Goras aug-17

ddddddddddddddddddddddddddd
ddddddddddddddddddddddddddd1
økkuhMk ❁
MktÃkfo
«k. zkp. h{uþ Ãktzâk
15-{kunLkLkøkh MkkuMkkÞxe
{w.økZzk(Mðk.)rs.çkkuxkË
:: MktÃkkËf {tz¤ ::
«k. zkp.h{uþ ÃktzÞk
{ku.9925942888
{nkðeh¼kE ¾k[h
{ku.9904603071
÷û{ý {ktzkýe
{ku.9374176086
«¼kfh {kuËe
þhË¼kE Ãkxu÷
:: {wÿý MÚkkLk ::
M{]rík ykìVMkux, MkkuLkøkZ
{ku. 98249 44401
rºk{krMkf
økkuhMk
ð»ko-6 Mk¤tøk ytf-21, ÃkuEs-40 íkk.1 ykuøkMx 2017
Lkf÷ :- 600
: {qÕÞ :
y{qÕÞ
Mkkð÷eLkk Mðk{eSLke ðkíkku
‘‘r[¥kð]r¥k rLkhkuÄ: Þkuøk: f{oMkw fkiþ÷{T–Þkuøkfe yiMke ftE
ÔÞkÏÞk ni, Ãkrh¼k»kk ni. ÷urfLk Ãkrh¼k»kk òLkLkuMku ykÃkLku Þkuøk
òLk r÷Þk yiMkk Lknª fnk òíkk. ykÃk ÃkZu r÷¾u ÷kuøk nI, Ãkkíkts÷
ÞkuøkMkqºk ÃkZfh ykÃk Þkuøkfu çkkhu{U fwA òLkfkhe «kó fh Mkfíku
nI, Þkuøk Lkrn. òLkfkhe ykih ¿kkLkfu rçk[ çknkuík çkzk ytíkh ni,
Mfq÷{U Lkfþu nkuíku nI. WMk{U ÃkZfh {kMxh çkíkk hnu nI, Ëu¾ku Þu
rn{k÷Þ ni, Þu rËÕne ni, Þu ykøkúk ni. ÷urfLk Lkõþu{U rn{k÷Þ
Ëe¾íku hnLkuMku fkuE rn{k÷Þ Úkkuzu Ãknwt[ Mkfíkk ni ? fnª ¼e
Ãknwt[Lkufu r÷Þu íkku ykÃkfku ¾wË [÷Lkk nkuøkk ykih òu [÷Lkk þwY
fhíkk ni WMkfu Mkk{Lku {køko yÃkLku ykÃk ¾w÷ òíkk ni.’’
V
‘‘n{U ¼q¾ ni, ÷urfLk n{ ¼q¾u Lknª ni. n{U rð»kÞ ni,
÷urfLk n{ rð»kÞe Lknª ni.’’ þheh ni, íkku þhehfu MkkÚk ¼q¾ ¼e
swze nwE ni. ¼q¾ n{U ÷økíke ni. ykÃkfe íkhn n{ Ëk÷-[kð÷-
hkuxe Lknª ¾kíku nI. íkku yuLkk rðfÕÃk{kt ftEf ¾kðwt íkku Ãkzu Lku ?
n{ £wxTMk ÷uíku nI. Mkwçkn þk{ yuf ÃÞk÷e [kÞ Ãkeíku nI. ÷urfLk
n{ rfMkeMku fwA {ktøkíku-{tøkðkíku Lknª. fkuE ¼Âõík¼kðMku h¾
òíku nI.íkku n{ ÷uíku nI. Lknª r{÷íkk íkku fkuE VrhÞkË Lknª fhíku.
¼q¾Mku ÔÞkfw÷ Lknª nku òíku. {ík÷çk rf n{U ¼q¾ nI, ÷urfLk n{
¼q¾u Lknª ni.
n{U þheh nI, Ãkt[urLÿÞkP nI íkku RrLÿÞkUfu MkkÚk swzu rð»kÞ
‘‘økkuhMk’’Lkku Aêk ð»ko{kt {tøk÷ «ðuþ

2
økkuhMk ❁
¼e nI. n{U ¼e Xtz ÷økíke ni. n{ [knu íkku
n{khu r÷Þu çkrZÞk ðw÷Lk fkux rMk÷ðk Mkfíku ni.
Ãkrù{Lkk þk÷ {tøkðk Mkfíku nI. ÷urfLk n{
n{khu r÷Þu fwA Lknª fhíku. rfMkeLku n{U Þu
ykuðhfkux rËÞk ni, n{ òLkíku nI, Þu çkkheþ{U
ÃknLkk òíkk ni rVh ¼e ßÞkËk Xtzefu rËLkkU{U
Þu fkux ÃknLkfh çkiXíku nI. fwA ÷kuøk ntMkíku nI.
íkku nMkLku Ëku. n{khk õÞk rçkøkzíkk ni ?
÷kuøk yiMkk Mkku[íku nI–{khku çkuxku çkkðku
ÚkELku økkze{kt Vhu Au. Ãký økkze n{khu r÷Þu
fkuE {níð Lkrn h¾íke. n{ økkze{U ½q{u Þk
ÃkiË÷, n{khu {Lkfu Mk{kÄkLk{U fkuE Vfo Lknª
Ãkzíkk. n{ çkknh òíku nI íkku f¼e VkEðMxkh
nkux÷{U Xnhíku nI ykih ËqMkhu rËLk rfMke LkËefu
rfLkkhu ¾w÷u ykMk{kLkfu Lke[u huíke-ftfz Ãkh Mkku
òíku nI. n{ MkkÄw-çkkðk ni, n{khk Mkw¾-Ëw:¾
rfMke ðMíkwfe «krófu MkkÚk swzk Lknª ni.
RMkr÷Þu n{ fníku nI–n{U rð»kÞ ni ÷urfLk
n{ rð»kÞkUfu ËkMk Lknª ni. ÷kuøk n{U Mðk{eS
fníku nI. Mðk{eSfk {ík÷çk Mk{síku nku ?
rsMkLku yÃkLke RrLÿÞkU Ãkh Mðk{eíð Ãkk r÷Þk
nku ðn Mðk{eS ni....’
V
LkËeLkk {q¤ yLku MkkÄwLkk fw¤ rðþu
õÞkhuÞ ÃkqAÃkhA Lk fhðe yu{ fnuLkkhk
Mðk{eS yksu fþe s ÃkzÃkqA rðLkk ÃkkuíkkLkk
MktM{hýkuLke {tsq»kk ¾ku÷e çkuXk.
‘‘n{khe {kt Úke. çknkuík Mk{ÍËkh {k
Úke. n{ òu ¼e nI WMk{U n{khe {kt fk ne
ÞkuøkËkLk hnk ni. çkkÃk íkku ÃkhËuþ{U zkìõxh Úku.
WLkfk {kLkLkk Úkk rf {kt n{U ¼økðkLk ykih
¼sLk-¼Âõíkfe çkkíku MkwLkkfh rçkøkkz hne ni
íkku yuf rËLk ykfh n{U rn÷ MxuþLk Ãkhfu yuf
Mfq÷{U Akuz økÞu ! ykX Mkk÷íkf n{ WMk
Mfq÷{U ÃkZíku hnu. rVh ¼e ¼køÞ{kt çkøkzðkLkwt
÷¾u÷wt íku çkøkzâk s ! y{khe {ktyu y{khk
Y{{kt çku Mkqºkku r[íkhkÔÞk níkkt. yuf Úkk :
‘MkíÞ MktfÕÃk fk Eïh Ëkíkk’ ykih ËqMkhk Mkqºk
Úkk ‘ Mkw¾ [knku íkku Mkw¾ Ëku.’
Ãkqðko©{Lkk ÃkkuíkkLkk Mk¥kh ¾tzðk¤k
rðþk¤ ykðkMkLke, çkkøkçkøke[k, ¾uíkeðkze,
Lkkufh[kfhkuLke, çkk¤Ãký{kt Ãkkuíku fhu÷k Mkns
íkkuVkLk {MíkeLke, {k ÃkkMkuÚke {¤u÷k yZ¤f
MLkun yLku MktMfkhLke yLku ÞwðkðÞ{kt Ãkkuíku MkkÄw
SðLkLke ÷eÄu÷e ËeûkkLke yu{ ½ýe çkÄe ðkíkku
fhíkk økÞk.
‘MkkÄwSðLkfe Ëeûkk ÷uíku ðõík MkçkfwA
Akuz ËuLkk Ãkzíkk ni. Lkk{, fw¤, fwxwtçk,
MkktMkkrhf MktçktÄku–MkçkfwA AkuzLkk nkuíkk ni.
y{u MkkÄw çkLÞk. Ëeûkk ÷eÄe, {kçkkÃk,
MkøkkMktçktÄeykuLkk ®Ãkz {qõÞk. n{khk ¾wËfk
¼e ®Ãkz rËÞk. {ík÷çk rf Ëeûkk ÷uLkuMku Ãkn÷u
òu fwA n{ Úku, Lkk{YÃk,fw÷-økkuºk, Ãkkrhðkrhf
Ãknu[kLk Mkçkfku Akuzfh n{ y÷øk nku økÞu.
yçk n{ ðku Lknª, òu Ëeûkk ÷uLkuMku Ãkn÷u Úku,
yçk Lk n{khk fkuE Lkk{ ni, Lk fkuE økktð–
{kLkku þqLÞ nku økÞu....Ëeûkkfu ðõík’ n{khe {kt
çknkuík hkuE, fnLku ÷øke ‘RíkLke Mkw¾ MkwrðÄk{U
Ãk÷u íkw{, yçk fiMku økwòhk fhkuøku ? fnkt
hnkuøku ? õÞk ¾kykuøku ? ¼q¾-íkhMk r{xkLkufu
r÷Þu íkwBnut ÷kuøkkUfu Mkk{Lku nkÚk Vi÷kLku ÃkzUøku...’
n{Lku WMku fnk rf {kt n{ ykÃkfku ð[Lk

økkuhMk ❁
Ëuíku nI rf n{ rfMkefu ykøku nkÚk Lknª Vu÷kÞUøku.
n{ íkku {nk÷û{e {kíkkfu çkuxu nI, n{ õÞkU
rfMkefu Mkk{Lku nkÚk Vu÷kÞUøku ? ykÃk n{khe
®[íkk fhfu Ëw:¾e {ík nkuLkk, yçk n{khe ®[íkk
Eïh fhUøku. yøkh n{khu ¼køÞ{U Mkw¾ r÷¾k
nkuøkk íkku MkkÄw SðLk{U ¼e n{U fkuE yMkwrðÄk
Lknª nkuøke. ykih ¼køÞ{U Ëw:¾ ÷e¾k nkuøkk
íkku MktMkkh{U hnfh ¼e n{U Mkw¾fk fkuE
yLkw¼ð Lknª nkuøkk, ykih sçk n{ MkkÄw çkLku
nI íkku yçk Mkw¾-Ëw:¾Mku n{khk õÞk ðkMíkk ?
÷urfLk MkçkfwA AkuzLkufu çkkË ¼e n{ {kt
fku f¼e ¼q÷ Lknª ÃkkÞu. yks ¼e n{ økkze
÷ufh ÷Bçke Þkºke{U [÷íku ni íkku n{u nt{uþk
yiMkk ÷økíkk ni siMku ÃkeAuðk÷e Mkex Ãkh {kt
çkiXe ni... õÞkhuf ô½{kt Ãký yu{ ÷køku fu {kt
n{khe ÃkkMk{U ne MkkuE nwE ni. MkçkfwA
Akuzfh Lkef÷u Úku n{, rVh ¼e snkt ¼e økÞu,
n{U yuf çkzk Ãkrhðkh r{÷ økÞk. fkuE n{khu
çkLkíku Lknª ÷urfLk n{ Mk¼efu çkLk økÞu.
V
‘y¥kh, ÃkÚÚkh ykih ykË{efe Ãkh¾
fhLkk Mkçkfu çkMkfe çkkík Lknª ni. fkuE
òLkfkhLku s ¾çkh Ãkzu.’
{qŠíkrðÄkLkfk ÏÞk÷ ¼e rfMkefku ne
nkuíkk ni. htøkYÃk òuELku s {kuxk ¼køkLkk ÷kufku
{qŠík ÃkMktË fhe Ëuíkk nkuÞ Au. ÷urfLk WMkfe
Ãkheûkk nkuíke ni. {qŠík MkwtËh íkku ni, ÷urfLk
rMk{uxÙef÷ ni rf Lknª, {qŠík rsMk Ëuð Þk Ëuðe
fe ni WMk Ëuð-Ëuðe fu Mk¼e ÷ûký WMk{U
çkhkçkh íkhkþu økÞu nI rf Lknª–MkçkfwA Ëu¾Lkk
Ãkzíkk ni. {qŠík íkhkþíku ðõík yøkh xktfýwt
òuhÚke ðkøke økÞwt ykuh yuf yktøk¤e Akuxe nku
íkku {qŠíkfkh çkÄe s yktøk¤eyku LkkLke fhe
Ëuþu. ¾¼k, Þu MkkuÕzh fk ¼køk ni ðnktMku Úkkuzk
xwfzk Lkef÷ økÞk íkku yu {kýMk WMk íkhVfk
MkkuÕzh ¼e íkkuzfh ËkuLkkU MkkEz Mkh¾e fhe
Ëuþu. ík{Lku yuLkku ÏÞk÷ Lknª ykðu. y¥kh,
ÃkÚÚkh ykih ykË{efe Ãkh¾ fhLkk çknkuík
{w~fu÷ fk{ niú!’
‘y{u ykx÷kt çkÄkt ð»kkuoÚke ynª çkuXk
Aeyu Ãký y{Lku yku¤¾e þõÞk nkuÞ yuðk
fux÷kú? Mk¼e ÷kuøk ykfh n{U nkÚk òuzíku nI,
÷urfLk Mk{sfh nkÚk òuzLkuðk÷u rfíkLkuú? fkuE
n{U ¼økðkLk {kLkíku nI íkku fkuE n{U økk÷e ¼e
Ëuíku nkUøku, ‘{khku çkuxku çkkð÷ku.....’ suMke
rsMkfe Mk{s. ÷urfLk n{ fkiLk ni ykih Þnkt
õÞkU ykÞu nI RMkfk hks n{ ne òLkíku nI.
ÔÞÂõíkLkwt {knkíBÞ yLku MÚkkLkLkwt {knkíBÞ Þu
ËkuLkkU y÷øk çkkík ni. f¼e f¼e yiMkk nkuíkk ni
rf ÔÞÂõíkfk yÃkLkk fkuE {knkíBÞ Lknª nkuíkk
÷urfLk ðku rfMke {níðÃkqýo MÚkkLk Ãkh òfh çkiX
òíku ni íkku WMkfk {knkíBÞ çkZ òíkk ni. Ãký
yu{kt {q¤ík: MÚkkLkLkwt s {knkíBÞ nkuÞ Au.
fkuE yLkÃkZ ykË{e rsMkfku økktð{U Mk¼e
÷kuøk ntMke {òf{U ÷uíku nku ðku yøkh r{rLkMxh
çkLk økÞk íkku WMkfk {níð çkZ òÞuøkk. ÷urfLk
WMkfk òu ¼e {kLk-ÃkkLk ni ðn MÚkkLkfu fkhý
ni. f¼e yiMkk ¼e nkuíkk ni rf MÚkkLkfk yÃkLkk
fkuE {knkíBÞ Lknª nkuíkk ÷urfLk rfMke ÔÞÂõíkfu
fkhý WMke MÚkkLkfk {knkíBÞ çkZ òíkk ni.
Ãkhtíkw ßÞkhu ÔÞÂõíkLkwt {knkíBÞ yLku MÚkkLkLkwt
{knkíBÞ çktLkuLkku MktÞkuøk ÚkkÞ Au íÞkhu íkuLkk
yfÕÃk Ãkrhýk{ ykðu Au. V

4
økkuhMk ❁
Þkºkk õÞk niú? Þkºkkfk yÚko õÞk niú?
{kýMku þk {kxu Þkºkk fhðe òuEyu. Þkºkk
fhLkufk «ÞkusLk õÞk niú? õÞk «kró nkuíke ni
WMkeMkuú? Þkºkkfk yÚko økrík fhLkk. sðwt, Ãký
fuðe økrík fhðkLke Au, fuðe heíku økrík fhðkLke
Au íku Mk{ßÞk rðLkk Þkºkk fhu íkuLkku fkuE yÚko
LkÚke. Þkºkk{kt ík{khu MðuåAkÃkqðof Úkkuzwt fü
MknLk fhðkLkwt nkuÞ Au. ¾kLk-ÃkkLkMku ÷ufh Mk¼e
«fkhfe RåAkykut Ãkh fkçkq ÃkkLkk Ãkzíkk nI,
Þkºkkyu Lkef¤ku yLku fkh{ktÚke Lke[u Ãkøk Lk
{qfku, hMíkk{kt su fktE swyku íku ¾heËeLku
ÍkÃkxðk {ktzku, hkusLke su{ {kusþku¾ fhku–Þu
fkuE Þkºkk nwEú? ÞkºkkÚke {kýMk n¤ðku çkLku,
Mkh¤ çkLku, WËkh çkLku. yuLkku yn{T ykuøk¤e
òÞ íkku s Þkºkk fhe ÷u¾u ÷køku. çkkfe çkÄwt
ÔÞÚko.
{kýMk íkeÚkoMÚkkLkkuyu òÞ, {trËh òÞ,
Mktík ÃkwÁ»k ÃkkMku òÞ íkkuÞ yuLkku yn{T ykuøk¤u
Lkrn íkku yuLke ÞkºkkLkku fu yuLkk ËþoLk-MkíMktøkLkku
fkuE yÚko LkÚke. y{khe ÃkkMku Lkðk Lkðk ¼õíkku
ykðu Au Lkuú? íkku y{u þYykík{kt yuLkk
yn{TLku òýe òuðk {kxu Íkzw {khðkLkwt fneyu
fu Vq÷AkuzLku Ãkkýe ÃkkðkLkwt fneyu. {kýMkLkk
{Lk{kt ÚkkÞ fu nwt zkìõxh Awt fu nwt f÷uõxh Awt,
nwt ykðwt fk{ fuðe heíku fÁtú? çkkÃkSLku {¤ðk
ykÔÞk íÞkhu çkkÃkS ð¤e ykðwt fk{ çkíkkðu
Auú! çkkÃkSLku ykÃkýe ftE ®f{ík s LkÚke. yhu
¼÷u {kLkMk, {trËh{kt íkwt þuX fuðkuú? {trËh{kt
ykÔÞk ÃkAe íkku Mkki Mkh¾k Au. fu{fu {trËhLke
Mk¥kk yuf Ãkkh{kŠÚkf Mk¥kk Au. ynª ykÔÞk
ÃkAe Ãký ík{Lku ík{khk nkuÆkLkwt fu ík{khk
ÃkiMkkLkwt yr¼{kLk Lk Aqxu íkku ík{kÁt ynª
ykððwt ÔÞÚko Au.
V
‘¾kðwt fu Lk ¾kðwt yuðe rðMkk{ý ÚkkÞ
íÞkhu Lk s ¾kðwt òuEyu yLku xèe-Ãkuþkçk sðwt
fu Lk sðwt yu{ Úkíktw nkuÞ íkku íÞkhu yð~Þ sðwt
òuEyu. MðkMÚk {kxuLkku yk yuf Mkh¤ yLku
Mkns rLkÞ{ Au.
Mðk{eSyu òMkqË rðþu ðkík fhðk
{ktze. fnu ‘çknkuík økwýfkhe Vq÷ ni. r{èefu
çkíkoLk–LkÞu çkíkoLk{U Mkkhe hkík ÃkkLke ¼hfu
h¾Lku fk, rVh Mkwçkn{U Ãkkt[-A Vq÷ {Mk÷fh
WMk{U zk÷ ËuLkufk. WMk{U Úkkuze Mk¬h ykih
ÚkkuzkMkk ½e r{÷kfh Mkhçkík ÃkeLkuMku þheh{U
çknkuík MVqŠík ykíke ni. Ãkuxfu ËËo r{x òíku ni.
¼q¾ ¼e ßÞkËk ÷økíke ni. yøkh fkuE
rLkÞr{ík YÃkMku òMkqËfk MkuðLk fhu íkku WMkfu
þhehfk ðýo ¼e òMkqË fe ¼ktrík ÷k÷ nku
òíkk ni.
Mkk¼kh : rs¿kkMkwLke zkÞhe
÷u. ÃkwYhks òu»ke
Ëhuf {Œ ŒÚkk ðkË ‚kÄ™ árüÚke
ykËhýeÞ ŒÚkk {k™™eÞ Au; …htŒw Œu{™e
{{Œk ÔÞrõŒyku™u …k„÷ ƒ™kðe Ëu Au.
yki»krÄ™wt ‚uð™ ykhkuøÞ™u {kxu sYhe Au,
{{Œk {kxu ™rn. yuðe s heŒu {ík,
‚t…úËkÞ ð„uhu™e sYh …rhrMÚkrŒ™u y™wY…
…kuŒk™u ‚wtËh ƒ™kððk{kt Au, …hM…h
‚t½»ko™u {kxu ™rn. –Ëþo™ ykih ™erŒ

