1. DAGET – PROIEKTUAK3 KATEDRA – 4ºMAILA – 2008-09 KURTSOA
SANTOÑA. 2º ARIKETA
ERAIKIN PUBLIKOA
UDALETXE BERRIA SANTOÑAN……………………….
HEGOALDEKO HONDARTZA ETA ZEZEN PLAZA ONDOAN
The architect has a responsibility, towards the landscape, which he can enhance or impair for we see in
perceptual holes and the introduction of any new building will change the character of all the other
elements in a scene. Robert Venturi. (The Campidoglio. A case study)
1. LEKUA
Kantauri itsasoaren aurrean garatu beharreko Programa bikoitza da. Orubea 165 x 70 m ingurukoa da
(11550m2). Orubearen limiteak San Martingo hondartza, itsas pasealekua, Almirante Carrero hiribidea eta
zezen plaza dira.
Ariketak programa bikoitza garatzea proposatzen du: Eraikin publikoa (udaletxe berria eta berari dagokion
espazio publikoa) eta atxikitutako egitura komertzial berri bat inguruko piezak eta espazioak ordenatuko
dituena.
2. ERAIKIN PUBLIKOA HIRIAN
Eraikin publikoek eragin handia dute hirietan eta bereizgarri bihurtzen dira :
• Beraien gaitasun sinboliko-espresiboak tipologiaren garapen arduratsua eskatzen dute.
• Beraien funtzio publikoa dela eta, espazio publiko egokiak behar dituzte inguruan.
Berezitasun hauek gero eta nabarmenagoak izango dira udaletxe baten proiektuaren kasuan, hiriaren
espresio eta errepresentazio izan behar baitute. Europar hirien sorkuntzaren bultzada, udaletxe-eraikin
zoragarrien agerpenarekin lotu dezakegu. Herriaren harrotasuna eta identifikazioa lortu zuten lehen
udaletxe eta espazio publikoekin: Erdia aroan (Siena, Ypres, Bruxelles…), berpizkunde edo barrokoan
(Erromako Campidoglio, Sevilla, Madrid, Salamanca…) edo hurrenagoak diren garaietan, hiri burgesa
sortzearekin batera udal-eraikinen tipologia aldaketa ailegatu zen (Estocolmo, Oslo, Copenhagen, Viena,
Paris, Bilbao, A Coruña, Logroño edo Murtzia…). Askotan, eraikin hauek hiriaren “laburpen” edo sintesi
bezala aurkeztuak izan ziren. Arkitektura inklusiboa, kokatzen den hiriren omenaldi gisa.
Berezitasun bikoitz hau, gure euskal herriko eskalan gertatu izan da baita ere. Udaletxearen eredu
neoklasiko eta tardo-barrokoa kasu askotan izan da errepikatua Lesaka, Hernani edo Arrasaten adibidez.
Jauregi ereduko harrizko kubo itxurako eraikin hauek 4 isurialdeko estalkia eta arkupea eduki ohi dute
behe oinean, batzar gela eta luzerako balkoiak plazara agertzen dira.
Hiri-eredu landuenetan, emaitza bereizgarriak sortzen dira udaletxea eta plaza nagusia eratzen duten
konjuntoa egituratzeko garaian: Olaguibelen kasua Gasteizen, Silvestre Perez eta Pedro Mari de
Ugartemendiaren kasua Donostian edo berriro ere Silvestre Perezen Bilboko adibidea.
3. PROGRAMARI BURUZKO IRADOKIZUN ARKITEKTONIKOAK
Udaletxe baten programaren barne bi zati nagusi bereiz ditzakegu:
1. Alde sinboliko-errepresentatiboa: Batzar gela, harrera, ekitaldi gela, ezkontzak, alkatearen
bulegoa… espresio arkitektonikoa azal daitekeen lekuak.
2. Alde funtzional-administratiboa: espezifikoagoa den programa zatia: Hiritarrekin kontaktu
zuzenagoa duten zerbitzu publikoak.

2. UDALETXE BATEN PROGRAMA POSIBLEA
Gune publikoak
• Hall nagusia : 250 m2.
• Batzar aretoa : 150 m2
• Harrera aretoa / ezkontza aretoa : 150 m2
• Hitzaldi aretoa (300 personas) : 400 m2
Guztira gune publikoak : 950 m2.
Udal guneak
• Alkatetza
. Bulegoa + Idazkaritza + Bisitak + Batzarrak : 120 m2
• Idazkaritza orokorra
. Bulegoa + Bisitak : 60 m2
• Erregistroa , Bulego orokorrak, Tasak eta zergak
. Arreta publikoa : 120 m2.
. 3 Bulego : 60 m2
. Artxibo bizia .: 60 m2
• Obra lanak
. Arreta publikoa eta lan guneak : 100 m2.
. 2 Bulego : 40 m
• Hirigintza
. Arreta publikoa eta lan guneak: 100 m2.
. 2 Bulego : 40 m2
• Osasungintza, Giza zerbitzuak, Herri- parte hartzea
. Arreta publikoa eta lan guneak: 100 m2.
. 2 Bulego: 40 m2
• Hezkuntza eta kultura
. Arreta publikoa eta lan guneak: 100 m2.
. 2 Bulego: 40 m2
• Herri-segurtasuna
. Arreta publikoa eta lan guneak: 100 m2.
. 2 Bulego: 40 m2
Guztira udal guneak : 1.260 m2.
Udal taldeak eta komisio aretoak
• 1 taldea
. Bilera eta lan guneak : 40 m2.
. Bulego 1 : 20 m2
• 2 taldea
. Bilera eta lan guneak: 40 m2.
. Bulego 1: 20 m2
• 3 taldea
. Bilera eta lan guneak: 40 m2.
. Bulego 1: 20 m2
• Udal komisioen aretoa eta taldeentzako bilera gelak
. 3 Salas para 30 asistentes : 150 m2
Guztira udal taldea keta komisioak : 330 m2.
Guztira udaletxeko lokal propioak : 2.540,00 m2.
Zirkulazioak eta zerbitzuak
. Azalera erabilgarriaren %25 : 635 m2.
Atondura eta zerbitzuak (instalazioak)
. 200 m2.
Lur azpiko aparkaleku publikoak

