SlideShare a Scribd company logo
1 of 60
Haarlem als bakermat van de kunst
van de Gouden Eeuw
De zichtbare wereld 1600 – 1650
Landschap
Haarlem als bakermat van de
kunst van de Gouden Eeuw
Schilderen voor de vrije markt
Landschap en genre
De zichtbare wereld
1600 - 1650
Hendrick Goltzius
Esaias van de Velde
Jan van de Velde II
Jan van Goyen
Salomon van Ruysdael
En vele anderen
HendrickGoltzius,Zittendaapjeaaneenketting,
tussen1592en1602
Verbeelding van de werkelijkheid als onderwerp in de kunst
HendrickGoltzius,RuïnevanBrederode,1600.
Tekeningpeninbruin,zwartkrijt,penseelin
lichtgroen,Amsterdam,Rijksmuseum
HendrickGoltius,Duinlandschap,1603.
Tekeningpeninbruin.Parijs
HendrickGoltzius,LandschapnabijHaarlem,circa
1603.Tekening:peninbruin.Rotterdam,Boijmans
HendrickGoltzius,LandschapnabijHaarlem,circa
1603.Tekening:peninbruin.Rotterdam,Boijmans
GillisvanConinxloo,HetoordeelvanParis,circa
1590-1600,olieverfoppaneel.Tokyo
Joannes and Lucas van Doetecum, naar de Meester van de Kleine Landschappen,, 1561, etching and
engraving Koninklijke Bibliotheek van België, Prentenkabinet, Brussels
ClaesJansz.Visscher,Titelpaginavan:
Regiunculae,etVillaeAliquotDucatusBrabantiae.
..,1612,ets,Londen,BritishMuseum
ClaesJanszVisscher(1587-1652),Plaisante
Plaetsen…Ghelegenbuytendeghnoechelijke
StadtHaerlem…,1612,gravureenets.
NaarEsaiasvandeVelde,Landscahpmet
kolfspelers,1614,ets,Amsterdam,Rijksmuseum
JanvandeVelde(1593-1641),Serievan60
landschappen,Titelprent,ca.1614-1618
Esaias van de Velde, Spaarnwoude, ca. 1615, pen en penseel in bruin, Amsterdam, Rijksmuseum
EsaiasvandeVelde,Dorpaanriviermetbrugen
schaatsers,ca.1620-25,Amsterdam,Rijksmuseum
Jan van de Velde II (1592-1641), Panorama landschap met schaatsers nabij Spaarnwoude, op de achtergrond Haarlem, ca.
1620, ets, Amsterdam, Rijksmuseum
JanvandeVelde(1593-1641),DeSeizoenen:
Lente/Ver,circa1617,ets,Rotterdam,Museum
BoijmansVanBeuningen
JanvandeVeldeII(1593-1641),Demaanden:
september,1618,ets,Amsterdam,Rijksmuseum
JanvandeVeldeII(1593-1641),Demaanden:
september,1618,ets,Amsterdam,Rijksmuseum
Bestaanbare landschappen: schilderijen
EsaiasvandeVelde,Hetponteveer,1622,
olieverfoppaneel,Amsterdam,Rijksmuseum
EsaiasvandeVelde(1587-1630),Winterlandschap
metboerderij,1624,olieverfoppaneel.DenHaag
EsaiasvandeVelde,Winterlandschapmet
kolfspelers,1623,olieverfoppaneel
JanvanGoyen,Dorpsgezichtmetvertier(detail),
1625,olieverfoppaneel,Bremen,Kunsthall
Jan van Goyen, Winterlandschap 1627
JanvanGoyen(1596-1659),circa1635-40IJsgezicht
JanvanGoyen,Landschap,circa1626,olieverf
oppaneel,Leiden,StedelijkMuseumDe
Lakenhal
Tonale fase: ‘monochrome’ schilderijen circa 1630-1640
PieterdeMolijn(595-1661),Zandweg,1626,
olieverfoppaneel,Braunschweig,HerzogAnton
UlrichMuseum
PieterdeMolijn(1595-1661),Duinlandschap
metuitzicht,1625-30,olieverfoppaneel
DirckvanSantvoort(1610-1630),Landshap,
1625-30Olieverrfoppaneel
JanvanGoyen,Houtenhek,1631,Braunschweig,HerzogAnton
UlrichMuseum
SalomonvanRuysdael(1600of1603-1670),
Landschapmetboerenkar,circa1630,olieverfop
paneel
SalomonvanRuysdael(1600of1603-1670),
Landschapmetboerenkar,1631,olieverfop
paneel,Budapest,MuseumvoorSchoneKunsten
SalomonvamRuysdael,Riviergezicht,1649,
olieverfopdoek,Washington,D.C.
SalomonvamRuysdael,Riviergezicht,1649,
olieverfopdoek,Amsterdam,Rijskmuseum
JanvanGoyen,GezichtopHaarlem-
rivierlandschap,1649,olieverfoppaneel,Haarlem
FransHalsMuseum
De ‘klassieke’ fase: kleur en monumentaliteit
JacobvanRuisdael(1628of1629-1682),
Landschapmeteenmolen,circa1645-1650,
olieverfoppaneel,Cleveland,Cleveland
MusuemofArts
JacobvanRuisdael(1628of1629-1682),
Duinlandschap,circa1650-60,olieverfop
paneel,Parijs,FondationCustodia
JacobvanRuisdael(1628of1629-1682),Het
graanveld,ca.1670,olieverfoppaneel,New
York,MetropolitainMuseumofArt.
JacobvanRuisdael(1628of1629-1682),
Duinlandschap,olieverfoppaneel
JacobvanRuisdael(1628of1629-1682,Gezichtop
Haarlem,ca.1665,olieveropdoek,Zürich
JacobvanRuisdael(1628/29-1682),Gezichtop
Haarlem,ca.1665,olieverfopdoek
Italië als inspiratiebron.
Haarlemse Italianisanten
PietervanLaer(1599-1642),Bentvueghelsina
RomanTavern,c.1625,penenbruineinkt
gewasseninbruin,overeentekeninginzwart
krijt,Berlijn,StaatlicheMuseen
PieterJacobsz.vanLaer(1599–vermoedelijk
najaar1642),Eenkampenementineenstad,
olieverfoppaneel,Florence,PalazzoPitti
PieterJacobsz.vanLaer(1599–vermoedelijk
najaar1642),Landschapmetmorraspelers,
olieverfoppaneel,Budapest,Szépmûvészeti
Múzeum
ThomansWijck(1616-1677),Szépmûvészeti
Múzeum
ThomansWijck(1616-1677),Vrouwendiede
wasdoen,ca.1640,olieverfoppanel,
particulierecollectie
NicolaesBerchem(1620-1683),Stadsmuurvan
Haarlem,1647,olieverfopdoek,Amsterdam,
Rijksmuseum
NicolaesBerchem(1620-1683),Herderinnen
enwasvrouwenbijeenfonteinineenzuidelijk
landschap.ca.1645-1646,olieverfoppaneel,
Londen,DulwichPictureGallery
NicolaesBerchem(1620-1683,Italiaans
landschapmetbergplateau,1655,olieverfop
paneel,Windsor,RoyalCollection
NicolaesBerchem(1620of1683),
Duinlandschap,olieverfoppaneel
NicolaesBerchem(1620-1683),Italiaans
landschapbijzonsondergang,1670-72,
Munchen,AltePinakothek

More Related Content

What's hot

Haarlem bakermat van de kunst historie schilderkunst 16de en 17de eeuw - bi...
Haarlem bakermat van de kunst   historie schilderkunst 16de en 17de eeuw - bi...Haarlem bakermat van de kunst   historie schilderkunst 16de en 17de eeuw - bi...
Haarlem bakermat van de kunst historie schilderkunst 16de en 17de eeuw - bi...Michiel C.C. Kersten
 
Maritime art of Willem van de Velde II and his contemporaries | Maritieme sch...
Maritime art of Willem van de Velde II and his contemporaries | Maritieme sch...Maritime art of Willem van de Velde II and his contemporaries | Maritieme sch...
Maritime art of Willem van de Velde II and his contemporaries | Maritieme sch...Michiel C.C. Kersten
 
75 jaar Nederlandse kunst. 1850-1925. IV Drie kunstenaressen
75 jaar Nederlandse kunst. 1850-1925. IV Drie kunstenaressen75 jaar Nederlandse kunst. 1850-1925. IV Drie kunstenaressen
75 jaar Nederlandse kunst. 1850-1925. IV Drie kunstenaressenMichiel C.C. Kersten
 
Het klassieke ideaal in de kunst - bijeenkomst VI
Het klassieke ideaal in de kunst - bijeenkomst VIHet klassieke ideaal in de kunst - bijeenkomst VI
Het klassieke ideaal in de kunst - bijeenkomst VIMichiel C.C. Kersten
 
Tuin in kunst, tuin als kunst. III - 17de eeuw Nederland
Tuin in kunst, tuin als kunst. III - 17de eeuw NederlandTuin in kunst, tuin als kunst. III - 17de eeuw Nederland
Tuin in kunst, tuin als kunst. III - 17de eeuw NederlandMichiel C.C. Kersten
 
Interieurs in de kunst iv - Nederland 1600-1700
Interieurs in de kunst iv - Nederland 1600-1700 Interieurs in de kunst iv - Nederland 1600-1700
Interieurs in de kunst iv - Nederland 1600-1700 Michiel C.C. Kersten
 
