Swamivivekanand

Mkt. ÷u¾Lk
rð»ýw {ntík
(M.Com., M.Ed.)
Swami Vivekanand ni Divyavani
by Vishnu Mahant
Shihol Ta. Petlad Dist. Anand M. 9998385365
«Úk{ ykð]r¥k : 2014
Lkf÷ : 1000
{qÕÞ Yk. :
Mðk{e rððufkLktËLke rËÔÞðkýe
rð»ýw {ntík
-: xkEÃk Mkuxªøk :-
Mayur’s
-: rð¢uíkk :-
yu{. yu{. MkkrníÞ«fkþLk
ÃkwMíkf «fkþf yLku rð¢uíkk
{nkðeh {køko, ykýtË
-: {wÿf :-
yÃkoý r«Lxhe, ykýtË
-: «fkþf :-
yu{. yu{. MkkrníÞ «fkþLk
ÃkwMíkf «fkþf yLku rð¢uíkk
{nkðeh {køko, ykýtË-388001
Mðk{e rððufkLktËLke
rËÔÞðkýe

yÃkoý
«MíkkðLkk....
SðLk {kxu þçË ðÃkhkÞ Au rVx ni íkku rnx ni. ykÃkýwt SðLk
ßÞkhu ykæÞkÂí{f, þkrhhef, {kLkrMkf heíku rVx nkuÞ íkku s Mk{øko
SðLk rnx ÚkE þfu Au.
yk{kxusYheAuykÃkýkSðLk{kt¿kkLkLkku«fkþ.òuykÃkýe
ÃkkMku ¿kkLkLkku «fkþ nþu íkku y¿kkLkLkku ytÄfkh Ëqh Úkþu. ykÃkýu Mkkhe
çkkçkíkLku, ¿kkLkLku, Mk{sLku yÃkLkkðe þfeþwt.
nðu «&™ yu ÚkkÞ Au fu fÞk {nkLkÃkwÁ»k îkhk ÃkehMkkÞu÷wt ¿kkLk
W¥k{ Au. íkku yíÞkhu íkku rð[kheyu íkku swLke y™u Lkðe çktÒku ÃkuZeLkk
MkktÄk{kt Q¼u÷k yuðk Mðk{e rððufkLktË. yk yuf yuðku {nkLkÃkwÁ»k
ÚkE økÞku fu suýu {kºk ¼khík s Lkrn Ãkhtíkw yktíkhhk»xÙeÞ ûkuºku íku{Lkk
¿kkLkLkku rËÔÞ «fkþ Vu÷kÔÞku.
yk yuf ykÃkýk SðLkLkku ÃkMktËøkeLkku ¿kkLk {køko ykÃkýu Lkr¬
fheyu íkku yuðk {nkLkÃkwÁ»kLku ykÃkýu {¤ðwt Ãkzu, yu{ýu su fÌkw Au íku
Mkkt¼¤ðwt Ãkzu Ãký nðu yu þõÞ LkÚke fkhý fu yu {nkLk ykí{k
Ãkt[ík¥ð{kt rðr÷Lk ÚkE økÞku Au. íkku þwt fhðwt? íku{Lku Mkkt¼¤ðk fuðe
heíku? íkku íkuLkku WÃkkÞ Au íku ð»kkuo{kt íku{ýu nÞkíke{kt su ¼k»kýku ykÃku÷k
íkuLkk ytþku nsw ykÃkýk MkkrníÞ{kt Ãkzâk Au. íkku yu{Lkkt yuðkt yuðkt
[wLktËkt MkkrníÞLku {U yuf søÞkyu økkøkh{kt Mkkøkh {¤u íku{ yufºkeík
fÞkO yLku íku MkkrníÞLkku hMkfMk íkiÞkh fheLku Mðk{eyu ¾wË su rËÔÞðkýe
Ônk÷k Ëefhkyku
feŠík íÚkk rðh÷Lku...

ykÃke níke íku yk ÃkwMíkf îkhk nwt ykÃkLku Mkt¼¤kðe hÌkku Awt. Võík Vuh
yux÷ku Au fu íku Mk{Þu Mðk{e rððufkLktËS çkku÷íkk níkk y™u yíÞkhu
íku{Lkku s ykí{k {khe f÷{ îkhk çkku÷u Au. íkku ykðku Mðk{e rððufkLktËS
Lku YçkY {éÞk íkwÕÞ {kLke yu{ýu s fnu÷e rðrðÄ rð»kÞ ÃkhLke ðkýe
«íÞûk ÚkELku þkÂçËf heíku {kýku y™u ykÃkLkk SðLkLku nex çkLkkðku
fkhý fu òu rVx ni íkku rnx ni -
yu{. yu{. «fkþLkLkk Þkfwçk¼kE {÷ufLkku yk ÃkwMíkf «fkrþík
fhðk {kxu yºku ÓËÞÃkqðof yk¼kh ÔÞõík fÁt Awt.
yMíkw.
r÷.
rð»ýw {ntík
®Mknku÷, íkk. Ãkux÷kË rs. ykýtË-økwshkík
9998385365
::: yLkw¢{rýfk :::
1. Mkk[e WÃkkMkLkk----------------------------------------- 1
2. ¼khíkLkk Mktíkku------------------------------------------ 5
3. f{oLkwt hnMÞ------------------------------------------ 34
4. yufkøkúíkk y™u «kýkÞk{ ----------------------------- 57
5. ¼k»kýku ---------------------------------------------- 63
6. ðkíkko÷kÃk--------------------------------------------- 84
7. «&™kuíkhe------------------------------------------- 198
8. WÂõíkyku-WËTøkkhku---------------------------------- 204

1
1. Mkk[e WÃkkMkLkk
ÃktçkLk ÃkAe, Mðk{eS hk{uïh {trËhLke {w÷kfkíku økÞk níkk.
íÞkt yufXk ÚkÞu÷k sLkMk{qnLku Úkkuzkyuf þçËku fnuðkLke íku{Lku rðLktrík
fhðk{kt ykðe níke. íku{Lkk yu «ð[LkLkku Mkkh Lke[u {wsçk Au :
Ä{o «u{{kt hÌkku Au, yLkwckLkku{kt Lknª. ÓËÞLkk rðþwØ yLku
rLk¾k÷Mk «u{{kt Ä{o hÌkku Au. ßÞkt MkwÄe {kýMk þheh yLku {LkÚke
Ãkrðºk Lk nkuÞ, íÞkt MkwÄe íku{Lkwt {trËh{kt sðwt yLku rþðLke WÃkkMkLkk
fhðe Lkfk{e Au. suyku þheh yLku {LkÚke Ãkrðºk Au íku{Lke «kÚkoLkk
¼økðkLk rþð Mkkt¼¤u Au; Ãký suyku Ãkkuíku yÃkrðºknkuðk Aíkkt çkeòLku
Ä{o WÃkËuþðk òÞ Au, íkuyku yk¾hu rLk»V¤ Lkeðzu Au. çkkÌk WÃkkMkLkk
yu yktíkh WÃkkMkLkkLkwt yuf «íkef {kºk Au, ytíkh WÃkkMkLkk yLku Ãkrðºkíkk
yu s Mkk[e ðMíkw Au. yu rðLkk çkkÌk WÃkkMkLkkLkku fþku s WÃkÞkuøk LkÚke.
yux÷k {kxu, ík{khu Mkkiyu yk ÞkË hk¾ðk «ÞíLk fhðku.

5
Mðk{e rððufkLktËLke rËÔÞðkýe2 3
yk fr¤Þwøk{kt ÷kufkuLke yux÷e çkÄe yÄkuøkrík ÚkE Au fu íkuyku
øk{u íkuðwt ðíkoLk fhu, Ãký ÃkAe fkuE íkeÚkoÄk{{kt òÞ íkku çkÄkt ÃkkÃk
ÄkuðkE sþu yu{ íkuyku {kLku Au. òu fkuE {kýMk yÃkrðºk {Lk MkkÚku
{trËh{kt òÞ, íkku íkuÚke íkuLkkt sqLkkt ÃkkÃkku{kt W{uhku ÚkkÞ Au, yLku ½uhÚke
LkeféÞku níkku íkuLkk fhíkkt ðÄw ¾hkçk {kýMk íkhefu íku ½uh ÃkkAku Vhu Au.
íkeÚko yuf yuðwt MÚk¤ Au fu ßÞkt Ãkrðºk ðMíkwyku yLku Ãkrðºk ÃkwÁ»kku
Ãkw»f¤ nkuÞ. Ãkhtíkw ßÞkt Ãkrðºk ÃkwÁ»kku ðMkíkk nkuÞ íÞkt {trËh Lk nkuÞ íkku
Ãký íku MÚk¤ íkeÚko çkLke òÞ Au. ð¤e ßÞkt MkUfzku {trËh nkuÞ Aíkkt òu
yÃkrðºk ÷kufku íÞkt hnuíkk nkuÞ, íkku íku MÚk¤uÚke íkeÚko yá~Þ ÚkE òÞ
Au. íkeÚkoðkMk çknw fXý Au, fu{fu yLÞ MÚk¤u su ÃkkÃk ÚkkÞ íku íkku Mknu÷kEÚke
Ëqh fhe þfkÞ Au, Ãkhtíkw íkeÚkoûkuºk{kt fhu÷wt ÃkkÃk fËe Ëqh fhe þfkíkwt
LkÚke. Mkðo WÃkkMkLkkLkku {{o yk Au : Ãkrðºk Úkðwt yLku çkeòLkwt fÕÞký
fhðwt.su{Lkw»ÞËeLk-Ëw:r¾Þkyku{kt,rLkçko¤ku{kty™uhkuøkeyku{kt¼økðkLk
rþðLkkt ËþoLk fhu Au, íku Mkk[uMkk[ rþðLke WÃkkMkLkk fhu Au ! Ãký òu íku
¼økðkLk rþðLku {kºk íkuLkk ®÷øk{kt s swyu íkku íkuLke WÃkkMkLkk nsw
«kÚkr{f ¼qr{fk{kt Au yu{ Mk{sðwt. su {Lkw»Þ ¼økðkLk rþðLku fuð¤
{trËhku{kt s swyu Au íkuLkk fhíkkt su {Lkw»Þ ËeLk-Ëwr¾Þk{kt íku{Lkkt ËþoLk
fhu Au yLku Lkkíkòík ðøkuhuLkku rð[kh fÞko ðøkh íku{Lke Mkuðk fhu Au.
íkuLke WÃkh ¼økðkLk rþð ðÄw «MkÒk ÚkkÞ Au.
yuf ÄLkðkLk {Lkw»ÞLku yuf çkøke[ku níkku. íku{kt çku {k¤e fk{
fhíkk níkk. yu{ktLkku yuf {k¤e ¾qçk yk¤Mkw níkku; íku rçk÷fw÷ fk{
fhíkku Lknª, {kºk ßÞkhu {kr÷f çkøke[k{kt ykðu íÞkhu Q¼ku ÚkE nkÚk
òuzeLku fnuíkku : ‘{khk {kr÷fLkwt {w¾ fux÷wt MkwtËh Au!’ yLku yu{ fneLku
íkuLke Mk{ûk Lkk[ðk ÷køkíkku. çkeòu {k¤e ÍkÍwt çkku÷íkku fhíkku Lknª,
Ãkhtíkw Mk¾ík {nuLkík fhíkku y™u ík{k{ «fkhLkkt V¤ yLku þkf¼kS
Wøkkzíkku íkÚkk çkÄku {k÷ ÃkkuíkkLkk {kÚku Ÿ[fe ¾qçk Ëqh hnuíkk ÃkkuíkkLkk
{kr÷fLku ÃknkU[kzíkku. yk çku {k¤eyku{ktÚke fÞku {k¤e íkuLkk {kr÷fLku
ðÄw r«Þ nþu! ¼økðkLk rþð íku {kr÷f Au yLku yk søkík íkuLkku çkøke[ku
Au. çku «fkhLkk {k¤eyku ynª nkuÞ Au, yuf yk¤Mkw yLku fÃkxe {k¤e fu
su fktE fhíkku LkÚke, Ãkhtíkw fuð¤ ¼økðkLk rþðLkkt MkwtËh Lkuºkku, Lkkf yLku
çkeòt ytøkkuLkkt ðýoLk fÞko fhu Au, ßÞkhu çkeòu {k¤e ¼økðkLk rþðLkkt
ËeLk-Ëw:r¾Þkt yLku rLkçko¤ MktíkkLkku, Mkðo Sðstíkwyku, yhu, íku{Lke yk¾e
Mk]rüLke Mkt¼k¤ ÷u Au. ¼økðkLk rþðLku yk çku{ktÚke ðÄw ðnk÷ku fkuý
nþu? yð~Þ, íku s fu su ¼økðkLk rþðLkkt MktíkkLkkuLke Mkuðk fhu Au. su
rÃkíkkLke Mkuðk fhðk {køku Au íkuýu MkkiÚke «Úk{ íkuLkkt MktíkkLkkuLke Mkuðk
fhðeòuEyu.su¼økðkLkrþðLkeMkuðkfhðkEåAuAuíkuýuíkuLkktMktíkkLkkuLke
Mkuðk fhðe òuEyu. íkuýu MkkiÚke «Úk{ yk søkík{kt çkÄkt «kýeykuLke
Mkuðk fhðe òuEyu. þk†{kt fÌkwt Au fu EïhLkk ¼õíkkuLke su Mkuðk fhu Au
íku íkuLkk ©uc Mkuðfku Au. {kxu ík{u yk ðkík ¾kMk æÞkLk{kt hk¾òu.
Vhe yuf ðkh nwt ík{Lku fnwt fu ík{khu Ãkrðºk hnuðwt òuEyu y™u su
fkuE ík{khe ÃkkMku ykðu íkuLku ÞÚkkþÂõík {ËË fhðe òuEyu. yk þw¼
f{oAu.ykþw¼f{oLkk«¼kðÚker[¥kþwØÚkkÞAu,yLkuÃkAe¼qík{kºk{kt
ðMke hnu÷k ¼økðkLk rþð «økx ÚkkÞ Au. íku ËhufLkk ÓËÞ{kt rLkhtíkh
ðMku÷k Au. yuf yrhMkk WÃkh òu f[hku yLku Äq¤ ò{e økÞkt nkuÞ íkku
íku{kt ykÃkýwt «rík®çkçk òuE þfkíkwt LkÚke, íku s heíku y¿kkLk y™u Ëwüíkk
ykÃkýk ÓËÞLkk rLkhtíkh ðMku÷k Au. yuf yheMkk WÃkh òu f[hku yLku

6
Äq¤ ò{e økÞkt nkuÞ íkku íku{kt ykÃkýwt «rík®çkçk òuE þfkíkwt LkÚke, íku s
heíku y¿kkLk yLku Ëwüíkk ykÃkýk ÓËÞLkk yheMkk WÃkh f[hk y™u Äq¤
Mk{kLk Au. su{kt ykÃkýu ykÃkýe òíkLkku s MkkiÚke «Úk{ rð[kh fheyu
Aeyu íku MðkÚkeoÃkýwt yu {kuxk{kt {kuxwt ÃkkÃk Au. su yu{ rð[khu Au fu ‘nwt
Ãknu÷ku ¾kEþ, nwt çkeòyku fhíkkt ðÄw ÄLk {u¤ðeþ y™u çkÄwt {khe ÃkkMku
s hk¾eþ’, nwt AuÕ÷ku hneþ, nwt Mðøko{kt sðkLke Ëhfkh hk¾íkku LkÚke,
ð¤e òu Lkhfu sðkÚke Ãký {khk ¼kEykuLku nwt {ËËYÃk ÚkE þfwt íkku nwt
Lkhfu sðk Ãký íkkÞkh Awt.’ yk rLk:MðkÚko ð]r¥k s Ä{oLke fMkkuxe Au.
suLkk{kt yk rLk:MðkÚkoð]r¥k ðÄw nkuÞ Au íku ðÄw ÄkŠ{f Au yLku ¼økðkLk
rþðLke ðÄw Mk{eÃk Au. yu {Lkw»Þ rþrûkík nkuÞ fu yrþrûkík, íku yk
òýíkku nkuÞ fu Lk òýíkku nkuÞ. íkku Ãký íku çkeò fhíkkt ¼økðkLk rþðLke
ðÄw LkSf Au. òu fkuE {Lkw»Þ MðkÚkeo nkuÞ, ÃkAe ¼÷u íku çkÄktÞ {trËhku{kt
síkku nkuÞ, ¼÷u çkÄkt íkeÚkoÄk{kuLke Þkºkk íkuýu fhe nkuÞ yLku ¼÷u yuf
ËeÃkzkLke {kVf ÃkkuíkkLke òíkLku yLkuf xe÷ktxÃkfktÚke þýøkkhíkku nkuÞ,
íkku Ãký ¼økðkLk rþðÚke íku ½ýku ½ýku Ëqh Au.
2. ¼khíkLkk Mktíkku
¼khíkLkk Mktíkku rðþu çkku÷íkkt {kÁt {Lk yuðk Mk{ÞLkk økk¤k{kt
Qíkhe òÞ Au, suLkku EríknkMk{kt WÕ÷u¾ LkÚke yLku ¼qíkfk¤{kt yu ½kuh
ytÄfkh{kt ËxkÞu÷kt hnMÞku çknkh ÷kððkLkku ÃkhtÃkhkLkku «ÞkMk ÔÞÚko
çkLku Au. ¼khík{kt økÛÞk økýkÞ Lknª yux÷k Mktíkku ÚkE økÞk Au. ykÃkýe
®nËw «òyu nòhku ð»koÚke Mktíkku WíÃkLLk fhðk rMkðkÞ çkeswt fÞwO Ãký þwt
Au? {kxu nwt yksu Úkkuzktyuf MkkiÚke ðÄw íkusMðe y™u Þwøk«ðíkofkuLkkt [rhºkku
÷ELku {khku íku{Lkk rðþuLkku yÇÞkMk ík{khe Mk{ûk hsq fheþ.
«Úk{ íkku ykÃkýu ykÃkýkt þk†ku rðþu Úkkuzwtyuf Mk{sðkLkwt Au.
ykÃkýk Ä{oøkútÚkku{kt MkíÞ ytøkuLkk çku ykËþkuo Au, yuf Au suLku ykÃkýu
MkLkkíkLk fneyu Aeyu íku, yLku çkeòu yux÷ku «{ký¼qík Lk nkuðk Aíkkt
rðrþü Mktòuøkku{kt, rðrþü Mk{Þu yLku rðrþü MÚk¤u yu çktÄLkfkhf
nkuÞ Au. Sð yLku EïhLkk MðYÃkLkwt rLkYÃký fhLkkhk MkLkkíkLk MktçktÄku
íku{s Sð y™u Eïh ðå[uLkk MktçktÄku, suLku ykÃkýu ©wríkyku fneyu
Aeyu, suLku ðuË fneyu Aeyu íku{kt Mk{krðü fhðk{kt ykÔÞk Au. çkeò

7
ðøkoLkkt MkíÞku, suLku ykÃkýu M{]rík fneyu Aeyu íku Au. yu{kt {Lkw,
Þk¿kðÕfÞ, yLku yLÞ Ér»kykuLkkt ð[LkkuLkku íkÚkk ÃkwhkýkuÚke ÷ELku íktºkku
MkwÄeLkkt þk†kuLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. yk çkeò ðøkoLkk økútÚkku y™u WÃkËuþku
©wríkykuÚke økkiý Au, fkhý fu yk{ktÚke fkuELku ßÞkt ©wrík MkkÚku rðhkuÄ
nkuÞ Au íÞkt ©wríkyku s «{ký {LkkÞ Au. yk Mðef]ík rLkÞ{ Au. yu{kt
¼kðLkk yu Au fu {kLkðLkk ¼krðLkwt yLku æÞuÞLkwt Mk{økú {k¤¾wt ðuËku{kt
yktfeËuðk{ktykÔÞwtAu,{kºkrðøkíkkuÃkqhðkLkwtfkÞoM{]ríkykuyLkuÃkwhkýkuLku
{kxu Akuze Ëuðk{kt ykÔÞwt Au, Mkk{kLÞ rËþkMkq[Lkku {kxu ©wríkyku Ãkqhíke
Au, ykæÞkÂí{f SðLk {kxu yuÚke ðÄw ftE s fne þfkÞ Lknª. ftE s
ðÄw òýe þfkÞ Lknª. ykð~Þf Au íku çkÄwt òýe [wfkÞwt Au, Sðkí{kLku
Ãkqýoíkkyu Ëkuhe sðk {kxu sYhe çkÄku WÃkËuþ ©wríkyku{kt MktÃkqýo fhðk{kt
ykÔÞku Au, fuð¤ rðøkíkku çkkfe hk¾ðk{kt ykðe níke yLku íku ¾kux
ð¾íkku ð¾ík M{]ríkyku Ãkqhíke ykðu Au.
çkeS rðþu»kíkkyku yu Au fu yk ©wríkykuLke ytËh hnu÷kt MkíÞkuLke
LkkUÄ hk¾Lkkhk ½ýk Ér»kyku Au, íku{ktÚke {kuxku ¼køk ÃkwÁ»kkuLkku Au, òu fu
fux÷ef †eyku Ãký íku{kt Au ¾he. yk MknwLkk ÔÞÂõíkøkík SðLk rðþu,
íku{Lke sL{íkkhe¾ ðøkuhu çkkçkíkku rðþu çknw s Úkkuzwt òýðk {¤u Au, Ãkhtíkw
{khu fnuðwt òuEyu fu íku{Lkk W¥k{ku¥k{ rð[khku íkÚkk íku{Lke W¥k{ku¥k{
þkuÄ¾ku¤ku ykÃkýk ËuþLkk Ãkrðºk ÄkŠ{f MkkrníÞ yuðk ðuËku{kt Mk{kðeLku
ò¤ðe hk¾ðk{kt ykðu÷ Au. çkeS çkksw M{]ríkyku{kt ÔÞÂõíkøkík [rhºkku
ðÄwòuðk{¤uAu.yu{ktykÃkýeMk{ûkyktSËuyuðk,rðhkx,«¼kðþk¤e,
rðïLku n÷kðe ËuLkkhkt ÃkwÁ»kku òýu fu Ãknu÷e s ðkh ¾zk ÚkkÞ Au, yLku
fux÷ef ðkh íkku íkuyku íku{Lkk WÃkËuþkuÚkeÞu ðÄw rðhkx nkuÞ Au.
ð¤e, ykÃkýu Mk{sðkLke yuf rðþu»kíkk yu Au fu ykÃkýku Ä{o
yuf Mkøkwý-rLkøkwoý EïhLkku WÃkËuþ ykÃku Au. yu òuEyu íkux÷k yÃkkiÁ»kuÞ
rLkÞ{ku WÃkhktík òuEyu íkux÷kt ÔÞÂõíkíðkuLkku WÃkËuþ fhu Au. Ãkhtíkw ykÃkýk
Ä{oLkwt Wøk{MÚkkLk Au ©wríkyku, yux÷u fu ðuËku, ðuËku MktÃkqýoÃkýu yÃkkiÁ»kuÞ
Au, EïhLkkt {nkLk yðíkkhku, Ãkuøktçkhku ðøkuhu çkÄe ÔÞÂõíkyku M{]ríkyku
yLku Ãkwhkýku{kt ykðu Au. yLku yk Ãký ¾kMk ÷ûk{kt ÷uðkLkwt Au fu ykÃkýk
Ä{o rMkðkÞ søkíkLkk çkeò çkÄk Ä{kuo fkuE yuf fu yLkuf, MÚkkÃkf fu
MÚkkÃkfkuLkkt SðLk[rhºkku Ãkh ykÄkh hk¾u Au. r¾úMíke Ä{o Eþw r¾úMíkLkk
SðLk[rhºk Ãkh h[kÞu÷ku Au, EM÷k{ Ä{o {nt{ËLkk SðLk Ãkh, çkkiØ
Ä{o çkwØLkk SðLk Ãkh yLku siLk Ä{o íkeÚkofhkuLkkt SðLkku Ãkh h[kÞu÷ku Au.
yuÚke Mknusu Vr÷ík ÚkkÞ Au fu yk Mkðo Ä{kuo{kt, suLku íkuyku yk {nkLk
ÔÞÂõíkykuLkk yiríknkrMkf Ãkwhkðkyku fnu Au íku rðþu Mkkhk yuðk Í½zkyku
nkuðk òuEyu. òu fkuE ð¾íku yk ÔÞÂõíkykuLkk «k[eLk fk¤Lkk yÂMíkíð
rðþuLkk yiríknkrMkf Ãkwhkðkyku Lkçk¤k Ãkze òÞ íkku íku{Lkk Ãkh h[kÞu÷k
Ä{oLke yk¾e E{khík ¼ktøke Ãkzu, íkuLkk xwfzuxwfzk ÚkE òÞ. ykÃkýu yk
Ëþk{ktÚke çk[e økÞk yuLkwt fkhý ykÃkýku Ä{o ÔÞÂõíkyku Ãkh Lknª Ãkhtíkw
rMkØktíkku Ãkh ykÄkrhík Au. ík{u ík{khk Ä{oLku {kLkku Aku íkuLkwt fkhý yu
Ä{o fkuE Ér»kLkk «{ký îkhk fu fkuE yuf EïhkðíkkhLkk «{ký îkhk
Qíkhe ykÔÞku Au íku LkÚke. f]»ý ðuË {kxu «{ký LkÚke, Ãkhtíkw ðuËku s f]»ý
{kxu «{ký Au. f]»ýLkku {rn{k, ðuËLkk WÃkËuþfku{kt yu MkkiÚke {nkLk Au
íku{kt Au. çkeò yðíkkhku rðþu íku{s ykÃkýk çkÄk Ér»kyku rðþu Ãký
ík{u s Mk{sðwt. ykÃkýku Ãknu÷ku rMkØktík yu Au fu {Lkw»ÞLkk ÃkqýoíðLku {kxu
yLku {wÂõík {u¤ððk {kxu su fktE ykð~Þf Au íku çkÄwt ðuËku{kt Au, ðuË

