1. IES MUNGIA BHI
GEOGRAFIA
BATXILERGOA 2. maila
Marije AGUILLO

2. 1. NEKAZARITZA-ESPAZIOKO
FAKTOREAK
1.1 Inguru Naturala
 Erliebea
 Klima
1.2 Nekazaritza egitura
 Populazioa
 Lurraren jabetza
 Teknologia
1.3 Populatzea: habitata
1.4 Nekazaritza politika
EB.ean sartu arte
EBko politika

3. BEHATU:
-Lursailen
tamainak
- Koloreak
-
Populaketak
eta bere
aldeak

4. 1.1 Inguru naturala
Erliebea:
– Altuera hadia (lurzoruaren %70 altitudeko 200-
700 m. bitartean).
– 50 milioi ha-tik bakarrik 6 milioi ha-k % 5etik
beherako aldapa dute.
 Klima:
– Lehortasuna
– Muturretako tenperaturak
 Lurzoruak
– Badaezpadako kalitatekoak

5. 1.2 Nekazaritza egitura
 Nekazaritza
tradizionalean
– Eskulan ugari
– Jabetza handiak eta txikiak
nahasturik
– Produkzio extentsiboa
– Teknologia urria
– Etekin txikiak
– Produkzioa barneko
merkaturako
– Merkatu babestua
arantzelen bidez

6. Nekazaritza lanak Espainian
1940-1960 bitartean

7. 1.2 Nekazaritza egitura
 Gaur egungo Nekazaritza
egitura
– Aldaketa handiak 1960ko
hamarkadatik.
Gaurko ezaugarriak:
– Biztanle gutxi eta zaharrak
– Nekazaritza-ustiapenak
handiagotzeko eta areagotzeko joera
– Aurrerakuntza teknologikoa
gehitzeko joera
– Etekinak haunditu dira.
– Produkzioa espezalizaziorako joera
– Merkatu globalizatu eta liberalizatuan

8. Nekazaritza Egitura
 Populazioa
 Egitura
 Lurraren jabetza
 Edukitza erak
 Ustiapen sistemak
 Teknika

9. 1.2.1 Nekazaritza egitura
 Aldaketa demografikoak
– 1900ean biztanleria aktiboa nekazaritzan
%63,3
– 2008.ean %4,0
– Desberdintasun handiak lurraldeka
 Madrilen,EAEn %1
 Andaluzia, Extremaduran, Galizian %+8
– Arrazoiak:
ASOCIACÍON
 Nekazarien exodoa (1960-1975 bitartean) AGRARIA DE
 Mekanizazioa JOVENES
AGRICULTORES
– Ondorioak:
 Jendez hustea
 Biztaleria zahartzea (%50+ 40-64 urte bitartean
– Populazio gaztetzea:politikak, inmigrazioa

10. Nekazaritza ustiapenak
 Nekazaritza espazioa ustiapenetan eta
lursailetan antolatzen da
 Ustiapena: ekoizle batek ustiatutako
lursail guztiak
 Lursaila, jabego baten muga zehatz batzuekin
lur zatia.
 Nekazaritza lurraren antolaketaren zati txikiena.

13. 1.2.2Nekazaritza egitura
 Jabetza handia edo latifundioa:
– 100 ha baino gehiago duena.
– Lurraren % +50,
– 2005.ean ustiapenen %4,6
– Jabeen %0,8-k du
– Non:
 Andaluzian, Extremaduran, Gaztela-Mantxa eta Aragoian
– Zergatiak:
 Errekonkista
 Desamortizazioak
– Ezaugarriak (Espainian):
 Jabearen absentismoa
 Laborantza estensiboa
 Etekin urriak
 Urtaroko langabezia
 Analfabetismoa eta jornalari ugari

14. Ustiategien tamaina
 Azken urteotan handitu egin du.
 2005.ean b.b. 31,0 ha
Europarekin
konparatuz.
(datuak aintzinak
izan arren
alderatzeko balio
dute)

16. 1.2.2 Nekazaritza egitura
 Jabetza txikia edo
minifundioa
– 10 ha baino gutxiago
– Lurren %10,4
– Jabeen %52,3
– Ustiapenen %67,8
– Non:
 Penintsulareniparraldean
eta Vanlentzian da nagusi
– Minifundio tradizionalak
denbora partzialean
landuta
– Ustiapen modernoak
plastikopean

