano ang isip ay ganoon
ang tao: taong walang sariling isip, ay taong walang pagkatao; ang bulag na
taga sunod sa isip ng iba, ay parang hayop na susunod-sunod sa talí.
Ikaapat: Ang ibig magtagó ng sarili, ay tumulong sa ibang magtagó ng kanila,
sapagkat kung pabayaan mo ang inyong kapuá ay pababayaan ka rin naman;
ang isa isang tingting ay madaling baliin, ñguní at mahirap baliin ang isang
bigkis na walis.
9. Ikalima: Kung ang babaing tagalog ay dí magbabago, ay hindí dapat magpalaki ng
anak, kung hindí gawing pasibulan lamang; dapat alisin sa kanya ang kapangyarihan
sa bahay, sapagka't kung dili'y ipag kakanulong walang malay, asawa, anak, bayan at
lahat.
Ikaanim: Ang tao'y inianak na paris-paris hubad at walang talí. Dí nilalang ng Dios
upang maalipin, dí binigyan ñg isip para pabulag, at dí hiniyasan ng katwiran at ng
iba. Hindí kapalaluan ang dí pagsamba sa kapwá tao, ang pagpapaliwanag ng isip at
paggamit ng matuwid sa anumang bagay. Ang palalo'y ang napasasamba, ang
bumubulag sa iba, at ang ibig paniigin ang kanyang ibig sa matuid at katampatan.
Ikapito: Dapat pag-isipang mabuti kung anong uri ng relihiyon ang tinuturo nila.
Maingat ninyong suriin kung ang nais ba ng Diyos ang mga ipinapagawa nila pati na
rin ang kanilang mga itinuturo.
11. Pamagat: Liwanag at Dilim
May-akda: Emilio Jacinto
TALAMBUHAY
Ipinanganak si Emilio Jacinto
sa Tondo, Maynila at ang mga
magulang niya ay sina Mariano
Jacinto at Josefa Dizon.
Colegio de San Juan de Letran
at lumipat sa Unibersidad ng
Santo Tomas upang mag-aral
ng abogasiya.
Naging kamag-aral niya rito
sina Manuel Quezon at Sergio
Osmeña.
12. Siya ang bumuo sa mga prinsipyo ng
samahan at isinulat niya ito sa isang aklat na
tinatawag na Kartilla. Dahil dito kinilala si acinto
bilang “Utak ng Katipunan”.
KALIPUNAN NG MGA SANAYSAY
I. Sa Anak ng Bayan
II. Ang NIngning at ang Liwanag
III. Ako’y Umaasa
IV. Kalayaan
V. Ang Tao’y Magkakapantay
VI. Ang Pag-ibig
VII. Ang Bayan at ang mga Pinuno
VIII. Ang Maling Pagsasampalataya
IX. Ang gumawa
13. Ang ningning ay nakasisilaw sa paningin. Ang Liwanag
ay kinakaiLangan ng mata, upang mapagwari ang buong
katunayan ng mga bagay-bagay.
Ang bubog kung tinatamaan ng nag-aapoy na sikat ng
araw ay nagniningning; ngunit sumusugat sa kamay ng
nagaganyak na dumampot.
Ang ningning ay madaya.
Uri:
Di-Pormal na Sanaysay
Simbolismo:
NINGNING
LIWANAG
ANG NINGNING AT ANG LIWANAG