8
çknkh Lkðwt ftE ík{Lku {¤e þfu Lknª. yuf MkðoMktÃkqýo yufíðLku ðxkðeLku
ík{u ykøk¤ Ãkh sE þfku Lknª, Mkðo ¿kkLkLkwt yu æÞuÞ Au. ðuË{kt yu æÞuÞLku
yk Ãkqðuo s ÃknkU[kÞwt Au. yu yufíðLku ðxkðeLku ykøk¤ sðwt yþõÞ Au.
‘ík¥ð{rMk’ (íku íkwt Au) yu {nkfkÔÞLke þkuÄ MkkÚku ykæÞkÂí{f ¿kkLk
Ãkqýoíkkyu ÃknkU[e [qõÞwt, yLku yu ðuË{kt Au. çkkfe hÌkwt íku Mk{Þu Mk{Þu, swËk
swËk MÚk¤fk¤ «{kýu, swËk swËk Mktòuøkku yLku ÃkrhÂMÚkrík yLkwMkkh swLkk
«k[eLk {køkuo ÷kufkuLku Ëkuhðýe ykÃkðkLkwt níkwt. yk fkÞo Ãkkh Ãkkzðk {kxu
yk {nkLk WÃkËuþfku yLku {nkLk Ér»kyku ykÔÞk. yk ÃkrhÂMÚkríkLku ðÄw
MÃküíkkÚke yLku Mk{Úko heíku økeíkk{ktLkkt ©ef]»ýLkkt yk «ÏÞkík ð[Lkku fhíkkt
yLÞ fkuE ¼køÞu s hsq fhe þfu. økeíkkLkk çkku÷ Au :
ÞËk ÞËk rn Ä{oMÞ ø÷krLk¼oðrík ¼khík >
yÇÞwíÚkkLkÄ{oMÞ íkËkí{kLkt Mk]òBÞn{T >>
ÃkrhºkkýkÞ MkkÄwLkkt rðLkkþkÞ [ Ëw»f]íkk{T >
Ä{oMktMÚkkÃkLkkÚkkoÞ Mkt¼ðkr{ Þwøku Þwøku >>
‘ßÞkhu ßÞkhu Ä{oLke Ãkzíke ÚkkÞ Au yLku yÄ{oLkku WËÞ ÚkkÞ Au.
íÞkhu íÞkhu MkíÃkwÁ»kkuLkk hûký yLku yLkk[kheLkk rðLkkþ {kxu nwt Mk{Þ
Mk{Þ Ãkh þheh Äkhý fheLku yðíkkh ÷ô Awt.’ ¼khík{kt {wÏÞ ¼kðLkk
yk Au.
yu ÃkhÚke þwt Vr÷ík ÚkkÞ Au? yu rLk»ÃkLLk ÚkkÞ Au fu yuf Ãkûku Au
yk MkLkkíkLk rLkÞ{ku fkuE òíkLkk íkfo Ãkh ykÄkh hk¾íkk LkÚke, Ér»kyku
øk{u íkux÷k {nkLk nkuÞ íkku Ãký íku{Lkk «{ký Ãkh Úkkuzku fu ykÄkh hk¾íkk
LkÚke, yLku yðíkkhku øk{u íkux÷k íkusMðe ÚkE økÞk nkuÞ íkku Ãký yuLkk
Ãkh MkwæÄkt ykÄkh hk¾íkk LkÚke. yu rLkÞ{ku ÃkkuíkkLkk ÃkkÞk Ãkh MðÞt
Q¼k hnu Au. ykÃkýu yu LkkUÄe hk¾eyu fu ynª ¼khík{ktLke yk yLkku¾e
ÃkrhÂMÚkríkLku Ãkrhýk{u ykÃkýku Ëkðku yuðku Au fu fuð¤ ðuËktík s rðïÄ{o
ÚkE þfu, yk yuf s Ä{o søkík{kt nS yÂMíkíð Ähkðu Au. fkhý fu yu
ÔÞÂõíkykuLkku Lknª Ãkhtíkw rLkÞ{kuLkku WÃkËuþ ykÃku Au. ÔÞÂõík Ãkh ykÄkrhík
fkuE Ãký Ä{oLku {Lkw»ÞòríkLke Mkðo «òyku îkhk ykËþo íkhefu Mðefkhe
þfkÞ Lknª. ykÃkýk ÃkkuíkkLkk Ëuþ{kt s ykÃkýu òuEyu Aeyu fu fux÷ef
¼ÔÞrð¼qríkykuÚkEøkEAu.yufLkkLkfzkþnuh{ktrðrðÄ{Lkkuð]r¥kðk¤k
{kýMkku swËe swËe ÔÞÂõíkykuLku ykËþo íkhefu Mðefkhu Au. íkku ÃkAe yuf
s ÔÞÂõík suðe fu {nt{Ë, çkwØ fu EMkwLku yk¾e ËwrLkÞk {kxu yuf s
ykËþo YÃku MðefkhkÞ yu íkku fu{ çkLke þfu? yux÷wt s Lknª, Lkerík,
ík¥ð¿kkLk, ykæÞkÂí{fíkk yLku Ä{o fuð¤ yu yuf s ÔÞÂõíkLkk «{kýÚke
MkíÞ MðYÃku fu{ nkuE þfu?
çkeS çkksw yk ðuËktík Ä{oLku ykðk fkuE ÔÞÂõík«k{kÛÞLke sYh
LkÚke, yuLkwt «{ký Au {kLkðeLke MkLkkíkLk «f]rík, íkuLkwt Lkeríkþk†,
yøkkWÚke s yÂMíkíð Ähkðíke, ÃkqðoÚke s «kó ÚkE [qfu÷e yLku «kó
ÚkðkLke çkkfe LkÚke yuðe {Lkw»ÞLke MkLkkíkLk ykæÞkÂí{f yufíkk Ãkh.
ð¤e, yrík «k[eLk fk¤Úke, ykÃkýk Ér»kyku yk ðkMíkrðfíkk «íÞu
òøkúík Au fu {kLkðòíkLkk {kuxk ¼køkLku {kxu ÔÞÂõíkrðþu»kLke sYh Au.
yuf Þk çkeò YÃk{kt íku{Lke ÃkkMku Mkøkwý Eïh nkuðku s òuEyu. Mkøkwý
Mkkfkh EïhLkk yÂMíkíðLke rðÁØ Ãkkufkh WXkðLkkh MðÞt çkwØLkk {]íÞwLku
Ãkqhkt Ãk[kMk ðhMk ðeíÞk Ãknu÷kt íkku íkuLkk rþ»Þkuyu íkuLku s yuf Mkøkwý
Eïh çkLkkðe ËeÄku níkku ! yk Mkøkwý Eïh sYhe Au yLku yu MkkÚku s
ykÃkýu òýeyu Aeyu fu Mkku{ktÚke Lkðkýwt xfk {kLkðeLke ÃkqòLku Ãkkºk

9
Lknª íkuðk Mkøkwý EïhLke ÔÞÚko fÕÃkLkkyku fhíkkt ðÄw Mkkhk yk ËwrLkÞk{kt
ykÃkýe ðå[u hnuíkk, nk÷íkk[k÷íkk yLku Sðíkk òøkíkk Eïhku nksh
nkuÞ Au. fkuE fkÕÃkrLkf Eïh fhíkkt, ykÃkýe fÕÃkLkkLke fkuE Ãký Mk]rü
fhíkkt, yux÷u fu EïhLkku su fkuE ÏÞk÷ ykÃkýu çkktÄe þfeyu íku fhíkkt,
yk Sðíkk Eïhku nksh nkuÞ Au. fkuE fkÕÃkrLkf Eïh fhíkkt, ykÃkýe
fÕÃkLkkLke fkuE Ãký Mk]rü fhíkkt, yux÷u fu EïhLkku su fkuE ÏÞk÷ ykÃkýu
çkktÄe þfeyu íku fhíkkt, yk Sðíkk Eïhku WÃkkMkLkkLku {kxu ðÄw ÞkuøÞ
Ãkkºk Au. ík{u fu nwt EïhLkku su ÏÞk÷ çkktÄe þfeyu íkuLkk fhíkkt ©ef]»ý
½ýk ðÄw {nkLk Au. ík{u fu nwt ykÃkýk {Lk{kt Äkhe þfeyu íku ykËþo
fhíkkt çkwØ Wå[, ðÄw Sðtík yLku ðÄw Ëuðíððk¤e ¼kðLkk Au. yLku yu
fkhýMkh çkeò çkÄk fkÕÃkrLkf ËuðíkkykuLku çkkswyu hk¾eLku Ãký íkuyku
{kLkðòríkLke ÃkqòLku Ãkkºk çkLku Au.
ykÃkýk Ér»kyku yk òýíkk níkk yLku íkuÚke ykðe {nkLk
rð¼qríkykuLku, ykðk yðíkkhkuLku ÃkqsðkLke íku{ýu Mkðo ¼khíkeÞ ÷kufkuLku
Mðíktºkíkk ykÃke níke. yux÷wt s Lknª, yk yðíkkhku{kt MkkiÚke {nkLk
yðíkkhu íkku yuÚkeÞu ykøk¤ sELku fÌkwt Au : ‘ßÞkt ßÞkt Ãký çkkÌk árüyu
Ëu¾kíke ÔÞÂõík{kt yMkkÄkhý ykæÞkÂí{f þÂõíkLkku ykrð¼koð sýkÞ,
íkku òýðwt fu nwt MðÞt íÞkt ðíko{kLk Awt, {khk{ktÚke yu ykrð¼koð Ãkk{u÷
Au.’ ykÚke ®nËwLku {kxu ËwrLkÞkLkk çkÄk ËuþkuLkk yðíkkhkuLku ÃkqsðkLkk
Ëhðkò ¾wÕ÷k ÚkE òÞ Au. ®nËw fkuE Ãký ËuþLkk fkuE Ãký Ér»kLku yLku
fkuE Ãký MktíkLku ÃkqS þfu Au. yLku yuf nfefík íkhefu ykÃkýu òýeyu
Aeyu fu ykÃkýu r¾úMíkeykuLkk Ëuð¤ku{kt ½ýe ð¾ík sELku WÃkkMkLkk fheyu
Aeyu, yLku {wMk÷{kLkkuLke {ÂMsËku{kt Ãký ½ýeyu ðkh sEyu Aeyu,
yLku yu MkkÁt Au. yu{kt ¾kuxwt þwt Au? {U fÌkwt Au íku{ ykÃkýku Ä{o íkku
rðïÄ{o Au, çkÄk ykËþkuoLku Mk{kðe þfu yux÷ku íku Mkðoøkúkne yLku rðþk¤
Au. søkík{kt yÂMíkíð Ähkðíkk ík{k{ ÄkŠ{f ykËþkuoLku íkífk¤ yu{kt
Mk{kðe þfkÞ, yLku ¼rð»ÞLkk Mkðo ykËþkuoLku Ãký ðuËktík Ä{oLkk yLktík
çkknwyku{kt yu s «fkhu «u{Ãkqðof Mk{kðe ÷uðk {kxu ykÃkýu hkn òuE
þfeyu.
{nkLk Ér»kykuLke çkkçkík{kt, EïhLkk yðíkkhkuLke çkkçkík{kt
ðÄíku ykuAu ytþu ykÃkýe ÂMÚkrík yk Au. WÃkhktík økkiý rð¼qríkyku Ãký
Au. ykÃkýu òuEyu Aeyu fu Ér»k þçË ðuËku{kt ðkhtðkh ðkÃkhðk{kt
ykÔÞku Au yLku nk÷Lkk Mk{Þ{kt íkku íku yuf Mkk{kLÞ þçË ÚkE Ãkzâku Au.
Ér»k yuf MkkiÚke {kuxwt «{ký Au. yu rð[khLku ykÃkýu çkhkçkh Mk{sðkLkku
Au. Ér»kLke ÔÞkÏÞk yuðe Au fu Ér»k {tºkÿük Au : ‘Ä{oLkwt «{ký þwt Au?’
yk «&™ yrík «k[eLk Mk{Þ{kt ÃkwAkÞku níkku. W¥kh{kt MÃkü fhðk{kt
ykÔÞwt fu ErLÿÞku{kt «k{kÛÞ LkÚke. Þíkku ðk[ku rLkðíkoLíku y«kÃÞ {LkMkk
Mkn > ‘ßÞktÚke æÞuÞu ÃknkUåÞk rðLkk ðkýe rð[khLke MkkÚku ÃkkAe ð¤u Au.’
Lk íkºk [ûkwøkoåArík ðkøøkArík Lkku {Lk: > ‘íÞkt ËþoLkþÂõík ÃknkU[e þfíke
LkÚke. ðkýe sE þfíke LkÚke, {Lk sE þfíkwt LkÚke.’ ÞwøkkuLkk Þwøkku Ãknu÷kt
yk MÃküíkk ÚkE [qfe Au. çkkÌk «f]rík, ykí{kLkwt yÂMíkíð, EïhLkwt
yÂMíkíð, yLktík SðLk, {kLkðeLkwt æÞuÞ ðøkuhu rðþu fþku W¥kh ykÃkýLku
ykÃke þfíke LkÚke. yk {Lk rLkhtíkh ÃkrhðíkoLk ÃkkBÞk fhu Au, MkðoËk yu
«ðknLke ÂMÚkrík{kt Au, yu Mkktík Au yLku yLkufÄk rð¼õík Au. yLktík,
yrÄfkhe, y¾tz, yrð¼kßÞ, MkLkkíkLk ykí{k rðþu «f]rík fu{ fheLku
ftE fne þfu? fËe Ãký yu fne Lk þfu. yLku ßÞkhu ßÞkhu {kLkðòíku

10
sz [uíkLkneLk «f]rík ÃkkMkuÚke W¥kh {u¤ððkLke {nuLkík fhe Au, íÞkhu
íÞkhu fuðkt ¾íkhLkkf Ãkrhýk{ku ykÔÞkt Au yu EríknkMk çkíkkðu Au. íkku
ÃkAe ðuËku ònuh fhu Au íku ¿kkLk ykðu Au fE heíku? yu ykðu Au yuf
ÔÞÂõík îkhk, yuf Ér»k ÃkkMkuÚke. yk ¿kkLk ErLÿÞku{kt íkku LkÚke, Ãkhtíkw
{kLkðLkwt MkðoMð þwt ErLÿÞku s Au? yu{ fnuðkLke fkuE ®n{ík fhe þfu fu
ErLÿÞku s {kýMkLkwt MkðoMð Au? ykÃkýk SðLk{kt Ãký, ynª nksh
hnu÷k ykÃkýk yufuyufLkk SðLk{kt þktríkLke ûkýku ykðu Au. fËk[
ykÃkýk ðnk÷k{kt ðnk÷kLkwt {]íÞw ykÃkýe Mk{ûk òuEyu íÞkhu, fkuE
Mk¾ík yk½kík ykÃkýu yLkw¼ðeyu íÞkhu, yøkh íkku ßÞkhu yríkþÞ
ÄLÞíkk SðLk{kt WËT¼ðu íÞkhu yuðe þktríkLke ûkýku ykðu Au, yuðk ½ýk
«Mktøkku ykðu Au ßÞkhu {Lk òýu fu ÂMÚkh ÚkE òÞ Au. ÃkkuíkkLke Mkk[e
«f]ríkLku Ãk¤ðkhLku {kxu rÃkAkLku Au y™u ßÞkt ðkýe ÃknkU[e Lk þfu fu {Lk
sE Lk þfu íku MkðoÚke Ãkh yuðk yLktíkLke Íkt¾e ykÃkýe Mk{ûk «økx
ÚkkÞ Au. ykðwt Mkk{kLÞ SðLk{kt Ãký çkLku Au ¾Át, ÃkhLíkw ykÃkýu íkuLkku
ðÄwWíf»koMkkÄðkLkkuAu,íkuLkkuyÇÞkMkfhðkLkkuAu,íkuLkuMktÃkqýoçkLkkððkLkwt
Au. Þwøkku Ãkqðuo {Lkw»Þu þkuÄe fkZâwt fu ykí{k ErLÿÞkuÚke çktÄkÞu÷ku fu
ÃkrhMker{ík LkÚke, Lkk, [uíkLkkÚke Ãký Lknª. ykÃkýu Mk{sðkLkwt Au fu yk
[uíkLkk íkku yLktík Mkktf¤ {ktnuLke fuð¤ yuf fzeLkwt Lkk{ Au. MkíkT yu
[uíkLkkLke MkkÚku íkËTYÃk LkÚke, ÃkhLíkw [uíkLkk yu MkíkTLkku fuð¤ yuf ytþ
Au. ®n{íkðkLk {nkÃkwÁ»kku [uíkLkkLke Ãku÷e ÃkkhLke þkuÄ fhu Au. [uíkLkk
ErLÿÞkuÚke çkØ Au. ykæÞkÂí{f søkíkLkkt MkíÞkuyu ÃknkU[ðk {kxu {Lkw»Þu
yuÚkeÞu Ãkh ErLÿÞkuLku ðxkðeLku sðwt òuEyu. yíÞkhu Ãký yuðk ÃkwÁ»kku Au
fu suyku ErLÿÞkuLke Ãku÷u Ãkkh sðk{kt MkV¤ ÚkkÞ Au. ykðk ÃkwÁ»kkuLku
Ér»kyku fnuðk{kt ykðu Au, fkhý fu íkuyku ykæÞkÂí{f MkíÞkuLke íkÆLk
MkL{w¾ ÃknkU[e òÞ Au.
yux÷k {kxu {khe Mkk{uLkk yk xuçk÷Lkk «{ký sux÷wt s ðuËkuLkwt
«{ký «íÞûk Au, MkeÄku y™w¼ð Au. yk xuçk÷Lku nwt ErLÿÞku ðzu òuô Awt
yLku ykæÞkÂí{f MkíÞkuLku Ãký {kLkðkí{kLke yuf ErLÿÞ yðMÚkk{kt
ykÃkýu òuEyu Aeyu. yk Ér»kLke yðMÚkk MÚk¤, fk¤, ®fðk ®÷øk¼uË
fu òríkÚke ÃkrhMker{ík LkÚke. ðkíMÞkÞLk ®n{íkÃkqðof ònuh fhu Au fu yk
Ér»kÃkýwtÉr»kykuLke,ykÞkuoLke,y™kÞkuoLke,B÷uåAkuLkeMkwæÄktMkðoMkk{kLÞ
MktÃkr¥k Au. ðuËkuLkwt Ér»kíð yk Au. yLku ¼khík{kt Ä{oLkku yk ykËþo
ykÃkýu rLkhtíkh ÞkË hk¾ðku òuEyu. nwt EåAwt Awt fu ËwrLkÞkLke çkeS
«òyku Ãký yu ÞkË hk¾u yLku þe¾u, suÚke {khk{khe yLku frsÞk
ykuAk ÚkkÞ. Ä{o ÃkwMíkfku{kt LkÚke, LkÚke íku rMkØktíkku{kt, LkÚke ÄkŠ{f
{kLÞíkkyku{kt, LkÚke ðkíkku{kt fu LkÚke ðkËrððkË{kt. Ä{o yux÷u nkuðwt
yLku Úkðwt. {khk r{ºkku ! ßÞkt MkwÄe ík{khk{ktLkku ËhufuËhuf Ér»k ÚkkÞ
Lknª yLku ykæÞkÂí{f yLkw¼ð «íÞûk fhu Lknª, íÞkt MkwÄe ík{khk
ykæÞkÂí{f SðLkLke þYykík s ÚkE Lk økýkÞ. ßÞkt MkwÄe yríkrLÿÞ
íkwheÞkðMÚkk ík{khu {kxu ¾wÕ÷e ÚkkÞ Lknª íÞkt MkwÄe Ä{o {kºk ðkíkku s
Au, Ãkqðo íkiÞkhe rMkðkÞ çkeswt ftE LkÚke, ík{u fuð¤ çkeò ºkeò ÃkkMkuÚke
Mkkt¼¤u÷e ðkíkku fhku Aku. yLku ynª fux÷kf çkúkñýku MkkÚku [[ko fhíkkt
íku{Lku çkwØu fnu÷wt Ãku÷wt MkwtËh ð[Lk ÷køkw Ãkzu Au. çkúñLkk MðYÃk rðþu yu
çkúkñýku [[ko fhíkk fhíkk ykÔÞk íÞkhu yu {nkÉr»k çkwØu ÃkqAâwt : ‘ík{u
çkúñLkuòuÞwtAu?’çkúkñýusðkçkykÃÞku:‘LkkS.’‘íÞkhuík{khkrÃkíkkyu?’
‘Lkk S, íku{ýu Ãký LkÚke òuÞwt.’ ‘ík{khk rÃkíkk{nu?’ ‘{Lku LkÚke ÷køkíkwt