3. . 100 leku x 25 m2 : 2.500 m2
SANTOÑAKO UDALETXE BERRIRAKO AZALERA ERABILGARRIA: 5.875,00 m2.
INGURUKO ESPAZIO PUBLIKOAREN ANTOLAKUNTZA
Ondoriozko bi espazio publiko edo plaza sortuko dira:
• Udaletxe aurreko plaza errepresentatiboa.
• Herri azoka antolatzeko gai izango den espazio publikoa. Azoka ezberdinak jasan behar izango
ditu. Egitura finkoak eta egitura aldakorrak izan ditzake. Nola hala, bakoitzak garatzen duen
programaren barneko erabilera eta jarduera ezberdinen euskarri izango da.
FASEAK ETA ENTREGAK
OTSAILAK 12: Ariketaren aurkezpena eta teorika bateratua.
OTSAILAK 13: Logroñoko udaletxearen bisita
1º ENTREGA Otsailak 26
. Eremuko eta inguru hurbileko planoen garapena 1:200 ó 1:500
. Eremuko maketaren garapena edo:
. Inguruko bizimodu PUBLIKO eta KOMERTZIALARI buruzko ikuspegi kritikoa eta helburu
estrategiko berrien proposamena.
2º ENTREGA Martxoak 5
. Eraikinaren eta espazio publikoaren lehen krokisak, maketa, diagramak..
. Gutxienez 10 lerroko idatzia aukeratutako prozedura motaren zergatiarekin. AUKERATUTAKO
PROZESUAREN ZERGATIA
3º ENTREGA Apirilak 2
. Aurreproiektua: Proiektuaren oin edo sekzio generatzaileen diagramak
. Maketa, irudiak, bideoak edota plano deskribatzaileak.
4º ENTREGA Apirilak 23 – Maiatzak 29
. Bi fase :
1. Arkitetura planoak eta maketa, bideoa edota irudiak.
2. Proposamenaren erresoluzio konstruktibo eta materialak.

4. KATEDRADUNAREN KLASEAK ETA BIBLIOGRAFIA
Clases de Apoyo :
1. Edificio Público versus Espacio Público :
Un ejemplo : Plaza de San Marcos de Venecia
Un ejemplo : el Campidoglio romano de Miguel Angel
2. La lección nórdica :
• Ayuntamiento de Estocolmo de Ragnar Oestberg
• Ayuntamientos de Alvar Aalto (Säynätsalo, Seinajoki y Alajarvi)
• Juzgados de Goteborg junto a Ayuntamiento de E.G.Asplund
• Ayuntamientos de Arne Jacobsen (Sollerod, Rodovre y Aarhus)
• Ayuntamiento de Hilversum de W.M. Dudok
3. Edificios para Ayuntamiento en la obra de R.Moneo : desde el concurso del Ayuntamiento
de Ámsterdam a los construidos Ayuntamiento de Logroño y Murcia.
4. La Biblioteca de Estocolmo de E.G.Asplund como respuesta a su entorno urbano
5. La Bolsa de H.P.Berlage en Ámsterdam
6. El Palazzo della Ragione en Padua, Vicenza y Brescia : organizando dos plazas : Plaza
Civica (o dei Signori) y Plaza del Mercado ( o dell¨Erbe)
7. La Place Royale frente al mar o al río: desde los modelos franceses a la Praça do
Comercio en Lisboa
Bibliografía
Robert Venturi&Denise Scott-Brown
A view from the Campidoglio
Harper&Row, Publishers New York.1984
VVAA
Piazze d’Italia
Oficina Edizioni. Roma
Coli
Ackerman, James
Palladio.
Pelikan Books.Baltimore 1974
The architecture of Michelangelo.
Pelikan Books.Baltimore 1970
Solaguren-Beascoa, Félix
Arne Jacobsen. Aproximación a la obra completa 1926-1949
Arne Jacobsen. Aproximación a la obra completa 1950-1971
Caja de Arquitectos.Fundación. Arquithemas 8. Barcelona 2001
Fleigt, Kart
Alvar Aalto.
Obra completa en tomos. Verlag für Arkitektur.Zurich.1963
López-Peláez, José Manuel
La arquitectura de Gunnar Asplund.
Caja de Arquitectos.Fundación. Arquithesis 11. Barcelona 2002
Ayuntamientos de R.Moneo
Amsterdam
Arquitectura .Nº 124. COAM.Madrid 1969
Logroño
Lotus Internacional. Nº 33. Electa.Ed. Milano 1981
Murcia
Arquitectura Viva. Nov.2003.

5. E.A. Gutkind
International History of City Develoment : Urban Development in Western Europe.
Varios tomos, The Free Press. New York.1972
Carlo Aymonino y otros
Le città capitali del XIX secolo. I Parigi e Viena
Officina Editori.Roma 1975
Colin Rowe, Fred Koetter
Ciudad collage
G.G. Barcelona