Goras (feb-2018)

ghghghghghghghghghghgh
ababababababababababab
1
økkuhMk ❁
MktÃkfo
«k. zkp. h{uþ Ãktzâk
15-{kunLkLkøkh MkkuMkkÞxe
{w.økZzk(Mðk.)rs.çkkuxkË
:: MktÃkkËf {tz¤ ::
«k. zkp.h{uþ ÃktzÞk
{ku.9925942888
{nkðeh¼kE ¾k[h
{ku.9904603071
÷û{ý {ktzkýe
{ku.9374176086
«¼kfh {kuËe
:: {wÿý MÚkkLk ::
M{]rík ykìVMkux, MkkuLkøkZ
{ku. 98249 44401
rºk{krMkf
økkuhMk
ð»ko-6 Mk¤tøk ytf-23, ÃkuEs-40 íkk. 1 Vuçkúwykhe 2018
Lkf÷ :- 625
: {qÕÞ :
y{qÕÞ
fwykoLk yLku ¼økðËTøkeíkk
çktLku Ä{oøkútÚkku {Lku ÃkMktË Au : {rhÞ{
{rhÞ{ ykrMkV rMkrÆfe. íku yuf {wÂM÷{ çkk¤k Au.
{wÂM÷{ Ãkrhðkh{kt sL{e Au. íkuLku çk[ÃkýÚke s MkËT¼kð
yLku þktríkLkk ÃkkX ¼ýkððk{kt ykÔÞk níkk. íkuLkk rÃkíkk Ãkºkfkh
nkuE íku{ýu ÃkwºkeLku ©uc rþûký ykÃkðk{kt fkuE fMkh çkkfe hk¾e
Lknkuíke, LkkLkfze {rhÞ{Lku Ãký ¼ýðkLkku, ðkt[ðkLkku sçkhËMík
þku¾ níkku, íkuLkk nkÚk{kt su ÃkwMíkf ykðu íku ðkt[e Lkk¾íke. Mfq÷Lkk
ÃkkXâÃkwMíkfku WÃkhktík ½h{kt ykðíkkt Mkk{krÞfku yLku MkkrníÞLkk
ÃkwMíkf Ãký ykíkwhíkkÚke ðkt[íke.
{rhÞ{u Ãkkt[ ð»koLke ðÞu s {B{e-ÃkÃÃkkLkk {køkoËþoLk
nuX¤ rËÔÞ fwykoLk ðkt[ðk {ktzâwt. þYykík{kt yuLku fux÷wtf
Mk{s{kt Lkk Ãký ykðíkwt. yuLku Lkk Mk{òÞ íÞkhu yu íkuLkku yÚko
ÃkÃÃkkLku ÃkqAe ÷uíke. {rhÞ{ Mfq÷{kt íkuLkk õ÷kMk{kt nt{uþk «Úk{
Lktçkhu hnuíke. Ãkhtíkw fux÷kf rËðMkku çkkË yuLke fux÷ef çkkçkíkku
æÞkLk{kt ykðíkk íkuLkk rÃkíkk ®[ríkík ÚkE økÞk. yu ð¾íku íku Lkð
ð»koLke níke. yuf rËðMk {rhÞ{u íkuLkk rÃkíkkLku ÃkqAâwt : ‘‘ÃkÃÃkk,
{khk õ÷kMk{kt {kuxk ¼køku ®nËw rðãkÚkeoyku s fu{ Auú?
{rhÞ{Lkk yk «&™Úke íkuLkk rÃkíkk rð[kh{kt Ãkze økÞk.
íku{ýu rð[kÞwO fu, {rhÞ{ nsw LkkLke Au yLku Ä{oLke çkkçkík{kt
Ãký íkuLkk {Lk{kt fkuE MktþÞ Lk nkuðku òuEyu. yus s rËðMku

ghghghghghghghghghghgh22
abababababababababababøkkuhMk ❁
íku{ýu ÃkkuíkkLke ËefheLku çkeò Ä{kuoLke çkkçkík{kt
Ãký {krníke ykÃkðkLkwt rð[kÞwO.
{rhÞ{ hkus fwykooLk ÃkZíke níke Ãkhtíkw
íkuLkk ÃkÃÃkkyu çkeò ÄkŠ{f økútÚkku suðk fu
çkkEçk÷, økeíkk yLku økwÁ økútÚkMkknuçk Ãký íkuLku
÷kðe ykÃÞk. íkuyku RåAíkk níkk fu çkk¤fe
çkeò Ä{kuoLkwt Ãký ¿kkLk {u¤ðu, suÚke íku {kuxe
ÚkkÞ íÞkhu Mk{ksLkk yLÞ Ä{eo ÷kufku MkkÚku
n¤ðk-{¤ðk{kt fkuE {w~fu÷e Lkk hnu. {rhÞ{
nðu økeíkk ðkt[ðk ÷køke.
©e{ËT ¼økðËTøkeíkkLkk fux÷kf &÷kuf
Mk{sðk{kt íkuLku {w~fu÷e Ãkzðk ÷køke íkku íkuýu
økeíkkLkk ytøkúuS yLkwðkËLkku Mknkhku ÷eÄku.
økeíkkLkk çkkuÄÚke íku «¼krðík ÚkE. økeíkk
WÃkhktík íku çkkEçk÷ Ãký ðkt[íke nkuE Mfq÷{kt
íkÚkk {nkuÕ÷k{kt íkuLke [[ko Úkðk ÷køke. çkÄktLku
yu ðkíkLkwt ykùÞo níkwt fu, Mfq÷ yÇÞkMk
WÃkhktík {rhÞ{Lku ÄkŠ{f økútÚkku ðkt[ðkLkku
Mk{Þ fuðe heíku {¤u Auú?
{rhÞ{ fnu Au : ‘fux÷kf ÄkŠ{f økútÚkku
ðktåÞk çkkË {k÷q{ Ãkzu Au fu Ëhuf Ä{o «u{
yLku y®nMkkLke s þe¾ ykÃku Au. {kLkðíkkÚke
ðÄw ©uc fkuE Ä{o LkÚke. fkuE Ãký Ä{o
çkeòyku «íÞu LkVhík fhðkLkwt rþûký ykÃkíkku
LkÚke. òu ÷kufku Ãkkuíku su Ä{oLkk Au íku Ä{oLkk økútÚk
WÃkhktík çkeò Ä{kuoLkk økútÚkkuLkku yÇÞkMk fhu íkku
ËwrLkÞk{kt ÄkŠ{f LkVhíkLkwt Lkk{kurLkþkLk Lk hnu.
{kºk 12 ð»koLke ðÞLke {rhÞ{
{wtçkELke fkuM{kuÃkkur÷xLk Mfq÷Lkk Aêk Äkuhý{kt
¼ýu Au. íkuLku WËqo, ®nËe, ytøkúuS yLku
MktMf]ík{kt Mkkhe Mk{s Au. íku sux÷e ©ØkÚke
fwykoLkLke ykÞkíkku ÃkZu Au yux÷e s MknsíkkÚke
økeíkkLkk &÷kuf Ãký çkku÷e þfu Au. Úkkuzk Mk{Þ
Ãknu÷kt íkuLke Mfq÷{kt yuf ½ku»kýk fhðk{kt
ykðe fu ¼økðËTøkeíkk [uÂBÃkÞLkrþÃk {kxu yuf
MÃkÄko Þkuòþu. íku{kt ¼køk ÷uðkLkwt VhrsÞkík
LkÚke Ãkhtíkw suLke RåAk nkuÞ íku Lkk{ LkkUÄkðe
þfu Au. {rhÞ{Lku yk MÃkÄkoLke ¾çkh Ãkzíkkt s
íku ¾wþ ÚkE økE. økeíkk íkuLke ÃkMktËøkeLkwt ÄkŠ{f
ÃkwMíkf níkwt.
½uh ykðeLku íkuýu ÃkÃÃkkLku fÌkwt : ‘ÃkkÃkk, nwt
©e{ËT ¼økðËTøkeíkk [uÂBÃkÞLkrþÃkLke MÃkÄko{kt
¼køk ÷uðk {ktøkwt Awt.’
íkuLkk ÃkÃÃkkyu fÌkwt : çkuxk, íkLku ÷køkíkwt
nkuÞ fu íkwt økeíkk rðþu Mk{sý Ähkðu Au íkku íkwt
yð~Þ íku MÃkÄko{kt ¼køk ÷u.
yk MÃkÄko RLxhLkuþLk÷ MkkuMkkÞxe Vkuh
r¢»Lkk fkuÂLMkÞMkLkuMk (RMfkuLk) îkhk ykÞkursík
ÚkE níke. íku{kt Aêk ÄkuhýÚke ËMk{k Äkuhý
MkwÄeLkk Ãkkt[ nòh çkk¤fkuyu ¼køk ÷eÄku.
íkiÞkhe {kxu MktMÚkk íkhVÚke çkk¤fkuLku ‘økeíkk’
MktçktÄe ÃkwMíkfku WÃk÷çÄ fhkððk{kt ykÔÞk.
{rhÞ{u yu ík{k{ ÃkwMíkfkuLkku æÞkLkÃkqðof
yÇÞkMk fÞkuo. MÃkÄko {w~fu÷ níke. ©e{ËT
¼økðËTøkeíkk yk{uÞ yuf øknLk økútÚk Au.
{rhÞ{ fnu Au : ‘yk MÃkÄko {kxu {Lku {khk
xe[hu ½ýe {ËË fhe. {u MktMf]íkLkk &÷kufku ÞkË
fÞko. {khk xe[hu y½hk &÷kufkuLkku yÚko Mkh¤
þçËku{kt Mk{òÔÞku. {Lku ÷køÞwt fu
{nk¼khíkLkk ÞwØ ð¾íku ¼økðkLk ©ef]»ý yLku
yswoLk ðå[u su MktðkË ÚkÞku níkku íku{kt SðLkLkku
Mkkh AwÃkkÞu÷ku Au.’

3
økkuhMk ❁
õ÷kMkxe[h MkÃkLkk çkúñktzfh fnu Au :
‘{rhÞ{ ¼ýðk{kt ¾qçk nkurþÞkh Au. ßÞkhu
økeíkk [uÂBÃkÞLkrþÃkLke MÃkÄko ykðe íÞkhu íkuýu
¾qçk Ãkrh©{Ãkqðof yÇÞkMk fÞkuo. íku yíÞtík
rþMíkçkØ rðãkÚkeoLke Au {Lku íkuLkk Ãkh LkkÍ Au.’
{rhÞ{u [uÂBÃkÞLkrþÃk{kt WíMkkn¼uh
¼køk ÷eÄku yLku Ãkrhýk{ ykÔÞwt íÞkhu çkÄk s
ykùÞo[rfík ÚkE økÞk. {rhÞ{ ík{k{
çkk¤fku{kt «Úk{ Lktçkhu ykðe. íkuLku 100{ktÚke
100 {kõMko {éÞk. {rhÞ{Lkk [nuhk Ãkh
¾wþe níke. íku fnu Au : ‘{U økeíkkLkwt yæÞÞLk
{kºk yux÷k {kxu Lknkuíkwt fÞwO fu nwt
[uÂBÃkÞLkrþÃk Síkwt Ãký {U økeíkk yux÷k {kxu
øknLkíkkÚke ðkt[e fu nwt íkuLku Mk{S þfwt yLku
íkuLkk çkkuÄLku SðLk{kt Wíkkhe þfwt.’
yu ÃkAe {rhÞ{ ykrMkV rMkrÆfe yk¾k
Ëuþ{kt ‘økeíkk [uÂBÃkÞLk’Lkk Lkk{u {þnqh ÚkE.
{nkhk»xÙLke rðÄkLkMk¼k{kt íkuLku MkL{krLkík
fhðk{kt ykðe. hk»xÙÃkrík «ýð {w¾So yLku
ðzk«ÄkLk LkhuLÿ {kuËeyu Ãký {rhÞ{Lku
ÃkkuíkkLkk fkÞko÷Þ{kt çkku÷kðeLku íkuLkwt MkL{kLk
fÞwO.
{rhÞ{ fnu Au : ‘nwt su fktE fhe þfe
Awt íku {khk {B{e-ÃkÃÃkkLkk fkhýu fhe þfe Awt.
½h{kt y{u [kh ¼kE-çknuLk Aeyu. y{Lku
çkÄktLku yu s þe¾ððk{kt ykÔÞwt Au fu, ykÃkýu
çkÄkyu çkeò Ä{kuoLkwt Ãký MkL{kLk fhðwt
òuEyu.’
{rhÞ{Lku þuh-þkÞheLkku Ãký þku¾ Au.
yuf {þnqh þkÞhLke ÃktÂõíkyku Mkt¼¤kðíkk íku
fnu Au : ‘{I y{LkÃkMktË nqt {uhu þnuh{U Ëtøkk
hnLku Ëku, {ík çkkxku {wÍu ÷k÷ ykih nhu htøk{U,
{uhe Aík Ãku rºkhtøkk hnLku Ëku.’
{rhÞ{Lkk {k VhnkLkk fnu Au : {khe
ËefheLku Ëuþ{kt ¾qçk MkL{kLk-«u{ {éÞk íkuÚke nwt
¾wþ Awt. nwt WB{eË fÁt Awt fu ík{k{ ÷kufku
ÃkkuíkkLkk çkk¤fkuLku yuðe s íkk÷e{ ykÃku suÚke
Ëuþ{kt fkÞ{ {kxu y{Lk (þktrík) MÚkÃkkÞ.’
{rhÞ{ fnu Au : ‘fwykoLk yLku økeíkk
çkuW Ä{oøkútÚkku {Lku ÃkMktË Au.’
ËuþLkk Lkuíkkyku ßÞkhu Ä{oLkk Lkk{u ðkux
çkUf Q¼e fheLku ÷kufkuLku rð¼krsík fhe hÌkk
Au íÞkhu yuf LkkLkfze Ëefhe {rhÞ{ íku{LkkÚke
ðÄw ©uc Au. ykÃkýu RåAeyu fu yuf rËðMk
{rhÞ{ ËuþLke Lkuíkk çkLku. MknwÚke {kuxe
LkkUÄÃkkºk ðkík yu Au fu {rhÞ{Lku W¥kh«Ëuþ
Mkhfkhu Yk. 11 ÷k¾Lkwt RLkk{ «ËkLk fÞwO Ãkhtíkw
{rhÞ{u íku hf{ MkrðLkÞ Ãkhík {kuf÷eLku
MkhfkhLku sýkÔÞwt fu yk hf{ sYrhÞkíkðk¤k
økheçk çkk¤fku {kxu ðkÃkhðk{kt ykðu.
Mkk¼kh : «uhf fÚkkyku-2, ÷u. ËuðuLÿ Ãkxu÷
nfkhkí{f ð÷ý
ËwrLkÞk{kt çkÄwt s ykÃkýu Äkheyu fu
RåAeyu íku{ Úkíkwt LkÚke. ykÃkýe yuf Ëkuhe
EïhLkk nkÚk{kt Au yLku çkeS ykÃkýk
ÃkkuíkkLkk nkÚk{kt. SðLkLku su{ ðk¤eþwt íku{
ð¤þu. Ëhuf ÃkrhÂMÚkríkLkkt Mkkhkt-LkhMkkt ÃkkMkkt
nkuÞ Au. nt{uþkt Mkkhkt ÃkkMkkt ykÃkýk nkÚk{kt
ykðu íku sYhe LkÚke. ‘Mktíkku»k’ þe¾ðku. Ëhuf
ÃkrhÂMÚkríkLke Mkkhe çkksw òuíkkt þe¾ðþku íkku
SðLkLkku {kuxku {{o íku{Lku Mk{òE sþu.

{khk SðLk Ãkh {khkt {kíkkLke yMkh þe
nþu íku rðþu rð[kh fhðk òô Awt íkku {Lku yuðe
AqxeAðkE yMkh íkku fþe {¤íke LkÚke. Ãký
{khk yk¾kÞu SðLk WÃkh {khkt {kíkk s
ÃkÚkhkÞu÷kt nkuÞ íkuðwt ÷køÞk fhu Au. {Lku {khk
SðLkLkku fkuE Ãký yøkíÞLkku íkçk¬ku yuðku
Ëu¾kíkku LkÚke su{kt {Lku {khkt {kíkk yLku íku{Lke
¾wþe-Lkk¾wþe rðþu ÏÞk÷ Lk ykÔÞku nkuÞ, yufu
çkLkkð yuðku szíkku LkÚke su{kt yu {kíkk fux÷kt
çkÄkt hkS fu fux÷kt çkÄk Ëw:¾e Úkþu, fu ÚkÞkt
nkuík, íku rðþu rð[kh Lk ykÔÞku nkuÞ.
yuLkwt yuf fkhý yu nþu fu yu {kíkk yLku
nwt yufçkeòLkkt SðLk{kt yux÷kt çkÄkt ðýkE
økÞkt níkkt fu ð»kkuo MkwÄe y{u yufLkku çkeòÚke
y÷øk heíku rð[kh s Lknkuíkkt fhe þfíkkt.
yu{ ÚkÞwt fu{ fu nwt Lkð fu ËMk ð»koLkku níkku
íÞkhu {khk rÃkíkk [kÕÞk økÞk. y{khk Mk{økú
fwxwtçkLkk SðLkLkku yu yuf yíÞtík fÁý rËðMk
níkku. 1918Lkwt ð»ko níkwt. Ëuþ¼h{kt RLV÷w-
yuLÍk {nkhkuøk íkhefu Vu÷kE økÞku níkku yLku
nt{uþk fux÷eÞ ®sËøkeykuLkku ¼kuøk ÷uíkku níkku.
y{u ÃkkuhçktËh{kt ðMkíkkt. ÍkÍku ¼køk
{wtçkE{kt ðMkLkkhk {khk rÃkíkk Ãký íÞkhu
ÃkkuhçktËh{kt níkk. yuf rËðMk íku{Lku íkkð
ykÔÞku. {khkÚke ºkýuf ð»ko {kuxe çknuLkLku Ãký
ykÔÞku. zkìõxhkuyu RL^÷wyuLò ònuh fÞkuo.
çkÄkLkk {kuríkÞk {he økÞk.
ºký-[kh rËðMk ÃkAe yuf Mkðkhu ykX
ðkøku {khe çknuLk {]íÞw Ãkk{e. íku su ykuhzk{kt
{khk SðLk Ãkh {khkt {kíkkLke yMkh
níke íkuLkk çkkswLkk s ykuhzk{kt {khk rÃkíkk
Ãkzâk níkk. {k rçk[khkt yuf ykuhzk{ktÚke
çkeò ykuhzk{kt yktxk {khíkkt hnuíkkt níkkt. Ãkwºke
{he økÞk Aíkkt íku{LkkÚke hze þfkíkwt Lknkuíkwt,
fu{fu çkeò ykuhzk{kt Ãkzu÷k rÃkíkk íkuLku rðþu
ÃkqAâk fhíkk níkk.
zk½wyku ykÔÞk. shkÞu yðks Lk ÚkkÞ
íkuLke Mknwyu Mkt¼k¤ ÷eÄe. {khkt {kLkk
þçËku{kt fnwt íkku, ‘½h{ktÚke fqíkÁt fkZe òÞ
yu{ rçk[khe AkufheLku fkZe økÞk.’ Lku rÃkíkk
ÃkqAíkk hÌkk, ‘fu{ Au yuLkuú?’ Lku {k Ãkhkýu {kU
Ãkh nMkðk suðwt fheLku sðkçk ykÃkíkkt hÌkk :
‘yksu Xef Au nkU. ík{u ®[íkk Lk fhíkk.’
®[íkk fhðk çkkÃkw ÍkÍwt hkufkÞk Lkne.
[khuf f÷kf ÃkAe çkÃkkuhu çkkhuf ðkøÞkLke
ykMkÃkkMk íku Ãký [kÕÞk økÞk. ½h{kt hne økE
íku{Lke rðÄðk ÃkíLke–suýu yuf s rËðMk{kt
Ãkrík yLku Ãkwºke økw{kÔÞkt níkkt, yLku yÄkuo
yýMk{sw yuðku Lkð-ËMk ð»koLkku çkk¤f nwt—
suLku Mkøkktðnk÷kt ÃkkuíkkLku ½uh WÃkkze økÞkt níkkt.
{kuxkt çknuLk {wtçkE{kt MkkMkhu níkkt, {kuxk¼kE
{wtçkE{kt þk¤kyu síkk.
hkuðkÞwt nþu, fqxkÞwt nþu, Akíke Vkxe òÞ
yuðwt á~Þ Q¼wt ÚkÞwt nþu {khk ½h{kt—fu{ fu
çkkÃkw [k÷eMkLkk Ãký Lknkuíkk Lku çknuLk {kºk
çkkh–íkuhLke s níke. Ãký yu fþkLke {Lku ¾çkh
LkÚke. {Lku íkku {kºk íku hkíkLke s ¾çkh Au–
ßÞkhu çknkhLkkt [kÕÞk økÞkt níkkt yLku nwt ½uhu
ykÔÞku níkku íÞkhu {khkt {kíkkyu ÃkkuíkkLkk