økkuhMk ❁
‘Mkh, yhsLx {uMkus Au.’ yËo÷eyu
ykðeLku fÌkwt. ‘ÃkqLkk nkuMko’Lke ‘yu’ MfðkìzÙLkLkk
f{kLzh LÞqMkÃkuÃkh ðkt[e hÌkk níkk. íkk. 16
rzMkuBçkh, 1971. yËo÷e ykðíkkt s nkÚk{kt
hnu÷wt y¾çkkh çkksw WÃkh {qfe yËo÷eLke
Mkk{wt òuÞwt. ‘Mkh, yhsLx {uMkus Au. yksu
Mkðkhu ykX ðkøÞu ÃkkrfMíkkLke çkghçktÄ
MkuLkkyu shÃkk÷ rðMíkkh Ãkh nw{÷ku fhe ËeÄku
Au. Ëw~{Lkku ðÄkhu Au íkÚkk íkiÞkhe Ãký ðÄw Au.
¼khíkeÞ MkirLkfkuLke ÂMÚkrík fxkufxe¼he ÚkE
økE Au íkuÚke yu{ýu íkkífkr÷f {ËË {køke Au.’
‘ÃkqLkk nkuMko’Lke yu MfkuðkuzoLkLkk MkufLz
÷u^xLkuLx yÁý ûkuºkÃkk÷ íkhík s Mk{S økÞk
fu ‘ÃkqLkk nkuMko’Lke ‘çke’ MfðkìzoLk ¾íkhk{kt Au.
íkuLku {ËËLke íkkífkr÷f sYrhÞkík Au.
ÃkrhÂMÚkríkLke íkkfeË rÃkAkýeLku íkhík s íkuyku
Q¼k ÚkÞk. ðkík ðkÞhu [Ze. yk¾eÞu
çkxkr÷ÞLk MfðkìzÙLkLkk ÷u^xLkLx ÃkkMku ðªx¤kE
ð¤e.
‘ykìzoh Mkhú!’ Lku çkÄk yuxuLþLkLke
ÃkkurÍþLk{kt Q¼k hne økÞk.
‘ËkuMíkkuú! yk {kºk Mk{k[kh Au, WÃkhÚke
ykìzoh LkÚke ykÔÞku. nwt ykìzohLke hkn òuô Awt.’
÷ezh yÁýSyu sýkÔÞwt íkÚkk íku{ýu f{kLzh
MkknuçkLkku MktÃkfo fÞkuo. f{kLzhu Ãký WÃkhÚke
nwf{ LkÚke ykÔÞku yu{ fÌkwt íÞkhu
yÁýMkknuçkLkku ÄehsLkku çktÄ íkqxe økÞku. íkuyku
W~fuhkELku çkkuÕÞk.‘Mkh, ykÃkLkku ykËuþ {khk
{kÚkk Ãkh, Ãký ßÞkhu {kík]¼qr{Lkk hûký fksu
ykÃkýk ËuþçkktÄðku SðLk-{hý ðå[u Íku÷kt
¾kE hÌkk nkuÞ íÞkhu ykÃkýktÚke MkuLkkLkk
nwf{Lke hkn òuðk çkuMke Lk hnuðkÞú! {Lku íkku
MÃkü Ëu¾kÞ Au fu ynª hkn òuðkLkwt ykÃkýk
MkkÚke-çktÄwykuLkk {kuíkLkwt fkhý çkLke sþu. Mkhú!
WÃkhÚke ykËuþ LkÚke ykÔÞku íkku fktE
Lkrn....ykÃk s nwf{ fhe ãku. y{khu y{khk
MkkÚke-çktÄwyku yLku ËuþðkMkeykuLkwt hûký fhðwt
Au...MkirLkf ¼kEykuLke {ËË fhðe Au...
{k¼ku{ y{Lku MkkË Ãkkze hne Au...nðu
y{khkÚke nkÚk òuzeLku çkuMke Lknª hne þfkÞ.’
ûkuºkÃkk÷Lkku W~fuhkx ðÄíkku síkku níkku.
‘nðu {khkÚke ynª çkuMke Lkrn hnuðkÞ. fkuE
Lkrn ykðu íkkuÃký nwt íkku yuf÷ku nk÷íkku ÚkEþ.’
íkkhe òu nkf Mkwýe fkuE Lkk ykðu
íkku íkwt yuf÷ku ò Lku hu.....yuf÷ku òLku hu....
yÁý ûkuºkÃkk÷Lkk Ytðkzu Ytðkzu ËuþËkÍ
Vhfíke òuE f{kLzh Ãký ‘ÄLÞ...ÄLÞ’ çkku÷e
QXâk, ‘ÞwðkLkú! íkkhu yuf÷kyu s sðkLke
sYh LkÚke. íkkhe MkkÚku y{u Ãký ykðeþwt. nðu
fkuELkk nwf{Lke hkn òuðkLke sYh LkÚke. sÞ
®nËú!’
Mkk{uÚke yuxuLþLkLke ÃkkuÍeþLk ÷E
MkuÕÞwx fhe ûkuºkÃkk÷u W¥kh ykÃÞku. ‘sÞ ®nËú!’
MkuLkkLkk EríknkMk{kt yrîíkeÞ økýe
þfkÞ íkuðku yk çkLkkð. MkuLkkLkk nwf{ ðøkh
‘yu’ MfðkìzÙLk íkuLkk ÷u^xLkLx yÁý
LkkLke ô{hLkku ‘Ãkh{ðeh[¢’Äkhe :
Mku. ÷u. yÁý ûkuºkÃkk÷q q

6
økkuhMk ❁
ûkuºkÃkk÷Lke hknçkhe nuX¤ þ¬høkZLke [kufe
íkhV fq[ fhe økE.
ykøku fË{...ykøku fË{...
Þkhku VLkkLkk ÃktÚk Ãkh ykøku fË{....
¾¼u çktËqf, nkÚk{kt yLku niÞk{kt òuþ
÷ELku Mkki ykøk¤ ðÄe økÞk. MkuLkkLkwt æÞkLk
çkeS íkhV ðk¤ðk ÃkkrfMíkkLke MkuLkkyu Ãkrù{
rðMíkkhku{kt ½wMký¾kuhe þY fhe Lku íÞkt
yk¢{ý þY fhu÷wt. yk nuíkwMkh þ¬høkZ
íkhefu yku¤¾kíkk rðMíkkh Ãkh yk¢{ý fhu÷wt.
ÔÞqnkí{f árüyu yk rðMíkkh yrík {n¥ðLkku
níkku. yk R÷kfku sB{w yLku ¼khíkLke ðå[u
Mkktf¤YÃk R÷kfku níkku. ð¤e, ÃkkrfMíkkLke MkuLkk
íkuLke LkSfLkk rMkÞk÷fkux{kt s Ãkzkð Lkk¾eLku
hnuíke níke, íkuÚke òu ÃkkrfMíkkLk þ¬høkZ
R÷kfkLku fçksu fhe ÷u íkku íkuyku sB{w-
fk~{ehLku çknw Mknu÷kEÚke ¼khíkÚke rð¾wxwt
Ãkkze þfu yLku ÃkAe sB{w-fk~{ehLkku fkur¤Þku
fhe øk¤u Wíkkhe ÷u.
íkuÚke þ¬høkZLke shÃkkh{kt ÃkkrfMíkkLke
MkuLkk yLku ¼khíkeÞ xwfze ðå[u Ä{kMkký ÞwØ
¾u÷kE hÌkwt níkwt. Ëw~{Lkku ðÄkhu Lku ¼khíkeÞ
MkirLkfku ykuAk níkk. ¼khík¼qr{ {kxu ÃkkuíkkLkk
«kýkuLke yknwrík Ëuðk{kt {Lk{kt shkÞ
rn[rf[kx yLkw¼ðíkk Lk níkk...Ãkhtíkw nk÷ík
yuðe níke fu òu Ëhuf ¼khíkeÞ sðkLk
Ëw~{LkLkk ËMk ËMk MkirLkfkuLku {kuíkLku ½kx Wíkkhu
íkkuÃký {kuh[ku çk[kðe þfu íku{ Lk níkk. fkhý
fu Ëw~{LkkuLke MktÏÞk ½ýe ðÄkhu níke.
y÷çk¥k, yÁý ûkuºkÃkk÷Lke MfðkìzÙLku
Ãk¤LkkuÞ rð÷tçk fÞko ðøkh þ¬høkZ sðk fq[
fhe ËeÄe níke. Ãkhtíkw íÞkt ÃknkU[ðwt Mknu÷wt Lk
níkwt. yuf íkku ÷ktçkku hMíkku Lku ðå[u {kðXkLke
su{ ðhMke Ãkzíke Ëw~{Lke økku¤eyku. ð¤e ðå[u
çkMktíkh LkËe. çkhV suðwt Xtzwøkkh Ãkkýe.
ÄMk{Mkíkku «ðkn. íkuyku LkËe Ãkkh fhðk LkËe{kt
ÍtÃk÷kððkLke íkiÞkhe{kt níkk íÞkt s Ëw~{Lkkuyu
nw{÷ku þY fhe ËeÄku. yk{, y[kLkf
økku¤eykuLkku ðhMkkË ðhMkíkkt ¼khíkeÞ MkiLÞ
xwfze{kt ËkuzÄk{ {[e økE. Ãký MkufLz
÷u^xLkuLxu çkkS Mkt¼k¤e ÷eÄe Lku íku{ýu Ãký
òuhËkh sðkçk ËuðkLkku þY fÞkuo. Ëw~{Lkku ÃkkMku
ykh.Mke.yu÷. çktËwfku, çkkuBçk yLku {þeLkøkLkku
níkkt.
ÄzkVze ÚkE hne níke íÞkt MkufLz
÷u^xLkLxLku rð[kh ykÔÞku fu yk{
yk{LkuMkk{Lku økku¤eçkkh fÞuo fktE rË’ Lkrn
ð¤u. íkuLku çkË÷u Ëw~{LkkuLkk çktfh s Wzkze
{qfeyu íkku ykøk¤ ðÄe þfkþu. økku¤eçkkheLke
ðå[u rMkVíkÚke yÁý ûkuºkÃkk÷ Mkhfe økÞk.
Ëw~{Lk íkku økku¤eykuLkku ðhMkkË ðhMkkððk{kt
{þøkq÷ níkk íÞkt s ûkuºkÃkk÷u r[¥kkLke ÍzÃku
çktfh WÃkh íkhkÃk {kheu yuf ÃkAe yuf çktfhLkku
¾kík{ku çkku÷kÔÞku. y[kLkf nw{÷kÚke Ëw~{Lkku
øk¼hkÞk. ËkYøkku¤ku Lku þ†Mkhtò{ Akuze Sð
çk[kððk ¼køkðk ÷køÞk. íÞkt íkku ¼khíkeÞ
MkuLkk ÃknkU[e økE Lku yLkuf Ëw~{LkkuLku çktËe
çkLkkðe ËeÄk. y÷çk¥k yk ÞwØ{kt yuf
¼khíkeÞ xUf f{kLzh þneË ÚkÞu÷k. ¼khíkeÞ
MkuLkkyu íku{Lke ÷kþLku Ãkqhíkk ykËh MkL{kLk
MkkÚku ÃkkuíkkLke MkkÚku ÷eÄe íkÚkk rðsÞÃkíkkfk
÷nuhkðíke ‘yu’ MfðkìzÙLk ‘çke’ MfðkìzÙLkLke
{ËËu ykøk¤ ÄÃke økE.

økkuhMk ❁
ÃkqLkk nkuMkoLke ‘yu’ MfðkìzÙLk ‘çke’
MfðkìzÙLkLke {ËËu ÃknkU[e íÞkhu íÞktLke
ÃkrhÂMÚkrík yíÞtík Lkkswf ÚkE økE níke.
¼khíkeÞ MkiLÞ ¾qçk s Ëçkký nuX¤ ÷ze hÌktw
níkwt. yk nk÷ík òuE íku{Lkwt ÷kune Qf¤e
QXâwt. ytøkku Vhfðk ÷køÞkt. {Lk íkku çkxkAxe
çkku÷kððk Wíkkð¤wt ÚkE hÌktw níkwt. íkuÚke s ykð
òuÞwt Lk íkkð, yÁý ûkuºkÃkk÷ {kýMk {xe
íkkuÃkLkku økku¤ku çkLke Ëw~{Lk WÃkh ºkkxõÞk.
yu{Lkwt òuþ òuE íku{Lke xwfzeLkk sðkLkku Ãký
øk¼Á nhýk Ãkh su{ ðk½ íkqxe Ãkzu íku{ íkqxe
Ãkzâk. Vuh yux÷ku níkku fu ynª øk¼Á nhýkLku
çkË÷u ÷wå[k Ëøkk¾kuh ÃkkrfMíkkLkLke MkirLkfku
níkk.
{ËËu ykðu÷e ¼khíkeÞ MkuLkkLku òuELku
ÃkkrfMíkkLke MkirLkfkuLkk xktrxÞk Ze÷kZV ÚkE
økÞk. íkuyku rþÞktrðÞkt ÚkE ¼køkðkLke Ãkuhðe
fhðk ÷køÞk. {kufku {¤íkkt Sð çk[kððk
Q¼e ÃkqtAzeyu ¼køÞk.
çkuþf ÃkkrfMíkkLkeyku {kuh[ku AkuzeLku
LkkMke hÌkk níkkt íÞkhu s ÞwØ íkku Mk{kÃík ÚkE
økÞwt økýkÞ, Ãkhtíkw yÁý ûkuºkÃkk÷Lkk ¢kuÄ yLku
swMMkku nsw ykuMkÞko Lk níkk. ‘rMkh Ãkzu Äz ÷zu’
suðe ÞwØLke ík{LLkk ¾ík{ ÚkE Lk níkª, íkuÚke
íkuyku ¼køkíke ÃkkrfMíkkLke MkuLkk ÃkkA¤ Ëkuzâk
Lku Ëkuzíkkt Ëkuzíkkt nìLz-økúuLkuz VUfe yuf xUfLku
Wzkze ËeÄe.
Úkkuze ðkh íkku hý{kuh[u [f÷wtÞ Vhfíkwt
çktÄ ÚkE økÞwt. ðkíkkðhý{kt MkLLkkxku AðkE
økÞku níkku. õÞktÞ Ëw~{LkLkwt Lkk{kurLkþkLk Ëu¾kíkwt
Lk níkwt. Ãkhtíkw ¼khíkeÞ MkiLÞ rþÞk¤ suðk
÷wå[k ÃkkrfMíkkLkeykuLke høkuhøk òýíkk níkk,
íkuÚke ÃkkuÍeþLk ÷E økkuXðkE økÞk. Lku ÚkÞwt Ãký
yuðwt. Úkkuzeðkh{kt s ÃkkrfMíkkLkeykuyu
yk¢{ý fÞwO, Ãkhtíkw íku{Lkwt Ëw¼koøÞ yu níkwt fu
íku{ýu su rðMíkkh{kt yk¢{ý fhu÷wt íku
rðMíkkhLkk hûkýLke sðkçkËkhe yÁý
ûkuºkÃkk÷Lku {kÚku níke. Ëw~{Lkkuyu zÍLkçktÄ xUfku
Mkrník nw{÷ku fÞkuo, çkkh Mkk{u çku xUfLkku
{wfkçk÷ku níkku.
‘çkkfh çkå[kt ÷k¾, ÷k¾u rçk[khkt
®Mkný çkå[wt yuf, yufu nòhkt’
suðku ½kx ½zkÞku, xUfku yk{LkuMkk{Lku
ÚkE økE. MkufLz ÷u^xuLkLx yÁý ûkuºkÃkk÷Lkwt
rLkþkLk y[wf níkwt. Ãkrhýk{u Úkkuze ðkh{kt s
Ëw~{LkkuLke yuf ÃkAe yuf [kh xUfkuLkk
Vwh[uVwh[k Qze økÞk. yu ÃkAe yu{Lke
xwfzeLkk rLkþkLkçkkòuyu çkkfeLke xUfkuLkku Ãký
¾whËku çkku÷kðe ËeÄku. çkhkçkh yu s Mk{Þu
Ëw~{LkLke yuf xUfu yÁý ûkuºkÃkk÷Lke xUfLkwt
rLkþkLk ÷eÄwt. {kuxk ½zkfk MkkÚku ûkuºkÃkk÷Lke
xUfLkku ÃkkA¤Lkku ¼køk íkqxe Ãkzâku. Ãkkuíku Ãký
økt¼eh heíku ½ðkÞk. íku{ýu ÃkkA¤ VheLku òuÞwt
íkku xutfLkku ÃkkA¤Lkku ¼køk ¼z¼z çk¤íkku níkku.
xUf ykøk{kt MkÃkzkE [qfe níke íkku Ãký íku{ýu
íkhík s Lksh VuhðeLku ÷zðkLkwt þY fhe ËeÄwt.
ÂMÚkríkLke økt¼ehíkk Ãkkh¾eLku íku{Lkk
f{kLzhu nwf{ fÞkuo, ‘yÁýú! íkwt fwËe
Ãkz....íkkhe xUf{kt ykøk ÷køke [qfe Au....øk{u
íÞkhu íku{kt ½zkfku Úkþu...{kxu fqËe Ãkz...fqËe
Ãkz...’
Ãký íkuyku íkku fþwt Mkkt¼¤ðkLkk {qz{kt s

8
økkuhMk ❁
Lk níkk. íku{Lku íkku Ãku÷k yswoLkLke su{ {kºk
Ëw~{Lkku s Ëu¾kE hÌkk níkk, íkuÚke íkuyku íkku
ÃkeAku fhíkk hÌkk.
yux÷u íkuLku ðkhðk f{kLzhu VheÚke nwf{
fÞkuo, ‘yÁýú! rÄMk EÍ {kÞ ykìzoh...sBÃk
ykWx....xUf VkxðkLke íkiÞkhe{kt Au....ÃkkAku
ð¤...f{ çkuf....rÄMk EÍ {kÞ VkELk÷
ykìzohú!’
Mkkìhe Mkhú! ÃkkAk ð¤ðkLkwt fkuE
¼khíkeÞ MkirLkf þeÏÞku s LkÚke. nwt Ãký yuf
Mkk[ku ¼khíkeÞ MkirLkf Awt. hý{uËkLk{kt Ëw~{Lk
Mkk{u Q¼ku nkuÞ Lku íkuLku {khe ÃkeX çkíkkðwt yuðku
Lkk{Ëo nwt LkÚke. {Lku yLku {khe íkkuÃkLku fk{
fhðk ãku. {khu Ëw~{LkkuLke xUfkuLku W...’
yðks þktík ÚkÞku, Ãký Mkk{u Q¼u÷e
Ëw~{Lk xUfLkk Vwh[uVwh[k Qze økÞk. yu
ÃkAeLke çkeS s Ãk¤u íku{Lke xUf{kt Ãký {kuxku
½zkfku ÚkÞku. xUfLkk xwfzkyku MkkÚku MkufLz
÷u^xuLkLx Ãký Ÿ[u ykfkþ{kt Qzâk. yk{,
yÁýu {kík]¼qr{Lke hûkk fhíkkt-fhíkkt
þnkËíkLkku Mkunhku Ãknuhe ÷eÄku. y÷çk¥k íku{Lkku
{uMkus yÄqhku hÌkku níkku. Ãkhtíkw AuÕ÷e xUfLku
Qzkze ËELku íkuýu ÃkkuíkkLkwt Ä{ofkÞo íkku Ãkqýo s
fÞwO níkwt. yk ð¾íku yÁýLke ô{h {kºk 21
ð»koLke níke Lku MkuLkk{kt òuzkÞkLku {kºk A
{rnLkk s ÚkÞk níkk, íku{ Aíkkt hý{kuh[u su
çknkËwheLkwt «ËþoLk íku{ýu fÞwO níkwt íku yËT¼wík
níkwt. íku{Lkku yk¾ku Ãkrhðkh ÷~fh MkkÚku
Mktf¤kÞu÷ku níkku. íku{Lkk ÃkhËkËk þe¾ MkuLkk{kt
MkirLkf níkk yLku 1848Lke Mkk÷{kt ytøkúuòu
rðÁØ ÞwØ ÷zâk níkk. yu{Lkk ËkËkyu Ãký
÷~fh{kt Mkuðk ykÃke níke. íkÚkk MkLk 1917
Úke 1919 Ëhr{ÞkLk «Úk{ rðïÞwØ{kt Ãký
÷zu÷k. íku{Lkk rÃkíkk yu{. yu÷. ûkuºkÃkk÷
¼khíkeÞ MkuLkk{kt rçkúøkurzÞhÃkËu ÃknkUåÞk ÃkAe
rLkð]¥k ÚkÞk níkk íkÚkk yu{Lku ‘rðrþü MkuLkk
{uz÷’Úke Lkðksðk{kt ykÔÞk níkk.
14 ykìõxkuçkh 1950{kt sL{u÷k
yÁý ûkuºkÃkk÷ ‘ÃkqLkk nkuMko’Lke ‘yu MfðkìzÙLk’Lkk
MkufLz ÷u^xuLkLxLke nurMkÞíkÚke shÃkk÷ [kufeLkk
hûký {kxu «ÏÞkík çkMktíkhLkk ÞwØ{kt ytrík{
ïkMk MkwÄe ÷zíkkt-÷zíkkt 16 rzMkuBçkh
1971Lkk hkus þneË ÚkÞk. íku{Lkkt MkknMk
yLku hýfkiþ÷Lku rçkhËkððk ¼khík Mkhfkhu
íku{Lku {hýkuÃkhkLík ‘Ãkh{ðeh[¢’ yuLkkÞík
fÞwO níkwt. yíÞkh MkwÄe{kt MkkiÚke LkkLke ô{hu
{hýkuÃkhkLík ‘Ãkh{ðeh[¢’ suðwt Wå[ík{
MkL{kLk {u¤ðkðkLkwt {kLk Mku.÷u. yÁý
ûkuºkÃkk÷Lku {¤u Au.
Mkk¼kh : Ãkh{ðeh[¢ rðsuíkk hýçktfk,
÷u. hðeLÿ h. ytÄkrhÞk.
rðf÷ktøkíkk þhehÚke Lknª, {LkÚke nkuÞ
Au. su {kýMk {LkÚke rðf÷ktøk nkuÞ yu
þhehÚke øk{u íkux÷ku {sçkqík nkuÞ íkku Ãký ftE
Lk fhe þfu yLku su {kýMk {LkÚke {sçkqík nkuÞ
yuLku MkV¤ Úkíkk fkuE þkherhf rðf÷ktøkíkk
õÞkhuÞ yxfkðe Lk þfu.
Mkk¼kh : ykí{kLkwt yki»kÄ, ÷u. þi÷u»k MkøkÃkrhÞk
(yLkwMktÄkLk ÃkkLkk Lkt. 11 Lkwt [k÷w)
V

økkuhMk ❁
ð»kkuoÚke yuf {kLÞíkk {khk {Lk{kt áZ
ÚkE økE Au fu ykÃkýu su Ãkkuíkk {kxu {køkeyu
Aeyu íku Þk[Lkk Au yLku çkeò {kxu {køkeyu íku
«kÚkoLkk Au. r¼ûkwf ð]r¥k{ktÚke «kÚkoLkkLkku fËeÞu
sL{ Úkíkku LkÚke. Eïh ÃkkMku {køkðk{kt fkuE
LkkLk{ Lk nkuðe òuEyu. Ãký Mkíkík {køk {køk
fÞko fhðwt yLku {køký ÚkELku VÞko fhðwt yu{kt
fkuE sÞðkhku LkÚke. «kÚkoLkk{kt nkuÞ Au ÓËÞLke
Lkhe ykÿoíkk. «kÚkoLkk [iíkLÞLke yki»krÄ Au. su{
fkÞkfÕÃk ÚkkÞ Au. su{ {kÞkfÕÃk ÚkkÞ Au íku{
[iíkLÞfÕÃk Ãký {Lkw»ÞLku {kxu yuLkk Mk{økú
ykÞw»Þ ËhBÞkLk yrLkðkÞo Au. fux÷kf {kýMkku
MkðkhLkk Ãknkuh{kt xqÚkçkúþ fhíkk nkuÞ íku{
«kÚkoLkk fhíkk nkuÞ Au. yuf LkÞko r¢Þkfktz YÃku.
«kÚkoLkk þçËÚke ÚkkÞ Au Ãký rðþu»k {kiLkÚke ÚkkÞ
Au. {kiLkLkku W¥k{ yÚko yu Au fu ÃkkuíkkLkk {Lk
MkkÚku Ãký ðkík[eík Lknª. yk {kiLk{ktÚke s
fËk[ {wrLk þçË ykÔÞku nþu.
æÞkLk Mkðkuo¥k{ Au. æÞkLk Ähðwt yuLkku yÚko
yux÷ku s fu ykÃkýk {Lk{kt rð[khkuLkku su
xÙkrVf ò{ nkuÞ Au yuLku yk½kuÃkkAku fhe Ëuðku.
rð[khkuLkk xku¤kLku ykÃkýu ykÃkýk s Ãkku÷eMk
ÚkELku ÷kXe[kso fheLku nktfe fkZðwt. rð[khkuLkk
fhkur¤ÞkLkkt ò¤ktLku ¾t¾uhe Lkk¾ðkt. yk çkÄwt
«kht¼{kt {kýMku fhðwt Ãkzu. fþwf fhku Aku yuLkku
yÚko yuðku ÚkÞku fu ík{u «ÞíLk fhku Aku. «ÞíLkLkku
yÚko yux÷ku ÚkÞku fu yk Mkns LkÚke. æÞkLk fu
«kÚkoLkk ÷kuneLkk ÷ÞLke su{ Mkns nkuðe
òuEyu. æÞkLk{kt «kht¼{kt {kýMku ÃkkuíkkLkk
{LkLku fþkf Ãkh yufkøkú fhðwt òuEyu. ík{khe
Rü{qŠíkLku ykt¾ Mk{ûk ÷kðeLku yufkøkúíkk MkkÄe
þfkÞ yÚkðk õÞktf s¤Lkkt xeÃkktLkku æðrLk
Mkt¼¤kíkku nkuÞ íkku «kht¼{kt yu æðrLk{kt Ãký
{Lk Ãkhkuðe þfkÞ. yufkøkú Úkðwt yuLkku yÚko s
yux÷ku fu yLkuf{ktÚke Aqxðwt yLku yuf{kt {LkLku
ÂMÚkh fhðwt.
ð»kkuo Ãknu÷kt xÙuLk{kt rËÕne síkku níkku. yuf
ðuÃkkhe {éÞk. æÞkLkLku Mk{Þu yu æÞkLk fhíkk
níkk. {U yu{Lku «&™ ÃkqAâku fu ‘‘ík{u æÞkLk fhku
íÞkhu ík{Lku þwt ÚkkÞ Au ?’’ yu{ýu sðkçk
ykÃÞku fu, ‘‘yk{ íkku fþwt s Lknª Ãký þnuh{kt
f^Þwo nkuÞ yLku {ktz yufkË çku {kýMkLke
yðhsðh nkuÞ yu{ yufkË çku rð[kh Vhfe
òÞ.’’
æÞkLk{kt {Lk rð[khneLk LkÚke nkuíkwt Ãký
rð[khþqLÞ nkuÞ Au, þqLÞíkk s nt{uþkt
Mk¼híkkLku {kxu yðfkþ ykÃku Au. yLku ¾k÷e
nkuÞ íÞkhu s fþwt ytËh MkkÂ¥ðf W{uhkÞ.
fkuE Ãký Ãkt¾e ykt¾ rðLkk òuE þfíkwt
LkÚke yLku Ãkkt¾ rðLkk Qze þfíkwt LkÚke. «kÚkoLkk
yu Ãkkt¾ Au. æÞkLk yu ykt¾ Au. yk Ãkkt¾ yLku
ykt¾Úke s EïhLkk ykfkþLkku yLkw¼ð fhe
þfkÞ.
Mkk¼kh : Í÷f «Þkøk, ÷u. Mkwhuþ Ë÷k÷
V
e «kÚkoLkk yLku æÞkLk e
«kÚkoLkk Eïh ÃkkMku ÃknkU[ðkLke Ãkkt¾ Au yLku æÞkLk EïhLkku Mkkûkkífkh fhðkLke ykt¾ Au