11
fu íku{ýu Ãký òuÞwwt nkuÞ.’ ‘íÞkhu {khk ¼kEyku!’ çkwØ çkkuÕÞk, ‘suLku
ík{khk rÃkíkkyu fu ík{khk rÃkíkk{nu fËeÞu òuÞu÷ LkÚke, íkuLku rðþu ík{u
[[ko fuðe heíku fhe þfku yLku fE heíku yufçkeòLku nhkðe þfku?’ Ãký
yk¾e ËwrLkÞk íkku yu s fhe hne Au. ðuËktíkLke Ãkrh¼k»kk{kt fneyu íkku -
Lkkzâ{kí{k «ð[LkuLk ÷ÇÞku Lk {uÄÞk Lk çknwLkk ©wíkuLk > ‘yk ykí{kLku
çknw ðkËrððkËÚke {u¤ðe þfkÞ Lknª, íku{ yrík «¾h {uÄkþÂõík îkhk
Ãký {u¤ðe þfkÞ Lknª, ¾wË ðuËkuLkk ½ýk yÇÞkMkÚke Ãký Lknª.’
íÞkhu ykÃkýe ËwrLkÞkLke Mk½¤e «òykuLku ðuËLke ¼k»kk{kt s
fne ËEyu fu ík{khk Í½zkyku yLku ÷zkEyku ÔÞÚko Au, ík{u suLkku WÃkËuþ
ykÃkðk Lkef¤e Ãkzâk Aku íku EïhLku ík{u òuÞku Au? òu ík{u òuÞku Lk nkuÞ
íkku ík{khk WÃkËuþLkku fktE yÚko LkÚke, ík{u þwt çkku÷ku Aku íku ík{u Ãkkuíku s
òýíkk LkÚke yLku òu ík{u EïhLku òuÞku nþu, íkku ík{u Í½zðkLkk LkÚke,
ík{khku [nuhku s MðÞt «fkþe QXþu. WÃkrLk»kËLkk yuf «k[eLk Ér»kyu
ÃkkuíkkLkk ÃkwºkLku çkúñrðãk þe¾ðk {kxu økwÁLku ½uh {kufÕÞku. yu Ãkwºk ¼ýeLku
½uh ÃkkAku ykÔÞku yux÷u íkuLkk rÃkíkkyu ÃkqAâwt : ‘íkwt þwt ¼ýe ykÔÞku?’ Ãkwºku
Ãkkuíku sux÷e sux÷e rðãkyku ¼ýe ykÔÞku níkku íku økýkðe. Ãkhtíkw rÃkíkkyu
fÌkwt : ‘yu fktE fk{Lkwt LkÚke, ÃkkAku ò.’ ykÚke Ãkwºk ÃkkAku økÞku. VheÚke
¼ýeLku yu ßÞkhu ÃkkAku ykÔÞku íÞkhu Ãký rÃkíkkyu yu s Mkðk÷ ÃkqAâku
yLku Ãkwºku yu s W¥kh ykÃÞku. yuÚke rÃkíkkyu ð¤e ÃkkAku íkuLku økwÁfw¤{kt
{kufÕÞku. ºkeSðkh yu ßÞkhu ÃkkAku ykÔÞku íÞkhu íkuLkku [nuhku íkusÃkqýo
níkku. yu òuíkkt s rÃkíkk Q¼k ÚkE økÞk yLku çkku÷e QXâk : ‘yhu Ãkwºk !
yksu íkkhku [nhku çkúñðu¥kkLkk suðku «fkþe hÌkku Au !’ ßÞkhu ík{u EïhLku
òÛÞku nþu íÞkhu ík{khku ¾wË [nuhku s çkË÷kE sþu, ík{khku yðks
çkË÷kE sþu, ík{khku yk¾ku Ëu¾kð çkË÷kE sþu. ík{u {kLkðòíkLku
yuf ykþeðkoËYÃk Úkþku. Ér»kLkku fkuE «ríkfkh fhe þfþu Lknª. yk
Ér»kíð Au, yk ykÃkýk Ä{oLkku ykËþo Au. çkkfeLkwt çkÄwt, yk çkÄe
ðkík[eíkku, íkfoðkËku yLku rV÷MkqVeyku, îiíkðkËku yLku yîiíkðkËku, ðuËku
Ãkkuíku MkwæÄk, çkÄwt {kºk íkiÞkheyku Au, økkiý çkkçkíkku Au. yLkw¼ð {wÏÞ
Au. ðuËku, ÔÞkfhý, ßÞkurík»k ðøkuhu çkÄkt økkiý Au, yuf yrðfkhe
ykí{kLkku su ykÃkýLku Mkkûkkífkh fhkðu íku s Mkðkuoå[ ¿kkLk Au. su{ýu
MkíÞLkku Mkkûkkífkh fÞkuo Au, íkuyku ðuËkuõík Ér»kyku Au. yLku ykÃkýu
òýeyu Aeyu fu yk Ér»k yu yuf ðøkoLkwt yuf rðrþü fkurxLkwt Lkk{ Au.
y™u Mkk[k ®nËw íkhefu ykÃkýk{ktLkku Ëhuf SðLkLkk y{wf Mk{Þu Ér»k
ÚkðkLke ykþk hk¾e þfu Au. ®nËwLku {Lk Ér»k Úkðwt yux÷u {wÂõík Ãkk{ðe.
ÄkŠ{f rMkØktíkku{kt {kLkðwt yu {wÂõík LkÚke, nòhku {trËhku{kt sðwt yu
{wÂõík LkÚke. ËwrLkÞkLke çkÄe LkËeyku{kt MLkkLk fhðwt yu Ãký {wÂõík LkÚke,
Ãkhtíkw Ér»k Úkðwt, {tºkáük Úkðwt yu s {wÂõík Au, yu s Mkk[wt MðkíktºÞ Au.
íÞkh ÃkAeLkk fk¤{kt ykðeyu íkku sýkÞ Au fu søkíkLku ÄúwòðLkkhk
y™uf Ér»kyku y™u {nkLk yðíkkhku ÚkE økÞk Au. ¼køkðík{kt fÌkk
«{kýu íkuyku Ãký yMktÏÞ Au. ¼khík{kt su{Lke MkkiÚke rðþu»k Ãkqò ÚkkÞ
Au íku Au hk{ y™u f]»ý. ðehíkkLkk ÞwøkkuLkk «k[eLk ykËþo YÃk hk{,
MkíÞ yLku [krhºÞLke {qŠík, ykËþo Ãkwºk, ykËþo Ãkrík yLku MkkiÚke ðÄkhu
ykËþo hkò. ykðk hk{Lku ykÃkýe Mk{ûk hsq fÞko Au {nŠ»k ðkÕ{efeyu.
yu {nkfrð Ér»k ðkÕ{erfyu hk{Lkwt [rhºk ykÃkýe Mk{ûk su ¼k»kk{kt
hsq fÞwO Au íkuLkk fhíkkt ðÄw þwØ, ðÄw Ãkrðºk, ðÄw MkwtËh yLku ðÄw Mkh¤
¼k»kk fkuE nkuE Lk þfu. yLku Mkeíkk rðþu íkku fnuðwt s þwt? ¼qíkfk¤Lkwt

12
ËwrLkÞkLkwt MkkrníÞ çkÄwt VUËe ð¤ku yLku nwt ík{Lku ¾kíkhe ykÃkwt Awt fu çkeS
Mkeíkk {¤u íku Ãknu÷kt ík{khu ¼rð»ÞLke ËwrLkÞkLkwt MkkrníÞ Ãký VUËeLku
¾÷kMk fhðwt Ãkzþu. Mkeíkk y«rík{ Au, yu [rhºk íkku yuf s ðkh yLku
fkÞ{Lku {kxu yk÷u¾kÞu÷wt Au. hk{ fËk[ yLkuf ÚkÞk nþu, Ãkhtíkw Mkeíkk
íkku yuf s ÚkE Au! Mkk[e ¼khíkeÞ LkkheLkku ykËþo yu Mkeíkk Au, yuf
MktÃkqýo LkkheíðLkk Mkðo ¼khíkeÞ ykËþkuo MkeíkkLkk yu yuf SðLk{ktÚke
rðfMÞk Au, yLku ykÞoðíkoLke ¼qr{Lkk [khu ¾qýk{kt Ëhuf LkhLkkhe y™u
çkk¤fÚke MkL{krLkík yu Mkeíkk nòhku ðhMkÚke yu{Lke yu{ Ãkqòíke ykðe
Au. ¾wË Ãkrðºkíkk fhíkkt ðÄw Ãkrðºk, ÄiÞo yLku MknLkþe÷íkkLke {qŠík,
yk {rn{k{trzík, Mkeíkk MkËkMkðoËk xfe hnuðkLke Au. yuf þçË Mkh¾kuÞ
Wå[kÞko rMkðkÞ fü{Þ SðLk rðíkkðLkkhe, MkËk Ãkrðºk yLku
MkËk[krhºÞþe÷ ÃkíLke, ÷kufkuLkku ykËþo, ËuðíkkykuLkku ykËþo, yu {nkLk
Mkeíkk, ykÃkýe hk»xÙËuðe Mkeíkk, nt{uþLku {kxu xfe hnuðe s òuEyu.
ykÃkýk{ktLkku ËhufuËhuf {kýMk yuLkkÚke yux÷ku çkÄku Ãkrhr[ík Au fu ðÄw
rððhý fhðkLke ykð~Þfíkk hnuíke LkÚke. ¼÷u ykÃkýkt Ãkwhkýku çkÄkt
y÷kuÃk ÚkE òÞ, ykÃkýk ðuËku MkwæÄkt ¼÷u yá~Þ ÚkkÞ yLku ykÃkýe
MktMf]rík ¼k»kk Ãký MkËkLku {kxu ¼÷u økkÞçk ÚkE òÞ. Ãkhtíkw ßÞkt MkwÄe
Ãkkt[ Ãký ®nËwyku yk ¼qr{ Ãkh Sðíkk nþu, ¼÷u n÷fk{kt n÷fe
çkku÷e íkuyku çkku÷íkk nþu, íÞkt MkwÄe MkeíkkLke fnkýe hnuðkLke s Au.
{khk yk þçËku ík{u LkkUÄe hk¾òu. Mkeíkk ykÃkýe «òLkk «ký MkkÚku
Mk{hMk ÚkE økE Au. yufuyuf ®nËw †eÃkwÁ»kLkk ÷kune{kt yu «ðuþe økE
Au. ykÃkýu çkÄkt MkeíkkLkkt çkk¤fku Aeyu. ykÃkýe †eykuLku ykÄwrLkf
çkLkkððkLkku fkuE Ãký «ÞíLk, †eykuLku MkeíkkLkk ykËþoÚke Ëqh ÷E sðkLkku
«ÞkMk fhðk {ktzíkkt íkhík s rLk»V¤ Lkeðzu Au, yu ykÃkýu hkus òuEyu
Aeyu. ¼khíkLke Lkkheykuyu MkeíkkLku Ãkøk÷u [k÷eLku ykøk¤ ðÄðkLkwt Au
yLku rðfkMk MkkÄðkLkku Au, «økríkLkku yu yuf s {køko Au.
íÞkh ÃkAe ykðu Au yu {nkí{k, suLke rðrðÄ YÃkku{kt WÃkkMkLkk
ÚkkÞ Au. su ÃkwÁ»kku íku{s †eykuLkku ÷kze÷ku ykËþo Au, su LkkLkkt çkk¤fkuLkku
íku{s «kiZkuLkku ykËþo Au. nwt suLkwt Lkk{ fnuðk {køkwwt Awt íku yu Au, suLku {kºk
yðíkkh fnuðkÚke Ãký ¼køkðíkLkk h[LkkhLku Mktíkku»k Lk ÚkÞku, yLku íkuÚke
íkuýu fÌkwt : yuíku [ktþf÷k: ÃkwtMk: f]»ýMíkw ¼økðkLMðÞ{T > ‘çkeò yðíkkhku
íkku EïhLkk ytþ fu f¤kYÃk níkk, yk f]»ý íkku MðÞt Ãkh{uïh Ãkkuíku s
Au.’ yLku íku{Lkk [rhºkLke yLkufrðÄíkk òuELku ykùÞo[rfík ÚkÞk ÃkAe
÷køku Au fu íku{Lku ykðkt rðþu»kýku ÷økkzðk{kt ykðu yu shkÞ LkðkE¼ÞwO
LkÚke, yu ©ef]»ý yufe MkkÚku yËT¼wík{kt yËT¼wík MktLÞkMke níkk, íku{s
yËT¼wík{ktyËT¼wíkøk]nMÚkk©{eníkk,yu{Lkk{ktyríkyËT¼wík«{ký{kt
hsMkT yux÷u þÂõík níke y™u MkkÚku s íkuyku yrík yËT¼wík íÞkøk{Þ
SðLk Sðíkk níkk. ßÞkt MkwÄe ík{u økeíkkLkku yÇÞkMk Lk fhku íÞkt MkwÄe
f]»ýLku Mk{S þfþku Lknª, fkhý fu íku Ãkkuíku ÃkkuíkkLkk WÃkËuþLke {qŠíkMk{k
níkk. yk yðíkkhku{ktLkku ËhufuËhuf, Ãkkuíku suLkku WÃkËuþ fhðk ykÔÞk
níkk íkuLkk Sðtík WËknhýYÃk níkk. økeíkkLkk WÃkËuþf f]»ý ÃkkuíkkLkk
Mk{økú SðLk{kt yu rËÔÞ økeíkkLke «íÞûk {qŠíkYÃk ÚkELku Sðíkk níkk.
yLkkMkÂõíkLkk yu {nkLk ykËþo níkk. yu ÃkkuíkkLkk hks®MknkMkLkLkku íÞkøk
fhu Au yLku ÃkAe yuLke fËe Ãkhðk Ãký fhíkk LkÚke. ¼khíkLkku yu Lkuíkk,
suLkk yuf þçËLkk Wå[kh MkkÚku hkòyku ÃkkuíkkLkkt hks®MknkMkLkku ÃkhÚke
QÚk÷e Ãkzíkk, yu Ãkkuíku fËe Ãký hkò ÚkðkLke EåAk Ähkðíkku LkÚke. yu

13
íkku MkËkÞ yuLkku yu s, økkuÃkeykuLke MkkÚku ¾u÷íkku f]»ý Au. ykun ! Mk{sðk
{kxu frXLk{kt frXLk, MktÃkqýo [krhºÞþe÷ yLku Ãkrðºk ÚkÞk rMkðkÞ
Mk{sðkLkku «ÞíLk fhðkLku Ãký yÞkuøÞ, þku yËT¼wík{kt yËT¼wík yu{Lkku
SðLk¢{ ! «u{{kt {Mík ÚkÞk rðLkk, «u{Lkku ÃÞk÷ku ÃkqhuÃkqhku ÃkeÄk rðLkk,
fkuEÚkeÞu f¤e Lk þfkÞ yuðku, ð]tËkðLkLke yu MkwtËh ÷e÷kLkk h{ýeÞ
YÃkf{kt ðýoðkÞu÷ yrík ykùÞofkhf, þku yu «u{Lkku rðMíkkh ! su «u{
fþwt Ãký {køkíkku LkÚke, su «u{ MðøkoLke Ãkhðk fhíkku LkÚke, su «u{
En÷kuf{kt fþkLke Ãkhðk fhíkku LkÚke íku{ su Ãkh÷kufLkeÞ Ãkhðk LkÚke
fhíkku, yuðk ykËþo «u{Lku - økkuÃkeykuLkk «u{Lke ðuËLkkLku fkuý Mk{S
þfu? yLku {khk r{ºkku! ynª yk økkuÃkeykuLkk «u{ îkhk Mkøkwý yLku
rLkøkwoý EïhLkk Í½zkLkku yuf{kºk Wfu÷ {¤e ykðu Au. Mkøkwý Eïh
{kLkðSðLkLkwt fE heíku Mkðkuoå[ rþ¾h Au íku ykÃkýu òýeyu Aeyu.
ykÃkýu òýeyu Aeyu fu rðï{kt ykuík«kuík yk Mkðo fktE suLkk yuf
ykrð¼koð {kºk Au, yuðk yuf rLkŠðþu»k rLkøkwoý EïhLku {kLkðku yu
ËkþorLkf árüyu ÞkuøÞ Au, yu MkkÚku s ykÃkýku Sð ftEf økúný fhe
þfkÞ yuðkLku {kxu, suLku ykÃkýu Ãkfzðk EåAeyu Aeyu yuðk ftEfLku
{kxu, suLku [hýu ykÃkýu ykÃkýe òík Mk{ŠÃkík fhe ËE þfeyu yuðk
ftEfLku MkkÁ òýu íku ík÷Mke hÌkku nkuÞ Au. ykÚke Mkøkwý Eïh, {kLkð
Mð¼kðLke Mkðkuoå[ fÕÃkLkk Au. Aíkkt çkwrØ ykðe ¼kðLkkÚke Úkt¼e òÞ
Au. yu sqLkkuÃkwhkýku «&™ Q¼ku s Au, su ík{u çkúñMkqºkku{kt [ÞkoÞu÷ku
swyku Aku. su ðLkðkMk{kt ÿkiÃkËe ÞwrÄrchLke MkkÚku [[eo hne níke fu : ‘su
Eïh MkðoþÂõík{kLk, ËÞk{Þ yLku Mkøkwý nkuÞ íkku ynª yk Ãk]Úðe
ÃkhLkwt SðLk Lkhf suðwt þk {kxu Au?’ ykðwt Ëw:¾{Þ søkík yuýu þk {kxu
MkßÞwO Au? yuðku Eïh ÃkûkÃkkíke nkuðku òuEyu. yu «&™Lkku fþku s
¾w÷kMkku LkÚke, yLku su yuf{kºk ¾w÷kMkku {¤e ykðu Au íku økkuÃkeykuLkk
«u{ rðþu ík{u su ðkt[ku Aku íku Au. f]»ýLku {kxu su su rðþu»kýku ðkÃkhðk{kt
ykðíkkt íku çkÄktLku íkuyku rÄ¬khíke. f]»ý yk Mk]rüLkk fíkko Au yu òýðkLke
íkuyku Ãkhðk Lk fhíke, yu MkðoþÂõík{kLk Au yu òýðkLke íku{Lku Ãkhðk
Lknkuíke, íku Mkðo ftE fhe þfu Au yu òýðkLke yu{Lku Ãkze Lknkuíke. su
yuf s ðMíkw íkuyku Mk{síke níke íku yu fu f]»ý yLktík «u{YÃk Au. çkMk,
yux÷wt s ! økkuÃkeyku f]»ýLku fuð¤ ð]tËkðLkrðnkhe f]»ý íkhefu s
yku¤¾íke. ÷kufkuLkku Lkuíkk yLku hkòykuLkku hkò yuðku yu, økkuÃkeykuLke
ÃkkMku MkËkLku {kxu økkuðkr¤Þku s níkku. ‘nwt ÄLk LkÚke [kníkku, feŠík LkÚke
EåAíkku, LkÚke rðãkLke ðktALkk hk¾íkku. ¼÷u {khu ðkhtðkh sL{ ÷uðku
Ãkzu, Ãký «¼ku ! íkwt yux÷wt ykÃk fu {khku íkkhk{kt «u{ hnu, yLku íkuÞ
«u{Lke ¾kíkh «u{.’ Ä{oLkk EríknkMk{kt yuf sçkÁt Mke{kr[ö ynª Au
: «u{Lke ¾kíkh «u{, f{oLke ¾kíkh f{o, VhsLke ¾kíkh Vhs! yu ykËþo
¼khíkLke ¼qr{ Ãkh yðíkkh©uc ©ef]»ýLkk {w¾{ktÚke Ãknu÷e ðkh y™u
{kLkðòíkLkk EríknkMk{kt Ãký Ãknu÷e s ðkh çknkh Ãkzâku. Ä{o{kt ¼Þ
y™u ÷k÷[Lkk ÏÞk÷ku MkËkÞLku {kxu Ãkhðkhe [qõÞk: yLku LkhfLkku ¼Þ
íkÚkk MðøkoLkk ¼kuøkLke ÷k÷[ku nkuðk Aíkkt Ãký «u{Lke ¾kíkh «u{Lkku,
fíkoÔÞLke ¾kíkh fíkoÔÞLkku, f{oLke ¾kíkh f{oLkku, ¼ÔÞ{kt ¼ÔÞ ykËþo
Qíkhe ykÔÞku.
yLku yu Ãký «u{ fuðku ! {U ík{Lku nS n{ýkt s fÌkwt Au fu
økkuÃkeykuLkk «u{Lku Mk{sðkLkwt ½ýwt {w~fu÷ Au. yu yríkþÞ [{íf]ríkÃkqýo
«MktøkLkwt yËT¼wík hnMÞ Lk Mk{S þfLkkhk {q¾koykuLkku ykÃkýe ðå[u