5
økkuhMk ❁
¾ku¤k{kt {Lku Mkwðkze, ykt¾{kt ykðíkkt yktMkwLku
çk¤Ãkqðof hkufe, nuík¼Þko yðksu {Lku fÌkwt níkwt :
‘íkkhu {wtÍkðkLkwt LkÚke, nkU, ¼kE, yksÚke
nwt s íkkhku çkkÃk Ãký Awt yLku íkkhe {k Ãký Awt.’
íku ð¾íkLkku íku{Lkku [nuhkuú! «u{, yLku
ykðk Ëw:¾Lku Ãký {khe nXkðíke yuLkk ÃkhLke
{¬{ rLkýoÞkí{fíkkú! yksu ykx÷kt ð»kuo Ãký
yu [nuhku {khe Lksh Mkk{u ÃkÚkhkE hnu÷ku
Ëu¾kÞ Au yLku {Lku fkuE ysçk ykïkMkLk
{¤e hnu Au. {khk SðLk{kt {khk rÃkíkk LkÚke
yuðwt {Lku fËeÞu ÷køÞwt LkÚke íkuLkwt {wÏÞ fkhý yu
{kíkk yLku yu{Lkk s MktMfkh {u¤ðeLku
QAhu÷k yu{Lkk Ãkwºk, {khk {kuxk¼kE, yu{
nwt {kLkwt Awt.
rÃkíkkS níkk íÞkhu Ãký ÍkÍwt íkku {khu
{kíkkLke MkkÚku s hnuðkLkwt Úkíkwt. ÄtÄkÚkuo çkkÃkw
çknwÄk {wtçkE{kt ðMku. Úkkuzk {rnLkk Ëuþ{kt
ykðu. fkuEf ðkh y{u {wtçkE{kt sEyu. Ãký
çkkfeLkku Mk{Þ íkku Ëuþ{kt nwt yLku {khkt {k s
nkuEyu.
{k Mkðkhu yÃkkMkhu òÞ. nwt Ãký òô.
hkíku, siLk {nkMkíkeyku økk{{kt nkuÞ íkku íÞkt
òÞ. nwt Ãký MkkÚku òô. íÞkt økÞkt nkuÞ íkku hkíku
{kLke {tz¤e ykðu. íku ÷øk¼øk y¼ý
†eykuLke økkuceyku nwt yíÞtík hMkÃkqðof
Mkkt¼¤wt. yuLkk WÃkhÚke {khk SðLkLke yuf
{kuxe yLku yíkqx ©Øk yu çktÄkE økE fu
y¼ý yux÷u y¿kkLke Lkrn.
{khk SðLk{kt nwt fux÷e çkÄe Mkwrþrûkík
†eykuLkk Ãkrh[Þ{kt ykÔÞku Awtú! yux÷u íkku fne
þfwt Awt fu {khkt {k, {khkt Akuxe fkfe, {khk
rÃkíkkLkkt VkuE yLku {khk {rýðuðký ðøkuhu
†eyku ¼ýu÷e fþwt Lknkuíke, Ãký SðLk rðþuLkk
¿kkLk{kt, ÓËÞLke fw{kþ{kt yLku søkík íkhVLkk
yr¼øk{{kt íkuyku yk çkeS †eyku fhíkkt she
Ãký Qíkhíke Lknkuíke.
{k LkkLkÃkýÚke s fhfMkh þeÏÞkt níkkt.
Ãkrík f{kíkk níkk, Ãký MkkËkEÚke Sððwt yuLku
s çktLku SðLkLkwt Ãkh{ æÞuÞ {kLkíkkt níkkt.
yuÚke ½ýk {kLku ÷ku¼e fnuíkkt.
nwt òuíkku fu íku ðkík çknw ¾kuxe Lknkuíke.
Mkkz÷ku Vkxâku nkuÞ íkku MkktÄeMkktÄeLku
Ãknuhu, ½e Zku¤kE òÞ íkku íkuLku MkwfkE sðk Ëu
yLku Úkesu yux÷u ÃkkAwt fMk÷k{kt ÷E ÷u,
Lkfk{ku ÃkiMkku ðkÃkhe LkkÏÞku nkuÞ íkku Äq¤ fkZe
Lkk¾u—yux÷u ÷ku¼e íkku ¾hkt s. Ãký ÃkkAkt
yuðkt ÷ku¼e Lkrn Ãký. {rý÷k÷ fkuXkhe
çkkhzku÷eLkk Vk¤k{kt Mkku YrÃkÞk {køkðk ykÔÞk
íkku yu{Lku çku nòh YrÃkÞk ykÃke ËeÄu÷k.
y{khe MktçktÄe yuf økheçk çknuLk çknw
{wtÍkELku ÃkiMkk {kxu yu{Lke ÃkkMku hkuE íkku yuLku
ykïkMkLk ykÃke {ËË fhðk õÌkwt. ¼kE, çkLke
sEþwt {kLke y[fkðk ÷køÞk yux÷u ÃkkuíkkLkk
ytøkík rnMkkçk{ktÚke YrÃkÞk çku nòh yu
çknuLkLku ¾kLkøke{kt ykÃke ËeÄk—yu hf{
ÃkkAe fËeyu {¤ðkLke LkÚke yuLke Ãkqhe ¾çkh
nkuðk AíkktÞ.
yk çkÄwt òuÞwt Au yux÷u yu{Lkwt yuf Mkqºk
{Lku çkhkçkh ÞkË hne økÞwt Au :
‘Vkxu÷kt MkktÄu÷kt fÃkzktÚke {kýMku
÷ksðkLkwt LkÚke, Ãký Mkk{ku nkÚk ÄheLku fkuE
{køkðk ykðu íkku íkuLku ÃkkAwt ðk¤ðkÚke ÷ksðkLkwt
Au.’
swLkðkýe ¾hkt {khkt {k. Lku yu{Lke

heíkhMk{ Ãký swLkðkýe s. þYþYLkk økktÄe
yu{Lku øk{u Lknª. yu{ yk Mkhfkh suðe
Mkhfkh ykðe xqtfe Ãkkuíkzeðk¤kÚke ¼køke sþu
ftEú?’ yuðwt økk{Lke †eyku MkkÚku nt{uþkt çkku÷u.
nwt økktÄeðk¤kyku{kt ¼¤wt yu yu{Lku øk{u Lknª.
{Lku ðkhu Ãký ¾hkt. Ãký Lk {kLkeLku, y{khk
økk{Lkk fkÃkzLkk {kuxk ðuÃkkheLke ËwfkLk ykøk¤
MkíÞkøkún fhðk ßÞkhu nwt çkeò MkkÚkeËkhkuLke
MkkÚku ÷ktçkku ÚkELku MkqE økÞku, íÞkhu yu, ¾çkh
Ãkze nþu yux÷u, çkÄktLku ¾qtËíkkt {khe ÃkkMku
ykðe ÃknkUåÞkt. çkÄk ykøk¤ {Lku ÃkkAku ÷E
sðkLkku ¼ðkzku Lk fhu íkku MkkÁt, {Lku ÚkÞwt. yu
{khe ÃkkMku Lke[kt Lk{e økÞkt. {khk fkLk ykøk¤
{kuZwt ÷kðeLku fnu :
‘nðu òusu nkU Ëefhk, su ÚkkÞ íku. íkkhk
çkkÃkLkwt Lkk{ Lknª çkøkkzíkku.’ çkMk, íku{Lkk
{Lk{kt ®sËøke¼h h{íkwt fkuE Ãkkºk nkuÞ íkku yu
yk, ‘íkkhk çkkÃk.’
Lkð-ËMk ð»koLke ô{hu rÃkíkkneLk ÚkÞu÷k
{Lku {khk çkkÃk rðþu, þe ¾çkh nkuÞú? Ãký
íku{Lke su yuf íkusMðe, ¾zík÷, rðãk«u{e,
økwóËkLkr«Þ, fwxwtçkðíMk÷ {qŠík {khk {Lk{kt
MkËkÞ Í¤fe hne Au íku yk {khkt {k îkhk
Mkkt¼¤u÷e ðkíkku {khVík s—fkuE Mkqºkku fu
MkËwÃkËuþ îkhk Lknª—{khk {Lk{kt Ãkrík¼Âõík
fkuLku fnuðkÞ íkuLkku MkwMÃkü ÏÞk÷ ykðe økÞku Au.
fkuE f÷kfkh «íkeík fhkðe þfu yuðku ÏÞk÷,
fkuE WÃkËuþf økku¾kÔÞu hk¾u yuðku Lknª.
Ãkrík¼Âõík íkku òýðk {¤e, Ãký fËk[
Lkezhíkk Ãký yu{Lkk SðLk{ktÚke s òýðk
{¤e nþu. fËe yuðk øk¼hkE Lk òÞ,
¼÷¼÷k Mkk{u Ãkzu íkkuÞ ÃkkuíkkLku Mkk[e ÷køkíke
ðkík {qfu Lknª, Lku fkuEÚkeÞ zhu Lkrn.
yuÚkeMíkku Þ{ÚkeÞ Lkrn zÞko nkuÞ Lkuú? yu
{hðk Ãkzâkt níkkt, 1935{kt. zçk÷
LÞw{kurLkÞk íÞkhu {xe þfu yuðku hkuøk Lknkuíkku
økýkíkku.
íku rËðMku {khk yuf r{ºk ykÔÞk. íku{Lke
ÂMÚkrík òuELku fnu :
‘{kS øk¼hkíkk Lkrn nkU, Mkkhkt ÚkE
sþku.’
yuðe, ïkMkLke íkf÷eVLke yMkÌk
ÂMÚkrík{kt Ãký yu nMke Ãkzâkt–Lkhðwt ÷køku yuðwt
fÌkwt :
‘¼kE, {U õÞkt ÃkkÃk fÞko Au íku {khu
øk¼hkðkLkwt nkuÞú?’
çknuLku ÃkqAâwt, ‘{k, ¼kELku çkku÷kðe ÷ô
Ëuþ{ktÚkeú?’
{khk {kuxk¼kE íÞkhu Úkkuzk Mk{Þ {kxu
Ëuþ{kt økÞk níkk. {k yLku çknuLk {khe òuzu
{wtçkE{kt níkkt.
‘{Lku nðu fkuE{kt {Lk hÌkwt LkÚke, çknuLk.
{khu fkuELku çkku÷kððwt LkÚke.’
ykðkt yu {khkt {kLke {khk SðLk
WÃkhLke Aqxe ÃkkzeLku çkíkkðe þfkÞ yuðe fkuE
yMkh nwt çkíkkðe þfwt ¾hkuú? nwt íkku yux÷wt s
fne þfwt fu nwt Ãk¤uÃk¤u íku{Lku yLkw¼ðe hÌkku Awt.
{khk SðLk{kt yux÷u íkku {khe ‘‘fwtze’’ Lkk{Lke
ðkíkko{kt {khkÚke ÷¾kE økÞwt Au Lku fu, ‘{k, {k,
çkÄktÞ ík{Lku ¼q÷e økÞkt Au, {k, Ãký nwt, ßÞkt
MkwÄe Sðeþ Lku íÞkt MkwÄe.....’
nðu {khu Ãký ÍkÍwt SððkLkwt çkkfe hÌkwt

7
økkuhMk ❁
LkÚke. yLku yuÚke {Lku ¾kíkhe Au fu {khk
SðLk{kt {U ¼÷u yLkuf «rík¿kkyku ÷eÄe nkuÞ
yLku íkkuze nkuÞ, Ãký yk yuf «rík¿kk íkku nwt
íkkuzðk {køkwt íkkuÞ {khkÚke íkqxu íku{ LkÚke.
{khk Ãknu÷k ÃkwMíkf ‘÷íkk yLku çkeS
ðkíkku’Lkk yÃkoý{kt {U {kLku MktçkkuÄeLku ÷ÏÞwt
níkwt :
‘[nwt sL{kusL{ rþþw íkws nwt, Lku {kík {ws íkwt.’
yu ÷ÏÞwt íÞkhu ykuøkýºkeMk ð»koLkku níkku.
yksu çkkUíkuh ð»kuo Ãký {khu yu s fnuðkLkwt Au
fu :
‘[nwt sL{kusL{u rþþw íkws nwt, Lku {kík {ws íkwt.’
Mkk¼kh : íkeÚkkuo¥k{, ÷u. økw÷kçkËkMk çkúkufh,
Mkt. ¼qÃkuLÿ WÃkkæÞkÞ
¼økðkLk çkwØLkk rþ»ÞkuLkk {Lk{kt «&™
QXâku fu çkÄkLku Mkw¾ òuEyu Au. íkku yk Mkw¾
õÞkt {¤uú? Mkw¾ Au õÞktú?
«&™ ¼økðkLk çkwØ Mk{ûk {wfkÞku.
íku{ýu MkwtËh heíku yk¾e ðkík Mk{òðe.
¼økðkLk çkwØu çkÄk r¼Ï¾wykuLku yuf
Mkðk÷ fÞkuo, {Lku sýkðku fku {økÄLkku hkò
®çkrçkMkkh Mkw¾e Au fu Lknªú? hkòLku íkku rLkíÞ
{nu÷{kt hnuðkLkwt. hkò suðwt Mkw¾ fkuELku Lknª’
çkÄkyu fÌkwt ‘nk, hkò ®çkrçkMkkh íkku
Mkw¾e s fnuðkÞ.’
¼økðkLk çkwØu ykøk¤ ÃkqAâwt, ‘hkò
þkLku ÷eÄu Mkw¾e Auú? ík{Lku þwt ÷køku Auú?’ hkò
ÃkkMku {nu÷ Au, Mk¥kk Au, hks Au, ¾òLkku Au,
ËkMk-ËkMke Au, hkýeyku Au, fwtðh-fwtðheyku Au,
çkÄwt s Au. hkò ÃkkMku Ãký yuf MkíÞ yu Ãký
Au fu òu yk çkÄk MkkÄLkku{ktÚke yuf Ãký ykuAwt
ÚkkÞ íkku hkòLku Ëw:¾ ÚkkÞ. ¾Át Lku. nðu {khku
«&™ Au fu hkò ÃkkMku yuf Ãký MkkÄLk Lk nkuÞ
yLku Mkkð yufktík nkuÞ íkku hkò Ëw:¾e-Ëw:¾e
ÚkE òÞ, yu Mkk[wt fu Lkneú?’
¼økðkLk çkwØLke ðkík Mkkt¼¤eLku rþ»Þku
Úkkuzk {tºk{wøÄ ÚkE økÞk.
¼økðkLk çkwØu ykøk¤ Mk{òðíkk fÌkwt,
‘‘hkòLkk Mkw¾Lkku ykÄkh MkkÄLkku Ãkh Au yux÷u
ynª yuf ðkík rMkØ Au fu yrÄf ði¼ð nkuÞ
íkku {kýMkku yrÄf Mkw¾ {u¤ðu yu ðkík ¾kuxe
Au. íkuLkwt Mkw¾ MkkÄLkku Ãkh yð÷tçku Au.’
rþ»Þyu ÃkqAâwt, ‘«¼w, íkku Mkk[wt Mkw¾
õÞkt, fE heíku {¤uú?
¼økðkLk çkwØu fÌkwt. ‘su {kýMk ykuAk{kt
ykuAk MkkÄLkkuÚke Mkw¾e Úkíkkt þe¾u íkuLku Mkw¾
{¤u. Mktíkku»ke {Lkw»Þ {kºk ÃkkuíkkLke rLkhktíkLke
çkuXf{ktÚke Mkw¾ {u¤ðu, suLkwt {Lk çkÄk hkøkîu»k
Akuze çkuXwt nkuÞ íku Mkw¾ {u¤ðu. yux÷u ¾Át Mkw¾
hkøkîu»k rðLkkLkk {Lk{kt Au. {Lk{kt s Mkw¾ ðMku
Au yLku {Lk{kt s Ëw:¾ ðMku. çknkhLkk çkeò
fkuE MkkÄLk fu fkhý{kt Mkw¾ ðMkíkwt LkÚke. {kxu
s {LkLkku SíÞku søkík Síke þfu Au. Mkw¾ yLku
Ëw:¾Lke ÷køkýeyku {Lk s Mksuo Au yLku {Lk
ßÞkhu þktík yLku rLk{o¤ ÚkkÞ íÞkhu [khuçkksw
Mkw¾ s Mkw¾ AðkÞ Au. {kxu {LkLku rLkíkktík
rLk{o¤ hk¾ku.
¼økðkLk çkwØLke ðkýe ytíkh{kt Wíkkhe
rþ»Þkuyu íkuLku «ýk{ fÞko.
Mkk¼kh : þçËu þçËu þýøkkh. ÷u. nuíkk¼q»ký
Mkw¾Lkwt {q¤

‘‘ykunku rLkøk{ Mkknuçk, ykðku, ykðku.
{U íkku Mkkt¼éÞwt níkwt fu ík{u y{urhfk [kÕÞk
økÞk Aku. õÞkhu ykÔÞkú?’’
rLkøk{ Mkknuçk yLku nwt yuf s MktMÚkk{kt
¼ýkðíkk. yu {khkÚke ÃktËhuf ðhMk {kuxk.
Ãkhtíkw yux÷k {¤íkkðzk fu y{u Mkkhk r{ºkku
çkLke økÞk. yu òu fu rð¿kkLkLkk yæÞkÃkf níkk.
Ãký yu{Lku f¤k{kt Mkkhku hMk níkku. yuÚke
y{khe {iºke Ãkktøkhe. rhxkÞh ÚkELku yu{Lku
økk{ çkiíkq÷ [kÕÞk økÞk. yksu yu{Lku Mkkð
y[kLkf òuELku ¾qçk ¾wþe ÚkE.
‘‘ík{u Xef s Mkkt¼éÞwt níkwt, nwt {khk
Ëefhk ÃkkMku y{urhfk [kÕÞku økÞku níkku. Ãkhtíkw
çknw Ëw:¾Ë ÃkrhÂMÚkrík{kt ÃkkAwt ykððwt Ãkzâwt.’’
{khk ykøkúnÚke yu{ýu Ãkqhe ðkík
Mkt¼¤kðe–
{khu A Ëefhe Lku yuf Ëefhku. Ayu
ËefheLku Ãkhýkðe. Ëefhku ¼ýðk{kt ¾qçk s
nkurþÞkh. Mkkhe Mfku÷hrþÃk {¤e yux÷u
y{urhfk økÞku. íÞkt yk¾e ÞwrLkðŠMkxe{kt «Úk{
ykÔÞku. çknw Mkkhe Lkkufhe {¤e yLku íÞkt s
yuf y{urhfLk Akufhe òuzu ÃkhÛÞku. çku Ëefhk
ÚkÞk. y{u ¾qçk hkS ÚkÞk. Úkkuzk ð¾ík ÃkAe
{khe ÃkíLkeLkwt yðMkkLk ÚkE økÞwt, nwt Mkkð
yuf÷ku ÚkE økÞku. Ëefhkyu ÷ÏÞwt fu ÃkÃÃkk,
y{Lku ík{khe ®[íkk hÌkk fhu, ík{Lku y{khe
®[íkk ÚkÞk fhu, yuLkk fhíkkt ík{u íÞktLke çkÄe
«kuÃkxeo ðu[eLku ynª ykðe òð. yuf÷k õÞkt
MkwÄe hne þfþkuú?
½zÃký fkuýu ÷tçkkÔÞwt hu
{Lku yuLke ðkík Xef ÷køke. çkiíkq÷{kt
{khk Mkkík {fkLkku níkkt. yu{ktÚke A ðu[e
LkkÏÞkt. Mkkík{wt ðu[ðkLkku Sð Lk [kÕÞku. yu
ÃkAe nwt yuLke ÃkkMku y{urhfk [kÕÞku økÞku. íÞkt
Ãkwºk-Ãkrhðkh òuELku ¾qçk hkS ÚkÞku. MkwtËh
y{urhfLk ðnwLku YÃkk¤k çku Ãkkiºk. ykÚke ðÄw
{khu þwt òuEyuú?
Ãkhtíkw nS íkku yuf ðhMkuÞ ÃkqÁt Lknkuíkwt
ÚkÞwt. íÞkt yuf Mkzf Ëw½oxLkk{kt {khku Ëefhku
{kÞkuo økÞku. {khk Ãkh íkku òýu yk¼ íkqxe
Ãkzâwt. f¤ ð¤íkk rð[kÞwO fu su ÚkðkLkwt níkwt yu
íkku ÚkE økÞwt. nðu þwt fhðwt, ËefhkLkku
yÂøLkMktMfkh fhðku fu ÃkAe çkÄk su{ fhu Au
yu{ fhðwt. nwt íkku rð[kh s fhíkku hÌkku Lku
ðnwyu þçkLku ËVLkkðe ËeÄwt. {Lku Lk økBÞwt Ãký
ykðe LkkLke ðkíku ðnw òuzu ðktfwt Ãkkzðwt MkkÁt
Lknª yu{ rð[kheLku [qÃk hÌkku. Úkkuzk rËðMk
ÃkAe hMíkk{kt yuf ÃktrzíkS {¤e økÞk. yu{Lku
òuELku ÚkÞwt fu rËøktðík ÃkwºkLkk ykí{kLke þktrík
{kxu f{Mku f{ þktríkÃkkX s fhkðe ÷ô.
hrððkhu yu{Lku ykððk {kxu fÌkwt suÚke ðnw
nksh hne þfu. ÃkkuíkkLkk ÃkríkLkk M{hý{kt Úkíkku
yk fkÞo¢{ òuELku yuLku MkkÁt ÷køkþu.
ÃkqsLk-Mkk{økúe Ãktrzík ÃkkuíkkLke MkkÚku s
÷kðu÷k. þktríkÃkkX þY ÚkÞku. ðnw ½h{kt
Lknkuíkkt. ykðíkkt s økwMMku ÚkELku çkkuÕÞkt, ‘‘yk
þwt ík{kþku Auú? yk ynª Lknª [k÷u. çktÄ fhku
yk Ä®íkøk.’’ yuýu þktríkÃkkX çktÄ fhkðe ËeÄku.
y{Lku yuLkwt yk ð÷ý yÃk{kLksLkf ÷køÞwt
Ãký nwt [qÃk hÌkku.

9
økkuhMk ❁
yk ðkíkLku nS ÃktËhuf rËðMk Lknª ÚkÞk
nkuÞ, íÞkt yuf rËðMk yuýu fÌkwt, ‘‘Þw ykuÕz
{uLk, ík{u RÂLzÞk [kÕÞk òð. {Lku ík{khe
sYh LkÚke.’’
Mkkt¼¤eLku nwt íkku íÞkt s ¾kuzkE økÞku.
çkÄwt ðu[eMkkxeLku ykÔÞku níkku. nðu õÞkt sEþú?
{U fÌkwt, ‘‘ðnw çkuxk, shk rð[kh fhku, yk
çkk¤fku {kÁt ÷kune Au, yu{Lku nwt Mfq÷u ÷E
sEþ, ÷E ykðeþ, yu{Lku ¼ýkðeþ,
çkòhuÚke þkf-ÃkktËzwt ÷E ykðeþ. ík{Lku
çkLkíke {ËË fheþ, çkkuòYÃk Lknª Úkkô.’’
‘‘{Lku ík{kheÞ sYh LkÚke yLku
çkk¤fkuLkeÞ sYh LkÚke. yu{Lku nwt nkuMxu÷{kt
{kuf÷e ËEþ. nwt MkkÁt f{kô Awt. yu{Lkwt ¾[o
WÃkkze þfwt Awt. òu ½xþu íkku {khku çkeòu Ãkrík
ÃkqÁt Ãkkzþu. nwt LkðuMkhÚke ®sËøke þY fheþ.
yk ÷Ãk {Lku Lk òuEyu. ík{u ðnu÷e íkfu
RÂLzÞk [kÕÞk òð.’’
yk{ yuýu {Lku ½h{ktÚke ÷øk¼øk fkZe
{qõÞku. MkkÁt fÞwOLku yuf {fkLk hnuðk ËeÄwt. íku{
çkUf{kt Ãký ÃkiMkk Au. yux÷u Mkkð nkÚkuÃkøku LkÚke
ÚkE økÞku. ðå[u ðå[u ËefheykuLku ½uh Ãký síkku
hnwt Awt. {khe yuf Ëefhe ynª Au. Úkkuzk rËðMk
hneLku ÃkkAku çkiíkq÷ [kÕÞku sEþ. n{ýkt {Lku
87{wt [k÷u Au. {urzf÷ MkkÞLMku ykÃkýe ô{h
ðÄkhe ËeÄe Au. yLku hkushkus ðÄkhíkwt òÞ
Au. Ãkhtíkw yu ykÃkýe su ô{h ðÄkhu Au, yu íkku
Au ½zÃkýðk¤e ÃkkA÷e ô{h. yk çkwëe ô{h
÷ELku ykÃkýu þwt fhðkLkk níkkú! y{urhfkLkk s
yuf økðLkohu fnu÷wt–Senior American
citizens have a moral duty to die in
time (y{urhfLk ð]ØkuLke Vhs Au fu Mk{Þ
hnuíkkt rËðtøkík ÚkE òÞ.) yksu ykÃkýu íÞkt
ð]ØkuLkwt «{ký rËðMkkurËðMk ðÄe hÌkwt Au,
ykðíkkt 30 fu 40 ð»kkuo{kt Mkhfkhe
Lkkufheyku{kt f{o[khe fhíkkt ÃkuLþLkhkuLke MktÏÞk
ðÄw ÚkE sðkLke Au. çkk¤fku çknw {w~fu÷eyu
òuðk {¤þu. ßÞkt swyku íÞkt ð]Øku s ð]Økuú!
yuðwt LkÚke fu Ãku÷e y{urhfLk ðnw níke yux÷u
yuLkku ÔÞðnkh ykðku hÌkku. ¼khíkeÞ ðnw Ãký
yk fhe þfu Au. ðkík yu Au fu WÃk¼kuõíkk
MktMf]ríkLkk yk Þwøk{kt su ðMíkwLkku fkuE WÃkÞkuøk
LkÚke. yu Lk òuEyu–ÃkAe yu Íkzw nkuÞ fu ð]Ø
{k-çkkÃk. ykÃkýu íÞkt Ãký yk ÂMÚkrík ykðe
hne Au. ÷ktçkw SðLkkhu yk ÂMÚkrík {kxu íkiÞkh
hnuðwt òuEyu.
{U fÌkwt –rLkøk{ Mkknuçk ík{khe ðkík
Mkk[e Au. çknw ÷ktçke ô{h yr¼þkÃk s Au.
Ãkhtíkw {hðwt ftE ykÃkýk nkÚkLke ðkík LkÚke.
ykÃkýLku yu ÃkMktË fhðkLkku yrÄfkh LkÚke fu
ykÃkýu {hþwt fu{ yÚkðk õÞkhu, Ãký ykÃkýu
yux÷wt sYh Lk¬e fhe þfeyu fu Sðþwt fu{
yíÞkhu.
yuf {kýMku fÌkwt níkwt fu {kÁt MðÃLk yu
Au fu {kuxku ÚkELku nwt LkkLkku çkk¤f çkLkðk RåAwt
Awt. rð¿kkLk Úkfe ykÃkýu {kuxe ô{hLkk íkku ÚkE
þfþwt, Ãký LkkLkk çkk¤fLke su{ ykÃkýLku fkuE
[knþu Lknª. Ãknu÷kt ykÃkýu fnuíkk–½zÃký
fkuýu {kufÕÞwt hu, nðu fnuþwt – ½zÃký fkuýu
÷tçkkÔÞwt huú!
Mkk¼kh : LkrËÞk øknhe Lkkð ÃkwhkLke,
÷u. y{]ík÷k÷ ðuøkz

