1. Hiriaren egitura
Fuente: Manuel
Ibáñez

2. Hiriaren definizioa
a) Elementu nagusiak etorbideak lirateke, sarbide eta irteera zabalak. Horrekin loturik
eraikuntza handiak, blokeak eta eraikuntza erraldoiak, adib. antzoki, denda, bulegoak....
b) Hiria izateko 10.000 biztanletik gorakoa izan behar du, baina askotan baldintza hori
motz geratzen da eta populaketaren gehiengoa 2. eta 3. sektorekoa behar duela gehitu
behar zaio.
c) Hiri batek bere inguru osoa antolatzeko gaitasuna:aktibitate, kale,industrigune,merkatal
guneak....

3. HIRI MORFOLOGIA
Hiriaren itxura eragile hauen menpe dago:
a) Kokapena: ingurune geografiko zabalarekiko
Fuente: Google Maps

4. HIRI MORFOLOGIA
b)Kokalekua: topografia eta funtzioa garrantzitsua da.
Toledo, muino baten gainean
eta Tajo ibaiak inguraturik
gotorleku aproposa da.
Fuente: Google Earth

5. HIRI MORFOLOGIA
c) Plano irregularra. Toledo
Fuente: Google Earth

6. HIRI MORFOLOGIA
Plano erradiala: Vitoria-
Gasteiz
Fuente: Google Maps

7. HIRI MORFOLOGIA
Plano ortogonala .
Iruña
Fuente: Google Maps

8. HIRI MORFOLOGIA
d) Eraikuntza:
• Bilbe irekia eta itxia:
• Blokeak edo familia
bakarrekoak
c) Erabilera
Irekia
Fuente: Google Maps

9. Hiriaren egitura
Kontzeptua: Morfologia eta erabilera ikusita hiriaren atal desberdinak dira:
•Alde Zaharra (Hirigune historikoa): industria aurrekoa
•Zabalgune : industria garaikoa
•Periferia :gaurkoa
Fuente: Ayuntamiento de Pamplona

10. Hiriaren egitura
1. Alde zaharra

11. Hiriaren egitura
1. Erdigune historikoa
Zati txikia soposatzen du,baino balio historiko eta kutural handikoa.
• Harresiz inguratua
• Plano irregularra
• Bilbe itxia
• Erabilera anitzekoa.
• Talde sozial desberdinak (gehienetan maila ekonomiko txikikoak)

12. Hiriaren egitura
1. Erdigune historikoa
Garai historiko deberdinen ekarpenetan aldaketak ikusten dira:
a) Erromatar jatorrikoa Bi karrika nagusi nabaritzen dira (cardus eta
decumanus) (León, Tarragona, Barcelona…)
a) Erdi Arokoa ..
• musulmana (medina eta zokoa)
• kristaua:gaztelua edo katedralaren inguruan, erradiala (Gasteiz), lineala
(Logroño), dameroan (Villarreal)
c) Errenazimenduan : “plaza nagusiak” eta “kale nagusiak”
d) Barrokoan eta Ilustrazioan apaindurak eta ekipamenduak.

13. Hiriaren egitura
1 . Erdigune historikoa
Tarragona: erromatarra
Córdoba: musulmana
Vitoria: erradiozentrikoa Sto. Domingo de la Calzada: kristaua

14. Hiriaren egitura
1. Hirigune historikoa
La Gran Vía: alde zaharrera sartzeko eta ateratzeko konponbidea

15. Hiriaren egitura
2.INDUSTRIA GARAIKOA: ZABALGUNEAK ETA
AUZOAK
Industrializazioaren ondorioz harresiak bota eta antolatutako auzoak eraikitzen dira.
(Paseo de Sarasate eta
Avda. Navas de Tolosa)

16. Hiriaren egitura
2.INDUSTRIA GARAIKOA: ZABALGUNEAK ETA
AUZOAK
a) plano erregulara, erresidentziala. Barcelona (Cerdá) eta Madrid (De Castro)
b) Gerora dentsitatea handitu , bertikalizatu eta tertziarizatu
c) Gaur egun modernizatu.
d) CBDa (Erdigune historikoan ere)

17. Hiriaren egitura
INDUSTRIA GARAIKOA: ZABALGUNEAK ETA
AUZOAK
3. Auzo-lorategiak
Arturo Soriaren hiri lineala, Madrilen

18. Hiriaren egitura
2 INDUSTRIA GARAIKOA: ZABALGUNEAK ETA
AUZOAK
2. Langile auzoak
a) Plano desordenatua eta kalitate kaxkarreko etxeak.
b) Gaur egun berritzen ari dira.