75 jaar Nederlandse kunst. 1850-1925. 3de bijeenkomst: Symbolisme
75 jaar Nederlandse kunst. 1850-1925. 3de bijeenkomst: Symbolisme75 jaar Nederlandse kunst. 1850-1925. 3de bijeenkomst: Symbolisme
75 jaar Nederlandse kunst. 1850-1925. 3de bijeenkomst: SymbolismeMichiel C.C. Kersten
 
Haarlem als bakermat van de kunst | genre | bijeenkomst IV
Haarlem als bakermat van de kunst  | genre | bijeenkomst IVHaarlem als bakermat van de kunst  | genre | bijeenkomst IV
Haarlem als bakermat van de kunst | genre | bijeenkomst IVMichiel C.C. Kersten
 
Reiskoorts IV: Op zoek naar de nieuwe kunst in parijs
Reiskoorts IV: Op zoek naar de nieuwe kunst in parijsReiskoorts IV: Op zoek naar de nieuwe kunst in parijs
Reiskoorts IV: Op zoek naar de nieuwe kunst in parijsMichiel C.C. Kersten
 
75 jaar Nederlandse kunst 1850-1925. VI. modernisme Jan Sluijters en Leo Gest...
75 jaar Nederlandse kunst 1850-1925. VI. modernisme Jan Sluijters en Leo Gest...75 jaar Nederlandse kunst 1850-1925. VI. modernisme Jan Sluijters en Leo Gest...
75 jaar Nederlandse kunst 1850-1925. VI. modernisme Jan Sluijters en Leo Gest...Michiel C.C. Kersten
 
Interieurs in de kunst. Bijeenkomst V. De 18de eeuw: rococo en empire
Interieurs in de kunst. Bijeenkomst V. De 18de eeuw: rococo en empire Interieurs in de kunst. Bijeenkomst V. De 18de eeuw: rococo en empire
Interieurs in de kunst. Bijeenkomst V. De 18de eeuw: rococo en empire Michiel C.C. Kersten
 
Bijeenkomst v het klassieke ideaal in de kunst metamorfosen iii
Bijeenkomst v het klassieke ideaal in de kunst metamorfosen iiiBijeenkomst v het klassieke ideaal in de kunst metamorfosen iii
Bijeenkomst v het klassieke ideaal in de kunst metamorfosen iiiMichiel C.C. Kersten
 
Haarlem bakermat van de kunst - Bijeenkomst VI - Stillevens, deel I
Haarlem bakermat van de kunst - Bijeenkomst VI - Stillevens, deel IHaarlem bakermat van de kunst - Bijeenkomst VI - Stillevens, deel I
Haarlem bakermat van de kunst - Bijeenkomst VI - Stillevens, deel IMichiel C.C. Kersten
 
Cursus Het klassieke ideaal in de kunst - Ut pictua poesis. De beeldende kun...
Cursus Het klassieke ideaal in de kunst  - Ut pictua poesis. De beeldende kun...Cursus Het klassieke ideaal in de kunst  - Ut pictua poesis. De beeldende kun...
Cursus Het klassieke ideaal in de kunst - Ut pictua poesis. De beeldende kun...Michiel C.C. Kersten
 
Gouden eeuw college 4 gary schwartz - grenzen van goud
Gouden eeuw college 4   gary schwartz - grenzen van goudGouden eeuw college 4   gary schwartz - grenzen van goud
Gouden eeuw college 4 gary schwartz - grenzen van goudVeenMedia
 
Doorbraak van de moderne kunst 1880 1920 - Realisme en Impressionisme - les 1...
Doorbraak van de moderne kunst 1880 1920 - Realisme en Impressionisme - les 1...Doorbraak van de moderne kunst 1880 1920 - Realisme en Impressionisme - les 1...
Doorbraak van de moderne kunst 1880 1920 - Realisme en Impressionisme - les 1...Michiel C.C. Kersten
 
Watteau, boucher, fragonard. Schilderkunst van het Ancien Régime. 1700-1800
Watteau, boucher, fragonard. Schilderkunst van het Ancien Régime. 1700-1800Watteau, boucher, fragonard. Schilderkunst van het Ancien Régime. 1700-1800
Watteau, boucher, fragonard. Schilderkunst van het Ancien Régime. 1700-1800Michiel C.C. Kersten
 
Liefde als inspiratiebron iii De muze van de kunstenaar - Ernst Ludwig Kirc...
Liefde als inspiratiebron iii   De muze van de kunstenaar - Ernst Ludwig Kirc...Liefde als inspiratiebron iii   De muze van de kunstenaar - Ernst Ludwig Kirc...
Liefde als inspiratiebron iii De muze van de kunstenaar - Ernst Ludwig Kirc...Michiel C.C. Kersten
 
Doorbraak moderne kunst. Parijs 1880 1920 - Paul Gauguin en de Nabis in Pont ...
Doorbraak moderne kunst. Parijs 1880 1920 - Paul Gauguin en de Nabis in Pont ...Doorbraak moderne kunst. Parijs 1880 1920 - Paul Gauguin en de Nabis in Pont ...
Doorbraak moderne kunst. Parijs 1880 1920 - Paul Gauguin en de Nabis in Pont ...Michiel C.C. Kersten
 
Feesten in parijs rond 1900. Kunstenaars en het uitgaansleven (Montmartre), d...
Feesten in parijs rond 1900. Kunstenaars en het uitgaansleven (Montmartre), d...Feesten in parijs rond 1900. Kunstenaars en het uitgaansleven (Montmartre), d...
Feesten in parijs rond 1900. Kunstenaars en het uitgaansleven (Montmartre), d...Michiel C.C. Kersten
 

What's hot (20)

Haarlem bakermat van de kunst historie schilderkunst 16de en 17de eeuw - bi...
Haarlem bakermat van de kunst   historie schilderkunst 16de en 17de eeuw - bi...Haarlem bakermat van de kunst   historie schilderkunst 16de en 17de eeuw - bi...
Haarlem bakermat van de kunst historie schilderkunst 16de en 17de eeuw - bi...
 
Maritime art of Willem van de Velde II and his contemporaries | Maritieme sch...
Maritime art of Willem van de Velde II and his contemporaries | Maritieme sch...Maritime art of Willem van de Velde II and his contemporaries | Maritieme sch...
Maritime art of Willem van de Velde II and his contemporaries | Maritieme sch...
 
75 jaar Nederlandse kunst. 1850-1925. IV Drie kunstenaressen
75 jaar Nederlandse kunst. 1850-1925. IV Drie kunstenaressen75 jaar Nederlandse kunst. 1850-1925. IV Drie kunstenaressen
75 jaar Nederlandse kunst. 1850-1925. IV Drie kunstenaressen
 
Het klassieke ideaal in de kunst - bijeenkomst VI
Het klassieke ideaal in de kunst - bijeenkomst VIHet klassieke ideaal in de kunst - bijeenkomst VI
Het klassieke ideaal in de kunst - bijeenkomst VI
 
Tuin in kunst, tuin als kunst. III - 17de eeuw Nederland
Tuin in kunst, tuin als kunst. III - 17de eeuw NederlandTuin in kunst, tuin als kunst. III - 17de eeuw Nederland
Tuin in kunst, tuin als kunst. III - 17de eeuw Nederland
 
Interieurs in de kunst iv - Nederland 1600-1700
Interieurs in de kunst iv - Nederland 1600-1700 Interieurs in de kunst iv - Nederland 1600-1700
Interieurs in de kunst iv - Nederland 1600-1700
 
75 jaar Nederlandse kunst. 1850-1925. 3de bijeenkomst: Symbolisme
75 jaar Nederlandse kunst. 1850-1925. 3de bijeenkomst: Symbolisme75 jaar Nederlandse kunst. 1850-1925. 3de bijeenkomst: Symbolisme
75 jaar Nederlandse kunst. 1850-1925. 3de bijeenkomst: Symbolisme
 
Haarlem als bakermat van de kunst | genre | bijeenkomst IV
Haarlem als bakermat van de kunst  | genre | bijeenkomst IVHaarlem als bakermat van de kunst  | genre | bijeenkomst IV
Haarlem als bakermat van de kunst | genre | bijeenkomst IV
 
Reiskoorts IV: Op zoek naar de nieuwe kunst in parijs
Reiskoorts IV: Op zoek naar de nieuwe kunst in parijsReiskoorts IV: Op zoek naar de nieuwe kunst in parijs
Reiskoorts IV: Op zoek naar de nieuwe kunst in parijs
 
75 jaar Nederlandse kunst 1850-1925. VI. modernisme Jan Sluijters en Leo Gest...
75 jaar Nederlandse kunst 1850-1925. VI. modernisme Jan Sluijters en Leo Gest...75 jaar Nederlandse kunst 1850-1925. VI. modernisme Jan Sluijters en Leo Gest...
75 jaar Nederlandse kunst 1850-1925. VI. modernisme Jan Sluijters en Leo Gest...
 
