2. KALIGIRANG PANGKASAYSAYAN
Kaligirang Pangkasaysayan ng Noli Me Tangere. Musmos pa lamang si
Jose Rizal ng masaksihan niya ang kalupitan ng mga mapang-
abusongmga Espanyol sa ating bansa, sa katunayan, isa ang kanyang
ina sa nabiktima ng mga ito. Si Donya Teodora ay nabilanggo dahil sa
maling pag-aakusa na di-umanong nagtangkanglasunin ang asawa ng
sariling kapatid na si Jose Alberto. Ang mga masamang karanasan
niJose Rizal sa mga Espanyol ang nagpasiklab sa kanya na mag-aral
ng mabuti at simulan angpagsusulat ng kanyang mga nobelang Noli
me Tangere at El Filibusterismo. Sapagsusulat ng mga nobelang ito,
nais niyang ipamulat sa kanyang mga kapwa Pilipino angkasakiman
ng mga Espanyol. Ang Noli me Tangere ang unang nobelang naisulat
ni Jose Rizal. .
3. KALIGIRANG PANGKASAYSAYAN
• Siya ay dalawampu’t apatpa lamang at nag-aaral pa ng medisina
nang sinimulan niya ang pagsusulat sa nobelang itonoong taong
1884 sa Madrid, Spain. Ipinagpatuloy niya ang pagsusulat sa Paris,
Francenoong taong 1885 at ganap na natapos sa Berlin, Germany
noong taong 1887. Ang mga aklatna The Wandering Jew ni Eugene
Sue, Uncle Tom’s Cabin ni Harriet Beecher Stowe, at angBiblia ang
mga naging inspirasyon niya sa pagsulat ng <Noli me Tangere.
4. KALIGIRANG PANGKASAYSAYAN
• Naahalintuladniya ang mga senaryong ipinakita sa mga aklat na ito
sa sitwasyon ng mga Pilipino sa ilalimng mapang-abusong
pamamahala ng mga Espanyol. Ang pamagat na Noli me
Tangere=naman ay nagmula sa salitang Latin na ang ibig sabihin ay
“Huwag Mo Akong Salingin” sa Filipino o “Touch Me Not” sa wikang
Ingles. Hango sa ebanghelyong Juan 20:13-17 ang naturing
pamagat kung saan kinekwento ang pagpapasuot ng patalastas sa
mga taong mayketong o ang mga tinatawag na social cancer. Nais
ipahiwatig ni Jose Rizal na kanser salipunang Pilipino ang mga
Espanyol sapagkat sila ay di-umano pabigat lamang. Ito ay ilan
samga importanteng detalyeng kailangan malaman ng isang
mambabasa ng Noli me Tangere upang magkaroon pa ng mas
malalim na pagkakaunawa sa nobela.
5. KALIGIRANG PANGKASAYSAYAN
• Noong una, binalak ni Jose Rizal na magpatulong sa mga
kababayang Pilipino sapamamagitan ng pagpapasulat sa kanilang
mga karanasan tungkol sa kalupitan ng mgaEspanyol at ang mga
ito ay pagsasamahin niya upang gawing nobela. Kalaunan, nagbago
angplanong ito at hindi na siya nagpatulong. Siya na rin mismo ang
gumawa sa pabalat ng aklat.Ginawa niyang makabuluhan ang lahat
ng bahagi ng aklat maging ang pabalat nito. Gumamitsiya ng mga
elemento na may simbolo at hindi lamang para sa astetiko.
Ginawa niya lahat ngproseso mag-isa mula sa pagsusulat hanggang
sa pagdedesenyo.
6. KALIGIRANG PANGKASAYSAYAN
• Talagang kahanga-hanga nganaman.Sa kabila ng lahat,
nakaranas ng batikos mula sa mga Espanyol si Jose Rizal
dahil sa isinulatna Noli me Tangere. Gayunpaman, siya ay
nagpatuloy dahil hinikayat siya ng kanyangpinakamatalik
na kaibigan na si Dr. Ferdinand Blumentritt — isang
Austrian na guro atkapwa manunulat — na ipagpatuloy
ang nasimulang nobela. Isinalin rin ni Dr. Ferdinand
angnobela ng kanyang kaibigan sa wikang German.
Sinupurtahan niya ang kabigan sa pagsusulatng <Noli me
Tangere.
