1. Bartzelona XVII. mendean HIRIAREN EGITURA IES MUNGIA BHI - BATXILERGOKO 2. KURTSOA ESPAINIAKO GEOGRAFIA IRAKASLEA: Marije Aguillo
2. HIRIAREN EGITURA 1- INDUSTRIA AURREKO HIRIA: ALDE ZAHARRA 1.1 Industria aurreko aldiaren herentzia 1.2 Industria-aldiko aldaketak 1.3 Gaur egungo aldaketak 2 – INDUSTRIA ALDIKO HIRIA: HIRIKO ZABALGUNEA 2.1 Burgesen zabalgunea 2.2 Hiri-inguruko langileen auzoak eta industriaguneak 2.3 Auzoak lorategiekin 3- GAUR EGUNGO PERIFERIA ETA HIRIAN ORAINTSU IZANDAKO ERALDAKETAK 3.1 Periferiako egoitzen auzoak 3.1.1 Auzo marjinalak eta txabolak 3.1.2 Sustapen ofizialeko etxebizitzen auzoak 3.1.3 Sustapen pribatuko etxebizitza-poligonoak 3.1.4 Etxadi itxiaren zabalera 3.1.5 Familia bakarreko etxebizitzen inguruak 3.2 Industriaren eta ekipamenduen inguruak periferian Gidoia
3. INDUSTRIA AURREKO HIRIA: ALDE ZAHARRA Hiru momentutan 1.1Industria Aurreko Aldiaren Herentzia 1.2 Industria-aldiko aldaketak 1.3 Gaur egungo aldaketak
4. ALDE ZAHARRA 1.1 Industria Aurreko Aldiaren Herentzia a) Ezaugarri erkide Harresiak Planoa irregularra Erradiozentrikoa Lineala Koadrikula itxurakoa Bilbea itxia Lurzoruaren erabilerak askotarikoak Gizarte-maila ezberdinak elkarrekin bizi ziren b) Hiri erromatarra Plano erregularra Adibideak: Zaragoza, Leon, Mérida eta Tarragona c) Euskal Herriko hiriak Plano erregularra (XI-XIV. m. bitartean sortu ziren populaketa berrietan) - Donostia, Usurbil, Elgeta, Urretxu,...
5. ALDE ZAHARRA-2 c) Erdi Aroan Hiri musulmana Erdigunea (medina) harresiz inguratua Trazatua irregularra Erdigune horretatik kanpo: errebalak harresiz ere inguratua Hiri kristaua Harresiz inguratua Trazatua irregularra: erradiozentrikoa, lineala edo dama-jokoaren modukoa d) Errenazimenduan Plano erregularreko auzo berriak Eraikin berriak alde jendetsuenetan eraikiak: Plaza Udaletxea, Merkatuak, Jauregiak, Komentuak Fatxada uniformeko eraikinak Kale berriak ,”kale nagusiak” , eraiki ziren.
6. ALDE ZAHARRA-3 e) Barrokoan eta Ilustrazioan - Hiria edertu eta arrazional moduan trazatu zen - Perspektiban trazatutako kale zabal eta zuzenak - Plaza handiak, lorategiak eta arboladiak - Eraikin monumentalak - Hornikuntza- eta higiene- azpiegiturak hobetu ziren.
7. ALDE ZAHARRA- 4: Industria-aldiko aldaketak a) Planoan XIX. mendearen lehen erdian Desamortizazioadela eta: Kaleak eta plazak zabaldu ziren alde baloratsuenetan Trazadura zuzenak XIX. mendearen bigarren erdian eta XX. mendearen lehen herenean Bide handiak eraiki ziren eraikin dotorez inguratuta Alde zaharraren bilbea apurtu zen hainbeste kasutan Zabalgune burgesarekin eta trenbide geltokiarekin lotzen dira. Eraikin berriek funtzio tertziarioa izango dute. Berrikuntzen helburua: Lurzoruaren balioa handitzea. 1960ko berrikuntza-politiken xedeak Lurzoruaren errentagarritasuna bilatzen zen Alde zaharreko planoaren zati batzuk suntsitu ziren Trazatuaren aldaketa.
