Innowacja pedagogiczna to każde nowatorskie rozwiązanie programowe, organizacyjne lub metodyczne, mające na celu poprawę jakości pracy szkoły.
Ma ono określone ramy czasowe, cele, etapy i sposoby realizacji zadań, zakładane rezultaty, ponoszone koszty oraz wykorzystanie efektów realizacji.
2. „KREATYWNOŚĆ TO PROCES GENEROWANIA
ORYGINALNYCH POMYSŁÓW, KTÓRE MAJĄ WARTOŚĆ.
(…) INNOWACJA NATOMIAST TO WPROWADZENIE
NOWYCH POMYSŁÓW W ŻYCIE.”
Ken Robinson „Kreatywne szkoły”
3. INNOWACJA PEDAGOGICZNA to każde nowatorskie
rozwiązanie programowe, organizacyjne lub metodyczne,
mające na celu poprawę jakości pracy szkoły.
Ma ono określone ramy czasowe, cele, etapy i sposoby
realizacji zadań, zakładane rezultaty, ponoszone koszty oraz
wykorzystanie efektów realizacji.
4. ABY INNOWACJA PEDAGOGICZNA BYŁA SKUTECZNA,
MUSI BYĆ PROSTA I PROWADZIĆ DO CELU.
NALEŻY ZACZYNAĆ OD MAŁYCH ZMIAN, NIEDUŻYCH
NAKŁADÓW, WYKORZYSTYWAĆ MOCNE STRONY
SZKOŁY, WIĄZAĆ JĄ Z DOTYCHCZASOWĄ PRAKTYKĄ.
5. PODSTAWA PRAWNA
INNOWACJI
USTAWA Z 14 GRUDNIA 2016 R. PRAWO OŚWIATOWE (DZ.U. Z 2017 R. POZ. 59)
ART. 1 PKT 18,
ART. 44 UST. 2 PKT 3,
ART. 55 UST. 1 PKT 4,
ART. 68 UST. 1 PKT 9,
ART. 86 UST. 1.
6. ART. 1 PKT 18
Art. 1. System oświaty zapewnia w szczególności:
18) kształtowanie u uczniów postaw przedsiębiorczości i kreatywności sprzyjających
aktywnemu uczestnictwu w życiu gospodarczym, w tym poprzez stosowanie w procesie
kształcenia innowacyjnych rozwiązań programowych, organizacyjnych lub metodycznych;
7. ART. 44 UST. 2 PKT 3
ART. 44
1. Szkoły i placówki podejmują niezbędne działania w celu tworzenia optymalnych
warunków realizacji działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej
oraz innej działalności statutowej, zapewnienia każdemu uczniowi warunków niezbędnych
do jego rozwoju, podnoszenia jakości pracy szkoły lub placówki i jej rozwoju
organizacyjnego.
2.Działania, o których mowa wust.1, dotyczą:
3). Tworzenia warunków do rozwoju i aktywności, w tym kreatywności, uczniów;
8. ART. 55 UST. 1 PKT 4
Art. 55 Nadzór pedagogiczny polega na:
4. Inspirowaniu nauczycieli do poprawy istniejących lub wdrożenia nowych rozwiązań w
procesie kształcenia, przy zastosowaniu innowacyjnych działań programowych,
organizacyjnych lub metodycznych, których celem jest rozwijanie kompetencji uczniów.
9. ART. 68 UST. 1 PKT 9
Art. 68.1 Dyrektor szkoły lub placówki w szczególności:
9) stwarza warunki do działania w szkole lub placówce: wolontariuszy, stowarzyszeń i
innych organizacji, w szczególności organizacji harcerskich, których celem statutowym jest
działalność wychowawcza lub rozszerzanie i wzbogacanie form działalności dydaktycznej,
wychowawczej, opiekuńczej i innowacyjnej szkoły lub placówki
10. ART. 86 UST. 1
ART. 86. 1. W szkole i placówce mogą działać, z wyjątkiem partii i organizacji
politycznych, stowarzyszenia i inne organizacje, a w szczególności organizacje harcerskie,
których celem statutowym jest działalność wychowawcza albo rozszerzanie i wzbogacanie
form działalności dydaktycznej, wychowawczej, opiekuńczej i innowacyjnej szkoły lub
placówki.
11. DZIAŁANIA INNOWACYJNE TO WSZYSTKIE NOWE ROZWIĄZANIA, KTÓRE MAJĄ
SŁUŻYĆ PODNIESIENIU JAKOŚCI NAUCZANIA I WYCHOWANIA.
DZIAŁANIA INNOWACYJNE TO TAKIE, KTÓRE WCZEŚNIEJ NIE BYŁY STOSOWANE
W DANEJ SZKOLE I PRZYCZYNIAJĄ SIĘ DO ROZWOJU UCZNIÓW.