10
økkuhMk ❁
W¥kh«ËuþLke ðíkLke yÁýe{kt ®Mknk
ðku÷eçkku÷ yLku Vqxçkku÷Lke LkuþLk÷ Ã÷uÞh
níke. íkk. 11 yur«÷ 2011Lkk hkus
yÁýe{kt ÃkÈkðíke yuõMk«uMk îkhk ÷¾LkkiÚke
rËÕne sE hne níke. yuLku yuf Lkkufhe {¤e
níke yLku Lkkufhe Ãkh nksh Úkðk {kxu yu
rËÕne sE hne níke. {æÞ{ðøkeoÞ ÃkrhðkhLke
Akufhe nkuðkÚke yu sLkh÷ zççkk{kt {wMkkVhe
fhe hne níke. sLkh÷ zççkk{kt ½wMku÷k fux÷kf
[kuhkuLkwt æÞkLk yÁýe{ktyu Ãknuhu÷k MkkuLkkLkk
[uLk Ãkh Ãkzâwt. [uLk ÷twxððk [kuh{tz¤eyu
«ÞkMk fÞkuo yLku yÁýe{ktyu yuLkku rðhkuÄ
fhíkk [kuhkuyu yÁýe{ktLku [k÷w xÙuLk{ktÚke Lke[u
VUfe ËeÄe. ßÞkhu yÁýe{ktLku xÙuLk{ktÚke çknkh
VUfðk{kt ykðe çkhkçkh yu s Mk{Þu çkkswLkk
xÙuf ÃkhÚke çkeS xÙuLk ÃkMkkh ÚkE. yÁýe{ktLkku
yuf Ãkøk økkuXý MkwÄeLkk Lke[uLkk ¼køkÚke fÃkkE
økÞku yLku çkeò ÃkøkLkk nkzfk çknkh ykðe
økÞk. yÁýe{ktyu {ËË {kxu ¾qçk çkq{ku Ãkkze
Ãký hkºkeLkk ytÄfkh{kt yuLkku yðks ÷kufku
MkwÄe ÃknkU[e s Lknkuíkku þfíkku. yk¾e hkík yu
ÃkezkÚke fýMkíke hne. yÄwhk{kt ÃkqÁt
ykMkÃkkMkÚke fux÷kf ôËhkuyu yÁýe{ktLkk
fÃkkÞu÷k ÃkøkLku ¾kuíkhðkLkwt [k÷wt fÞwO. Mk{økú
hkºke Ëhr{ÞkLk 49 xÙuLk yk xÙuf ÃkhÚke ÃkMkkh
ÚkE Ãký yÁýk{ktLkku yðks xÙuLkLkk yðks{kt
ËçkkE økÞku. Äe{u Äe{u ykt¾u ytÄkhk ykðe
økÞk yLku Ëu¾kíkwt Ãký çktÄ ÚkE økÞwt. Mkðkhu
÷kufkuLkwt æÞkLk Ãkzíkk yuLku LkSfLke nkìÂMÃkx÷{kt
Ëk¾÷ fhðk{kt ykðe. ÷kufku yÁýe{ktLku
÷ELku su nkìÂMÃkx÷{kt ykÔÞk yu nkìÂMÃkx÷{kt
yuLkuMÚkuMkeÞkLke MkwrðÄk Lknkuíke yux÷u zkìõxhku
{wtÍkÞk fu çku¼kLk fÞko ðøkh Mkkhðkh fu{
fhðeú? yÁýe{ktLku Ëu¾kíkwt Lknkuíkwt Ãkhtíkw çkÄwt
Mkkt¼¤e þfíke níke. nsw yuLkwt çkúuELk yuLku
MkkÚk ykÃke hÌkwt níkwt yux÷u yuýu zkìõxhkuLke
ytËhkuytËhLke ðkík Mkkt¼¤eLku fÌkwt, ‘‘ík{u çkÄk
yuLkuMÚkuMkeÞkLke ®[íkk Akuzku yLku su Mkkhðkh
fhðkLke nkuÞ yu [k÷w fhku. {U yíÞkh MkwÄe su
Ãkezk MknLk fhe Au yuLke Mkk{u çkeS çkÄe s
Ãkezk ftE LkÚke {Lku yuLkuMÚkuMkeÞk ykÃÞk ðøkh
s Mkkhðkh ykÃkku.’’ zkìõxhkuyu AkufheLke
®n{ík òuELku ykuÃkhuþLk fhðkLke ®n{ík fhe
yLku yuLkuMÚkuMkeÞk ðøkh yuLkku yuf Ãkøk fkÃke
LkktÏÞku yLku çkeò Ãkøk{kt Mk¤eÞk LkktÏÞk.
yÁýe{ktLku íÞkhçkkË rËÕneLke yuEBMk
nkìÂMÃkx÷{kt Ëk¾÷ fhðk{kt ykðe. çkÄk
fnuíkk níkk fu nðu yk Akufhe SðLk fuðe heíku
rðíkkðþuú? yk¾e StËøke yuLku çkeòLkk Mknkhu
rðíkkððe Ãkzþu. {erzÞkðk¤k Ãký yk fuMkLku
y÷øk heíku hsq fhe hÌkk níkk. [k÷w
xÙuELk{ktÚke yÁýe{kt Ãkkuíku s ykí{níÞk
fhðkLkk RhkËkÚke fqËe Ãkze níke yuðe ðkíkku
ðnuíke ÚkE níke. yk ðkíkkuÚke yÁýe{ktLku {kuxku
Ä¬ku ÷køÞku. yuf íkhVÚke ÷kufkuLke
rLkhkþk¼he ðkíkku yLku çkeS íkhV ¾kuxk
ykûkuÃkkuÚke ÔÞrÚkík ÚkÞu÷e yÁýe{ktyu yu
çkÄkLku szçkkíkkuz sðkçk ykÃkðkLkwt Lk¬e fÞwO.
rLkðuËLk ykÃkeLku fu yu{Lke ðkíkkuLkwt ¾tzLk fheLku
Lknª Ãký shk swËe s heíku. yÁýe{ktLkku yuf
d yzøk {LkLkk {wMkkVhLku rn{k÷Þ Ãký Lkzíkku LkÚke d

økkuhMk ❁
Ãkøk fÃkkE økÞku níkku, çkeò Ãkøk{kt Mk¤eÞk
níkk yLku fhkuzhswLkk ºký nkzfk ¼ktøke økÞk
níkk. yÁýe{kt ÃkkuíkkLkk Ãkøk WÃkh Q¼e hne
þfþu fu fu{ yuLke zkìõxhkuLku þtfk níke.
ykðe ÃkrhÂMÚkrík{kt Ãký nkìÂMÃkx÷Lkk
rçkAkLku Ãkzâk Ãkzâk yÁýe{ktyu yuf MktfÕÃk
fÞkuo. ‘{khu {kWLx yuðhuMx Mkh fhðku Au.’ su
÷kufkuyu yk ðkík Mkkt¼¤e yu çkÄk yÁýe{ktLku
økktze økýðk ÷køÞk. ‘yk AkufheLkwt {øks fk{
fhíkwt çktÄ ÚkE økÞwt ÷køku Au’ yuðwt ÷kufku çkku÷ðk
÷køÞk. yÁýe{ktLku nðu ÷kufkuLke ðkíkku{kt fkuE
hMk Lknkuíkku. yuLku íkku {kºk yuf s ÷ûÞ Ëu¾kíkwt
níkwt, ‘{kWLx yuðhuMx’. 4 {rnLkk çkkË ßÞkhu
yÁýe{ktLku nkìÂMÃkx÷{ktÚke hò {¤e íkku yu
½hu sðkLku çkË÷u MkeÄe s 1984{kt {kWLx
yuðhuMx Mkh fhLkkh çk[uLÿeÃkk÷Lke ½hu
ÃknkU[e. {kWLx yuðhuMx Mkh fhðkLkk ÃkkuíkkLkk
MktfÕÃkLke çk[uLÿeÃkk÷Lku ðkík fhe. ðkík
Mkkt¼¤eLku çk[uLÿeÃkk÷Lke ykt¾ku Ãký ¼eLke
ÚkE økE. yuýu Ône÷[uh{kt çkuXu÷e yÁýe{ktLku
fÌkwt ‘‘çkuxk, íku {LkÚke íkku yuðhuMx Mkh fhe
÷eÄwt s Au. nðu íkkhu {kºk ËwrLkÞkLku yu
çkíkkððkLkwt Au.’’ yÁýe{ktLkk ykí{rðïkMkLku
yuf xufku {éÞku. ½hu ykÔÞk çkkË yÁýe{ktyu
ÃkðoíkkhkunýLke íkk÷e{ ÷uðkLkwt þY fÞwO. yuLkk
{kuxk¼kEyu MkkÚk yLku Mknfkh ykÃÞku.
ÃkðoíkkhkunýLke íkk÷e{ ËhBÞkLk yÁýe{ktLku
¾qçk {w~fu÷e Ãkzu fkhý fu yuf Ãkøk Lkf÷e níkku
yLku çkeò Ãkøk{kt Mk¤eÞk níkk. Ãký nkheLku
çkuMke òÞ íkku yu yÁýe{kt Lkne. yLkuf
Mkt½»kkuoLke ðå[u Ãký yuýu «ÞkMk [k÷w s
hkÏÞk. Ãkqhíke íkk÷e{ ÷E yuýu yuðhuMx Ãkh
sðk {kxuLke ÷kÞfkík fu¤ðe ÷eÄe. nðu
yuðhuMx Mkh fhðkLkku níkku. þkherhf ÿÂ»xyu
MktÃkqýo MðMÚk nkuÞ yuðk ÷kufku Ãký yuðhuMx
Mkh fhðk síkk {]íÞwLku ¼uxâk níkk. ykÚke
ËwrLkÞk{kt fkuELku rðïkMk Lknkuíkku fu yÁýe{kt
yuðhuMx Mkh fhe þfþu. fuBÃk-4 íkhVLke
yu{Lke Þkºkk ð¾íku yuýu hMíkk{kt ½ýe çkÄe
÷kþku òuE. Úkkuze r{rLkxku {kxu yÁýe{kt íÞkt
s yxfe økE çku-ûký Ãkqhíkku yuðku rð[kh Ãký
ykÔÞku fu {khe ykðe nk÷ík Úkþuú! Ãký ÃkAe
íkwhtík s Lkfkhkí{fíkkLku ¾t¾uheLku Lk¬e fÞwO fu
yk ík{k{ {]íÞw Ãkk{u÷k ÷kufku ðíke {khu
yuðhuMx Mkh fhðku Au yLku çkÄkLku yLkkuu¾e
yts÷e ykÃkðe Au. yuðhuMx Mkkð LkSf níkku
íÞkhu s yÁýe{ktLkku ykuÂõMksLk ¾ík{ Úkðk
ykÔÞku MkkÚku hnu÷k {køkoËþofu yÁýe{ktLku
ÃkkAk ð¤e sðkLke Mk÷kn ykÃke Ãký ykx÷uÚke
ÃkkAe ð¤u íkku yu yÁýe{k Lknªú! yLkuf
{w~fu÷eykuLkku Mkk{Lkku fhíkk fhíkk, {]íÞw Mkk{u
çkkÚk ¼ezeLku Ãký yk ¼zðeh Lkkheyu íkk.
21{e {u 2013Lkk hkus {kWLx yuðhuMx Mkh
fheLku nkìÂMÃkx÷Lke ÃkÚkkhe Ãkh òuÞu÷k MkÃkLkkLku
Mkkfkh fÞwO. ÷kufku {kuZk{kt yktøk¤k Lkkt¾e
økÞk. ¼khíkLke yuf Akufheyu yþõÞLku þõÞ
fhe çkíkkÔÞwt yLku fkuE rðf÷ktøku yuðhuMx Mkh
fÞwO nkuÞ yuðe «Úk{ ½xLkkLkwt {kLk {u¤ÔÞwt.
íÞkhçkkË yÁýe{ktyu rðïLkk ík{k{ ô[k
Ãkðoíkku Mkh fheLku ríkhtøkku yu Ãkðoík Ãkh
÷nuhkððkLkku MktfÕÃk fÞkuo yLku Ãkqhku Ãký fÞkuo.
¼khík Mkhfkhu yk þqhðeh ËefheLku ÃkÈ©e
yuðkuzoÚke MkL{kLkeík Ãký fhe.
(yLkwMktÄkLk ÃkkLkk Lkt. 8 WÃkh)

12
økkuhMk ❁
hk»xÙeÞ þkÞh ©e Íðuh[tË {u½kýeyu
su yuf s siLk ÷u¾fLkk siLk ÃkwMíkfLke
«MíkkðLkk ÷¾e Au íku ÷u¾fLkwt Lkk{ Au
‘Mkwþe÷’.
¼e{S¼kE nhSðLkËkMk ‘Mkwþe÷’
(E.Mk. 1888-1961)Lkku sL{ ÷ªçkze{kt
ÚkÞku níkku. yíÞtík çkwrØþk¤e Mkwþe÷
LkkLkÃkýÚke W¥k{ rð[khkuÚke ½zkÞk yLku W¥k{
÷kufkuLkk Mktøk{kt hÌkk. ©e Ä{oMkqrhS
fkþeðk¤kLke «uhýkÚke fkþe sELku ¼ÛÞk yLku
{Lk{kt íku{ýu rð[khe ÷eÄwt fu nwt siLk MkkrníÞLkwt
MksoLk fheþ. økwshkík{kt ykðeLku íku{ýu yk
rð[kh y{÷{kt {qõÞku. íku Mk{Þu íku{Lku
Íðuh[tË {u½kýeLkku Mktøk ÚkÞku. Íðuh[tË
{u½kýeyu LkkUæÞwt Au fu siLkku ÃkkMku fÚkkykuLkku
yËT¼wík Mktøkún Au yLku íkuLku Mkðo«Úk{ ÷kufr«Þ
çkLkkððkLkwt fk{ Mkwþe÷u fÞwO Au.
Mkwþe÷ MkkrníÞ yLku ÃkºkfkhíðLkk ûkuºku
[k÷eMk ð»ko hÌkk. íku{ýu Vq÷Akçk, Mkkihk»xÙ,
fåA fuMkhe, y¾tz ykLktË, ÞwøkÄ{o ðøkuhu
Ãkºkku{kt fk{ fÞwO yLku AuÕ÷u ¼kðLkøkhÚke
«rMkØ Úkíkkt ‘siLk’ MkkókrnfLkk yøkú÷u¾ku
÷¾ðk {ktzâk. yk yøkú÷u¾ku{kt hk»xÙ, Mk{ks
yLku Ä{o {kxu yu{ýu rðþu»k ®[íkLk fÞwO yLku
ÄøkÄøkíke ¼k»kk{kt Mk{ks Mkk{u {qõÞwt. yu{
fnuðkÞ Au fu íku{Lkk yk ÷u¾ku ykÍkËeLkk
Mk{Þ{kt {nkí{k økktÄeS Ãký ðkt[íkk yLku
ÃkMktË fhíkk. Mk¤tøk Ãk[eMk ð»ko MkwÄe siLk
Mkkókrnf{kt ÷¾kÞu÷k ÷u¾ku nsw Ãký
ÃkwMíkfMÚk ÚkÞk LkÚke yu fuðwt fnuðkÞú!
Mkwþe÷u rðþk¤ MkkrníÞMksoLk fÞwO Au.
íku{Lkkt ÷øk¼øk ÃkktºkeMk ÃkwMíkfku{kt RríknkMk,
[rhºk, fÁýkMk¼h fÚkkyku, Ä{ofÚkkyku,
ßÞkurík»kþkMºkLkk økútÚkku yLku yLkwðkËku {wÏÞ Au.
Mkwþe÷Lkkt {n¥ðLkk ÃkwMíkfku{kt ‘ðuhLkku
rðÃkkf’, ‘søkíkþuX’ ðøkuhu yLkuf ÃkwMíkfku Au.
Mkwþe÷ W¥k{ MktþkuÄf Ãký níkk. Ãktrzík
¼økðkLk÷k÷u ¾khðu÷Lkk rþ÷k÷u¾Lkwt MktþkuÄLk
fhu÷wt yLku yu{ fnu÷wt fu yk siLk rþ÷k÷u¾ Au.
rfLíkw íku{ktÚke Úkkuzef ÃktÂõíkyku yMÃkü níke.
Mkwþe÷ ¼k»kkrðËT níkk. íku{ýu ¾khðu÷Lkk
rþ÷k÷u¾Lku Wfu÷ðk {kxu ¾qçk «ÞíLk fÞkuo yLku
íku Mk{Þu ytøkúus MkhfkhLke sYhe ÃkhðkLkøke
{u¤ðeLku Mkwþe÷ yuf {rnLkku íÞkt hkufkÞk,
Ÿ[ku Ãkk÷¾ çkktæÞku yLku r{ºk h¾k÷ËkMk
çkuLkhSLku MkkÚku hk¾eLku yu rþ÷k÷u¾ ðkt[eLku
þwØ ÃkkX íkiÞkh fÞkuo yLku Ãkwhðkh fÞwO fu yk
rþ÷k÷u¾ siLkÄ{o MktçktÄe Au.
Mkwþe÷ ðkíkko÷u¾f íkhefu ¾qçk ¾e÷e
QXâk Au. íku s{kLkk{kt Mkwþe÷Lke ðkíkkoykuLkwt
yLkuÁt ykf»koý níkwt. ðuøkðtíke þi÷e, W¥k{
÷u¾Lk yLku Äkhk«ðkn fÚkLkðkíkkoLku òu{ðtíke
çkLkkðe Ëuíkwt. ‘ðuhLkku rðÃkkf’ yksu Ãký su ðkt[u
Au íkuLkk {Lk{kt Ä{oLkku {{o «økx ÚkkÞ Au.
‘søkíkþuX’ ÃkwMíkf{kt Mkt{uík rþ¾hS rðþu
ÃknkzLkku fçkòu, íku {kxuLkk Vh{kLk ðøkuhu
ykÄkh¼qík rðøkíkku {wÂM÷{ yLku ytøkúus
økútÚk{ktÚke {u¤ðeLku íku{ýu {qfe Au. çktøkk¤ yLku
f þe÷ íkuðwt MksoLk f

økkuhMk ❁
¼khíkLke íku Mk{ÞLke hksfeÞ yLku Mkk{krsf
ÃkrhÂMÚkríkLkwt íku{kt yk÷u¾Lk fÞwO Au. VkhMke
ÃkwMíkf{ktÚke {u¤ðu÷wt yuf rðÄkLk òuðk suðwt Au :
‘{hkXkykuLkk nÕ÷k ÃkAe {eh nçkeçk søkík-
þuXLkk ½h{ktÚke çku fhkuz YrÃkÞk hkufzk ÷E
økÞku. yk ÃkAe Ãký þuX ÃkkMku ½ýwt ÄLk níkwt.’
yk yu s{kLkkLke ðkík Au ßÞkhu YrÃkÞku
økkzkLkk Ãkizk suðku {kuxku níkku.
Mkwþe÷u {hkXe ÃkwMíkf ‘~Þk{[e ykE’Lkku
økwshkíke yLkwðkË ‘nwt yLku {khe çkk’ yu Lkk{u
fhu÷ku.
Mkwþe÷ yksu Ãký {kýðk øk{u íkuðk
÷u¾f Au. íku{Lkkt ÃkwMíkfku yksu íkku {¤íkkt Ãký
LkÚke. íku{Lkk fux÷kf ÃkwMíkfkuLkwt yk[kÞo©e
«ãwBLkMkqrhSLke «uhýkÚke ÃkwLk: «fkþLk ÚkÞwt
Au. Mkwþe÷Lkkt ík{k{ ÃkwMíkfku «økx fhðkt suðkt
Au.
Mkwþe÷ SðLk¼h çkúñ[khe hÌkk.
ykuAk MkkÄLkku{kt MkkËøke¼ÞwO yLku Mktíkku»k¼ÞwO
SðLk SðeLku yu{ýu rðËkÞ ÷eÄe.
¼kðLkøkh{kt ytrík{ Mk{Þ{kt íkuyku
nkìÂMÃkx÷{kt níkk íÞkhu yr¼Òk r{ºk ©e
hrík÷k÷ ËeÃk[tË ËuMkkE {¤ðk ykÔÞk. Mkwþe÷u
fÌkwt : ‘{khk økÞk ÃkAe ‘‘siLk’’Lkk yøkú÷u¾ku
ík{u ÷¾òu.’
hrík÷k÷ ËeÃk[tË ËuMkkEyu íku {kxu ð[Lk
ykÃÞwt fu nwt sYh ÷¾eþ. yk ð[Lk íku{ýu
SðLkLkk ytík MkwÄe ÃkkéÞwt.
siLk Mk{ks ÃkkuíkkLkk MksofkuLku s÷Ëe
¼q÷e òÞ íkuðwt ÷køku Au. su Mk{ks ÃkkuíkkLkk
ði¼ðLku ðeMkhe òÞ Au íku s÷Ëe hktf çkLku Au.
Mkwþe÷ «økríkþe÷ Ãkºkfkh níkk yLku
MksoLkþe÷ MkkrníÞfkh níkk. siLk Ä{oLkk
nkËoLku Mk{SLku íku{ýu ÃkkuíkkLkwt SðLk {nkLk
çkLkkÔÞwt níkwt.
Mkwþe÷Lku yksu ¼÷u ¼q÷e økÞk nkuEyu
Ãký íku{Lkwt rðM{hý fhðwt íku çknw {kuxe ¼q÷
Au. íku{Lkk økútÚkku ÃkwLk: «økx fheLku s íku{Lku
Mkk[e M{hýktsr÷ ykÃke þfkÞ.
Mkk¼kh : ©kðf fÚkkyku(Ãkrh[Þ ÃkwÂMíkfk 1330)
÷u. yk[kÞo ðkíMkÕÞËeÃkMkqheïh
«rík¼kð
ykÃk©e îkhk «økx Úkíkwt ‘økkuhMk’ ©e ykh. yu. {s{wËkh–y{ËkðkË îkhk y{kuLku {¤u÷. íku ðkt[e
¾qçk s ykLktË ÚkÞku. íku{kt y{khe Xkfhþe nkìÂMÃkx÷ íkÚkk fÁýk÷Þ{kt yÃkkíke fuLMkhLke Mkkhðkh ytøkuLkku
÷u¾ ðkt[e ¾qçk s ykLktË ÚkÞku. rðrðÄ «fkhLkk ¿kkLk íkÚkk Mk{ksLku WÃkÞkuøke ÷u¾ku, òýfkhe su{ fu
(1) sL{Úke çknuhk {wtøkk çkk¤fkuLke {Vík Mkkhðkh (2) MkktE [kEÕz MkwÃkh MÃku~Þk÷exe nkìÂMÃkx÷,
hkÞÃkwh (3) {kýMk ykfkþLku yktçkíkku økÞku yu{ yu{ ÄhíkeLkku Lkk hÌkku. WíMkkn ykÃkíkk þçËku, «Mktøkku
íkÚkk rðrðÄ MkhMk ÷u¾ku ðkt[e y{u «¼krðík ÚkÞk Aeyu.
LkkUÄ : y{khe [uhexuçk÷ nkìÂMÃkx÷ Au (Mkw©e sþw{íkeçkuLk þktrík÷k÷ Mkwhíke [uhexuçk÷ sLkh÷
nkìÂMÃkx÷–VkuLk Lkt. 079-26747469, 26742414) ÃkuþLx økheçk ykðu íkku ykuAk¼kðu / ðøkh
ÃkiMku Ãký xÙex{uLx fhe ykÃkðk{kt ykðu Au.) –yrLk÷¼kE þkn