14
MkwæÄkt íkkuxku LkÚke. nwt Vhe ðkh fnwt Awt fu ykÃkýk ÃkkuíkkLkk òík¼kEyku{kt
Ãký yuðk fux÷kf yþwØ {Lkðk¤k {q¾koyku Au suyku òýu fu yk ftEf
yÃkrðºk Au íku{ {kLkeLku yuLkkÚke Ëqh ¼køku Au. MkuðkykuLku {khu fuð¤
yux÷wt s fnuðkLkwt Au fu «Úk{ ík{khe òíkLku Ãkrðºk çkLkkðku. ík{khu yu
ÞkË hk¾ðkLkwt Au fu økkuÃkeykuLkk «u{Lkwt ðýoLk fhLkkh çkeswt fkuE Lknª
ÃkhLíkw þwfËuð Ãkkuíku Au. økkuÃkeykuLkk yk yËT¼wík «u{Lke LkkUÄ fhLkkh
EríknkMkfkh Au yksL{ Ãkrðºk, MkËk þwØ, ÔÞkMkÃkwºk þwfËuð ! ßÞkt
MkwÄe ytíkh{kt MðkÚko Au íÞkt MkwÄe EïhLkku «u{ yþõÞ Au, yu ËwfkLkËkhe
rMkðkÞ çkeswt ftE s LkÚke. ‘nu ¼økðkLk ! nwt ík{Lku ftEf ykÃkwt Awwt, ík{u
{Lku çkË÷k{kt ftEf ykÃkku.’ yLku ¼økðkLk Ãký fnu Au : ‘òu íkwt yk{
Lknª fhu, íkku íkwt {heþ íÞkhu nwt íkkhe Mkkhe heíku ¾çkh ÷E Lkk¾eþ,
fËk[ çkkfeLkk çkÄk sL{ku íkLku LkhfLkk yÂøLk{kt þuõÞk s fheþ.’ ðøkuhu
ðøkuhu.ßÞktMkwÄeykðkrð[khku{øks{kt¼hu÷knkuÞíÞktMkwÄeøkkuÃkeykuLkk
«u{kuL{kËLke ðuËLkk fu{ fheLku Mk{òðkLke níke? ‘ykun! yu yÄhLkwt
yuf, Võík yuf s [wtçkLk! íkkÁt [wtçkLk suLku yuf ðkh {éÞwt Au íkuLke íkkhu
{kxuLke ík]»kk MkËkÞ ðÄíke s hnu Au, íkuLkkt Mkðo Ëw:¾ku Lkkþ Ãkk{u Au yLku
yuf {kºk íkkhk rMkðkÞ çkeò çkÄkLkku «u{ yu ðeMkhe òÞ Au.’ yhu !
Ãknu÷kt fkt[LkLke ÷k÷Mkk, Lkk{-ÞþLke ¼q¾ yLku ykÃkýe yk fkuzeLke
®f{íkLke ËwrLkÞkLkku «u{ íkku ¼q÷ku? íÞkhu, Lku íÞkhu s ík{u økkuÃkeykuLkku
«u{ Mk{S þfþku. yu «u{ yux÷ku çkÄku Ãkrðºk Au fu MkðoMðLkku íÞkøk
fÞko rMkðkÞ yuLku {kxu rð[kh Mkh¾kuÞ fhe þfkÞ yu{ LkÚke, yu «u{
yux÷ku çkÄku rËÔÞ Au fu ykí{k MktÃkqýo þwØ ÚkÞk rðLkk yuLku Mk{S þfu
yu{ LkÚke. fk{, fkt[Lk yLku feŠíkLkk rð[khku su{Lkk ÓËÞ{kt ûkýu ûkýu
Q¼hkÞk fhíkk nkuÞ, yuðk ÷kufku ð¤e økkuÃkeykuLkk «u{Lku Mk{sðk yLku
íkuLke xefk fhðk þwt òuELku çkuMku Au? f]»ýkðíkkhLkwt yk íkku ¾wË hnMÞ Au.
¾wË økeíkk suðku {nkLk ík¥ðøkútÚk Ãký yu WL{kËLke MkkÚku Mkh¾kðe þfkÞ
íkuðku LkÚke, fu{ fu økeíkk{kt ykËþoLku fuðe heíku ÃknkU[ðwt yu rþ»ÞLku Äe{u
Äe{u þe¾ððk{kt ykðu Au, Ãkhtíkw ynª íkku ykLktËLke {Míke Au, «u{Lkku
Lkþku Au, ynª rþ»Þku yLku økwÁyku, WÃkËuþku, økútÚkku yLku yk çkÄe
ðMíkwyku, íku{s ¼Þ, Eïh yLku MðøkoLkk ÏÞk÷ku MkwæÄkt yuf ÚkE økÞk
Au. yufyuf [es Qze økE Au, çkkfe hne Au {kºk «u{Lke {Míke. yu{kt
Mkðo ftELkwt rðM{hý Au, yu{kt «u{eLku fuð¤ f]»ý, yLku f]»ý rðLkk çkeswt
ftEf søkík{kt Ëu¾kíkwt LkÚke. íÞkhu yufuyuf ðMíkwLkku [nuhku yuf yuf f]»ý
ÚkE hnu Au, íÞkhu íkuLku ÃkkuíkkLkku [nuhku f]»ýLkk suðku ÷køku Au, íÞkhu íkuLkku
ÃkkuíkkLkku ykí{k f]»ýLkk htøku htøkkÞu÷ku çkLke òÞ Au. yuðk níkk {nkLk
©ef]»ý!
Íeýe ûkwÿ rðøkíkku{kt ík{khku Mk{Þ çkøkkzku Lknª, Mk{økúLku,
SðLkLkk MkkhLku Ãkfze ÷ku. f]»ýLkk SðLk[rhºk{kt ½ýe yiríknkrMkf
rðMktøkríkyku nkuE þfu, ½ýe ½k÷{u÷ nkuE þfu, yk çkÄe çkkçkíkku Mkk[e
nkuE þfu. ÃkhLíkw íku{ Aíkkt yk LkðeLk yLku sçkhËMík «Þký {kxu fkuEf
ÃkkÞku, fkuEf ykÄkh nkuðku òuEyu. çkeò fkuE Ãký Mktík fu ÃkuøktçkhLkwt
[rhºk òuðk çkuMkku íkku ykÃkýu òuEþwt fu yu {nkÃkwÁ»k Ãkqðuo ÚkE økÞu÷kykuLke
Wí¢ktrík {kºk Au, ykÃkýLku sýkþu fu yu Ãkuøktçkh ÃkkuíkkLkk s Ëuþ{kt, ¾wË
ÃkkuíkkLkk s Mk{Þ{kt [khu çkksw ðuhrð¾uh Ãkzu÷k rð[khkuLkku s «[kh
fhe hÌkk Au. yu {nkÃkwÁ»kLkk ¾wË yÂMíkíð rðþu {kuxe þtfkyku nkuE
þfu. ÃkhLíkw ynª íkku nwt yknTðkLk VUfwt Awt fu fkuE Ãký yu çkíkkðe ykÃku fu

15
yk çkkçkíkku, yk ykËþkuo - f{oLke ¾kíkh f{o, «u{Lke ¾kíkh «u{,
Ä{oLke ¾kíkh Ä{o, ðøkuhu - ©ef]»ýLkk {kir÷f rð[khku Lknkuíkk. yLku yu
rnMkkçku fkuEf íkku yuðku ÚkE s økÞku nþu, suLkk{kt yk rð[khkuLkku WËT¼ð
ÚkÞku nþu. yu rð[khku yLÞ fkuE ÃkkMkuÚke WAeLkk ÷kðu÷k íkku Lk s nkuE
þfu, ßÞkhu f]»ýLkku sL{ ÚkÞku íÞkhu yu ðkíkkðhý{kt «[r÷ík níkk
yu{ Ãký LkÚke. ¼økðkLk f]»ý yuLkk «Úk{ WÃkËuþf níkk, yLku íku{Lkk
yLkwÞkÞe ÔÞkMku íku MktøkúneLku {kLkðòríkLku íkuLkku WÃkËuþ fÞkuo. ðýoððk
suðku Mkðkuoå[ rð[kh yk Au. f]»ý{ktÚke {¤u yuðku Mkðkuoå[ ykËþo fkuE
nkuÞíkkuíkuykøkkuÃkesLkðÕ÷¼Lkku,ð]tËkðLkLkeøkkuÃkeykuLkkÓËÞðÕ÷¼Lkku
Au. ßÞkhu yu {Míke ík{khk {øks{kt ykðþu, ßÞkhu ík{u yu ÄLÞ
økkuÃkeykuLkwt nkËo Mk{sþku, íÞkhu «u{ þwt Au yu ík{u Mk{S þfþku. ßÞkhu
ík{khe Mkk{uÚke yk¾wt søkík yá~Þ ÚkE sþu, ßÞkhu ík{khe çkeS çkÄe
økýíkheyku {he Ãkhðkhe nþu, ßÞkhu ík{u Mkkð rLknuoíkwf çkLkeLku þwØr[¥k
ÚkÞk nþku, MkíÞLke þkuÄLkku nuíkw MkwæÄkt ík{khk{ktÚke Lkef¤e økÞku nþu,
íÞkhu, fuð¤ íÞkhu s yu «u{kuL{kË, økkuÃkeyku{kt níke íku yLktík «u{Lke
þÂõík, yu «u{Lke ¾kíkhLkku «u{ ík{khk{kt ykðþu. æÞuÞ yu Au. yu
ßÞkhu ík{u «kó fhþku, íÞkhu ík{u Mkðo ftE «kó fhe ÷eÄwt nþu.
nðu nwt Lke[uLke ¼qr{fkðk¤k yux÷u fu økeíkkLkk WÃkËuþf f]»ý Ãkh
ykðwt Awt. ¼khík{kt n{ýkt yuf yuðku «ÞíLk [k÷e hÌkku Au, su ½kuzkLke
ykøk¤ økkze hk¾ðk suðku Au. ykÃkýk ÷kufku{ktÚke ½ýkÞ yuðku rð[kh
fhu Au fu økkuÃkeðÕ÷¼ f]»ý ftEf hnMÞ¼Þwo-økqZ ÷køku Au, yLku
ÞwhkurÃkÞLkkuLku çknw øk{íkwt LkÚke. y{wf-y{wfLku yu øk{íkwt LkÚke, [ku¬Mk
íÞkhu íkku økeÃkykuyu hðkLkk ÚkE s sðwt òuEyu! ÞwhkurÃkÞLkkuLke ÃkhðkLkøke
rðLkk f]»ýÚke hnuðkÞ s fu{ fheLku? yuLkkÚke hnuðkÞ s Lknª!
{nk¼khík{kt yuf fu çku MÚk¤ rMkðkÞ çkesu økkuÃkeykuLkku WÕ÷u¾ s LkÚke,
yLku yu MÚk¤ku Ãký ¾kMk LkkUÄ ÷uðk suðkt LkÚke. ÿkiÃkËeLke «kÚkoLkk{kt
ð]tËkðLk[rhºkLkku WÕ÷u¾ Au yLku rþþwÃkk÷Lkk ¼k»ký{kt Vhe yuf ðkh
yk ð]tËkðLkLkku WÕ÷u¾ Au. yk çkÄk ÃkkA¤Úke ½wMkkzu÷k ¼køkku Au.
ÞwhkuÃkÞLkkuLku su Lk òuEyu íku VUfe ËuðkLkwt! økkuÃkeykuLkku yLku f]»ýLkku WÕ÷u¾
MkwæÄkt! yu çkÄe ÃkkA¤Lke ½k÷{u÷ Au! ðkÁt, yk çkÄk {kýMkku,
ËwfkLkËkhe{kt zqçke økÞu÷kyku, ßÞkt Ä{oLkku ykËþo MkwæÄkt ðuÃkkhLkku MkkuËku
ÚkE økÞku Au yuðk ÷kufku, ynª ftEf fheLku Mðøkuo ÃknkU[ðkLkku «ÞkMk fhe
hÌkk Au, ðkrýÞku [¢ð]rØ ÔÞks {køku Au, ynª ftEf s{k fhkðeLku
yuLkku íÞkt ¼kuøkðxku {køku Au. çkuþf, ykðerð[kh ÃkØrík{kt økkuÃkeykuLku
fkuE s MÚkkLk LkÚke. yu ykËþo «u{eLke ¼qr{fk ÃkhÚke ykÃkýu økeíkkLkk
WÃkËuþf f]»ý ÃkkMku Qíkhe ykðeyu Aeyu. økeíkk fhíkkt ðÄw Mkkhe xefk
ðuËku Ãkh fkuE s ÷¾kE LkÚke fu ÷¾e þfkÞ Lknª. ykÃkýu ßÞkhu òuEyu
Aeyu fu ©wríkyku WÃkh fu WÃkrLk»kËku WÃkh ½ýk ¼k»Þfkhku Au yLku Ëhuf
ÃkkuíkkLke heíku yuLkku yÚko çkuMkkzðkLkku «ÞkMk fhe hÌkku Au. íÞkhu íku{Lkku
Mkkh Mk{sðku frXLk ÚkE Ãkzu Au. yux÷u ÃkAe ©wríkykuLkku yÚko çkíkkððk
MkkÁ, økeíkkLkk WÃkËuþf YÃku, ©wríkykuLkk «uhf ¼økðkLk MðÞt yðíkkh
Ähu Au. yLku yksu ¼khíkLku, yhu yk¾e ËwrLkÞkLku Ãký ©wríkLkku yÚko
fhðkLke yu ÃkØríkÚke yLÞ fþkLke ykð~Þfíkk LkÚke. yu yuf LkðkELke
ðkík Au fu þk†kuLke ÔÞkÏÞk fhLkkhk ÃkkA¤Lkk ÷kufku økeíkk WÃkh xefk
÷¾íke ð¾íku MkwæÄkt, ½ýe ðkh yÚkoLku Ãkfze Lk þõÞk, íkku ½ýe ðkh
yuLkk ð÷ýLku Ãkfze Lk þõÞk. fkhý fu økeíkk{kt ík{Lku þwt {¤u Au, yLku

16
ykÄwrLkf xefkfkhku îkhk þwt {¤u Au? yuf yîiíkðkËe xefkfkh yuf
WÃkrLk»kË ÷u Au, nðu yuLke ytËh yLkuf îiíkðkËe Vfhkyku Ãký Au,
yux÷u xefkfkh yu çkÄkLku {khe{[zeLku yu{ktÚke ftEf yÚko WÃkòðu Au,
yLku yu çkÄkLku ÃkkuíkkLkk yÚko{kt ½xkzðk {Úku Au. òu yuf xefkfkh îiíkðkËe
nkuÞ íkku su çkÄkt yîiíkðkËe ðkõÞku Au íku{Lku {hzðkLke þYykík fhu Au.
yLku çkÄktLku îiíkðkËe yÚkoLkk [kufXk{kt çkuMkkzðk {Úku Au. ÃkhLíkw ík{u
swyku Aku fu økeíkk{kt yu{ktLkk yufuÞLku {hzðkLkku fþku s «ÞkMk LkÚke.
¼økðkLk fnu Au fu yk çkÄkt çkhkçkh Au, fkhý fu Äe{e Äe{u yLku ¢{u ¢{u
{kLkðkí{k WÃkh Lku WÃkh [zíkku nkuÞ Au, Ãkøk÷u Ãkøk÷u MÚkq¤{ktÚke Mkqû{{kt,
Mkqû{{ktÚke ðÄw Mkqû{{kt yu{ WÃkh síkku síkku ytíku yu fiðÕÞYÃke æÞuÞu
ÃknkU[u Au. økeíkk{kt su Au íku yk Au. f{ofktz MkwæÄkt [[koÞwt Au yLku íÞkt
çkíkkðkÞwt Au fu yu MkeÄu-MkeÄe heíku {wÂõík Lk ykÃkíkkt {kºk økkiý rLkr{¥k
çkLku Au, Aíkkt yu Ãký Mkk[wt Au, «rík{kyku Ãký økkiý heíku Mkk[e Au.
r¢Þkfktz, {qŠíkyku yu çkÄkt Mkk[kt Au, þhík {kºk yuf s fu ÓËÞ MkkV
nkuðwt òuEyu. fkhý fu òu ÓËÞ MkkV nkuÞ yLku Mkå[kEÚke ¼ÞwO nkuÞ íkku
WÃkkMkLkk Mkk[e Au yLku æÞuÞ «íÞu Ëkuhe òÞ Au, ð¤e yk çkÄe
WÃkkMkLkkÃkØríkyku ykð~Þf Au. Lkrníkh yu þk {kxu nkuÞ? ykÃkýk
Úkkuzkf ykÄwrLkf {kýMkku Äkhu Au íku{ Ä{kuo yLku Mkt«ËkÞku Ët¼eyku yLku
Ëwü ÷kufkuyu Úkkuzkf ÃkiMkk f{kðk MkkÁ þkuÄe fkZu÷k LkÚke. yuðku ¾w÷kMkku
øk{u íkux÷ku MkÞwÂõíkf sýkíkku nkuÞ Ãký yu Mkk[ku LkÚke, yLku yu çkÄkt yu
«fkhu {wÆ÷u þkuÄkÞkt LkÚke. yu çkÄkt {kLkðkí{kLke sYrhÞkíkLkkt Ãkrhýk{ku
Au. swËk swËk ðøkkuoLkkt {Lkw»ÞkuLke yktíkrhf ykfktûkkyku yLku Ít¾LkkykuLku
Mktíkku»kðk MkkÁ yu çkÄkt ÚkÞkt Au, ík{khu yuLke rðÁØ{kt «[kh fhðkLke
sYh LkÚke. su rËðMku yu{Lke sYh Lknª hnu íku rËðMku sYrhÞkíkLkk
ytíkhLke MkkÚku íku{Lkku Ãký ytík ykðe sþu. Ãký ßÞkt MkwÄe yu sYrhÞkík
Q¼e hnuþu íÞkt MkwÄe ík{u rðÁØ{kt øk{u íkux÷ku «[kh fhþku, øk{u íkux÷e
xefkyku ðhMkkðþku, Ãký yu hnuðkLkkt s Au. ík{u ¼÷u ík÷ðkh yLku
íkkuÃk [÷kðku, ík{u ¼÷u {kLkðÁrÄhÚke ËwrLkÞkLku íkhçkku¤ fhe Lkk¾ku,
ÃkhLíkw ßÞkt MkwÄe {qŠíkykuLke ykð~Þfíkk Au íÞkt MkwÄe yu hnuðkLke s.
yk f{ofktz yLku Ä{oLke ytËhLkkt rðrðÄ Ãkøk÷ktyku hnuþu s, yu þk {kxu
hnuðktòuEyuyuykÃkýu¼økðkLk©ef]»ýÃkkMkuÚkeòÛÞwtAu.nðu¼khíkLkk
EríknkMkLkwt yuf shk øk{økeLk «fhý ykðu Au. økeíkkLke ytËh Mkt«ËkÞLkk
Í½zkykuLkku ËqhÚke ykðíkku yðks yk Ãknu÷kt ykÃkýu fkLku Ãkzu Au,y™u
yuçkÄkðå[uMk{LðÞMkkÄðkMkkÁ¼økðkLkykðeÃknkU[uAu.Mk{LðÞLkk
MkkiÚke {nkLk WÃkËuþf, Mk{LðÞLkk {nkLk «[khf ¼økðkLk ©ef]»ý fnu
Au : {rÞ Mkðor{Ët «kuíkt Mkqºku {rýøkýk Eð > ‘suðe heíku Ëkuhk{kt Ãkkhkyku
ÃkhkuðkÞu÷k nkuÞ Au, íku{ yk Mkðo ftE {khk{kt ÃkhkuðkÞu÷wt Au.’ yk Ãkqðuo
s ykÃkýu Mkt½»koLkk ËqhÚke ykðíkk yðkòu Mkkt¼¤e hÌkk Aeyu. Mkt¼ð
Au fu yk fk¤ Mk{LðÞ yLku þktríkLkku níkku, ÃkAe ykÃkýe «òLkkt çku
«çk¤ ík¥ðku, hkòyku yLku Ä{ko[kÞkuo, ðå[u ÄkŠ{f ¼qr{fk Ãkh Lknª
Ãkhtíkw ½ýu ¼køku ¿kkríkLke ¼qr{fk Ãkh yu Mkt½»ko LkðuMkhÚke Vkxe LkeféÞku.
yLku ÷øk¼øk yuf nòh ðhMk MkwÄe ¼khíkLku zqçkkze hk¾ðkh, yu Mkt½»koLkku
{nkíkhtøk Wøkú MðYÃk{kt QA¤íke níkku íÞkhu yuf çkeò «íkkÃke ÃkwÁ»ku
rûkríks Ãkh ËþoLk ËeÄkt. yu níkk ykÃkýk økkiík{ þkõÞ{wrLk. yu{Lkk
WÃkËþ yLku «[khfkÞoÚke ykÃk Mknw Ãkrhr[ík Aku. ykÃkýu íku{Lku EïhLkk
yðíkkh íkhefu, ËwrLkÞkyu òuÞu÷k MkkiÚke {nkLk, Lkezh{kt Lkezh,