17. EL EJIDO: ustiapen txikiek nahiz
handiek metodo modernoak erabiltzen
dituzte esportazioarako fruta eta
barazkiak produzitzeko

18. 1.2.2 Nekazaritza egitura
 Edukitza-sistema
– Zuzena
 %73,9, batez ere
jabetza txikia
– Zeharkakoa
 Errentan: %22,85
 Partzuergoan: %1,3

19. 1.2.3 Nekazaritza egitura
 Teknikan eta nekazaritza-sisteman
egindako eraldaketak
– 1960tik aurrera
– Mekanizazioa
– Ongarri kimikoak, pestizidak, …
– Abeltzantzako arrazen
hautaketa genetikoa
– Etekinak gero eta
handiagoak
- Ureztaketa sistemak
– Espezializazioa
– Produkzioa gero eta
intentsiboagoa

20. Prezisiozko nekazaritza: teledetekzioa
sensoreen bidez nahiz sateliteen bidez

22. Nekazaritza
populaketa
 Bildua (Lehorreko eremuetan)
 Sakabanatua (Mendian)
 Interkalar (Eremu hezeetan
edota ureztapen intentsiboen
eremuetan)

23. 1.4.1 Nekazaritza Politika - I
 XIX. mendearen erdialdetik PAC politika ezarri
arteko nekazaritza politikak
1- Lurraren jabetza-sistema aldatzen ahalegindu
zen
 Desamortizazioak
 Errepublikako nekazaritza-neurriak (1931-36). Helburuak:
– Lur-arlo handiak desjabetzeko eta nekazariak ezartzeko.
– Lurraren banaketa,
– Lursailen tamaina desegokia zuzentzea
– Frankismoko kolonizazio-politika eta
ureztaketen zabalkundea (INC)
– Jabego handiei buruzko lelgegintza (1979)

24. 1.4 Nekazaritza Politika - II
 Lursailen konzentrazioa (1952an
hasita)
 Helburua GEHIEGIZKO
partzelazio zatiketarekin
amaitzea
 Lursailen pilaketa
 Mekanizazioarako oinarriak
jartzea
 1985etik aurrera
– Autonomi-erkidegoen
esku utzi zen Lursailen konzentrazioa
– Laborantzarako unitate minomoa finkatu
zen
– Ondorioak:
 Lursail gutxiago eta handiagoak
 Komunikabide sare berria

25. Paso del Canal
de Castilla por
Villa Murriel
(Palencia), vist
a de la inmensa
fragmentación
parcelaria

28. http://www.euskonews.com/0459zbk/gaia45902es.html

30. 1.4 Nekazaritza Politika -III
 Lur-arlo
handiei buruzko
legegintza
– Frankismoan hasita
– Trantsizioan, 1979an legea aldatu zen
 Gutxienez 2 urte ustiatu gabe zeuden
inguruak ukitu zituen
 Jabeek hobekuntza-plana aurkeztu behar
zuten edo lurra kendu eta errentan emanda
 Merkataritzarako protekzionismoa

31. Ley 34/1979, de 16 de noviembre, sobre fincas manifiestamente
mejorables.
Artículo Primero.
La calificación de una finca rústica como manifiestamente mejorable, conforme a lo
dispuesto en la presente Ley, implicará el reconocimiento del incumplimiento de la
función social de la propiedad.
Artículo Segundo.
1. La calificación a que se refiere el artículo anterior podrá producirse en alguno de los
siguientes supuestos:
• Fincas que lleven sin explotarse dos años, como mínimo, siendo
susceptibles de explotación agraria.
• Fincas en las que de modo manifiesto no se aprovechen correctamente
los medios o recursos disponibles como consecuencia de obras construidas o
auxiliadas por el Estado u otros entes públicos
Artículo Quinto.
2. En el plazo de dos meses, prorrogables por otros dos, las personas
requeridas deberán presentar el plan a que se refiere el apartado anterior,…
Artículo Séptimo.
1. La expropiación consistirá en la privación singular del derecho de uso y
disfrute mediante el arrendamiento forzoso al Instituto Nacional de
Reforma y Desarrollo Agrario (IRYDA) a la finca afectada, ….