Interieurs in de kunst. Bijeenkomst V. De 18de eeuw: rococo en empire
Interieurs in de kunst. Bijeenkomst V. De 18de eeuw: rococo en empire Interieurs in de kunst. Bijeenkomst V. De 18de eeuw: rococo en empire
Interieurs in de kunst. Bijeenkomst V. De 18de eeuw: rococo en empire
 
Bijeenkomst v het klassieke ideaal in de kunst metamorfosen iii
Bijeenkomst v het klassieke ideaal in de kunst metamorfosen iiiBijeenkomst v het klassieke ideaal in de kunst metamorfosen iii
Bijeenkomst v het klassieke ideaal in de kunst metamorfosen iii
 
Haarlem bakermat van de kunst - Bijeenkomst VI - Stillevens, deel I
Haarlem bakermat van de kunst - Bijeenkomst VI - Stillevens, deel IHaarlem bakermat van de kunst - Bijeenkomst VI - Stillevens, deel I
Haarlem bakermat van de kunst - Bijeenkomst VI - Stillevens, deel I
 
Cursus Het klassieke ideaal in de kunst - Ut pictua poesis. De beeldende kun...
Cursus Het klassieke ideaal in de kunst  - Ut pictua poesis. De beeldende kun...Cursus Het klassieke ideaal in de kunst  - Ut pictua poesis. De beeldende kun...
Cursus Het klassieke ideaal in de kunst - Ut pictua poesis. De beeldende kun...
 
Gouden eeuw college 4 gary schwartz - grenzen van goud
Gouden eeuw college 4   gary schwartz - grenzen van goudGouden eeuw college 4   gary schwartz - grenzen van goud
Gouden eeuw college 4 gary schwartz - grenzen van goud
 
Doorbraak van de moderne kunst 1880 1920 - Realisme en Impressionisme - les 1...
Doorbraak van de moderne kunst 1880 1920 - Realisme en Impressionisme - les 1...Doorbraak van de moderne kunst 1880 1920 - Realisme en Impressionisme - les 1...
Doorbraak van de moderne kunst 1880 1920 - Realisme en Impressionisme - les 1...
 
Watteau, boucher, fragonard. Schilderkunst van het Ancien Régime. 1700-1800
Watteau, boucher, fragonard. Schilderkunst van het Ancien Régime. 1700-1800Watteau, boucher, fragonard. Schilderkunst van het Ancien Régime. 1700-1800
Watteau, boucher, fragonard. Schilderkunst van het Ancien Régime. 1700-1800
 
Liefde als inspiratiebron iii De muze van de kunstenaar - Ernst Ludwig Kirc...
Liefde als inspiratiebron iii   De muze van de kunstenaar - Ernst Ludwig Kirc...Liefde als inspiratiebron iii   De muze van de kunstenaar - Ernst Ludwig Kirc...
Liefde als inspiratiebron iii De muze van de kunstenaar - Ernst Ludwig Kirc...
 
Doorbraak moderne kunst. Parijs 1880 1920 - Paul Gauguin en de Nabis in Pont ...
Doorbraak moderne kunst. Parijs 1880 1920 - Paul Gauguin en de Nabis in Pont ...Doorbraak moderne kunst. Parijs 1880 1920 - Paul Gauguin en de Nabis in Pont ...
Doorbraak moderne kunst. Parijs 1880 1920 - Paul Gauguin en de Nabis in Pont ...
 
Feesten in parijs rond 1900. Kunstenaars en het uitgaansleven (Montmartre), d...
Feesten in parijs rond 1900. Kunstenaars en het uitgaansleven (Montmartre), d...Feesten in parijs rond 1900. Kunstenaars en het uitgaansleven (Montmartre), d...
Feesten in parijs rond 1900. Kunstenaars en het uitgaansleven (Montmartre), d...
 

Viewers also liked

Rembrandt vertelt verhalen voor oud personeel ing op 17-11-2015
Rembrandt vertelt verhalen voor oud personeel ing op 17-11-2015Rembrandt vertelt verhalen voor oud personeel ing op 17-11-2015
Rembrandt vertelt verhalen voor oud personeel ing op 17-11-2015Michiel C.C. Kersten
 
Kuno Brinks en de moderne Nederlandse kopergravure
Kuno Brinks en de moderne Nederlandse kopergravureKuno Brinks en de moderne Nederlandse kopergravure
Kuno Brinks en de moderne Nederlandse kopergravureMichiel C.C. Kersten
 
Kubisme in parijs II - Montparnasse en Puteaux (section d'or)
Kubisme in parijs   II - Montparnasse en Puteaux (section d'or)Kubisme in parijs   II - Montparnasse en Puteaux (section d'or)
Kubisme in parijs II - Montparnasse en Puteaux (section d'or)Michiel C.C. Kersten
 
Frans hals museum - An introduction to painting in the golden age - frans ha...
Frans hals museum -  An introduction to painting in the golden age - frans ha...Frans hals museum -  An introduction to painting in the golden age - frans ha...
Frans hals museum - An introduction to painting in the golden age - frans ha...Michiel C.C. Kersten
 
Doorbraak van de moderne kunst 1880 1920 - Realisme en Impressionisme - les 1...
Doorbraak van de moderne kunst 1880 1920 - Realisme en Impressionisme - les 1...Doorbraak van de moderne kunst 1880 1920 - Realisme en Impressionisme - les 1...
Doorbraak van de moderne kunst 1880 1920 - Realisme en Impressionisme - les 1...Michiel C.C. Kersten
 
Doorbraak van de moderne kunst iii impressionisme
Doorbraak van de moderne kunst iii   impressionismeDoorbraak van de moderne kunst iii   impressionisme
Doorbraak van de moderne kunst iii impressionismeMichiel C.C. Kersten
 
Het klassieke ideaal in de kunst - Les II
Het klassieke ideaal in de kunst - Les II Het klassieke ideaal in de kunst - Les II
Het klassieke ideaal in de kunst - Les II Michiel C.C. Kersten
 
Lezing: De verbeelding van emotie in de kunst
Lezing: De verbeelding van emotie in de kunstLezing: De verbeelding van emotie in de kunst
Lezing: De verbeelding van emotie in de kunstMichiel C.C. Kersten
 
Haarlem als bakermat van de kunst | bijeenkomst 5 | Frans Hals
Haarlem als bakermat van de kunst | bijeenkomst 5 | Frans HalsHaarlem als bakermat van de kunst | bijeenkomst 5 | Frans Hals
Haarlem als bakermat van de kunst | bijeenkomst 5 | Frans HalsMichiel C.C. Kersten
 
Haarlem als bakermat van de kunst | Bijeenkomst 1 | Middeleeuwen en renaissa...
Haarlem als bakermat van de kunst |  Bijeenkomst 1 | Middeleeuwen en renaissa...Haarlem als bakermat van de kunst |  Bijeenkomst 1 | Middeleeuwen en renaissa...
Haarlem als bakermat van de kunst | Bijeenkomst 1 | Middeleeuwen en renaissa...Michiel C.C. Kersten
 
Geschiedenis van de tuin I - Oudheid en Middeleeuwen
Geschiedenis van de tuin I - Oudheid en MiddeleeuwenGeschiedenis van de tuin I - Oudheid en Middeleeuwen
Geschiedenis van de tuin I - Oudheid en MiddeleeuwenMichiel C.C. Kersten
 
Geschiedenis van het wonen: de 19de eeuw
Geschiedenis van het wonen: de 19de eeuwGeschiedenis van het wonen: de 19de eeuw
Geschiedenis van het wonen: de 19de eeuwMichiel C.C. Kersten
 
Interieurs in de kunst: een geschiedenis van het wonen tot 1900. Renaissance ...
Interieurs in de kunst: een geschiedenis van het wonen tot 1900. Renaissance ...Interieurs in de kunst: een geschiedenis van het wonen tot 1900. Renaissance ...
Interieurs in de kunst: een geschiedenis van het wonen tot 1900. Renaissance ...Michiel C.C. Kersten
 

Viewers also liked (14)

Rembrandt vertelt verhalen voor oud personeel ing op 17-11-2015
Rembrandt vertelt verhalen voor oud personeel ing op 17-11-2015Rembrandt vertelt verhalen voor oud personeel ing op 17-11-2015
Rembrandt vertelt verhalen voor oud personeel ing op 17-11-2015
 
Kuno Brinks en de moderne Nederlandse kopergravure
Kuno Brinks en de moderne Nederlandse kopergravureKuno Brinks en de moderne Nederlandse kopergravure
Kuno Brinks en de moderne Nederlandse kopergravure
 
Kubisme in parijs II - Montparnasse en Puteaux (section d'or)
Kubisme in parijs   II - Montparnasse en Puteaux (section d'or)Kubisme in parijs   II - Montparnasse en Puteaux (section d'or)
Kubisme in parijs II - Montparnasse en Puteaux (section d'or)
 
Frans hals museum - An introduction to painting in the golden age - frans ha...
Frans hals museum -  An introduction to painting in the golden age - frans ha...Frans hals museum -  An introduction to painting in the golden age - frans ha...
Frans hals museum - An introduction to painting in the golden age - frans ha...
 
Doorbraak van de moderne kunst 1880 1920 - Realisme en Impressionisme - les 1...
Doorbraak van de moderne kunst 1880 1920 - Realisme en Impressionisme - les 1...Doorbraak van de moderne kunst 1880 1920 - Realisme en Impressionisme - les 1...
Doorbraak van de moderne kunst 1880 1920 - Realisme en Impressionisme - les 1...
 