17
®n{íkðkLk yLku Lkerík«[khfku{kt Mkðo©uc íkhefu y™u {nkLk{kt {nkLk
f{oÞkuøke íkhefu ÃkqSyu Aeyu, òýu fu Ãkkuíku s ÃkkuíkkLkk rþ»Þ ÚkELku
ÃkkuíkkLkk rMkØktíkkuLku søkík{kt ÔÞðnkÁ fu{ çkLkkððk íku çkíkkððk yu s
f]»ý ÃkÄkÞko ! suLkku økeíkkyu WÃkËuþ ykÃku÷ku yu s yðks Vhe yuf
ðkh ÃkkAku Mkt¼¤kÞku : MðÕÃk{ÃÞMÞ Ä{oMÞ ºkkÞíku {níkku ¼ÞkíkT ! ‘yk
Ä{oLkwt Mkkð Úkkuzwtf Ãkk÷Lk Ãký {nk ¼Þ{ktÚke Wøkkhu Au.’ r†Þku ði~ÞkMíkÚkk
þwÿkMíkuzrÃk ÞkÂLík Ãkhkt økrík{T > ‘†eyku, ði~Þku íkÚkk þwÿku MkwæÄkt Ãkh{
økríkyu ÃknkU[e þfu Au.’ MkkiLkkt çktÄLk Akuze Lkk¾íkku, MkkiLke þ]t¾÷kykuLku
íkkuze Lkk¾íkku, MkkiLku {kxu Ãkh{ økríkyu ÃknkU[ðkLke Mðíktºkíkk ònuh
fhíkku, {u½øksoLkk Mk{ku ½q½ðíkku, ©ef]»ýLkku yðks økeíkkLkk þçËku{kt
ykðe hÌkku Au : Enið íkiŠsík: Mkøkkuo Þu»kkt MkkBÞu ÂMÚkíkt {Lk: > rLkËkuo»kt rn
Mk{t çkúñ íkM{kËT çkúñrý íku ÂMÚkíkk: >> ‘su{Lkwt {Lk MkkBÞkðMÚkk{kt ÂMÚkík
Au, íkuykuÚke yk søkík, Sðíkkt Aíkkt s rsíkkE økÞwt Au, fkhý fu çkúñ
Ëku»k hrník yLku MkkiLku {kxu Mk{kLk Au, yux÷k {kxu yuðkyku çkúñ{kt
ÂMÚkík fnuðkÞ Au.’ Mk{t Ãk~ÞÂLn Mkðoºk Mk{ðÂMÚkík{eïh{T > Lk
rnLkMíÞkí{Lkkí{kLkt íkíkku Þkrík Ãkhkt økrík{T > ‘yk heíku Mk{kLkYÃku hnu÷k
EïhLku Mkðoºk òuELku {wrLk ÃkkuíkkLkk ykí{kLkku ykí{kÚke Lkkþ fhíkku
LkÚke, yLku yu heíku ÃkhkøkríkLku Ãkk{u Au.’ òýu fu yk WÃkËuþLkwt Sðíkwt
òøkíkwt WËknhý ykÃkðk {kxu, òýu fu yu WÃkËuþLkku ykuAk{kt ykuAku
yuf ytþ ÔÞðnkÁ çkLkkððk {kxu, WÃkËuþf Ãkkuíku s çkeò MðYÃk{kt
ykÔÞku. yk níkk ËeLk Ëwr¾ÞktLkk WÃkËuþf þkõÞ{wrLk, su{ýu ÷kufkuLke
çkku÷e{kt çkku÷ðk MkkÁ ËuðkuLke ¼k»kkLkku MkwæÄkt íÞkøk fÞkuo fu suÚke íku
÷kufkuLkkt ÓËÞ MkwÄe ÃknkU[e þfu, su{ýu økheçk, ftøkk¤ yLku Ër÷íkkuLke
MkkÚku hnuðk {kxu hkßÞkMkLkLkku ÃkrhíÞkøk fÞkuo, suýu çkeò hk{Lke ÃkuXu
[tzk¤Lku ÃkkuíkkLkk ÓËÞu [ktÃÞku.
ík{u Mkki yu{Lkk {nkLk fkÞo rðþu, yu{Lkk WËk¥k [rhºk rðþu
òýku Aku. Ãkhtíkw yu fkÞo{kt yuf ¾k{e níke yLku yuLkkt V¤ ykÃkýu yks
MkwÄe ¼kuøkðe hÌkk Aeyu. yu {nkÃkwÁ»kLkku yu{kt fþku Ëku»k LkÚke, yu íkku
Ãkrðºk yLku {nkLk níkk. Ãkhtíkw Ëw¼koøÞu, ykÞkuoLkk Mk{qn{kt su swËe swËe
yMktMfkhe yLku MkÇÞíkkneLk {kLkð òríkyku ykðeLku ¼¤e níke íku{LkkÚke
ykðk Wå[ ykËþkuo Mkkhe heíku Ãk[kðe þfkÞk Lknª. yk òríkyku,
rðrðÄ «fkhLkk ðnu{ku yLku ½]ýksLkf Ãkqòyku MkkÚku ÷ELku ykÞkuoLkk
Mk{wËkÞ{kt ½qMke ykðe, yLku Úkkuzk Mk{ÞLku {kxu íkku yu{ Ëu¾kÞwt fu íkuyku
MkwÄhe økE. Ãkhtíkw Ãkqhku yuf Mkifku ðeíÞku Lk níkku íÞkt íkku íku{ýu ÃkkuíkkLkk
Lkkøk Ëuðíkkyku yLku ¼qíkÃkr÷íkku íkÚkk suLku íku{Lkk Ãkqðoòu Ãkqsíkk íku çkÄkt
ík¥ðku çknkh fkZâkt yLku yu heíku yk¾ku ¼khíkð»ko íkÚkk suLku íku{Lkk
Ãkqðoòu Ãkqsíkkt íku çkÄkt ík¥ðku çknkh fkZâkt yLku yu heíku yk¾ku ¼khíkð»ko
yuf n÷fk ðnu{kuLkku Mk{qn çkLke økÞku. þYykíkLkk çkkiØkuyu ÃkþwðÄLkk
rðhkuÄLkk ykðuþ{kt ðuËeLkk Þ¿kkuLke Íkxfýe fkZe, Ãký yk Þ¿kku ½uh½uh
Úkíkk. ½h{kt yÂøLk «ßðr÷ík hÌkk fhíkku, yLku ÃkqòLkkusu çkÄku
MkksMkhtò{ níkku íku yux÷ku s níkku. yk Þ¿kkuLku W¾uze Lkk¾ðk{kt ykÔÞk,
Ãký yu{Lku MÚkkLku ¼ÃkfkËkh {trËhku, r¢ÞkfktzkuLkk ¼ÃkfkËkh ykztçkhku,
¼ÃkfkËkh Ãkqòheyku yLku yksu ¼khík{kt ík{u swyku Aku íku çkÄwt Ëk¾÷
ÚkE økÞwwt. ðÄw Mk{sËkh yuðk fux÷kf ykÄwrLkf rðîkLkkuLkkt ÷¾u÷kt
ÃkwMíkfku{kt nwt ðkt[wt Awt fu çkwØ íkku çkúkñýÄ{oLke {qŠíkÃkqòLkkt rðLkkþf níkk
íÞkhu {Lku nMkðwt ykðu Au. yu ÷kufkuLku ¾çkh LkÚke fu çkkiØ Ä{uo s ¼khík{kt

18
çkúkñýÄ{o y™u {qŠíkÃkqò Q¼kt fÞko.
yufkË çku ðhMk Ãknu÷kt yuf hrþÞLk øk]nMÚku yuf ÃkwMíkf ÷¾u÷wt,
íku{kt íkuýu ykðku Ëkðku fhu÷ku Au fu íkuLku Eþwr¾úMíkLkwt yuf ysçk [rhºk
{¤e ykÔÞwt Au. yu ÃkwMíkfLkk yuf ¼køk{kt, yu fnu Au fu çkúkñýku ÃkkMku
yÇÞkMk fhðk MkkÁ Eþwr¾úMík søkÒkkÚkLkk {trËhu økÞu÷, Ãkhtíkw çkúkñýkuLkk
Mktfwr[ík ÔÞðnkh yLku {qŠíkykuÚke ftxk¤e sELku yu ríkçkuxLkk ÷k{kyku
ÃkkMku økÞk, íÞkt Ãkqýoíð «kó fÞwO y™u ½uh økÞk. ¼khíkeÞ EríknkMk rðþu
su fkuE Úkkuzwt ½ýwt Ãký òýu Au íku íkhík Mk{S òÞ yuðwt Au fu yu yr¼«kÞ
s yk¾e ðkík çkLkkðxe Au yu{ Mkkrçkík fhu Au. ðkík yu{ Au fu søkÒkkÚkLkwt
{trËh yu yuf «k[eLk çkkiØ {trËh Au. ykÃkýu yu íkÚkk çkeòt çkkiØ {trËhku
yÃkLkkÔÞkt y™u Vhe íku{Lku ®nËw çkLkkðe ËeÄkt. ykðwt íkku ykÃkýu nS
çkeS fux÷eÞu çkkçkíkku{kt fhðkLkwt Au. yu søkÒkkÚk{kt yu ð¾íku yuf Ãký
çkúkñý Lknkuíkku, yLku Aíkkt ykÃkýLku fnuðk{kt ykðu Au fu Eþwr¾úMík íÞkt
çkúkñýku ÃkkMku yÇÞkMk fhðk ykðu÷k ! ykÃkýk {nkLk hrþÞLk
Ãkwhkík¥ðrðËT ykðwt fnu Au.
yk{ Ãkþwyku «íÞu ËÞkLkku «[kh fhðk Aíkkt, Wå[ LkeríkÄ{o
nkuðk Aíkkt, þkïík ykí{kLkk yÂMíkíð fu íkuLkk y¼kð rðþu yríkþÞ
Íeýðx¼he [[koyku Aíkkt çkkiØÄ{oLke yk¾e E{khík íkqxe Ãkze, íkuLkk
xwfzuxwfzk ÚkE økÞk, yu ¼tøkkh Ãký ½]ýksLkf ÚkE Ãkzâku. çkkiØ Ä{oLke
ÃkkA÷ su yLkk[kh ðøkuhu ykÔÞkt íkuLkwt ðýoLk fhðkLkku {khe ÃkkMku Mk{Þ
LkÚke y™u EåAk Ãký LkÚke. ðÄw{kt ðÄw ½]ýksLkf r¢Þkyku, {kýMkLkk
¼uò{ktfÕÃkkÞu÷wtLku{kýMkLkknkÚku÷¾kÞu÷wt¼ÞkLkf{kt¼ÞkLkfy&÷e÷
MkkrníÞ, Ä{oLkk ykuXk ík¤u [k÷u÷kt yrík Ãkkþðe r¢Þkfktzku ðøkuhu çkÄk
yÄ:Ãkríkík çkkiØ Ä{oLkkt MksoLk Au.
Ãkhtíkw ¼khíku Sðíkk hnuðkLkwt níkwt yLku Eïhe þÂõík Vhe yðíkeýo
ÚkE. suýu økeíkk{kt ½ku»kýk fhu÷e fu ÞËk ÞËk rn Ä{oMÞ ø÷krLk¼oðrík...
íkËkí{kLkt Mk]òBÞn{T > ‘ßÞkhu ßÞkhu Ä{oLke ø÷krLk Úkþu... íÞkhu íÞkhu
nwt ykðeþ,’ íku VheÚke ÃkÄkÞko yLku yk ð¾íku yu{Lkku ykrð¼koð ÚkÞku
Ërûký ¼khík{kt. yu çkúkñýfw{kh rðþu yu{ fnuðkÞ Au fu Mkku¤ ð»koLke
WB{hu íkku yuýu ÃkkuíkkLkk Mkðo økútÚkku ÷¾eLku Ãkqhk fhe ËeÄk níkk, yu
yËT¼wíkçkúkñýfw{khþtfhk[kÞoníkk.ykMkku¤ðhMkLkkfw{khLkkt÷¾kýku
ykÄwrLkf søkíkLkwt ykùÞo Au, y™u yu fw{kh Ãkkuíku Ãký yuðku s
ykùÞosLkf níkku. ¼khíkLku ÃkkAwt ÃkkuíkkLke yøkkWLke «k[eLk Ãkrðºkíkkyu
÷kððwt yu yuLkk {LkLke {nuåAk níke. ík{u yuLke Mk{ûk Ãkzu÷k {nk¼khík
fkÞoLkku ÏÞk÷ fhku. yu ð¾íku ¼khík{kt «ðíkoíke ÃkrhÂMÚkrík rðþu {U
ík{Lku Úkkuzkyuf {wÆkyku fÌkk Au. yíÞkhu ík{u su su ½]ýksLkf çkËeyku
MkwÄkhðkLku {Úke hÌkk Aku íku çkÄe yu ð¾íkLkk yÄ:ÃkíkLkLkk fk¤Lkkt V¤ku
Au. íkkíkohku yLku çk÷q[eyku yLku {kLkðòíkLke çkÄe støk÷e «òyku
¼khík{kt Qíkhe ykðe yLku çkkiØÄ{eo çkLke økE. yu «òyku ykÃkýk{kt
¼¤e økE. íkuyku ÃkkuíkkLkk ËuþLkk rhðkòu MkkÚku ÷uíke ykðu÷e, Ãkrhýk{u
ykÃkýwt hk»xÙeÞ SðLk yrík ¼ÞkLkf Ãkkþðe heíkrhðkòuÚke ¼hu÷wt yuf
rðþk¤ «fhý çkLke økÞwt. yk[kÞo þtfhLku çkkiØku ÃkkMkuÚke su ðkhMkku
{éÞku íku ykðku níkku, yLku yu fk¤Úke {ktzeLku yíÞkh MkwÄe ¼khíkLkwt
Mk{økú fkÞo çkkiØ fk¤Lke yÄkuøkrík Ãkh ðuËkLík îkhk rðsÞ {u¤ððkLkwt
hÌkwt Au. nS Ãký yu fkÞo [k÷e hÌkwt Au, yu ÃkqÁt ÚkÞwt LkÚke. {nkLk
ík¥ððu¥kkþtfhk[kÞuoçkíkkÔÞwtfuçkkiØÄ{oLkwtyLkuðuËkLíkLkwtík¥ðyufçkeòÚke

19
çknw r¼Òk LkÚke. Ãkhtíkw çkwØ™k rþ»Þku økwÁLkku WÃkËuþ íkuLkk Mkk[k MðYÃk{kt
Mk{S þõÞk Lknª, suLku Ãkrhýk{u íkuyku Ãkzâk, ykí{k yLku EïhLkk
yÂMíkíðLkku íku{ýu yMðefkh fÞkuo yLku LkkÂMíkfku çkLke økÞk. yk[kÞo
þtfhu yu çkíkkÔÞwt yux÷u çkÄk çkkiØku ÃkkAk sqLkk Ä{o{kt ykððk ÷køÞk.
Ãkhtíkw íkuyku íkku çkÄk ykfkhku-{qŠíkyku yLku ÃkqòLkk «fkhkuÚke xuðkE økÞu÷k
níkk, ÚkkÞ þwt?
íÞkh ÃkAe ykÔÞk íkusMðe hk{kLkwò[kÞo, {Lku fnuíkkt shk Mktfku[
ÚkkÞ Au fu þtfhk[kÞo{kt «çk¤ {u½kþÂõík níke, Ãký ÓËÞLke rðþk¤íkk
yux÷e {nkLk Lknkuíke. hk{kLkwsLkwt ÓËÞ rðþk¤ níkwt. íku{Lku Ãkríkíkku
{kxu, f[zkÞu÷k ÷kufku {kxu rË÷{kt ÷køke ykðíkwt, yu{Lkk{kt yu ÷kufku
{kxu MknkLkw¼qrík níke. íku{ýu yu çkÄe ÃkqòÃkØríkyku yLku f{ofktzku ðøkuhu
Mðefkhe ÷eÄkt, çkLke þfu íkux÷u ytþu íkuLku MkkVMkqV yLku þwØ fÞkO, yLku
su ÷kufkuLku íkuLkk rðLkk [k÷u yu{ s Lknkuíkwt íku{Lku {kxu Lkðkt f{ofktzku íkÚkk
Lkðe ÃkqòÃkØríkyku økkuXðe ËeÄkt. yu MkkÚku s uyu{ýu çkúkñýÚke {ktzeLku
¼tøke MkwÄe MkkiLku {kxu Mkðkuoå[ ykæÞkÂí{f WÃkkMkLkkLkkt îkh ¾wÕ÷kt fÞkO.
yu níkwt hk{kLkwò[kÞoLkwt fkÞo. yu fkÞo [kÕÞk s fÞwO. W¥kh íkhV Vu÷kÞwt
yLku íÞkt fux÷kf {nkLk yk[kÞkuoyu yuLku WÃkkze ÷eÄwt. Ãký yu çknw
ÃkkA¤Úke, {wMk÷{kLkkuLkk y{÷ Ëhr{ÞkLk yLku {wfkçk÷u ykÄwrLkf fne
þfkÞ yuðk Mk{Þ{kt çkLÞwt. W¥khLkk yk[kÞkuo{kt MkkiÚke Wßsð¤ níkk
[iíkLÞ.
ík{u yuf rðrþüíkk ÷ûk{kt hk¾e ÷uòu fu hk{kLkwsLkk Mk{ÞÚke
MkkiLku {kxu ykæÞkÂí{fíkkLkk Ëhðkò ¾w÷e økÞk níkk. þtfhk[kÞoLke
Ãknu÷kLkk çkÄk yk[kÞkuoLkku su heíku yu {q÷{tºk ÚkE hÌkku níkku, íku heíku
hk{kLkwsLke ÃkkA¤ykðLkkh çkÄk yk[kÞkuoLkku yu {q÷{tºk hÌkku níkku.
{Lku Mk{òíkwt LkÚke fu yk[kÞo þtfhLku þk {kxu yufktøke ÷køkíkwt LkÚke. su{
¼økðkLk çkwØLkk WÃkËuþkuLke çkkçkík{kt çkLÞwt Au íku{ su yufktøkeÃkýwt yk[kÞo
þtfhLkk WÃkËuþku{kt ykhkuÃkðk{kt ykÔÞwt Au, íku Mkt¼ðík: yu{Lkk WÃkËuþkuLku
÷eÄu Lknª Ãkhtíkw íku{Lkk rþ»ÞkuLke yMk{ÚkoíkkLku ÷eÄu Au. W¥kh ¼khíkLkk
{nkLk Mktík, Ér»k [iíkLÞ, økkuÃkeykuLkk WL{¥k «u{Lkk áüktík YÃk níkk.
[iíkLÞËuð sL{u çkúkñý, yu Mk{Þu íkfoþk† Ãkkhtøkík yuðk yuf fwxwtçkLkk
Lkçkehk, íkfoÞwØ{kt çkeò ÃktrzíkkuLkk rðsuíkk yLku {nk LÞkÞÃktrzík níkk,
çk[ÃkýÚke s ÃkkuíkkLkk SðLkLke {nuåAk íkhefu íkuyku LÞkÞ ¼ýu÷k Ãkhtíkw
fkuE MktíkLke f]ÃkkÚke íku{Lkwt Mk{økú SðLk Ãk÷xkE økÞwt, íku{ýu ÃkkuíkkLkk
þk†kÚkkuo, ðkËrððkËku, ÃkkuíkkLkwt LÞkÞþk†Lkwt yæÞkÃkfÃkË ðøkuhu Mkðo Akuze
ËeÄwt, yLku søkík{kt ¼ÂõíkLkk Mk{økú çktøkk¤Lku ykðhe ÷eÄku, Mkki fkuELku
íkuÚke ykïkMkLk {éÞwt. íku{Lkk «u{Lke fkuE Mke{k Lk níke. Mktík fu ÃkkÃke,
®nËw fu {wMk÷{kLk, þwØ fu yþwØ, ðu~Þk fu ðtXu÷, Mkki fkuE íku{Lkk «u{Lkkt,
íku{Lke fÁýkLkkt ¼køkeËkh níkkt. yLku su{ Mkðo ðMíkwyku{kt Mk{Þ síkkt
Mkzku ÃkuMke òÞ Au íku{ yu{Lkk Mkt«ËkÞ{kt Ãký Mkzku ÃkuXu÷ku nkuðk Aíkkt
yks MkwÄe yu Mkt«ËkÞ suyku økheçk, ÃkËËr÷ík, yAqík, Ëwçko÷ yLku
Mk{ks{ktÚke VUfkE økÞu÷k nkuÞ yuðkykuLkwt yk©ÞMÚkkLk hÌkku Au. Ãkhtíkw
yu MkkÚku {khu MkíÞLke ¾kíkh yux÷wt fnuðwwt òuEyu fu ËkþorLkf Mkt«ËkÞku{kt
ykÃkýLku yËT¼wík WËkhíkk òuðk {¤u Au. þtfhk[kÞoLku yLkwMkhLkkhku
yuf Ãký {kýMk yu{ fnuLkkhku Lknª {¤u fu ¼khíkLkk swËk swËk Mkt«ËkÞku
çkÄk ¾hu¾h swËk Au. MkkÚkkuMkkÚk þtfhk[kÞo ¿kkrík«ÚkkLkk yuf sçkhËMík
Mk{Úkof níkk. çkuþf, Ëhuf ði»ýð yk[kÞkuoLke çkkçkík{kt ¿kkrík¼uËLkk

20
WÃkËuþLkk «&™ku Ãkh yuf yËT¼wík WËkhíkk òuðk{kt ykðu Au, Aíkkt
ÄkŠ{f «&™kuLkk rð»kÞ Ãkh íkku yufktøkeÃkýwt s Ëu¾kÞ Au.
þtfhk[kÞo ÃkkMku {uÄkþÂõíkLke «¾híkk níke, [iíkLÞ ÃkkMku ÓËÞLke
rðþk¤íkk níke, yLku yuf yuðe rð¼qríkLku «økx ÚkðkLkku Mk{Þ Ãkkfe
økÞku níkku fu suLke ytËh yk {nk{uÄk yLku ÓËÞLke rðþk¤íkkLkku Mk{LðÞ
ÚkÞku nkuÞ, yuf yuðk {nkÃkwÁ»kLku sL{ðkLkku Mk{Þ ykðe ÃknkUåÞku níkku.
suLkk{kt þtfhk[kÞoLke íkusMðe {uÄkþÂõík yLku [iíkLÞËuðLkwt rðþk¤ ÓËÞ
nkuÞ, su Ëhuf Mkt«ËkÞ{kt yu s [iíkLÞLku- yu s EïhLku fkÞo fhe hnu÷ku
swyu, su ¼qík{kºk{kt EïhLku swyu, suLkwt ÓËÞ økheçk, Ëwçko¤, yAqík,
ÃkËËr÷ík yk rðï{kt ¼khíkLke ytËhLkk fu ¼khíkLke çknkhLkk Mkki fkuELku
{kxu ÿðíkwt nkuÞ, MkkÚku MkkÚku s suLke ¼ÔÞ íkusMðe çkwrØ yuðk WËk¥k
rð[khkuLku «fx fhu fu ¼khíkLke ytËhLkk fu ¼khíkLke çknkhLkk Mkðo
Ä{oMkt«ËkÞkuLkku Mk{LðÞ MkkÄe þfu yLku yuf ykùÞosLkf Mkw{u¤¼Þkuo
{ÂMík»f yLku ÓËÞ çktLkuLkk Mkk{tsMÞÚke h[kÞu÷ku rðïÔÞkÃke Ä{o
yÂMíkíð{kt ÷kðe þfu. ykðku ÃkwÁ»k «økxâku yLku yuLkkt [hýu ðhMkku
MkwÄe çkuMkðkLkwt {Lku MkËT¼køÞ MkktÃkzâwt. Mk{Þ ÃkrhÃkõð ÚkE [qõÞku níkku,
ykðk yuf ÃkwÁ»ku sL{ ÷uðku yu ykð~Þf ÚkE [qõÞwt níkwt. yLku yu
ykÔÞku. yu{kt Ãký MkkiÚke ðÄw LkðkE suðwt íkku yu níkwt fu íkuLkk SðLkLkwt fkÞo
yuf yuðk þnuhLke ÷økku÷øk níkwt su ÃkkùkíÞ rð[khkuÚke ¼hÃkqh níkwt, su
Ãkrù{Lke ¼kðLkkyku ÃkkA¤ økktzwíkqh ÚkE økÞwt níkwt. su ¼khík{kt çkeò
fkuE Ãký þnuh fhíkkt ðÄw ÃkkùkíÞ çkLke økÞwt níkwt. fkuE «fkhLkwt ÃkwMíkrfÞwt
¿kkLk yu{Lkk{kt Lk níkwt. yk {nk{uÄkðe {kLkð ÃkkuíkkLkwt Lkk{ Mkh¾wtÞ
÷¾íkkt þeÏÞku Lknkuíkku. Ãkhtíkw ykÃkýkt rðïrðãk÷ÞkuLkk yrík íkusMðe
ÃkËðeÄhkuLku MkwæÄktsýkÞwt fu yu ÃkwÁ»k çkwrØLkku, {uÄkþÂõíkLkku íkku rn{k÷Þ
Au. yk hk{f]»ý Ãkh{ntMk yuf yËT¼wík ÃkwÁ»k níkk. yu{Lke ðkík íkku
çknw ÷ktçke Au, yLku yksu hkºku nðu yu fnuðkLkku {Lku Mk{Þ Ãký LkÚke.
yíÞkhu íkku nwt {kºk yux÷ku s WÕ÷u¾ fheþ fu {nk{kLkð ©ehk{f]»ý,
¼khíkLkk MktíkkuLke ÃkqŠík Au, yk ÞwøkLkk Ér»k Au. yu{Lkku WÃkËuþ yíÞkhu,
yk fk¤u MkkiÚke ðÄw{kt ðÄw ÷k¼ËkÞf Au. yu ÃkwÁ»kLke ÃkkA÷ fk{ fhe
hnu÷e rËÔÞþÂõíkLku ÷ûk{kt hk¾òu. yuf økheçk çkúkñýLkku Ãkwºk, yuf
¾qýu Ãkzu÷k økk{zk{kt sL{u÷ku, y¿kkík yLku yÏÞkík, yksu ÞwhkuÃk yLku
y{urhfk{kt yûkhþ: ÷k¾ku ÷kufkuÚke ÃkqòE hÌkku Au, yLku ykðíke fk÷u
ðÄkhu ÷k¾kuÚke Ãkqòþu. EïhLke ÞkusLkk fkuý òýe þfu?
{khk çktÄwyku! ík{u Ãkh{kí{kLkk nkÚkLku, Eïhe þÂõíkLku òuE Lk
þfíkk nku íkku íkuLkwt fkhý yu Au fu ík{u ytÄ Aku, ¾hu¾h sL{ktÄ Aku. òu
Mk{Þu {¤þu, yLku çkeS íkf MkktÃkzþu íkku nwt íku{Lkk rðþu ðÄkhu rðMíkkhÚke
çkku÷eþ. yíÞkhu íkku nwt yux÷wt s fneþ fu {U òu yuf þçË Mkh¾kuÞ
MkíÞLkku fÌkku nkuÞ, íkku yu fuð¤ íku{Lkku s Au, yLku òu {U ½ýe çkkçkíkkuyuðe
fhe nkuÞ fu su Mkk[e Lk nkuÞ, su ¼q÷ rðLkkLke Lk nkuÞ, su {kLkðòíkLku
fÕÞkýfkhe Lk nkuÞ, íkku íku çkÄe {khe Au yLku yuLke sðkçkËkhe {khu
rþhu Au.