Mkku¤ ð»koLke fw{¤e ô{hu {kuxk¼køkLke
Akufheyku yheMkk{ktÚke {kU çknkh Lk fkZu íÞkhu
yk Akufheyu Vk{koMÞwxef÷ ftÃkLke{kt Lkkufhe
÷E ÷eÄe níke. nk÷{kt AÔðeMk ð»koLke yk
Þwðíke ‘ðMkw÷e’Lke òuELx {uLku®søk rzhuõxh
Au. ðý¼hÃkkE fhkÞu÷ ÷kuLkLke’ ðMkw÷e fhíke
yk yuf{kºk ftÃkLke Au. ßÞkt {kºk †eyku îkhk
÷kuLk ðMkq÷kÞ Au. økwtzk, Ãkêk fu ¼kE÷kuøk îkhk
Lknª.
✽ ✽ ✽
Mkku¤ð»koLke ô{hu {kuxk¼køkLke
Akufheyku yheMkk{ktÚke {kU çknkh Lk fkZu íÞkhu
yk Akufhe Ëðk çkLkkðíke ftÃkLke{kt Lkkufheyu
÷køke økE níke. yksu AÔðeMk ð»koLke
ELËkuhLke yk Ë{Ëkh Ëefhe ‘ðMkq÷e’ Lkk{Lke
ftÃkLkeLke ‘òuELx {uLku®søk rzhuõxh’ Au. ykLkwt
fk{ ðMkq÷eLkwt s Au. {kºk †eyku îkhk [k÷íke
rðïLke yuf{kºk ‘÷kuLk rhfðhe’ ftÃkLke. ík{u
õÞkhuÞ ðMkq÷e Úkíke òuE Auú? {æÞ{ðøkeoÞ
^÷uxku fu ÍqtÃkzÃkèeyku{kt ÷kuLk ¼hÃkkE Lk fhe
þfLkkhLkk nk÷nðk÷ fhe Lkk¾íkk Ÿ[k,
ÃkzAtË, òzk, {kU{k ÃkkLk [kðíkk, nkÚk{kt çku-
ºký [uELkku Ãknuhu÷k økÍLke xkEÃkLkk Ãkêkyku
òuÞk Auú? fhs Lk ¼he þfLkkhLku yk
Ãknu÷ðkLkku ½h{ktÚke Ãknuhu÷k fÃkzu çknkh VUfu
Au, íku{Lkku Mkk{kLk hVuËVu fhe Lkk¾u Au íkÚkk
nkfkuxk–Ãkzfkh fheLku økk{Lku ¼uøkwt fhu Au.
òu fu {tsq ¼krxÞk ÃkkLk LkÚke ¾kíke,
fhs fZkðLkkh fer{Þkøkh : {tsq ¼krxÞk
‘ðMkq÷e’
MktsÞË¥k suðk íkuLkk ¾¼k fu {MkÕMk LkÚke.
ÃkkuíkkLke ykìrVMkLkk rðþk¤ xuçk÷Lke ÃkkA¤
çkuXu÷e yk AÔðeMk ð»keoÞ Þwðíke ÃkkuíkkLke ô{h
fhíkktÞ LkkLke, Lkkswf yLku Lk{ýe ËeMku Au.
{tsq ¼krxÞk ‘ðMkq÷e’ Lkk{Lke ÷kuLk
rhfðhe ftÃkLkeLke ‘òuELx {uLku®søk rzhuõxh’
Au. yk ftÃkLkeLke ¾krMkÞík yu Au fu ynª {kuxk
¼køkLke ðMkq÷e fhLkkh yusLx †eyku Au.
ðMkq÷eLkk yu{.ze. Ãkhkøk þkn fnu Au,
‘‘yu Ãký {tsqLkku s ykErzÞk níkku. yk ftÃkLke
{U {kºk þY fhe Au. Ãkhtíkw yksu y{khe þk¾
{kºk {tsqLku fkhýu Au.
yk{ íkku {rnLku 25000/–Lkku ðfhku
fhíkku yk yuf ‘MkkEz rçkÍLkuMk’ níkku, Ãkhtíkw
yksu Ëuþ¼h{kt y{khe AÔðeMk þk¾kyku Au,
xLkoykuðh 500 fhkuz Au íkÚkk ¼khíkLke ðeMk
hk»xÙeÞf]ík çkìLfku ðMkq÷e {kxu y{khe Mkuðkyku
÷u Au. yLku nk, yk çkÄw {kºk ykX ð»koLkk xqtfk
økk¤k{kt yk RLËkuhLke ¼u¤-Ãkqhe yLku [kx
¾kíke Akufheyu fhe çkíkkÔÞwt Au.
hnMÞ þwt Au yk MkV¤íkk ÃkkA¤ú? nkuE
þfu fu yk Mkku¤ ð»koLke Akufheyu ÃkíLke fu
Ëefhe Úkðk fhíkkt fkuE ðÄw MkkÁt fk{ fhðkLkku
rLkÄkoh fÞkuo nkuÞ....su ÄkÞwO nkuÞ íku fhe
çkíkkððk f{h fMke nkuÞ...su ík{u Ãký fhe s
þfkuú!
✽ ✽ ✽

11
økkuhMk ❁
ELËkuhLkk yuf ÄtÄkËkhe fwxwtçk{kt {tsqLkku
sL{ ÚkÞku.
‘‘{khk rÃkíkkS R÷uõxÙef÷ yÃ÷kÞLMk-
Lkku ÄtÄku fhíkk. {khu yuf {kuxe çknuLk íkÚkk yuf
LkkLkku ¼kE Au. nwt ð[uxú! ¼ýðk{kt ykÃkýu
Xef Xuf fnuðkEyu íkuðk ¾hk. çknw nkurþÞkh
íkku nwt õÞkhuÞ Lk níke. Ãkhtíkw {Lku yLkw¼ð
÷ELku s fktEÃký þe¾ðwt øk{u. ÃkwMíkrfÞk
¿kkLkLkku Lku ÚkkuÚkkLkku {Lku ¼khu ftxk¤ku.
çkkh{k Äkuhý çkkË ÷ktçkw ðìfuþLk {¤u íku
Ãknu÷kt s {U Lk¬e fÞwO ¼÷u Lku {rnLku Ãkkt[Mkku
{¤u. ykAe Ãkkík¤e Lkkufhe þkuÄe ÷uðe. nS
íkku {khe çkkh{kLke Ãkheûkk [k÷w s níke.
CBSE çkkuzo{kt çku ÃkuÃkh ðå[u ½ýeðkh [kh-
Ãkkt[ rËðMkLke hòyku Ãkzu. yk Ëhr{ÞkLk {U
íkku RLxhÔÞq ykÃkðk {ktzâk. RLËkuh{kt çkkh{wt
ÃkkMkLku Lkkufhe{kt ÃkMktËøkeLkku ¾kMk yðfkþ íkku
Lk s nkuÞ Ãký nwt íkku ÷kufkuLku {¤ðk yLku
«uÂõxf÷ ¿kkLk {u¤ððk fkuEÃký Lkkufhe fhðk
íkiÞkh níke.
{Lku ‘íkwr÷fk RLxhLkuþLk÷’ Lkk{Lke
LkkLkeþe Vk{ko ftÃkLke{kt rhMkuÃMkrLkMx íkhefu
Lkkufhe {¤e økE. yk ftÃkLkeLkk {kr÷f y{khk
fkixwtrçkf r{ºk Ãkhkøk þkn níkk. 2003Lke
1÷e yur«÷u {khe çkkh{kLke Ãkheûkk Ãkíke yLku
çkeS yur«÷Úke nwt Lkðe Lkkufhe{kt òuzkE økE.
LkkufheLkk Ãknu÷k s rËðMku {kr÷fu yuf MkkuLkuhe
Mk÷kn ykÃke.....
‘‘SðLk{kt ¾hu¾h fktE fhe çkíkkððwt
nkuÞ {tsq, íkku fkuEÃký fk{ fhðk{kt LkkLk{ Lk
hk¾eþ. ‘rhMkuÃMkLk’ yux÷u fkuEÃký ykurVMkLkku
ftxÙku÷YÃk, yk¾e ykurVMkLkk Ëhuf rzÃkkxo{uLx
rð»ku ynª þe¾ðk {¤u.
ºký s rËðMk{kt {Lku yfkWLx
rzÃkkxo{uLxLke sðkçkËkhe MkkUÃkðk{kt ykðe. {U
çkkh{kLke Ãkheûkk fku{MkoLkk rð»kÞku MkkÚku ykÃke
níke íkuÚke nðu {khu ‘xu÷e’Lkwt Mkku^xðuh þe¾ðkLkwt
níkwt. Úkkuzk s Mk{Þ{kt nwt rnMkkçkku WÃkhktík
fk[k {k÷Lke ¾heËeLkwt fk{ Ãký þe¾ðk ÷køke.
y{khe ftÃkLkeLkwt {wÏÞ fk{ yk s níkwt. y{u
yuÂõxð Vk{ko RLøkúurzÞLMk’ (API)–yÚkkoíkT
Ëðk{kt ðÃkhkíkku fk[ku {k÷Lkk ðuÃkkhe níkk.
y{kÁt fk{ {k÷Lke {kºk ÷u-ðu[Lkwt níkwt.
çkLkkððkLkwt Lknª.
nwt rð¿kkLkþk¾k{kt ¼ýe íkku Lk níke.
Ãkhtíkw {Lku òýeíke Ëðkyku{kt ðÃkhkíkk {q¤
hMkkÞýkuLke Mk{s ¾qçk s ÍzÃkÚke Ãkzðk
÷køke. Ëk.ík. ËËoþk{f Ëðkyku{kt ‘rzõ÷kuVìLkuf
MkkurzÞ{ ðÃkhkÞ, fu ‘rçkxk{ìÚkuÍkuLk’ Lkk{Lkk
MxufkuEzÍ {÷{ çkLkkððk{kt ðkÃkhe þfkÞ.
õ÷kìçkuxkÍku÷ Lkk{Lkwt hMkkÞý þu{kt ðÃkhkÞ
íkuLke Mk{s Lk Ãkzu, íkku nwt ‘økwøk÷’ËuðLke {ËË
÷uíke. yk Ëuð ÃkkMku íkku Ëhuf «fkhLkk W¥kh nkuÞ
s Au s, íku {khe RLxhLkuxLke MkkËe Mk{sýu
{Lku þe¾ÔÞwt níkwt.
ËðkykuLkk ÄtÄk{kt {q¤ hMkkÞýLke ÷u-
ðu[{kt s ¾he {÷kE Au íku {Lku yLkw¼ðu
Mk{òððk ÷køÞwt. {Lku nðu ykðkt ‘rðrþü’
«fkhLkk hMkkÞýku õÞktÚke {u¤ðe þfkÞ íku
þkuÄe fkZðkLke ÷økLk ÷køke. òu fu {q¤
WíÃkkËfLku þkuÄðk yu yíÞtík frXLk fk{ Au.
yufðkh yu szu ÃkAe ík{khu Ÿ[k Ëk{u yu

hMkkÞý ðu[e þfkÞ íkuðku ½hkf þkuÄðku Ãkzu. nwt
RLxhLkuxLke {ËËÚke {kuxk ÃkkÞu y{khku fk[ku
{k÷ ðu[e þfkÞ íkuðk ½hkfkuLke þkuÄ fhíke.
ík{Lku òýeLku ¼Þtfh LkðkE ÷køkþu, Ãkhtíkw
fux÷eÞ ðkh yuðwt ÚkÞwt Au fu {U {wtçkEÚke {k÷
¾heËe, ELËkuh{kt rhÃku®føk fheLku VheÚke
{wtçkE{kt s ÃkÄhkÔÞku nkuÞú! {wtçkE yuðku {kuxku
ËrhÞku Au fu íÞkt Ãkzkuþe Ãkzkuþe rð»ku Þ
ytÄkhk{kt nkuÞ Au.
yk Lkkufhe MkkÚku s {U çke.yu. Ãký
ÃkíkkÔÞwt yLku ftÃkLke {kxu ‘yuõMkÃkkuxo ÷kEMktMk’
Ãký {u¤¤e ÷eÄwt. nwt MkuÕMkxuûk, yuõMkkEÍ
suðe ¾kEçkËu÷e ykìrVMkkuLkk yøkrýík Ä¬k
¾kíke. ¾tÄk Mkhfkhe çkkçkwykuLku {¤íke. VkuBMko
yLku Vku{kor÷rxÍLkk [¬hku ¾qË fkÃkíke íkÚkk
Lkðwt Lkðwt þe¾íke.
yuf rËðMk Ãkhkøk Mkhu {Lku ÃkqAâwt,
‘‘{tsq, ykÃkýe yuf çkeS LkkLke ftÃkLke Au.
yu{kt ykÃkýu çkìLfkuyu ÷kufkuLku Äehu÷k yLku
ðý[qfðkÞu÷k LkkýktLke ðMkq÷e fhðkLkwt fk{
fheyu Aeyu. fk{ LkkLkwt Au. ½ýk ð¾íkÚke
LkkLkfzku ‘MkkEz rçkÍLkuMk’ fhðkLkwt rð[khíkku
níkku....Mk{Þ Ãký níkku íkÚkk ‘MkŠðMk
RLzMxÙe’{kt {Lku ½ýe íkf Ëu¾kÞ Au. íkuÚke
ykðkt fk{ku ÷uðkLkk þY fÞko Au. yk{ íkku
ykÃkýk yuf s õ÷kÞLx Au Mxux çkUf ykìV
RÂLzÞk–íkLku yk fk{{kt [ku¬Mk hMk Ãkzþu. íkwt
fk{ fheþú?’’
{khu ‘Ëkuzðwt níkwt Lku Zk¤ {éÞku’ suðku
½kx ÚkÞkuú! {U VxkVx ‘ðMkq÷e’Lkk õ÷kÞLxLkwt
r÷Mx nkÚk{kt ÷eÄwt. çkìLf y{Lku Ëh {rnLku
yuf Lkðwt r÷Mx Ãkfzkðíke, ÷kuLk ¼hÃkkE Lk
fhe þfLkkh{kt yuf Lkk{ íÞktLkk òýeíkk
r{rLkMxhLkwt níkwtú! òu y{khk yusLxku
«ÄkLkMkknuçkLke ykìrVMk{kt ÃknkU[eLku ÄkfÄ{fe
fu çkçkk÷ fhu, íkku {erzÞk ðýçkku÷kÔÞu nksh
ÚkE òÞ. ‘Mkknuçk’Lke ykçkYLkk fktfhk ÚkE
òÞ yLku ¾Át fk{ íkku ÚkkÞ s Lknª. {U íkku
MkknuçkLke {w÷kfkíkLkku Mk{Þ {køÞku. ‘÷kuLk {kxu
ykðwt Awt’ íku{ sýkÔÞk ðøkh s Míkkuú!
nðu yk r{rLkMxh Mkknuçk íkku ÷kuLk ÷ELku
nók ¼hðkLkk ¼q÷e s økÞk níkkú! su{
ykÃkýk yLkuf «ÄkLkku íkÚkk ykE.yu.yuMk.
ykurVMkMko ELf{xuõMk hexLko ¼hðkLkwt ¼q÷e
òÞ Au íku{....íku{ýu AuÕ÷k ºký nók ¼Þko s
Lk níkk. íkuÚke çkìLfLkk ¾kíkk{kt yk ÃkiMkk LkkuLk
ÃkVkuo‹{øk yìMkux (NPA) íkhefu çkkuÕÞk fhu íkÚkk
çkìLfLke çku÷uLMk þex çkøkzâk fhu. MkknuçkLkku
rfMMkku Úkkuzu ytþu ykðku s níkku. {U íku{Lku
Mk{sý ykÃke fu íkhík s íku{ýu ÃkkuíkkLkk
Mku¢uxheLku çkku÷kðeLku íkkífkr÷f ÷kuLk ¼hÃkkE
fhe ËuðkLkwt Mkq[Lk fÞwO. çkesu s rËðMku çkìLfLkk
çkÄk Lkkýk [qfðkE økÞktú!
{khk Ãknu÷kt s yLkw¼ðu nwt þe¾e fu
çkìLf yLku økúknf ðå[u ½ýwt ytíkh hne òÞ Au.
Ëhuf ÷uýËkhLke {Úkhkðxe {u÷e LkÚke nkuíke.
çkìLfkuLkk Lkkýk [kô fhLkkhLke yuf y÷øk
s{kík nkuÞ Au. {kuxk¼køkLkk ÷kufkuLku íkku
rLkÞr{ík nók ¼hðk s nkuÞ Au, íkÚkk VheÚke
÷kuLk {¤u íku {kxu ÃkkuíkkLke þk¾ Ãký Q¼e
fhðe nkuÞ Au. {w~fu÷e íÞkhu s Q¼e ÚkkÞ Au
ßÞkhu çkìLf {æÞ{ðøkoLke íkf÷eV Mk{ßÞk

13
økkuhMk ❁
ðøkh íku{Lku ½uh ðMkq÷e fhLkkh ÃkêkykuLku
{kuf÷e Ëu Au. íkÚkk Mk{ks{kt ÷uýeÞkíkLke
çkuEßsíke fhu Au. ¼khíkLkk {æÞ{ðøkeoÞ
{kLkðe {kxu ÃkkuíkkLkk [krhºÞ, Eßsík yLku
MkL{kLkÚke ðÄw {níðLkwt fktE s LkÚke. ßÞkhu
çkìLf íkhVÚke {kuf÷kÞu÷ Ãknu÷ðkLkku çkuRßsíke
fhu íÞkhu yu {æÞ{ðøkeoÞ {kLkðe
rË÷kurË{køkÚke ºkMík ÚkELku çkìLf Mkk{u
fLkzøkíkLkku fuMk Ëk¾÷ fhu Au.
nwt yk MkíÞ ¾qçk ÍzÃkÚke Mk{sðk ÷køke.
{U rð[kÞwO..... ÷kufkuLku þktríkÚke Mk{òðeLku
Mk÷wfkEÚke fhs fZkðe þfu íkuðe çknuLkkuLku s
yk fk{{kt íkiÞkh fhe nkuÞ íkku fu{ú? MktMf]ík{kt
fÌkwt Au Lku, ‘†eýkt{T yrþrûkíkt Ãkxw¥ðt’ yÚkkoíkT
†eykuLku nkurþÞkhe þe¾ððe LkÚke Ãkzíkeú!
y{wf økwýku çknuLkku{kt sL{òík nkuÞ Au.
{U ftÃkLke{kt ÞwðkLk økúußÞwyux Akufheyku
íkÚkk ½hfk{Úke ÃkhðkÞko çkkË Úkkuzku Mk{Þ
Vk¤ðe þfu íkuðe {sçkqík {LkLke †eykuLke þkuÄ
ykËhe. þYþY{kt y{kÁt fk{ ÃkMkoLk÷
÷kuLkLke ðMkq÷e MkwÄe s {ÞkorËík níkwt. Äe{u
Äe{u 2004 çkkË y{u ‘yurøkúfÕ[h÷ ÷kuLk’
ðMkq÷eLkk fk{ku Ãký ÷uðk ÷køÞkt. nðu
‘ðMkq÷e’Lke ÔÞkÏÞk{kt çkìLfkuLke ÷kuLkÚke
¾heËkÞu÷kt xÙuõxh fu suMkeçke {þeLkLke rhfðhe
Ãký ykðe økEú! ½ýeðkh íkku y{khe xe{–
su{kt çkÄe çknuLkku s nkuÞ–hkºku ËMk ðkøku
ykðk {Mk{kuxk {þeLkku Ãkzkððk ÃknkU[e síkeú!
suMkeçke suðkt {þeLk íkku hkuz Ãkh Ãký Lk ÷E
sðkÞ, íkku fhðwt þwtú? y{u y{khe MkkÚku xÙu÷h
÷E síkkú!
Mkkt¼¤LkkhLku íkku yu{ s ÷køku fu y{kÁt
yk¾wt ykuÃkhuþLk f{kLzku îkhk Mkt[kr÷ík ¼khu
®n{ík¼ÞwO Ãkøk÷wt Au, Ãkhtíkw y{khu {kxu ykðk
{kuxk {þeLkku {kÚkk¼khu ÷kufku ÃkkMkuÚke ÃkkAk
÷uðk yu yuf hku®sËe «r¢Þk Au. y{u xÙuõxh
ÃkkAwt ÷uðk çkkhkuçkkh ÃknkU[e LkÚke síkk. ÷kuLk
÷uLkkhLku çkkfe Lkkýkt ytøku ÞkuøÞ Mk{Þu
yøkkWÚke òý fhðk{kt ykðíke nkuÞ Au.
yu{ktÚke y{wf ÷kufku nók ¼he Ãký òÞ Au.
y{wf ÷uýËkhku çkìLf MkkÚku ðkxk½kx fheLku
Úkkuzk½ýk LkkýktLke ÔÞðMÚkk fhu Au íkÚkk
‘ðMkq÷e’{ktÚke çk[e òÞ Au. ÷uýËkhLku yLkuf
[uíkðýeyku íkÚkk he{kLzMko ykÃÞk ÃkAe s ðkík
y{khk MkwÄe ÃknkU[u Au. su xÙuõxh fu suMkeçke
{þeLkLke y{u sóe fheyu íkuLku Ãkkfo fhðk
y{khu {kuxe søÞk òuEyu. suMkeçke [÷kðe
þfu íkuðk zÙkEðh òuEyu íkÚkk yk¾eÞ ½xLkkLke
ðerzÞkuøkúkVe fhLkkh VkuxkuøkúkVhLke Þ sYh Ãkzu.
yk çkÄwt Ã÷k®Lkøk ykøkkuíkÁt fhðkLkwt {wÏÞ fkhý
yu fu ÃkkA¤Úke y{khe Mkk{u ÄkfÄ{fe fu
W~fuhýeLke VrhÞkË Lk ÚkkÞ. yLku nk, y{u su
íku rðMíkkhLke Ãkku÷eMkLku Ãký MkkÚku ÷ELku s
sEyu Aeyu. {æÞ«Ëuþ{kt y{u yk «{kýu
yuf nòh xÙuõxMkoLke sóe fhe níke. òufu
2005{kt Mkhfkhu ‘÷kuLk-{kVe’Lke ÂMf{ fkZe.
2005 ÃkAe y{u xÙuõxhLke ðMkq÷kík çktÄ fheLku
MÚkkðh-støk{ r{ÕfíkLke ðMkq÷eLkk ûkuºku
stÃk÷kÔÞwt. y{u sóe Ãký fhíkk yLku nhkS
Ãký.
2002{kt Ãkk÷ko{uLx{kt yuf ¾hzku
ÃkMkkh fhðk{kt ykÔÞku. yu yLðÞu fkuEÃký
ònuh fu ¾kLkøke ûkuºkLke çkìLfLkk ykurVMkMko fu