12. POTRZEBA WPROWADZANIA INNOWACJI
PEDAGOGICZNYCH WYNIKA Z:
• z twórczego charakteru pracy nauczycieli,
• z konieczności przygotowania uczniów do życia w realnym świecie,
• ze zmienności rzeczywistości społecznej, kulturowej i konieczności dostosowania się do
nowych sytuacji,
• aspiracji zawodowych,
• chęci dotrzymania kroku zmianom zachodzącym w otoczeniu,
• niezadowolenia z rezultatów własnej pracy,
• zmian prawa oświatowego – podstawa programowa, ocena pracy nauczyciela.
13. INNOWACJA MOŻE OBEJMOWAĆ:
• WSZYSTKIE LUB WYBRANE ZAJĘCIA EDUKACYJNE,
• CAŁĄ SZKOŁĘ LUB KLASĘ, ALE NIE MOŻE PROWADZIĆ DO ZMIANY TYPU
PLACÓWKI.
OBSZARAMI PODLEGAJĄCYMI INNOWACJI SĄ:
•PROGRAMY NAUCZANIA, WYCHOWANIA I OPIEKI,
•ORGANIZACJA PRACY SZKOŁY I NAUCZYCIELI,
•METODYKA PRACY DYDAKTYCZNO-WYCHOWAWCZEJ I OPIEKUŃCZEJ.
15. INNOWACJE PROGRAMOWE
DOTYCZĄ:
• modyfikacji programu nauczania (bez naruszania podstawy programowej),
• realizacji programu autorskiego,
• integrowania nauczania wokół bloków edukacyjnych,
• wprowadzenia wewnątrzszkolnych zasad oceniania uczniów.
16. INNOWACJE ORGANIZACYJNE
OBEJMUJĄ STRUKTURY DZIAŁAŃ PEDAGOGICZNYCH, KTÓRE POLEGAJĄ NA:
• zmianie liczby uczniów w klasie,
• wprowadzeniu zmiany czasu trwania lekcji,
• tworzeniu zespołów problemowych w szkole,
• prowadzeniu zajęć we współpracy z innym specjalistą,
• form współpracy szkoły z innymi instytucjami w zakresie wspierania rozwoju uczniów o
specjalnych potrzebach edukacyjnych,
• zmiany planu, zadań i ról ucznia i nauczyciela oraz relacji zachodzących między nimi.
17. INNOWACJE METODYCZNE
DOTYCZĄ NAJCZĘŚCIEJ:
• zmian w procesie nauczania – uczenia się
• stosowania nowych metod i form pracy z uczniem,
• warsztatu pracy nauczyciela,
• prezentacji materiału, utrwalania lub sprawdzania wiadomości i umiejętności,
• sposobu sprawdzania efektywności nauczania oraz kontroli osiągnięć uczniów,
• zakresu programu nauczania, technik dydaktycznych.
18. PODZIAŁ INNOWACJI ZE WZGLĘDU
NA STOPIEŃ KREATYWNOŚCI
• NOWATORSKIE – przynoszące radykalną zmianę, im wyższy stopień nowości, tym
bardziej powinny być poparte wiedzą teoretyczną,
• DOSKONALĄCE – wzbogacające praktykę pedagogiczną o nowe elementy
w odniesieniu do systemu bądź jego elementów.
19. PODZIAŁ INNOWACJI ZE WZGLĘDU
NA AUTORSTWO
• ADOPTOWANE – przeniesienie na grunt praktyki szkolnej bądź placówki oświatowej
rozwiązań zastosowanych przez innych, które są adekwatne do
naszych potrzeb,
• ADAPTOWANE – wykorzystanie doświadczeń innych osób (instytucji)
i zastosowanie ich do praktyki szkolnej lub innej placówki oświatowej
po uprzednim przetworzeniu stosownie do potrzeb i możliwości własnych.
21. 1. PROJEKTOWANIE:
• Nauczyciele znają przepisy prawa oświatowego dotyczące wprowadzania innowacji i
eksperymentu.
• Szkoła zdiagnozowała potrzeby wychowawcze i edukacyjne środowiska.
• Autor lub zespół autorski opracowują projekt innowacji lub eksperymentu.
• Innowacja i eksperyment tworzą lepsze, atrakcyjniejsze warunki wychowania i rozwoju
ucznia.
• Innowacja i eksperyment uzyskały pozytywne opinie organów szkoły, organu
prowadzącego, nadzoru pedagogicznego w przypadku eksperymentu zgody właściwego
ministra do spraw oświaty.
22. 2. WDRAŻANIE
• Sprawna organizacja i baza pozwalają na realizację innowacji i eksperymentu.