21
3. f{oLkwt hnMÞ
yuf f÷kf {kxu fkuELkwt Ëw:¾ Ëqh ÚkkÞ íkku íkuLku yux÷k Ãkqhíke
MknkÞ fhe økýkÞ, yLku fkuELkwt Ëw:¾ yuf ðhMk {kxu Ëqh ÚkkÞ íkuðe {ËË
fheyu íkku yuÚke rðþu»k {ËË fhe økýkÞ, Ãký fkuELkwt Ëw:¾ nt{uþLku {kxu
Ëqh fhe þfkÞ íkku? íkku yu MknkÞ W¥k{ økýkÞ.
ykæÞkÂí{f ¿kkLk ðzu s ykÃkýkt Mkðo Ëw:¾ nt{uþLku {kxu Ëqh ÚkE
þfu Au. çkeS çkÄe ðMíkwÚke ykÃkýe sYrhÞkík Võík Úkkuzk Mk{Þ Ãkqhíke
Ëqh ÚkkÞ Au, ßÞkhu ykæÞkÂí{f ¿kkLk ykÃkýLku fkÞ{e Mktíkku»k ykÃku Au.
íkuÚke {kýMkLku ykæÞkÂí{f {ËË fhðe íku MktÃkqýo y™u W¥k{ MknkÞ fhe
økýkÞ. su fkuE ykðwt Ÿ[wt ykæÞkÂí{f ¿kkLk ykÃku Au íku {kLkðòíkLkku
{kuxk{kt {kuxku þw¼uåAf Au. ykæÞkÂí{f MknkÞ ÃkAe çkkirØf {ËË ykðu
Au. yLku yÒk yLku ð†Lke {ËË fhíkkt ¿kkLkLke MknkÞ yu ðÄw Ÿ[e Au,
{kýMkLku SðíkËkLk ykÃkðk fhíkkt Ãký yu rðþu»k Au fkhý fu {kýMkLkwt
¾Át SðLk ¿kkLk{kt Mk{kÞu÷wt Au. y¿kkLk yu {]íÞw Au. ¿kkLk yu SðLk Au.
çkkirØf MknkÞ ÃkAe þkherhf MknkÞLkwt MÚkkLk Au. íkuÚke çkeòLku MknkÞ
fhðkLkku «&™ rð[khíke ð¾íku, þkherhf MknkÞ yu yuf s MknkÞ
ykÃkýu ykÃke þfeyu yuðku ¼ú{ xk¤ðk ykÃkýu nt{uþk «ÞkMk fhðku
òuEyu. {ËËLke yu AuÕ÷e ¼qr{fk Au yux÷wt s Lknª Ãký yuLkwt {qÕÞ
ykuAk{kt ykuAwt Au, fu{ fu þkherhf MknkÞÚke fkÞ{Lkku Mktíkku»k «kó Úkíkku
LkÚke.
søkíkLkkt Ëw:¾ {kºk þkherhf {ËËÚke Ëqh ÚkE þfíkkt LkÚke,
{kýMkLkku Mð¼kð ßÞkt MkwÄe çkË÷kÞ Lknª íÞkt MkwÄe yk þkherhf
sYrhÞkíkku nt{uþkt ÃkuËk ÚkðkLke yLku Ëw:¾Lke Ãkezk hnuðkLke. øk{u íkux÷e
þkherhf MknkÞ fhðk{kt ykðu íkku Ãký ÃkqhuÃkqhe {xðkLke Lknª.
{kLkðòíkLku Ãkrðºk çkLkkððe yu yuf{kºk WÃkkÞ Au. y¿kkLk yu Mkðo
yrLküLkwt yLku Mkðo Ëw:¾kuLkwt {q¤ Au. {kLkðeLku ¿kkLkLkku «fkþ, Ãkrðºkíkk,
ykæÞkÂí{f þÂõík yLku Mkk[e fu¤ðýe {¤u íkku s søkíkLke Ãkezk þ{þu.
ykÃkýu økheçkku {kxu Ëhuf ½hLku yk©ÞMÚkkLk çkLkkðeyu, yLku Xufkýu
Xufkýu nkuÂMÃkx÷ku Q¼e fheyu íkku Ãký {kýMkLkwt SðLk ÃkrhðíkoLk Lk
Ãkk{u, íkuLku Mkkhe xuðku Lk Ãkzu, íÞkt MkwÄe Ëw:¾ Ëqh fu{ ÚkkÞ?
¼økðËTøkeíkk{kt ykÃkýu Mkíkík fkÞo fhðkLkwt ðkt[eyu Aeyu. Ëhuf
fkÞo Mðk¼krðf heíku þw¼ yLku yþw¼Úke r{r©ík nkuÞ Au. íku Aíkkt
Mkíkík heíku fk{ fhðkLkku ykÃkýLku ykËuþ fhðk{kt ykðu Au. Ãký þw¼
yLku yþw¼ yu çkÒku ykí{kLkkt çktÄLkku Au. yk çktÄLk ÃkuËk fhíkkt fkÞo
rðþu økeíkk{kt yk «{kýuLkwt rLkhkfhý ykÃÞwt Au : ‘su fkÞo fheyu íku MkkÚku
òu ykÃkýu ykMkõík Lk ÚkEyu íkku ykí{k WÃkh íku fkuE «fkhLkwt çktÄLk
WÃkòðe þfu Lknª.’
økeíkkLkku yk yuf {æÞðíkeo rð[kh Au : Mkíkík heíku fkÞo fhku Ãký

22
íkuÚke yLkkMkõík hnku. MktMfkh yux÷u sL{rMkØ ð]r¥k fu ð÷ý yuðku yÚko
÷øk¼øk ½xkðe þfkÞ. ykÃkýu MkhkuðhLke WÃk{k ðkÃkheyu. {Lk, yu
Mkhkuðh suðwt Au, {Lk{kt WËT¼ðíkk Ëhuf {kuòt fu íkhtøk þktík ÚkkÞ íÞkhu
íkÆLk þ{íkkt LkÚke. Ãký ¼rð»Þ{kt ÃkkAkt WËT¼ððkLke þõÞíkkLke rLkþkLke
{qfíkkt òÞ Au. {kuòt fu íkhtøk Vhe WËT¼ððkLke þõÞíkkðk¤e yk rLkþkLke
suLku ykÃkýu MktMfkh fneyu Aeyu, íku ykÃkýkt Ëhuf fkÞo, Ëhuf n÷[÷,
Ëhuf rð[kh, r[¥k Ãkh ykðe yMkhku {qfe òÞ Au, yLku ½ýeðkh ykðe
yMkhku Ëu¾kÞ yuðe nkuíke LkÚke íku{ Aíkkt y¿kkík heíku Lke[uÚke fkÞo fhu
yux÷e þÂõíkþk¤e nkuÞ Au. yk ûkýu nwt su Awt íku {khk Ãkqðo SðLkLke Mkðo
yMkhkuLkku Mkhðk¤ku Au. suLku [krhºÞ fneyu Aeyu íkuLkku ¾hku yÚko yk
Au, Ëhuf {kýMkLkwt [krhºÞ yk yMkhkuLkk Mkhðk¤kÚke rLkrùík ÚkkÞ Au.
òu þw¼ yMkhku «çk¤ Lkeðzu íkku {kLkðLkwt [krhºÞ þw¼ ÚkkÞ Au, òu
yþw¼ yMkhku «çk¤ Lkeðzu íkku yþw¼ ÚkkÞ Au. yk yþw¼ yMkhku
nt{uþk fkÞo fhíke s nkuÞ Au, yLku yuLkwt Ãkrhýk{ yþw¼{{kt s ykðu.
yu s heíku òu {kýMk Mkkhk rð[khku fhu yLku Mkkhkt fkÞkuo fhu, íkku yuLkku
Mkhðk¤ku þw¼ nkuðkLkku, yLku yk yMkhku yuLke EåAk nkuÞ fu Lk nkuÞ íkku
Ãký yuLku þw¼ fkÞo fhðk «uhðkLke. su {kýMk Mkkhkt fkÞo fhu, Mkkhk
rð[khku Mkuðu, yuLkk{kt, yuLke yòý{kt Ãký, þw¼ fhðkLke yËBÞ ð]r¥k
hnuðkLke. yk ð]r¥kyku yuLku yþw¼Lke EåAk{ktÚke ÃkkAku ðk¤þu, fu{ fu
yu þw¼ ð]r¥kykuLke MktÃkqýo yMkh ík¤u ykðu÷ku Au. ykðwt ßÞkt nkuÞ íÞkt
{kLkðLkwt þw¼ [krhºÞ ½zkÞwt Au yu{ fnuðkÞ.
þw¼fhðkLkeð]r¥k«çk¤çkLkuAuy™uÃkrhýk{uErLÿÞkuLkuytfwþ{kt
hk¾ðkLkwt þõÞ çkLku Au. yk heíku s [krhºÞ ½zkÞ Au, yLku íÞkhu s
{kLkð MkíÞLku Ãkk{u Au. ykðku {kýMk nt{uþkt Mk÷k{ík Au, yu fþwt yþw¼
fhe s Lk þfu. ík{u øk{u íkuðe Mkkuçkík{kt yuLku {qfku, fþku ¼Þ LkÚke. yk
þw¼ ð]r¥kÚkeÞu rðþu»k Ÿ[e yuf ¼qr{fk Au, íku ¼qr{fk {wÂõík {u¤ððkLke
yr¼÷k»kk rðþuLke Au. Mkðo ÞkuøkLkwt ÷ûký ykí{kLke {wÂõík Ãkk{ðkLkwt Au
íku ík{khu æÞkLk{kt hk¾ðkLkwt Au, yLku Ëhuf Þkuøk Mkh¾e heíku yu ÷ûÞu s
÷E òÞ Au. çkwØu su æÞkLkÚke {u¤ÔÞwt, yÚkðk Eþw r¾úMíku su «kÚko™kÚke
{u¤ÔÞwt, íku {kLkð yuf÷k fkÞo{kºkÚke Ãký {u¤ðu. çkwØ fíkoÔÞÃkhkÞý
¿kkLke níkk. r¾úMík ¼õík níkk, Ãký çkÒkuyu yuf s ÷ûÞ rMkØ fÞwO.
{w~fu÷e yk Au. {wÂõík yux÷u Mkkð MðkíktºÞ-þw¼Lkk çktÄLk{ktÚke MðkíktºÞ,
íku{s yþw¼Lkk çktÄ™{ktÚke Ãký MðkíktºÞ {khe yktøk¤e{kt fktxku ðkøÞku
Au yLku yu fktxku fkZðk {kxu nwt çkeò fktxkLkku WÃkÞkuøk fÁt, yLku ßÞkhu
fktxku Lkef¤e òÞ íÞkhu yu çkÒku fktxkLku VUfe Ëô. fu{ fu çkÒku yk¾hu íkku
fktxk s Au. yu{ yþw¼ yMkhkuLkku «ríkfkh þw¼ yMkhku ðzu fhðkLkku
Au, yLku {Lk{kt Ãkzu÷e yþw¼ yMkhku, ßÞkt MkwÄe Mkðo yþw¼ Mkkð Ëqh
ÚkkÞ, þ{e òÞ, yÚkðk {Lk{kt yuf ¾qýk{kt ytfwþ{kt ËçkkÞ íÞkt MkwÄe
yuLku þw¼ yMkhkuLkkt Lkðkt Lkðkt yktËku÷Lkku ðzu Ëqh fhðkLke Au, Ãký ÃkAe
ykøk¤ rð[kheyu íkku yk þw¼ yMkhkuLku Ãký SíkðkLke Au. yk heíku su
‘ykMkõík’ Au íku ‘yLkkMkõík’ ÚkkÞ Au. fkÞo fhku, Ãký fkÞoLke yÚkðk
rð[khLke {Lk Ãkh økkZ yMkh Ãkzðk Lk Ëku. ykí{k Ãkh yuLke økkZ
yMkh Ãkzðk Lk Ëku.
suLkkÚke ykÃkýu ykMkõík ÚkEyu íkuðk fkuE Ãký fkÞoLke yMkh
hnu Au íku ykÃkýu òýeyu Aeyu. íkuÚke ‘yLkkMkõík’ çkLkku, fkÞo ¼÷u
fhku, {øksLkwt íktºk ¼÷u fkÞoþe÷ çkLku, Mkíkík fkÞo ¼÷u ÚkkÞ, Ãký yufu

23
íkhtøkLku ík{khk {LkLku Síkðk Lk Ëku. Mkíkík heíku fkÞo fhku, Ãký ík{u
çktÄkyku Lkne, çktÄLk ¼Þtfh Au. yk søkík yu ykÃkýwt rLkðkMkMÚkkLk
LkÚke. su yLkuf ¼qr{fkykuÚke ÃkMkkh ÚkðkLkwt Au íku{ktLke yu íkku yuf ¼qr{fk
Au.ykí{kLkkrþûký{kxus{kºk«f]ríkLkwtyÂMíkíðAu.yuLkkyÂMíkíðLkku
çkeòu fkuE yÚko LkÚke. ykí{kLku ¿kkLk nkuðwt ykð~Þf Au, yLku ¿kkLk ðzu
s {wÂõík {u¤ðe þfkÞ Au. {kxu «f]ríkLkwt yÂMíkíð Au. ykx÷wt ykÃkýu òu
nt{uþkt ÞkË hk¾eyu íkku «ð]r¥k MkkÚku fËe ykMkõík Lk ÚkEyu. Ãký yk{
ÞkË hk¾ðkLku çkË÷u ykÃkýu «f]rík MkkÚku yufYÃk çkLkeyu Aeyu, ykÃkýu
yu{ {kLkeyu Aeyu fu ykí{k «f]rík {kxu Au, Sð Ëun {kxu Au, yLku
Ãku÷e Mkk{kLÞ fnuðíkLke ÃkuXu ykÃkýu {kLkeyu Aeyu fu {kýMk ‘¾kðk
{kxu Sðu Au,’ Lknª fu ‘Sððk {kxu ¾kÞ Au.’ Mkíkík heíku ykðe ¼q÷
ykÃkýu fheyu Aeyu. yLku suðwt yk ‘ykMkÂõík’ ík¥ð ykÔÞwt fu íkuLke økkZ
yMkh ykí{k Ãkh ÚkðkLke, Ãkrhýk{u ykÃkýu çktÄLk{kt ÃkzðkLkk yLku
{wõíkLke su{ fkÞo fhðkLku çkË÷u økw÷k{Lke {Lkkuð]r¥kÚke fkÞo fhðk
«uhkðkLkk.
yk Mkðo rþûkkLkwt Mkkhík¥ð yu Au fu ík{u Mðk{eLke su{ fkÞo fhku,
økw÷k{Lke su{ Lknª. {kLkðòíkLkk Lkðkýw xfk økw÷k{Lke ÃkuXu fk{ fhu
Au, MðíktºkíkkÚke fkÞo fhku ! ßÞkt MkwÄe Mðíktºkíkk Lk ykðu íÞkt MkwÄe «u{
Lk s ykðu. økw÷k{{kt þwØ «u{ Lk s Mkt¼ðu. økw÷k{Lke su{ òu søkíkLke
ðMíkwyku {kxu ykÃkýu fk{ fheyu íkku ykÃkýk{kt «u{ Lk s Mkt¼ðu. yk
árüyu ykÃkýwt fk{ Mkk[wt LkÚke. Mkøkktyku yLku r{ºkku {kxu fhu÷kt fk{ku
Ãký Mkk[kt LkÚke, yLku ykÃkýk ÃkkuíkkLku {kxu fhu÷kt fk{ku Ãký Mkk[kt
LkÚke. «u{Úke fhu÷wt yuðwt yufu fkÞo LkÚke suLkwt Ãkrhýk{ Mkw¾ yLku þktrík{kt
Lk ykðu. Mkk[wt yÂMíkíð, Mkk[wt ¿kkLk yLku Mkk[ku «u{, yk ºkýu yufçkeò
MkkÚkyu MkLkkíkLk heíku Mktf¤kÞu÷kt Au, ßÞkt yk{ktLkwt yuf nkuÞ íÞkt çkeò
Ãký nkuðkt òuEyu : ykLkk ºký «fkh Au : MkíkT, r[íkT yLku yk™tË.
ßÞkhu yk MkíkT MkkÃkuûk çkLku Au íÞkhu ykÃkýu íkuLku søkík íkhefu yku¤¾eyu
Aeyu, r[íkT yu heíku shk çkË÷kELku søkík{ktLke ðMíkwyku rðþuLkwt ¿kkLk
çkLku Au, yLku ykLktË {kLkðÓËÞLku ¿kkík yuðk þwØ «u{Lkku ÃkkÞku çkLku Au.
«u{ nkuÞ íÞkt Ëw:¾ Lk nkuÞ. «u{Lkwt Ãkrhýk{ Mkw¾{kt s ykðu. òu «u{Úke
Ëw:¾ LkeÃksíkwt nkuÞ íkku yu «u{ LkÚke, ßÞkhu ík{u ík{khk ÃkríkLku, ík{khe
ÃkíLkeLku, ík{khkt çkk¤fkuLku, Mk{økú søkíkLku, rðïLku, Ëw:¾ËkÞf yMkhku
Lk ÚkkÞ yuðe heíku, E»Þko Lk WËT¼ðu yuðe heíku, MðkÚkeo rð[kh Lk ykðu
yuðe heíku, «u{ fhðk{kt þõÞ Lkeðzku íÞkhu ík{u ‘yLkkMkõík’ nkuðkLke
ÞkuøÞ ¼qr{fk{kt ykðku Aku.
©ef]»ý fnu A, ‘yswoLk ! {khe Mkk{u òu. nwt yuf ûký fkÞo
fhðkLkwt òu Akuze Ëô íkku Mk{Mík rðïLkku rðLkkþ ÚkkÞ. fkÞo fhðkÚke {Lku
fþku ÷k¼ ÚkðkLkku LkÚke, nwt íkku Ãkh{uïh Awt, íku Aíkkt nwt fkÞo fÁt Awt fu{
fu søkík Ãkh {Lku «u{ Au. Eïh yLkkMkõík Au fu{ fu Lku søkík Ãkh «u{
Au. yu þwØ «u{ ykÃkýLku yLkkMkõík çkLkkðu Au. ykðe yLkkMkÂõík
ÂMÚkríkyu ÃknkUåÞk yux÷u «u{Lkwt ÷ûÞ ykÃkýu rMkØ fÞwO y™u {wõík çkLÞk.
íku fk¤u «f]ríkLkk çktÄLk ykÃkýk ÃkhÚke Mkhe òÞ Au, yLku ykÃkýu yuLku
yuLkk ¾hk MðYÃk{kt òuEyu Aeyu, ÃkAe «f]rík ykÃkýLku çkktÄðk {kxu
Lkðe Mkktf¤ku ½zíke LkÚke, ykÃkýu Mkkð {wõík çkLÞk Aeyu y™u fkÞoLkkt
Ãkrhýk{ku økýíkhe{kt ÷uíkk LkÚke, Ãkrhýk{ øk{u íku ykðu íkuLke ÃkAe fkuý
Ãkhðk fhu Au?’