32. 1.4 Nekazaritza Politika - IV
 Europako nekazaritza politika (PAC)
 Ondorioak:
– Merkatuko antolakunde bateratuak ditu bere produktu
nagusientzat
 Prezio maximo eta minimoak ezartzen ditu
– EBrekiko trukeak askatu egin ziren
 Europaren lehentasunaren printzipioa
 Kanpoko tarifa komuna
 371 milioi biztanle merkatuan sartu zen
– Produktibitatea handitu eta hobetu behar
 Kalitatezko produktuen merkatua
 Lehiakortasun handiagoari aurre egin behar
 Produkzio sistema modernizatu behar
– Azpiegiturak
– Hornikuntza
– Nekazarien formakuntza
– Europako egitura-fondoen laguntzak (FEOGA/FSE)

37. MERKATUEN AMANKOMUNEKO
ANTOLAKUNTZA (OMC)
 MAA (OMC) Europako PAC-aren zutabe nagusia da.
 Merkatuen erregularizazioaren lehenengo baliabidea MAA
da zeren eta estatu guztien produkzioa eta nekazaritza
produktuen komertzializazioa erregulatzen dituelako.
 Bruselas, 6 de diciembre de 2006
 Sanz Alonso reclama que la futura OCM del Vino
destine más fondos a promoción para ganar
mercados
 El Comité de las Regiones ha aprobado hoy su dictamen
sobre la reforma de la OCM del Vino, en el que se hace
hincapié en aumentar las cuantías destinadas a las medidas
de promoción del vino europeo como fórmula para ganar
mercados y a las medidas que mejoren la calidad y
supongan una ventaja cualitativa de los vinos europeos
frente a los de terceros países.

38. 1.4 Nekazaritza Politika - V
Europako nekazaritza-jardueren arazo komunen ondorioak:
 Mundu merkatuan dauden prezioekin konpetitzeko
– Prezioak gutxitu behar izan dira
– Errendimenduak handitu
– Kuotak jarri soberakinak ez egoteko
 Ingurumenaren kaltea
– Nekazaritza ekologikoa sustatu
 Despopulatzea eta nekazaritza inguru suntziketa ekiditzeko
diru laguntzak
 Azpiegiturak eta ustiapenak hobetzeko
 Dibertsifikazioa sortzeko (jarduera berriak)
 Eskualdekako nekazaritzako emaitzak
– Istilutsuak produkzio lehiakorra ez dituzten eskualdeetan
– Onak Mediterraneoko eta Andaluziako kosltalderako
baratzeko esportazioarako produktuentzat

39. Europa
Batasunaren landa
eremuarekiko
politikaren eragina
A) Nekazal eremuan beste
Helburuak jarduera batzuk sustatzea.
B) Zerbitzuak eta ekipamenduak
hobetzea.
C) Populazioa landan finkatzea.

40. 2. NEKAZARITZA ESPAZIOAREN
ERABILERAK - I
 Lurren banaketa espazioan
– % 34,784 laborantza-lurrak
 Lugorria %7,2
– Gaztela Mantxa eta Extremadura: %14 eta 19 bitartean
– %13,81 belardi naturalak
eta bazkalekuak
– % 34,41 baso-lurrak
– %16,99 bestelako
lurzoruak

41. 2. NEKAZARITZA ESPAZIOAREN
ERABILERAK - II
- Nekazaritzak pisua
galdu du abeltzaintzaren
mesederako
- Landa espazioan erabilera
berriaK:
- aisia,
- turismoa,
- etxebizitzak,
- zerbitzuak

44. 2.1 NEKAZARITZA JARDUERA
2.1.1Nekazaritza-egiturako aldaketak
a. Espezializazioa
b. Teknika modernoak
c. Nekazaritza intentsiboa
- Ureztaketaren hedapena
- Ureztaketaren ondorioak
- Lugorria gutxitzea
2.1.2 Nekazaritza-ekoizpena
- Zerealak
- Lekadunak
- Mahatsa
- Olibondoa
- Frutak eta baratzeko produktuak -
- Industriarako uztak
- Baska-uztak
40. Diapositiba

46. 2.1 .1 NEKAZARITZA –EGITURAKO
ALDAKETAK
1- Espezializazioa
2- Laborantza teknika modernoak:
- Mekanizazioa
- Pestizidak
- Ongarriak
- Hazi hautatuak eta transgenikoak
- Lur-estaltzea, harez,
- Lurzoru artifizialak.
- Berotegiak,
- Laborantza hidroponikoa.
- Ikerkuntza.
- Prezisiozko nekazaritza