Doorbraak van de moderne kunst iii impressionisme
Doorbraak van de moderne kunst iii   impressionismeDoorbraak van de moderne kunst iii   impressionisme
Doorbraak van de moderne kunst iii impressionisme
 
Het klassieke ideaal in de kunst - Les II
Het klassieke ideaal in de kunst - Les II Het klassieke ideaal in de kunst - Les II
Het klassieke ideaal in de kunst - Les II
 
Lezing: De verbeelding van emotie in de kunst
Lezing: De verbeelding van emotie in de kunstLezing: De verbeelding van emotie in de kunst
Lezing: De verbeelding van emotie in de kunst
 
Haarlem als bakermat van de kunst | bijeenkomst 5 | Frans Hals
Haarlem als bakermat van de kunst | bijeenkomst 5 | Frans HalsHaarlem als bakermat van de kunst | bijeenkomst 5 | Frans Hals
Haarlem als bakermat van de kunst | bijeenkomst 5 | Frans Hals
 
Haarlem als bakermat van de kunst | Bijeenkomst 1 | Middeleeuwen en renaissa...
Haarlem als bakermat van de kunst |  Bijeenkomst 1 | Middeleeuwen en renaissa...Haarlem als bakermat van de kunst |  Bijeenkomst 1 | Middeleeuwen en renaissa...
Haarlem als bakermat van de kunst | Bijeenkomst 1 | Middeleeuwen en renaissa...
 
Rembrandt. De etser
Rembrandt. De etserRembrandt. De etser
Rembrandt. De etser
 
Geschiedenis van de tuin I - Oudheid en Middeleeuwen
Geschiedenis van de tuin I - Oudheid en MiddeleeuwenGeschiedenis van de tuin I - Oudheid en Middeleeuwen
Geschiedenis van de tuin I - Oudheid en Middeleeuwen
 
Geschiedenis van het wonen: de 19de eeuw
Geschiedenis van het wonen: de 19de eeuwGeschiedenis van het wonen: de 19de eeuw
Geschiedenis van het wonen: de 19de eeuw
 
Interieurs in de kunst: een geschiedenis van het wonen tot 1900. Renaissance ...
Interieurs in de kunst: een geschiedenis van het wonen tot 1900. Renaissance ...Interieurs in de kunst: een geschiedenis van het wonen tot 1900. Renaissance ...
Interieurs in de kunst: een geschiedenis van het wonen tot 1900. Renaissance ...
 

Similar to Haarlem als bakermat van de kunst | landschap | bijeenkomst IV

Naar buiten! Wandelen rond Haarlem in de Gouden Eeuw deel 1
Naar buiten! Wandelen rond Haarlem in de Gouden Eeuw   deel 1Naar buiten! Wandelen rond Haarlem in de Gouden Eeuw   deel 1
Naar buiten! Wandelen rond Haarlem in de Gouden Eeuw deel 1Michiel C.C. Kersten
 
Cultuur Van De Burgerij Schilderkunst V5
Cultuur Van De Burgerij  Schilderkunst V5Cultuur Van De Burgerij  Schilderkunst V5
Cultuur Van De Burgerij Schilderkunst V5Peertie
 
Naar buiten: Wandelen rond Haarlem en omstreken in de Gouden Eeuw
Naar buiten:  Wandelen rond Haarlem en omstreken in de Gouden EeuwNaar buiten:  Wandelen rond Haarlem en omstreken in de Gouden Eeuw
Naar buiten: Wandelen rond Haarlem en omstreken in de Gouden EeuwMichiel C.C. Kersten
 
Mechelaars op reis : Rombaut Faydherbe, zoon van Lucas
Mechelaars op reis : Rombaut Faydherbe, zoon van LucasMechelaars op reis : Rombaut Faydherbe, zoon van Lucas
Mechelaars op reis : Rombaut Faydherbe, zoon van LucasMarc Alcide
 
GSVD uitnodiging Henderikse
GSVD uitnodiging HenderikseGSVD uitnodiging Henderikse
GSVD uitnodiging HenderikseStijn Coppejans
 
Regentenstukken in de Nederlandse kunst - 16de en 17de eeuw
Regentenstukken in de Nederlandse kunst - 16de en 17de eeuwRegentenstukken in de Nederlandse kunst - 16de en 17de eeuw
Regentenstukken in de Nederlandse kunst - 16de en 17de eeuwMichiel C.C. Kersten
 
Hedendaagse kunst lezing (Eindhoven 14-11-2013)
Hedendaagse kunst lezing (Eindhoven 14-11-2013)Hedendaagse kunst lezing (Eindhoven 14-11-2013)
Hedendaagse kunst lezing (Eindhoven 14-11-2013)Eric Van 't Hoff
 
Carla Oldenburger: History of gardens and parks in the Netherlands (2006)
Carla Oldenburger: History of gardens and parks in the Netherlands (2006)Carla Oldenburger: History of gardens and parks in the Netherlands (2006)
Carla Oldenburger: History of gardens and parks in the Netherlands (2006)Carla Oldenburger
 

Similar to Haarlem als bakermat van de kunst | landschap | bijeenkomst IV (13)

Naar buiten! Wandelen rond Haarlem in de Gouden Eeuw deel 1
Naar buiten! Wandelen rond Haarlem in de Gouden Eeuw   deel 1Naar buiten! Wandelen rond Haarlem in de Gouden Eeuw   deel 1
Naar buiten! Wandelen rond Haarlem in de Gouden Eeuw deel 1
 
Cultuur Van De Burgerij Schilderkunst V5
Cultuur Van De Burgerij  Schilderkunst V5Cultuur Van De Burgerij  Schilderkunst V5
Cultuur Van De Burgerij Schilderkunst V5
 
Naar buiten: Wandelen rond Haarlem en omstreken in de Gouden Eeuw
Naar buiten:  Wandelen rond Haarlem en omstreken in de Gouden EeuwNaar buiten:  Wandelen rond Haarlem en omstreken in de Gouden Eeuw
Naar buiten: Wandelen rond Haarlem en omstreken in de Gouden Eeuw
 
Mechelaars op reis : Rombaut Faydherbe, zoon van Lucas
Mechelaars op reis : Rombaut Faydherbe, zoon van LucasMechelaars op reis : Rombaut Faydherbe, zoon van Lucas
Mechelaars op reis : Rombaut Faydherbe, zoon van Lucas
 
Hendrick ten Oever, een vergeten Overijssels meester uit de zeventiende eeuw
Hendrick ten Oever, een vergeten Overijssels meester uit de zeventiende eeuwHendrick ten Oever, een vergeten Overijssels meester uit de zeventiende eeuw
Hendrick ten Oever, een vergeten Overijssels meester uit de zeventiende eeuw
 
Slag bij Gibraltar schilderij Eerste Kamer
Slag bij Gibraltar schilderij Eerste KamerSlag bij Gibraltar schilderij Eerste Kamer
Slag bij Gibraltar schilderij Eerste Kamer
 
GSVD uitnodiging Henderikse
GSVD uitnodiging HenderikseGSVD uitnodiging Henderikse
GSVD uitnodiging Henderikse
 
Regentenstukken in de Nederlandse kunst - 16de en 17de eeuw
Regentenstukken in de Nederlandse kunst - 16de en 17de eeuwRegentenstukken in de Nederlandse kunst - 16de en 17de eeuw
Regentenstukken in de Nederlandse kunst - 16de en 17de eeuw
 
Hedendaagse kunst lezing (Eindhoven 14-11-2013)
Hedendaagse kunst lezing (Eindhoven 14-11-2013)Hedendaagse kunst lezing (Eindhoven 14-11-2013)
Hedendaagse kunst lezing (Eindhoven 14-11-2013)
 
Carla Oldenburger: History of gardens and parks in the Netherlands (2006)
Carla Oldenburger: History of gardens and parks in the Netherlands (2006)Carla Oldenburger: History of gardens and parks in the Netherlands (2006)
Carla Oldenburger: History of gardens and parks in the Netherlands (2006)
 
Literatuur in de 17de eeuw
Literatuur in de 17de eeuwLiteratuur in de 17de eeuw
Literatuur in de 17de eeuw
 
Barok
BarokBarok
Barok
 
De Sneuper 140, december 2020 webnieuws
De Sneuper 140, december 2020 webnieuwsDe Sneuper 140, december 2020 webnieuws
De Sneuper 140, december 2020 webnieuws
 

More from Michiel C.C. Kersten

Paul Cézanne. Vader van de moderne kunst . Les 1 van 6 door Michiel Kersten -...
Paul Cézanne. Vader van de moderne kunst . Les 1 van 6 door Michiel Kersten -...Paul Cézanne. Vader van de moderne kunst . Les 1 van 6 door Michiel Kersten -...
Paul Cézanne. Vader van de moderne kunst . Les 1 van 6 door Michiel Kersten -...Michiel C.C. Kersten
 
De standbeelden van Coster en Frans Hals in Haarlem
De standbeelden van Coster en Frans Hals in HaarlemDe standbeelden van Coster en Frans Hals in Haarlem
De standbeelden van Coster en Frans Hals in HaarlemMichiel C.C. Kersten
 
Humor in de gouden eeuw. Genreschilderkunst uit de Gouden Eeuw
Humor in de gouden eeuw. Genreschilderkunst uit de Gouden EeuwHumor in de gouden eeuw. Genreschilderkunst uit de Gouden Eeuw
Humor in de gouden eeuw. Genreschilderkunst uit de Gouden EeuwMichiel C.C. Kersten
 