14
økkuhMk ❁
yk yu Mk{ÞLke ðkík Au ßÞkhu
rºk¼wðLkËkMk økßsh ðzkuËhkLke fkì÷us{kt
«kæÞkÃkf níkk. rð¿kkLkþk†{kt yu{Lku ¾qçk hMk
níkku. økwshkík{kt htøk-hkuøkkLk {kxu fkh¾kLkkt
Lkk¾ðk {kxu yu fkuE {kuxe íkfLke hkn òuE
hÌkk níkk. Ëuþ-ÃkhËuþ{kt {ËË {kxu Ãkºk Ãký
÷ÏÞk níkk yLku MkÞkShkðLke Ãký yu{Lku
Mkkhe {ËË níke.
íku{ Aíkkt nsw yu{Lku òuEyu yuðe íkf
{¤íke Lknkuíke. fk{ ©uc níkwt Ãký çknw Lkk{
ÚkÞwt Lknkuíkwt. yuLku yuf íkfLke hkn níke su
yu{Lkwt Lkk{ fhe Ëu, Ãký yu íkf {¤íke Lknkuíke.
nðu çkLÞwt yuðwt fu 1897Lkk ykuõxkuçkh
{rnLkkLke 17{e íkkhe¾u yuf ®nËeyu {wtçkELkk
ykÍkË {uËkLk{kt {qfu÷k {nkhkýe
rðõxkurhÞkLkk çkkð÷kLku zk{h [kuÃkzeLku fk¤wt
{uþ fhe LkkÏÞwt. çku rËðMk çkkË íÞkt s yuf
{kuxku fkÞo¢{ níkku. {nkhkýe rðõxkurhÞkLkk
çkkð÷k Ãkh s òu fk¤kþ [kuÃkzkÞu÷e nkuÞ íkku
yrÄfkheykuLkwt ykðe s çkLku.
yrÄfkheyku Ëkuzíkk ÚkE økÞk.
íkkífkr÷f LkøkhÃkkr÷fkLkk çkknkuþ yuÂLsrLkÞhu
xÃkuoLxkELkÚke yu çkkð÷wt ÄkuE LkkÏÞwt, Ãký
zk{hLke fk¤kþ Lk økE Q÷xkLkwt çkkð÷wt ðÄkhu
zk½kzq½eðk¤wt çkLke økÞwt.
yrÄfkheyku yÄehk ÚkE ËkuzkËkuze fhe
hÌkk níkk. yu{ýu yuf £U[ rLk»ýkíkLke Mk÷kn
÷eÄe. yu{Lke Mk÷kn {wsçk Mkkçkw, MkVo yLku
çkeS òíkòíkLke Mkk{økúeÚke çkkð÷kLku Äkuðk{kt
ykÔÞwt Ãký çkkð÷kLke fk¤kþ Ëqh Lkk ÚkE.
fu{uÞ fheu yuLkk ÃkhLkku zk{h Ëqh Lk ÚkÞku.
nðu fhðwt þwtú? yrÄfkheyku {wtÍkÞk.
y[kLkf fkuEyu Mkhfkhe hMkkÞý ¾kíkkLkk
rð¿kkLkeykuLke {ËË ÷uðkLkku WÃkkÞ Mkq[ÔÞku.
íkkífkr÷f yu rð¿kkLkeykuLku çkku÷kðeLku fk{
MkkUÃkðk{kt ykÔÞwt. rð¿kkLkeykuyu yðLkðk
hMkkÞýkuÚke çkkð÷wt ÄkuÞwt, Ãký çkkð÷wt Qs¤wt
Lkk ÚkÞwt íku Lkk ÚkÞwt. zk{hLke fk¤kþ nðu ðÄkhu
ðhðe ÚkE Ãkze níke.
ykðk yðLkðk «Þkuøk fhðk{kt yuf
rËðMk íkku [kÕÞku økÞku níkku. yrÄfkheykuLku
Vzf ÃkuMke økE níke. òu yk çkkð÷k ÃkhLke
fk¤kþ Ëqh Lknª ÚkkÞ íkku yu{Lke Lkkufhe sðkLke
níke.
yu hkíkkÃkkýeyu hkuE hÌkk níkk íÞkt s
fkuEyu yu{Lku rºk¼wðLkËkMk økßshLkwt Lkk{
Mkq[ÔÞwt. {híkkt õÞk Lknª fhíkkt.
yrÄfkheykuyu íkhík s yu{Lku çkku÷kðeLku fk{
MkkUÃÞwt.
yuf rËðMk{kt yLkuf ÷kufku yu{Lkku
«Þkuøk fhe [qõÞk níkk. nðu yuf s rËðMk
çkkfe hÌkku níkku. rºk¼wðLkËkMk çku ½ze {wtÍkÞk
Ãký ÃkAe íkhík s yu{ýu yu íkf ÍzÃke ÷eÄe.
‘[ku¬Mk nwt yk çkkð÷k ÃkhÚke zk{hLkk
zk½ Ëqh fhe ËEþ.’ yu{ýu ykí{rðïkMkÚke
fÌkwt.
‘yu{ Lknªú! MkkÚku MkkÚku ík{khu yu Ãký
æÞkLk hk¾ðkLkwt Au fu çkkð÷kLku ftE LkwfþkLk Lkk
i zk½ i

økkuhMk ❁
ÚkkÞú!’ yrÄfkheykuyu þhík {qfe.
rºk¼wðLkËkMku yu þhík Mðefkhe ÷eÄe.
yu s ½zeÚke íkuyku fk{u ÷køke økÞk.
ÃkkuíkkLke çkwrØþÂõíkLkku WÃkÞkuøk fhe yu{ýu yuf
s rËðMkLkk xqtfk økk¤k{kt yuf hMkkÞý çkLkkÔÞwt
yu çkkð÷k ÃkhÚke zk{hLkk zk½ yufË{ Ëqh
fhe ËeÄk. çkkð÷kLku shk Ãký LkwfþkLk Lkk ÚkÞwt
yLku yu Lkðk suðwt ÚkE økÞwt. yrÄfkheyku
rºk¼wðLkËkMkLku ¼uxe Ãkzâk. [khu íkhV yu{Lke
«þtMkkLkk Ãkw»Ãkku ðuhkðk ÷køÞkt. ©uc rð¿kkLke
íkhefu íkuykuLkkt ð¾ký Úkðk ÷køÞkt.
yu ÃkAe rºk¼wðLkËkMkLke ÏÞkrík yuðe
«Mkhe fu ÃkAe yuLke MkwøktÄ ËuþLkk Mke{kzkyku
Ãký ðxkðe økE, rºk¼wðLkËkMk økßsh ©uc
økwshkíke rð¿kkLke íkhefu «ÏÞkík ÚkE økÞk.
yk ÏÞkrík yu þuLke ÏÞkrík níkeú? yk
ÏÞkrík níke yu{ýu íkf ÍzÃke yuLke ÏÞkríkú!
çkkfe yu{Lku íkku {nkLk rð¿kkLke Úkðwt níkwt. yuf
LkkLkfzk çkkð÷kLkk zk½ fkZðkLkwt LkkLkwt fk{
Mk{SLku yu{ýu yu Lkk MðefkÞwO nkuík yLku íkf
síke fhe nkuík íkkuú? íkku yu{Lke ÏÞkrík Lkk Úkkík.
Mkkh yu s Au fu ykðLkkhe íkf øk{u íku MðYÃku
ykðu, LkkLke nkuÞ fu {kuxe, yuLku yku¤¾eLku
ÍzÃke ÷ku.
Mkk¼kh : íkf, ÷u. hks¼kMfh
V
Mðefkh fhe ÷ku fu {kuík Au, {kuík ÚkðkLkwt Au.
ßÞkhu ÚkðkLkwt Au íÞkhu Úkþu. þe íkf÷eV Au ?
sL{Lkk Ãknu÷kt ík{u Lk níkk, íkku fktE íkf÷eV
níke ? {kuík ÃkAe Ãký ík{u ÃkkAk Lkrn ÚkE
sþku, íkku þe íkf÷eV ÚkðkLke Au ? suðk sL{Lkk
Ãknu÷k níkk íkuðk s {kuík ÃkAe ÚkE sþku. suðe
Ëþk sL{íkk Ãknu÷kt níke íkuðe s Ëþk {]íÞw
ÃkAe ÚkE sðkLke Au.
þheh íkku hkus {hu Au. þhehLke íkku
«r¢Þk Au {kuík. yk þhehLke Ãkkh yuf
[iíkLÞLke Ëþk Au, Ãkhtíkw íkuLke ¾çkh ykÃkýLku
LkÚke. ík{khku sL{ s ÚkÞku LkÚke ÃkAe ík{kÁt
{kuík fuðe heíku Úkþu ? þhehLkku sL{ ÚkÞku Au,
íkku þhehLkwt {]íÞw Úkþu. ík{kÁt [iíkLÞ ysL{k
yLku y{]íkÄ{ko Au. –ykuþku
Mkk¼kh–ytrík{ Ãkðo, MktÃkkËLk : h{uþ Mkt½ðe
(yLkwMktÄkLk ÃkkLkk Lkt. 40 Lkwt [k÷w)
«rík¼kð
h{ý¼kE sheðk÷kLkwt ‘fMíkwhe’,
h{uþ¼kE ðkMkkýeLkwt ‘÷kðÛÞ’ yLku ykÃkLkwt
‘økkuhMk’ økwshkíkeykuLkk ½uh ½uh ÃknkU[eLku ftEf
ftEf fnuíkwt hnu÷ Au. MkkrníÞLkk Zøk÷k ðå[u
Ãký yk ytfkuLkwt Íhýwt ¾¤¾¤ ðnuíkwt hneLku
òýu fu y{]íkLkku ykMðkË fhkðu Au. yk «MkkË
økýku íkku «MkkË yLku «fkþ økýku íkku «fkþ
yksu Ãký ðnu Au. Mk{wÿ{tÚkLk îkhk híLkku
{¤u÷k íku{ yk ð¾íku Ãký 14 híLkku ykÃkLkk
îkhk «kó ÚkÞk, ykÃkLkk suðe «uhýk, WËkhíkk
yLku fkÞoþi÷e Mkki{kt «økx ÚkkÞ yuðe
þw¼¼kðLkk hk¾eLku «¼wLku «kÚkoLkk fheyu
Aeyu fu ykÃkLkwt yk rLk{o¤ Íhýwt MkËkfk¤
ðnuíkwt hnu.
–Wfk¼kE ð½kMkeÞk–yktçkkðz (WLkk)

16
økkuhMk ❁
Mkk{kLÞ MíkhLkk Mkhuhkþ fne þfkÞ
yuðk yuf Ãkrhðkh{kt sðkLkwt ÚkÞwt. yk Ãkrhðkh
òuzuLkku MktçktÄ ftE Lkðku fu yksfk÷Lkku Lkne–
ðhMkku sqLkku Ãkrh[Þ Ãký {nkLkøkheLke ÔÞMík
®sËøke{kt «íÞûk n¤ðk-{¤ðkLkwt ykuAwt çkLku.
fkuE Mkk{krsf «Mktøku õÞktf {¤e sEyu íÞkhu
y÷ÃkÍ÷Ãk ðkík ÚkkÞ. ¾çkh-ytíkh ÃkqAe
÷Eyu. yk ÃkrhðkhLkwt rLkðkMkMÚkkLk yux÷u yuf
sqLkk ½kxLke ÷ktçke [k÷e{kt AuðkzkLkk çku
ykuhzk. ÃkkA¤Lkku ykuhzku hMkkuzk íkhefu
ðÃkhkÞ. ykøk¤Lkk ykuhzkLku çkuXf¾tz íkhefu
ðkÃkhu. ykðk çkççku ykuhzkLkk Ëhuf ½hku yk
[k÷e{kt ðMku.
su MLkuneLku fk{ «Mktøku nwt {¤ðk økÞku
níkku yu{Lkwt ðÞ ÷øk¼øk Ãkkt[{kt ËkÞfk{kt.
ÃkíLke yLku ºký çkk¤fkuLkku MktMkkh. yk WÃkhktík
½h{kt, ÷øk¼øk Ãkt[kuíkuhu ÃknkU[e [wfu÷k ð]Ø
yLku rLkð]¥k rÃkíkk Ãký ¾hk. {Lku {¤eLku Mknw
hkS ÚkÞkt. ykiÃk[krhf ðkíkku ÚkE. [k-Ãkkýe
ÃkeðkÞk. su fk{Mkh nwt íÞkt økÞku níkku yu fk{Lke
ðkík Ãký ÚkE yLku ÃkAe ðkíkðkík{kt {U Mkns-
¼kðu fÌkwt–‘‘ík{khe yk søÞk nðu sqLke ÚkE
økE Au. yk{uÞ Akufhkyku {kuxk Úkíkkt òÞ Au
yux÷u ík{Lku søkkLke Mktfzkþ Ãký Ãkzíke nþu.’
‘‘Mktfzkþú?’’ Ãku÷k ¼kEyu LkðkE
Ãkk{íkk nkuÞ yu{ fÌkwt. ‘‘Mktfzkþ þkLkeú? yk
çku ykuhzkLkwt ðeÄk suðzwt íkku ½h Au yLku hnuLkkh
y{u A s sý Aeyu, ÃkAe Mktfzkþ þkLkeú?’’
‘‘ík{khe ðkík Mkk[e Au.’’ MLkuneLkk ð]Ø
rÃkíkkyu ÃkkuíkkLkku Mkqh Ãkqhkðíkkt fÌkwt. ‘‘ðíkLk{kt
økk{u ík{u y{kÁt ½h íkku òuÞwt Au. {kuxku zu÷ku
yLku rðþk¤ søkk Au. yu çktÄ yLku yððkÁt
Ãkzâwt Au, yux÷u nwt íkku ½ýeðkh yk Mknw
AkufhkykuLku fnwt Awt fu {Lku nðu Ëuþ{kt síkku
hnuðk Ëku. íÞkt y{khk çkeò fwxwtçkeyku hnu Au,
íÞktÚke {Lku çkuÞ xtf ¼kýwt {¤íkwt hnuþu yLku
{kÁt þheh yk{uÞ MkkÁt Au. ynª ík{Lku MknwLku
søkkLke íktøke Ãkzu Au yLku íkký ðuXðe Ãkzu yu
fhíkkt nwt ðhMk{kt {rnLkku-{kMk ynª hne
sEþ yLku çkkfeLkku Mk{Þ Ëuþ{kt hnwt...’’
‘‘ík{u s fnku ¼kEú!’’ {khk MLkuneyu
VrhÞkË r{r©ík Mkqhu fÌkwt ‘‘çkkÃkwSLke yk ðkík
ftE ðksçke fnuðkÞú? yu{Lku ÃkkuýkuMkku ðhMk
ÚkÞk Au. ¼÷u þheh MkkÁt Au Ãký íÞkt Ãkkhfu
½huÚke su hkux÷ku ykðu yu{kt fktE yu{Lke
ÃkMktËøke Úkkuze nkuÞú? ð¤e õÞkhuf Mkkò{ktËk
ÚkÞk nkuÞ íÞkhu Ëu¾¼k¤ fkuý fhuú? ðu¤k-
fðu¤k ½h{kt yuf÷k nkuÞ yLku ftEf Ãkzâk-
yk¾zâk íkku ÃkkMku fkuý nkuÞú?’’
‘‘yhu çkuxkú!’’ çkkÃkwSyu fÌkwt,
‘‘çkLkðkfk¤ nkuÞ yuLku fkuE hkufe þfíkwt LkÚke
yLku yk{uÞ nðu yk þheh fux÷wt [k÷ðkLkwt
Auú? ík{Lku MknwLku ynª søkkLke íkký íkku Ãkzu s
Au yLku nwt õÞkt ík{khkÚke ftxk¤eLku òô Awtú?’’
‘‘yu ðkík s fhþku Lknª. çkkÃkwSú!’’
ÃkwºkðÄqyu Ãknu÷eðkh [[ko{kt ¼køk ÷eÄku.
‘‘ynª søkkLke íkký Au s õÞktú? YÃkk¤k çku
ykuhzk Au. ð¤e fkuE ykÔÞwt–økÞwt ÃkÚkkhe ÚkE
þfu yuðe øku÷uhe Au. yk [k÷eLkk ¼køk{ktÞ
yufkË sý MkqE hnu yux÷e søkk Au. ÃkAe
ð¤e {w~fu÷e þkLkeú?’’
m Mktfzkþ ! m

økkuhMk ❁
nwt {wøÄ¼kðu yu{Lke yk nkUMkkíkkUMke
Mkkt¼¤e hÌkku níkku. Mkk{kLÞ heíku ykðk
Ãkrhðkhku{kt yk Mktòuøkku{kt su ¼kðLkk ËeXuÞ
LkÚke {¤íke yu ¼kðLkk ynª {qŠík{tík Úkíke
òuELku {Lkku{Lk «MkLLk Úkíkku níkku. Ãký yu ûkýu
{khe Lksh Mkk{u ykðku s yuf çkeòu «Mktøk
íkhðhíkku níkku.
Úkkuzk Mk{Þ Ãknu÷kt {khk yuf r{ºk òuzu
{khu yu{Lkk yuf MLkuneLkk ½hu sðkLkwt ÚkÞwt.
r{ºkLkk MLkuneÚke nwt íkku {wËT÷ Ãkrhr[ík Lknkuíkku
Ãký r{ºk MkkÚku fþuf çknkh sE hÌkku níkku yLku
ðå[u yu{Lku fk{ ÞkË ykÔÞwt yux÷u MLkuneLku ½hu
yu {Lku MkkÚku ÷E økÞk níkk. r{ºku y{khku
ÃkhMÃkh Ãkrh[Þ fhkÔÞku. ½h ¾kMMkwt Mk{]rØLke
Aze Ãkkufkhu yuðwt níkwt. þnuhLkk ÄLkkZâ fnuðkÞ
yuðk rðMíkkh{kt {kuxku çkuXf ¾tz, øku÷uheyku,
VŠLk[h ykx÷wt íkku Ãknu÷e Lkshu s QzeLku ykt¾u
ð¤øku yuðwt níkwt. ½hÄýe Ãkkuíku yuf {kuxe rðËuþe
ftÃkLke{kt Wå[ nkuËuËkh níkk yLku ftÃkLke íkhVÚke
yu{Lku yk rðþk¤ ^÷ux {éÞku níkku. Úkkuzef
ykiÃk[krhf ðkíkku Ãkqhe ÚkÞk ÃkAe {khk r{ºku
yu{Lku ÃkqAâwt–‘‘{Lku íkku yu{ níkwt fu, {kMke nS
hkufkÞk nþu yux÷u yu{Lku {¤kþuú! yu fu{
s÷Ëe ÃkkAkt síkkt hÌkktú?’’
‘‘s÷Ëeú? Lkk huú!’’ Ãku÷k ¼kEyu fÌkwt,
‘‘s÷Ëe ftE LkÚke síkk hÌkk. ¾kMMkku yuf
{rnLkku hkufkÞk níkk.’’
Ãknu÷kt íkku yk ðkíkLkku MktË¼o nwt ftE
Mk{ßÞku Lknkuíkku Ãký ÃkAe {khk r{ºku su ðkík
fne níke yu ynª þYykíkÚke s fnwt íkku yk
{kMke yux÷u Ãku÷k MkßsLkLkk çkkú! rðÄðk níkkt
yLku yuf÷kt s ½hu hnuíkkt níkkt. n{ýkt ykt¾u
{kuríkÞkLkwt fu yuðwt fþwtf ykìÃkhuþLk fhkððkLkwt
níkwt yux÷u ÃkwºkLku ½hu ykÔÞkt níkkt. yk {kMkeLkk
ykìÃkhuþLk rLkr{¥ku ¾çkh fkZðk s {khk r{ºk
ynª ykÔÞk níkk.
‘‘nS ykt¾u Ãkqhe ÁÍ Lk ykðe nkuÞ
yLku çkhkçkh Ëu¾kíkwt Lk nkuÞ íkku õÞktf Ãkze
sðkÞ...’’ r{ºku fÌkwt.
‘‘Lkk...Lkk... yuLke økkuXðý {U fhe s
Au. y{khk ËuþLkk ½hu çkk MkkÚku Mkíkík yuf
Lkkufh çkkE hnu yuðe ÔÞðMÚkk fhe Au. yuLku
Ãkqhk AMMkku YrÃkÞkLkku Ãkøkkh XhkÔÞku Au.’’
¼kEyu {kuxuÚke fÌkwt yLku ÃkAe W{uÞwO, ‘‘yk{uÞ
çkkLku ynª ÍkÍwt øk{u Lknª,. yne Lk {¤u
Vr¤Þwt fu Lk {¤u þuhe. ð¤e ík{u òýku s Aku
fu ynª {khk ^÷ux{kt søkkLkeÞ {w~fu÷e Ãkzu.
çkuÞ AkufhkLke Ãkheûkk LkSf ykðíke nkuÞ
yux÷u yuf ykuhzku yu{Lkku hkufkE òÞ. çkkfe
ðæÞku yk çkuXf ¾tz....yu{kt fkuELku fkuE
yðhsðh [k÷íke nkuÞ. yk{kt çkkLkuÞ Lk Vkðu
yLku y{LkuÞ íkf÷eV Ãkzu yux÷u ÃkAe
ykìÃkhuþLkLkk xktfk suðk ¾ku÷e LkkÏÞk yux÷u
çkk Ëuþ{kt síkk hÌkk. nwt xur÷VkuLk fhíkku hnwt
Awt. þwt ÚkkÞú? {wtçkE økk{{kt íkku søkkLke
Mktfzkþ....ík{u íkku òýku s Aku.’’
r{ºk òýíkk nþu fu Lkne yu nwt òýíkku
LkÚke Ãký nwt òýe [qõÞku níkku fu ynª Mktfzkþ
søkkLke Lknkuíke Ãký {LkLke níke. Ãku÷k çku
ykuhzkLke søkk{kt A sý ðå[u søkkLke
Mktfzkþ Lknkuíke ÷køkíke yLku [kh ykuhzkLke
ðå[u [kh s sý nkuðk Aíkkt søkkLke Mktfzkþ
÷køkíke níke.
Mkk¼kh : MkíÞ íkhV Ëkuhe síkwt yMkíÞ,
÷u. rËLkfh òu»ke