47. 2.1.1 NEKAZARITZA –EGITURAKO
ALDAKETAK - II
3. Nekazaritza Intentsiboa
- Ureztaketa gehiago, lugorri gutxiago
- Ureztaketa intentsiboa: 2 edo 3 uzta urtean
- Mediterraneoan gehien, ibai ertzetan
- Baldintza fisiko egokiak dituelako
- Esportaziorako laboreak
-Ureztaketa estentsiboa:
- Uzta bakarra baina
handiagoa
- Barrualdea
- Ibai handien ura
aprobetxatzen da.

48. 2.1.1 NEKAZARITZA –EGITURAKO
ALDAKETAK - III
Ureztapenen banaketa:
 Oso irregularra
 Iparralde hezean urria
 Barrualdean gehiago
– ibaien ertzeetan beren ura
aprobetxatzen
 Eskualde
mediterranearrean
– Baldintza egokiak:
 Klima
 Erliebearen babesa,
 Lurzoru egokiak
 Komunikabide egokiak
esportaziorako

50. Azalera ureztatua 1997
1. Andaluzia
2. Gaztela-
Leon
3. Aragoi
4. Valentzia
5. Gaztela-
Mantxa

51. NEKAZARITZA LURZORU
ERABILGARRIAK
Nekazaritza lurzoru
erabilgarrien banaketa

52. 1. Andaluzia
2. Gaztela-
Leon
3. Aragoi
4. Gaztela-
Mantxa
5. Valentzia

53. EL EJIDO
El Ejido basamortu lurra izatetik gaur egun 100 biztanle bakoitzeko
banku-bulego gehien dituen Espainiako populazioa da.

54. 2.1.1 NEKAZARITZA –EGITURAKO
ALDAKETAK - IV
Ureztaketaren ondorioak
 ONAK
– Produkzioa handiagotzea
– Esportazioak eta errentak
ugaritzea
– Bizi maila hobetzea:
 Zerbitzuen eskaria
 Eskulan beharra eta emigrazio joera apurtzen da
 Inmigrazioa bultzatzen da
 Sortzen dira lan postuak
– Ureztaketaren zainketak
– Nekazaritza-produktuen eraldaketan (industria)
– Zerbitzuetan
– Ikasketetan
 Lanarako prestakuntza hobea: unibertsitateko
ikasketak ugaritzen dira.
Gidoia: 21. diapostiba

55. 2.1.1 NEKAZARITZA –EGITURAKO
ALDAKETAK - V
Ureztaketaren ondorioak - II
 ARAZOAK:
– Ur gehiegi kontsumitzea (erruz egindako ureztaketak, ….)
– Turismoa eta beste sektorekin lehian sartzea uragatik
– Ingurunea kaltetzea
 Ureztaketen Plan Nazionala (“Horizonte 2008”)
 Ureztapen sareak hobetzea (ur galtzeak %50 dira)
 Proiektua 228.000 Ha ureztapenean jartzea:
- Elikadura, sistema anitza eta
lehiakorra sustatzeko
- Nekazarien bizi maila
hobetzeko
- Landa populaketa finkatzeko
- Populazioaren
zahartzea ekiditzeko.

56. 2.1.1 NEKAZARITZA –EGITURAKO
ALDAKETAK VI
4. Lugorria gutxitzea
 (Espainian % 7,2 da )
 Banaketa oso desberdina:
– Oso ugaria mendebaldeko mesetan (lurzoru
pobreagoak)
 Asko murriztu da:
– Lugorri erdia (hazien bidezko lugorria)
praktikatzen
– Ongarriak erabiltzen
– Ureztaketa hedatzen
 Oztopoak:
PAC-aren eskakizunak
Gidoia: 29. diapostiba

57. Nekazaritzako produkzioa
 Azken produkzioaren %60,6 da (2007)
– Zerealak: lurzoru landuen %37.
 Gizakientzakoak (garia, arroza)
pisua galtzen ari da
 Animalien bazkarako:
garagarra, artoa,oloa,zekalea
gora
 PAC berriak: prezioak eta
laguntzak gutxitu
– Lekadunak
Abelazkuntza eta Nekazaritzaren arteko proportzioa
Gidoia:
lehenengoaren alde hazi da