Lodewijk Schelfhout en het Kubisme
Lodewijk Schelfhout en het KubismeLodewijk Schelfhout en het Kubisme
Lodewijk Schelfhout en het KubismeMichiel C.C. Kersten
 
Feest in Parijs 1900! Montmartre en de kunsten
Feest in Parijs 1900! Montmartre en de kunstenFeest in Parijs 1900! Montmartre en de kunsten
Feest in Parijs 1900! Montmartre en de kunstenMichiel C.C. Kersten
 
Naar buiten! Wandelen rond Haarlem in de Gouden Eeuw deel 2
Naar buiten! Wandelen rond Haarlem in de Gouden Eeuw   deel 2Naar buiten! Wandelen rond Haarlem in de Gouden Eeuw   deel 2
Naar buiten! Wandelen rond Haarlem in de Gouden Eeuw deel 2Michiel C.C. Kersten
 
Feesten in parijs 1900. Kunstenaars en het uitgaansleven in Parijs (Montmartr...
Feesten in parijs 1900. Kunstenaars en het uitgaansleven in Parijs (Montmartr...Feesten in parijs 1900. Kunstenaars en het uitgaansleven in Parijs (Montmartr...
Feesten in parijs 1900. Kunstenaars en het uitgaansleven in Parijs (Montmartr...Michiel C.C. Kersten
 
Doorbraak van de moderne kunst. Parijs 1880-1920. Neo-Impressionisme, divisio...
Doorbraak van de moderne kunst. Parijs 1880-1920. Neo-Impressionisme, divisio...Doorbraak van de moderne kunst. Parijs 1880-1920. Neo-Impressionisme, divisio...
Doorbraak van de moderne kunst. Parijs 1880-1920. Neo-Impressionisme, divisio...Michiel C.C. Kersten
 
Tuinen in kunst, tuinen als kunst - Renaissance Italië en Frankrijk
Tuinen in kunst, tuinen als kunst -  Renaissance Italië en FrankrijkTuinen in kunst, tuinen als kunst -  Renaissance Italië en Frankrijk
Tuinen in kunst, tuinen als kunst - Renaissance Italië en FrankrijkMichiel C.C. Kersten
 

More from Michiel C.C. Kersten (13)

Paul Cézanne. Vader van de moderne kunst . Les 1 van 6 door Michiel Kersten -...
Paul Cézanne. Vader van de moderne kunst . Les 1 van 6 door Michiel Kersten -...Paul Cézanne. Vader van de moderne kunst . Les 1 van 6 door Michiel Kersten -...
Paul Cézanne. Vader van de moderne kunst . Les 1 van 6 door Michiel Kersten -...
 
De standbeelden van Coster en Frans Hals in Haarlem
De standbeelden van Coster en Frans Hals in HaarlemDe standbeelden van Coster en Frans Hals in Haarlem
De standbeelden van Coster en Frans Hals in Haarlem
 
Frans Hals, an introduction 2018
Frans Hals, an introduction 2018Frans Hals, an introduction 2018
Frans Hals, an introduction 2018
 
Humor in de gouden eeuw. Genreschilderkunst uit de Gouden Eeuw
Humor in de gouden eeuw. Genreschilderkunst uit de Gouden EeuwHumor in de gouden eeuw. Genreschilderkunst uit de Gouden Eeuw
Humor in de gouden eeuw. Genreschilderkunst uit de Gouden Eeuw
 
Lodewijk Schelfhout en het Kubisme
Lodewijk Schelfhout en het KubismeLodewijk Schelfhout en het Kubisme
Lodewijk Schelfhout en het Kubisme
 
Feest in Parijs 1900! Montmartre en de kunsten
Feest in Parijs 1900! Montmartre en de kunstenFeest in Parijs 1900! Montmartre en de kunsten
Feest in Parijs 1900! Montmartre en de kunsten
 
Naar buiten! Wandelen rond Haarlem in de Gouden Eeuw deel 2
Naar buiten! Wandelen rond Haarlem in de Gouden Eeuw   deel 2Naar buiten! Wandelen rond Haarlem in de Gouden Eeuw   deel 2
Naar buiten! Wandelen rond Haarlem in de Gouden Eeuw deel 2
 
Frans Hals en de moderne kunst
Frans Hals en de moderne kunst Frans Hals en de moderne kunst
Frans Hals en de moderne kunst
 
De Goudse Glazen, Gouda - deel 1
De Goudse Glazen, Gouda - deel 1De Goudse Glazen, Gouda - deel 1
De Goudse Glazen, Gouda - deel 1
 
De Goudse Glazen, Gouda - deel II
De Goudse Glazen, Gouda - deel IIDe Goudse Glazen, Gouda - deel II
De Goudse Glazen, Gouda - deel II
 
Feesten in parijs 1900. Kunstenaars en het uitgaansleven in Parijs (Montmartr...
Feesten in parijs 1900. Kunstenaars en het uitgaansleven in Parijs (Montmartr...Feesten in parijs 1900. Kunstenaars en het uitgaansleven in Parijs (Montmartr...
Feesten in parijs 1900. Kunstenaars en het uitgaansleven in Parijs (Montmartr...
 
Doorbraak van de moderne kunst. Parijs 1880-1920. Neo-Impressionisme, divisio...
Doorbraak van de moderne kunst. Parijs 1880-1920. Neo-Impressionisme, divisio...Doorbraak van de moderne kunst. Parijs 1880-1920. Neo-Impressionisme, divisio...
Doorbraak van de moderne kunst. Parijs 1880-1920. Neo-Impressionisme, divisio...
 
Tuinen in kunst, tuinen als kunst - Renaissance Italië en Frankrijk
Tuinen in kunst, tuinen als kunst -  Renaissance Italië en FrankrijkTuinen in kunst, tuinen als kunst -  Renaissance Italië en Frankrijk
Tuinen in kunst, tuinen als kunst - Renaissance Italië en Frankrijk
 

