2. AURKIBIDEA:
1. ESKUALDEA ZER DA?
2. BILBO HANDIA MUNDUAN
3. EUSKAL HERRIKO PROBINTZIAK ETA HIRIBURUAK I
4. EUSKAL HERRIKO PROBINTZIAK ETA HIRIBURUAK II
5. BILBO HANDIA EUSKAL HERRIAN
6. KOKAPENA
7. BIZKAIKO ESKUALDEAK I
8. BIZKAIKO ESKUALDEAK II
9. HERRIAK
10. BILBO HANDIKO BIZTANLERIA
11. POPULAZIOA
12. BILBO HANDIKO IBAIAK I
13. BILBO HANDIKO IBAIAK II
14. BILBO HANDIKO MENDIAK I
15. BILBO HANDIKO MENDIAK II
16. BILBO HANDIKO ITSASERTZA
17. ZER DA KLIMA?
18. BILBO HANDIKO KLIMA
19. BILBO HANDIKO EKONOMIA
20. BILBO HANDIAN ZER IKUSI? I
21. BILBO HANDIAN ZER IKUSI? II
22. BILBO HANDIAN ZER GOZATU? I
23. BILBO HANDIAN ZER GOZATU? II
24. BILBO HANDIAN ZER GOZATU? III
25. IBILBIDEAK
26. BILBO HANDIKO KOMUNIKABIDEAK
3. Eskualdea zer da?
Euskal Herriak zazpi probintzia edo lurralde historiko
ditu, eta horietako bakoitzean hainbat eskualde dago.
Eskualdea elkarren ondoan dauden eta nolabaiteko
batasuna duten herrien multzoa da.
Eskualdea definitzeko irizpideak:
•Fisikoa: antzeko klima, paisaia, erliebea, etab.
•Ibai baten ibilbideak ematen duen lotura.
•Zerbitzuak komunak izatea: epaitegia, anbulatorioa...
•Antzeko lanbideak.
•Irizpide historikoak.
6. BIZKAIA BILBO
GIPUZKOA DONOSTIA
ARABA GASTEIZ
NAFARROA IRUÑEA
LAPURDI BAIONA
NAFARROA-BEHEREA DONIBANE-GARAZI
ZUBEROA MAULE
Euskal Herriko probintziak eta
hiriburuak
8. K O K A P E N A
Bilbo Handia Bizkaiko hiriburuak
berak, Ibaizabal ibaiaren
Eskuinaldeak eta Ezkerraldeak
osatzen dute.
Mugak:
• Iparraldean: Bizkaiko Golkoa
• Hegoaldean: Arratia-Nerbioi
• Mendebaldean: Enkartazioak
• Ekialdean: Plentzia-Mungia
13. POPULAZIOA
Bilbo Handia Bizkaiko eskualderik populatuena
da. XX. mendearen hasieratik 1940ra bitartean
hazkundea ez zen txikia izan, baina 1940-70
bitartean, etorkinak zirela eta, hazkunde
demografiko itzela izan zuen Bilbo Handiak.
1970ko hamarkadan, industriaren krisia zela
eta, populazioaren hazkundea gelditu egin
zen, jaiotza-tasak behera egin zuen, eta
hazkunde demografikoa negatiboa izan zen.
14. BILBO HANDIKO IBAIAK
Eskualde honetan, Basauri aldean,
Nerbioi eta Ibaizabal ibaiak elkartzen
dira, eta Ibaizabal izena hartzen dute.
Ibaizabal Santurtzi eta Areeta artean
itsasoratzen da, eskualdea igaro ondoren.
Beste ibai batzuk ere badira:
•Eskuinaldetik: Gobela eta Asua.
•Ezkerraldetik: Kadagua, Galindo eta
Barbadun.
16. BILBO HANDIKO
MENDIAK
Mendiak baino haran gehiago daude.
Haran horietatik garrantzitsuenak Nerbioi eta Ibaizabal
ibaiek egiten dituztenak dira.
Mendirik aipagarrienak hauexek dira:
Ganekogorta (998 m)
Pagasarri (673 m)
Unbe (301 m)
Artxanda (252 m): bertatik Bilbo osoa ikusten da.
Serantes (446 m): bertatik Abra portua ikusten da.
18. BILBO HANDIKO ITSASERTZA
Kostaldea garaia eta
labarra da. Hondartzak
baditu: Areeta, Ereaga eta
Arrigunaga eskuinaldean;
eta, La Arena (Muskizen)
ezkerraldean.