59. ETANOL
produzitzeko
landareak.
Posibilitate
berriak
landarako

61. Nekazaritzako produkzioa II
 Lekadunak
– Espazioa zerealekin
konpartitzen du
 Txandaka, atsedeneko edo
lugorri erdiko laborantza
 Produkzio asko murriztu zen
– Mekanizazio zaila
– Etekin eskasak
– EBk zerealeei baino
dirulaguntza gehiago
ematen dienez asko
Garbantzuen laborea
hedatzen ari da
Gidoia: 21. diapostiba

62. Nekazaritzako produkzioa III
 Mahatsa:
– Gaztela-Mantxa ekoizle nagusia
– Etekin txikiak
– Ebak ardo-soberakin handiak ditu
– Mahastiari buruzko
filosofia berria.
– Kalitateak handitu
laguntzak jasotzeko
– Kalitate gutxiko
inguruak bertan
behera utzi

63. Nekazaritzako produkzioa IV
 Olibondoa
– Azalera landua eta arbolak gora
egin zuten EBk emandako
laguntzari esker.
– Produkzioaren %90 olioa egiteko
– Teknikei esker (ongarria,pesitizdak,..)
produkzioak hobetu du
– Espainia munduko
produkzioaren %40
– Olioaren prezioa handia da
mekanizazio urria delako
– PAC-k kuotakezarri ditu
 Produkzio errealaren
%20 azpitik
– Laguntzak murriztu egin dira.
Gidoia: 21. diapostiba

64.  Frutak eta baratzeko
produktuak Nekazaritzako
– Ureztaketaren inguruetan produkzioa - V
ekoizten dira
– Barazkiak, airean edo
berotegietan (Almeria,
Mediterraneoko kostaldean eta
hiriko hurbil dauden guneetan)
– Fruta-arbolak:
Mediterraneoko kostaldeko sail
ureztatuetan, Valentzian,
Andaluzian, Kataluinean,
Nafarroan eta Errioxan
– Barazkien eta frutaren
produkzioak gora egin du
– Esportaziorako
– Barneko kontsumorako
(bizimaila hobetu duelako)

65. Nekazaritzako produkzioa - VI
 Industriarako uztak
– Ekiloreak: gora egin du EBk beherarako kuota
– Azukre-erremolatxa: produkzioak gora; EBk
beherarako kuota
– Kotoia: kuotak ditu
– Tabakoa: kuotak eta diru laguntza gutxitu
– Penintsula hegoaldeko erdian (Gaztela-Mantxa,
Andaluzia, Extremadura
 Industriari lotuta
– Industriek kontrolatzen dute produkzioa, eta
nekazariekin aurretik hitzartzen dituzte
prezioak

66. 2.2 ABELTZAINTZA - I
 Abeltzaitza tradizionalaren
ezaugarriak
– Zenbait espezie aldi berean egotea
– Arraza autoktonoen garapena
– Ustiapen txikiak
– Teknika atzeratuak
– Sistema estentsiboak
 Larre naturaletan
 Trashumantzia
– Errendimendu urriak

68. 2.2 ABELTZAINTZA - II
 Abeltzaintzaren egiturako
aldaketak
– Espezializazioa: esnea, okela
– Atzerriko arrazak
– Mekanizazioa
– Abeltzaintza
intentsiboaren
hedapena

69. 2.2 ABELTZAINTZA - III
 Ezaugarriak
– Ganadua ukuiluratua edo mistoa da
– Lehiakortasun gutxiko sektorea da oraindik
 Abereentzako elikagai gutxi
– Prezipitazio urriak, zelai eskasak
 Pentsu konposatuen menpekotasun handia
– Murrizteko: bazka laboreak sail ureztatuetan sustatzen
dira eta olio-produktuak, handik azpiproduktu bat
abereentzako opilak
 Ustiapentamaina desegokia
 EBan soberakinak daude,
– kuotak ezairri dira
– PAC berrian handitu dira baina prezioak jaitsi

70. 2.2 ABELTZAINTZA - IV
 Aberen produkzioa
– Azken produkzioaren %42,2 (2000)
– Asturias,Kantabrian, Galizian, EAEn eta
Katalunian %60 baino gehiago