Haarlem als bakermat van de kunst | landschap | bijeenkomst IV

Editor's Notes

  1. Een zittende aap aan een ketting, Hendrick Goltzius, 1592 - 1602 zwart, geelbruin en rood krijt, h 406mm × b 300mm
  2. 1597
  3. Ruïne van huis Brederode, Hendrick Goltzius, 1600 penseel in lichtgroen, zwart krijt, pen in bruin, h 179mm × b 281mm. Meer objectgegevens
  4. 1 Hendrick Goltzius, Duinlandschap, 1603. Parijs, Fondation Custodia
  5. Hendrick Goltzius Dune Landscape near Haarlem c. 1603 160 x 286 mm Pen in brown Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam
  6. sMühlbracht (Bracht-am-Niederrhein) 1558 - Haarlem 1617 Duinlandschap bij Haarlem 1603 H 253 (PK) Auteur: Yvonne Bleyerveld Deze twee landschapstekeningen zijn, samen met een derde duinlandschap (gedateerd 1603) in de collectie Frits Lugt in Parijs, bijzondere getuigenissen van Goltzius’ interesse in de Hollandse duinen en geestgronden in de omgeving van zijn woonplaats Haarlem.1 Twee van deze drie landschappen, namelijk de Rotterdamse tekening H 253 en het blad in Parijs, zijn gemonogrammeerd en 1603 gedateerd. Beide tekeningen zijn wat betreft stijl en uitvoering nauw verwant.2 Het derde landschap (DN 199/96) is wat minder verfijnd getekend, maar komt desondanks zo overeen met de andere twee tekeningen, dat deze eveneens omstreeks 1603 ontstaan zal zijn.3 Het in het oog springende opschrift L.V.V. 1615 is van later datum, evenals het opschrift Lucas v. Vden op de keerzijde van het blad. In 1895 werd de tekening als werk van Lucas van Uden geveild en zo bleef het heten tot Haverkamp Begemann de tekening toeschreef aan Goltzius.4 Keyes opperde voorzichtig dat het landschap door Goltzius’ leerling Jacob Matham getekend zou zijn, een suggestie die geen bijval heeft gevonden.5 Wat de drie tekeningen uniek maakt, is dat zij de vroegst bekende, naturalistische uitbeeldingen zijn van het Hollandse landschap in de kuststreek – een onderwerp dat bij een volgende generatie Haarlemse en Amsterdamse kunstenaars, zoals Claes Jansz Visscher II (1586-1652), Esaias van Velde (1587-1630), Jan van de Velde II (ca. 1593-1641), Willem Buytewech (1591/92-1624) en Jan van Goyen (1596-1656), een hoge vlucht nam. Met zijn ‘naar het leven’ getekende duinlandschappen was Goltzius de eerste die het Hollandse landschap als zelfstandig thema in de Noord-Nederlandse kunst introduceerde.6 Het Duinlandschap bij Haarlem (H 253) is getekend vanaf een hoog gelegen duin en biedt een panorama over een uitgestrekt landschap met hier en daar een heuveltje en een nagenoeg vlakke horizon. De zee ligt achter ons en we kijken in oostelijke richting uit over de vlakke omgeving van Haarlem. Middenvoor staat een schapenboet – een schuur met een platte kant die dient als opslag voor hooi en ander schapenvoer – omringd door bomen en struikgewas, met rechtsvoor een duintje als repoussoir. Op de voorgrond lopen drie personen over een kronkelende weg. Rechts daarvan ligt een groepje boerderijen en ook verderop in het landschap – dat naar achteren toe steeds vlakker wordt – is er her en der bebouwing omringd door bosschages. De strakke lijn van de horizon is opgebouwd uit minutieus getekende lijnen en verticale streepjes. Ook andere details in de voorstelling, zoals de akkers, de groepjes boerderijen en figuren op de voorgrond, zijn minutieus getekend. Op het Duinlandschap met een boerderij (DN 199/96) heeft Goltzius zijn pen wat losser gehanteerd, wat mogelijk samenhangt met het grotere formaat van de voorstelling. Ook hier stond de kunstenaar op een hoge duin, een uitloper van de duinenrij links. Hij keek in noordwestelijke richting: de zee ligt links, de duinen liggen links en rechtvoor, achter het vlakke land aan de duinrand. Rechts van het midden staat een boerderij met een goedgevulde hooiberg. Daarvoor liggen enkele heuveltjes, die zijn vormgegeven met parallelle arceringen in stevig aangezette, golvende penlijnen. Reznicek beschouwde deze penvoering als reminiscentie van Goltzius’ vroegere landschappen uit de tweede helft van de jaren 1590, maar Luijten wees er terecht op dat Goltzius ook in de vroege zeventiende eeuw vergelijkbare donkere, ‘slingerende’ arceringen wel bleef gebruiken als grafisch middel om een verschil tussen voor- en achtergrond te bewerkstelligen en zo dieptewerking te suggereren.7 Links van de boerderij steekt een rij lichtgekleurde bomen af tegen de rij donker aangezette bomen daarachter. Het perceel bomen is afgeschermd door een lange schutting. Daarvoor, bij de eerste aanzet van de duinen, zijn de hoofden en schouders van twee personen te zien. Op het tweede plan ligt grasland, aan de linkerkant gevolgd door een bosperceel en daarachter bebouwing.8 De duinen zijn getekend in dunne, lichtbruine penlijnen, die contrasteren met de golvende penlijnen op de voorgrond. De naturalistische weergave van het duinlandschap in zijn directe omgeving betekende voor Goltzius een breuk met zijn landschapstekeningen uit de jaren 1590, die met hun grillige rotsformaties, hoge bergen en kronkelende rivieren nog geheel in de traditie van de zestiende-eeuwse berg- en fantasielandschappen staan.9 Als verklaring voor deze omslag naar het tekenen in de buitenlucht is wel gewezen op een passage in Goltzius’ biografie van Karel van Mander, waarin hij vertelt dat deze dagelijks lange wandelingen maakte vanwege zijn slechte gezondheid.10 Misschien dat Goltzius tijdens die tochten door de duinen oog kreeg voor de schoonheid van het landschap tussen zijn woonplaats en de Noordzee. Ook is gewezen op de mogelijke invloed van de landschappen van de Meester van de Kleine Landschappen, een vooralsnog onbekende kunstenaar die omstreeks 1555-1560 in Antwerpen werkzaam was.11 Hij was de ontwerper van een serie van 44 landschappen, die werden geëtst door de broers Joannes en Lucas van Doetecum en in de jaren 1559-1561 werden uitgegeven door Hiëronymus Cock.12 Al deze landschappen tonen gezichten op dorpjes en boerderijen, omringd door bomen en houtwallen, velden en akkers met boeren, herders en dieren. Volgens het titelblad dat aan de reeks voorafgaat, betreft het plaatsen in de omgeving van Antwerpen die naar het leven getekend zijn.13 De prentenserie moet geliefd zijn geweest, want na de editie van Hiëronymus Cock volgden er in de zeventiende eeuw nog drie. Zo werd de serie in 1601 opnieuw uitgegeven door Philips Galle in Antwerpen, dus kort voordat Goltzius zijn duinlandschappen tekende.14 Misschien was het de hernieuwde belangstelling voor deze prentenserie met Vlaamse landschappen die Goltzius mede op het idee bracht het duinlandschap bij Haarlem naar het leven te tekenen. afb. 1 Hendrick Goltzius. Duinlandschap, 1603. Parijs, Fondation Custodia, coll. F. Lugt, inv. nr. 2628 afb. 1 Hendrick Goltzius. Duinlandschap, 1603. Parijs, Fondation Custodia, coll. F. Lugt, inv. nr. 2628 Noten 1 Parijs, Fondation Custodia, coll. Frits Lugt, inv. nr. 2628; Boon 1992, nr. 108; Reznicek 1961, nr. 400. 2 In de vroege negentiende eeuw bevonden ze zich beide in de collectie van William Esdaile (1758-1837, Lugt 2617) in Londen. 3 Reznicek 1961, p. 431, suggereert dat de tekening omstreeks 1600 ontstaan is. 4 Haverkamp Begemann 1953, p. 67-69. 5 Keyes 1984, p. 45, n. 9. 6 Reznicek 1961, p. 131. Een vierde tekening die Goltzius maakte in de directe omgeving van Haarlem is De ruïnes van kasteel Brederode, gedateerd 1600, in Amsterdam, Rijksmuseum, inv. nr. RP-T-A-67; Reznicek 1961, nr. 391; Amsterdam/New York/Toledo 2003, nr. 73. 7 Reznicek 1961, p. 131, 431; Luijten in Luijten/Meij 1990, p. 77. 8 Onduidelijk is wat voor gebouwen hier zijn uitgebeeld. Het lijkt te gaan om de ruïne van een abdij (een refter, met het hoge rookkanaal?) of kasteel. Het gaat niet om de ruïne van kasteel Brederode (mondelinge mededeling Erik Löffler, RKD, Den Haag). 9 Zie bijvoorbeeld Berglandschap, gedateerd 1594, Haarlem, Teylers Museum, inv. nr. 75; Reznicek 1961, nr. 396; Amsterdam/New York/Toledo 2003, nr. 67. Bergachtig kustlandschap, ca. 1595-96, New York, The Morgan Library & Museum, inv. nr. 1971.3; Reznicek 1961, nr. 408; Stampfle 1991, nr. 68; Amsterdam/New York/Toledo 2003, nr. 69. Berglandschap, ca. 1594-95, Parijs, Fondation Custodia, coll. Frits Lugt; Reznicek 1961, nr. 401; Boon 1992, nr. 104. 10 Van Mander 1604 (editie Miedema), fol. 284r; Reznicek 1961, p. 428 (onder nr. 400). 11 Zie over de Meester van de Kleine Landschappen en diens mogelijke identiteit Sellink in Rotterdam/New York 2001, pp. 296-299. 12 New Hollstein 1998, nrs. 118-161. 13 New Hollstein 1998, dl. 1, p. 94 (onder nr. 1) en nr. 110. 