• Metody i formy pracy wpływają na efektywność i skuteczność wychowania i nauczania.
• Wychowankowie są motywowani do rozwijania aktywności twórczej i rozwijania
zainteresowań.
23. 3. DOKUMENTACJA
• Szkoła gromadzi dokumentację realizowanych innowacji i eksperymentów.
• Dokumentacja uzasadnia potrzebę podejmowania działań innowacyjnych.
• Prowadzone i dokumentowane jest diagnozowanie jakości pracy szkoły
w zakresie realizowanych innowacji i eksperymentów.
24. 4. EWALUACJA
• Szkoła monitoruje, diagnozuje, analizuje, kontroluje i prowadzi badania zgodnie
z przyjętą w programie innowacji i eksperymentu procedurą.
• W szkole funkcjonuje informacja o działalności innowacyjnej i eksperymentalnej.
• Wyniki działań innowacyjnych są upowszechniane i udostępniane.
26. • Nauczyciel lub zespół nauczycieli opracowuje innowację i jej opis przedstawia dyrektorowi.
(Dobrze jeśli w szkole obowiązuje jednolity wzór opisu zgłaszanej innowacji)
• Można również (nie jest konieczne!) Dołączyć opinię specjalistów (np. Doradcy
metodycznego)
• Jeżeli innowacja wymaga przyznania szkole dodatkowych środków budżetowych, dyrektor
zwraca się do organu prowadzącego o zgodę na finansowanie planowanych działań.
• Jeśli innowacja dotyczy wprowadzenia dodatkowych zajęć edukacyjnych obowiązkowych dla
wszystkich uczniów wymagana jest również opinia rady pedagogicznej i rady rodziców. (Art. 109
ust. 1 ustawy Prawo oświatowe)
• Dyrektor może zwrócić się o dodatkowe opinie na temat innowacji do ekspertów (np.
Doradców metodycznych)
• Decyzję o wprowadzeniu rozwiązań innowacyjnych podejmuje dyrektor wyrażając lub nie
wyrażając zgody.
27. PRZYKŁADOWY SCHEMAT INNOWACJI
1. Tytuł innowacji (np. “Eksperymenty małe i duże”, “Ortografia w chmurze” itp.).
2. Rodzaj innowacji (np. programowa, metodyczna, organizacyjna, mieszana).
3. Autor/autorzy.
4. Termin realizacji innowacji (rok szkolny, cykl kształcenia).
5. Czas trwania – określenie daty rozpoczęcia i zakończenia.
6. Uczniowie objęci innowacją (oddział, oddziały, grupy uczniów).
7. Szczegółowe założenia innowacji (uzasadnienie potrzeby wprowadzenia zmian,
określenie, co jest nowatorskim działaniem w opracowanej innowacji w odniesieniu
do dotychczasowego procesu edukacyjnego, cele ogólne, cele szczegółowe,
spodziewane efekty).
28. 8. Opis:
• treści edukacyjnych
• organizacji przebiegu innowacji
• metod
9. Niezbędne warunki do osiągnięcia założonych celów innowacji, np.:
• rola nauczyciela,
• organizacja sali lub pomieszczenia,
• środki dydaktyczne,
• współpraca z rodzicami, środowiskiem,
• inne warunki niezbędne do osiągnięcia celów innowacji zdaniem autora/autorów.
10. Sposoby ewaluacji (terminy, metody, narzędzia, sposób przedstawienia i wykorzystania
wyników).
11. Załączniki, np. scenariusze, karty pracy, ankiety ewaluacyjne.
12. Bibliografia.
29. BIBLIOGRAFIA:
• Ewa Biernacka „Kiedy chcemy coś zmienić...- Pierwszy krok do innowacji”
https://edurada.pl/artykuly/kiedy-chcemy-cos-zmienic-pierwszy-krok-do-innowacji/
• Justyna Mak „Innowacja pedagogiczna w szkole” https://www.nowaera.pl/niemiecki/blog/innowacja-
pedagogiczna-w-szkole
• Renata Wiśniewska „Nowe uregulowania prawne dotyczące prowadzenia innowacji. Innowacje a
rozwój dziecka w wieku przedszkolnym – dobra praktyka” http://zcdn.edu.pl/wp-
content/uploads/2018/09/konferencja-metodyczna-poprzedzajaca-rok-szkolny-2018-2019-dla-
nauczycieli-wychowania-przedszkolnego-%E2%80%93-innowacje-pedagogiczne-1.pdf
• Izabela Sukiel „Innowacyjność w szkole. Inspiracje w prawie oświatowym” http://mcdn.edu.pl/wp-
content/uploads/2019/02/I-SUCK.pdf