7. Maikling Talambuhay ni Dr. Jose Rizal
• Si Jose P. Rizal (i. 19 Hunyo 1861 — k. 30 Disyembre 1896) na may
buong pangalang José Protasio Rizal Mercado y Alonso Realonda,
ay ang Pambansang Bayani ng Pilipinas na lumaban sa mga kastila
sa pamamagitan ng kaniyang mga nobelang Noli Me Tangere at El
Filibusterismo noong panahon ng pananakop ng Espanya sa bansa.
May angking pambihirang talino, siya ay hindi lamang isang
manunulat ngunit isa ring magsasaka, manggagamot, siyentipiko,
makata, imbentor, iskultor, inhinyero, kuwentista, lingguwista, at
may kaalaman sa arkitektura, kartograpiya, ekonomiya,
antropolohiya, iktolohiya, etnolohiya, agrikultura, musika
(marunong siyang tumugtog ng plawta), sining sa pakikipaglaban
(martial arts), at pag-eeskrima.
8. Maikling Talambuhay Ni Dr. Jose Rizal
• May palayaw na Pepe, si Jose Rizal ay ang ika-pito sa
labing-isang anak nina Francisco Engracio Rizal Mercado y
Alejandro at Teodora Morales Alonso Realonda y Quintos.
• Si Francisco Engracio Rizal Mercado y Alejandro na
kaniyang ang ama, ay kabilang sa ika-apat na
henerasyong apo ni Domingo Lam-co, isang Tsinong
mangangalakal na naglayag sa Pilipinas mula sa Jinjiang,
Quanzhou noong kalagitnaan ng ika-labimpitong siglo. Si
Lamco ay nakapag-asawa ng isang Pilipina sa katauhan ni
Inez de la Rosa at upang makaiwas sa hostilidad ng mga
Espanyol para sa mga Intsik ay pinalitan niya ang
kaniyang apelyido ng “Mercado” (pangangalakal).
9. Maikling Talambuhay Ni Dr. Jose Rizal
• Ang pangalan namang Rizal ay nagmula sa salitang
“Ricial” o kabukiran na ginamit lamang ni Francisco
(dahil siya ay isang magsasaka) alinsunod sa kautusan ni
Gobernador Narciso Calaveria noong 1849 na magpalit ng
mga apelyido ang mga Pilipino. Kalaunan ay ginamit na
rin ni Francisco ang Rizal Mercado upang makaiwas sa
kalituhan mula sa kaniyang kasamang mangangalakal.
10. Maikling Talambuhay Ni Dr. Jose Rizal
• Ang ina naman niyang si Teodora Morales Alonso Realonda y Quintos, ay anak
nina Lorenzo Alonzo (isang kapitan ng munisipyo ng Biñan, Laguna, kinatawan
ng Laguna sa Kortes ng Espanya, agrimensor, at kasapi ng isang samahan ng
mga Katoliko) at ni Brijida de Quintos (na mula sa isang prominenteng
pamilya). Ang kanilang apelyido ay pinalitan ng Realonda noong 1849.
• Kabataan
• Ipinanganak sa Calamba, Laguna si Pepe ay mula sa pamilyang masasabi ring
nakaaangat sa buhay dahil sa kanilang hacienda at lupang sakahan. Si Paciano
at si Pepe lamang ang mga anak na lalaki sa kanilang labing-isang
magkakapatid. Ang kaniyang mga kapatid na babae ay sina Saturnina, Narcisa,
Olympia, Lucia, Maria, Josefa, Concepcion, Trinidad at Soledad.
11. Maikling Talambuhay Ni Dr. Jose Rizal
• Ang pagkahilig sa sining ay ipinamalas niya sa murang
edad. Natutunan niya ang alpabeto sa edad na tatlo at
limang taong gulang naman nang siya ay mututong
bumasa at sumulat. Napahanga niya ang kaniyang mga
kamag-anak sa angking pagguhit at paglilok. Walong
taong gulang siya nang kanyang isinulat ang tulang “Sa
Aking Mga Kababata,” na ang paksa ay tungkol sa
pagmamahal sa sariling wika (na noon ay Tagalog).
12. Maikling Talambuhay Ni Dr. Jose Rizal
• Edukasyon
• Ang kaniyang ina ang unang guro ng ating pambansang bayani.
Ito ang nagturo sa kaniya ng alpabeto, kagandahang asal, at
mga kuwento (“Minsan ay may Isang Gamo-gamo”).
Samantala, ang kanyang pormal na edukasyon ay unang
ibinigay ni Justiniano Aquino Cruz sa Biñan, Laguna.