18
økkuhMk ❁
Ërûký ¼khíkLke Þkºkk [k÷w níke. y{u
÷øk¼øk Mkðkhu Mkkzk Ëþ ðkøÞu fwt¼fkuý{TÚke
çkMk îkhk LkeféÞk. y{khu r[ËBçkh{T sðwt Au
¼økðkLk LkxhksLkk ËþoLk fhðk, íku{Lku «ýk{
fhðk íku{Lkwt ÃkqsLk fhðkú! ¼økðkLk LkxhksLkkt
ËþoLk–ÃkqsLk fhe hkºku ÃkkUrz[uhe ÃknkU[ðkLkwt
y{kÁt ykÞkusLk Au.
y{khe çkMk fwt¼fkuý{TÚke r[ËBçkh{TLkk
MkwtËh hMíkk Ãkh MkzMkzkx Ëkuze hne Au.
fkðuheLkk Mk{wÿr{÷LkLkku yk rðMíkkh Au. {kuxe
LkËeyku Mk{wÿLku {¤u íku rðMíkkh V¤ÿwÃk nkuÞ,
yLku íkuÚke íku rðMíkkh ÷e÷e Lkk½uh suðku
hr¤Þk{ýku Ãký nkuÞ s. hMíkkLke çktLku çkksw
Ÿ[k ½u½qh ð]ûkku Au. [khu çkksw zktøkhLkkt
÷e÷ktA{ ¾uíkhku Au, y{u íkr{÷LkkzwLke yk
÷e÷e Lkk½uhLku {kýíkkt {kýíkkt ¼økðkLk
LkxhksLkkt ËþoLk fhðk {kxu r[ËBçkh{TLkk
ykøk{LkLke fu y{khk r[ËBçkh{T ÃknkU[ðkLke
hkn òuEyu Aeyu. y{khk {Lk{kt fux÷kf
«&™ku Auú?
r[ËBçkh{T{kt yuf s çkMk MxkuÃk nþu fu
ðÄwú? ¼økðkLk LkxhksLkk {trËhu sðk {kxu
y{khu õÞk çkMk MxkuÃk Ãkh Qíkhðwtú? yíÞkhu
yk Mk{Þu ¼økðkLk LkxhksLkwt {trËh ¾wÕ÷wt
nþuú? {trËh{kt ËþoLkLkku Mk{Þ þwt nþuú?
{trËh{kt MLkkLk {kxu fkuE ÔÞðMÚkk nþuú?
{trËh{kt ËþoLk fhðk síke ð¾íku y{khku
Mkk{kLk y{u õÞkt {qfe þfeyuú? ËþoLk fÞko
ÃkAe y{Lku yksu ÃkkUrz[uhe sðkLke çkMk {¤e
þfuú?
yk çkÄe rðøkíkku y{khe òý{kt nkuÞ
íkku ykÞkusLk fhðwt Mkh¤ Ãkzu. Mkk{kLÞ heíku
Þkºkk ËhBÞkLk çkMk{kt fu xÙuELk{kt su íku
rðMíkkh{kt hnuíkk MknÞkºkeyku MkkÚku ðkík fheLku
ykÃkýu yk «fkhLkwt {køkoËþoLk {u¤ðe þfeyu
Aeyu. Ãkhtíkw fwt¼fkuý{TÚke r[ËBçkh{T MkwÄeLke
yk çkMk{kt y{khe ¼k»kk Mk{su fkuýú? Lku
y{u fkuLke ¼k»kk Mk{Syuú? çkMk{kt çkuXu÷k
Þkºkeyku yk rðMíkkhLkk íkr{÷ økúk{sLkku Au.
íkr{÷ rMkðkÞ fkuE ¼k»kk òýíkk LkÚke yLku
íkr{÷¼k»kkLkk ðeþufÚke ðÄkhu þçËku nwt òýíkku
LkÚke. ÃkqAðwt fkuLkuú? {køkoËþoLk {¤u fkuLke
ÃkkMkuÚkeú?
{U ykswçkksw çkuXu÷k çku ºký Þkºkeyku
MkkÚku rnLËe-ytøkúuS{kt ðkík fhðk «ÞíLk fÞko.
çkÄkLkku yuf s sðkçk– ‘‘R÷i, R÷i (Lkk, Lkk)
yLku Lkku rnLËe’’ {éÞku. {U ftzõxh MkkÚku ðkík
fhðk «ÞíLk fÞkuo, Ãký ÔÞÚko. íkuLku Ãký rnLËe
fu ytøkúuSLkwt ¿kkLk LkÚke, y{u Ëqh ËqhLkk
Þkºkeyku Aeyu, yLku ynªLke ¼k»kk òýíkk
LkÚke íkÚkk y{khu fktEf {krníkeLke sYh Au,
yux÷wt íkku ykswçkksw çkuXu÷k çkÄk Þkºkeyku
Mk{S økÞk. íkuyku Mkki {ËË fhðk ykíkwh
níkkt. Ãký {ËË þwt fhu yLku fuðe heíku fhuú?
¼k»kk¿kkLkLkk y¼kð{kt {wtÍðý Q¼e
ÚkE þfu, íku {U {khe yLkuf Þkºkk ËhBÞkLk òuÞwt
Au. rðËuþÞkºkk Ëhr{ÞkLk Ãký ykðk yLkw¼ðku
ÚkkÞ Au, Ãkhtíkw yk Mk]rü{kt, «¼whr[ík yk
ËwrLkÞk{kt Mk{MÞkLkwt Mk{kÄkLk Ãký Mk{MÞkLke
q ykríkÚkuÞ q

økkuhMk ❁
rçk÷fw÷ çkksw{kt s nkuÞ Au. Úkkuze Äehs yLku
½ýe ©Øk–yk çku nkuÞ íkku Mk{MÞkLkku Wfu÷ Lk
{¤u íkuðe Mk{MÞk ¼økðkLku h[e s LkÚkeú!
ÃkrhÂMÚkrík òýeLku y{khe çkuXfÚke
ykøk¤Lke çkuXf Ãkh çkuXu÷k yuf çknuLku ÃkkAwt
ð¤eLku y{khe Mkk{u òuÞwt. Ãk[kMk Ãkt[kðLk
ð»koLke ô{h nþu. Mknus ¼eLkku, Ãký Ërûký
¼khík{kt Qs¤ku økýkÞ íkuðku ðkLk Au. fk¤k
MkwtËh [¤fíkk ðk¤Lkku fuþÃkkþ yLku fuþÃkkþ{kt
ðuýe {qfu÷e Au. fÃkk¤{kt {kuxku ¼h¼rhÞku
[ktË÷ku yLku Lkkf{kt MkkuLkkLke xeÃkfe Au. [nuhku
¼ÿ yLku þk÷eLk ÷køÞku. y{khe Mkk{u òuELku
ytøkúuS{kt MkzMkzkx çkku÷ðkLkku «kht¼ fÞkuo.
íku{ýu ÍzÃkÚke yLku Mk[kux heíku y{khk
«&™kuLkk sðkçk ykÃÞk–
‘‘ykÃk Lk®[ík hnku. yíÞkhu {trËhLkk
{wÏÞ îkh çktÄ nþu, Ãký LkkLkwt îkh (çkkhe)
¾wÕ÷wt nþu. yk çkMk çkkhe ÃkkMku s Q¼e
hnuþu. y{u ykÃkLku òý fhþwt. {trËh
ÃkrhMkh{kt rðþk¤ Ãkrðºk fwtz Au, íku{kt MLkkLk
fheLku ykÃk ¼økðkLk LkxhksLkkt ËþoLk fhe
þfþku. çkksw{kt s çkMkMxuLz Au. ykÃkLku
ÃkkUrz[uhe sðkLke yLkuf çkMkku íÞktÚke hkík MkwÄe
{¤íke hnuþu. {kÁt ½h çkkhe ÃkkMkuLkk çkMk
MxkuÃkLke çkksw{kt s Au. y{u ykÃkLku MknkÞ
fheþwt. ykÃk fþe ®[íkk Lk fhþku.’’
íku{Lke MkkiiBÞ yLku {Äwh¼k»kk, íku{Lkk
yr¼øk{{kt íkhðhíke Mkh¤íkk yLku Mkå[kE
{Lku MÃkþeo økÞk. {U íku{Lkku yk¼kh {kLÞku.
ðå[u íkuyku þwØ rnLËe yLku rþü rnLËe{kt Ãký
çkku÷íkkt níkkt.
íku{ýu y{Lku ykð~Þf çkÄe {krníke
ykÃke, yLku r[ËhBçkh{T ÃknkUåÞk ÃkAe Ãký
sYhe {ËËLkwt ykïkMkLk ykÃÞwt, yux÷u y{u
Lk®[ík ÚkÞk. ½xkËkh ð]ûkkuLke ðå[uLkk MkwtËh
hMíkk ÃkhÚke çkMk ÃkMkkh ÚkE hne Au.
Ërûký¼khíkLkk ÷kufku «{ký{kt þktík yLku
MkkisLÞþe÷ Au, yuðku {khku yLkufðkhLkku
yLkw¼ð Au. Ërûký¼khíkLke çkMkku{kt
ÄktÄ÷Ä{k÷ yLku WÃkÿðku çknw ykuAkt nkuÞ Au,
yLku fkÞoûk{íkk ðÄw nkuÞ Au, íku{ Ãký {U òuÞwt
Au. ÷kufkuLkwt ð÷ý Ãký MknkÞf yLku rLkÁÃkÿðe
nkuÞ Au. fwt¼fkuý{TÚke r[ËBçkh{T Ëqh LkÚke.
nðu n{ýkt s çkMk r[ËBçkh{T ÃknkU[þu yuðwt
y{kÁt yLkw{kLk Au. Úkkuzeðkh{kt s y{khe
Mkt¼k¤ hk¾íkkt nkuÞ íku{ íku çknuLku y{Lku fÌkwt,
‘‘nðu çkMk ßÞkt Q¼e hnuþu, íÞkt ykÃkýu
QíkhðkLkwt Au.’’
{Lku yu ðkíkLke LkðkE ÷køke fu
íkr{÷LkkzwLkk yuf ¾qýk{kt ðMku÷k yk LkkLkfzk
r[ËBçkh{T{kt hnuíkk yk çknuLkLkwt ytøkúuS yLku
rnLËe, çktLku ¼k»kk Ãkh ykx÷wt «¼wíð fuðe heíku
ykÔÞwt nþuú? Ãkhtíkw yu «&™ {U íku{Lku ÃkqAâku
Lkrn.
Úkkuzeðkh{kt çkMk Q¼e hne. y{u
Mkk{kLk ÷E Lke[u WíkÞko. {khe MkkÚku {khk çku
MknÞkºke r{ºkku Au. y{u ºkýu Lke[u QíkheLku
ûkýðkh Q¼k hÌkk. [khu çkksw Lksh Lkk¾e.
çkMk {kuxk Ãknku¤k {køko Ãkh yuf ð]ûk Lke[u
Q¼e Auu. yuf çkksw rðþk¤ {trËhLkkt økkuÃkwhku,
Ëeðk÷ yLku rþ¾hku òuE þfkÞ Au. Mkk{u s
{trËh{kt sðkLkwt LkkLkwt îkh Ãký Au. y{u Mk{S

20
økkuhMk ❁
økÞk fu yk s ¼økðkLk LkxhksLkwt {trËh Au,
yLku yk s Au «ðuþ {kxuLke çkkheLkwt îkh. çkMk
hMíkkLke su çkksw Ãkh Q¼e níke íku çkksw Ãkh,
rçk÷fw÷ Mkk{u s yuf {kuxwt {fkLk Au. y{Lku
{køkoËþoLk ykÃkLkkh çknuLk çkMk{ktÚke Lke[u
Qíkhu yux÷u íku{Lku Lk{Mfkh fhe, íku{Lkku
yk¼kh {kLkeLku ÃkAe {trËh{kt sEþwt, íkuðe
y{khe økýíkhe Au.
çknuLk Lke[u QíkÞkO. íku{Lku Lk{Mfkh
fheLku y{u {trËh íkhV sðkLke íkiÞkhe fhe.
çkksw{kt hnu÷k {fkLkLkk îkh íkhV {w¾ fheLku
íku{ýu y{Lku fÌkwt. ‘‘yk s y{kÁt ½h Au.
ykÃk y{khu ½uh ykðku, ykÃkLku {kxu ËþoLkLke
ÔÞðMÚkk Úkþu. ykÃk Lk®[ík hnku’’ íku{Lkk
rLk{tºkýÚke y{Lku LkðkE ÷køke, Ãkhtíkw Mktfku[
Ãký ÚkÞku. yuf †eLkk rLk{tºkýÚke íku{Lku ½uh
sEyu, yLku íku{Lkk Ãkrík, MkkMkw, ðøkuhuLku Lk øk{u
íkkuú? y{u ‘Lk Rík: Lk íkík:’Lke su{ Q¼k hÌkk.
Mkk{u s hnu÷kt íku{Lkk ½hLkk îkh{ktÚke yuf
ykÄuzðÞLkk ÃkwÁ»k çknkh ykÔÞk. íkuyku ÃkkMku
ykÔÞk yux÷u y{khe MkkÚku s çkMk{ktÚke
Qíkhu÷kt y{khk {køkoËþof çknuLku íku{Lkku
Ãkrh[Þ ykÃkíkkt fÌkwt, ‘‘{khk Ãkrík Au’’ y{u
íku{Lku Lk{Mfkh fÞko. íku{ýu Mkk{k Lk{Mfkh
fÞko. ÃkíLkeyu ÃkríkLku íkr{÷¼k»kk{kt fktEf
fÌkwt. y{u Mk{ßÞk Lkrn, Ãkhtíkw {w¾¼kð yLku
ytøk[uük ÃkhÚke Mk{ßÞk fu íkuyku ÃkkuíkkLkk
ÃkríkLku y{khku Ãkrh[Þ ykÃkíkkt nþu. yk
MkßsLk ÃkwÁ»ku Lk{Mfkh fheLku {Lku Mkkð
Mkk[f÷kt ¼kðÚke rLk{tºký ykÃÞwt, ‘‘ykÃk
y{khu ½uh ÃkÄkhðkLke f]Ãkk fhku. ykÃkLku fkuE
fü Lkrn ÚkkÞ. {trËh{kt MLkkLk, ËþoLk, ÃkqsLk
{kxu nwt ykÃkLke MkkÚku ykðeþ.’’
nðu nk-Lkk fhðkLkwt ÃkwÁt ÚkÞwt. y{u ºkýu
r{ºkku [qÃk[kÃk íkuLke ÃkkA¤ [kÕÞk. Ëþ zøk÷kt
[k÷eLku ÃknkU[kÞ yux÷wt LkSf íku{Lkwwt îkh Au.
y{u ½h{kt «ðuþ fÞkuo. y{Lku çknw ykËhÃkqðof
çkuXf ¾tz{kt çkuMkkzâk. yuf çkkh-íkuh ð»koLke
fLÞk Ãkkýe ykÃke økE. íku{Lke Ãkwºke nþu íku{
y{u {kLÞwt. Úkkuze s ðkh{kt fnku Lku çknw
ÍzÃkÚke øk]nÃkíLke fkuVe ÷ELku ykÔÞkt. y{u
fkuVe ÃkeÄe.
y{khu íkku ËþoLkLke Wíkkð¤ níke, yux÷u
{U fÌkwt, ‘‘¼økðkLk LkxhksLkkt ËþoLku sðwt Au’’
¼÷k øk]nMðk{eyu fÌkwt, ‘‘nk, Lkef¤eyu
s Aeyu. nwt MkkÚku ykðwt Awt.’’ íku{ýu y{Lku
MLkkLk {kxu sYhe ð†ku MkkÚku ÷uðkLkwt Mkq[ÔÞwt.
y{u íku{ fÞwO. íku{ýu y{khku çkÄku Mkk{kLk yuf
LkkLke Y{{kt {qfkÔÞku, Y{Lku íkk¤wt {kÞwO, yLku
[kðe {Lku ykÃkðk {kxu nkÚk ÷tçkkÔÞku, {U nkÚk
òuzeLku fÌkwt, ‘‘[kðe {Lku ykÃkðkLke Lk nkuÞ íkk¤wt
{khðkLkwt s Lk nkuÞ. ík{u y{khk Ãkh rðïkMk
{qfku yLku y{u ík{khk Ãkh þtfk hk¾eyu yu
fuðwtú?’’ yk MkßsLk yLku çkwrØ{kLk ÃkwÁ»k {khe
ðkíkLkku {{o íkwhík Ãkk{e økÞk. [kðe íkuýu ÃkkuíkkLkk
Ä{oÃkíLkeLku MkkUÃke. y{u ºkýu Þkºkeyku–
ËþoLkkÚkeoyku íku{Lke ÃkkA¤ ËþoLkkÚkuo LkeféÞk.
ykx÷e ½xLkk ÃkAe Ãký y{Lku yk
Ãkrhðkh fkuý Au, þwt Au, íkuLke òýfkhe {¤e
LkÚke. y{u {kºk yux÷wt s òÛÞwt fu yk MkßsLk
øk]nMðk{eLkwt Lkk{ ðUfxh{ý Au, íku{Lkkt ÃkíLkeLkwt
Lkk{ yu÷B{k Au, yLku íku{Lke LkkLke ËefheLkwt
Lkk{ þw¼÷û{e Au.

økkuhMk ❁
¼økðkLk LkxhksLkk rðþk¤ {trËhLke
[khu çkksw økZ suðe {sçkqík yLku Ÿ[e
Ëeðk÷ku Au. y{u yk økZ suðe Ëeðk÷Lkk yuf
LkkLkk îkh{ktÚke {trËhLkk ÃkrhMkh{kt «ðuþ fÞkuo.
îkhLke ÃkkMku s ÃkkýeLkku Mkhkuðh suðku
yuf rðþk¤ fwtz Au. Ãkkýe MðåA Au.
ðUfxh{ýSyu y{Lku fÌkwt, ‘‘yk Ãkrðºk fwtz
Au. ynª MLkkLk fheLkuu ¼økðkLk LkxhksLkkt
ËþoLk {kxu sðkÞ Au.’’
y{u ð†ku Wíkkhe MLkkLk {kxu fwtzLkk
ÃkøkrÚkÞkt QíkheLku s¤{kt «ðu~Þk. yk ¼÷k
ðUfxh{ýS y{khkt fÃkzkt Mkk[ðíkkt Q¼k
hÌkk. WLkk¤ku Au, Ërûký ¼khíkLkku WLkk¤ku Au.
çkÃkkuhLkku Mk{Þ Au. Äku{Ä¾íkk íkzfk{kt yk
MkßsLk ÃkwÁ»k y{khe Mkuðk-Mkh¼hk {kxu
¾zuÃkøku Q¼k Au. þk {kxu Q¼k nþuú? y{khu
yLku íku{Lku fkuE Lkkíkku MktçktÄ íkku Au Lkrn.
íku{Lkku fkuE MðkÚko Ãký LkÚke. íku{Lke ykx÷e
¼÷kE, íku{Lke yk Mkkð Mkk[wf÷e {ËËLkwt
fkhý þwt nþuú? ¼÷kE, ÃkhkuÃkfkh, MkkisLÞ,
MknkÞ–yk Mkkr¥ðf MktÃkr¥k Au. íku{Lkwt fkuE
fkhý Lk nkuÞ. fkhý íkku ËwüíkkLkwt nkuÞ.
MkkisLÞLkwt ð¤e fkhý þwtú? ¾hkçk çkLkðk {kxu
fktEf fkhý nkuÞ Au. Mkkhk çkLkðk {kxu fkuE
fkhýLke sYh LkÚke. MkkhÃk íkku ykÃkýk
Mð¼kðLkwt Mkns Ãkrhýk{ Au.
MLkkLk fhíke ð¾íku nwt MLkkLkLkk {tºkku
çkku÷íkku níkku, ykÃkýkt yk ðUfxh{ýS {tºk
çkku÷ðk{kt {khe MkkÚku òuzkÞk.
ú ¥¢Ð¢ïçãD¢ }¢²¢ï|¢é±: J
¼¢Ý ª …ïüÎÍ¢¢¼Ý }¢ãïÚ‡¢¢²²ÿ¢„ï JJ
MLkkLk fhe y{u çknkh ykÔÞk. ð†ku
Äkhý fhe ËþoLk {kxu ykøk¤ [kÕÞk. suykuyu
ËrûkýLkk íkeÚkkuoLke Þkºkk fhe nkuÞ íku{Lku
ËrûkýLkkt {trËhkuLke rðþk¤íkkLkku ÏÞk÷ nkuÞ.
ËrûkýLkkt fux÷ktf {trËhku yux÷kt rðþk¤
Au fu çkŠnÃkrh¢{k fheyu íkku rf÷ku{exhÚke Ãký
ðÄkhu [k÷ðwt Ãkzu. y{u ykðks yuf rðþk¤
{trËh{kt ¼økðkLk LkxhksLkkt ËþoLk {kxu
[k÷íkk níkk. {trËhLkk yLkuf f{o[kheyku yLku
ËþoLkkÚkeoyku y{Lku Mkk{k {¤íkk níkk. Mkki çktLku
nkÚk òuzeLku ðUfxh{ýSLku ‘‘ðýf{
(Lk{Mfkh) Mðk{eú!’’ fneLku íku{Lkwt yr¼ðkËLk
fhíkk níkk. [k÷íkkt [k÷íkkt yLkuf ðerÚkfkyku
ÃkMkkh fhíkkt fhíkkt yk¾hu y{u ¼økðkLk
LkxhksLkk ©erðøkún ÃkkMku ÃknkUåÞk.
fkuE {nkLk f¤kfkhLkk yËT¼wík ËþoLk
yLku rðh÷ f÷kfkrhíkkLkwt ynª Ãkrhýk{ Au.
yk {qŠík ¼økðkLk rþðLkwt Lkxhks MðYÃk Au.
Mk{økú çkúñktz ¼økðkLk rþðLkk Lk]íÞ{ktÚke
yr¼ÔÞõík ÚkkÞ Au, Lk]íÞ MðYÃk Au, yLku
yk¾hu Lk]íÞ{kt rð÷eLk ÚkkÞ Au.’’ yk Mkqû{
ËþoLkLku ykÄkhu yk søk«rMkØ {qŠíkLkwt rðÄkLk
ÚkÞwt Au. rþðSLkk nkÚkÃkøkLke ¼trøk{k, íku{Lkk
{w¾Lkku íkktzð-¼kð yLku íku{Lke sxkLkwt WÆtz
rðnhý òuELku ½ze¼h íkku yu{ ÷køku Au fu
òýu {qŠík n{ýkt s ytøk¼tøke çkË÷þu.
y{khk {køkoËþof, MknkÞf yLku
Þs{kLk ðUfxh{ýSyu y{Lku Mk{òÔÞwt fu
Mkk{kLÞ ÷kufku yk {trËhLku LkxhksLkwt {trËh
økýu Au, LkxhksLku ynªLkk «ÄkLk Ëuð
{kLkðk{kt ykðu Au, Ãkhtíkw MkíÞ nfefík swËe s