24
çkk¤fkuLku ík{u su fktE ykÃkku íkuLkk çkË÷k{kt ík{u yu{Lke ÃkkMkuÚke
fktE {køkku Aku? çkk¤fku {kxu fk{ fhðwt yu ík{kÁt fíkoÔÞ Au, yLku yu{kt
yu ðkíkLkkuAuzku ykðe òÞ Au. fkuE rðrþü ÔÞÂõík {kxu, þnuh {kxu fu
hkßÞ {kxu ík{u su ftE fhku íÞkhu ík{khkt çkk¤fku ytøku suðe ð]r¥k hk¾ku
yuðe ð]r¥k ík{u Äkhý fhku. çkË÷k{kt fþkLke ykþk Lk hk¾ku. òu ík{u
ËkíkkLke ð]r¥k nt{uþkt hk¾e þfku. òu ík{u søkíkLku çkÄwt {qÕÞ ðøkh, fkuE
çkË÷kLke ykþk hkÏÞk ðøkh ykÃkku íkku ík{khkt fkÞoLke ík{khk{kt ykMkÂõík
sL{þu Lknª. ßÞkt çkË÷kLke ykþk Au íÞkt s ykMkÂõík Au.
{kLkðeLkwt ðíkoLk çku ð]r¥kykuÚke «uhkÞ Au, Mkk{ÚÞo yLku ËÞk.
þÂõíkLkku WÃkÞkuøk yu yrLkðkÞo heíku MðkÚko™e r¢Þk çkLku Au. ËÞk yLku
Mðøko Mk{kLk Au, þw¼ Úkðk {kxu ykÃkýyu çkÄkyu ËÞk¤w Úkðwt òuEyu.
MkíÞ yLku LÞkÞ Ãký ËÞkLku ykÄkhu hnuðkt òuEyu. ykÃkýu su fktE fkÞo
fheyu íku{kt çkË÷kLke ykþk hk¾ðkÚke ykÃkýe ykæÞkÂí{f «økrík
YtÄkÞ Au yux÷wts Lk®n, yuLkk Ãkrhýk{u Ëw:¾ ykðu Au. EïhLku ÔÞÂõíkYÃku
{kLkíkk nku íkku f{oLku ‘WÃkkMkLkk’ YÃku økýku. yk{kt ykÃkýkt Mkðo fkÞoLkk
V¤ EïhLku yÃkoý fheyu Aeyu. y™u EïhLke WÃkkMkLkk yk heíku
ykÃkýyu fhíkk nkuðkÚke, su fktE fkÞo fheyu íkuLkk çkË÷k{kt {kLkðòík
ÃkkMku fktE Ãkk{ðkLke EåAk hk¾ðkLke ykÃkýLku n¬ LkÚke. rLk:MðkÚko
yLku yLkkMkõík {kLkð øke[kuøke[ y™u ÃkkÃkÚke ¼hu÷k þnuhLke ðå[u hnu
íkku Ãký ÃkkÃkLkku yuLku MÃkþo Úkíkku LkÚke.
f{oÞkuøkyux÷uþwtyunðuík{LkuMk{òÞwtnþu.{]íÞwîkh¾¾zkðíkwt
nkuÞ íÞkhu Ãký fkuE «&™ ÃkqAâk ðøkh nhfkuELku MknkÞ fhðe yux÷u
f{oÞkuøk. ÷k¾ku ðkh ¼÷u Auíkhkyku, «&™ ÃkqAku Lknª. yLku ík{u þwt fhe
hÌkk Aku íkuLkku rð[kh Lk fhku. økheçkkuLku ykÃku÷e MknkÞLke çkzkþ Lk
{khku. yu{Lke f]ík¿kíkkLke ykþk Lk hk¾ku. Q÷xwt yu{ýu ËkLkLkku y{÷
fhðkLkku «Mktøk ykÃÞku íku {kxu ík{u yu{Lkk f]ík¿k çkLkku. ykÚke ík{Lku
MÃk»x Úkþu fu ykËþo MktLÞkMke Úkðwt íkuLkk fhíkkt ykËþo øk]nMÚk Úkðwt yu
ðÄkhu {w~fu÷ fkÞo Au, ¾hk MktLÞkMkeLkk SðLk suðwt s fíkoÔÞÃkhkÞý
øk]nMÚk SðLk Ãký frXLk Au, fËk[ rðþu»k frXLk Lk nkuÞ íkku Ãký íkuLkk
suðwt frXLk íkku Au s.
f{oÞkuøkLkku ykËþo
ykÃkýu yuf s ÷ûÞ swËk swËk {køkuo «kó fhe þfeyu. ðuËkLíkLkku
yk yuf ¼ÔÞ rð[kh Au. yLku yk {køkkuoLkkt {U [kh rð¼køk Ãkkzâk Au.
f{o, ¼Âõík, Þkuøk yLku ¿kkLk. yk MkkÚku ík{khu yu ÏÞk÷ hk¾ðkLkku Au fu
yk rð¼køkku íkÆLk swËk LkÚke, yufçkeò yufçkeò{kt ¼¤e òÞ íkuðk
Au. {kýMk{kt su ð]r¥k fu ð÷ý «ÄkLkÃkýu òuðk{kt ykðu Au, íku «{kýu s
yk rð¼køkku Ãkkzðk{kt ykðu Au. yk¾hu íkku yk [khu {køkkuo ¼uøkk ÚkELku
yuf çkLke òÞ Au. ík{k{ Ä{kuo íku{s fkÞo yLku WÃkkMkLkkLke Mkðo heíkku
ykÃkýLku yuf s ÷ûÞ íkhV Ëkuhe òÞ Au.
yu ÷ûÞ nwt Mk{swt Awt íku «{kýu MðkÄeLkíkk Au. ykÃkýe ykMkÃkkMk
su fktE ykÃkýu òuEyu Aeyu íku Mkðo yýwÚke {ktzeLku {kLkð MkwÄeLkkt,
SðLkneLk-[uíkLkkneLk sz ÃkËkÚkoÚke {ktzeLku Ãk]Úðe ÃkhLke Ÿ[k{kt Ÿ[e
Mk]rü {kLkð ykí{k MkwÄeLkkt, Mkðuo {wÂõík {kxu {Úku Au. nfefíku òuEyu íkku
yk Mk{økú rðï yk MðkÄeLkíkk {kxuLkk Mkt½»koLkwt Ãkrhýk{ Au. ykÃkýu su
fktE yk rðï{kt òuEyu Aeyu íkuLkk ÃkkÞk{kt MðkÄeLkíkk íkhVLke Mkíkík
{Úkk{ý Ëu¾kÞ Au. yk ð]r¥kÚke «uhkELku s MktíkÃkwÁ»k «kÚkoLkk fhu Au yLku

25
÷qtxkhku ÷qtx fhu Au. Ãký yk ð]r¥k yuf s nkuÞ Au - MðkÄeLkíkk {kxuLkku
Mkt½»ko, MktíkÃkwÁ»k ÃkkuíkkLke çktÄLk¼he ÂMÚkríkLkk ¼kLkÚke ÃkezkÞ Au. [kuh
ÃkkuíkkLke çktÄLk¼he ÂMÚkríkLkk ¼kLkÚke ÃkezkÞ Au yLku íkuÚke yu íkuLkku íÞkøk
fhðk {Úku Au, {kxu yu EïhLke WÃkkMkLkk fhu Au. [kuh ÃkkuíkkLke ÃkkMku
y{wf ðMíkwyku LkÚke yuðk rð[khÚke ÃkezkÞ Au, yu QýÃk{ktÚke {wÂõík
{u¤ððk {Úku Au, {kxu yu [kuhe fhu Au. Mktík ÃkwÁ»k EåAu Au íkuLkk fhíkkt
[kuhLkku MðkÄeLkíkkLkku «fkh Mkkð swËku Au, Mktík su MðkÄeLkíkk {køku Au íku
ðzu íku yLktík, yrLkðo[LkeÞ ykLktË íkhV òÞ Au, ßÞkhu ÷qtxkhkLke
÷økLke yuLkk ykí{kLkkt çkeòt çktÄLkku ½zu Au.
MðkÄeLkíkk ¼ýeLkku Mkt½»ko ík{k{ Ä{kuo{kt òuðk {¤u Au. {kýMk
sz Ëun s Au, yu rð[khLku Akuzðku yu Lkerík yLku rLk:MðkÚkoð]r¥kLkku ÃkkÞku
Au. rLk:MðkÚkoÃkýkLke fkuE {ÞkoËk LkÚke, MktÃkqýo rLk:MðkÚkoð]r¥k yu s ÷ûÞ
Au, Mkðo Lkeríkþk†ku yu{ fnu Au. yk MktÃkqýo rLk:MðkÚkoÃkýwt {kýMk «kó
fhu, ÃkAe yu ‘©e... V÷kýk-V÷kýk-’ hnuíkk LkÚke, yu yLktík rðMíkkhLku
Ãkk{u Au. yLku yk yLktík rðMíkkhLku Ãkk{ðwt yu ¾hu¾h çkÄk Ä{kuoLkku,
LkeríkLkku yLku ík¥ð¿kkLkLkku WÃkËuþ Au. ßÞkhu ËkþorLkf heíku yk rð[kh
{qfðk{kt ykðu, íÞkhu ÔÞÂõíkíððkËe øk¼hkE òÞ Au. Ãký òu íku Ãkkuíku
LkeríkLkku WÃkËuþ ykÃkíkku nkuÞ íkku íku Ãký yk¾hu yu s rð[khLkku WÃkËuþ
ykÃku Au. {kLkðLke rLk:MðkÚko ð]r¥kLku fþe {ÞkoËk{kt yu {wõíkku LkÚke. yu
rðï MkkÚku yuf çkLÞku Au, yLku yu{ çkLkðwt yu MkðoLkwt ÷ûÞ Au. Mkðo
{kLkð«f]ríkLkwt ÷ûÞ su {wÂõík íkuLku, MðkÄeLkíkk Lku rLk:MðkÚko fkÞo ðzu
«kó fhðkLkku f{oÞkuøkLkku WÆuþ Au. íkuÚke Ëhuf MðkÚkeo fkÞo yu ÷ûÞu
ÃknkU[íkkt ykÃkýLku yxfkðu Au, yLku nhuf rLk:MðkÚko fkÞo ykÃkýLku yu
÷ûÞu ÷E òÞ Au. LkeríkLke ÔÞkÏÞk ykx÷e s ykÃke þfkÞ : ‘su fktE
MðkÚko{Þ Au íku yLkiríkf Au yLku su fktE rLk:MðkÚkoÃkqýo Au íku Lkiríkf Au.’
fkÞo çkeò fÞk ÃkwÁ»ku fÞwO Au? EríknkMk{kt yuðku fkuE yuf Ëk¾÷ku íkku
çkíkkðku su çkeò MkkiLkk fhíkkt ykðe Ÿ[e fkurxyu ÃknkUåÞku nkuÞ.Mk{økú
{kLkðòíku {kºk ykðk yuf s {kLkðeLku - ykðe Ÿ[e rV÷MkqVeLku,
ykðe rðþk¤ MknkLkw¼qríkLku sL{ ykÃÞku Au. yk {nkLk ík¥ððu¥kkyu
©uc ík¥ð¿kkLkLkku WÃkËuþ ykÃÞku, yLku íku{ Aíkkt LkkLkk{kt LkkLkk Ãkþw
{kxu Ãký yuýu Ÿzk{kt Ÿze MknkLkw¼qrík Ëk¾ðe, íku{ýu ÃkkuíkkLku {kxu fkuE
Ëkðku fÞkuo Lknª. fkuE Ãký nuíkw ðøkh f{o fhLkkh íkuyku ykËþo f{oÞkuøke
níkk. {kLkðòíkLkku EríknkMk íku{Lku Mkðo{kLkðku{kt ÓËÞ yLku çkwrØLkk
yÃkqðo MktÞkuøkðk¤k, ykí{þÂõíkLkk Mkðkuo¥k{ rðfkMk¼Þko ©uc ÃkwÁ»k
íkhefu yk÷u¾u Au, søkíku fËe Lk òuÞk nkuÞ yuðk yu «Úk{ {nkLk ÃkwÁ»k
níkk. Lke[uLkkt ðkõÞku Wå[khðkLke ®n{ík fhLkkh yu «Úk{ níkk ‘fkuE
sqLke nMík«íkku çkíkkððk{kt ykðu {kxu {kLkþku Lknª, ík{khe yu hk»xÙeÞ
{kLÞíkk Au yÚkðk ík{Lku çk[ÃkýÚke yu {kLkíkk fhðk{kt ykÔÞk Au {kxu
{kLkþku Lknª. yu çkÄkLkku çkwrØÃkqðof rð[kh fhku, y™u yuLkwt Ãk]Úk¬hý
fÞko ÃkAe ík{Lku òu yu{ ÷køku fu íkuÚke MkðoLkwt þw¼ Úkþu íkku s ík{u {kLkòu.
yu «{kýu Sðòu yLku yLÞLku yu «{kýu Sððk{kt MknkÞ fhòu.’
f{o yLku íkuLkwt hnMÞ
(fur÷VkuŠLkÞkLkk ÷kpMk yuLsu÷eMk þnuh{kt 4, òLÞwykhe MkLku 1900Lkk hkus yÃkkÞu÷wt ÔÞkÏÞkLk)
®sËøke{kt {U þe¾u÷k yLkuf {nkLk çkkuÄÃkkXku{ktLkku yuf yu Au fu
sux÷wt æÞkLk fkÞoLkk æÞuÞ íkhV ykÃkðwt òuEyu íkux÷wt s íkuLkk MkkÄLk íkhV
Ãký ykÃkðwt òuEyu. yk ÃkkX nwt yuf {nkLk ÃkwÁ»k ÃkkMkuÚke þeÏÞku níkku

26
yLku íku{Lkwt ÃkkuíkkLkwt SðLk yk {nkLk rMkØktíkLkk «íÞûk Ëk¾÷kYÃk níkwt.
íku yuf s rMkØktík{ktÚke nwt nt{uþkt ½ýwt ½ýwt þe¾wt Awwt. {Lku ÷køku Au fu
MkV¤íkkLkwt Mkðo hnMÞ yu{kt s hnu÷wt Au fu sux÷wt æÞkLk MkkæÞ «íÞu ykÃkku
íkux÷wt s MkkÄLk «íÞu Ãký ykÃkku.
SðLk{kt ykÃkýe {kuxe ¾k{e yu Au fu ykÃkýu ykËþo íkhV
yux÷k çkÄk ¾U[kÞu÷k nkuEyu Aeyu, æÞuÞ ykÃkýLku yux÷wt çkÄwt ykf»kof
yLku ÷÷[k{ýwt ÷køku Au, ykÃkýe {kLkrMkf rûkríks{kt íku yux÷wt çkÄwt
rðþk¤ Ëu¾kÞ Au fu ykÃkýu rðøkíkkuLku rçk÷fw÷ ¼q÷e sEyu Aeyu.
Ãkhtíkw ßÞkhu ßÞkhu rLk»V¤íkk {¤u íÞkhu òu ykÃkýu ÍeýðxÚke
íkuLkwt Ãk]Úk¬hý fheyu íkku MkUfzu LkÔðkýwt rfMMkk{kt ykÃkýLku sýkþu fu
ykÃkýu MkkÄLkku íkhV Ëw÷oûk fÞwO yu s yuLkwt fkhý níkwt. MkkÄLkkuLke MktÃkqýoíkk
yLku {sçkqíke Ãkh s ÞkuøÞ æÞkLk ykÃkðkLke ykÃkýu sYh Au. òu MkkÄLkku
çkhkçkh nkuÞ, íkku rMkrØ «kó Úkðe s òuEyu. ykÃkýu ¼q÷e sEyu
Aeyu fu fkhý s fkÞoLkwt Ãkrhýk{ ÷kðu Au, fkÞo ykÃkkuykÃk Ãkrhý{íkwt
LkÚke, yLku [ku¬Mk, ÞkuøÞ yLku Mkçk¤ fkhý rMkðkÞ fkÞo Ãkrhý{e þfu
Lknª. yuf ðkh ykËþo Lk¬e fhe ÷ELku íkuLke «króLkkt MkkÄLkku òu Xhkðe
ËEyu, íkku Ãký ykÃkýe ¾kíkhe Au fu MkkÄLkku ßÞkhu MktÃkqýo nkuÞ íÞkhu
íkuLkwt Ãkrhýk{ íkku ykððkLkwt s. ßÞkhu fkhý yÂMíkíð{kt nkuÞ íÞkhu
fkÞo rðþu shkÞ {w~fu÷e hnuðkLke LkÚke, fkhý fu V¤ íkku ÃkuËk ÚkðkLkwt s
Au. òu ykÃkýu fkhýLke Mkt¼k¤ hk¾eþwt íkku fkÞo ÃkkuíkkLke Mkt¼k¤ Ãkkuíku s
÷uþu. ykËþoLke rMkrØ yu s fkÞo Au. MkkÄLkku fkhý Au, íkuÚke MkkÄLkku
íkhV ÷ûk ykÃkðwt yu s SðLkLkwt {nkLk hnMÞ Au. økeíkk{kt Ãký ykÃkýu
ykðkt[eyuAeyuyLkuòýeyuAeyufuykÃkýufk{fhðkLkwtAu,MkíkíkÃkýu
ykÃkýe Ãkqhe þÂõíkÚke fk{ fhðkLkwt Au. ykÃkýu su fk{ fhíkk nkuEyu,
ÃkAeíkuøk{uíkuðwtnkuÞ,íku{ktykÃkýkMk{økú{LkLku÷økkzðkLkwtAu.MkkÚkkuMkkÚk
íku{kt ykMkÂõík Lk nkuðe òuEyu, Aíkkt Ãký {hS ÚkkÞ íÞkhu ykÃkýu íku
f{oLku Akuze ËuðkLku Ãký þÂõík{kLk Úkðwt òuEyu.
òu ykÃkýu ykÃkýk ÃkkuíkkLkk SðLkLkwt rLkheûký fheþwt íkku sýkþu
fu Ëw:¾Lkwt {kuxk{kt {kuxwt fkhý yk s Au, ykÃkýu ftEf Ãký fkÞo nkÚk
Äheyu Aeyu yLku ykÃkýe MkðoþÂõík íkuLkk WÃkh furLÿík fheyu Aeyu-
fËk[ íku{kt ykÃkýLku rLk»V¤íkk {¤u, Aíkkt Ãký ykÃkýu íkuLku Akuze þfíkk
LkÚke. ykÃkýu òýeyu Aeyu fu íku ykÃkýLku nuhkLk fhu Au, íkuLku ðÄkhu
ð¾ík MkwÄe ð¤øke hnuðkLke {kºk Ëw:¾ s ðnkuhe ÷uðkLkwt Au, Aíkkt ykÃkýu
ykÃkýe òíkLku íku{ktÚke rð¾qxe Ãkkze þfíkk LkÚke. {Ä{k¾e {ÄLkku yuf
s ½qtxzku Ãkeðk ykðu Au, Ãký {ÄLkk ðkMký MkkÚku íkuLkk Ãkøk [kUxe òÞ Au
yLku íku íÞktÚke Aqxe þfíke LkÚke. ykÃkýu ykÃkýe òíkLku Ãký ðkhtðkh
íkuðe s ÃkrhÂMÚkrík{kt {wfkÞu÷e òuEyu Aeyu. ykÃkýk yÂMíkíðLkwt yk¾wt
hnMÞ yk Au. ykÃkýu ynª þk {kxu ykÔÞk Aeyu? ykÃkýu ynª {ÄLkku
½qtxzku ÷uðk ykÔÞk, yLku ykÃkýk nkÚkÃkøk íÞkt s [kUxe økÞk! ÃkfzðkLku
òu fu ykÃkýu ykÔÞk, Ãký ykÃkýu Ãkkuíku s ÃkfzkE økÞk. ykÃkýu ykLktË
¼kuøkððk ykÔÞk Ãký ykÃkýu s ÃkhkÄeLk çkLke økÞk, ykÃkýu f{o fhðk
ykÔÞk, Ãký ykÃkýu s nkÚkkYÃk çkLke økÞk. nt{uþkt yk «{kýu s çkLkíkwt
òuEyu Aeyu. SðLkLke Ëhuf LkkLke LkkLke çkkçkík{kt ykÃkýLku ykðwt s
òuðk {¤u Au. çkeò {kýMkkuLke yMkh ykÃkýk WÃkh ÚkÞk fhíke nkuÞ Au,
ßÞkhu ykÃkýu Mkíkík çkeòLkk {Lk WÃkh yMkh fhðk nuhkLk ÃkhuþkLk
Úkíkk nkuEyu Aeyu. ykÃkýu SðLk{kt yuþykhk{ ¼kuøkððk EåAeyu

27
Aeyu. yLku íku s ykÃkýe SðLkþÂõíkLku fkuhe ¾kÞ Au. «f]rík ÃkkMkuÚke
ykÃkýu çkÄwt ÷E ÷uðwt Au, Ãký ÷ktçku økk¤u ykÃkýu òuEyu Aeyu fu «f]rík
ykÃkýe s ÃkkMkuÚke çkÄwt ÷E ÷u Au, ykÃkýLku [qMke ÷u Au yLku yuf çkkswt
VUfe Ëu Au. òu ykðwt Lk nkuík íkku ®sËøke fuð¤ ykLktË¼he s nkuík.
nhfík Lkrn ! SðLkLke çkÄe rLk»V¤íkkyku yLku rMkrØyku Aíkkt, SðLkLkk
Mkðo ykLktËku y™u Ëw:¾ku Aíkkt òu ykÃkýu {kºk yu{kt ykMkõík Úke Lk
sEyu, íkku SðLk yufÄkÁt ykLktË{Þ s çkLke hnu.
Ëw:¾Lkwt yuf fkhý yk Au fu ykÃkýu {kun{kt Ãkzeyu Aeyu, ykÃkýu
ÃkfzkE sEyu Aeyu. íkuÚke s økeíkk fnu Au : Mkíkík fkÞo fhku, fkÞo fhku,
Ãký ykMkõík Lk Úkkyku, íku{kt MkÃkzkyku Lknª. suLku {kxu Sðkí{k ¾qçk s
Ít¾uíkuðer«ÞðMíkw{ktÚkeÃkýyLkkMkõíkÚkðkLkeþÂõíkík{khk{ktsøkkzku,
ðMíkw Akuze Ëuðe Ãkzu íÞkhu ¼÷u øk{u íkux÷wt Ëw:¾ ÚkkÞ, Aíkkt Ãký ßÞkhu
EåAk ÚkkÞ íÞkhu íkuLku Akuze ËuðkLke þÂõík ík{u fu¤ðku. Lkçk¤k ÷kufkuLku
{kxu ynª yk StËøke{kt yÚkðk çkeS ®sËøke{kt fkuE MÚkkLk LkÚke.
Lkçk¤kE økw÷k{e íkhV ÷E òÞ Au. Lkçk¤kE Mkðo «fkhLkkt {kLkrMkf
íkÚkk þkherhf Ëw:¾ku ÷kðu Au. Lkçk¤kE yu {]íÞw Au. ykÃkýe ykswçkksw{kt
yMktÏÞ Sðkýwyku hnu÷k Au, Ãký ßÞkt MkwÄe ykÃkýu Lkçk¤k Lk Ãkzeyu
yLku þheh íku{Lku Mkt½hðkLku íkiÞkh íku{s yLkwYÃk Lk çkLku íÞkt MkwÄe íku
ykÃkýLku fþwt LkwfMkkLk fhe þfíkkt LkÚke. Ëw:¾Lkkt yMktÏÞ Sðkýwyku
¼÷u ykÃkýe ykswçkksw Qzíkkt nkuÞ, ftE nhfík Lknª! ßÞkt MkwÄe {Lk
Lkçk¤wt Lk Ãkzu íÞkt MkwÄe íkuyku ykÃkýe ÃkkMku ykððkLke ®n{ík fhe þfþu
Lknª, ykÃkýLku Mkftò{kt ÷uðkLke íku{Lke íkkfkík LkÚke. yk yuf {nkLk
MkíÞ Au : þÂõík s SðLk Au, rLkçko¤íkk yu {]íÞw Au. yk þÂõík ykLktËYÃk
Au, þkïík yLku y{h Au, rLkçko¤íkk Mkíkík çkkuòu yLku Ëw:¾ Au, {]íÞw Au.
ykÃkýk yíÞkhLkk Mkðo ykLktËkuLkwt WËT¼ðMÚkkLk ykMkÂõík Au.
ykÃkýu ykÃkýk r{ºkku{kt, ykÃkýkt MkøkktMktçktÄeyku{kt ykMkõík Aeyu.
ykÃkýu ykÃkýkt çkkirØf yLku ykæÞkÂí{f fkÞkuo{kt ykMkõík Aeyu, ykÃkýu
çkkÌkÃkËkÚkkuo{ktykMkõíkAeyu,yLkuíkuÚkeykÃkýuíku{ktÚkeykLktË{u¤ðeyu
Aeyu. ð¤e yk ykMkÂõík rðLkk yLÞ yuðwt þwt Au fu su Ëw:¾ ÷kðu Au?
ykLktË {u¤ððk {kxu ykÃkýu yLkkMkfík Úkðwt sYheAu. òu EåAk fhíkktðUík
yLkkMkõík ÚkE sðkLke ykÃkýk{kt þÂõík nkuÞ, íkku fkuE Ãký «fkhLkwt
Ëw:¾ hnuík s Lknª. su {Lkw»Þ ÃkkuíkkLke Mkðo þÂõíkÚke fkuE Ãký çkkçkík{kt
ykuík«kuík ÚkE þfu, yLku sYh sýkÞ íÞkhu çkÄk{ktÚke y¤økku Ãký ÚkE
þfu, íku s {Lkw»Þ «f]rík ÃkkMkuÚke MkkiÚke ðÄw ÷k¼ WXkðe þfu. Ãkhtíkw
{w~fu÷e yu Au fu ykuík«kuík ÚkðkLke þÂõíkLke MkkÚkkuMkkÚk íkux÷k s «{ký{kt
y÷øk ÚkðkLke þÂõíkLke Ãký sYh Au. fux÷kyuf {kýMkku yuðk nkuÞ Au
fu íkuyku fkuE ðMíkwÚke fËe Ãký ykfŠ»kík Úkíkk s LkÚke, íkuyku fËe «u{
fhe þfíkk LkÚke, íkuyku fXkuh ÓËÞLkk yLku ÷køkýeneLk nkuÞ Au,
®sËøkeLkkt½ýkt¾hktËw:¾ku{ktÚkeíkuykuAxfeòÞAu.Ãkýyu{íkkuËeðk÷Lku
Ãký fËe Ëw:¾ LkÚke Úkíkwt, Ëeðk÷ Ãký fËe fkuELku [kníke LkÚke, Ëeðk÷LkuÞ
fËe {Lk{kt yk½kík ÃknkU[íkku LkÚke. Ãký ytíku íkku yu Ëeðk÷ s Au!
Ëeðk÷ çkLkðk fhíkkt íkku ykMkõík Úkðwt yLku MkÃkzkðwt yu ðÄkhu MkkÁt Au.
íkuÚke su {kýMk fËe «u{ fhíkkuLkÚke, su fXkuh yLku Ãkk»kkýÓËÞe Au, íku
SðLkLkkt ½ýkt¾hkt Ëw:¾ku{ktÚke Axfe sðkLke MkkÚkkuMkkÚk SðLkLkk
ykLktËkuÚke Ãký ðtr[ík hnu Au. ykÃkýu yu òuEíkwwt LkÚke. yu íkku rLkçko¤íkk
Au. {kuík Au. su Sðkí{k fne rLkçko¤íkkLkku yLkw¼ð fhíkku LkÚke, su fËe