19. Hiriaren egitura
2. INDUSTRIA GARAIKOA: ZABALGUNEAK ETA
AUZOAK
3. LORATEGI-HIRIAK
Colonia Argaray, Iruñan

20. Hiriaren egitura
3. PERIFERIA ETA ALDAKETAK
 1960tik azkar handitzen
dira:
 Populaketaren
hazkundea
 Nekazal exodo
 Zerbitzuen garapena
(turismoa)
 Gaur egun aglomerazioak,
konurbazioak sortzen dira
hiri lausoa agertzen delarik
horrela eremu periurbanoa
sortzen da edo nekazal-
hiriak(rurourbanoak)

21. HIRI EGITURA
3.1. PERIFERIA
Zaramaga, Gasteiz.
50-60ko babes ozialeko etxebizitzak
90ko etxe blokeak

22. HIRI EGITURA
3.1. PERIFERIA
Etxadi berriak

23. HIRI EGITURA
3.1. PERIFERIA
Mutilbako etxebizitzak

24. HIRI EGITURA
3.2. PERIFERIA
2. Industrialdeak
.

25. HIRI EGITURA
3.3. PERIFERIA
3. Merkatal guneak eta ekipamenduak
La Morea.
Sarrigurengo Ikastetxea

27. HIRI EGITURA
3.4. PERIFERIA
Txabolismoa :Cañada Real, Madrid

28. HIRI SISTEMA
Isaac Buzo Sánchez
Modificada por
Manolo Ibáñez
Juanjo E. berregina
10 espainiarretik 8 hirietan
bizi dira
100 gunetatik 8 hiritarrak
dira
Fuente: Googlemap nighttime

29. HIRI SISTEMA
HIRI SISTEMA
Hierarkiaren arabarea
Harremanak
Eragin eremua (kolorearen arabera)
Prof. ISAAC BUZO SÁNCHEZ

30. HIRI SISTEMA
15 hiriretan 500.000 biztanle baino
gehiago bizi da.
1)Madrid eta Barcelonak 3 milioitk
gora daukate.
2)Bostek (Valencia, Sevilla, Bilbao,
Ciudad Astur y Málaga) 800.000tik
gora.
3)Beste 8k 500.000tik gora
(Zaragoza, Alicante-Elche, Bahía de
Cádiz, Murcia, Las Palmas,
Granada, Vigo y Palma de Mallorca).
4) Asko badira 150.000tik gorakoak
Fuente: Wikimedia

31. HIRI SISTEMA

32. HIRI SISTEMA
Kostaldea eta barnealdea
bereizten dira hiritartuaeta
gutxi hiritartua daudelako
(Madril salbuetsita)
Fuente: Wikimedia

33. HIRI SISTEMA
a) Lehen sektorekoak: Nekazal hiriak: andaluziakoak, mantxakoak,
murtziakoak edo asturiakoak).
b) Bigarren sektorekoak:Euskadikoak, Kataluinia, Asturias.
c) Hirugarren sektorekoak. Zerbitzuetan espezializaguak

34. HIRI SISTEMA
Eragin eremu administratiboaren adibidea
Madrid Mérida Badajoz
Eragin eremua Eragin eremua Eragin eremua Lurraldea
Espainia Extremadura (Diputazioa)
Udalherria (Udaletxea)
Fuente: Wikimedia y Banco de Imágenes CNICE

35. HIRI SISTEMA
HIRI HIERARKIA
HONENGATIK SORTZEN DA:
TAMAINUA
FUNTZIOAK ERAGIN EREMUA
(demografikoa)

36. SISTEMA HIERARKIKOA
Tamainua,funtzioa eta eragin eremua kontutan hartua hiru maila hierarkiko
bereizten dira:
METROPOLI NAZIONALA
Madrid eta Barcelona
ESKUALDEKO METROPOLIA
Valencia, Sevilla, Zaragoza,
Bilbao,
ESKUALDEKO AZPIMETROPOLIA
A Coruña,Valladolid,Murtzia,Alacant,
Las Palmas de Gran Canaria, Málaga,
HIRIAK > 200000 hab.
LURRALDEKOAK ETA TXIKIAGOAK

37. SISTEMA HIERARKIKOA

38. Eskualdeko azpisitemak

39. EUROPAKO SISTEMA
Ejes urbanos Europeos
Dortsala
Ardatz Mediterraneo
Ardatz Atlantikoa
Hegoak
Diagonala l
Prof. ISAAC BUZO SÁNCHEZ

40. EUROPAKO SISTEMA