yusLxTMk ÷kuLkLkk LkkýktLkk nók Lk ¼hLkkh
ÃkkMkuÚke MÚkkðh fu støk{ r{ÕfíkLke ðMkq÷e fhe
þfu Au. yu r{ÕfíkLke nhkS fheLku çkìLf
ÃkkuíkkLkk Lkkýkt ÃkkAk ðk¤e þfu íkuðe òuøkðkE
Mkhfkh îkhk fhðk{kt ykðe. y{u nðu
nkW®Mkøk ÷kuLkLkk nók Lk ¼he þfLkkh íkÚkk
÷kuLk Lk [qfðe þfLkkh ftÃkLkeyku Ãkh y{kÁt
æÞkLk furLÿík fÞwO.
y{u ÄtÄkLkk rðfkMkkÚkuo sÞÃkwh yLku
hkÞÃkwh{kt þk¾kyku þY fhe. íkÚkk 2007{kt
ftÃkLkeLke nìzykìrVMk {wtçkE ¾Mkuze, y{khk
{kuxk¼køkLkkt fk{ku hk»xÙeÞf]ík çkìLfku íkhVÚke
ykðíkk. yk{ktLke ÷øk¼øk çkÄe s çkìLfkuLkk
nìzõðkxh {wtçkE{kt nkuðkÚke fk{ {¤ðk{kt
Mkh¤íkk hnuþu íkuðe Äkhýk níke.
òu fu çkìLfkuLkk Ëhðkò{kt ½qMkeLku fk{ku
{u¤ððk yu fk[k-Ãkku[kLkwt fk{ LkÚke íku nwt
ÍzÃk¼uh þe¾eú! MkkiÚke Ãknu÷wt rðÎLk ‘Mkknuçk’
MkwÄe ÃknkU[ðk{ktú! Mkknuçk yÚkkoíkT [eV
{uLku®Íøk rzhuõxh/[uh{uLk íkku ¾qçk Mkk÷Mk-
Mkh¤ ÔÞÂõík nkuÞ, Ãkhtíkw íÞkt MkwÄe ÃknkU[ðk
ík{khu Mkkík fkuXk ðªÄðk Ãkzu. çkìLfku{kt
¾kEçkËu÷k fkhfwLkku Þ Mkknuçk fhíkkt ðÄw
‘ÃkkðhVq÷’ nkuE þfuú! ykðe ÃkrhÂMÚkrík{kt fk{
fZkððwt yíÞtík frXLk ÚkE Ãkzu Au.
ík{Lku yuf WËknhý ykÃkwt, ‘çkìLf ykìV
RÂLzÞk’Lkk rhfðhe {uLkush MkkÚku {khu {ktz
r{®xøk økkuXðkE. MkkiÚke Ãknu÷wt ðkõÞ Mkknuçk
çkkuÕÞk, ‘‘çknuLk, ík{khe Mkkð yòýe ftÃkLkeLku
fk{ ykÃkeLku y{khk íkku ÃkiMkk Ãkkýe{kt s
sðkLkk Lkuú! ík{Lku fkuE økktXu çkktXu Lknªú!’’
nwtÞ fktE økktS òôú? Äe{u hneLku {U
nwf{Lkwt Ãk¥kwt ¾uÕÞwt, ‘‘Mkh, y{khe ftÃkLke{kt
yusLx íkhefu {kºk çknuLkku s fk{ fhu Au.
ík{khe çkìLfLke «ríkckLku WLke ykt[ Lk ykðu íku
heíku y{khe çknuLkku fk{ fhþu. ík{khk LkkýktÞ
ÃkkAk ykðþu yLku þk¾ Ãký s¤ðkþu. yuf
[kLMk ykÃke swyku, Mkhú!
MkknuçkLkk rË÷{kt hk{ ðMÞk, íku yu{ýu
y{Lku çku fhsËkhkuLkk ¾kíkkt ykÃÞkt. fkuE
ðktÄku Lkne, {U rð[kÞwO....çku íkku çku..Mkknuçk ¾wþ
Úkþu íkku çkeò fk{ku {¤ðk{kt ðktÄku Lknª
ykðu... ykøku ykøku økkuh¾ òøkuú!
ík{u {kLkþkuú? yksu y{u yu s çkutfLkk
çku ÷k¾ fhkuzLke ðMkq÷kík fheyu Aeyuú!ú!
hk»xÙeÞf]ík çkìLfkuYÃke rfÕ÷kLkk fktøkhk ¾uhððk
{kxu ¼Þtfh Äehs yLku {wíMkËeÃkýkLke sYh
nkuÞ Au. ynª ÷kt[-ÁïíkÚke fk{ LkÚke Úkíkwt. {U
xuçk÷ Lke[uÚke Lkkuxku MkuhðeLku õÞkhuÞ fk{
fZkÔÞwt LkÚke yLku ¼rð»Þ{kt Ãký Lknª fZkðwt.
ynª ËhufLku ÃkkuíkkLke {w~fu÷eyku nkuÞ,
ÃkkuíkÃkkuíkkLke {kLÞíkk nkuÞ íkÚkk WÃkheyku
íkhVÚke Úkíkk «uþhLkwt £MxuþLk Ãký nkuÞú!
ykðk{kt çknkhLke ÔÞÂõíkLke Ë¾÷ytËkS Lk
øk{u íku Mðk¼krðf Au. íkuÚke s nwt rðïkMk Q¼ku
fhe, ½hkuçkku ò¤ðeLku fk{ku ÷kðwt Awt.
suðwt fk{ {¤u fu íkhík s y{khe
rMkMx{ fk{u ÷køke òÞ. Mkki «Úk{ çkìLfLke
ÃkkMku yuf LkkurxMk òhe fhkðeyu. ÷kuLk Ãkh suýu
^÷ux-ykìrVMk fu ËwfkLk ÷eÄk nkuÞ íkuLku çkìLf
íkhVÚke ðMkw÷kík {kxu LkkurxMk {¤u yux÷u yu
Ëkuzíkku ÚkE òÞ. Lk ÚkkÞ, íkku y{u íkku Aeyu

15
økkuhMk ❁
sú! y{u íkuLkkt çkkhýkt ¾x¾xkðeLku íkuLke
r{ÕfíkLkku fçkòu ÷E ÷Eyu.’’
‘‘yux÷u’’ {khkÚke ÃkwAkE òÞ Au...
‘‘yux÷u yu{, fu yu ^÷ux–ykìrVMk{ktÚke
çkÄkLku çknkh VUfe Ëuðk{kt ykðu Au.’’ {tsq Xtzu
f÷usu çkku÷u Auú!
‘‘þwt ðkík fhku Akuú? yk íkku Lkhe ¢qhíkk s
fnuðkÞú! {kýMkkE suðwt nkuÞ fu Lkneú?’’ nwt
çkuçkkf¤e ÚkELku ÃkqAwt Awt.
‘‘nk, nwt yufðkh Ze÷e Ãkze níke.
{wtçkE{kt çkkuheð÷e{kt økkuÕzLk xkðMko fu økkuÕzLk
nkExTMk yuðwt s fktEf yu ^÷uxLkwt Lkk{ níkwt.
çku çkuzY{Lkku ^÷ux, ºký ÃkuZe yu ½h{kt MkkÚku
hnuíke níke. ËkËkLku ÷fðku ÚkÞu÷ku yux÷u
ÃkÚkkheðþ níkk. ½ýe LkkurxMkku ykÃkðk Aíkkt
íku{Lkk íkhVÚke ÃkiMkk ¼hðkLke fkuE rn÷[k÷ Lk
ÚkE yux÷u y{khk MkwÄe ðkík ÃknkU[e níke.
{Lku òuELku {khe s ô{hLke yuf Akufhe
hzðk ÷køke, {Lku fnu, ‘‘{khk ÃkÃÃkk MkkÚku
íku{Lkk ¼køkeËkhkuyu Ëøkku fÞkuo Au. yk ^÷ux
¾kuxe heíku Mkne fhkðeLku røkhðu {qõÞku Au. y{u
íkku çkhçkkË ÚkE økÞk..... nðu õÞkt sEyuú?’’
Ãku÷k ËkËk {Lku fnu, ‘‘çkuxk òu nwt íkkhk ËkËk
nkuík íkku íkwt y{Lku Ãknuhu÷ fÃkzu çknkh fkZíkú?’’
nwt þwt çkku÷wtú? Ãknu÷eðkh {khuøk¤u zq{ku
çkkÍTÞku. nwt çkìLf{kt ÃkkAe Vhe. {U MkknuçkLku
çkÄe ðkík Mk{òðe íkÚkk fÌkwt. ‘‘Mkknuçk, yk
÷kufkuLku Úkkuzku Mk{Þ ykÃkku. {kýMkku ¾kLkËkLk
Au Ãký VMkkE økÞk Au.’’
nS íkku nwt ½uh ÃknkU[e nkuEþ, Lku
çkkuheð÷e Ãkku÷eMk MxuþLk{ktÚke {khk Ãkh VkuLk
ykÔÞku.... ‘‘{uz{, y{khk Úkkýk{kt ík{khe
Mkk{u VrhÞkË Au fu ík{u ðrhc LkkøkrhfkuLke
fLkzøkík fhe Auú! ík{u íku{Lku {kh Ãký {kÞkuo Au
íkÚkk ÄkfÄ{fe ykÃkeLku zhkðe ËeÄkt Au.
rMkrLkÞh rMkrxÍLk MkkÚku ykðe økuhðíkoýqf {kxu
y{khu þkt Ãkøk÷k ÷uðkú?’’
nwt íkku MíkçÄ ÚkE økEú! Äh{ fhíkk Äkz
Ãkzðe íku ykLkwt Lkk{ú! yu{Lku fkuE nkurþÞkh
ðfe÷u Mk÷kn ykÃke nþu, fu yk «{kýu ¾kuxe
VrhÞkË fhe Ëku, íkku fkuxo{kt fuMk [kÕÞk fhþu,
Lku ¼khíkLke fkuxkuo{kt ð¤e fuMk fu Ëk’zu Ãkíku Auú?
fkuEÃký fuMk{kt ‘‘E{kuþLk÷e ELðkuÕð
ÚkðkLkwt yu rËðMkÚke {U íkÆLk Akuze ËeÄwt Au. {khu
{kxu yk fk{ Au. çkìLfkuLkk Lkkýkt yu «òLkkt s
Lkkýkt Au. çkìLfku ykÃkýk LkkýkLkwt h¾kuÃkwt fhLkkh
MktMÚkk Au. ík{u «òLku (çkìLfkuLku) ÃkiMku
÷e÷k÷nuh íkku Lk s fhe þfku Lkuú?ú! ÷kuLk ÷ku íkku
¼hÃkkE fhku, Lknª íkku íkuLkkt Ãkrhýk{ {kxu
íkiÞkh hnku.
ðe ykh «kuVuþLkÕMk, sMx zw#øk yðh
òuçk
nðu ðkík y{khe Ve Lkeú! íkku y{u
fr{þLkÚke ÄtÄku fheyu Aeyu. çkìLfLkk Lkkýkt
Ãkhík ÚkkÞ ÃkAe s y{Lku {nuLkíkkýwt {¤u. yk
fkhýu s y{u «kuÃkxeoLke sóe WÃkhktík
nhkS{kt Ãký Ÿzku hMk ÷Eyu Aeyu. nhkS
ÚkkÞ, Ÿ[k Ëk{u r{÷fík ðu[kÞ íkku s y{khkt
Lkkýkt Aqxk ÚkkÞ, ¾Át Lkuú!
ík{Lku yuf WËknhý ykÃkwt–Mxux çkUf
ykìV RÂLzÞkLkwt yu fk{ níkwt. ÷kuLk ÷ELku fkuEf

Ãkkxeoyu økkuðk{kt rhMkkuxo çkLkkÔÞku níkku. 22
yufh{kt ÃkÚkhkÞu÷ «kuÃkxeoLku fçsu fheLku 38
fhkuz{kt ðu[ðk fkZe. ½ýe Ãkkxeoykuyu hMk
çkíkkÔÞku. yk¾k ËuþLkk òýeíkkt AkÃkkyku{kt
ònuh¾çkh ykÃkðk{kt ykðe íkÚkk òýeíke
VkEðMxkh nkuxuÕMkLku Ãký òý fhðk{kt ykðe.
ík{u {kLkþkuú? nhkS{kt yu «kuÃkxeoLkk 61.4
fhkuz QÃkßÞkú!
òu fu çkÄe ðkíkkoykuLkku ytík su{
ÃkhefÚkkLkk ytík suðku LkÚke nkuíkku, íku{ çkÄk
ðMkq÷eLkk rfMMkk ykðk {÷kEËkh LkÚke nkuíkk.
2011-12{kt y{khe ftÃkLkeyu 500
fhkuzLkk fuMk MkV¤íkkÃkqðof ðMkqÕÞk Au. ykLkk
Ãkh y{Lku ËMk fhkuz suðwt fr{þLk {éÞwt Au.
ËMkuf ÷k¾Lke nku{÷kuLk{kt y{Lku Ãkkt[
xfk suðwt fr{þLk {¤u Au Ãký ºkeMkuf fhkuz
suðe {kuxe «kuÃkxeo nkuÞ íkku y{u Ãkk fu yÄko
xfkLkk fr{þLku Ãký fk{ ÷Eyu Aeyu. y{wf
yusLMkeyku LkkLkkt fk{ku nkÚk{kt ÷uðkLke Ähkh
‘Lkk’ fnu Au. ßÞkhu y{u yks MkwÄe yufuÞ
‘½hkf’Lku Lkk LkÚke fne. ðkík Mk{sðk suðe Au.
swyku Ãkkt[ ÷k¾Lke nku{-÷kuLkLkku fuMk nkuÞ íkku
Ãkkxeo ykðeLku çku ÷k¾ ykÃkeLku {ktzðk¤ fhe
÷u. çkÄwt yux÷wt ÍzÃkÚke Ãkíke òÞ, fu y{khk
ÃkiMkkÞ sÕËe Aqxu.
{w~fu÷e {kuxe {kA÷eykuLkk fuMk{kt Ãkzu
Au. Vuõxhe fu {kuxe ftÃkLkeykuLkk fuMk{kt Ãkkxeoyku
Lkkýkt Þ Lk [qfðu yLku çkìLfkuLku fkuxo{kt ZMkzu.
ð¤e ‘{uhk ¼khík {nkLk’{kt yu fuMkLkku rLkfk÷
Úkíkkt ð»kkuo Lkef¤uú! fkuÃkkuohux søkíkLke yu {kuxe
{kA÷eyku çkìLfkuLku ÃkiMku íkkøkzrÄÒkk íkku fhu s,
ÃkkAk yu ÃkiMkkLke [qfðýe Lk fhðe Ãkzu íku {kxu
yÄÄÄ Ve [qfðeLku Lkk{ktrfík ðfe÷kuLku ÃkkuíkkLkk
ðíke fuMk ÷zðk fkuxo{kt nksh fhuú! yk
ðfe÷kuLkwt yuf{kºk æÞuÞ {wËíkku ÃkkzðkLkwt nkuÞ.
yk{kt y{khk suðe ftÃkLkeykuLkku ¾ku Lkef¤e
òÞ. Ãku÷k nkE«kuVkE÷ ðfe÷ku Mxu ykuzoh
÷E ykðu, fuMk yuf fkuxo{ktÚke çkeS fkuxo{kt
VÞko s fhu. ykðk {kuxk fuMk{kt Ve {¤ðkLke
¼khu yrLkrùíkíkk nkuÞ Au. fkuxoLkwt ss{uLx
ykðu õÞkhuú? fkuEÃký ftÃkLkeLkk rðfkMk {kxu
LkkýkLke «ðkrníkkLkwt {qÕÞ Ÿ[wt nkuÞ Au.
y{khk suðe rðfkMkþe÷ ftÃkLke {kxu íkku
rLkÞr{ík fìþ-^÷ku yrLkðkÞo Au.
RLËkuhÚke {wtçkE MkwÄeLke {s÷ ËMk
ð»ko{kt y{u nýnýíkk ½kuzk Ãkh Mkðkh ÚkELku
fkÃke nkuÞ íku{ ÷køku Auú! õÞk ykX {kýMkLke
{rnLku 25000Lkk rçk÷ Vkzíke, yuf{kºk
õ÷kÞLx Ähkðíke yu ykìrVMk yLku õÞkt
AÔðeMk þk¾kyku, 250 yusLxTMk yLku ðeMk
çkUf õ÷kÞLx Ähkðíke yk ykìrVMkú! yusLx
íkhefu y{u {kºk çknuLkkuLku s Lkkufhe ykÃkeyu
Aeyu. {nkhk»xÙ{kt {hkXe çkku÷e çkku÷e þfu
íkuðe çknuLkku nkuÞ íkku økwshkík{kt ík¤ÃkËe
økwshkíkeú! {wtçkE fu RLËkuhÚke ykìrVMk{kt su
çknuLkkuLke ©uc fk{økehe nkuÞ íku{Lku rðrðÄ
þk¾kyku{kt ‘çkúkL[nuz’ íkhefu «{kuþLk
ykÃkðk{kt ykðu Au. yusLx çknuLkkuLku Mkkhk{kt
Mkkhk Ãkøkkh ykÃkðk{kt ykðu Au. ykuAk{kt
ykuAku Ãkøkkh Y. 25000/– Au.
òu fu yk çknuLkkuLku ÃkøkkhÚkeÞu ðÄw þwt
øk{u Au ¾çkh Auú? yk ftÃkLke íkhVÚke íkuyku

17
økkuhMk ❁
ßÞkt òÞ, íÞkt íku{Lkku ðx Ãkzu Auú! íku{Lkk
Lkk{Lkk rMk¬k Ãkzu Auú! ½h{kt su †eyku ðh fu
MkkMkwLku ÃkqAâk ðøkh ÃkkýeLkwt Ãkðk÷wt Þ Lk Ãkeíke
nkuÞ íkuðe †eykuLke ¾wËkhe, Mkk[k-¾kuxkLkwt
Ãkkh¾wt fhðkLke þÂõík, rLkýoÞ þÂõík yLku
y{kÃk nkurþÞkheLku ynª {kuf¤wt {uËkLk {¤u
Au. fkuEyu íku{Lku {kÚku sðkçkËkhe MkkUÃke, íku s
íku{Lku {kxu ½xLkk çkLke òÞ Au. WLkfku yåAk
÷økíkk ni.
çkeòLke õÞkt ðkík fÁtú? {khk {B{eLkwt
s WËknhý ykÃkwt. yk¾e ®sËøke ½h-ðh Lku
Akufhktú! yu fktE LkkLkwt fk{ LkÚke, Ãkhtíkw yksu
íku yk ftÃkLkeLkk rzhuõxh Au yLku y{khk MkkiÚke
y½hk fuMk íku ÃkkuíkkLke fkuXkMkqÍÚke Wfu÷e fkZu
Au. yk¾k Ëuþ{kt Vhu Au. ÃkkuíkkLkk{kt ykðu÷k
ÃkrhðíkoLk rð»ku rð[khíkkt íku ¾wË ykùÞo Ãkk{u
Auú! yk¾e ftÃkLke{kt çku s ÃkwÁ»k Au. Ãkhkøk
þkn íkku ¾hk s yLku çkeò {khk rÃkíkkS, íku
ÃkkuíkkLkku ÄtÄku Mk{uxeLku ‘ðMkq÷e’{kt òuzkÞk Au.
fýkoxf yLku íkkr{÷LkkzwLkk fuMk íku{Lkk nkÚk{kt
nkuÞ Au.
ftÃkLkeLkku ¼kiøkkur÷f íkÚkk ÄtÄkfeÞ ÔÞkÃk
nðu yu nËu ÃknkUåÞku Au fu y{u ‘ykuLk÷kELk
fuMk yuLxÙe’ íkÚkk ‘ykuLk÷kELk rçk®÷øk’Lke
rMkMx{ rðfMkkðe Au. ykLku fkhýu ík{khk fuMk
rð»kuLke hsuhs {krníke fBÃÞqxh ÃkhÚke ík{khe
ykurVMk fu ½h{kt çkuXuçkuXu s {¤e òÞ. y{u
y{khe ¾wËLke ‘{uLkus{uLx RLVk{uoþLk
rMkMx{’ (yu{ykEyuMk) rðfMkkðe Au. yu
‘Mkh’Lkk V¤ÿwÃk ¼uòLke WÃks Au. {kÁt æÞkLk
nwt çknkhLkkt fk{ku Ãkh furLÿík fÁt Awt. {Lku
ÄtÄkLkk rðfkMk{kt Ÿzku hMk Au. {rnLku ÃktËh
rËðMk nwt «ðkMk fÁt Awt. {khku {kuxk¼køkLkku
Mk{Þ nðu y{khe ftÃkLkeLke {wtçkE ¾kíkuLke nuz
ykìrVMk yÚkðk òýeíke çkìLfkuLke çkktÿk-fw÷ko
fkuBÃ÷uõMkLke nuzykìrVMk{kt ðeíku Au. ykìrVMk{kt
íkku òýu nwt ykðíke s LkÚkeú!’’
‘‘{tsq, ík{u íkku SðLk{kt sçkÁt MkknMk
fÞwO Auú! ykøk¤ þku rð[kh Auú?’’ nwt ÃkqAwt Awt.
yk{ íkku y{u yksMkwÄe çkìLf ÃkkMku
YrÃkÞkLke Þ ÷kuLk LkÚke ÷eÄe. y{khku
ykuðhzÙk^x yfkWLx s LkÚke. nk, Mxux çkUf
ykìV RÂLzÞkLke ð‹føk furÃkx÷ {¤e hnu Au.
y{khk MkkiÚke {kuxk ½hkf Ãký íkuyku Au. y{u
su fktE f{kEyu Aeyu, íkuLkwt ftÃkLke{kt s
hkufký fheyu Aeyu.
y{khe ftÃkLkeLku {kºk ‘÷kuLk rhfðhe
yusLMke’Lku çkË÷u nðu ‘yuMkux rhfLxÙõþLk’
ftÃkLkeLkk MðYÃk{kt íkçkËe÷ fhðkLke ÞkusLkk
Au. yíÞkhu íkku hku®sËk fk{{ktÚke MðÃLkkt
òuðkLkku Þ Mk{Þ LkÚke {¤íkku.
ynªÚke ykøk¤ ðÄðk {kxu yuf
‘{sçkqík {uLkus{uLx xe{’Lke íkkíke sYh Ãkzþu,
yLku íkuLku {kxu LkkýkLke sYh hnuþu. fËk[ y{u
¾kLkøke RÂõðxe VtzLkk Lkkýkt Mðefkheyu Ãký
¾hktú! fk÷ fkuýu ËeXe Auú? yksrËLk MkwÄe íkku
Ãkhkøk yLku nwt çkeòLkk ÃkiMku ðuÃkkh fhðkLke
íkÆLk rðÁØ{kt Aeyu.’’
‘{tsq, fk{ rMkðkÞLkk Mk{Þ{kt þwt fhku
Akuú?’’
‘‘Mkk[wt fnwt íkku fk{{ktÚke Mk{Þ s LkÚke