8. ALDE ZAHARRA- 5: Industria-aldiko aldaketak b) Bilbea: Dentsifikazio prozesua Desamortizazioa dela eta eraikin erlijioso asko erabilera berriekin: Erakundeen egoitzak, ospitalak, koartelak, liburutegiak, museoak,.. Historizismoaren eta material berrien eragina eraikinetan 1960ko hamarkadan eraikin berri eta altuagoak egin ziren Lurzoruaren erabilera Tertziarizazio prozesua (1960ko hamarkadan guztiz indartuta) Ondorioak: Lurzoruaren prezioa gareztitzea Pilaketa-arazoak Eraikinak hondatzea (joeraren aldaketa) Brigadas de Navarra enparantza (Museo Etnografikoa)
9. ALDE ZAHARRA- 6: Industria-aldiko aldaketak Gizarte klaseei erreparatuz gero - Gizarte-zatiketaren prozesua bizkortu zen - XIX. mendearen amaieratik industria-burgesiak alde zaharretako espazio baloratuenak eskuratu zituen - Gero, zabalgune berrietara joan zen - Alde zaharren degradazioa eta utzikeria Bartzelonako alde industriala (XIX. mendekoa)
10. ALDE ZAHARRA- 7: Industria osteko aldia (1975etik aurrera) Zaharberritze integratutako politikak Abiatu ziren. Planoan Kaleak oinezkoentzat mugatu dira. Eraikuntzan Eraikin historikoak zaharberritu dira. Diru laguntzak eman dira Lurzoruaren erabileran Etxebizitza erabilera berreskuratu da eta beste jarduerekin lotzen da. Turismoa, Kultura,…. Hiri-sustapenerako politiken zutabeetako bat dira.
11. INDUSTRIA ALDIKO HIRIA: ZABALGUNE BURGESA Hirien hazkundeari erantzuna izan zen. Kasu batzutan harresiak bota ziren eta beren lekuan bulebarrak eraiki ziren. Espazio berri horietanburgesen ideiakislatu ziren: Ordena (plano erregularra) Higienea (zoladurak, estolderiak, espazio berdeak, uraren hornikuntza,..) Etekin handiaklortzea (etxebizitazk, dendak eta garraioak eraikitzea) Hiriaren gizarte segregazioa suposatu zuen
12. 2.1 Burgesen zabalgunea -2 Plano erregularra Espazio arrazionalak eta funtzionalak Dentsitate txikikoa. Eraikinean artean: jauregiak, lorategidun etxeak, edo estilo historizista zuten eraikinak zeuden. Erabilera: burgesen etxebizitzak. Zabalgune goiztiarrenak: Bartzelonan, Ildefonso Cerda; Madrilen. Carlos María de Castro,Bilbon, Alzola,Atxukarro eta Hoffmeyer Indautxuko eskolak
13. Zabalgunea: Espazio arrazionala eta funtzionala Hiri zaharren pilaketa- eta higiene faltaren aurrean espazio zabalak eta ondo antolatuta sortuku ditu burgesiak.
17. Fotografía de la estación del Paseo Imperial a finalesdel siglo XIX
18. 2.2 Hiri-inguruko langileen auzoak eta industria-guneak XIX. mendean: Hiriaren alde zaharraren gune onenetan eta zabalgune modernoetan: burgesia Hiriaren periferian. Garraioak: trenbidea, tranbia Zerbitzuak: merkatua, hilterria,.. Lantegiak Langileen auzo marjinalak a) Sortzerakoan Langileen auzoek askotariko planoa zuten Periferiako landa-lurzoruan eta kontrolik gabe sortzen ziren Bilbea itxia eta dentsitate handikoa Kalitate urriko eta tamaina txikiko eraikuntzak Etxeak eta lantegiak elkarrekin sortu ziren Zerbitzuak eta ekipamenduak urriak Gune osasungaitz eta kaltegarriak ziren
19. 2.2 Hiri-inguruko langileen auzoak eta industria-guneak b) Gaur egun Industria instalazioek ez dute trenbidearen menpekotasunik Errepideak hartu du garrantzia Industria-lurzoruak balio handia lortu du: Industria batzuk krisian sartu dira Beste Industria batzuk hirietatik urrundu dira Orube horietan zerbitzu instalakuntzak sortu dira Poligono industrial berriak Salmenta azalera handiak,.. Langileen auzoak hiriaren barruan geratu dira Hoberen komunikatuta daudenak berritu dira: populazioa ordeztu da Urrunen daudenak espazio marjinalak izaten jarraitzen dute Casas baratas construídas por Altos Hornos de Vizcaya (1916)
20.