22
økkuhMk ❁
Au. yk {trËh rþðSLkk ykfkþ®÷økLkwt {trËh
Au, yLku íku MðYÃk s yk {trËhLkk «ÄkLk Ëuðíkk
Au. Ãkhtíkw {trËh{kt õÞktÞ rþð®÷økLkk ËþoLk íkku
Úkíkkt LkÚke. ynª ykfkþ®÷øk Au. ykfkþ íkku
yðfkþ Au. Ãk]Úðe ík¥ðLkk ®÷økLke su{ ykfkþ
ík¥ðLkwt ®÷øk ½ze þfkÞ Lkrn. íkuLkk ËþoLk fhe
þfkÞ Au. yuf ¾k÷e MÚkkLk – yðfkþ Au,
yLku íku MÚkkLk{kt ykfkþ®÷øk MðYÃku ¼økðkLk
rþð rçkhks{kLk Au, íku{ Ãkqòheyku fnu Au.
¼õíkku Mðefkhu Au, ©Øk hk¾u Au, yLku «ýk{
fhu Au. yk MÚkkLkLku Mkqr[ík fhðk {kxu íku MÚkkLk
Ãkh yuf Ãkw»Ãk{k¤k ÷xfíke hk¾ðk{kt ykðu÷
Au. suLkwt fkuE MðYÃk LkÚke íkuðk ykfkþ®÷økLke
Ãkqò fu{ fhðeú? yk{ nkuðkÚke ynª
rþðSLkk Lkxhks MðYÃkLke «ríkck ÚkE Au,
yLku íku MðYÃkLkkt ËþoLk, ÃkqsLk ykrË ÚkkÞ Au.
y{u Ãký ©e ðUfxh{ýS yLku ÃkqòheykuLkk
{køkoËþoLk «{kýu íku{ s fÞwO.
ðutfxh{ýSyu y{Lku yu{ Ãký çkíkkÔÞwt
fu yk {trËh{kt {kºk Lkxhks s LkÚke, Ãkhtíkw
økku®ðËhks (©ef]»ý) Ãký Au y{u íku{Lkk
øk¼oøk]n Mk{ûk økÞk yLku ËþoLk fÞko.
{trËh{kt ykþhu ËkuZuf f÷kf økk¤eLku
y{u ðUfxh{ýSLkk {køkoËþoLk «{kýu íku{Lke
MkkÚku íku{Lku ½uh ÃkkAk ykÔÞk.
y{khe økýíkhe yuðe níke fu nðu y{u
ðUfxh{ýSLku ½uhÚke y{khku Mkk{kLk ÷ELku
çkMk îkhk ÃkkUrz[uhe sðk hðkLkk ÚkEþwt, y{u
íku{Lku ½uh ÃknkUåÞk. çkkhýk{kt yu÷B{k yLku
íku{Lke LkkLke Ëefhe þw¼÷û{e Q¼kt Au–
y{khe ðkx òuELkuú! òýu fu fkuE sLk{
sLk{Lkk MLkune-MktçktÄeLke fu fkuE {kLkLkeÞ
{nu{kLkLke ðkx òuEyu íku{ú! y{u ytËh «ðuþ
fÞkuo. nkÚk òuzeLku yu÷B{kyu y{Lku «kÚkoLkk
fhe, ‘‘nðu ykÃk s{ðk ÃkÄkhku.’’ y{u òuE
hÌkk Aeyu fu yk ðUfxh{ý yLku yk
yu÷B{kLke ¼÷kELkk ð]ûkLku Lkðe Lkðe zk¤eyku
VqxTÞk s fhu Au.
ðutfxh{ýS y{Lku ¼kusLk¾tz{kt Ëkuhe
økÞk, Ërûkýe ZçkLkwt ykr÷þkLk {fkLk Au.
{fkLkLke ðå[u [kuf yLku [khu çkksw ykuhzk Au.
y{u yuf ÃkAe yuf ykuhzkyku{ktÚke ÃkMkkh
Úkíkkt ¼kusLk¾tz{kt «ðu~Þk, MLkkLk íkku n{ýkt
fÞwO Au, {trËh{ktÚke MkeÄk s ykðeyu Aeyu,
yux÷u ¼kusLk Ãknu÷kt yLÞ fkuE rðrÄ nðu
ykð~Þf LkÚke. íkuÚke y{Lku MkeÄk s
¼kusLk¾tz{kt Ëkuhe sðk{kt ykÔÞk.
¼kusLk¾tz{kt [kh MkwtËh ykMkLkku
ÃkkÚkhu÷kt Au. Úkk¤e, ðkxfk, [{[e, s¤Ãkkºk,
çkÄwt MkwtËh yLku ÔÞðÂMÚkík heíku økkuXðu÷wt Au.
y{u ¼kusLkkMkLk Ãkh çkuXk.
yu÷B{k yLku þw¼÷û{eyu ÃkehMkðkLkku
«kht¼ fÞkuo. swËe swËe ºký heíku çkLkkðu÷ku
¼kík–[kh òíkLkk þkf, hMk{, Mkkt¼h,
[xýe–ºký «fkhLkkt Ërûkýe VhMkký Au–
y{Lku Lkk{Lke ¾çkh LkÚke. yu÷B{k yLku
þw¼÷û{eyu y{khe Mk{ûk yLLkfqx håÞku Au fu
þwtú? ¼kusLk fhíkkt fhíkkt {U ðUfxh{ýSLku
ÃkqAâwt, ‘‘yksu ykÃkLku íÞkt fkuE rðþu»k «Mktøk
Auú?’’
íku{ýu ÂM{íkÃkqðof sðkçk ykÃÞku. ‘‘nkú!
yksu y{khu íÞkt çknw {kuxku «Mktøk Au.’’

økkuhMk ❁
{U WíMkwfíkk Ëþkoðe, ‘‘þkuú?’’
íku{ýu Vkuz Ãkkzâku, ‘‘ykÃk y{khu
yktøkýu ÃkÄkÞko, íku fktE LkkLkku MkqLkku «Mktøk Auú?’’
yk ðUfxh{ýS, yk yÒkÃkqýko suðk
yu÷B{k yLku yk íku{Lke LkkLkfze Ëuðe
þw¼÷û{e–yk yk¾k ÃkrhðkhLke ¼÷kE,
MkkisLÞ yLku ykríkÚÞ ¼kðLkkLkk ¼khÚke y{u
Mkkð [økËkE økÞk Aeyu.
¼kusLk ÃkAe y{khk nkÚk {kU
ÄkuðzkÔÞkt, nkÚk {kU ÷qtAðk {kxu LkuÃkfeLk
ykÃÞk. çkuXf¾tz{kt çkuXk. {w¾ðkMk ÷eÄku.
Úkkuze ðkíkku ÃkhÚke y{u òÛÞwt fu ðUfxh{ýS
Wå[fûkkLkk ykE.yu.yuMk. ykìrVMkh Au. fuLÿ
MkhfkhLkk f{o[khe Au. fuLÿeÞ Mkr[ðk÷Þ,
rËÕne{kt íkuyku sðkçkËkhe Mkt¼k¤u Au.
r[ËBçkh{T íku{Lkwt {q¤ ðíkLk Au. çku ºký ð»kuo
yufðkh Úkkuzku Mk{Þ hnuðk {kxu ykðu Au.
Úkkuzeðkh ÃkAe íku{ýu fÌkwt,
‘‘ÃkkUrz[uhe sðkLke çkMkku íkku ykÃkLku hkík
MkwÄe {éÞk fhþu. ynª y{khk ½h{kt Ãkqhíke
ÔÞðMÚkk Au. ykÃk yíÞkhu ykhk{ fhku. Z¤íke
Mkktsu Lkef¤òu yÚkðk ykÃkLku yLkwfq¤ nkuÞ íkku
ynª hkrºk rLkðkMk fhku. íkeÚkoMÚkkLk{kt
hkrºkrLkðkMkLkku {rn{k Au, yLku r[ËBçkh{T
íkeÚkoMÚkkLk íkku Au sú!’
yk MkßsLk ÃkwÁ»kLke ¼÷kELkku Ãkkh
LkÚke, yLku íku{Lke Mkå[kE þtfkíkeík Au, Ãkhtíkw
WÃkfkhLkku ykÚke ðÄw ¼kh MknuðkLke y{khe
þÂõík LkÚke. yu÷B{k yLku þw¼÷û{eLkwt ¼kusLk
nsw çkkfe ÷køku Au, y{u nkÚk òuze, rðLkðýe
fheLkuu hò {køke, yLku íku{ýu Ãký fÌkwt,
‘‘¼÷u, suðe ykÃkLke yLkwfq¤íkk’’
Úkkuzeðkh ÃkAe çkkuÕÞk, ‘‘ÃkkUrz[uheLke
çkMk n{ýkt s ykððe òuEyu.’’
y{u Mkk{kLk ÷ELku çknkh LkeféÞk. yk
¼÷k ÃkrhðkhLkku yk¼kh fu{ {kLkðku íku {Lku
Mk{òíkwt LkÚke, Ãký ykðzík «{kýu ¾qçk
yk¼kh {kLÞku, ykLktË ÔÞõík fÞkuo. y{khku
½ýku Mkk{kLk ºkýuyu {¤eLku Ÿ[fe ÷eÄku.
½hLke Mkk{u s íkku çkMk Úkku¼u Au. ÃkkUrz[uhLke
çkMk ykðu Au, íku{ þw¼÷û{eyu fÌkwt,
ðuUfxh{ýSyu fÌkwt, ‘‘ykÃk y{khu ½uh
ykÔÞk, íkuLkku y{Lku ykLktË Au. y{u ykÃkLkk
yk¼khe Aeyu.’’
yu÷B{kyu çktLku nkÚkLke ðå[u Ãkk÷ð
hk¾e, çktLku nkÚk òuzeLku fÌkwt. ‘‘ykÃkLke Mkuðk{kt
fktE ¾k{e hne nkuÞ íkku ûk{k fhòu.’’
yLku þw¼÷û{e {kºk þh{k¤
ÂM{íkÃkqðof ÃkkuíkkLkk {kíkkrÃkíkkLkk rðÄkLkku{kt
ÃkkuíkkLke Mkt{rík Mkq[ðu Au.
y{u Mkki–y{u ºkýu WÃkfkhðþ rËø{qZ
suðk çkLke økÞk Aeyu.
çkMk ykðe. y{u «ýk{ fhe íku{Lkku Vhe
Vhe yk¼kh {kLÞku. çkMk{kt çkuXk. çkMk WÃkze.
ºkýuyu nkÚk ÷tçkkðe, nkÚk n÷kðe y{Lku
rðËkÞ ykÃke. {U çktLku çkksw «ýk{ fÞko.
s{ýe çkksw ¼økðkLk LkxhksLku yLku zkçke
çkksw ðUfxh{ýSLku, yu÷B{kLku,
þw¼÷û{eLkuú! íku{Lke ¼÷kELkuú! íku{Lkk
MkkisLÞLkuú!
Mkk¼kh : ¼khíkÞkºkkLkk Ãkkðf «Mktøkku,
÷u. ¼kýËuð
V

24
økkuhMk ❁
rMkyk[uLk rn{LkËe ykþhu 5,500 Úke
6,400 {exhLkk (18000 Úke 21000
VexLkk) ÷uð÷u Au yLku ¼khíkLkk rn{«nheyku
íkku Mkhuhkþ 6,000 {exh (20,000 Vex)
Ÿ[u Ãknuhku ¼hu Au. søkíkLke MkkiÚke Ÿ[kEyu
ykðu÷ ÞwØ¼qr{ økýkíkk rMkyk[uLkLkwt nðk{kLk
¼khu Sð÷uý Au. rþÞk¤k{kt ynª (Mkhuhkþ
6,300 {exh ÷uð÷u) íkkÃk{kLk þqLÞ Lke[u
550
MkuÂÕþyMk sux÷wt nkuÞ Au. WLkk¤k{ktÞ
f{Mku f{ þqLÞ Lke[u 200
MkuÂÕþyMk íkku ¾Át,
{kxu íÞkhu Ãký Mktòuøkku fkuÕz Mxkuhus fhíkkt
Mknus Ãký Mkkhk Lkrn. yk fXkuh Mktòuøkku{kt
ð¤e nkzfktLku økk¤e Lkk¾u íkuðku Xtzku ÃkðLk
½ýeðkh f÷kfLkk 160 rf÷ku{exhLkk ðuøku
VqtfkÞ Au. Lke[uÚke ¾eýLkk {køkuo ykðíkku íku
ÍtÍkðkíke ÃkðLk økkºkku rþrÚk÷ fhe Ëu íkuðku
nkuÞ. ½zefðkh Ãknu÷k ðkíkkðhý þktík nkuÞ,
Ãký íÞkh ÃkAe yku®[íkw s yuðwt ðkðkÍkuzwt þY
ÚkkÞ fu ÃkðLkLkku òuhËkh Ä¬ku ÃkðoíkLkk Zku¤kð
ÃkhLkk sðkLkkuLku ¾eý{kt Äfu÷e Ëuú!
rMkyk[uLkLkk Ãknkzku{kt Ãkkfk {fkLkku çkktÄe
þfkíkk LkÚke. yux÷u ykÃkýe [kufeyku{kt Vhs
çkòðíkk sðkLkku íku{s yVMkhkuyu VkEçkhLke
furçkLk{kt íku{s íktçkwyku{kt hnuðwt Ãkzu Au.
yk rð»k{ Mktòuøkku WÃkhktík ðÄw ¾íkhLkkf
íkku Au Ãkkík¤e nðk fu su{kt Ãkqhíkku ykuÂõMksLk
nkuíkku LkÚke. Ãkrhýk{u nèkfèk sðkLkLkwt Ãký
ðsLk Ëh {rnLku ºkýÚke Ãkkt[ rf÷kuøkúk{ sux÷wt
½xíkwt hnu Au. ÷ktçku økk¤u {øks, VuVMkkt yLku
yðÞðku{kt Ãkkýe ¼hkðk {ktzu Au. fkuE ð¾ík
VuVMkk{kt yux÷wt Ãkkýe s{k ÚkE òÞ Au fu òýu
{kýMk Mkhkuðh, ËrhÞk fu LkËe{kt øk¤[fkt
¾kíkku zqçke {Þkuoú! VuVMkkLke ytËh nðkLku çkË÷u
LkÞwO Ãkkýeú! Äkhku fu {kýMk Sðíkku hnu íkku
ïkMkkuåATðkMk ¢{þ: xqtfkÞ Au. Úkqtf økw÷kçke
htøkLkwt yLku Veýðk¤wt Lkef¤u Au. Äku¤u rËðMku
Lksh Mkk{u ÷k÷, ¼qhkt yLku ÷e÷k fwtzk¤k
Ëu¾kÞ Au. ¾kðkLkwt {Lk Úkíkwt LkÚke. økh{køkh{
[kLkku ÃÞk÷ku nkÚk{kt Ãkfzâku nkuÞ íkku yu [k
Ãkeðk {kxu Au yuðwt Ãký MkqÍu Lkrn. fu{ fu
rð[khþÂõík s {he Ãkhðkhu Au. ðÄw yuf ¾íkhku
Au ykí{níÞkLkku, suLku hkufðk {kxu [kufeLkk
{wÏÞ yVMkhu yux÷u fu f{kLzhu Mkíkfo hnuðwt Ãkzu
Au. Ÿze ¾eý ßÞkt nkuÞ íÞktLkk Mkktfzk Ãknkze
{køko Ãkh [k÷íkku sðkLk õÞkhuf SðLk
xqtfkððkLkku «ÞíLk fhu Au. fXkuh nðk{kLkLkkuu ðÄw
ºkkMk ðuXkíkku LkÚke, {kxu h¾u fku’f sðkLkLkwt
hku®sËw ðíkoLk ykðwt þtfkMÃkË sýkÞ fu íkhík
[kufeLkku f{kLzh íkuLku nur÷fkuÃxh îkhk Lke[uLke
Akðýe{kt {kuf÷e ykÃku Au. y÷çk¥k
nur÷fkuÃxh {kxu nðk{kLk òu MkkÁt Lk nkuÞ íkku
Mk¾ík rçk{kh Ãkzu÷k sðkLkLku Ãký {kuf÷e
þfkÞ Lkrn. íkkífkr÷f Mkkhðkh ykÃkðk f÷kfku
økýkíkk nkuÞ íÞkt rËðMkku ðeíke òÞ, yux÷u
ÂMÚkrík ykuh çkøkzu Au.
f{h MkwÄe ¾qtÃke sðkÞ yux÷k rn{{kt
yufuf zøk÷wt ßÞkt yufuf rf÷ku{exh suðzwt
÷køkíkwt nkuÞ íÞkt ykÃkýk sðkLkku ÃkøkÃkk¤k
[k÷eLku hku®sËw ÃkuxÙku®÷øk fuðe heíku fhíkk nþu
yu Mkðk÷ MkwæÄkt ftÃkkhe Aqxkðe Ëu íkuðku Au.
s rðïLkku MkkiÚke rð»k{ {kuh[ku s

økkuhMk ❁
WÃkh ðýoðu÷e MktÏÞkçktÄ {wMkeçkíkku òýu ykuAe
nkuÞ íku{ Ãkku[k rn{ ykuÚku ZtfkÞu÷e crevice/
fkuíkh fE ½zeyu yufkË sðkLkLku øk¤e òÞ yu
ð¤e fkuý òýuú! Mkk{kLÞ ÃknkzkuLke fkuíkh
Lkshu Ëu¾e þfkÞ, Ãký rn{kåAkrËík Ãknkz{kt
íkuLke ¼k¤ ÷køke Lk þfu. Ãkrhýk{u rn{ Ãkh
[k÷íke ðu¤kyu yufuf zøk÷wt Mkkð[uíkeÃkqðof
¼hðwt Ãkzu Au. Aíkkt rMkyk[uLkLke yMktÏÞ AqÃke
crevice/fkuíkhkuyu yks rËLk MkwÄe fux÷kÞ
sðkLkkuLku ÃkkuíkkLkk {kuíkMk{k szçkk{kt Mk{kðe
÷eÄk Au.
rMkyk[uLk{kt Vhs çkòðíkk sðkLkku
íkÚkk yVMkhku {kxu {wMkeçkíkkuLkku ynet ytík
LkÚke. yuf {kuxwt òu¾{ rn{zt¾Lkwt Au, suLkku
¼kuøk ðÄw ykuAe {kºkk{kt íku{Lku çkLkðkLkku ðkhku
ykðu Au. rn{zt¾ frostbiteLku zt¾ þçËLkk
«[r÷ík yÚko òuzu çknw MktçktÄ LkÚke yLku íku
ÔÞkrÄ {kºk rn{ ðzu ÚkkÞ yuðwt Ãký LkÚke. {wÏÞ
sðkçkËkh Ãkrhçk¤ Xtze Au. nðkLkwt W»ýíkk{kLk
00
MkuÂÕþyuMk fhíkkt Lke[wt nkuÞ íÞkhu þkherhf
W»{k ÷ktçkku Mk{Þ ¾wÕ÷e hnuíke íð[k îkhk
Qze síkkt MLkkÞwLkk xeMÞq Úkesðk {ktzu Au. fku»kku
ðå[uLkwt íku{s ytËhLkwt «ðkne ÿÔÞ rn{fýe{kt
VuhðkÞ Au. {kxu íÞkt hõík«ðkn çkhkçkh ðne
þfíkku LkÚke. hõíkðkrnLkeyku{kt ÷kuneLkk Ãký
økêk ò{u Au. LkkfLkwt xuhðwt, yktøk¤e íku{s
ytøkqXk,fkLk, nzÃk[e ðøkuhu ytøkkuLku ðnu÷e
yMkh ÚkkÞ, fu{fu økh{kxku ò¤ðíkwt
ÁrÄhkr¼MkhýLkwt «{ký íÞkt ykuAwt nkuÞ Au.
rn{¾tzLkk «Úk{ r[ö íkhefu þYykík{kt íð[k
÷k÷kþ Ãkfzu Au yLku íÞkhçkkË íÞkt ¼qhkþ
Ãkzíke fk¤e ÚkkÞ Au. ykht¼{kt sýkíke Ãkezk
y{wf Mk{Þ ÃkAe Äe{u Äe{u þBÞk çkkË
yMkhøkúMík ¼køkLkk MLkkÞw òýu ÷kfzkLkk
çkLku÷k nkuÞ íku{ szíkk Äkhý fhu Au. ÷kuneLkk
y¼kðu rx~Þq{kt [uíkLkk hnuíke LkÚke. rx~Þq {he
Ãkhðkhíkkt økúUrøkLk ÚkkÞ Au, su{kt yu rx~Þqðk¤ku
ytøkqXkLkku fu LkkfLkku fu yktøk¤kLkku rLkùuík ¼køk
ytíku fkÃke Lkk¾ðku Ãkzu Au.
yk ËÞksLkf ÂMÚkrík xk¤ðe nkuÞ íkku
rn{¾tzLke yMkh Ähkðíkkt ytøkku{kt
rn{MVrxfkuLku ÍzÃkÚke Ãkeøkk¤ðk {kxu økh{kxku
ykýe ¾kuhðkÞu÷k hõík«ðknLku Vhe MÚkkrÃkík
fhðku òuEyu. Ãkhtíkw yu fk{ ¼khu nkÚkLkk
{kr÷þ îkhk fhðk{kt òu¾{ Au. rn{MVrxfku
Ãkh ykðíkwt Ëçkký Mkqû{ fku»kkuLkk {k¤¾kLku
íkkuze Lkk¾u Au, yux÷u íkuykuLku Vhe [uíkLkðtíkk
çkLkkððkLkku [kLMk hnuíkku LkÚke. {kr÷þLku ÷eÄu
íð[k Ãký Aqxe Ãkze ykðu Au. økh{ Lkrn, Ãký
Lkðþufk Ãkkýe ðzu rn{¾tz Ãkk{u÷k ¼køkLkwt
xuB«u[h ¢{þ: Lkku{o÷ MkÃkkxeyu ÷kððwt íku
çkuMx Mkkhðkh Au. yk{ Aíkkt rMkyk[uLkLke
rn{kåAkrËík [kufeyku{kt íkiLkkík ykÃkýk
sðkLkkuLku Ëh ð¾íku Mk{ÞMkh yuðe Mkkhðkh
ykÃkðkLkwt þõÞ nkuíkwt LkÚke. Ãkrhýk{u yks rËLk
MkwÄe{kt yLkuf sðkLkkuyu íku{s yVMkhkuyu
rn{zt¾Lku ÷eÄu ÃkøkLkk yktøk¤k íku{s ytøkqXk
økw{kÔÞk Au. y{wf sýkLkk fkLk-LkkfLkwt íkçkeçke
rðåAuËLk fhðwt Ãkzâwt Au. yk heíku rðf]ík çkLku÷k
[nuhkLku íÞkhçkkË íkçkeçkkuyu Ã÷kÂMxf Mksohe
ðzu MkwÄkhðku Ãkzâku Au.
fkuÕz Mxkuhus suðk rMkyk[uLk{kt
fwËhíkLkk MkkiÚke ¼ÞkLkf MðYÃkLke ðkík nS
çkkfe Au. yk MðYÃk yux÷u rn{«Ãkkík