Itsasoa sartu egiten da
Punta Galea (Getxon) eta
Punta Lucero (Zierbenan)
artean, eta hor Abra
portua dago.
19. ZER DA KLIMA?
Denbora luzean leku jakin
bateko atmosferak izan duen
batez besteko egoerari klima
deitzen diogu.
Egoera horren eragileak fenomeno
atmosferikoak dira, hau da,
tenperatura, presio atmosferikoa,
haizea eta prezipitazioak (euria,
elurra, kazkabarra...).
20. BILBO HANDIKO KLIMA
Bilbo Handiko klima ozeaniko hezea da, eta
urte osoan tenperaturak epelak dira. Neguan ez du
hotz handirik egiten, ezta udan bero handirik ere.
Udazkenean eta udaberrian euriak ugari
izaten dira.
Datu metereologiko ofizialak Loiuko
aireportuan jasotzen dira. Hala ere, Eusko
Jaurlaritzak Euskalmet sortu eta gero,
estazioak ezarri dira Deustu eta Abusu
auzoetan.
21. BILBO HANDIKO EKONOMIA
Bilbo Handiko ekonomia nekazaritzak, abeltzantzak
eta industriak osatzen dute. Industria da sektorerik
garrantzitsuena, itsasadarraren bi aldeetara kokatuta
dago.
Barakaldok eta Sestaok industria
siderometalurgikoa (Bizkaiko
Altzairutegi Konpaktua), untzigintzakoa
(Navala), kimikoa eta era guztietako
industria garrantzitsuak biltzen dituzte
ezkerraldean. Bestalde, Somorrostron
Petronor birfindegia dago.
Itsasadarraren eskuinaldean
Erandio eta Leioa udalerri
industrialak daude; bertan
daude Vicrila eta Faes lantegi
ezagunak.
22. Bilbo Handian zer ikusi?
Kulturaz gozatzeko
aukera paregabea dago:
Bilboko Guggenheim Museoa,
Frank Ghery-ren eraikin
izugarria, Euskalduna
Jauregia, Arriaga Antzokia,
Arte Eder Museoa, eta ,
erakusketa aretoak, besteak
beste.
Bilboko eraikin
esanguratsuenen artean, San
Mames futbol zelaia dago,
"Catedral" izenez ezagutzen
dena.
23. Ibaizabal ibaian zehar,
ibaiaren ertz biak elkartzeko
zubi ugari ditugu: Bizkaiko
Zubia, Portugalete eta
Areeta artekoa, Calatrava
Zubia eta Bilboko armarria
agertzen den San Anton
Zubia dira ezagunenak.
Bilbo handian zer ikusi?2
Bilboko beste toki
esanguratsu bat Alde
Zaharra da, bertako zazpi
kaleek eta Erriberako
merkatuak osatzen dutena.
Santiagoko Katedrala eta
Euskal Museoa ere
ikusgarriak dira.
24. Bilbo Handian zer gozatu?
Eskualde honetako jairik
aipagarrienak hauek dira: Aste
Nagusia, abuztuan Bilbon
ospatzen dena.
Gidako Amabirjinarenak,
uztailaren 1ean
Portugaleten; abenduaren
21ean Santo Tomas; San
Inazio, uztailaren 31n,
Getxon...
25. Bilbo Handian zer gozatu?2
Gastronomia eskualde
honetan oso garrantzitsua
da, eta horrek erakarrita
bisitari asko etortzen da.
Jakirik preziatuenak:
pintxoak, itsaskiak,
bakailaoa Bizkaiko erara
eta pil-pilean, Arboledako
babarrunak, eta abar...
27. Ibilbideak
Bilbo Handiak mendietatik
ibilaldiak egiteko aukera
eskaintzen digu: Pagasarri,
Pastorekorta, Artxanda...,
Bilbo ondoan; Trianoko
mendiak, Serantes...,
ezkerraldean; eta
Unbe, Galeako
ibilbidea...,
eskuinaldean.
28. Bilbo Handiko komunikabideak
Bilbo Handia nahiko ondo
komunikatuata dago: Bilboko
portua Santurtzin aurkitzen
da, Loiun nazioarteko
aireportua.
Bilboko metroa eta tranbia
dira modernoenak.Badira,
bestalde, autobusak,
trenak, funikularrak ere,
Arboledara igotzeko eta
Bilbotik Artxandara
igotzeko.