14 New Hollstein 1998, dl. 1, p. 94 (onder nr. 2). it object is in het depot tekenaar: Hendrick Goltzius (Mühlbracht (Bracht-am-Niederrhein) 1558 - Haarlem 1617) materiaal en techniek: pen in bruine inkt, kaderlijnen met de pen in bruine inkt objectsoort: tekening afmetingen: 91 x 154 mm (9,1 x 15,4 cm) creditline: Bruikleen / Loan: Stichting Museum Boijmans Van Beuningen 1940 (collectie / collection Koenigs) inventarisnummer: H 253 (PK) signatuur: 'HG [ineen] 1603' gemonogrammeerd en gedateerd (linksboven, in pen in bruine inkt) inscripties: 'a 63992 / 166' (verso, linksonder, in potlood), '1799 WE. P 417 [417 doorgehaald] 48' (verso, onder voorgaande, in pen in bruine inkt), 'Goltzius / Lanna & Esdaile colls' (verso, middenonder, in pen en bruine inkt, onderstreept), 'WEsdaile' (verso, onder voorgaande, middenonder, in pen en bruine inkt), 'OXvx / H-inm.- ' (verso, rechtsonder, in potlood) watermerk: unknown figure in a shield, possibly a fragment (c.35x25 mm, on P3-4 from top; vV, 4P, very fine). [AE] [for image click thumbnail above the 'zoom in' option] conditie: recto: linksboven een watervlek; verso: papier- en lijmresten verzamelaarsmerken: W. Esdaile (L.2617 met '1799' en 'P48'), A. von Lanna (L.2773 met '166'), T. Straus-Negbaur (L.2459a), F.W. Koenigs (L.1023a) herkomst: William Esdaile (1758-1837), London (L.2617); his sale, London (Christie), 18-25 June 1840, no. 542 (?), together with another landscape, GBP 0.3.0, to White [Boon 1992, p. 199, under no. 108]; Adalbert Freiherr von Lanna (1836-1909), Prague, his (†) sale Stuttgart (Gutekunst) 6-11 May 1910, no. 277, RM 96 to art dealer Frederick Keppel (1845-1913), New York [copy RKD]; Mrs. Tony Straus Negbauer, Berlin, Grunewald; her sale, Berlin (Cassirer/Helbing), 25-26 November 1930, no. 48, RM 1250, to art dealer Nicolaas Beets (1878-1963), Amsterdam [copy RKD] for Franz W. Koenigs (1881-1941), Haarlem; on loan to the museum, 1935-1940; purchased with the Koenigs collection by D.G. van Beuningen (1871-1955), Rotterdam and presented to the Stichting Museum Boymans, 1940; on loan to the museum since 1940 tentoonstellingen: Rotterdam 1934, no. 49 (Hendrick Goltzius); Haarlem 1936, no. 13; Den Haag 1952, no. 42; Rotterdam/Haarlem 1958, no. 92; Brussel/Hamburg 1961, no. 1; Amsterdam 1967, no. V.32; New Brunswick 1983, no. 57; Cambridge/Montreal 1988, no. 34; Amsterdam 1993-1994, no. 314; Parijs/Rotterdam 2014, nr. 78 literatuur: Van Gelder 1933, p. 19, p. 52; Koomen 1934, pp. 306-307; Van Regteren Altena 1936, p. 90; Van Regteren Altena 1948, nr. 2; Haverkamp Begemann 1953, pp. 69-70; Van Gelder 1955, p. 24; Haverkamp Begemann 1959, p. 38; Reznicek 1961,dl. 1, p. 132 en nr. 404, dl. 2, ill. 381; Stechow 1966, pp. 17-18; Brussel/Rotterdam/Parijs/Bern 1968, pp. 64-65 (onder nr. 90); Parijs 1974, p. 58 (onder nr. 41); Gerszi 1982a, p. 17; Keyes 1984, p. 31 (nr. 5), p. 45 (nr. 9); Rotterdam/Washington 1985, p. 88; Londen 1986a, pp. 61-62, 63, 66,141; Amsterdam/Boston/Philadelphia 1987, pp. 23-24; München 1989, p. 34 (onder nr. 26); Luijten/Meij 1990, p. 77 (onder nr. 23); Boon 1992, dl. 1, p. 198 (onder nr. 107), p. 200 (onder nr. 108); Philadelphia 1992, p. 44 (nr. 19); Leeflang 1998, p. 67; Wood Ruby 1999, p. 64, 150 (nr. 551); Rotterdam/New York 2001, pp. 68-69, ill. 64; Amsterdam/New York/Toledo 2003, p. 201 (onder nr. 74) Dit object maakt deel uit van de bestandscatalogus Nederlandse tekeningen uit de vijftiende en zestiende eeuw. Kunstenaars geboren voor 1581
  7. Joannes and Lucas van Doetecum, after the Master of the Small Landscapes, Country Village with Church and Bridge, 1561, etching and engraving, 13.3 x 19.4 cm. Koninklijke Bibliotheek van België, Prentenkabinet, Brussels Fig. 4 Joannes and Lucas van Doetecum, after the Master of the Small Landscapes, Country Village with Church, 1561, etching and engraving, 13.2 x19.7 cm. Koninklijke Bibliotheek van België, Prentenkabinet, Brussels
  8. Claes Jansz. Visscher, Title page, from the Regiunculae, et Villae Aliquot Ducatus Brabantiae . . . series, 1612, etching, 10 x 15.5 cm. British Museum, London, 1936,1116.4 (artwork in the public domain) Claes Jansz. Visscher, Country Village with Church, no. 18 from the Regiunculae, et Villae Aliquot Ducatus Brabantiae . . . series, 1612, etching, 9.9 x 15.4 cm. British Museum, London, 1936,1116.20 (artwork in the public domain) Claes Jansz. Visscher, Village Road, no. 4 from the Regiunculae, et Villae Aliquot Ducatus Brabantiae . . . series, 1612, etching, 10 x 15.5 cm. British Museum, London, 1936,1116.6 (artwork in the public domain) Claes Jansz. Visscher, Village Street, no. 12 from the Regiunculae, et Villae Aliquot Ducatus Brabantiae . . . series, 1612, etching, 10.1 x 15.6 cm. British Museum, London, 1936,1116.14 (artwork in the public domain)
  9. Personifications of Diligence and Time (holding an hour-glass and scythe) on either side the coat of arms of Haarlem Engraving and etching
  10. Rondom Haarlem] Plaisante Plaetsen hier, meught ghy aenschouwen radt. Liefhebbers die geen tyt en hebt om veer te reijsen, Ghelehen buyten de ghenoechlijke Stadt, Haerlem of daer omtrent, koopt sonder lag te peijse. Claes Jansz. Visscher, Amsterdam, [1611]. Oblong kl 8to., nwe band, half-linnen, gemarmerd kartonnen omslag, gerestaureerd, met 6 van de 12 bladen in kopergravure. Overgebleven zijn: titelblad met allegorische voorstelling van ijver en tijd en bovenvermeld rijm (nr.1), het overzichtsblad met de namen der volgende landtschapiens en Vierbake t'Sandtvoordt (nr.2), Paters Herbergh (nr.4), Potjes Herbergh (nr.5), Plaijsante Plaets ae(n)de duy ka(n)t (nr.10) en Blekerye ae(n)de duyne gelegen (nr.11). Zeer zeldzaam.
  11. Claes Jansz. Visscher, Bleaching Fields Near the Haarlemmer Hout, no.8 from the Plaisante Plaetsen series, ca. 1611–12, etching, 10.3 x 15.6 cm. British Museum, London, 1987,1003.18
  12. rtist: Esaias van de Velde Completion Date: c.1614 Style: Baroque Series: Landschappen naar Esaias Genre: genre painting Technique: etching Dimensions: 5.8 x 9.7 cm Gallery: Rijksmuseum, Amsterdam, Netherlands Tags: winter, games-and-sport
  13. rtist: Esaias van de Velde Completion Date: c.1615 Style: Baroque Genre: cityscape Technique: chalk, ink Material: paper Dimensions: 8.7 x 17.8 cm Gallery: Rijksmuseum, Amsterdam, Netherlands Tags: cottages-and-farmhouses, churches-and-temples
  14. Artist: Esaias van de Velde Style: Baroque Genre: landscape Technique: etching Dimensions: 9.5 x 17.1 cm Gallery: Rijksmuseum, Amsterdam, Netherlands Tags: winter, countryside, bridges-and-canals
  15. Gezicht op Spaarnwoude met schaatsers Landschappen van oblong formaat (serietitel) Objecttypeprent Serienummer8/8 ObjectnummerRP-P-1898-A-20472 Catalogusreferentie Hollstein Dutch 299 Franken&van der Kellen 338 Opschriften / Merken verzamelaarsmerk, verso, gestempeld OmschrijvingFiguren op het ijs bij Spaarnwoude, vanuit het noord-oosten gezien. Rechts op de achtergrond Haarlem met de Sint-Bavokerk. Prent uit een serie van acht. Vervaardiging Vervaardiger prentmaker: Jan van de Velde (II) Plaats vervaardigingNoordelijke Nederlanden Datering1603 - 1641 Materiaal en Techniek Fysieke kenmerkenets Materiaalpapier Technieketsen Afmetingenplaatrand: h 150 mm × b 405 mm Onderwerp Wat village skates (winter sports) parts of church exterior and annexes: tower Waar Spaarnwoude Haarlem Sint-Bavokerk (Haarlem) Verwerving en rechten Credit line Legaat van de heer D. Franken, Le Vésinet Verwerving 1898 CopyrightPubliek domein Documentatie Jan van de Velde II to Dirk Vellert, Ger Luijten, Christiaan Schuckman, p. 97, cat.nr. 299 L'oeuvre de Jan van de Velde décrit, Daniel Franken, Johan Philip van der Kellen, p. 130, cat.nr. 338 Duurzaam webadres Als u naar dit object wilt verwijzen gebruik dan de duurzame URL: http://hdl.handle.net/10934/RM0001.COLLECT.333663 Vragen? Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over dit object? Laat het ons weten!
  16. 1617 raphic artist: Jan van de Velde (II) (Delft /Rotterdam 1593 - Enkhuizen 1641) publisher: Hendrick Hondius (I) (Duffel 1573 - Den Haag 1650) material/technique: etching type of object: print dimensions: 277 x 426 mm creditline: Legaat / Bequest: Dr. J.C.J. Bierens de Haan 1951 accession number: BdH 2377 (PK)
  17. itel(s)September September (titel op object) De twaalf maanden, met dorpsgezichten (serietitel) Objecttypeprent Serienummer9/12 ObjectnummerRP-P-1898-A-20300 Catalogusreferentie Hollstein Dutch 42 Franken&van der Kellen 158 Opschriften / Merken verzamelaarsmerk, verso, gestempeld OmschrijvingGezicht op een dorp aan een rivier, waarop een boot wordt ingeladen met manden en zakken; een dorp tussen Woerden en Alphen aan de Rijn, voorstellende de maand september. Bovenaan het bij deze maand behorende sterrenbeeld: weegschaal. Negende prent uit een serie van twaalf. Vervaardiging Vervaardiger prentmaker: Jan van de Velde (II) uitgever: Claes Jansz. Visscher (II) Plaats vervaardigingprentmaker: Noordelijke Nederlanden uitgever: Datering1618 Materiaal en Techniek Fysieke kenmerkenets Materiaalpapier Technieketsen Afmetingenplaatrand: h 276 mm × b 362 mm Onderwerp Wat September and its 'labours' landscape symbolizing September Libra (zodiacal sign of September) traffic on the water ferry canals, waters (in village) Waar Woerden Alphen aan den Rijn Verwerving en rechten Credit line Legaat van de heer D. Franken, Le Vésinet Verwerving 1898 CopyrightPubliek domein Documentatie Jan van de Velde II to Dirk Vellert, Ger Luijten, Christiaan Schuckman, p. 23, cat.nr. 42 L'oeuvre de Jan van de Velde décrit, Daniel Franken, Johan Philip van der Kellen, p. 81, cat.nr. 158 Duurzaam webadres Als u naar dit object wilt verwijzen gebruik dan de duurzame URL: http://hdl.handle.net/10934/RM0001.COLLECT.333145 Vragen? Ziet u een fout? Of heeft u extra informatie over dit object? Laat het ons weten!