{¤íkkuú! Ãký nk, ‘÷ku’{kt zkìõxhux fhe hne Awt.
fkÞËku ¼ÛÞk nkuEyu íkku õÞkhuf fk{ ÷køkuú!’’
‘‘ík{khkt {B{e-ÃkÃÃkk íkhVÚke nðu ½h
{ktzeLku ‘Mkux÷’ ÚkðkLkwt õÞkhuÞ Ëçkký LkÚke
Úkíkwtú?’’ nwt yk ô{hLke AkufheLku yLktíkfk¤Úke
ÃkqAðk{kt ykðu Au íkuðku ‘fku{Lk’ «&™ ÃkqAwt Awt.
‘‘ ‘Lkk’ MknusuÞ Lknª, nwt {khe Mkt¼k¤
¾wË ÷E þfwt íku{ Awt, íku çkkçkíkLke íku{Lku MktÃkqýo
¾kíkhe Au. nswt íkku nwt {ktz AÔðeMkLke Awt. çku-
ºký ð»ko ÃkAe rð[kheþú! {khu fwxwtçkSðLk
{kýðwt íkku Au s, Ãkhtíkw nS ð¾ík Au. {khku
MðÃLk ÃkwÁ»k yux÷u yuf MkV¤ yLku ðVkËkh
RLMkkLk, su ÃkkuíkkLkk æÞuÞ «íÞu yíÞtík «ríkçkØ
nkuÞ íkÚkk su MðÃLkÿük nkuÞú! {khk fk{Lku íkÚkk
çkk¤fkuLke sðkçkËkheykuLku Mk{S þfu.
çkk¤fkuLkk sL{ ÃkAe Ãký nwt yk fk{
AkuzðkLke LkÚke. ykÃkýu íkku yXu îkrhfk s Auú!
¾hu¾h AÔðeMk ð»koLke {tsqLku {¤eLku ÏÞk÷
ykðu fu rð[khLke yLku æÞuÞLke MÃküíkk yux÷u
þwtú! MkqÞoLku Qøkíkkt s {k÷q{ nkuÞ Au fu {khu
«fkþ ÃkkÚkhðkLkku Au....íku{ yk Þwðíke òýu
yk fk{ {kxu s MkòoE nkuÞ íkuðwt ÷køku Au.
nhÃk¤, nh½ze íkuLke høkuhøk{kt ‘ðMkq÷eYÃke’
÷kune ¼ú{ý fhe hÌkwt Au.
Mkk¼kh : Follow Every Rainbow
–÷u. hÂ~{ çktMk÷,
¼kðkLkwðkË : {u½ÄLkw»ke {kLkwLkeyku–MkkuLk÷ {kuËe
Þwðk WãkuøkMkknrMkfkuLku
{tsq ¼kxeÞkLke þe¾
fkuEÃký fk{ fhðk{kt LkkLk{ LkÚke.
†e íkhefu yuf ðkík økktXu çkktÄòu. ík{u
çkå[kt ÃkuËk fhðkLkwt {þeLk LkÚkeú! SðLkfk¤
Ëhr{ÞkLk fktEf fhe AqxðkLke {nuåAk s
ík{Lku çk¤ ykÃkþu.
†eyu ð¤e ÃkwÁ»k Mk{kuðzk çkLkðkLke þe
sYhú? ÃkwÁ»k fktE ykÃkýku {kÃkËtz Auú?
ykÃkýu òu fkhrfËeo Ãkh æÞkLk furLÿík fheyu íkku
ÃkwÁ»kkuÚke õÞktÞ ykøk¤ Lkef¤e þfeyu.
nwt íkku fneþ fu {nuLkík fhðk{kt ÃkkAwt
ðk¤eLku Lk òuþku, Äehs hk¾þku íkku MkV¤íkk
{¤þu s, ÷økLk ÷køku íkku «¼w Þ {¤íkk nkuÞ
íkku MkV¤íkk þe rðMkkík{ktú? çkMk ÷øku hnku.
✽ ✽ ✽
✽ ÷kufku {Lku Mkkð íkwåA økýíkkt. {Lku òuELku
rð[khíkk nþu fu çknw {níðfktûke Au Ãký
Mkkð n÷fe fûkkLkwt fk{ fhu Au.
✽ ðMkq÷eLkwt fk{ ¾hu¾h ¾qçk {w~fu÷ Au.
LkkLkk çkk¤fLkk nkÚk{ktÚke ÷ku÷eÃkkuÃk ÷uðk
òyku íkku Þ yu ff¤kx fhe {qfu Au. íkku
xÙuõxh ÃkkAwt ÷uðwt fux÷wt y½Át nþu íkuLke
fÕÃkLkk fhe swyku.
✽ ÷kufkuLkk {Lk{kt y{khe AkÃk økwtzk
çkË{kþLke nkuÞ Au, Ãkhtíkw y{u íkku fkÞËk
{wsçk fk{ fheyu Aeyu.
✽ ík{Lku òýeLku LkðkE ÷køkþu fu 80%
fuMk{kt y{u Mk{sqíke fhkðeyu Aeyu.
çkuLf y{wf hf{ ÷E çkkfeLkk Lkkýk
{ktze ðk¤u Au.
–{tsq ¼kxeÞk
✽ {Lku ÷køku Au fu fwxwtçk ík{khk rðfkMk{køko{kt
yðhkuÄf Ãký çkLke þfu yLku MknkÞf
Ãký ! {q¤ ykÄkh ík{khe ¾wÆkhe yLku
Mk{sþÂõík Ãkh Au. –{tsq ¼kxeÞk

19
økkuhMk ❁
yuf rÃkíkk ÃkkuíkkLkk ÃkwºkLku MkkÚku ÷ELku
¾heËe fhðk {kxu LkeféÞk. yuf VqxðuhLke
ËwfkLk{kt økÞk yLku ËwfkLkËkhLku Ëefhk {kxu
Mkkhk çkqx çkíkkððkLkwt fÌkwt, Ëefhkyu ÃkkuíkkLkk
rÃkíkkLku fÌkwt, ‘‘ÃkÃÃkk, {khu Lkðk çkqx LkÚke ÷uðk.
nsw sqLkk çkqx [k÷u yuðk s Au yLku {khk
ÃkøkLke MkkEÍ{kt yuðku ðÄkhku LkÚke ÚkÞku fu {Lku
sqLkk çkqx Ãknuhðk{kt zt¾u. yuf fk{ fhku yk
çkqxLke su ®f{ík Au íku ®f{ík{kt ËkËkS {kxu
yuf Mkkhk [~{k ÷E ÷Eyu yuLkk sqLkk
[~{ktLkk fk[ ¾qçk ¾hkçk ÚkE økÞk Au.’’
rÃkíkk ËefhkLkk yk rð[kh Ãkh ¾qçk
hkS ÚkÞk yLku VqxðuhLke ËwfkLk{ktÚke Lkef¤eLku
fÃkzkLke ËwfkLk{kt økÞk. rÃkíkkyu íÞkt
ËwfkLkËkhLku ËefhkLkk {kÃkLkk ÃkuLx-þxo
çkíkkððkLkk fÌkk : ËwfkLkËkhu ÃkuLxþxo çkíkkÔÞk.
AkufhkLku çkhkçkh {kÃkLkk s ÚkÞk yk{ Aíkkt
Akufhkyu fÌkwt, ‘‘ÃkÃÃkk, Úkkuzku {kuxku þxo ÷Eyu
fkhý fu yk{ Ãký þxo íkku ÃkuLx{kt ¾kuMkðkLkku
s nkuÞ Au. òu Úkkuzku ÷ktçkku þxo nkuÞ íkku ÃkAe
ykðíkk ð»kuo Ãký WÃkÞkuøk{kt ÷E þfkÞ.’’
rÃkíkk yk çkÄe ðkíkku Mkkt¼¤eLku
ykùÞo{kt Ãkze økÞk yLku ËefhkLku ÃkqAâk ðøkh
Lk hne þõÞk, ‘‘çkuxk, íkLku ykðk rð[khku fkuýu
ykÃÞk, yk fhfMkhLkk ÃkkX íkLku fkuýu
þe¾ÔÞkú?’’
Akufhkyu ÃkkuíkkLkk rÃkíkk Mkk{u òuELku fÌkwt
: ‘‘ÃkÃÃkk, ykÃk Ãkqhe «{krýfíkkÚke Lkkufhe fhku
Aku yLku {ÞkorËík Ãkøkkh{kt ½h [÷kðku Aku.
¾he ¾w{khe õÞkhu «økxu ?
ykÃkLke «{krýfíkkLke ½ýk ÷kufku ðkíkku fhíkk
nkuÞ Au. nwt þuhe{kt h{ðk {kxu òð íÞkhu ½ýk
÷kufku ykÃkLkk ð¾ký fhu Au yLku {Lku Ãký
ykËh ykÃku Au. fuð¤ yux÷k {kxu fkhý fu nwt
yuf «{krýf çkkÃkLkku Ëefhku Awt. nwt {khe
òíkLku ÄLÞ Mk{swt Awt, ykÃkLkk suðk rÃkíkk
{u¤ðeLku. ykÃkýe þuhe{kt s hnuíkk yLku
ykÃkLke MkkÚku s Lkkufhe fhíkk yuf ¼kEyu
yLkeríkLkk {køkuo ¾qçk YrÃkÞk ¼uøkk fÞko Au.
ÃkÃÃkk, çkÄk yuLke nkshe{kt íkku ðknðkn fhu
Au, yuLku Mxus Ãkh Ãký çkuMkkzu Au Ãký ÃkkA¤Úke
yuLku ‘[kuh’, ‘nhk{e’, ‘fqíkhku’, ‘¼úük[khe’
ðøkuhu suðk þçËkuÚke Lkðksu Au.’’
Úkkuzwt yxfeLku Ëefhkyu ÃkkuíkkLke ðkík Ãkqhe
fhe ‘‘ÃkÃÃkk, yuf òuze fÃkzkt ykuAkt nþu fu
yuf òuze çkqx ykuAk nþu íkku [k÷þu Ãký {khk
çkkÃkLku fkuE [kuh, nhk{e, fqíkhku fu ¼úük[khe
fnu yu Lknª [k÷u. ÃkÃÃkk, ykÃkLke «{krýfíkk
yu {khk {kxu çkÄw s Au. çkMk {Lku çkeswt ftE
s Lk òuEyu.’’
yLkeríkLkk {køkuo f{kÞu÷k YrÃkÞk MkwrðÄk
sYh ykÃkþu Ãký Mkw¾ Lknª ykÃku yu ðkík
[ku¬Mk Au. ËwrLkÞk ÃkiMkkËkh ÷kufkuLkk MkL{kLk
¼÷u fhu Ãký ÃkkA¤Úke yu s ÔÞÂõíkLku Ãkux
¼heLku økk¤ku Ãký Ëu Au. Lkerík{Þ SðLkÚke
çkeò {Lku ykËh ykÃku fu Lkk ykÃku Ãký {khku
ytíkhkí{k íkku {Lku Lkkuçku÷ Ãkkrhíkkur»kf ykÃkþu
s yu{kt þtfkLku fkuE MÚkkLk LkÚke.
Mkk¼kh : MktfÕÃkLkwt MkwfkLk, ÷u. þi÷u»k MkøkÃkrhÞk

ËMk ð»koLke ô{hu yuf Akufhku Íkz Lke[u
¾kx÷k{kt çkuMke ÃkwMíkf ðkt[íkku níkku. ÄúwðLkku ÃkkX
níkku. íku{kt ÷¾u÷wt fu ÄúwðS íkku Ãkkt[ ð»kuo ½h
Akuze Lkef¤e Ãkzâk MktLÞkMk {køkuoú! AkufhkLku ÚkÞwt
fu : {Lku íkku ËMk ð»ko ÚkE økÞkt yLku nS nwt çkuXku
Awtú? su ÃkkX ðkt[íkku níkku íku s hk¾e Akufhkyu
[kuÃkze {qfe ŸÄe Lku [k÷ðk {ktzâku W¥kh{kt.
¾çkh yux÷e níke fu W¥kh{kt rn{k÷Þ Auú!
Úkkfe ÚkkfeLku su søÞkyu Ÿ½ ykðe íÞkt
÷tçkkÔÞwt. ÃkkMkuLkk økk{Lkwt rþð{trËh níkwt.
AkufhkLkk rÃkíkkS [íkwh rþhku{rý yu{ýu òuÞwt
fu õÞku ÃkkX ðkt[íkkt ðkt[íkkt yk Ãkøk÷wt ¼ÞwO Auú!ú?
þkuÄ¾ku¤ [÷kðe, Ëefhku {¤e økÞku,
Mk{òðeLku ½hu ÃkkAku ÷kÔÞk. rÃkíkkSyu fÌkwt :
‘çkuxk MktLÞkMke Úkðwt nkuÞ íkku Úksu. {khu Ãký
Úkðwt’íkwt Ãký Lk ÚkE þõÞku. íkwt MktLÞkMke ÚkEþ íkku
{Lku ykLktË Úkþu. Ãký çkuxk, y¼ý MkkÄw Lk
ÚkðkÞ.’ rÃkíkkSLkk yk þçËkuLku {kLk ykÃkeLku
yu{ýu yu{.yu. ðeÚk rV÷kuMkkuVe MkwÄe yÇÞkMk
fÞkuoú! ËMk ð»kuo ÄúwðSLkk {køkuo ¼køkLkkh
‘¼kýS’ íku yksLkk yæÞkí{-{køkoLkk yrðhík
Þkºke MktLÞkMke ‘©e ¼kýËuðS’.
{kuhçkeÚke W¥khrËþk{kt ykðu÷wt LkkLkwt
¾kuçkk suðzwt økk{ ¾k¾hk¤k yu{Lkwt ðíkLk.
1943Lkk òLÞwykhe{kt sL{. rÃkíkk ¼qhk¼kE
yLku {kíkk nh¾eçknuLk ¾uzqík. ykuAwt Ãký {]Ëw
çkku÷Lkkhkt, «u{k¤, ¼ÂõíkÚke ¼hÃkqh. rÃkíkkS
‘yLkw¼qríkLke yLkr¼ÔÞÂõík yæÞkí{ÃkÚkLke rþMík Au.’
yæÞkí{{køkoLkk MknsÞkºke
©e ¼kýËuðS
íkku yufíkkhkLke MktøkkÚku ÷ktçke n÷fÚke
øktøkkMkíkeLkk ¼sLkku økkíkk yux÷u ‘¼økík’
fnuðkíkk. ¼kýSLku hkus Mkðkh{kt ¼sLk
økkELku WXkzíkk. çkkÃkw økk{ çknkh nkuÞ íkku
¼sLk Mkt¼¤kðe ¼kýSLku WXkzðkLkku ðkhku
{kLkku. økk{{kt {kuxwt ík¤kð. ½h ‘Ãkkýeðk¤e
þuhe’{kt yux÷u fu ík¤kðLke çkksw{kt. ©e
¼kýËuðS fnu Au : ‘ßÞkhÚke ÞkË Au íÞkhÚke
y{u íkÞko Aeyu, ík¤kð{kt Äwçkkfk {kÞko Au. [kh
Äkuhý íkku økk{{kt s. Wå[fkurxLkk rþûkf
MkðS¼kE «uhf yLku {køkoËþof. yu {khk
ÃkqßÞ yLku nwt yu{Lkku ÷kzfku. [kuÚkk Äkuhý{kt
níkku íÞkhu {Lku þeík¤kLkwt ËËo ÚkÞwt. ÃkheûkkLkk
rËðMkku. nwt øk¼hkW fu nðu þwt Úkþuú? MkðS¼kE
Ãkxu÷ {khe ÃkÚkkhe ÃkkMku çkuXk hnu. {kÚkk Ãkh nkÚk
{qfeLku fnu : ‘çkuxk, ®[íkk Lknª fh. íkkÁt ðhMk
Lknª çkøkzu. íkwt Mkkòu ÚkEþ ÃkAe íkkhe Ãkheûkk
÷uþwt.’ MkðS¼kE [kh ÄkuhýLke þk¤kLkk yuf
{kºk rþûkf. yu çknkh òÞ íÞkhu þk¤k
¼kýSLku MkkUÃkeLku òÞ. ¼kýS rzõxuþLk
ykÃku, Ëk¾÷k økýkðu, þk¤k ÔÞðÂMÚkík [÷kðuú!
¼kýSLkk ½hu økkÞku ½ýe. MkðS¼kELkkt
ÃkíLkeLku xeçke ÚkÞu÷ku. ËqÄ ÃkeðkLke sYhík çknwt.
¼kýS hkus Mkðkhu íkkswt ËkuÞu÷wt ËqÄ ÷ELku
MkðS¼kELkk ½hu rLkÞr{ík ÃknkU[kzu.
MkðS¼kELkk «u{¼Þko ÔÞðnkhÚke ¼kýS{kt
{Lkw»Þíð yLku rþûkfíðLkwt çkes hkuÃkkÞwt.
¼ýíkh{kt ¼kýSLku hMk çknw. ðk[LkLkku Þ

21
økkuhMk ❁
þku¾. yu Mk{Þu LkkLkk¼kE ¼èLkkt LkkLkkt LkkLkkt
ÃkwMíkfku çknkh Ãkzu÷kt, hk{kÞý yLku {nk-
¼khíkLkk Ãkkºkku rð»ku. ¼kýSyu SðLk{kt MkkiÚke
Ãknu÷wt ÃkwMíkf ðktåÞwt íku yk{ktLkwt ‘nLkw{kLkSú!’
[kuÚkk Äkuhý ÃkAe ¾k¾hk¤k{kt
¼ýðkLke Mkøkðz Lknª yux÷u {kuhçke{kt Äkuhý
Ãkkt[Úke yrøkÞkh ¼ÛÞk. ºký ð»ko ËeÃk[tË
{kuËe Mfq÷ yLku ÃkAe ðe.Mke. nkEMfq÷.
¾k¾hk¤kÚke çkkh rf.{e. xÙuLk{kt ykððwt Lku
sðwt. þrLkðkhu íkku Ãkøku [k÷eLkuú! r«Þ rð»kÞ
økrýík. yíÞkhu ystíkk ½rzÞk¤Lkk {kr÷f
yLku {kuxk WãkuøkÃkrík Au íku yku. ykh. Ãkxu÷
økrýík ¼ýkðíkk. Ãkk½ze çkktÄu÷k çkLkkhMkÚke
¼ýeLku ykðu÷k þk†eMkknuçk MktMf]ík þe¾ðu.
yu{Lku íkku ÃkqAeyu fu : ‘‘Mkknuçk, ÃkwMíkf{kt íkku
yk YÃk yk{ ÷ÏÞwt Au Lku ‘ykÃk’ yk{ fnku
Akuú?’’ íkku íkhík s rðïkMkÚke fnu : ‘òu yu{
nkuÞ íkku ÃkwMíkf ¾kuxwtú!’ fku÷usðk¤kLku ¼ýkðe
þfu yuðk rðîkLk rþûkfku. ¼kýSLku økrýík
øk{íkwt. RsLkuh ÚkE þfkÞwt nkuík. zkìõxh Ãký
ÚkE þfkík. Ãký yuLku íkku ík¥ð¿kkLk ¼ýðwt níkwt.
{Lkkurð¿kkLk þe¾ðwt níkwt. MktMf]ík{kt Ãkkhtøkík Úkðwt
níkwt. yux÷u ykxTMko íkhV ð¤ðkLkwt ÚkÞwt. òu fu,
hò{kt ½hu ykðeLku ¼kýS Mkkíke [÷kðu,
¾uíkefk{ fhu, ðktMk¤e ðøkkzíkkt ðøkkzíkkt økkÞku
[hkðu. çk¤Ë Ãkkðk ÷E òÞ. ðå[u Aêk Äkuhý
ÃkAe yuf ð»ko ¼ýðkLkwt Aqxe økÞu÷wt. ½hLkk
MkkiLku ÚkÞwt fu nðu çkMk, ½ýwt ¼ÛÞk. ¾uíke Lku
økkÞku Mkk[ðkuú! ¼kýS ¼kEçktÄku ÃkkMku [kuÃkze
{tøkkðu Lku þuZu çkuMke ðktåÞk fhu. ¾uíkhLke
çkksw{k Mfq÷. íku{kt ½tx Ãkzu, «kÚkoLkk ÚkkÞ íkkuu
¼kýSLkwt {Lk íÞkt Ëkuzu. «u{k¤ rþûkf
MkðS¼kE {ËËu ykÔÞk Lku ¼kýSLkku
yÇÞkMk ykøk¤ [kÕÞku.
rÃkíkkSLkk økwÁ çkxwf {nkhks. yu{Lkku
Wíkkhku ðkhtðkh ½hu hnuíkku. íku{Lke Mkuðk[kfhe
¼kýS nMíkf. yrøkÞkh ð»kuo çkxwf {nkhksu
{tºkËeûkk ykÃku÷. çkxwf {nkhks MkhMk hMkkuE
çkLkkðe ¼kýSLku s{kzíkk. ½h{kt ºký økútÚkku :
‘hk{[rhík{kLkMk’, ‘©e{ËT ¼køkðík’ yLku
‘ÃkkhMk{rý ¼sLkMktøkún’. yk ºkýLku íkku
Ãk[kðu÷kt s Ãký çkkswLkk økk{ çkøkÚk¤kLke
þk¤k ÷kEçkúuhe Ãký ¼kýSyu ðkt[e fkZu÷ú!
ËMk{k Äkuhý{kt Mk{ksþk†Lkwt ÃkuÃkh yuðwt
÷¾kÞu÷wt fu ¼kýSLkk rþûkf W¥khðne ÷ELku
yk[kÞo yrsíkhk{ r«. ykuÍk ÃkkMku økÞu÷k
yLku fnu÷wt fu, nwt Ãký ykðwt ÷¾e Lk þfwt íkuðwt
yk ÃkuÃkh Au. çkku÷ku nwt fux÷k {kfo ykÃkwtú? ©e
¼kýËuðS ¼kððtËLk fhíkkt fnu, ‘©e y. r«.
ykuÍkMkknuçk Mktík suðk yk[kÞoú! ykxTMko
¼ýðk øktøkks¤k rðãkÃkeX y÷eykçkkzk
sðkLkwt ÚkÞwt. fkhý þwtú? òýðk suðwt Au.
AkÃkk{kt íkuLke ònuhkík ykðu÷e. íku{kt ÷¾u÷wt :
‘yk MktMÚkk{kt rðãkÚkeo Ãkh Ãkqýo rðïkMk {qfeLku
fkuEÃký «fkhLke rzÃkkuÍex ÷uðk{kt ykðíke
LkÚke.’ çkMk yk ðkõÞ rË÷{kt ðMke økÞwt Lku çku
ð»ko y÷eykçkkzk ¾kíku ðeíkkÔÞk.
‘fw{khMkt¼ð{T’ zku÷hhkÞ {ktfz ÃkkMku Lku
‘MðÃLkðkMkðË¥kk’ Þkr¿kfMkknuçk ÃkkMku ¼ÛÞk.
zkufkfk ¼kýËuðSLkk ÓËÞ{kt MÚkkLk s{kðe
økÞk. íku{Lke «kÚkoLkk-Akºkk÷Þ-ÃkwMíkfk÷Þ
W¥k{ku¥k{. ynª {Lkkurð¿kkLk Lknkuíkwt ¼ýkðkíkwt
yux÷u ÃkAeLkk çku ð»ko y{ËkðkË yu÷. ze.
ykxTMko{kt r«ÂLMkÃkk÷ {kð÷tfhSLke rLk©k{kt.

