tóm tắt câu hỏi và trả lời chương nội tiết

1. CHƯƠNG 9: Hệ Nội Tiết.
Câu 1: Tác dụng hormone GH:
a. Nguồngốc, bảnchất:
- tế bào ưa acid ở thùytrước tuyếnyên.
- polypeptide:191 aa, KLPT 22000.
b. Tác dụng:
- Tác dụnglênsựphát triểncơ thể:Tăng số lượng,kích thướctế bàocác mô,đặc biệtlàsự pt của sụn
liênhợphệ thốngxương.
+ Tăng phânchia tế bào  cơ thể lớnlên phát triểnphủtạng
+ Tăng quá trình cốt hóa xương xươngdài ra.
- Tác dụnglêncác quá trình chuyểnhóa
+ Chuyểnhóaprotid:
 Tăng vận chuyểnaa vàotế bào  tăng tổng hợppr
 Tăng hoạt động của mARN  tăngdịch mã tổnghợp pr
 Tăng hoạt động phiênmãcủa AND ARN  tăng tổnghợp pr,cung cấp nănglượng,vitamin.
 Giảm quátrình thoái hóapr, aa.
+ Chuyểnhóalipid:
 Tăng thoái hóa lipid ở mômỡ  giải phóngacidbéo  tăng sd acidbéođể cung cấp năng
lượng.
 Ức chế chuyểnhóaglucidthànhlipid.
 Tăng sd acidbéo làmnăng lượng,tiếtkiệmpr.
+ Chuyểnhóaglucid:
 Giảm sử dụngglucose làmnănglượng
 Tăng dự trữ glycogentrongtế bàođến mức bão hòa
 Giảm vậnchuyểnGlu vàotế bào  nồng độ Glu trongmáu tăng  đái đường.
- Tăng nồngđộ phosphortrong máunênkéotheoCa2+ vào máu.
- Kích thích tạo hồng cầu.
- Tăng hấp thuCa2+ ở ruột, dạ dày.
c. Điềuhòa:
- Điềuhòachủ yếubởi GRH và GIH ở vùngdưới đồi.

2. - Điềuhòabởi somatostatin
- Một số yếutố thể dịch: nồngđộ gluvà acid béotrong máu giảm, thiếupr kích thích bài tiếtGH
- Yếutố stress,luyệntậpgắng sức  tăng tiết.
Câu 2: HORMON TSH: hormone kíchthích tuyếngiáp.
a. Nguồngốc, bảnchất:
- tế bào ưa kiềmthùytrước tuyếnyên
- bản chất glycoprotein,dễ bị phânhủyở nhiệtđộcao, bị phângiải bởi protease.
b. Tác dụng:
- Tác dụnglêncấu trúc tuyếngiáp:
+ Kích thích tuyếnpháttriển
+ tăng sốlượngvà kích thước tế bào ở mỗi nang giáp.
+ Pháttriểnhệ thống maomạch ở nang giáp
+ Tăng biếnđổi các tế bào nanggiáp từ dạngkhối sang dạng trụ.
- Tác dụnglênchức năng tuyếngiáp:
+ Kích thích sự hoạt độngcủa tuyến
+ tăng khảnăng iodkếthợptyrosin
+ tăng phângiải thyroglobulindựtrựtrong nang
- Cơ chế: thôngqua cAMP.
c. Điềuhòa:
- Điềuhòabởi TRH ở vùngdưới đồi.
- Điềuhòangược âm tính bởi nồngđộ hormone tuyếngiáp,nôngđộ iodhữu cơ và thyrosin.
- estrogen,testosteroneứcchế bài tiếtTSH.
3. HORMON ACTH : kích thích tuyếnvỏthượngthận
a. Nguồngốc, bảnchất:
- tế bào ưa kiềmthùytrước tuyếnyên.
- polypeptide 39aa, KLPT 5000.