Pagkatapos noon, siya ay ipinadala sa Maynila upang mag-aral
sa Ateneo de Manila University at doon ay tinamo ang Bachelor
of Arts noong 1877 (siya ay 16 taong gulang) at nakasama sa
siyam na estudyanteng nabigyan ng sobresaliente o
namumukod-tanging marka.
13. Maikling Talambuhay Ni Dr. Jose Rizal
• Ipinagpatuloy ni Jose ang pag-aaral sa Ateneo upang maging dalubhasa sa
pagsusukat ng lupa at pagiging asesor. Natapos siya sa kursong asesor noong 21
Marso 1877 at naipasa ang Lupong Pagsusulit para dito noong 21 Mayo 1878
subalit dahil siya ay 17 taong gulang pa lamang ay hindi siya pinahintulutang
magtrabaho bilang asesor hanggang 30 Disyembre 1881. Noong 1878, pumasok
siya sa Unibersidad ng Santo Tomas upang mag-aral ng medisina ngunit dito ay
naranasan niya ang diskriminasyon mula sa mga paring Dominikano. Ipinasya
niyang ipagpatuloy ang pag-aaral ng medisina at pilosopiya sa Universidad
Central de Madrid sa Espanya ng sa kaalaman ng kaniyang mga magulang. Noong
21 Hunyo 1884, sa edad na 23, iginawad sa kanya ang Lisensiya sa Medisina at
noong 19 Hunyo 1885, sa edad na 24, ay natapos din niya ang kurso sa Pilosopiya
na may markang ekselente.
14. Maikling Talambuhay Ni Dr. Jose Rizal
• Siya ay nagsanay ng medisina sa Hospital de San Carlos
ngunit itinigil niya ito upang mag-aral ng optalmohiya sa
Paris sa ilalim ng pagtuturo ni Dr. Weckert at sa Aleman
sa ilalim ni Dr. Otto Becker. Ginawa niya ito sapagkat
noong panahong iyon ay malala na ang sakit sa mga mata
ng kaniyang ina. Sa Berlin, siya ay naging kasapi ng Berlin
Ethnological Society at Berlin Anthropological Society sa
ilalim ng pamunuan ng pamosong patolohistang si Rudolf
Virchow.
15. MGA TAUHAN NG NOLI ME TANGERE
Crisostomo Ibarra
Si Ibarra ay isa sa mga pangunahing tauhan sa nobela. Siya
ang nag-iisang anak at tagapag-mana ni Don Rafael Ibarra.
Dahil siya ay nagmula sa mayamang pamilya, nagkaroon siya
ng pagkakataon na makapag-aral sa Europa. Matapos ang
kanyang pamamalagi sa Europa, siya ay nagpasyang umuwi.
16. MGA TAUHAN NG NOLI ME TANGERE
• Maria Clara
• Si Maria Clara ay ang pinakamamahal na babae ni Ibarra. Siya ay
itinuturing na pinakaganda sa buong bayan. Kilala rin ang
dalaga sa kanyang angking kayumian. Sa mga unang kabanata,
ipinakita na si Maria Clara ay ang nag-iisang anak ni Kapitan
Tiago at Donya Pia Alba. Ngunit nang naglaon, ibinunyag niya
kay Ibarra na siya ay anak ni Padre Damaso.
17. MGA TAUHAN NG NOLI ME TANGERE
• Elias
• Si Elias ang magsasakang nagpakita kay Ibarra ng tunay na
sitwasyon sa kanilang bayan. Bagamat siya ay kabilang sa
angkan na kaaway ng mga Ibarra, isinakripisyo niya ang
kanyang buhay para mailigtas si Crisostomo nang
sinubukan nilang tumakas papalabas sa lawa ng Bay. Nang
siya ay nakarating sa kagubatan ng mga Ibarra at nag-
aagaw buhay, sinabi niyang hindi man lang niya.
18. MGA TAUHAN NG NOLI ME TANGERE
• Kapitan Tiago
• Si Don Santiago de los Santos o Kapitan Tiago ay
isang kilalang Pilipinong elitista. Dahil sa kanyang
mataas na posisyon sa lipunan, malapit siya sa
mga Pransiskanong prayle na sina Padre Salvi at
Padre Damaso.
19. MGA TAUHAN NG NOLI ME TANGERE
• Padre Salvi
• Si Padre Salvi ay isa mga Pransiskanong prayle na namumuno sa
San Diego. Siya ay kilala bilang isang mapaglinlang na pari na
ginagamit ang kanyang posisyon sa lipunan upang mapalakas ang
kanyang impluwensya sa buong bayan. Mayroon siyang lihim na
pagtingin kay Maria Clara kaya gumawa siya ng paraan upang
masira ang reputasyon ni Ibarra. Si Padre Salvi ang nag-organisa ng
rebelyon laban sa mga Gwardya Sibil at pinaniwala ang mga
kinauukulan na si Ibarra ang nasa likod nito.