íÞkhu òýu ÃkiMkk ¾[koíkk s Lknª.
Ve+økkze¼kzwt+[kuÃkzk+¼kusLk çkÄw {¤eLku
Ãknu÷k ð»koLkku ¾[o 495 YrÃkÞk Lku ËMk ÃkiMkk
ÚkÞu÷kuú! hksfkuxLke Ä{uoLÿ®MknS ykxTMko
fkì÷us{ktÚke yu{.yu. rV÷kuMkkìVe fÞwO Þw. ze.
¼èMkknuçk ÃkkMku. yu çkLLku ð»ko LkSfLkk økk{
MkhÃkËz{kt ¼kýËuðS rþûkf ÚkÞk. Ãkkuíku
hkíkkurzÞk yLku ðkíkkurzÞk Au yuðwt fçkq÷Lkkh ©e
¼kýËuðS hkºku yufÚke A ðkt[u ÃkAe MLkkLk
fhe Mfq÷u òÞ yLku íÞktÚke fkì÷usu.
yu{.yu. ÚkÞk ÃkAe ¼kýËuðSyu
fkfkMkknuçk fk÷u÷fhLku Ãkºk ÷¾e ÃkqAâwt ‘økktÄe
[ªæÞk hknu yLku økeíkkyu fÌkk {køkuo SðLk
Sððwt Au íkku õÞkt sôú? sðkçk ykÃÞku :
‘÷kuf¼khíke òð’. {Lkw¼kE Ãkt[ku¤eLku Ãkºk
÷ÏÞku. íkhík sðkçk ykÔÞku ‘¼økðkLkLke RåAk
÷køku Au fu ík{u ynª ykðku.’ {LkwËkËkLkk ½h{kt
s yLkkiÃk[krhf RLxhÔÞq ÚkÞku. ËkËkyu «&™
yuf{kºk ÃkqAâku : ‘rþûkfLkwt f{o þwtú?’
¼kýËuðSyu xqtfku sðkçk ykÃÞku :
‘[f÷e{ktÚke çkks çkLkkððkLkwt’ ËkËk íkku hkS
ÚkE økÞk. íku{Lkkt Ä{oÃkíLkeLku hMkkuzk{ktÚke çkq{
Ãkkze çknkh çkku÷kÔÞk yLku fÌkwt Mkkt¼¤ku,
yk{Lkku MkhMk sðkçk. ¼kýËuðS ÃkkMku Vhe
çkku÷kÔÞwt Lku rLkÞk{f fw{wË¼kELku yktøk¤e
Ãkfzkðe ËeÄe. rþûkýþk† yLku {kLkMkþk†,
søkíkLkk Ä{kuo yLku MktMf]ík ¼ýkÔÞk. øk]nÃkrík
ÚkÞk. fw÷ Mkkzk A ð»ko ÷kuf¼khíke{kt yæÞkÃkf
hÌkk. ðå[u çku ð»ko fiðÕÞÄk{ Þkuøkk©{,
÷kuLkkðk÷k ¾kíku ÞkuøkkÇÞkMk {kxu økÞk.
÷kuLkkðk÷kLke yk þk†eÞ Þkuøk MktMÚkkLkk
yk[kÞo ©e rËøktçkhSLkku ¼kýËuðSLkk SðLk
Ãkh øknuhku «¼kð Au. Þkuøkrðãk, Þ¿krðãk
yLku {kiLk økktXu çkktÄe, ÷kuf¼khíke, ¼kýËuðS
Ãkhík ykÔÞk. ©e ¼kýËuðS Éý¼kðu fnu Au
: ‘÷kuf¼khíkeLku ykÃÞwt íkuLkk fhíkkt ÃkkBÞku ½ýwt.
økúk{MknðkMk, økkiþk¤k, ¾uíke, íkkhkËþoLk,
íkhðkLkwt, «ðkMk. SðLkrþûký fux÷wt økýkðwtú?
øk]nÃkrík nku Aku íÞkhu ík{u Ãký rðfMkku Aku.
your work is your mirror. ynª {U yuf
ÃkwMíkf ðktåÞwt. MkktE {fhtË r÷r¾ík ‘Þkuøke
nhLkkÚkLkk MkktrLkæÞ{kt’ yufeçkuXfu ÃkqÁt ÚkÞwt
ÃkwMíkf yLku yu s çkuXfu yæÞkí{køkoLke Þkºkk
þY ÚkE. ÷kuf¼khíke Aqxâwt, MktMkkh Aqxâku Lku
Sð nkÕÞku økkUz÷. Þkuøke©e LkkÚkk¼kE
òuþeLkk [hý{kt. Ãknu÷e ð¾ík {éÞk íÞkhu
økwÁ{nkhksu RsLk ykÃÞwt níkwt : ‘ykðíkk
hnuòu.’ yuf ð¾ík økkZ MðÃLk{kt ykËuþ
ykÃÞku : ‘ykðe ò.’ 1982 Úke ðeMk ð»ko ©e
¼kýËuðS ¼økðíkT MkkÄLk Mkt½, økkUz÷Lkk økwÁ
{nkhksLkk ytíkuðkMke íkhefu hÌkk. yk Mk{ÞLke
yLkw¼qrík rð»ku íkuyku©e {kiLk MkuððkLkwt ÃkMktË fhu
Au. fnu Au : ‘yLkw¼qríkLke yLkr¼ÔÞÂõík
yæÞkí{ÃkÚkLke rþMík Au.’
Ãk[kMk ð»ko MkwÄe ftE ÷ÏÞwt Lknª.
ÃkkuMxfkzo Ãký Lknª. økwÁ {nkhksu fÌkwt : ‘{k
ð[Lku ÷¾.’ AuÕ÷kt ðeMk ð»ko{kt yutþe ÃkwMíkfku
÷¾kÞktú! (íkk.f. nk÷{kt yk yktfzku zçk÷ WÃkh
ÚkE økÞku Au.)økwÁËuð ¼økðkLkLku ‘{k’ fnuíkk, íku
‘{k ð[Lku’ ÷¾kÞwt çkÄwtú! yZe ð»koLkwt {kiLk níkwt
íku ËhBÞkLk {kíkw©eyu Ëun Akuzâku. {kíkkLke
RåAk níke fu {khe ÃkkA¤ ¼kýS íkwt ¼køkðík
fÚkk fhsu. Ãknu÷e fÚkk fhe. rÃkíkk©e ÃkkA¤
çkeS. ‘nwt fÚkk fÁt Awt íÞkhu íku{kt hnu÷wt

23
økkuhMk ❁
yæÞkí{ ¾ku÷wt Awt. ¼køkðíkT yu fÚkk LkÚke.
MkktøkkuÃkktøk yLku Mkkãtík rðãkLkku yæÞkí{ økútÚk
Au. yk[kÞo rËøktçkhSyu þe¾ÔÞwt fu rn{k÷Þ
íkku yæÞkí{¼qr{ Au. rn{k÷ÞLku nh Ãk¤
ðktåÞku Au. yufktík{kt yuf÷k rn{k÷ÞLku {¤ðk
{kxu {Lku Ÿ½ LkÚke ykðíke. rn{k÷Þ{kt hkºku
ík{u MkqE òyku íkku rn{k÷ÞLku ík{u økw{kðku Aku.
yk ¼ð{kt rn{k÷Þ økw{kððku {Lku Ãkk÷ðu
Lknª.’ {kuhçke ÃkkMku òuÄÃkh LkËeLkk fktXu
MkhMðíke rLkfuíkLk yk©{{kt MkVuË ð†Äkhe
Þkuøke yLku Þkr¿kf ©e ¼kýËuðS ÃkeÃk¤kLkk
ÍkzLku çku Lkðkt ÃkkLk Vqxu íkku MkkiLku ¼uøkk fhu Au,
fkhý fu yu{Lku {Lk yk¾wt yÂMíkíð ykÃkýwt
økwÁ Au.’
Mkk¼kh : {wêe Ÿ[uhk 100 {kLkðhíLkku,
÷u. ¼ÿkÞw ðåAhkòLke
Lkfk{e [kðe
{wÕ÷k LkMkÁÆeLku ÷øk¼øk yrøkÞkh ð»ko
MkwÄe yuf ÄLkðkLk s{eLkËkhLku ½uh Lkkufhe
fhe. yuf rËðMk yu ftxk¤eLku s{eLkËkh ÃkkMku
økÞk.
‘‘çkMk nðu çknw ÚkÞwt {kr÷f. {Lku Aqxku
fhku. {khu ík{khe Lkkufhe LkÚke fhðe. ÕÞku, yk
[kðeLkku Íqzku. yk{uÞ ík{Lku {khk Ãkh rðïkMk
íkku Au s Lknª.’’
s{eLkËkh íkku Mkzf ÚkE økÞkú! ‘‘yhu
{Lku íkkhk Ãkh rðïkMk LkÚkeú? {U íkku yrøkÞkh
ð»koÚke íkLku {khk LkkLkk ¼kELke {kVf hkÏÞku
Au. ríkòuheLke [kðe Ãký íkkhk s xuçk÷ Ãkh hnu
Au yLku íkwt fnu Au fu {Lku íkkhk Ãkh rðïkMk
LkÚkeú!’’
{wÕ÷kt fnu, ‘‘nkt, [kðeykuLkku Íqzku íkku
{khk xuçk÷ Ãkh s hnu Au. Ãkhtíkw yu{ktLke yufuÞ
[kðeÚke ríkòuhe ¾q÷íke LkÚkeú!’’
s{eLkËkhu {kŠ{f heíku nMke {wÕ÷kt Mkk{u
òuÞwtú!
Mkk¼kh : E-{uE÷, Mktf÷Lk : «ËeÃk hkð¤
Mk{sý
{wÕ÷kt {ÂMsË{kt «ð[Lk ykÃkðk økÞk.
yk¾k nkì÷{kt {kºk yuf s ÞwðkLk
Ãknu÷e nhku¤{kt çkuXku níkku. {wÕ÷ktyu íkuLku
ÃkqAâwt, ‘‘{Lku Mkkt¼¤ðkðk¤ku íkwt yuf s Au.
{khu çkku÷ðwt òuEyu fu Lkrnú! íkwt fnu íku{
fheþ.’’
ÞwðkLk fnu, ‘‘nwt íkku ¾kMk ¼ÛÞku LkÚke.
ík{khk suðku nkurþÞkh LkÚke, Ãký ÄkuzkLkku
h¾uðk¤ Awt. nwt íkçku÷k{kt sô yLku çkÄk ½kuzk
¼køke økÞk nkuÞ, AíkktÞ yufkË ½kuzku Q¼ku
nkuÞ íkku nwt yuLku [khku Lkkt¾wt Awt.’’
{wÕ÷kt Mk{S økÞk. íku{ýu WÃkËuþkí{f
¼k»ký þY fÞwO. çku f÷kf WÃkhktík çkku÷íkk s
hÌkk. ¼k»kýLku ytíku íku{ýu ÞwðkLkLku ÃkqAâwt,
‘‘fuðwt ÷køÞwt {kÁt ¼k»kýú?’’
ÞwðkLku fÌkwt, ‘‘{U íkku ík{Lku Ãknu÷kt Þ fÌkwt
níkwt fu nwt íkku Mkkð MkeÄkuMkkËku {kýMk Awt.
{khk{kt ÍkÍe Mk{sý LkÚke AíkktÞ yux÷wt
sYh fneþ fu nwt íkçku÷k{kt ÃkuMkwt, íÞkhu yuf s
½kuzku Q¼ku nkuÞ, íkku nwt yuLku çkÄkt ½kuzkLkku
[khku Lk ¾ðzkðe Ëôú!ú!’’
Mkk¼kh : R-{uE÷, Mktf÷Lk : «ËeÃk hkð¤

«ÏÞkík Ãkwhkík¥ðrðËT Ãktrzík
¼økðkLk÷k÷ (E.Mk. 1839 Úke 1888) Lkk
rÃkíkk RLÿS. yu þk†e RLÿSLkk fkfk þk†e
suXk÷k÷Lkk fwxwtçkLke yk ðkík Au.
þk†e suXk÷k÷Lkk rÃkíkk þk†e
søkLLkkÚk {q¤ ÃkkuhçktËhLkk. íku{Lkk ºký Ãkwºkku :
{whkhS, ytçkkhk{ yLku suXk÷k÷. ºkýuÞ
¼kEyku rðãkMktÃkLLk, þk†rLkÃkwý yLku
f{ofktze níkk. sqLkkøkZLkk LkkøkhkuLkk ykøkúnLku
ðþ ÚkE {whkhS íkÚkk ytçkkhk{ sqLkkøkZ sE
ðMÞk yLku suXk÷k÷ ÃkkuhçktËh s hÌkk.
ºkýuÞ ¼kEyku{kt suXk÷k÷ þk†e ðÄw
rðãkÔÞkMktøke Lku fkÔÞfkurðË níkk. Mktðík
1888{kt íku{ýu yuf økútÚk ÷¾u÷ku. suLke LkkUÄ
Ãkwhkík¥ðrðË þk†e Ëwøkkoþtfh fuð¤hk{u
(E.Mk. 1880-1953) ÷eÄe Au. hkßÞ{kt
íku{Lkwt {kLk níkwt. ÃkkuhçktËh, ò{Lkøkh, {kuhçke,
fåA ðøkuhu hkßÞku íku{Lkku Mkkhku Mkífkh fhíkkt.
Ãký íku{Lke rðî¥kk fhíkkt íku{Lke Ä{oÃkhkÞýíkk
yLku Mkh¤íkkLku fkhýu íku{Lke MkwðkMk ½ýe níke.
rLkÞr{ík heíku ykðfLku ytøku ¿kkrík{kt rMÚkrík
Ãký Mkkhe økýkíke, Ãkhtíkw ÃkríkÃkíLkeLke
WËkhíkkLku fkhýu ÃkkMku MÚkkÞe ÃkwtS Lk hnuíke.
yu þk†e ò{Lkøkh Ãkhýu÷k. ÃkíLkeLkwt
Lkk{ {xeçkkE. yk ËtÃkíkeLku {kuxe ðÞu
MktíkkLk{kt yuf Ãkwºk ÚkÞku. Ãký yu Ãkwºk{kt fw¤Lke
rðî¥kkLkk fu çkwrØ{íkkLkk økwýku Lk níkk.
¼økðkLkLkku {kýMk fnuðkÞ yuðku Mkkð ¼ku¤ku
Lku Mk{sneLk yu níkku. ð¤e çkku÷ðk{kt çknw
ÚkkuÚkðkíkku. {kíkkrÃkíkkyu ½ýk «ÞíLk fÞko. Ãký
Akufhku ftEÞu ¼ýe Lk þõÞku. íku{kt ð¤e Mkkíkuf
huðkðnw
ð»koLke ðÞu, hMíkk{kt ðeVheLku ¼køku÷k çk¤ËLkk
Ãkøk ík¤u ykðe síkkt íku yuf Ãkøku Mkkð ÷tøkzku
çkLke økÞu÷ku. yu {híkkt çk[e økÞku íku «¼wLke
f]Ãkk. yu{ {kLkLkkh {kíkkrÃkíkkLku yk MktíkkLk
çkkçkíkLkku Mktíkku»k Lk níkku. yu AkufhkLkwt Lkk{
[íkw¼wos.
yÃktøk AkufhkLku Lkðzkðe {k íkuLku
ykuMkheLku ykux÷u çkuMkkze Ëu. Ãkz¾u çku Mkwtz÷e
{qfu. yuf{kt òh, çkeS{kt çkkshkLkku ÷kux.
Akufhku ÃkkhuðkLku òh Lkk¾eLku [ýkðu Lku su fkuE
çkúkñý ykðu íku [Ãkxe-çkux[Ãkxe ÷kux ykÃku.
Mkktsu Mke{{ktÚke økkÞ ykðu íÞkhu {kLke ykuÚku
hne økkÞ Lku ðkAhzktLku Ãkq¤k ¾ðzkðe íkuLkk
þhehu nkÚk Vuhðu.
✽ ✽ ✽
yÃktøk ÚkÞk ÃkAe ð¤íku ð»kuo [íkw¼wosLku
sLkkuE ykÃke. yu «Mktøku {xeçkkELkkt
çkk¤MkrnÞh «¼kfwtðh {kuhçkeÚke ykðu÷k.
ò{Lkøkh{kt çktLku yuf ÃkAeíku ykðu÷kt, çku ½h{kt
Ãkz¾uÃkz¾u hu’íkkt, MkkÚku h{íkkt, s{íkkt, ðúíkku
fhíkkt, ð»kkuoÚke ‘{xe’Lku òuE Lk níke íkuÚke {¤ðk
{kxu sLkkuELkk «Mktøku íkuyku ykÔÞk. {xeLku {¤e
íkuyku nh¾Úke hkuE Ãkzâkt. suXk÷k÷ þk†e «íÞu
yk¾k økk{Lkku ¼kð òuE Mktíkku»k ÃkkBÞkt. Ãký
[íkw¼wosLku òuE íku{Lkwt rË÷ Ëw¼kÞwt.
‘{xe, íkkhku Akufhku yÃktøk ÚkÞku íku ¼khu
ÚkEú!’
‘Lku Mð¼kðu sz¼hík’ {xeçkkEyu fÌkwt.
‘yk íkku Ëu¾eLku ËkÍðk suðwt ÚkÞwt.’
«¼kfwtðhu fÌkwt.

25
økkuhMk ❁
‘nk. yu{ ÚkkÞ Au fu y{u {kðíkh
fux÷kf Ëeú? ÃkAe yk Akufhku Mkkð ÃkhkÄeLk
Úkþu. MkkiLkku ¼økðkLk Au, íkkuÞ nwt íkku f¤søkLke
{k Awt, yux÷u ÚkkÞ Au fu ykLkwt þwt Úkkþuú?’ fne
{xeçkkE Ze÷kt ÚkE økÞkt.
‘ÃkkAwt íkkhu çkeòu Ëefhku LkÚke, Lkrníkh
®[íkk Lk hnu.’
‘Aíku Ëefhu zu÷eyu íkk¤kt Ëuðkþu’ fnuíkk
{xeçkkELku f{f{kt ykÔÞk.
‘íkk¤k Lkrn ËuðkÞ. ykðk þk†eLkk ½uh
íkk¤kt Lk nkuÞ.’
‘ykLku Ëefhe fkuý Ëu, çkuLkú? Lku Ãkkhfe
ËefheLkku ¼ð çkøkzu yu{ {khkÚke ÷uðkÞ Ãký
fu{ú?’’ {xeçkkEyu fÌkwt.
‘fu{ Lk ÷uðkÞú? Ëu yuLke ÷uðkÞ.’
«¼kfwtðhu fÌkwt Lku W{uÞwO : ‘nkÕÞ, {khe Ëefhe
huðk íkkhk ËefhkLku ykÃke, ÷u.’
‘ntú! ntú! yuðwt Lk çkku÷ú! {khu yuLku
Ãkhýkððku LkÚke. {khu {híkkt{híkkt fkuELkk
rLkMkkMkk ÷uðk LkÚke.’ {xeçkkEyu fÌkwt.
‘nðu Lkk Lk nkuÞ, {khe S¼ f[hkE
økE’ «¼kfwtðhu fÌkwt.
‘Ãký {khu íkkhe Ëefhe LkÚke ÷uðe.’
‘{U ð[Lk ËE ËeÄwt. nðu íkwt Lk ÷u íkku {khe
ËefheLku økk¤ [kUxu. íkwt yux÷e nËu sEþú?
íkkhkÚke {Lku Lkk Lk fnuðkÞ’ «¼kfwtðhu fÌkwt.
‘Ãký íkkhk ½h{kt íkku ÃkqAú! ÞËwhkÞLku
ÃkqAâk ðøkh....’
Lku ykðe ðkík[eíkLku ytíku, {xeçkkE íkÚkk
íku{Lkk LkýtË-suXkýeLku Mk{òðe, íku îkhk
þk†e íkÚkk íkuLkk ¼kEykuLku Mk{òðe,
«¼kfwtðhu ÃkkuíkkLke Ëefhe huðkLkwt MkøkÃký yu
yÃktøk sz¼hík [íkw¼wosLke MkkÚku fÞwO Lku
{kuhçke ÃkkAk ykÔÞk.
✽ ✽ ✽
yu ðkík WÃkh çkeòt Mkkík ð»ko økÞkt Lku
[íkw¼wosLkkt huðk MkkÚku ÷øLk ÚkÞk.
ÃkhýeLku huðk rÃkÞh ykÔÞk ÃkAe
yufðkh íkuLke çknuLkÃkýeykuyu ‘huðkLkku ðh
÷tøkzku’ fneLku [ezðe yLku íkuÚke huðk ¾qçk hkuE,
íÞkhu {k «¼kfwtðhu AkufheykuLku fÌkwt : ‘Äýe
÷tøkzku nkuÞ fu {ktËku, økheçk nkuÞ fu økktzku,
ÄýeLke Mkuðk fhe ½h Wò¤u yuLkwt Lkk{ †e.
†eLkku Äh{ Mk{òu Lku ÃkAe yk huðk yuLkk
ÄýeLke fuðe Mkuðk fhu Au íku òuELku çkku÷òu.’
yk ÃkAe ð»kuo-ËkuZð»kuo ykýwt ðk¤e huðk
MkkMkhu ykðe. ykðíkktLke MkkÚku íkuýu ½h¼kh
WÃkkze ÷eÄku. huðk{ktÚke huðkðnwt çkLke økE.
Ë¤ýwtÃkkýe, AkýðkMkeËwt ðøkuhu fk{
íkuyku ykLktËÚke fhíkkt. [íkw¼wosLku fÃkzkt
ÃknuheLku çkuMkðkLke xuð Ãkkze. MkkMkwLku fneLku
MkMkhkLkk fkuE rþ»Þ MkkÚku ÷kfzeLku xufu
nðu÷eyu ËþoLk fhðk {kxu Mkktsu Mkktsu {kuf÷ðk
{ktzâku. yk fkhýu fu fkuE çkeò fkhýu,
[íkw¼wos{kt Úkkuzef «MkLLkíkk Ëu¾kðk ÷køke.
çknw çkwrØ ykðe økE yuðwt íkku Lk ÚkÞwt, Ãký
[íkw¼wos{kt Vuh ÚkÞku. Ãknu÷kt yu øk{u íkuðkt {u÷kt
fÃkzkt ÃknuheLku ykuMkheyu, ykuxu, Lke[u MkqE
síkku, íku nðu ÃkkÚkhýkt ðøkh Mkqíkku-çkuMkíkku LkÚke.
MðåAíkkLkku ÏÞk÷ ðæÞku Au. ½uh ykðíkktsíkktLke
MkkÚku Úkkuze½ýe Mkh¾e ðkík fhu Au. su
rþ¾kçktÄ Lk hk¾íkku íku òíku rþ¾kçktÄ hk¾u Au.