28
Ëw:¾ y™w¼ðíkku LkÚke, íku nS òøkúík s ÚkÞu÷ LkÚke. yu íkku sz yðMÚkk
Au, ykÃkýu yu Lk òuEyu.
MkkÚkkuMkkÚk, «u{Lke yk {nkLk þÂõík, ykMkÂõíkLke yk {nkLk
þÂõík, {kºk yuf s çkkçkík WÃkh ykÃkýk yk¾k {LkLku furLÿík fhðkLke
þÂõík, çkeòykuLku {kxu ÃkkuíkkLke òíkLku nku{e ËuðkLke, òýu fu r{xkðe
ËuðkLke þÂõík-su Ëiðe þÂõík Au - íkuLke sYh Au, yux÷wt s Lknª, ykÃkýu
íkku ËuðkuÚkeÞu ðÄw Wå[ Úkðwt Au. Ãkqýo {kLkð ÃkkuíkkLke Mk{økú þÂõíkLku «u{Lkk
yuf {kºk fuLÿ Ãkh yufXe fhe þfu Au, yLku Aíkkt íku yLkkMkõík nkuÞ Au.
yk fuðe heíku çkLku Au? ynª yuf çkeswt hnMÞ þe¾ðkLkwt Au.
r¼¾khe fËe Mkw¾e nkuíkku LkÚke. yuLku {¤íke {ËËLke ÃkkA¤ ËÞk
yLku ríkhMfkhLke ¼kðLkk hnu÷e Au, fktE Lknª íkku yuLke ÃkkA¤ ykuAk{kt
ykuAku yuðku rð[kh íkku hnu÷ku s Au fu yu yuf n÷fk ËhßòLkku {kýMk
Au. yux÷u íkuLku su {¤u Au íkuLkku ¾hku ykLktË s íku {kýe þfíkku LkÚke.
ykÃkýu çkÄk r¼¾kheyku Aeyu. ykÃkýu su ftE fheyu, íkuLkwt ð¤íkh
EåAeyu Aeyu. ykÃkýu çkÄk ðkrýÞk Aeyu. ykÃkýu ®sËøkeLkku ðuÃkkh
fheyu Aeyu, ykÃkýu LkeríkLkku ðuÃkkh fheyu Aeyu. ykÃkýu Ä{oLkku Ãký
ðuÃkkh fheyu Aeyu. yhuhu! ykÃkýu «u{Lkku Ãký ðuÃkkh fheyu Aeyu.
òu ík{khu ðuÃkkh s fhðku nkuÞ, òu Mkðk÷ ykÃk-÷uLkku fu
¾heËðu[kýLkku nkuÞ, íkku ¾heË ðu[kýLkk rLkÞ{ «{kýu ðíkkuo. ðuÃkkh{kt
íkuS{tËe nkuÞ Au, ®f{ík{kt ðÄ½x ÚkÞk fhu Au y™u Vxfku ÷køkðkLke
ykþtfk ík{Lku nt{uþkt hÌkk fhíke nkuÞ Au. yu íkku ykhMke{kt òuðk suðwt
Au. ík{kÁt s «rík®çkçk yu{kt Ãkzu Au, ík{u [k¤k Ãkkzku íkku íku{kt íkuðwt s
Ëu¾kþu, ík{u nMkþku íkku ykhMke{ktLkwt {kU Ãký nMkþu. ykLkwt Lkk{
¾heËðu[ký fu ykÃk-÷u.
ykÃkýu MkÃkzkE sEyu Aeyu. fuðe heíku? ykÃkýu su ykÃkeyu
Aeyu íkuLkkÚke Lknª, Ãký suLke yÃkuûkk hk¾eyu Aeyu íkuLkkÚke. ykÃkýk
«u{Lkk çkË÷k{kt ykÃkýLku Ëw:¾ {¤u Au, yu Ëw:¾ ykÃkýu «u{ hk¾eyu
Aeyu yuLku ÷eÄu Lknª Ãkhtíkw ykÃkýu çkË÷k{kt «u{Lke yÃkuûkk hk¾eyu
Aeyu íkuÚke {¤u Au. ßÞkt fþe yÃkuûkk LkÚke íÞkt fþwt Ëw:¾ LkÚke. EåAk,
yÃkuûkk, yu s Mkðo Ëw:¾kuLkwt {q¤ Au. EåAkyku MkV¤íkk íku{s rLk»V¤íkk
çktLku rLkÞ{kuÚke çktÄkÞu÷e Au, EåAkyku sYh Ëw:¾ ÷kðu s.
yux÷u Mkk[e MkV¤íkkLkwt, Mkk[k Mkw¾Lkwt {nkLk hnMÞ yk Au : su
{Lkw»Þ fþk çkË÷kLke ykþk LkÚke hk¾íkku, su MktÃkqýoÃkýu rLk:MðkÚko Au, íku
MkkiÚke ðÄw MkV¤ Au. yu rðhkuÄk¼kMk nkuÞ yuðwt Ëu¾kÞ Au. þwt ykÃkýu
LkÚke òýíkk fu su {kýMk ®sËøke{kt rLk:MðkÚkeonkuÞ Au íku s AuíkhkÞ Au,
íku s Ëw:¾e ÚkkÞ Au? WÃk÷f árüyu íkku yu{ s ÷køku Au. ‘swyku Lku, Eþw
r¾úMík rLk:MðkÚko níkk yLku Aíkkt ík{Lku ¢kuMk (ðÄMíkt¼) WÃkh [zkðe
ËeÄk!’ yu ¾Át. Ãký ykÃkýu yu Ãký òýeyu Aeyu fu íku rLk:MðkÚkoíkk s
yuf {nkLk rðsÞLkwt fkhý çkLku y™u íkuLkkÚke s fhkuzku ®sËøkeyku WÃkh
Mkk[e MkV¤íkkYÃke ykþeðkoËLkku f¤þ [zâku.
fkuE Ãký ðMíkw {køkku Lknª, çkË÷k{kt fþkLke ykþk hk¾ku Lknª.
ík{khu su ykÃkðkLkwt Au íku ík{u ykÃkku, íku ík{khe ÃkkMku ÃkkAwt íkku ykðþu,
Ãký yíÞkhu ík{u íkuLkk rðþu rð[kh Lk fhku. íku nòhøkýwt ÚkELku ík{khe
ÃkkMku ÃkkAwt ykðþu, Ãký yíÞkhu ík{u íkuLkk rðþu rð[kh Lk fhku. íku
nòhøkýwt ÚkELku ík{khe ÃkkMku ÃkkAwt ykðþu, Ãkhtíkw ík{kÁt æÞkLk íkuLkk
WÃkh ÷køku÷wt nkuðwt Lk òuEyu. AíkktÞ ykÃkðkLke þÂõík fu¤ðku, çkMk

29
ykÃkku yLku íÞkt s yuLke Mk{kró økýku. ykx÷wt çkhkçkh þe¾e ÷ku fu
SðLk ykÃke Ëuðk {kxu s Au, «f]rík s ík{Lku yu fhðkLke Vhs Ãkkzþu,
{kxu MðuåAkyu ykÃkku. ðnu÷wt{kuzwt ík{khu ykÃke íkku Ëuðwt s Ãkzþu. ík{u
sL{ku Aku ¼uøkwt fhðk, {wêe ¼he ¼heLku ík{u yufXwt fhðk EåAku Aku.
Ãkhtíkw fwËhík ík{khku xkuxku ÃkeMkeLku ík{khe {wêe ¾wÕ÷e fhkðe Lkk¾u Au.
ík{khe EåAk nkuÞ fu Lk nkuÞ, Ãký ík{khu ykÃke s Ëuðwt Ãkzu Au. su ½zeyu
ík{u fnku fu ‘nwt Lknª ykÃkwt,’ yu s ½zeyu Vxfku Ãkzu Au yLku ík{u Ëw:¾e
Úkkyku Aku. yuðku fkuE LkÚke fu suLku ÷ktçku økk¤u VhrsÞkík çkÄwt Akuzðwt Lk
Ãkzu. {kýMk yk rLkÞ{Lke rðÁØ sðk sux÷ku ðÄw «ÞíLk fhu íkux÷ku íku
ðÄw Ëw:¾e ÚkkÞ Au. ykÃkýk{kt ykÃke ËuðkLke ®n{ík LkÚke, «f]ríkLke yk
{nkLk {køkýeLku Mðefkhðk sux÷k ykÃkýu yLkkMkõík ÚkÞk LkÚke, yu
fkhýMkh s ykÃkýu Ëw:¾e ÚkEyu Aeyu. støk÷ íkku síkwt hÌkwt Au Ãký
çkË÷k{kt økh{e ykðu Au. MkqÞo, Mkkøkh{ktÚke (ðhk¤YÃku) Ãkkýe ¾U[u Au,
Ãký íku ðhMkkËYÃku ÃkkAwt ykÃkðk {kxu. ík{u ÷uðk yLku Ëuðk {kxuLkwt yuf
Þtºk {kºk Aku, ík{u ÷ku Aku íku ÃkkAwt ykÃkðk {kxu s. íkuÚke çkË÷k{kt
fþkLke ykþk hk¾ku Lknª. Ãkhtíkw su{ ík{u ðÄw ykÃkþku íku{ ðÄw Lku ðÄw
ík{u Ãkk{þku. yk ykuhzk{ktÚke nðkLku sux÷e ÍzÃkÚke ík{u ¾k÷e fhþku,
íkux÷e s ÍzÃkÚke çknkhLke nðkÚke ykuhzku ÃkkAku ¼hkE sþu. Ãký òu
ík{u çkÄkt çkkheçkkhýkt yLku nðkLku ytËh ykððkLkk LkkLkk{kt LkkLkk {køkkuo
Ãký çktÄ fhe Ëuþku íkku su nðk ytËh s hnuþu, yLku çknkhLke nðk ytËh
ykðe þfþu Lknª, Ãký yuÚke ytËhLke nðk økkUÄkE hnuðkÚke çktrÄÞkh
ÚkELku Íuhe çkLke sþu. LkËe yrðhíkÃkýu {nkMkkøkh{kt X÷ðkÞk fhu Au
yLku ÃkAe rLkhtíkh ¼hkÞk fhu Au. {nkMkkøkh{kt síkk {køkoLku çktÄ fhku
Lknª : su ûkýu ík{u íku{ fhþku íku s ûkýu {]íÞw ík{Lku ÍzÃke ÷uþu.
íkuÚke r¼¾khe çkLkku Lknª. yLkkMkõík hnku. ®sËøkeLkwt MkkiÚke rðfx
fk{ yk Au. ík{u hMíkk{ktLkkt ¼ÞMÚkkLkkuLke økýíkhe fhíkk LkÚke. çkwrØ
ðzu {w~fu÷eykuLku yku¤¾ðk Aíkkt ßÞkt MkwÄe ykÃkýLku íku{Lkku «íÞûk
y™w¼ð Úkíkku LkÚke íÞkt MkwÄe ykÃkýu íku{Lku Mkk[e heíku Mk{S þfíkk
LkÚke. yuf çkkøkLkku ËqhÚke Mkk{kLÞ ÏÞk÷ ykðu, Ãký yuÚke þwt ðéÞwt?
íkuLkku yLkw¼ð y™u ¾hu¾Át ¿kkLk íkku ykÃkýu ßÞkhu íkuLke ytËh sEyu
íÞkhu s ÚkkÞ. ¼÷u Lku Ëhuf «ÞíLk rLk»V¤ òÞ, ykÃkýLku ÷kune Lkef¤u
yLku ytøku [ehk Ãkzu, Aíkkt yk çkÄkLke ðå[u ykÃkýu ykÃkýe ®n{ík
ò¤ðe hk¾ðkLke Au. yk çkÄeÞu {w~fu÷eykuLke ðå[u ykÃkýu ykÃkýk
rËÔÞíð Ãký ¼kh {qfðkLkku Au. «f]rík íkku [knu Au fu ykÃkýu íkuLkku «ríkfkh
fheyu, VxfkLke MkkÚku Vxfku {kheyu, XøkkELke Mkk{u XøkkE fheyu,
sqXLke Mkk{u sqX yk[heyu. ykÃkýe Ãkqhe íkkfkíkÚke Mkk{ku ½k fheyu.
íkuÚke íkku Mkk{ku ½k Lk fhðk{kt, MktÞ{ ò¤ððk{kt yLkkMkõík Úkðk{kt,
Ëiðe þÂõík òuEyu Au.
yLkkMkõík hnuðkLkku rLkÞ{ ykÃkýu hkushkus Vhe VheLku fheyu
Aeyu. ykÃkýu ¼qíkfk¤ Ãkh Lksh Lkk¾eLku yøkkWLkk ykÃkýk «u{ yLku
ykMkÂõíkLkkÃkËkÚkkuoLkuòuEyuAeyuíÞkhu÷køkuAufuyu{ktLkkËhufuykÃkýLku
fuðk Ëw:¾ku fÞko Au. ykÃkýu rLkhkþkLke Ÿze ¾kE{kt Qíkhe økÞk íkuLkwt
fkhý ykÃkýku ‘«u{’! ykÃkýu ykÃkýe òíkLku çkeòLkk nkÚk{kt {kºk
økw÷k{ íkhefu òuE. ykÃkýu Lke[u Lku Lke[u ½Mkzkíkk s økÞk ! yux÷u ð¤e
ykÃkýu Lkðku rLkùÞ fheyu Aeyu : çkMk, nðuÚke nwt {khku {kr÷f çkLkeþ,
{khe òík WÃkh nðuÚke nwt fkçkq hk¾eþ. Ãký «Mktøk ykðu yux÷u ÃkkAwt

30
yuLkwt yu! ð¤e ÃkkAku Sðkí{k sfzkE òÞ Au yLku çknkh Lkef¤e þfíkku
LkÚke. Ãkt¾e {Úkký fhu Au. Ãkkt¾ku VVzkðu Au, Ãký ò¤{kt ÃkwhkE økÞwt Au!
yk Au ykÃkýwt SðLk.
{w~fu÷eykuLku nwt òýwt Awt, yu sçkhËMík Au. ykÃkýkt{ktLkk Lkuðwt
xfk níkkþ ÚkELku rnB{ík ¾kuE çkuMku Au. yLku ½ýe ðkh rLkhkþkðkËe
ÚkELku ytíkhLke Mkå[kE, «u{ yLku su fktE ¼ÔÞ yLku WËk¥k Au íku{kt
{kLkíkk yxfe òÞ Au. íkuÚke ykÃkýu òuEyu Aeyu fu su ÷kufku ÃkkuíkkLkk
SðLkLke þYykíkLkk fk¤{kt ûk{kþe÷, {kÞk¤w, ¼ku¤k yLku rLk¾k÷Mk
nkuÞ Au, íkuyku ð]ØkðMÚkk ykðíkkt yMkíÞLkkt fk¤kt ykuZýkt ykuZeLku
çkuMke òÞ Au, yu{Lkkt {Lk yktxe½qtxeLkkt ò¤kt suðkt ÚkE òÞ Au. Mkt¼rðík
Au fu yu{kt çknkh Ëu¾kzðkLke [k÷kfe s ½ýe nkuÞ. yu ÷kufku økh{
{øksLkk Lk nkuÞ, çknw çkku÷u Lknª, Ãký yu ÷kufku yu{ fhu yu s íku{Lku
{kxu MkkÁt Au, íku{Lkkt niÞkt sz ÚkE økÞkt nkuÞ Au yLku íkuÚke yu þkÃk Lk Ëu,
íku{ økwMMku Ãký Lk ÚkkÞ, Ãký yu{LkkÚke økwMMku Úkðkíkwt nkuÞ íkku íku{Lku {kxu
yu MkkÁt Au, økk¤ku ËE þfíkk nkuÞ íkku yu íku{Lku nòhøkýwt VkÞËkfkhf
Au. Ãký yu ÷kufku yu{ fhe þfíkk LkÚke. íku{Lkwt niÞwt {he ÃkhðkÞwO Au.
fkhý fu rLkhkþkLkk rn{ suðk Mkftòyu íkuLku sfze ÷eÄwt Au, yux÷u
yuLkkÚke økk¤ Ëuðk sux÷wtÞ, yhu, fXkuh ðuý fkZðk sux÷wtÞ fk{ ÚkE þfu
yu{ LkÚke!
yk çkÄktÚke ykÃkýu Ëqh hnuðkLkwt Au, íkuÚke s nwt fnwt Awt fu ykÃkýLku
yríkËiðe þÂõíkLke sYh Au. yrík{kLkðeÞ þÂõík {kºk Ãkqhíke Mk{Úko
LkÚke, yríkËiðe þÂõík s çknkh Lkef¤ðkLkku yuf {kºk hMíkku Au. yuf
{kºk íkuLkkÚke s ykÃkýu yk çkÄe yktxe½qtxeyku{ktÚke, yk çkÄk Ëw:¾Lkk
zwtøkhku{ktÚke, MkneMk÷k{ík çknkh Lkef¤e þfeyu. ykÃkýk fkÃkeLku fxfk
¼÷u fhðk{kt ykðu, ykÃkýLku Q¼u Q¼k [ehe Lkk¾ðk{kt ¼÷u ykðu,
Ãkhtíkw yu Mkðo Mk{Þu ykÃkýkt ÓËÞ íkku ðÄw Lku ðÄw ¾kLkËkLk, ðÄw Lku ðÄw
{nkLk s Úkðkt òuEyu.
yu çknw s fXý Au, Ãkhtíkw fkÞ{Lkk yÇÞkMkÚke yu frXLkkELku
ykÃkýu yku¤tøke þfeyu. ykÃkýu þe¾e ÷uðwt òuEyu fu ykÃkýu Ãkkuíku ßÞkt
MkwÄe ykÃkýe òíkLku økúný-ÞkuøÞ çkLkkðeyu Lknª, íÞkt MkwÄe ykÃkýLku
ftE s ÚkE þfu Lknª. {U ík{Lku nS n{ýkt s fÌkwt Lku, fu ßÞkt MkwÄe þheh
íkiÞkh Lk nkuÞ íÞkt MkwÄe íku{kt fkuE hkuøk Lk ÚkkÞ. yuf÷kt stíkwyku WÃkh s
hkuøkLkku ykÄkh LkÚke, Ãký þhehLke ytËh yøkkWÚke s hnu÷e y{wf
ÃkqðoÂMÚkrík WÃkh Ãký íkuLkku ykÄkh Au. suLku {kxu ykÃkýu ÞkuøÞ nkuEyu íku
s {kºk ykÃkýLku {¤u Au. ykÃkýu ykÃkýwt yr¼{kLk {qfe ËELku Mk{S
÷Eyu fu fkuE Ëw:¾ çkuøkwLkkn fËe ykðíkwt Lkíke, yuf Ãký Vxfku
økuhðksçkeÃkýu fËe Ãkzíkku LkÚke, {khk Ãkh ykðu÷wt yufu yrLkü yuðwt
LkÚke fu suLku {kxu {U {khu ÃkkuíkkLku nkÚku hMíkku íkiÞkh Lk fÞkuo nkuÞ. ykÃkýu
yu Mk{sðwt òuEyu . ík{u òu ÃkkuíkkLkwt Ãk]Úk¬hý fhe òuþku íkku sýkþu fu
ík{Lku ÷køku÷ku Ëhuf yk½kík ík{u íkuLku {kxu ík{khe òíkLku íkiÞkh fhe níke
{kxu s ykÔÞku níkku. yuf yÄwo ík{u fÞwO yLku çkeswt yÄwo çknkhLke ËwrLkÞkyu
fÞwO, Vxfku yu heíku ykÔÞku. yu ykÃkýLku rð[khþe÷ çkLkkðþu. MkkÚkkuMkkÚk
yk s Ãk]Úk¬hý{ktÚke ykþkLkku Mkqh Ãký QXþu. yu Mkqh yk Au : ‘çkkÌk
søkík Ãkh {khku shk Ãký fkçkq ¼÷u Lk nkuÞ, Ãkhtíkw su {khk{kt yLku {khe
LkSf Au, su {khe ÃkkuíkkLke s ËwrLkÞk Au, íkku íku {khk fkçkq{kt Au s !’
rLk»V¤íkk ÷kððk {kxu òu yu çkuW ËwrLkÞkLke nkshe yufMkkÚkusYhe nkuÞ,

Swamivivekanand

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (9)

Similar to Swamivivekanand

Similar to Swamivivekanand (11)

Swamivivekanand