20. MGA TAUHAN NG NOLI ME TANGERE
• Padre Salvi
• Si Padre Salvi ay isa mga Pransiskanong prayle na namumuno sa
San Diego. Siya ay kilala bilang isang mapaglinlang na pari na
ginagamit ang kanyang posisyon sa lipunan upang mapalakas ang
kanyang impluwensya sa buong bayan. Mayroon siyang lihim na
pagtingin kay Maria Clara kaya gumawa siya ng paraan upang
masira ang reputasyon ni Ibarra. Si Padre Salvi ang nag-organisa ng
rebelyon laban sa mga Gwardya Sibil at pinaniwala ang mga
kinauukulan na si Ibarra ang nasa likod nito.
21. MGA TAUHAN NG NOLI ME TANGERE
• Padre Damaso
• Kilala si Padre Damaso na isang arroganteng at
malupit pari na hindi marunong magsalita ng
Filipino kahit pa matagal na siyang naninirahan at
nakikinig sa mga kumpisal ng mga taga San Diego.
22. MGA TAUHAN NG NOLI ME TANGERE
• Pilosopong Tasyo
• Si Tandang Tasyo o Don Anastasio ay isa sa mga
karakter na kumakampi kay Ibarra. Kilala siya sa
kanyang kakaibang pananaw sa mundo. Siya ang
sumisimbolo sa mga taong walang pakialam sa
iniisip ng iba. Sa kasamaang palad, dahil mas
gusto niyang mapag-isa, namatay siyang walang
kasama.
23. MGA TAUHAN NG NOLI ME TANGERE
• Crispin
• Si Crispin ay anak ni Sisa na isang sakristan sa
simbahan ng San Diego. Kasama ang kanyang kuya
na si Basilio, nagtratrabaho siya upang
makapagbigay ng pera sa kanilang ina na si Sisa.
Sa kasamaang palad, napagbintangan siyang
nagnakaw ng pera sa simbahan kaya napilitan
siyang magtrabaho upang mabayadan ang kanyang
utang.
24. MGA TAUHAN NG NOLI ME TANGERE
• Basilio
• Siya ang nakakatandang kapatid ni Crispin. Tulad
ng kanyang kapatid, nagsasanay rin siya upang
maging sakristan. Sinubukan niyang hanapin ang
kanyang kapatid matapos iton kaladkarin ng
punong maestro ng mga sakristan.
25. MGA TAUHAN NG NOLI ME TANGERE
• Donya Victorina
• Si Donya Victorina ay isang pilipinong babae na
nakapangasawa ng isang Espanyol na nag-
ngangalang Don Tiburcio.
26. MGA TAUHAN NG NOLI ME TANGERE
• Tinyente Guevarra
• Siya ay isang nakakatandang Gwardya Sibil na
lubos na rumerespeto sa pamilya ng mga Ibarra.
Ibinunyag niya kay Crisostomo kung paano
nakulong ang kanyang ama na si Don Rafael dahil
siya ay nabansagang erehe at pilibustero.
27. MGA TAUHAN NG NOLI ME TANGERE
• Linares
• Ipinagkasundo siyang ipakasal kay Maria Clara
matapos itakwil ng simbahan si Ibarra. Si Linares
ay pamangkin ni Don Tiburcio. Siya ay nagtapos ng
abogasya sa Espanya at itinuturing na
pinakamatalino sa angkan ng mga de Espadaña.
28. ANO ANG IBIG SABIHIN NG NOLI ME
TANGERE?
• Ang ibigsabihin ng Noli Me Tangere ay HUWAG MO AKONG
SALINGIN, sinasabing sinimulan ni Rizal ang nasabeng Nobela ay
noong nag-aaral siya sa Madrid sa huling buwan ng taong 1884 at
natapos naman niya ang kalahati nito. Samantalang ipinagpatuloy
niya ang pagsulat nito sa bansang Paris noong 1885 at natapos
naman niya ang pangalawang hati nito. Sa Alemanya naman niya
natapos ang huling sangkapat ng nasabing Nobela at noong Abril
hanggang Hunyo ng taong 1886nisinulat niya ang mga huling
kabanata ng Noli Me Tangere sa Wilhemsfeld..