þk†e rÃkíkkLku yu ðkíkLkku n»ko ÚkÞku fu Akufhku
¼÷u yÚko Lk Mk{síkku, Ãký hkus Mkðkhu
MkqÞkuoËÞ Ãknu÷kt Lkkne, ½hLkk XkfkuhS Mkk{u
çkuMke økkÞºkeLke yuf {k¤k fhu Au, [tËLk ½Mku
Au, hkus ftEf Lkðku MkwÄkhku Akufhk{kt Ëu¾kÞ
Au. íku «íkkÃk ðnwLkk Au yu{ íkuyku fnuíkk. Lku yu
huðkðnw hkus MkkÞtfk¤u ½h{kt Ëuð ÃkkMku Ëeðku
{qfe MkkMkwMkMkhkLku ÃkkÞu Ãkzíkkt íÞkhu ykt¾{kt
Í¤Ír¤Þkt ¼hkE ykðíkkt yLku økËTøkrËík ÚkE
þk†e fnuíkk : ‘ðnw çkuxkú! XkfkuhSLku Ãkøku
÷køkku Aku yu{kt y{u çkuÞ ykðe økÞkt. ík{u
y{khe ÷û{e{kíkk Aku. çkuxk. ík{u Ãkøku Lk
÷køkku.’ þk†e yu{Lku ‘MkwfLÞk’ Ãký fnuíkk.
yk huðkðnw ðúíkku-WÃkðkMk çknw fhíkkt.
òufu íkuLkkÚke íku{Lkwt þheh ÷uðkE síkwt. W¥khku¥kh
íku{Lkk {w¾ Ãkh «MkLLk økt¼ehíkk yLku ykusMk
ðÄíkkt síkkt níkkt. ÷øLk ÃkAe ËMkçkkh ð»koLkk ytíku
òuLkkhLku ‘yk yu s huðkú?’ yu{ ykùÞo MkkÚku
{kLk Úkíkwt. yuðku VuhVkh íku{Lkk{kt ÚkÞku níkku.
✽ ✽ ✽
yLku ÷øLk ÃkAe çkkh ð»kuo huðkðnwLku
Mke{tík ykÔÞwt Lku ÃkwºksL{ ÚkÞku. Mkwðkðz ÃkAe
rÃkÞhÚke huðkðnw ÃkkAkt ykÔÞkt íÞkhu
{xeçkkEyu þk†eLkk nkÚk{kt ÃkkiºkLku {qfíkkt fÌkwt
: ‘÷ku, ÷û{eSLkk ykþeðkoËLku h{kzku.’
ßÞkhu Lkðhk nkuÞ íÞkhu þk†eS ÃkkiºkLku
h{kzíkk : Ãký íkuyku ßÞkhu Ãkqò{kt çkuXk nkuÞ,
rþ»ÞkuLku ¼ýkðíkk nkuÞ fu ©ðý fhkðíkk nkuÞ
íÞkhu íku{Lke Mkk{u økkuËze Lkk¾e íku{kt huðkðnw
çkk¤fLku Mkwðzkðe síkkt. yu çkk¤f yZe ð»koLkku
ÚkÞku íÞkhu þk†eS yðMkkLk ÃkkBÞk.
þk†eSLkk fkhs{kt íku{Lkk ¼ºkeò
RLÿSyu fÌkwt : ‘fkfe nðu sqLkkøkZ [k÷ku. íÞkt
Mknw MkkÚku hu’þw íkku [íkw¼wosLku øk{þu.’
ykLkku rLkýoÞ huðkðnwyu ÷E MkkMkwLku
fÌkwt : ‘yuyku íkku økkÞ suðk {qtøkk Au, yux÷u
Mk{òðe Lkrn þfu. Ãký yk ¾kuhzkt ðøkh
yu{Lkwt Ëw:¾ n¤ðwt Lkrn ÚkkÞ. yòýwt hnuXký
yu{Lku Lkrn økkuXu. yku¤¾eíkk ykÔÞk fhu íkuÚke
Sð ynª n¤ðku Úkþu. çkkfe yuyku su heíku
ynª hnu Au íku íÞkt Lkrn çkLku. çkkÃkËkËkLkk
¾kuhzkt ík¤u ík{khk ËefhkLkwt fÕÞký òuô Awt.’
ðnwLkkt ð[Lku sqLkkøkZ sðkLkku rð[kh
Ãkzíkku {qfkÞku.
✽ ✽ ✽
þk†eS økÞk yux÷u hks{ktÚke ykðf
çktÄ ÚkE, Ãký [íkw¼wosLku íkuLke Mk{s Lk níke.
Mkðkhu LkkneLku yu ykuxu çkuMku íku ð¾íku òh-
÷kuxLke ¼hu÷e çku Mkwtz÷e Ãkz¾u íkiÞkh nkuÞ.
yuf Mkðkhu yÄeo Mkqtz÷e òuE [íkw¼wosu fÌkwt :
‘{k, yk¾e Mkqtz÷e ykÃkku.’ {kyu fÌkwt : ‘çkuxk
nðu íkkhk çkkÃk LkÚke. nðu ÃkAuze «{kýu Mkkuz
íkkýíkkt þe¾.’
ðnwyu yk ðkík Mkkt¼¤e MkkMkwLku fÌkwt :
‘suýu yks rËðMk MkwÄe ykÃkýe h¾uðk¤e fhe
Au yu ¼økðkLk nSÞu ËE hu’þu. ¼÷u ík{khku
Ëefhku Ëuíkk nkuÞ íku{ Ëu. yu{Lkku Sð ËuðkÚke
hkS hu’Au.’
Ãký ykÃk{u¤u ÂMÚkrík Mk{SLku çkúkñýku
s ykuAk ykððk ÷køÞk, íÞkhu huðkðnwyu
ykðLkkh çkúkñýkuLku Vhe ykðíkk fÞko.
þk†eSLkk Mk{Þ{kt çkkhMk-y{kMku Ãkkfk MkeÄkt
Ëuðkíkkt íku Ëuðkíkkt fÞkO. þk†eSLke ðhMke{kt
hkßÞ íkhVÚke Vhe Ëh{kÞku þY ÚkE økÞku.

27
økkuhMk ❁
[íkw¼wosLkk ÃkwºkLkwt Lkk{ søkLLkkÚk. yu
çkku÷íkkt þeÏÞku íÞkhÚke huðkðnw íkuLku MktMf]ík
&÷kufku Lku frðíkkyku þe¾ðíkkt–çkku÷kðíkkt. hkus
Ãkqò ð¾íku þk†eS su Míkkuºkku çkku÷íkkt íku
huðkðnwyu ftXMÚk fhe ÷eÄu÷kt. íku ðkhMkku íku{ýu
søkLLkkÚkLku sLkkuE ËeÄe íku Ãknu÷kt ykÃke ËeÄku.
søkLLkkÚkLke sLkkuE «Mktøku «¼kfwtðh ykðu÷kt.
íkuLku {xeçkkEyu fÌkwt : ‘hkus [íkw¼wos Ãkqò fhu
íku xkýu Akufhku Míkkuºkku ¼ýu Au. yu fk{ huðkLkkt
Au. yux÷u yuyku ½hfk{ fhíkkt nkuÞ íÞkt
{k¤k{ktÚke QXeLku {kÁt {Lk íku{Lku Lk{u Au.
íkkhe íkku yu Ëefhe Au, Ãký {khe íkku {k Auú!’
yu «Mktøku økk{Lke Úkkuze †eyku
«¼kfwtðhLku ¾ku¤ku ÃkkÚkhe Ãkøku Ãkze. ‘çkkEÞwt,
çkuLÞwt, ík{u þwt fk{ Ãkøku ÷køkku Akuú?’ yu{
«¼kfwtðhu ÃkqAâwt íÞkhu íku †eykuyu fÌkwt,
‘huðkðnw íkku Ëuðe Au, íkuLkk ík{u sLkuíkk Aku
yux÷u Ãkøku ÷køÞkt ík{khkt ËþoLk õÞktÚkeú!’
✽ ✽ ✽
søkLLkkÚkLke sLkkuE «Mktøku íkuLkwt ðurðþk¤
Ãký ÚkÞwt, Lku Úkkuzk {kMk ÃkAe {xeçkkELkwt
yðMkkLk ÚkÞwt.
søkLLkkÚkLku Ãknu÷kt sqLkkøkZ RLÿS fkfk
ÃkkMku Lku ÃkAe {kuhçke {kuMkk¤{kt þk†e
{knuïh ÃkkMku ¼ýðk {kuf÷u÷ku, yu {kuhçke
¼ýíkku íÞkhu huðkçkkE {hu íkku yu s {hu yuðk
{ktËk Ãkzâkt, {ktËe ÃkíLkeLke ÃkÚkkheyu [íkw¼wos
çkÄku ð¾ík çkuMke hnuíkk. Mkøkktðnk÷kt níkkt íku
íku{Lku s{ðk-Mkqðk sðk fnu íkkuÞu Lk QXu.
ÃkíLkeLkk {tËðkzu yu{Lkwt þheh ÷uðkE økÞwt níkwt.
yk hkík Lknª fkZu, {kLkeLku MkøkkMktçktÄe
çkÄkt òøkíkkt çkuXkt níkkt. çke{kh ÃkíLkeLku
ykuþefu [íkw¼wos çkuXk níkk. huðkðnwyu Ãkkýe
{køÞwt. yu Ãkkýe xkuíkkt xkuíkkt [íkw¼wos hkuE
Ãkzâk Lku çku ð¾ík çkkuÕÞk : ‘íkwt {heþ íkku {khwt
þwt Úkkþuú?’
huðkðnw íku{Lke Mkk{u íkkfe hÌkkt. ÃkAe
nkÚk òuze ykt¾ku {e[e økÞkt Lku Úkkuzeðkhu fÌkwt
: ‘nwt Lkrn {Át.’ Lku íkuyku {Þko Lkrn. Úkkuzk
rËðMk{kt níkkt íkuðkt Mkkòt ÚkE økÞkt.
ÃkAe íkku yÃktøk ÃkríkLku økkzk{kt çkuMkkhe
íku{ýu îkhfk íkÚkk «¼kMkLke Þkºkk fhe.
søkLLkkÚkLku ÃkhýkÔÞku. ¼ýíkh ÃkqÁt fhe
søkLLkkÚk ËkËk ÃkuXu þk†eÃkËwt fhðk ÷køÞku Lku
ðnwyu huðkçkkELku {kÚkuÚke ½hfk{Lkku çkkuòu
WÃkkze ÷eÄku.
yu ÃkAe çku[kh ð»kuo [íkw¼wos {ktËk
Ãkzâk. {tËðkz ¼Þtfh çkLÞku. yuf hkºku
[íkw¼wosu fÌkwt : ‘{Lku ½ýeðkh Úkkíkwt fu yuf÷wt
Ãkkýe Ãke ¼køkðík Mkókn Mkkt¼¤wt, Ãký yu Lk
ÚkÞwt. {khe ðhMke{kt Mkókn ðt[kÞ íÞkhu {khk
yÂMÚkLku ©e{ËT ¼køkðíkLkkt ËþoLk ÚkkÞ íku{
õÞktf hk¾òu Lku ÃkAe îkhfk{kt ÃkÄhkðòu.
Akufhku LkkLkku Au {kxu íkLku fnwt Awt.’
Lku [íkw¼wos økwshe økÞk. huðkçkkE Ãký
Mk¾ík {ktËk ÚkE økÞkt. [k÷íkkt Ãkze òÞ yuðe
yþÂõík ykðe økE. Ãký yu{ýu ykuxu çkuMke
çkúkñýkuLku ÷kux ykÃkðkLkwt ÃkríkLkwt fk{ [k÷wt
hkÏÞwt. yu ÷kux íkuyku òíku Ë¤íkkt. søkLLkkÚk
ßÞkhu Ãkøku ÷køkeLku Ëuðk ÷uðk íkÚkk ykhk{
fhðk fnuíkk íÞkhu íkuyku fu’íkk : ‘çkuxk, íkwt ®[íkk
Lk fh, {Lku fktE Lkrn ÚkkÞ. nwt su fÁt Awt yu
{khk {LkLkk Mktíkku»k {kxu ykLktËÚke fÁt Awt.’
(yLkwMktÄkLk ÃkkLkk Lkt. 37 WÃkh)

íkk. 31 ykuõxkuçkhu MkhËkh
ðÕ÷¼¼kE Ãkxu÷Lke sL{sÞtíke Au.
økwshkíkLkk Mkk{kLÞ økheçk rfMkkLk
fw¤{kt sL{u÷ku çkk¤f, ¾uzkLke ¾{ehðtíke
ÄhíkeLke økkuË{kt QAheLku ykÃkçk¤u ðfe÷ çkLku
Au. çkurhMxhLkk yÇÞkMk yÚkuo RLø÷uLz òÞ
Au. ºký ð»koLkku yÇÞkMk¢{ yZe ð»ko{kt Ãkqhku
fhe økkuÕz {uz÷ MkkÚku çkurhMxhLke ÃkËðe «Úk{
ðøko{kt «kÃík fhu Au. ð»ko 1913{kt
y{ËkðkË{kt «uÂõxMkLkku «kht¼ fhe
ðfe÷kíkûkuºku Lkk{ktrfík çkLku Au. «kht¼{kt
hksfkhýÚke yr÷ó hnu÷k rðÏÞkík
Äkhkþk†e ðÕ÷¼¼kELku yk ÔÞðMkkÞ{kt Þþ
níkku, feŠík níke, ði¼ð níkku, ÷¾÷qx ykðf
Ãký níke. 1913 Úke 1917Lkkt ð»kkuo{kt
ðÕ÷¼¼kE Ãkxu÷Lke çkurhMxh íkhefuLke
Mkhuhkþ {krMkf ykðf Yk. 40,000 níke.
yu MkkÚku yu{Lkk yk¾he rËðMkkuLkwt yð÷kufLk
fheyu íkku 15{e rzMkuBçkh, 1950{kt
MkhËkhLkwt yðMkkLk ÚkÞwt íÞkhu LkkÞçk ðzk
«ÄkLkLkk çkUf çku÷uLMk{kt {kºk Yk. 300 Úke
Ãký ykuAe rMk÷f níke.
ºkeMk ð»ko ÷zík yLku su÷{kt
ðzk«ÄkLkÃkËLkk Mkk[k nfËkh nkuðk
Aíkkt økktÄeSLkk ykËuþLku yLkwMkhe LkkÞçk ðzk
«ÄkLkÃkË MðefkÞwO, Ãkhtíkw «rMkØ rçkúxeþ
Ãkºkfkh yLku ÷u¾ çkúuþheyu 1950Lkk ð»koLkk
«kht¼{kt LkkUæÞwt Au : ‘‘LknuÁ MkhfkhLkk ðzk Au,
Ãký Mkhfkh íkku MkhËkh [÷kðu Au.’’ ‘‘Nehru
MkhËkh Mkknuçku Ãkwºke {kxu {fkLk MkwæÄkt Lkk çkLkkÔÞwt
head the government, sardar patel
run it’’
MkhËkh Ãkxu÷ íkuºkeMk ð»ko ònuhSðLk{kt
hÌkk. yu{kt yu{Lku Vk¤u ¾hu¾h þkMkLkLke
Mk¥kk íkku 15{e ykuøkMx 1947 Úke 15{e
rzMkuBçkh 1950, MkwÄeLke yux÷u fu Mkkzk ºký
ð»ko fhíkkt Ãký ykuAku Mk{Þ LkkÞçk
ðzk«ÄkLkÃkË ¼kuøkÔÞwt. çkkfeLkkt ºkeMkuf ð»ko íkku
ykÍkËeLke ÷zíkku{kt yLku su÷ðkMk{kt s ðeíke
økÞkt. MkhËkh Mkknuçk çkkuÕÞk níkk : ‘‘nwt
økktÄeSLke s{kík{kt ¼éÞku íÞkhu {U Úkkuzkt
#Äý÷kfzkt ¼uøkkt fÞko níkkt yLku yu
Mk¤økkðeLku fkixwtrçkf ÷k¼ku, {khe, fkhrfËeo,
{khku Ëhßòu çkÄwt yu{kt Mðknk fhe ËeÄwt
níkwt.’’
y÷øk árü®çkËw
økktÄeSLke Mkå[kE yLku ðkýe-ðíkoLkLkk
Mkw{u¤ rðþu ¾kíkhe Úkíkkt s MkhËkhu yu{Lku Lkuíkk
íkhefu MðefkÞko yLku ykSðLk yk LkuíkkLku
yLkwMkÞko. yk{ Aíkkt ÃkkuíkkLke rððufçkwrØ fu
ÃkkuíkkLkwt árü®çkËw ÄhkððkLkku nf MkhËkhu
fkuELkuÞ MkwÃkhík fÞkuo Lknkuíkku. økktÄeSLku Ãký
Lknª. fux÷kÞ çkLkkðku{kt yu{Lkku {ík
økktÄeSÚke swËku Ãkzíkku íÞkhu ònuh{kt Ãký
ÃkkuíkkLkk rð[khkuLku ÔÞõík fhíkk. WËknhý
íkhefu ËuþLkk Mkthûký ytøku økktÄeS MkkÚkuLkku
yu{Lkku rð[kh¼uË yk þçËku{kt MÃkü fÞkuo Au
: ‘‘{wÍu hks [÷kLkk ni, çktËqf h¾Lke ni, íkkuÃk
h¾Lke ni, yk{eo h¾Lke ni. økktÄeS fníku nI rf

29
økkuhMk ❁
fwA Lk fhku. íkku ðn {I Lknª fh Mkfíkk. õÞkUrf
{I íkeMk fhkuzfk xÙMxe nku økÞk nqt. õÞkUrf {uhe
rsB{uËkhe ni rf {I Mkçk fe hûkk fÁt. Ëuþ Ãkh
n{÷k nkuøkk íkku {I çkhËkMík Lknª fÁtøkk
õÞkUrf {uhe rsB{uËkhe ni.....{ILku økktÄeSfku
fnk, ‘ykÃkfk hkMíkk yåAk ni, ÷urfLk ðnkP íkf
{I Lknª ò Ãkkíkk nqt.
fkUøkúuMkLkwt ¼tzku¤ yLku «{krýfíkk
íkuyku yku÷ RÂLzÞk fkUøkúuMk fr{xeLkk
{nk{tºke çkLÞk, yu Mk{Þu s{Lkk÷k÷ çkòs
fkUøkúuMk ÃkûkLkk fku»kkæÞûk níkk. þuX s{Lkk÷k÷
çkòsLkk yðMkkLk ÃkAe fkUøkúuMk fkhkuçkkheyu
MkhËkh ðÕ÷¼¼kELke fkUøkúuMkLkk yæÞûkÃkËu
rLk{ýqtf fhe. yk nkuÆku íkuykuyu ®sËøkeLkk ytík
MkwÄe þku¼kÔÞku. yuLkk WËknhý íkhefu yuf
«MktøkLkwt M{hý fheyu íkku 1950{kt MkhËkh
yðMkkLk ÃkkBÞk íÞkhu fkUøkúuMk ÃkûkLkwt ¼tzku¤ Y.
28 ÷k¾ níkwt. MkhËkhLke LkkËwhMík íkrçkÞíkLku
fkhýu fk{Lkwt ¼khý ykuAwt ÚkkÞ íku {kxu
MkhËkhLke Ãkwºke {rýçknuLku YrÃkÞk yêkðeMk
÷k¾Úke ðÄw hf{Lkwt çku÷uLMk íkÚkk ÃkûkLkk VtzLke
ykðf-òðfLkku ík{k{ rnMkkçk Ëþkoðíkk
fkøk¤ku fkUøkúuMk «{w¾ xtzLkSLku MkwÃkhík fÞko
íÞkhu xtzLkSLke ykt¾ku Mks¤ çkLke økE níke.
íku{Lkk {w¾{ktÚke þçËku Mkhe Ãkzâk níkk :
‘‘ÄLÞ MkhËkh ík{khe «{krýfíkkLkuú!’’
¼úük[khLke LkkçkqËe
MkhËkh Ãkxu÷ ¼ú»xk[khLke MktÃkqýoÃkýu
rðÁØ níkk. fuLÿ MkhfkhLkk fux÷kf
ykE.Mke.yuMk. yrÄfkheyku Mkk{u ÷kt[-
ÁïíkLke yLkuf VrhÞkËku ykðe, ðneðxe
árüyu MkLkËe yrÄfkheyku yu{Lkk øk]n¾kíkk
Lke[u ykðíkk níkk íkuÚke MkhËkhu rËÕneLkk ík{k{
ykE.Mke.yuMk. yrÄfkheykuLke çktÄçkkhýu
Mk¼k çkku÷kðe yLku fkuýu fux÷k ÃkiMkk çkLkkÔÞk
Au yuLke rðøkíkku MkkÚkuLke VkE÷ku hsq fhe. yu
ÃkAe yu{ýu yrÄfkheykuLku sýkÔÞwt fu, ‘ík{u su
ftE fÞwO nkuÞ íku ¼q÷e òð...yksu nwt ík{Lku
{kV fÁt Awt yLku nðu ÃkAe fkuE «fkhLke ÷kt[
÷uðkLke çktÄ fhku. òu ík{khe Mkk{u fkuE VrhÞkË
Lknª ykðu íkku yk VkE÷kuLkku nwt fkuE WÃkÞkuøk
Lknª fÁt. òu VrhÞkË ykðþu íkku fkuELku Lknª
Akuzwt.’ yk Mk¼k ÃkAe MkhËkh SÔÞk íÞkt MkwÄe
fkuE yrÄfkhe ÷kt[ ÷uðkLke ®n{ík Lknkuíkku fhe
þõÞku. ykðe níke MkhËkhLke ¼úük[khLke
LkkçkqËeLke Lkerík.
[~{kLke yuf s Ëktze
MkhËkhLkk SðLkÔÞðnkh{kt y®f[Lk
MðYÃkLkk MkBÞfT ËþoLk fhkðíkk yLkuf «Mktøkku
{¤e ykðu Au....{nkðeh íÞkøkeyu
{rýçknuLkLke Mkkze{kt yuf {kuxwt Úkeøkzwt òuELku
{rýçknuLkLke {òf fhe, ‘‘ík{u yuðk çkkÃkLke
Ëefhe Aku, su{ýu yuðwt y¾tz hkßÞ MÚkkÃÞwt
Au, su hk{, f]»ý fu yþkufLkwt Ãký Lknkuíkwt.
{kuøk÷kuLkwt fu ytøkúuòuLkwt Ãký Lknkuíkwt. ykðk
MkhËkhLke Ëefhe ÚkE ík{u MkktÄu÷k fÃkzkt
Ãknuhíkkt þh{kíkk LkÚkeú?’’ yk Mkkt¼¤e MkhËkh
íkkzqfe QXâk, ‘‘økheçk {kýMkLke Ëefhe Au.
Mkkhk fÃkzkt õÞktÚke ÷kðuú? yuLkku çkkÃk Úkkuzku
fktE f{kÞ Auú?’’ MkhËkhu yu{Lkk [~{kLkwt
¾ku¾wt çkíkkÔÞwt su 20 ð»ko sqLkwt níkwt. yu{Lkk
[~{kLke yuf Ëktze níke. çkeS çkkswyu Ëkuhku