21. Arturo Soria kalea 1960.ean Gaur egun: hiri lineala Madril handitan txertatuta
24. GAUR EGUNGO PERIFERIA ETA HIRIAN ORAINTSU IZANDAKO ERALDAKETAK Gerra Zibilaren ostean eraikitze-jarduerak gutxi izan ziren Material faltagatik Nekazaritza sustapenagatik 1950etik aurrera hirien hazkundea handia izan zen: Demografiagatik Industria eta zerbitzuen garapenagatik Gaur egungo joera hiria desentralizatzea da Hiri eta landaren arteko mugak bereizgaitzak (barruti suburbanoak) Jarduera ekonomikoak nahiz biztanleenak periferietara eramaten ari dira Hiri aglomerazio berriak funtzio ezberdinekin sortzen ari dira Gaur egungo periferiaren zatiketa funtzionala eta soziala: Bizilekuen auzoak Industria inguruak Ekipamendu inguruak
25. Periferiako egoitzen auzoak Auzo marjinalak Legez kanpoko lurzoruan eraikitzen da: hirigintza-antolaketarik gabe Norberak egindako etxebizitzak Oinarrizko zerbitzurik gabe (ura, elektrizitatea, saneamendua) Txabolak 1950ko hamarkadan izan zuten gorakadarik handiena Azken urteetan: Gizarte-laguntzako etxebizitza auzoak eraikitzen ari dira txabolak suntsitzeko
26. Sustapen ofizialeko etxebizitzen auzoak 1940 eta 1960 bitartean garatu ziren gehien. Lalguntza ofizialekin sortutako auzoak ziren: prezio mugatua Etxebizitza gabezia murrizteko Eraikuntza irekia izan zen Bloke isolatu eraiki ziren Bloke monotonoak Kalitate gutxikoak Zerbitzu eta ekipamendu falta Gaur egun zaharberritze planak abian jarri dira
29. Sustapen pribatuko etxebizitza-poligonoak 1960tik aurrera sortu ziren Lurzoruaren espekulazio handia eta kontrol gutxi Bilbe irekia edo dorreen bidez antolatuta Altuera eta dentsitate gehiegikoak Kaleen trazatua ordenik gabekoa Eraikin geometrikoa: hiri-paisaia monotonoa Poligono horiek bizilekuak ziren Dendak eta hornidurak leku zehatz batzuetan pilatu ziren
30. Gaur egungo periferia Etxadi itxia 1980 eta 1990 bitartean Altueran eraikitako etxadiak berreskuratu ziren Dentsitateak gero eta handiagoak ziren Erabilera kolektiboko gunea zuten: Lorategiak Haurren jolasak Igeritokia Klase ertainetarako Familia bakarreko eta ekipamenduen inguruak periferian 1980tik aurrera hedatu ziren periferian Ideologia ekologista edo berdea zuten erdiko klaseentzako Automobilaren erabilera masiboa Bilbe irekiko eraikin indibidualak Bakakrtuak Elkarri-atxikiak
31. Industriaren ekipamenduen inguruak periferian Periferiako hiriko sarbide nagusien ondoan industria eta ekipamenduak kokatzen dira Lurzorua merkea eta hiriaren hurbiltasuna a) 1950 eta 1960ko hamarkadetan Industria inguruak eta industria-poligonoak kontrolik gabekoak Gaur egun industria-espazio berriak Enpresa-parkeak Parke teknologikoak Kalitate handiko ingurumenak b) Ekipamenduen inguruak Merkataritza Aisia Eskolak, Hospitalak,…. Administrazio-zentruak, e.a.
42. 1957.eko Plan Orokorrak, Iruñeak 1960-1975 bitartean izango zuen hazkunde handia antolatuko zuen. Horrela 3. zabalgunea antolatzen da eta horrekin hiria hegoalderantz eta mendebalderantz hasi zen.