26
økkuhMk ❁
avalanche/ yuð÷kLþú! ÃknkzkuLkk Zku¤kð
ÃkhLke ¼u¾zku, ZuVkt, {kxe ðøkuhu yufkyuf Lke[u
íkhV ÄMke ykðu íkuLku ¼qM¾÷Lk /landslide
fnuðkÞ, ßÞkhu Ãknkze Zku¤kð Ãkh s{k ÚkÞu÷wt
sÚÚkkçktÄ rn{ yku®[íkw VMkfeLku íkus økríkyu
÷Mkhðk {ktzu íkuLku rn{«Ãkkík fnu Au. rn{
VMkfe yux÷k {kxu Ãkzu Au fu íku dry/ Mkwfwt nkuÞ
Au–yux÷u fu MðYÃk yuf{ufÚke Mðíktºk yuðk
MVrxfku íkhefuLkwt, Úkesu÷k Lk¬h çkhVLkwt Lkrn.
ykÃkýu íÞkt çkhVøkku¤kLke ÷kheðk¤ku çkLkkðu íku
Aeý suðwt çkkhef nkuÞ Au. MVrxfkuLku ÃkhMÃkh
çkktÄe hk¾íkku (ÚkeSLku íku{Lkwt rMk{u®Lxøk fhe
Lkk¾íkku) ¼us shkÞ Lkrn. ykÚke Ãknkze
Zku¤kðLkk ¾hçk[zk ¼qÃk]cLkwt su ½»koý çkhVLkk
Mkkur÷z ÃkkxzkLku ðhíkkÞ yux÷e {kºkkLkku
yðhkuÄ dry / Mkqfk rn{Lku sýkíkku LkÚke.
Ãkrhýk{u íkuLkku ÃkíkLkðuøk f÷kfLkk 300
rf÷ku{exh MkwÄe ÃknkU[u Au. nuXðkMk{kt hnu÷e
ÔÞÂõíkLku Mk{ÞMkh ¼køke AqxðkLkku [kLMk
fËkÃke {¤íkku LkÚke. rn{Lkk Zøk÷k{kt íku ËxkÞ
Au. nS òu çk[ðwt nkuÞ íkku ûkýðkhLkku Ãký
ð¾ík økw{kÔÞk ðøkh íkuýu þheh{kt nkuÞ yux÷wt
òuh ÷økkðeLku rn{ ¾MkuzeLku çknkh Lkef¤e
ykððwt òuEyu, fu{fu Úkkuze s MkufLzku{kt VkuÁt
rn{ Lk¬h çkhV{kt VuhðkE òÞ Au.
yk íðrhík YÃkktíkhýLkwt fkhý yu fu
ÃkíkLk yøkkWLkk íkÆLk Mkqfk rn{fýku ÃkíkLk
ËhBÞkLk ÃkhMÃkh ÚkÞu÷k Ä»koýLkk ËçkkýLke
W»{kLku ÷eÄu yktrþf heíku Ãkeøk¤u Au.
(rð¿kkLkLkku rLkÞ{ Au fu Ëçkký yLkw¼ðíkku
çkhV Mknusu Ãkeøk¤u yLku íku rLkÞ{u
ykEMkMfu®xøkLke h{íkLku þõÞ çkLkkðe Au).
rn{fýku Vhíku Úkkuzwtf Ãkkýe íkku h[kÞ, Ãkhtíkw
nðkLkwt xuB«u[h íkku Xkh®çkËwLke Lke[u nkuÞ Au.
ykÚke rn{Lkku Zøk MÚkkÞe Úkíkkt s Ãkkýe ÚkeS
çkÄk rn{MVrxfkuLkwt ÃkhMÃkh rMk{u®Lxøk fhe
íku{Lku ðLk-ÃkeMk Lk¬h çkhVLkwt MðYÃk ykÃke Ëu
Au. yk fuË¾kLkwt íkkuzeLku çknkh Lkef¤ðwt fËkrÃk
þõÞ çkLku Lkrn. ynª ÞkË ykÃkðkLkwt fu
ykÃkýk rMkyk[uLk {Úkfu Vuçkúwykhe 3,
2016Lkk hkus ÚkÞu÷k sçkhËMík rn{«Ãkkíku
÷kLMkLkkÞf nLkw{tÚkÃÃkk Mkrník 9 sðkLkkuLku
rn{Lke [kËhu Lke[u Ëkxe ËeÄk níkk.
rMkyk[uLk : rð»k{, ¾[ko¤ yLku ¾wðkhesLkf
yøkkW 2012Lke Mkk÷{kt rMkyk[uLk
¾kíku rn{«ÃkkíkLke nkuLkkhíku 129 ÃkkrfMíkkLke
MkirLkfkuLku ËVLk fÞko íÞkhu ÃkkrfMíkkLk
Mkhfkhu ¼khík Mk{ûk ‘þktrík«Míkkð’ {qõÞku fu
çkLLku Ëuþku rMkyk[uLk{ktÚke ÃkkuíkÃkkuíkkLkk
÷~fhkuLku fkÞ{ {kxu ÃkkAkt ¾U[e ÷u.
ÃkkrfMíkkLkLke Mð¼kðøkík Ëøkkð]r¥k òuíkkt
¼khíkLku rMkyk[uLk AkuzðkLkwt ÃkkuMkkÞ Lkrn.
yux÷u íku fXkuh «kf]ríkf Mktòuøkku{kt Ãký íÞkt
çkkhuÞ {kMk sðkLkkuLku íkiLkkík hk¾u Au. yk
÷~fhe s{kðx ¼khíkLku fux÷e nËu ¼khu Ãkze
hne Au íku swyku–
• rn{«Ãkkík, þqLÞ Lke[u 550
MkurÕþyMk sux÷e Xtze, Úkesu÷k çkhVLkk Lkkswf
yLku íkf÷kËe Ãkz Lke[u fkuíkhku íkÚkk yíÞtík
Ãkkík¤e nðk ðøkuhu òLk÷uðk ¾íkhkykuLku ÷eÄu
Mkeyk[uLk ¾kíku yks MkwÄe{kt ykÃkýu (1984
Úke ÷ELku 2016 MkwÄe{kt) 879 sðkLkku,
yVMkhkuLku økw{kðe [qõÞk Aeyu.

økkuhMk ❁
• rn{Ãknkzku{kt sðkLkkuLku Xtze Mkk{u
hûký {kxu ¾kMk ÞwrLkVku{o R~Þw fhkÞ Au,
su{kt ÃkuLx, sufux, þqÍ, nkÚk{kuò, økkuøkÕMk
ðøkuhuLkku Mk{kðuþ ÚkkÞ Au. yk Ëhuf ykEx{
{kU½eËkx Au. su{ fu ÂMðMk çkLkkðxLkwt sufux
yLku ÃkuLx yLkw¢{u (Yk. 9700Lkwt íkÚkk Yk.
5200Lkwt Au. rVLk÷uLzÚke ykÞkík fhkíkku Úk{o÷
Mkqx Yk. 3500{kt Ãkzu Au, ßÞkhu fuLkurzyLk
rðLz [exh sufuxLkku ¼kð Yk. 2500Lke
ykMkÃkkMk Au. ykuÂMxÙLk ftÃkLkeLkk MLkku þqÍ,
íkuLkk Ãkh ÷køkíkk crampons ¢uBÃkLMk ([k÷íke
ð¾íku çkhV{kt Ãkfz s{kððk þqÍ Lke[u
÷køkíke ÄkíkwLke fktxuËkh Ã÷ux) yLku Exkr÷yLk
þqÍ {kxu ykÃkýe Mkhfkh yLkw¢{u Yk.
6200. Yk. 3800 yLku Yk. 6000 [qfðu
Au. Ãknkze [kufeyku{kt hkºku Mkqíke ðu¤k sðkLkku
su ÂMðMk çkLkkðxLke M÷e®Ãkøk çkuøk ðkÃkhu Au
íkuLkku Ãkzíkh ¼kð Yk. 12000 fhíkk ykuAku
LkÚke. Mkk{økúeLkwt r÷Mx nS ÷ktçkw Au, Ãký
xqtf{kt ðkík yux÷e fu «íÞuf sðkLkLku Xtze Mkk{u
hûký ykÃkLkkhe [esðMíkwyku ÃkkA¤ Mkhfkh
Ãkw»f¤ ¾[o ðuXu Au. rMkyk[uLk{kt Vhs
çkòðíkk sðkLkkuLke MktÏÞk ð¤e çkuÚke yZe
nòhLke ykMkÃkkMk Au. ¾[oLkku yktfzku yu
rnMkkçku fux÷ku {kuxku nþuú!
• W¥kwtøk Ãknkzku{kt ykðu÷e [kufeyku
MkwÄe ¾kÄk¾kuhkfeLkku íku{s fuhkuMkeLkLkkuu ÃkwhðXku
ÃknkU[íkku fhðk{kt Úkíkk {nuLkíkLku íku{s ¾[oLku
íkku Mke{k s LkÚke. ÃkwhðXku Mkki Ãknu÷kt
[tËeøkZÚke rð{kLk{køkuo ÚkkuEMk Lkk{Lkk nðkE
{Úkfu ÃknkU[u Au. yk {kxu ðÃkhkíkk yuLíkkuLkkuð
AN-32 MkwÃkh nhõÞw÷Mk C-130J, RÕÞwrþLk
IL-76/78 suðk ðkníkwf rð{kLkkuLkkt WœÞLkLkku
f÷kfËeX ¾[o yLkw¢{u YrÃkÞk yufuf ÷k¾
íkÚkk Yk. 3,50,000 Au.
• ÚkkuEMkÚke çkÄku ÃkwhðXku Mi-17
nur÷fkuÃxh (Yk. 80,000/«rík f÷kf) íku{s
‘Äúwð’ nur÷fkuÃxh (Yk. 60,000/«ríkf÷kf)
{khVík çkuÍ fuBÃk{kt ÷kððk{kt ykðu yLku
íÞkh ÃkAe íkuLku ‘r[¥kk’{kt ÷kËe su íku [kufeyu
ÃknkU[kze ËuðkÞ Au. yk fkÞo Ãký ¼khu fXeLk
Au íku{ ¾[ko¤ Au. Ëk.ík. Ãknkze [kufeyu 20
÷exh fuhkuMkeLkLkku yuf fuhçkku (surhfuLk)
ÃknkU[kzðk{kt ‘r[¥kk’Lke yuf ^÷kEx ykÃkýLku
Yk. 40000Lke Ãkzu Au.
• yk heíku {k÷Mkk{kLkLkk xÙkLMkÃkkuxuoþLk
ÃkkA¤ Úkíkk ¾[oLkku nS Mkkhe heíku Ãkrh[Þ
{u¤ððku nkuÞ íkku ðkt[ku : sðkLkkuLku ¼kusLk{kt
su hkux÷e {¤u íkuLkwt {qÕÞ yk{ íkku Yk. 2 fhíkkt
ðÄw LkÚke, Ãký sðkLk íkuLkku fkur¤Þku ¼hu yu
Ãknu÷kt [tËeøkZÚke Auf [kufe MkwÄe ½ôLkku ykxku
÷kððk{kt rð{kLkkuyu íku{s nur÷fkuÃxhkuyu
¼hu÷kt WœÞLkkuLku æÞkLk{kt ÷ku íkku «íÞuf
hkux÷eLkwt Ãkzíkh {qÕÞ Yk. 200 çkuMku Au.
• rMkyk[uLk ûkuºkLku Ä{Ä{íkwt hk¾ðk{ktt
xktfýeÚke {ktzeLku íkkuÃkøkku¤k MkwÄeLke ík{k{
ykEx{ku æÞkLk{kt ÷ku íkku ¼khík Mkhfkh
hkusLkk Yk. 6.8 fhkuz ¾[o ðuXu Au–MkufLzLkk
Yk. 800Lkkuú!
¾wðkheLkk íku{s ¾[oLkk yktfzk ðktåÞk
ÃkAe Mknusu {Lk{kt rð[kh ykðu fu
rn{Ãknkzku{kt fwËhíke ykVíkku ðå[u yíÞkh
MkwÄe{kt ¼khíkLkk MkUfzku sðkLkkuLkku ¼kuøk ÷uðkE

28
økkuhMk ❁
[qõÞku Au yLku Ãkw»f¤ ¾[o ykÃkýu ðuXe hÌkk
Aeyu. nS ykÃkýu çkeò fux÷k sðkLkkuLke
yknwrík ykÃkeþwtú? nS fux÷ku ¾[o fhíkk
hneþwtú? ð¤e 1984Úke rMkyk[uLkLkwt h¾kuÃkwt
fhðk{kt Ãkw»f¤ ¾[o íku{s ¾wðkhe ðuXâk Aíkkt
çkË÷k{kt ykÃkýu rMkyk[uLk{kt ÃkkrfMíkkLk
nMíkfLkku fux÷ku «Ëuþ {u¤ðe ÷uðk{kt MkV¤
ÚkÞkú? yufkË $[ Ãký Lkrnú! íkku ÃkAe ßÞkt
fËe fkuE Ãký «fkhLkkt ÷~fhe A{f÷kt
yLkw¼ðkíkkt LkÚke íku rMkyk[uLkLkk Ãknkzku{kt
yk¾hu ykÃkýk sðkLkkuLku òLkLkk òu¾{ ðå[u
íkiLkkík þk {kxu hk¾ðk òuEyu.
rMkyk[uLk {kuh[ku ¼khík
fu{ Akuze þfu Lkrn ?
ík{k{ Mkðk÷ku rð[kh {køke ÷u íkuðk Au.
yk{ Aíkkt yuf Lk¬h ðkMíkrðfíkkLku çkË÷e
þfkÞ íku{ LkÚke–yLku ðkMíkrðfíkk yu fu
Mk¥kkLke su{ þktrík Ãký nt{uþk çktËqfLke
Lkk¤{ktÚke «økx ÚkkÞ Au. ð¤e rMkyk[uLkLku
÷køkuð¤øku Au íÞkt MkwÄe {níð yu ðkíkLkwt LkÚke
fu ¼khíku Ëw~{LkLkku fux÷ku ¼kiøkkur÷f «Ëuþ
{u¤ÔÞku, çk÷fu yrøkú{ {wÆku yu Au fu ¼khíku
fux÷ku «Ëuþ Ëw~{LkkuLkk nkÚk{kt síkk çk[kðe
÷eÄku. Ãkkf. fçkòLkk fk~{eh yLku yõMkkE
[eLk ðå[u rMkyk[uLkLkku «Ëuþ çkVh ÍkuLk Au.
yøkh íkku yu{ fnku fu heíkMkhLke Vk[h Au,
suýu Ãkkf ÷~fhLku ÷Æk¾{kt «ðuþíkwt hkufe hkÏÞwt
Au. Vk[h h¾u Lkef¤e òÞ íkku ÃkkrfMíkkLk íkuLkwt
÷~fh ÷Æk¾Lke Lkwçkúk ¾eý{kt WíkkheLku íÞkt
òuíkòuíkk{kt fçkòu s{kðe ÷u. ÃkkxLkøkh
÷unLkku ðkhku Ãký ðnu÷ku {kuzku ykðu.
yk{ ÷øk¼øk 86,000 [kuhMk
rf÷ku{exh ÷Æk¾Lke MkwhûkkLkku çkÄku Ëkhku{Ëkh
rMkyk[uLk{kt íkiLkkík ykÃkýk sðkLkkuLkk rþhu Au.
‘MkkðÄkLke nxe, íkku Ëw½oxLkk ½xe’ yu òýeíkwt
ðkõÞ rMkyk[uLkLkk fuMk{kt rVx çkuMku Au. yk
ðkõÞLkku «uÂõxf÷ Ãkh[ku ð¤e ykÃkýu
1999{kt {u¤ðe [qõÞk Aeyu fu ßÞkhu
fkhrøk÷, ÿkMk yLku çkxkr÷fLke W¥kwtøk
[kufeyku{kt íkiLkkík ¼khíkeÞ sðkLkku ykfhk
rþÞk¤kÚke çk[ðk íku{Lke [kufeyku íkSLku Lke[u
Qíkhe ykÔÞk. ¾k÷e Ãkzu÷e [kufeyku{kt íÞkhu
Ãkkf. MkirLkfkuyu fçkòu s{kðe ËeÄku yLku Auðxu
72 rËðMk ÷ktçkw ÞwØ ¾u÷eLku (yLku 527
sðkLkkuLku økw{kðeLku) ¼khíku yu ík{k{ [kufeyku
ÃkkAe {u¤ðe.
rMkyk[uLk íku{s íkuLke W¥kh-Ãkqðuo
fkhkfkuh{ ûkuºk{kt ykÃkýLku ÃkkrfMíkkLk sux÷ku
¾íkhku Au yux÷ku [eLkLkku Ãký Au. yuf nfefík
ynª LkkUÄðe hne fu 1950{kt [eLku
fkhkfkuh{ ûkuºk{kt ¼khík¼qr{ MkkUMkhðkU
1200 rf÷ku{exh ÷ktçkku {køko çkktæÞku níkku
yLku rËÕne MkhfkhLku íku ðkíkLke øktÄ MkwæÄkt
ykðe Lknkuíke. Äkuhe{køko ðzu ÃkkrfMíkkLkLku (Ãkkf
nMíkf fk~{ehLku) [eLk MkkÚku òuze Ëuðk {køkíke
çke®søk MkhfkhLke øknuhe [k÷ rðþu ¼khíkLku
òý ÚkE íÞkh ÃkAe rMkyk[uLkLkk íku{s
fkhfkuh{Lkk {kuh[u ÷~fhe LkkfkçktËe h[e
ËuðkLkku rLkýoÞ ÷uðk{kt ykÔÞku.
yk nfefíkLku fuLÿ{kt hk¾e nðu yu
rð[khku fu A ËkÞfk Ãknu÷kt MkkBÞðkËe [eLku
sB{w-fk~{eh hkßÞLke W¥kh-Ãkqðuo LkÄrýÞkíke

økkuhMk ❁
¼khík¼qr{{kt hMíkk çkktæÞk, íkku yksLkwt
rðMíkkhðkËe [eLk Äkhu íkku íÞkt þwt Lk fhe þfuú?
[eLk ÃkkuíkkLkk ¼kiøkkur÷f Mke{kzk çkÄe rËþk{kt
ðÄkhe hÌkwt Au yLku yk{ fhðk síkk ¼khík
Mkrník çkkðeMk Ëuþku MkkÚku MknËe rð¾ðkËu Ãkzâwt
Au. Ãkhtíkw rð¾ðkËkuLke çke®søk MkhfkhLku Ãkze
LkÚke. ËkËkøkeheLkk Äkuhýu íku ÃkkuíkkLke
rðMíkkhðkËe «ð]r¥k [k÷w hk¾u Au, suLkku
íkksuíkhLkkt ð»kkuoLkku yuf Ëk¾÷ku swyku :
Ërûký [eLke Mk{wÿ{kt ¾rLks íku÷Úke
Mk{]Ø ðqze xkÃkw Ãkh íkkEðkLk yLku rðyuíkLkk{
ð»kkuo ÚkÞu ÃkkuíkkLke {kr÷fe síkkðe hÌkk Au.
çkeS íkhV [eLk ðqze xkÃkwLku ÃkkuíkkLkku ¼kiøkkur÷f
«Ëuþ økýkðíkwt ykÔÞwt Au. ºkýuÞ Ëuþku ðå[u ðqze
xkÃkwLku ÷ELku hksfeÞ ¾xhkøk ½ýkt ð»kkuo
[kÕÞku. yk¾hu Vuçkúwykhe 17, 2016Lkk hkus
çke®søk Mkhfkhu yu xkÃkw Ãkh rð{kLkrðhkuÄe
r{MkkE÷kuLke s{kðx fheu ¾xhkøkLkku fkÞ{e
‘rLkðuzku’ ykýe ËeÄku. ÃkíÞwtú! íkkEðkLkLke fu
rðyuíkLkk{Lke nðu þe {ò÷ fu ðqze xkÃkwLkk {wÆu
[eLke zÙuøkLk MkkÚku íku çkkÚk ¼ezuú?
AuÕ÷u rMkyk[uLk–fkhkfkuh{ ûkuºkLku Vhe
[[koLkk VkufMk{kt ÷kðeyu. yõMkkE [eLkLku
Ãkkf nMíkf fk~{ehLkk røk÷røkx MkkÚku òuzíkku
10 {exh Ãknku¤ku Äkuhe{køko nk÷ çke®søk
Mkhfkh Yk. 750 fhkuzLkk ¾[uo 30 {exhLkku
çkLkkðe hne Au. [eLkLke rðMíkkhðkËe Lkerík
òuíkkt MÃkü ðkík Au fu rMkyk[uLk–fkhkfkuh{
ûkuºk{kt [eLk ðnu÷wt {kuzwt íkuLke ÷~fhe økríkrðrÄ
ðÄkhðkLkwt Au. yk íkhV ÃkkrfMíkkLk (ðkÞk
rMkyk[uLk) ÷Æk¾{kt ÃkuMkkhku fhðk ík÷ÃkkÃkz
Au. ykðk ð¾íku ykÃkýk sðkLkku ÷ku¾tze
Ëeðk÷ çkLkeLku rMkyk[uLkLkk {kuh[u Q¼k nkuÞ
íÞkhu yu Ëeðk÷ ¾Mkuze ËuðkLke íkku ðkík ¼q÷e
òð, íku{kt Vktfwt MkwØkt Ãkzðwt Lk òuEyu.
rMkyk[uLk{kt íkiLkkík sðkLkku {kxu òLkLkwt
òu¾{ yksu Ãký Au. yk{ Aíkkt
VhsÃkk÷LkLke íku{s ðíkLkÃkhMíkeLke ðkík ykðu
íÞkt yuðwt òu¾{ íku{Lku {Lk økkiý Au. rMkyk[uLk
rn{ÃknkzkuLkk rð»k{ {kuh[u íkuyku rËðMk-hkík
¾zuÃkøku ykÃkýe MkhnËLkwt h¾kuÃkwt fhu Au.
MkknMk, þkiÞo, ðíkLkÃkhMíke, VhsÃkk÷Lk, rLk»Xk
ðøkuhu þçËkuLkkt íkuyku Sðtík WËknhýku Au.
økeíkkLkwt Ãku÷wt økkuÕzLk Mkqºk ‘f{oýuðkrÄfkhMíku {k
V÷u»kw fËk[Lk’ íku{Lkku SðLk{tºk Au, suLku
y{÷{kt {qfe hkusuhkus íkuyku (rn{Ãknkzku{kt
MkhnËe [kufeÃknuhkLkwt yíÞtík füËkÞf) f{o
fhu Au yLku çkË÷k{kt V¤Lke (Lkk{Lke Þk
ÏÞkríkLke) shkMkh¾eÞu yÃkuûkk hk¾íkk LkÚke.
rLk:MðkÚko f{o su ËuþðkMkeyku {kxu fhu Au íku{Lku
íkuyku «íÞûk yku¤¾íkk LkÚke íku{ yu
f{oÞkuøkeykuÚke ËuþðkMkeyku Mkkð yòý Au.
Ãkrhýk{u rMkyk[uLk MkhnËu õÞku sðkLk þe
fk{økehe çkòðu Au, õÞkt «fkhLke íkf÷eVkuLkku
hku®sËku Mkk{Lkku fhu Au, ÃkrhðkhÚke MkUfzku Þk
nòhku rf÷ku{exh Auxu Mkkð yuf÷kyxq÷k
hnuðkLkwt íkuLku fux÷wt ðMk{wt ÷køku Au, þkherhf
WÃkhktík {kLkrMkf heíku Ãký íkuLke fuxfux÷e
fMkkuxeyku ÷uðkÞ Au ðøkuhu çkkçkíkkuÚke ËuþLke
Mkhuhkþ «ò ÷økehu ðkfuV LkÚke.
yk ík{k{ çkkçkíkku rðþu {U yøkkô
MkkÁt yuðwt ðktåÞwt níkwt. {khk ¿kkLk-rð¿kkLkLkk