çkktæÞku níkku. yu s heíku yu{Lke ½rzÞk¤ ºký
ËkÞfk sqLke níke yLku ÃkuLk ËMk ð»ko sqLke níke.
zkì. Mkwþe÷k LkkÞhu LkkUæÞwt Au, ‘‘{rýçknuLk
rLkÞr{ík hUrxÞku fktíku Lku yu{ktÚke MkhËkhLke
fVLke yLku ÄkuríkÞkt çkLku Au. yu fÃkzkt ßÞkhu
Vkxe òÞ íÞkhu yuLku fkÃke MkeðeLku {rýçknuLk
ÃkkuíkkLkkt fÃkzkt çkLkkðu Au.’’
MkhËkhLkk Ëefhk zkÌkk¼kELkk Ãkwºk
rçkÃkeLk¼kE ÔÞðMkkÞLke þkuÄ{kt rËÕneÚke
{wtçkE sE hÌkk níkk. ËkËkSLkk ykþeðkoË
÷uðk økÞk íÞkhu MkhËkhu yu{Lku Mk÷kn ykÃke...
‘‘søkík{kt òíkòíkLkk yLku ¼kík¼kíkLkk ÷kufku
{¤þu. hkux÷e Lkk {¤u íkku ynª ykðòu, Ãký
MkhËkhLkk Lkk{u f{kþku Lkne, MkhËkhLkk
Lkk{Lkku WÃkÞkuøk fhþku Lkne, MkhËkhLke
÷køkðøk ðkÃkhþku Lknª. nwt rËÕne{kt Awt íÞkt
MkwÄe rËÕneÚke nt{uþk Ëqh hnuòu...’’
Mkhfkhe ðknLkLkku WÃkÞkuøk Lknª
MkhËkh LkkÞçk ðzk «ÄkLk níkk íÞkhu
ðe. þtfh yu{Lkk ytøkík Mkr[ð níkk. íkuykuyu
MkhËkhLkk Ãkºk-ÔÞðnkhLkkt çku ÃkwMíkfku «rMkØ
fÞko Au. yu{ýu ÷ÏÞwt Au, ‘‘ytøkík WÃkÞkuøk
{kxu Úkíkk VkuLkLkwt y÷øk hrsMxh hk¾ðk{kt
ykðíkwt yLku MkhËkh ÃkkuíkkLkk r¾MMkk{ktÚke yu
hf{ ¼hÃkkE fhíkkt....¾kLkøke fk{ {kxu
Mkhfkhe ðknLkLkku WÃkÞkuøk MkhËkh Lknkuíkk
fhíkk. ÃkkuíkkLke sqLke ytøkík økkze
ðkÃkhíkk....Ãkºk íku{ s ¾kLkøke ÃkºkÔÞðnkhLkku
¾[o Ãkkuíku ¼kuøkðíkk....Mkhfkhe «ðkMk fhu íkku
Ãký «ðkMk¼ÚÚkwt ÷uíkk Lknkuíkk....LkkËwhMík
íkrçkÞík nkuðk Aíkkt hkusLkk 18 f÷kf fk{
fhíkk...LknuÁ rðËuþ økÞu÷k, yu Mk{Þøkk¤k{kt
MkhËkh ðzk«ËkLkÃkËLkku nðk÷ku Mkt¼k¤íkk
níkk....MkhËkhu «ÄkLkku yLku f{o[kheykuLkk
Ãkøkkh{kt 15 xfk fkÃk {qõÞku yLku Ëhuf
Mkhfkhe ¾kíkkLku fhfMkh fhðkLke Mkq[Lkk
ykÃke. yuLkkÚke ÷øk¼øk YrÃkÞk 80 fhkuzLke
çk[ík ÚkE níke. yk yktfzku ð»ko 1949Lkku Au.
yksu fhfMkhLke ðkík íkku çkksw Ãkh hne, Ãký
çkuVk{ ¾[oLke fkuE Mke{k hne LkÚke.
yk{ økktÄeSLke su{ MkhËkh ykSðLk
y®f[Lk hÌkk níkk. yu{Lkk ytíkfk¤u íku{Lke
ÃkkMku ÃkkuíkkLke ytøkík r{÷fík suðwt økýkÞ íku{kt
[khuf òuze fÃkzkt, çku òuze [tÃk÷, yuf
ÃkíkhkLke çkuøk, hUrxÞku, çku rxrVLk,
yuÕÞwr{rLkÞ{Lkku ÷kuxku yLku Mkøkze níkkt su
y{ËkðkË{kt þkneçkkøk ¾kíku ykðu÷k MkhËkh
M{khf{kt yu{Lke M{]ríkYÃku yksu Ãký
s¤ðkE hÌkkt Au.
yksu ËuþLkk «ÄkLkkuLke MktÃkr¥k çkuMkw{kh
ðÄíke òÞ Au íÞkhu MkhËkh Mkknuçku íku{Lkkt
Ãkwºke {kxu yuf {fkLk MkwæÄkt çkLkkÔÞwt Lknkuíkwt.
Mkk¼kh : «rík¼kMktÃkLLk,
÷u. ËuðuLÿ Ãkxu÷
‚wtËh ‚{ks™ku yÚko Au–ßÞkt ƒu
ÔÞrõŒyku{kt, ƒu ð„kuo{kt, ƒu Ëuþku{kt …hM…h
yufŒk nkuÞ, M™un nkuÞ, rðïk‚ nkuÞ.
y™uf ¼uË nkuðk AŒkt …ý, su{ fu f{o™ku
¼uË nkuÞ, ¼k»kk™ku ¼uË nkuÞ, hnuýe-
fhýe™ku ¼uË nkuÞ, …ý …hM…h …úu{ nkuÞ,
rðïk‚™e yufŒk nkuÞ, ÷ûÞ™e yufŒk
nkuÞ. –‚tŒðkýe 6

31
økkuhMk ❁
¼khík ytøku Ëuþ{kt yLku rðËuþ{kt
òíkòíkLke, ¼kík¼kíkLke ¼ú{ýkyku, Mkk[e-
¾kuxe ðkíkku «ðíkuo Au. ynª ¼khík ytøku Úkkuze
Mkkð Mkk[e, fzðe, ðhðe ðkíkku fhðe Au.
• yk yuðku Ëuþ Au fu ßÞkt [ku¾kLkku rf÷kuLkku
¼kð Y. 40 Au, Ãký {kuçkkE÷ VkuLkLkwt
Mke{fkzo rðLkk{qÕÞu {¤u Au.
• rÃkíÍkLke rzr÷ðhe ynª yuBçÞw÷LMk yLku
Ãkku÷eMk fhíkktÞ ðÄw ÍzÃku ÚkkÞ Au. fkh ÷kuLk
Ãkkt[ xfu {¤u Au, Ãký rþûký {kxu ÷kuLk 12
xfuú!
• ynª fhkuzÃkríkyku Mk¾kðík fhðkLku çkË÷u
r¢fux xe{ ¾heËu Au. 2 ykEÃkeyu÷ xe{
Y. 3300 fhkuz{kt ðu[kÞ Au yLku fhkuzku
÷kufkuLku hkus ¾kðkLkk MkktMkkt Auú!
• ykÃkýk ÃkøkLkk Ãkøkh¾kt yuMke þku Y{{kt
ðu[kÞ Au. Ãký ykÃkýu su ykhkuøkeyu Aeyu
yu þkf¼kS hkuz Ãkh, VqxÃkkÚk Ãkh ðu[kÞ
Au.
• ynª çkÄkLku «ÏÞkík ÚkE sðwt Au, Ãký yu
{kxu su Mkk[ku hMíkku Au yuLkk WÃkh fkuELku
[k÷ðwt LkÚke.
• yk Ëuþ{kt rðÄkLkMk¼k {kxuLkwt {fkLk yuf
ð»ko{kt íkiÞkh ÚkE òÞ Au, Ãký ònuh
ÃkrhðnLk {kxuLkk Ãkw÷ çkktÄðk{kt ð»kkuo ðeíke
òÞ Au.
• ykÃkýu íÞkt ÷ªçkw þhçkík Lkf÷e
^÷uðh{ktÚke çkLku Au yLku ðkMkýku yMk÷e
ysçk Ëuþ fe øksçk fnkLke !
÷ªçkwÚke ÄkuðkÞ Auú!
• ykÃkýu íÞkt çku «fkhLkk «òsLkku Au yuf
ðøko ykþk hk¾u Au fu Mkhfkh y{khk {kxu
fktEf fhe Ëuþu, íkku çkeòu ðøko ykþk hk¾u
Au fu Mkhfkh y{Lku fþwt Lknª fhu.
• ynª fkÞËku yLku YrZ yu çku{kt ¼uË yu Au
fu YrZ¼tøk fhðk ¾kMMke ®n{ík nkuðe
òuEyu.
• fkÞËku yLku Mkhfkhe rLkÞ{Lku [kíkhðkLkk
Ãkw»f¤ hMíkkyku Au. {qh¾ Au yu fu su
[kuhe[Ãkkxe fhu Au. fwA þe¾ku yÃkLku
Lkuíkkyku Mkuú!
• Ãkkt[-ËMk ð»ko Ãknu÷kt Yk. 50{kt yux÷wt
frhÞkýwt ykðíkwt fu yuLku Ÿ[fðk {sqh
hk¾ðku Ãkzíkku. yksu yu ¼kð{kt ykðíkwt
frhÞkýwt Ãkkt[ ð»koLkku çkk¤f Ãký ykhk{Úke
Ÿ[fe þfu.
• suLku MkðoMk¥kkÄeþ fnuðkÞ yLku Aíkkt yu
Mk¥kkrðnkuýk nkuÞ yuðwt yk Ëuþ{kt þõÞ Au
yLku Mk¥kkrðnkuýk ÷kufkuLkwt Mk¥kkðk¤k ÃkkMku
ÍkÍwt QÃksu Au.
yksLkku yuMk.yu{.yuMk.
SðLk{kt MkV¤íkkLkk [kh {køkkuo
1. ykt¾{kt rðfkh Lknª, 2. {Lk{kt rÄ¬kh
Lknª, 3. S¼{kt ríkhMfkh Lknª yLku 4.
ytíkh{kt ytÄfkh Lknª.
Mkk¼kh : nkxo ÷kELk, ÷u. fkirþf {nuíkk

Ãkw»Ãkk çkkÍLkuxLku yu÷k{o ½rzÞk¤Lke
sYh LkÚke Ãkzíke. íku Ëhhkus Mkðkhu çku {k¤Lkk
½h{kt çkk¤fkuLkk f÷çk÷kxÚke QXe òÞ Au.
MkðkhLkk Ãknkuh{kt çkk¤fkuLku þk¤kyu {kuf÷ðk
{kxu íku íku{Lku íku{Lkk ÞwrLkVku{o Ãknuhkððk{kt
{ËËYÃk ÚkkÞ Au. Ãký ¾he ðkík íkku ðÄkhu
òýðk suðe Au. ðkík yu{ Au fu yk çkÄkt
çkk¤fku yuf ð¾ík LkuÃkk÷Lke su÷{kt hnuíkk
níkkt. yk 28 ð»koLke {rn÷k ËhufLku su÷Lkk
Mkr¤ÞkLke çknkh ÷kðe níke. ËwrLkÞkLkk MkkiÚke
økheçk Ëuþku {ktnuLkk yuf Ëuþ íkhefu LkuÃkk¤Lke
økýLkk ÚkkÞ Au. ÞwrLkMkuVLkk {ík yLkwMkkh yk
ËuþLke ðMíkeLkk 55 xfk ðMíke yktíkhhk»xÙeÞ
økheçkehu¾k nuX¤ Sðu Au. íkuÚke Ãkrù{Lkk
Ëuþku{kt Mkk{krsf Mk÷k{íkeLkku [kuÏ¾ku y¼kð
yk Ëuþ Ähkðu Au. Mkhfkh MkkÚku òuzkÞu÷
yLkkÚkk©{{kt hnuðkLke søÞk {ÞkorËík Au.
íkuÚke suykuLke ÄhÃkfz fhðk{kt ykðe Au íkuðk
{kçkkÃkLkkt MktíkkLkku {kxu fkuE MÚkkrLkf ðk÷e
«kÃÞ LkÚke. ÄhÃkfz fhkÞu÷kt {kçkkÃk ÃkkMku
çkk¤fkuLku su÷{kt WAuhðk rMkðkÞ yÚkðk íkku
þuhe{kt h¾zíkkt Akuze Ëuðk rMkðkÞ çkeòu fkuE
rðfÕÃk LkÚke. LkuÃkk¤Lke rzÃkkxo{uLx ykìV r«ÍLk
{uLkus{uLxLkk ytËks {wsçk 80 çkk¤fku
hk»xÙLke su÷{kt hnu Au.
Ãkw»ÃkkLkk fnuðk {wsçk, ‘‘fkuE Ãký ¾kuxwt
fkÞo Lk fÞwO nkuðk Aíkkt íku{Lku su÷{kt hnuðwt Ãkzu
íku ÞkuøÞ LkÚke.’’ yk nuíkwÚke íkuýu íkuykuLku {ËË
fhðk rçkLkMkhfkhe MktøkXLk Q¼wt fÞwO. íkuLkk {ík
{wsçk, ‘‘{kÁt r{þLk yu Au fu fkuE çkk¤f
Ãkw»Ãkk çkkÍLkux
su÷Lke Ëeðk÷ ÃkkA¤ WAuhkðwt Lk s òuEyu.’’
LkuÃkk¤{kt ½ýkt MktøkXLkkuyu su÷Lkk
Mkr¤Þk ÃkkA¤Úke çkk¤fkuLku çknkh fkZðkLkkt
«ÞíLkku fÞko Au. 2005Úke Ãkw»Ãkkyu ÷øk¼øk
çktËe çkLku÷kt {kíkk-rÃkíkkLkk 100 sux÷kt
çkk¤fkuLku su÷Lkk Mkr¤Þk{ktÚke çknkh fkZâkt Au.
íku 6 ð»koÚke Lke[uLkkt çkk¤fku {kxu zu fuh «kuøkúk{
[÷kðu Au yLku yuf rLkðkMkMÚkkLk Q¼wt fÞwO Au
ßÞkt {kuxk ¼køku {kuxe ðÞLkkt çkk¤fku rþûký,
yknkh yLku ykhkuøÞMkwrðÄk {u¤ðu Au.
Ãkw»Ãkk {kLku Au fu MkkÁt rþûký {¤ðk nwt
LkMkeçkËkh çkLke níke íkku {khu Ãký çkeò fkuE íku
LkMkeçkËkh çkLku íkuðku «ÞkMk fhðku s òuEyu.
Ãkw»Ãkk 21 ð»koLke níke íÞkhu íkuLku fkuE yðks
Mkt¼¤kÞku. íkuLkwt fwxwtçk MkV¤ ÄtÄku [÷kðe hÌkwt
níkwt íÞkhu íku fku÷us{kt yÇÞkMkLkk yuf ¼køkYÃk
íku Mkk{krsf fkÞo fhíke níke. íku Mk{Þu íkuLku
†eykuLke su÷Lke {w÷kfkík ÷uðkLke íkf {¤e yLku
íku íkuykuLke ÂMÚkrík òuELku yðk[f çkLke økE.
íkuýu çkk¤fkuLku su÷Lkk Mkr¤Þk ÃkkA¤ òuÞkt. yuf
çkk¤feyu íkku íkuLke þk÷ Ãkfze ÷eÄe yLku òýu fu
íku íkuLku nMkíke-nMkíke çkku÷kðíke nkuÞ íkuðwt íkuLku
÷køÞwt. íku ½hu økE yLku íkuLkkt {kíkk-rÃkíkkLku yk
ÂMÚkríkLke íkuýu ðkík fhe. íkuykuyu íkuLku fÌkwt fu yk
Mkk{kLÞ çkkçkík níke yLku çku–[kh rËðMk{kt
¼q÷e sEþ íkuðwt íkuLku fÌkwt Ãký íku ¼q÷e Lk þfe.
íÞkhÚke íkuýu yk fuË{kt ÃkwhkÞu÷ çkk¤fkuLku
su÷Lke Ëeðk÷ku{ktÚke çknkh fkZðkLkwt Lk¬e fÞwO,
þYykík{kt íku{Lkkt {kíkk-rÃkíkk íku rð[kh MkkÚku
Mkt{ík Lk níkkt. íku fkuE Lkkufhe fhíke Lk níke,
yÚkðk íkku ykŠÚkf WÃkksoLk {kxu fkuE Mkúkuík Lk

33
økkuhMk ❁
níkkt. ¢{þ: íkuyku íkuLku xufku ykÃkðk ÷køÞkt.
Ãkhtíkw su÷Lkk y{÷Ëkhku, Mkhfkhe fkÞofíkko yLku
fux÷ef fuËe çkLku÷e {kíkkyku fu suLkku íkuýu MktÃkfo
fÞkuo níkku. íkuykuLku íku yk ô{hu «kusuõx [÷kðe
þfþu fu fu{ íku{kt þtfk níke.
Ãkw»Ãkk fnu Au fu, ‘‘{U yk fkÞo þY fÞwO
íÞkhu fkuELku {khk{kt rðïkMk çkuMkíkku Lk níkku.
÷kufku {Lku Ãkkøk÷ {kLkíkk níkk yLku {khe nktMke
Wzkðíkkt níkkt.’’
Ãký Ãkw»Ãkk ®n{ík nkhe Lkrn. íkuýu r{ºkku
ÃkkMkuÚke ËkLkYÃku ÃkiMkk W½hkÔÞk yLku fkX{ktzw{kt
íkuýu ‘y÷eo [kEÕz zuð÷Ãk{uLx MkuLxh’ Lkk{Lkk
Lkðk MktøkXLk {kxu ½h ¼kzu ÷eÄwt. íkuýu íku{kt
hk[h[e÷wt økkuXÔÞwt yLku ÃkkuíkkLkkt {kíkk-rÃkíkkLku
Lkðk hu£eshuxhLke yLku hMkkuzkLkk xuçk÷Lke
sYh nkuðk ytøku ¾kíkhe fhkðe. ßÞkhu íkuLke
çkË÷e{kt íku hur£shuxhLke yLku hMkkuzkLkk xuçk÷
{¤e hnuþu íÞkhu íku sqLkwt íkuLkk fuLÿ{kt hk¾þu.
Võík çku {kMk ÃkAe íkuýu su÷Lke {w÷kfkík
÷eÄe yLku Ãkkt[ çkk¤fkuLke Mkt¼k¤ ÷uðkÚke
þYykík fhe. íku hkus Mkðkhu su÷{ktÚke
çkk¤fkuLku ÷E ykðíke yLku Mkktsu su÷{kt {qfe
ykðíke. yk «fkhLke fkÞoMkqr[ íkuýu fkX{tzw{kt
þY fhe. íkuýu yk «ð]r¥k fhe íÞkhu fux÷ktf
çkk¤fku íkku su÷{ktÚke Ãknu÷eðkh çknkh LkeféÞkt
níkkt. çku ð»ko ÃkAe íkuýu ‘çkxh^÷kÞ nku{’ þY
fÞwO. çkk¤fkuLke Mkt¼k¤ hk¾ðk {kxuLkwt yuf ½h
ßÞkt Ãkkt[ ð»ko ðeíkkÔÞkt níkkt. íkuLkk MxkV
{uBçkhu íkuLku MkkÚk ykÃÞku yLku íku yksu íku
çkk¤fkuLke Mkt¼k¤ ÷uðk Mkûk{ çkLke þfe Au. íku
fnu Au, ‘‘y{u hMkkuE fheyu Aeyu, fÃkzkt
ÄkuEyu Aeyu yLku ¾heËe fheyu Aeyu.
ykùÞosLkf çkkçkík íkku yu Au fu nwt fËe Úkkfíke
LkÚke. çkk¤fku {Lku íkkfkík çkûku Au. {khkt
çkk¤fkuLkwt nkMÞ {Lku «kuíMkkrník fhu Au.’’
yk çkÄk MkkÚku MkwMktøkíkíkk MkkÄðe íku
Mknu÷wt fk{ LkÚke. ‘çkxh^÷kÞ nku{’Lkkt {kuxkt
çkk¤fku LkkLkkt çkk¤fkuLke Mkt¼k¤ ÷u Au yLku
Ëhuf ÔÞÂõík ½hLkwt LkkLkwt{kuxwt fk{ fhu Au.
ðkíkkðhý yuðwt MkòoÞ Au fu òýu {kuxwt fwxwtçk
nkuÞú! yuf yuðe ½hu÷wt ÷køkýe Ãkw»Ãkk îkhk
Q¼e ÚkkÞ Au fu íkuykuLku ÃkkuíkkLkwt ½h s ÷køku
Au. çkk¤fku Ãkw»ÃkkLku ‘{k{w’ fneLku MktçkkuÄu Au
suLkku yÚko ÚkkÞ Au ‘{B{e’. íku fnu Au, ‘‘{Lku
fËe yuf Ãký rËðMkLke hò {¤íke LkÚke. {khe
ykswçkksw çkk¤fku Lk nkuÞ íkku {Lku Sððwt
ykfÁt ÚkE Ãkzu Au. íku{Lke MkkÚku nwt ¾wþe
yLkw¼ðwt Awt. fuËe yuðkt {kçkkÃkLke {tsqheÚke
çkk¤fku çkxh^÷kÞ nku{{kt hnu Au. Ãkw»ÃkkLku
¾çkh Ãkzu fkuE çkk¤f su÷{kt Au ÃkAe íku
ËuþLkk Ëqh ¼køk{kt ykðu÷ nkuÞ íkkuÃký íku
su÷Lke {w÷kfkík ÷u Au yLku íku çkk¤fkuLkkt {kíkk-
rÃkíkkLku Mk{òðu Au fu íku çkk¤fkuLku þwt ykÃku Au.
òu íku {kíkk-rÃkíkk Mkt{ík ÚkkÞ íkku íku çkk¤fLku
ÃkkuíkkLkk nku{{kt ÷kðu Au. çkk¤fku ÃkkuíkkLkkt
{kíkk-rÃkíkk MkkÚku MktçktÄku ò¤ðe hk¾u íkuðwt Ãký
íku RåAu Au. íkuÚke íku LkkLkkt çkk¤fkuLku ÃkkuíkkLkkt
{kíkk-rÃkíkk ÃkkMku su÷Lke {w÷kfkík ÷uðk {kuf÷u
Ãký Au. íkuyku íÞkt hnu íku Ëhr{ÞkLk íkuykuLkk
{kxu ¾kðkLkwt, fÃkzkt yLku íkkswt Ãkkýe íku{Lkk
{kxu ÷kðu Au. Auðxu íku RåAu Au fu su÷Lke
çknkhLke ËwrLkÞk MkkÚku fwxwtçkesLkku òuzkÞu÷k
hnu. 60 çkk¤fku yk «{kýu ÃkkuíkkLkk
fwxwtçkesLkku MkkÚku Mktf¤kÞu÷kt hÌkkt Ãký Au.

Goras (feb-2018)

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Goras (feb-2018)

Similar to Goras (feb-2018) (11)

More from Amit Patel

More from Amit Patel (6)

Goras (feb-2018)