  18. Het ponteveer, Esaias van de Velde, 1622 olieverf op paneel, h 75,5cm × b 113cm. Meer objectgegevens Een mijlpaal: niet eerder had een Hollandse schilder het eigen vlakke, waterrijke landschap op zo’n monumentaal formaat in beeld gebracht. De avond valt, het licht begint af te nemen. De rivier kronkelt zich glinsterend naar de horizon en de kijker wordt als vanzelf meegenomen, langs talloze figuurtjes, het beeld in.
  19. A Winter Landscape 1623, Esaias van de Velde Fullscreen Reset Download this image Explore the paintings Go to Artist A-Z Room 16 View Floorplan More paintings in this room Thinly painted with broad brushstrokes and muted colours, this painting illustrates van de Velde's innovative approach to landscape. He eliminated the picturesque and narrative detail seen in the work of his predecessors in favour of rendering an atmospheric effect. Esaias van de Velde played a pioneering role in the development of realistic landscape in Haarlem in the second decade of the 17th century. This painting dates from a few years after he had moved from Haarlem to The Hague.
  20. A Winter Landscape 1623, Esaias van de Velde Fullscreen Reset Download this image Explore the paintings Go to Artist A-Z Room 16 View Floorplan More paintings in this room Thinly painted with broad brushstrokes and muted colours, this painting illustrates van de Velde's innovative approach to landscape. He eliminated the picturesque and narrative detail seen in the work of his predecessors in favour of rendering an atmospheric effect. Esaias van de Velde played a pioneering role in the development of realistic landscape in Haarlem in the second decade of the 17th century. This painting dates from a few years after he had moved from Haarlem to The Hague.
  21. Jan van Goyen, 1627 Boijmans
  22. Artist Jan van Goyen (1596–1656) Link back to Creator infobox template wikidata:Q315996 Details of artist on Google Art Project Title Winter Scene on the Ice wikidata:Q18688244 Object type Painting Medium oil on panel Dimensions Height: 385 mm (15.16 in). Width: 600 mm (23.62 in). Current location Hallwyl Museum Link back to Institution infobox template wikidata:Q1142142 Accession number LSH_DIG4493 Object history English: Auction Colnaghis London 1897, Frederik Muller & Cie., Amsterdam, Bukowskis Stockholm, Wilhelmina von Hallwyl, Stockholm 1904 Notes More info at museum site Source/Photographer 4QFAgNp9a1OkxQ at Google Cultural Institute, zoom level maximum
  23. De afbeelding hierboven toont het schilderij Hooien door Jan van Goyen. Het kunstwerk is geschilderd in 1630. Het schilderij van Jan van Goyen is als ...
  24. De afbeelding hierboven toont het schilderij Hooien door Jan van Goyen. Het kunstwerk is geschilderd in 1630. Het schilderij van Jan van Goyen is als ...
  25. Filename: Molijn-de-Pieter-dunelandscape-Sun.jpg File size: 230.16 KB Image rating: Date added: 2011-02-12 11:50:24 Dimensions: 1138x808 Displayed: 3709 times Album: Pieter de Molijn (6 April 1595 – 23 March 1661) URL: http://artmight.com/Artists/Pieter-de-Molijn-6-April-1595-23-March-1661/Molijn-de-Pieter-dunelandscape-Sun-217035p.html Uploader: About user
  26. Dirck Bontepaert Van Santvoort. Date of Birth:1610. Date of Death:1680.
  27. Artist Salomon van Ruysdael (circa 1600/1603–1670) Link back to Creator infobox template wikidata:Q247005 Title Landschaft mit Bauerngehöft Date 1631 Current location Gemäldegalerie, Berlin Link back to Institution infobox template wikidata:Q165631 Berlin Source/Photographer User:Hajotthu
  28. File:Road in the Dunes with a Passenger Coach (1631) Salomon van ... commons.wikimedia.org1024 × 642Zoeken op afbeelding File:Road in the Dunes with a Passenger Coach (1631) Salomon van Ruisdae
  29. .
  30. . Materials: oil on canvas. Dimensions: 91 x 116.5 cm. Nr.: SK-C-1698. Source: https://www.rijksmuseum.nl/nl/ontdek-de-collectie/overzicht/salomon-van-ruysdael/objecten#/SK-C-1698,0. I have changed the contrast of the original photo
  31. thor Jacob Isaakszoon van Ruisdael (1628/1629–1682) Link back to Creator infobox template wikidata:Q213612 Description English: Dune Landscape with Shepherd and his Flock Date 1650s Medium oil on panel Dimensions 19.5 x 26 cm Current location Fondation Custodia Link back to Institution infobox template wikidata:Q3075420 Accession number 6484 Notes Acquired in 1952 Source/Photographer http://www.fondationcustodia.fr/ununiversintime/77_rui
  32. thor Jacob Isaakszoon van Ruisdael (1628/1629–1682) Link back to Creator infobox template wikidata:Q213612 Description English: Dune Landscape with Shepherd and his Flock Date 1650s Medium oil on panel Dimensions 19.5 x 26 cm Current location Fondation Custodia Link back to Institution infobox template wikidata:Q3075420 Accession number 6484 Notes Acquired in 1952 Source/Photographer http://www.fondationcustodia.fr/ununiversintime/77_rui
  33. Jacob van Ruisdael Wheat Fields c. 1670 Oil on canvas, 100 x 130.2 cm. Metropolitan Museum of Art, New York previous next
  34. thor Jacob Isaakszoon van Ruisdael (1628/1629–1682) Link back to Creator infobox template wikidata:Q213612 Description English: Dune Landscape with Shepherd and his Flock Date 1650s Medium oil on panel Dimensions 19.5 x 26 cm Current location Fondation Custodia Link back to Institution infobox template wikidata:Q3075420 Accession number 6484 Notes Acquired in 1952 Source/Photographer http://www.fondationcustodia.fr/ununiversintime/77_rui
  35. enaar [weergeven]Jacob van Ruisdael (1628/1629–1682) Koppeling naar dit kunstenaarsjabloon wikidata:Q213612 Titel English: View of Haarlem with Bleaching Grounds wikidata:Q15805700 Datum ca. 1665 Techniek olieverf op doek Afmetingen Hoogte: 62,2 cm. Breedte: 55,2 cm. Huidige locatie [weergeven]Kunsthaus Zürich link naar dit museum-sjabloon wikidata:Q685038
  36. thor Jacob Isaakszoon van Ruisdael (1628/1629–1682) Link back to Creator infobox template wikidata:Q213612 Description English: Dune Landscape with Shepherd and his Flock Date 1650s Medium oil on panel Dimensions 19.5 x 26 cm Current location Fondation Custodia Link back to Institution infobox template wikidata:Q3075420 Accession number 6484 Notes Acquired in 1952 Source/Photographer http://www.fondationcustodia.fr/ununiversintime/77_rui
  37. Bentvueghels in a Roman Tavern c. 1625 Pen in brown wash over a drawing in black chalk, 203 x 258 mm Staatliche Museen, Berlin
  38. Landscape with Morra Players - Oil on panel, 33,5 x 47 cm Szépmûvészeti Múzeum , Budapest
  39. Artist Thomas Wijck (circa 1616–1677) Link back to Creator infobox template wikidata:Q709404 Title Interior of a Cave Date circa 1640 Medium oil on panel Dimensions Height: 43 cm (16.9 in). Width: 35 cm (13.8 in). Current location Private collection Source/Photographer Web Gallery of Art: Inkscape.svg Image Information icon.svg Info about artwork
  40. Nicolaes Berchem - Wikimedia Commons commons.wikimedia.org4845 × 3697Zoeken op afbeelding Herderinnen en wasvrouwen bij een fontein in een zuidelijk landschap. ca. 1645-1646. Olieverf op paneel. 36,8 × 48,4 cm. Londen, Dulwich Picture Gallery
  41. Italian Landscape with Mountain Plateau (detail) 1655 Oil on panel Royal Collection, Windsor
  42. icolaes Pieterszoon Berchem (1621/1622–1683) Link back to Creator infobox template wikidata:Q711737 Nicolaes Pieterszoon Berchem (1621/1622–1683) Alternative names Nicolaes Berchem, Claes Pietersz. Berchem, Cornelis van Berchom, Nicolaes Berghen, Niclas Berghem, Claes Berighem, Nicolaes Berrighem, Claasz. van Haarlem, Claes Pietersen Description Dutch painter, draughtsman and etcher Date of birth/death 1621 or 1622 18 February 1683 Location of birth/death Haarlem Amsterdam Work period from 1642 until 1683 Work location Haarlem (1634?), Amsterdam (1639–1641), Italy (1642–1645), Haarlem (1642–1649), Bad Bentheim (1650), Italy (1651–1653), Haarlem (1656–1658), Amsterdam (1661–1670), Haarlem (1670–1674), Amsterdam (1677-18 February 1683) Title Italian Landscape.[1] Alternative title(s): Italianate landscape.[2] Date between 1635 and 1683 Medium oil on canvas Dimensions 121 × 195 cm (47.6 × 76.8 in) Current location Museum De Lakenhal Link back to Institution infobox template wikidata:Q2098586