3. b. Tác dụng:
- Lêncấu trúc tuyếnvỏthượngthận: tăngsinhtế bào lớpvỏ,đặc biệtlàlớpbóvà lớplưới  tuyếnnở
to.
- Lênchức năngvỏ thượngthận:tăng sinhhormone cortisol.
- Sử dụnglàmnghiệmphápchẩn đoán phânbiệtnhượcnăng tuyếnvỏthượngthận nguyênpháthay
thứ phát.
- Tác dụnglênnão:tăng trí nhớ,liênquanđếnnỗi sợ hãi.
- Tác dụnglêntế bào sắc tố: có vai trò nhưMSH của thùy giữatuyếnyên.Thiếu:Bạchtạng. Thừa: mang
sắc tố da.
c. Điềuhòa:
- Điềuhòabởi nồng độ CRH ở vùngdưới đồi.
- Do nồngđộ cortisol trong máu:+ hoặc –
- Do stress:điềuhòa+
- Điềuhòatheonhịpsinhhọc: cao từ 6-8h, giảm đếnthấp nhất lúc23h.
4. HORMON PROLACTIN:kích thích bài tiếtsữa.
a. Nguồngốc, bảnchất:
- tế bào ưa acid thùytrước tuyếnyên.
- Polypeptide198 aa, KLPT 22500.
b. Tác dụng:
- Ở nữ giới:Kích thích phát triểntuyếnvũ,kích thích bài tiếtsữa trêntuyếnvú đã chịutác dụngcủa
estrogen.
- Namgiới:kếthợpvới testosterone kíchthíchsự phát triểncủa tuyếntiềnliệt.
c. Điềuhòa:
- Hoạt hóa bởi PRH và PIHở vùngdưới đồi.
- Dopaminở vùng dưới đồi ức chế
- Kích thích núm vúgây tăng bài tiết.

4. 5. HORMON FSH, LH: Kích thích tuyếnsinh dục.
a. Nguồngốc, bảnchất:
- tế bào ưa kiềmthùytrước tuyếnyên.
- Là glycoprotein: +FSH: 236 aa, 32000
+ LH: 215 aa, 30000.
b. Tác dụng:
- Nữgiới:
+ FSH:
 Kích thích phát triểnnang trứng
 Kích thích tăng sinhtế bàohạt lớpáo trong làm tế bào này tăngsản xuất và tiếtdịchnang.
+ LH:
 Phối hợpFSH làmnang trứng pháttriển,tiếtestrogen
 Làm tế bào lớpáo trongvà tế bào hạt biếnthànhthể vàng bài tiếtestrogen,progesterone.
- Namgiới:
+ FSH:
 Tác dụnglênbiểumôsinhtinh,tăngsản sinhtinhtrùng.
 Kích thích ống sinhtinhphát triển tăng kích thước tinhhoàn.
 Kích thích tế bào sertoli
+ LH: tăng số lượngkích thướctế bào kẽ Leydig tăng bài tiếttestosterone.
c. Điềuhòa:
- Điềuhòangược âm tính bởi hormone sinhdục
+ TestosterontácdụnglênGnRH ở vùngdưới đồi làchủ yếu
+ Estrogen,Progesterontácdụngtrực tiếplêntuyếnyên.
- Tác dụngđiềuhòangược dươngtính của estrogentrongthời kỳkinhnguyệt
- Inhibindotế bàosertoli vàtế bào hạt của hoàngthể ức chế bài tiếtFSH.
6. HORMON TUYẾN GIÁP:
a.Quá trình tổnghợp và bài tiếthormone tuyếngiáp:

5. - Quá trình tổnghợp:
muối iodua(thứcăn)  vc tích cực vàotế bào tuyếngiáp(màngđỉnh) ---peroxydase-----dạngoxyhóa
---iodinase--- gắniodvàotyrosin ----- MIT,DIT  trùng hợptheocặp thànhT3, T4  MIT, DIT, T3,
T4 gắn với thyroglobulinđi vàolòngnanggiáp
- Quá trình bài tiết:
Màng đình thòtua ra(chân giả) vây bắt chất kéotạo túi ẩm bào  đi vào tế bào lysosome tiếpcận,
giải phỏngenzyme thủyphânprotein  giải phóngT3, T4 khuếchtán vàomao mạch. MIT, DIT được
tách iodđể tái sử dụng.
- Vậnchuyểnhormone:
+ Gắn vào pr huyếttương,chủyếulà globulin,mộtphầnnhỏgắnvới albumin.
+ T4 nhanhchóngmất 1 Iod chuyểnthànhT3
+ T3, T4 bị bất hoạt rồi thải qua phân.
b. Tác dụng :
- Tác dụnglênsựphát triểncơ thể :
+ Kích thích sụn liênhợphoạtđộngsinhxương,tăngnhanhcốt hóaxươngdài.
+ Tăng pháttriểntổ chức thần kinhvà tổ chức cơ
 Thúc đẩy phát triểnnãotrong thời kỳ bàothai và nhữngnăm đầu sau sinh
 KếthợpGH điềuhòa sự pháttriểncân đối của các cơ quantrong cơ thể.
- Tác dụnglênchuyểnhóanăng lượng
+ Tăng hoạtđộng chuyểnhóa : tăng tốc độ pứ, tăngsử dụng oxy,tăngchuyểnhóa cơ sở
+ Tăng số lượng,kíchthước và hoạtđộng các ty lạpthể.
+ Tăng vậnchuyểnionqua màng dohoạt hóa Na+ K+ ATPase.
- Tác dụnglênchuyểnhóaglucid : Gây tăng trêncác mặt :
+ Tăng thoái hóa Glucose ở các tế bào.
+ Tăng phângiải glycogenthànhglucose ở gan
+ Tăng hấp thuglucose ở ruột.
+ Tăng tân tạo đườngtừ acid béovà acidamin.
+ Tăng bài tiếtinsulin.
- Tác dụnglênchuyểnhóalipid :Tăng trên các giai đoạn :