30
økkuhMk ❁
{wtçkEÚke çkUøk÷kuh síke ‘WËÞLk
yuõûk«uMk’ xÙuLk{kt rxfex [ufh rxfex [uf fhe
hÌkku níkku. yuf zççkk{kt ÷øk¼øk 13-14
ð»koLke Akufhe MkexLkk Lke[uLkk ¼køku AwÃkkE
níke. rxfex [ufhLkwt æÞkLk yk Akufhe WÃkh
Ãkzâwt yux÷u AkufheLku Mkex Lke[uÚke çknkh
Lkef¤ðkLkwt fÌkwt. Akufhe øk¼hkíkk øk¼hkíkk
Q¼e ÚkE. ¼ÞLku fkhýu yuLkwt þheh ÄúwS hÌkwt
níkwt. xe.Mke.yu ÃkqAâwt, ‘‘Lke[u AwÃkkELku fu{
çkuXe níkeú? íkkhe rxfex çkíkkð.’’ Akufheyu
ykt¾ku{kt yktMkw MkkÚku fÌkwt, ‘‘{khe ÃkkMku rxfex
LkÚke.’’ xe.Mke. økwMMku ÚkÞku yLku fÌkwt. ‘‘ykðkLku
ykðk r¼¾kheyku [kÕÞk ykðu Au çkÄk {Vík
{wMkkVhe fhðk {kxu. íkLku huÕðu Ãkku÷eMkLkk
nðk÷u fhe Ëuðe òuEyu Ãký íkwt Akufhe Au
yux÷u sðk Ëô Awt. ykøk¤Lkk MxuþLk Ãkh yk
xÙuLk{ktÚke Lke[u Wíkhe ssu.’’ xÙuLk{kt {wMkkVhe
fhLkkh yuf yòýe {rn÷k AkufheLke {ËËu
ykðe. yu{ýu xe.Mke.Lku fÌktwt, ‘‘¼kE ykx÷e
LkkLke Akufhe yòÛÞk MxuþLk Ãkh WíkheLku õÞkt
sþuú? yuf fk{ fhku, Ëtz MkkÚkuLke su ftE hf{
Úkíke nkuÞ íku {Lku sýkðku yux÷u nwt ¼he ykÃkwt
yLku ík{u fkÞËuMkhLke ÃknkU[ ykÃke Ëku.’’
{rn÷kyu AkufheLku ÃkqAâwt, ‘‘çkuxk, ®[íkk Lk fh,
íkkhu õÞkt sðkLkwt Au yu fnu yux÷u nwt íkLku íÞktLke
rxfex yÃkkðe Ëô.’’ Akufheyu fÌkwt, ‘‘{Lku yu
s ¾çkh LkÚke fu {khu õÞkt sðkLkwt Auú!’’
{rn÷kyu xe.Mke.Lku fÌkwt, ‘‘¼kE, yk
Akufhe {kxu çkUøk÷kuhLke rxfex s ykÃke Ëku.
xÙuLkLkku AuÕ÷ku MxkuÃk çkUøk÷kuh s Au yux÷u
z ÞkuøÞ søÞkyu ðkðu÷wt WøÞk ðøkh hnu s Lknª z
AkufheLku ðå[u ßÞkt Wíkhðwt nþu íÞkt Wíkhe
sþu.’’ hMíkk{kt Akufheyu {k suðe ÷køkíke yk
{rn÷k MkkÚku rË÷ ¾ku÷eLku ðkíkku fhe. Akufheyu
fÌkwt, ‘‘{kÁt Lkk{ r[ºkk Au. nwt LkkLkk økk{zk{kt
hnwt Awt. {khk rÃkíkkS fw÷e íkhefu fk{ fhíkk
níkk. {khk sL{ ð¾íku s {khe {kíkk {]íÞw
Ãkk{e ykÚke rÃkíkkSyu çkeò ÷øLk fÞko. Lkðe
ykðu÷e {kíkkyu Mk{Þktíkhu çku AkufhkykuLku
sL{ ykÃÞku yux÷u {Lku çku ¼kEyku {éÞk Ãký
Lkðe {k {Lku Mkk[ðíke Lknkuíke. Úkkuzk {rnLkk
Ãknu÷k {khk rÃkíkkSLkwt Ãký yðMkkLk ÚkÞwt. ÃkAe
íkku {B{e {khíke yLku s{ðk Ãký Lk Ëuíke. {Lku
{ËË fhLkkh çkeswt fkuE Lknkuíkwt yux÷u nwt ½h
AkuzeLku Lkef¤e økE Awt.’’ AkufheLke ðkíkku
Mkkt¼¤eLku {rn÷k øk¤øk¤e ÚkE økE. {rn÷k
r[ºkkLku ÷ELku çkUøk÷kuh ykðe yLku çkUøk÷kuhLke
yuf MktMÚkk{kt {qfe ykðe.AkufheLkk hnuðk yLku
s{ðkLke çkÄe s ÔÞðMÚkk yk {rn÷kyu fhe
ykÃke. yk WÃkhktík yuLkk yÇÞkMkLke ÔÞðMÚkk
Ãký yk {rn÷kyu fhe ykÃke yLku ík{k{ ¾[o
yu{ýu WÃkkze ÷eÄku. {rn÷k õÞkhuf õÞkhuf
yk AkufheLku {¤ðk {kxu Ãký síke Ãkhtíkw
fk{Lke yrík ÔÞMíkíkkLku ÷eÄu {w÷kfkíkku ½xíke
økE. õÞkhuf VkuLk Ãkh íkku õÞkhuf R{uR÷ îkhk
ðkíkr[ík Úkíke hnuíke.
y{wf ð»kkuo ÃkAe Ãku÷e {rn÷kLku yuf
÷uõ[h ykÃkðk {kxu y{urhfkLkk
MkkLk£ktrMkMkfku{kt sðkLkwt ÚkÞwt. yk {rn÷k su
nkux÷Lkk nkì÷{kt fkÞo¢{ níkku yu nkux÷{kt s
hkufkÞk níkk. fkÞo¢{ Ãkqhku ÚkÞk çkkË nkuxu÷Úke

økkuhMk ❁
Lkef¤íke ð¾íku ßÞkhu yk {rn÷k nkuxu÷Lkk
heMkuÃþLk fkWLxh Ãkh yu{Lkwt çke÷ ¼hðk {kxu
ykÔÞk íÞkhu heMkuÃMkLk fkWLxh Ãkh çkuXu÷e
ÔÞÂõíkyu fÌkwt ‘‘{uz{, ykÃkLkwt çke÷ ¼hÃkkE
ÚkE økÞwt Au.’’ {rn÷kLku ykùÞo ÚkÞwt. ynª
y{urhfk{kt {kÁt çke÷ ¼hLkkh fkuý Auú?
heMkuÃMkrLkMxu fÌkwt. ‘‘{uz{, ík{khe ÃkkA¤ su
fÃk÷ Q¼wt Au yu{ýu s ík{kÁt rçk÷ ¼hÃkkE
fhe ykÃÞwt Au.’’ {rn÷kyu ÃkkA¤ VheLku òuÞwt
íkku yuf ¾qçkMkqhík ËtÃkrík W¼wt níkwt. {rn÷k
Mkk{u Q¼u÷e †eLku yku¤¾e økE yLku çkku÷e,
‘‘r[ºkk, íkwt ynªÞkú?’’ ¾qçkMkwhík Þwðíkeyu
nMkíkk nMkíkk fÌkwt, ‘‘ykÃkLke {nuhçkkLkeÚke s
yuf yLkkÚk Akufhe yksu y{urhfk ÃknkU[e økE
yLku nwt y{urhfk ykðeLku s MÚkkÞe ÚkE økE.
ynªLkk yuf Þwðf MkkÚku ÷øLk fhe ÷eÄk.’’
{rn÷k r[ºkkLku ¼uxe yLku fÌkwt, ‘‘Ãký íku
nkux÷Lkwt rçk÷ [qfÔÞwt yu ÞkuøÞ LkÚke.’’ r[ºkkyu
fÌkwt, ‘‘{uz{, yk çke÷Lke hf{ {wtçkEÚke
çkUøk÷kuhLke huÕðu rxfexLke Mkk{u Mkkð íkwåA Au.’’
yuf yLkkÚk AkufheLku huÕðuLkk zççkk{ktÚke
y{urhfk MkwÄe ÃknkU[kzLkkh Mkuðk¼kðe {rn÷k
yux÷u RLVkuMkeMk VkWLzuþLkLkk [uh{uLk ©e{íke
MkwÄk {wŠík. MkwÄk {wŠíkLkk ÃkwMíkf ‘The day I
stopped drinking milk’{kt yu{ýu Ãkkuíku s
yk ½xLkkLkwt ÷køkýeMk¼h ðýo™ fÞwO Au. fkuE
sYrhÞkík{tË ÔÞÂõíkLku fhu÷e LkkLke yuðe {ËË
fux÷wt {kuxwt Ãkrhýk{ ykÃke þfu yuLke ykÃkýu
fÕÃkLkk Ãký Lk fhe þfeyu. Mk{ks{kt ykðk
yLkuf Ëk¾÷kyku òuðk {¤u Au. ßÞkt LkkLke
LkkLke {ËË îkhk yLkufT ÔÞÂõíkykuLkk SðLk
çkË÷kE økÞk nkuÞ. RLøk÷uLzLke fkuE †eLke
ðkík Ãký Mkkt¼¤u÷e fu yuýu nòhkuLke MktÏÞk{kt
yLkkÚk çkk¤fkuLku ¼ýðk {kxu {ËË fhu÷e.
ßÞkhu yu çknuLk ð]Ø ÚkÞk íÞkhu yu{Lke {ËËÚke
ykøk¤ ðÄu÷k fux÷kf ÷kufkuyu yu{Lku
MkL{kLkðk {kxu yuf fkÞo¢{ hkÏÞku yLku «Mkkh
{kæÞ{ku îkhk yuLke ònuhkík fhe íkku Mk{økú
rðïLkk swËk swËk Ëuþku{ktÚke fux÷kÞ ÷kufku yk
fkÞo¢{{kt ykÔÞk íÞkhu yu Mkuðk¼kðe çknuLkLku
¾çkh Ãkze fu yu{Lkk Ëefhk-Ëefheyku rðï{kt
fux÷kÞ Ëuþku{kt ÃkÚkhkÞu÷k Au.
SðLk{kt çkeòLku sux÷e ÚkE þfu yux÷e
{ËË fhðe òuEyu. fux÷kf r{ºkku yuðe Ë÷e÷
fhu Au fu {ËË fhðkÚke ykÃkýu hkus Lkðk Lkðk
r¼¾kheyku ÃkuËk fheyu Aeyu. ðkík Mkk[e Au
fu {ËË fheyu íkku {kýMk fk{[kuh Ãký çkLke
òÞ. nwt ynªÞk çkk¤fkuLkk yÇÞkMk {kxu {ËË
fhðkLke ðkík fÁt Awt. rLkhkÄkh yLku {k-çkkÃk
ðøkhLkk çkk¤fkuLku òu ¼ýðk {kxu ÞkuøÞ {ËË
{¤u íkku Mk{ks{ktÚke yMkk{krsf ík¥ðkuLke
MktÏÞk ykuAe Úkþu fkhý fu suLku yÇÞkMk
fhðkLke íkf LkÚke {¤íke yu økwLkk¾kuheLkk hMíku
[ze òÞ Au. fux÷kf yLkkÚk çkk¤fku yLkkÚk
LkÚke nkuíkk. yu{Lkk {k-çkkÃk nkuÞ Au. Ãkhtíkw {k-
çkkÃkLke ykŠÚkf ÂMÚkrík yux÷e ¾hkçk nkuÞ Au
fu çkk¤fkuLku ¼ýkðe þfíkk LkÚke. «kÚkr{f fu
{kæÞr{f rþûký íkku fËk[ Mkhfkhe þk¤k{ktÚke
Ãký {u¤ðe ÷u Ãkhtíkw Wå[ rþûký {kxu ¾[o
fhðkLke ÃkrhðkhLke ûk{íkk Lk nkuðkÚke fux÷eÞ
«rík¼kyku ¾e÷íkk Ãknu÷k s {whòE òÞ Au.
«¼wf]ÃkkÚke yLku ykÃkýk ÃkwÁ»kkÚkoÚke òu Mkkhe
ykðf nkuÞ íkku yufkË Akufhk AkufheLku Ë¥kf

32
økkuhMk ❁
økE MkËe{kt fkrXÞkðkz{kt ÚkE økÞu÷
Mktíkku{kt yuf yðÄqík suðk Mktík {Míkhk{S
ÚkE økÞk. íku{Lkkt AuÕ÷kt ðhMkku{kt íkuyku
çkkuxkË{kt ykðe ðMku÷k. Mktðík 1957 (R.Mk.
1901){kt íkuyku çkúñ¼qík ÚkÞk. ©e Íðuh[tË
{u½kýeyu íku{Lkwt SðLk[rhºk ÷¾ðk «kht¼
fhu÷ku Ãký íku ÃkqÁt ÚkÞwt Lkne.
ynª íku{Lkwt SðLk[rhºk fu íku{Lkk SðLk
«Mktøkku {khu hsq fhðk LkÚke, fuð¤ íku{Lkk ½ýk
¼õíkku{ktÚke yuf ÃkkhMke Ãkrík-ÃkíLke fE heíku Lku
fuðkt ¼õík ÚkÞkt íkuLkwt ykAwt hu¾ktfLk ËkuhðkLkku
«ÞíLk Au. økE MkËeLkk AuÕ÷k ºký ËkÞfk yLku
yk MkËeLkku yufkË ËkÞfku yuðk økÞk fu su{kt
YLkk hkò økýkíkk ¼kðLkøkhLkk ÃkkhMke
MkËTøk]nMÚk ©e ËeLkþkS çk{LkSLku
fkrXÞkðkzLkkt {wÏÞ {wÏÞ þnuhku{kt YLkkt rsLk
«uMk níkkt. ¼kðLkøkh hkßÞLkwt çkkuxkË yu YLkk
ðuÃkkhLkwt {Úkf. íkuÚke íÞkt Ãký íku{Lkwt yuf rsLk-
«uMk níkwt yLku íkuLkk {uLkush yu ð¾íku þuX
YMík{S ËeLkþkS økktÄe níkk. rsLk-«uMkLke
søÞk{kt s çktøk÷ku níkku. íku{kt íku hnuíkk.
YMík{S ÃkkuíkkLkk fk{{kt rLk»ýkík, ½ýk
«k{krýf íkÚkk yËT¼wík {Lkkuçk¤ðk¤k ¾tíke÷k
níkk yLku yÚkkøk {nuLkíkw níkk. íku{Lke ÃkíLkeLkwt
Lkk{ {kýufçkkE. ô{h{kt íkuyku þuXÚke Ëþfku
LkkLkkt. Ãkrík-ÃkíLkeLku çknw çkLkíkwt, Aíkkt
Mð¼kð{kt Úkkuzku Vhf yLku yu Vhf
Ä{o¼kðLkk ÃkhíðuLkku.
yk VhfLkwt áüktík LkkUÄkÞwt Au. WLkk¤kLke
t {Míkhk{S t
yuf Mkktsu Ãkrík-ÃkíLke MkkÚku Vhðk Lkef¤u÷kt. su
hMíku íkuyku síkkt níkkt íku hMíku ÃkkA¤Úke yuf
®nËw MkkÄw Wíkkð¤u [k÷íkkt ykøk¤ LkeféÞk.
íku{Lku òuE íku MkkÄw Mkkt¼¤u íku{ YMík{S þuXu
ÃkíLkeLku fÌkwt : ‘‘òu yk ÓüÃkwü {køke-{køkeLku
íkøkzku ÚkÞu÷ku ®nËw çkkðku. ®nËw ÷kufku ykðk
çkurVfhk yk¤Mkw çkkðkykuLku {k÷{÷eËk
¾ðhkðu Au Lku yk ÷kufku {kíku÷k MkktZ suðk
ÚkELku h¾zâk fhu Au. ÷kufkuLku Äqíkíkk Vhu Au.’’
{kýufçkkEyu fþku W¥kh Lk ykÃÞku.
xe÷ktxÃkfkt fu Ëtz, f{tz¤ fu {k¤k ðøkhLkk,
fuð¤ fuzu ¼økðwt ð† ðªxu÷k Ÿ[k MkkÄw su
økríkÚke síkk’íkk íku økríkyu íku{Lku síkk íkuyku
òuE hÌkk. YMík{S þuXLku LkðkE ÷køke fu
çkkðkLku fu{ fktE s yMkh Lk ÚkEú?
yk ÃkAe ºkeò rËðMku Mkktsu «uMkLkk
fBÃkkWLz{kt Ãkkýe Atxkðe, xuçk÷¾whþeyku
Lkt¾kðe YMík{S þuX íku{Lkk ÃkíLke MkkÚku çkuXu÷k
Lku çkuXu÷k fux÷kf YLkk ðuÃkkheykuyu MkkÚku
ÄtÄkLke ðkíkku{kt {þøkq÷ níkk.
yu ð¾íku «uMkLkk Vkxf{ktÚke çku Ëe
Ãknu÷ktLkk çkkðkyu Wíkkð¤e økríkyu þuXLke
ÃkíLke ÃkkMku ykðeLku fÌkwt : ‘‘çkuxeú! ¼q¾ ÷øke
ni. fwA hkuxe Ëku.’’ {kýufçkkELku ÚkÞwt fu Ãkkuíku
ÃkkhMke nkuðkÚke yk ®nËw MkkÄw íkuLkk ½hLkwt yÒk
Lknª ÷u. yux÷u fBÃkkWLz{kt çkeò
f{o[kheykuLkkt ½h níkkt. íku{ktÚke yuf ðkrýÞkLku
íÞkt sELku íku{Lkk ÃkíLkeLku su fktE ¾kðkLkwt
íkiÞkh nkuÞ íku MkkÄw {kxu yuf Úkk¤e{kt Ëuðk

økkuhMk ❁
fÌkwt. ðkrýÞý çkkEyu íkiÞkh níkkt íku
hkux÷eþkf yuf Úkk¤e{kt ykÃÞkt yLku
fBÃkkWLz{kt çkuMke yu ¾kE, Ãkkýe Ãke, yu MkkÄw
su økríkyu ykðu÷ íku økríkyu [k÷e LkeféÞk.
{kýufçkkE ÃkkAkt ykðe Ãkrík ÃkkMku ¾whþe{kt
çkuXkt íÞkhu YMík{S þuXu ÃkkuíkkLkku «rík¼kð
çkíkkðíke ðuÄf árü fhe Lku ÃkkAk ÄtÄkLke
ðkík{kt ÃkhkuðkÞk.
çkesu Ëe Mkðkhu ÃkríkÃkíLke [k Ãkeðk çkuXkt
íÞkhu ÃkíLkeyu þuXLku fÌkwt : ‘‘su MkkÄw ykÃkýu
Vhðk LkeféÞk íÞkhu òuÞu÷ íku fk÷u Mkktsu ykðe
hkux÷e s{e økÞk. íku MkkÄw yks ÃkkA÷e hkíku
MðÃLk{kt {khe ÃkkMku ykÔÞk Lku Mkk{u çkuMke {Lku
fÌkwt : ‘çkuxeú! íkkhku ykí{k ¼õíkLkku Au. íkwt
yksÚke s rLkhkr{»k ¼kusLk s ÷usu.’’
ðkík Mkkt¼¤e þuX ¾z¾zkx nMÞk íÞkhu
{kýufçkkEyu fÌkwt : ‘‘òøkeLku nwt ÃkÚkkhe{kt
çkuXe ÚkE, ÃkhðhrËøkkhLku ÞkË fÞko íÞkhu {Lku
ÚkÞwt fu {khu íku{Lke yk¿kk {kLkðe òuEyu,
ykÚke {U rLkùÞ fÞkuo Au fu nwt yksÚke
rLkhkr{»k ¼kusLk ÷Eþ.’’
þuXu fÌkwt : ‘‘íkkhu {khk {kxu íkku ykr{»k
¼kusLk hktÄðwt Ãkzþu. rLkhkr{»k ¼kusLk{kt ftE
hMk LkÚke, Ãkku»ký LkÚke, þÂõík Lku ykhkuøÞ
ykr{»k ¼kusLk{kt s nkuÞ Au.’’ ÃkíLkeyu fÌkwt
: ‘‘nwt ykÃkLkk {kxu yu hktÄe ËEþ, çkkfe nwt íkku
rLkhkr{»k s ÷Eþ. MkkÄwyu MðÃLk{kt {Lku fÌkwt
: ‘òu íkwt rLkhkr{»k ¼kusLk s ÷uþu íkku nwt òíku
ykðeu íkkhk nkÚkLke çkLkkðu÷e hkuxe ¾kEþ.’
{Lku ¼hkuMkku Au fu ykðeLku s{þu.’’ íku ËeÚke s
{kýufçkkEyu rLkhkr{»k yknkh þY fÞkuo.
Ãkrík-ÃkíLke MkkÚku ¼kusLk ÷uíkkt. ÚkÞwt yuðwt
fu Úkkuzk rËðMk ÃkAe çktLku s{ðk çkuXu÷kt. þuXLku
¼q¾ ÷køku÷e, Ãký Úkk¤e{kt ykr{»k yknkh
òuíkkt s íku{Lku Qçkfk ykððk ÷køÞkt Lku ¾kðk
íkhV y¼kð ÚkÞku. yk íkrçkÞík{kt ftEf
VuhVkh ÚkÞkLkwt fkhý {kLke YMík{Syu Ãkkuíkk
{kxu ykr{»k yknkhLkku s ykøkún hkÏÞku. Ãký
WÃkhkWÃkhe hkus ykr{»k yknkh òuíkkt s
íku{Lku yux÷k Qçkfk ykðíkk Lku yÁr[ Úkíke fu
fkur¤Þku Ãký ÷E þfkíkku Lknª. íku Mkk{u
rLkhkr{»k yknkh Ár[Ãkqðof ÷E þfkðk
÷køÞk. íku rËðMkÚke yk Ãku÷k çkkðk
{Míkhk{SLke RåAkLkwt Ãkrhýk{ ykÔÞwt íku{
Mk{S YMík{S þuXu íÞkhÚke SÔÞk íÞkt MkwÄe
rLkhkr{»k yknkh ÷uðk rLkùÞ fÞkuo. íku ÃkAe
Úkkuzkf rËðMk{kt s {Míkhk{S y[kLkf ykðe
[zâk. çktLkuyu Ãkøku ÷køkeLku ykMkLk ykÃÞwt Lku
{Míkhk{Syu ykuhe {køke. çktLku s{kzðk
çkuXkt. yk heíku Mkk{u [k÷eLku {Míkhk{Syu
s{ðkLkwt {køÞwt. íkuÚke ÃkkuíkkLkwt MðÃLk VéÞwt yu
rð[khu {kýufçkkELkk ykLktËLkku Ãkkh Lkku’íkku,
fkhý fu íku{Lku íkku {Míkhk{SLku Ãknu÷eðkh
òuÞk íÞkhÚke s íku{Lkk{kt økwÁ¼kð ÚkÞku’íkku.
Ãký þuX{kt íkku nSÞu Mkk{kLÞ ¼Âõík s níke,
©Øk Lkne.
yk ÃkAe Vhe yuf Mkktsu {Míkhk{S
þuXLkk çktøk÷u ykÔÞk. íku rËðMku ÃkqLk{ níke.
Úkkuzeðkh çkuXk ÃkAe {Míkhk{S, þuX Lku íku{Lkkt
ÃkíLke {kýufçkkE ºkýuÞ fBÃkkWLz{kt Vhíkkt
Vhíkkt «uMkLkk Ä¬k Ãkh økÞkt. {Míkhk{S
Ä¬k Ãkh çkuXk yLku Ãku÷kt çktLku íku{Lke Mkk{u. yu
ð¾íku [tÿkuËÞ Úkíkku’íkku. yu yknT÷kËf

Goras aug-17

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Goras aug-17

Similar to Goras aug-17 (11)

More from Amit Patel

More from Amit Patel (6)

Goras aug-17