6. + Tăng thoái hóa lipid ở các mô mỡ dự trữ  acid béo,tăngoxyhóa acid béosinhnănglượng
+ Giảmnồng độ cholestoron, phospholipid,Triglicerid ở huyếttương.
- Tác dụnglênchuyểnhóaprotid:
+ Tăng tổnghợp protein
+ Tăng thoái hóa protein
+ Tăng tổnghợp mARN  tăng tổng hợppr, tăng hoạtđộng chức năng của tế bào,phát triểncơ
thể.
- Tác dụnglênhệ timmạch
+ Tác dụng lênmạchmáu: dãn mạch ngoại vi
+ Tăng nhịptim
+ tác dụngtăng huyếtáp (dotim đập nhanhvà mạnh)
- Tác dụnglênhệ thần kinhcơ:
+ Lênhệ thần kinhTW:
 Tăng hưng phấnhệ tk.
 Phát triểntổchức thầnkinhvề kích thước và chức năng.
+ Lênchức năng cơ: tăng hoạt hóasynap  rút ngắn thời giandẫn truyềnxungđộngqua synap:run.
- Tác dụnglêngiấcngủ
- Tác dụnglêncác tuyếnnội tiếtkhác: tăng bài tiết
- Tác dụnglêncơ quansinhdục,hô hấp, tiêuhóa…
c. Điềuhòa:
- Do nồngđộ TSH  TRH
- Nồngđộ iodvô cơ trong tuyếngiápcao  ức chế bài tiếtT3, T4.
- Lạnh,tác nhânstressgây giải phóngnhiềuTRH, TSH.
7. HORMON INSULIN
a. Tác dụnglênchuyểnhóaglucid:
- Tăng thoái hóa glu ở cơ: bình thường,tbcơ thấm yếu,insulinlàmtăngtínhthấm glucủa tb cơ  tăng
sử dụngglu của tb.

7. - Tăng dự trữ glycogen ở cơ: glutrong tế bào khôngsử dụng glycogen
- Tăng sự thunhập, dựtrữ, sử dụng glucose ở gan:
 sau ăn, nồngđộ glutrong máu cao  kích thích tụy bài tiếtinsulin bấthoạt phosphorylase,
tăng gluvào gan  tănghoạt tính glucogensynthease tổnghợpglycogen.
 Khi cơ thể hoạt động: C(glu) giảm giảmtiếtinsulin  tăngphosphorylase  tăng phângiải
glycogen.
 Quá nhiềugluvề gan:insulinchuyểnglucose  acidbéo lipoproteintíchtrữ ở mômỡ.
- Ức chế quá trình tân tạo đường do làmgiảm hoạttính các mentham giaquá trình này.
b. Tác dụng lênchuyểnhóalipid:
- Tăng tổng hợpacidbéotừ glucid(chỉ khi glucose quádư thừa)
- Tăng tổng hợptriglyceridetừacidbéođể dự trữ lipidở mômỡ: sau tổnghợptriglyceride,insulin ức
chế menlipase để giảmquátrình thoái hóa triglyceride,giảmgiải phóngacidbéovàomáu.
c. Tác dụnglênchuyểnhóaproteinvà sựphát triểncơ thể:
- Tăng tổng hợpvà dự trữ protein ở các tế bào:
 Tăng vận chuyểnaa vàotế bào (phối hợpvới GH)
 Tác dụnglênribosom:tăngtổng hợppr
 Tăng sao chépANDđể tạo mARN  tăng tổnghợp pr chức năng.
 Ức chế thoái hóa pr và aa
- Tác dụnglênsựphát triểncơ thể:Do làm tăngtổng hợppr  cơ thể phát triển.
d. Cơ chế điềuhòa:
- Cơ chế thể dịch:
+ Ảnhhưởngcủa nồngđộ glucose trongmáu: điềuhòa ngượcâm tính.
+ Nồngđộ aa tăng  tăng bài tiếtyếu,nếuphối hợpgluthì tăng mạnh hơn
+ Vai trò của một sốhormone:gastrin,secretin,cck(hormone tiêuhóa)  giúphấpthuglucose
tốt hơn
+ Hormonnội tiết:glucagon,GH, cortisol,…kíchthích bài tiếtyếu.
- Cơ chế thần kinh:kích thích giaocảm và phó giaocảm gâytăng tiếtnhẹ.
8. HORMON ALDOSTERON:
a. Tác dụng:

8. - Tăng tái hấpthu Na+ và bài tiếtK+ ở ống thận : asdosteron hoạthóa hệ gennhântế bào  tăng
tổng hợpenzymvàpr vận chuyển tăng kênhNa+ K+ ATPase
- Tác dụnglênthể tích dịch ngoại bàovà huyếtáp động mạch :
+ Do tăng hấpthu Na+  áp suất thẩmthấu tăng  kéonướcvào dịchngoại bào  V tăng,
Huyếtáp tăng.
+ Giảmbài tiếtasdosteron :Na+ mất nhiều thế tích dịchngoại bào,máu giảm shock
K+ dịch ngoại bào tăng  tim đập yếu
- Tác dụnglêntuyếnnướcbọt,tuyếnmồhôi,sự hấp thu ở ruột : tăng hấp thụ Na+
b. Điềuhòa:
- Nồngđộ Na+ : điềuhòa ngược âm tính
- Nồngđộ K+ dịch ngoại bào : Nồngđộ K+ tăng  tăng tiếtaldosteron.
- Vai trò hệ ReninAngiotensinAldosteron :
Huyếtáp động mạch thận giảm tbcận cầu thận tăng tiếtrenin tạo angiotensinIIcótác dụngco
mạch và tăng tiếtaldosteron  huyếtáptăng lại.
9. CORTISOL :
a. Tác dụnglênchuyểnhóaglucid :
- Kích thích tân tạo glucid,do :
+ tăng hoạttính enzyme chuyểnaathànhglucose và glycogentrongtb
+ Tăng huyđộng aa từ các mô ngoài gan  tăngaa trong gan  tăng tân tạo đường.
- Giảm sửdụng glucose ở tế bào: giảmvừa phải,do ức chế sự oxyhóaNADH thànhNAD+  ức chế
ngượcquá trình đường phân.
 Cortisol gâytăng nhẹ đườngmáu.
b. Tác dụng lênchuyểnhóaprotein:giảmprở tb ngoài gan, tăng pr ở gan
- Giảm pr ở tế bào ngoài gan: giảmtổng hợpvà tăng thoái hóa pr, ức chế hình thành ARN,giảmvc aa
vào tế bào.
- Tăng vận chuyểnaa từ máuvào tb gan  tăng tổnghợppr ở gan, tăng tân tạo đường.
- Tăng nồngđộ aa huyếttương.
c. Tác dụnglênchuyểnhóalipid:

9. - Tăng huyđộng mỡ ở gan và mô mỡ  tăng nồng độ acidbéotrong máu
- Tăng oxyhóa acidbéođể tạo năng lượng phân bốlại mỡ trong cơ thể.
d. Các tác dụngkhác:
- Tác dụngchốngviêm:giảmtất cả các giai đoạncủa quátrình viêm, ứcchế từ sớm
+ Ổnđịnh mànglysosome:giảmgiải phóngenzyme
+ Ức chế enzyme phospholipase A2:enzyme tổnghợpprostaglandin,leutrokin…
+ Giảmsốt do ức chế interleukin-1.
- Tăng chống dị ứng: docortisol ức chế tổnghợp histamine,serotoninm…
- Tác dụngchốngstress:
- Tác dụnglênchuyểnhóamuối nước:tăng hái hấpthu Na+ ở ống thận
- Tác dụnglêntế bào máu và hệ miễndịch:
- Tác dụnglêncác tuyếnnội tiếtkhác
e.Điềuhòa bài tiết:
Vùngdưới đồi (CRH)  thùytrước tuyếnyên(ACTH)  tuyếnvỏthượngthận(cortisol)