Μαθηματικά - Πανελλήνιες 2023: Αυτά τα θέματα έπεσαν - Οι απαντήσεις
From rome to new rome
1. Η ΜΕΤΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΡΩΜΑΪΚΟΥ
ΚΡΑΤΟΥΣ
1. Από τη Ρώμη στη Νέα Ρώμη
Έλενα Καράμπελα Φιλόλογος, M. Ed
2. Από την εποχή του
Διοκλητιανού υπήρχαν συχνά
στο ρωμαϊκό κράτος δύο
αυτοκράτορες:
Ένας στο ανατολικό και ένας
στο δυτικό τμήμα του.
Η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία
χωρίστηκε στα δύο το 395.
Οι υπήκοοι όμως του
ρωμαϊκού κράτους δεν
πίστευαν ότι υπήρχαν δύο
αυτοκρατορίες, αλλά δύο
τμήματα της μίας και
μοναδικής Ρωμαϊκής
Αυτοκρατορίας.
Όταν το 476 καταλύθηκε,
δηλαδή έπαψε να υπάρχει το
δυτικό της τμήμα, έμεινε
μόνο ένας αυτοκράτορας, ο
Αυτοκράτορας των Ρωμαίων
στο ανατολικό τμήμα.
Έλενα Καράμπελα Φιλόλογος, M. Ed
3. Ποια µέτρα πήρε ο Μ. Κωνσταντίνος
για να ανορθώσει το κράτος
• Ίδρυσε ένα νέο διοικητικό
κέντρο στην Ανατολή, την
Κωνσταντινούπολη.
• Αναγνώρισε το δικαίωμα
άσκησης της χριστιανικής
λατρείας.
• Καθιέρωσε στη διοίκηση
τη διάκριση της πολιτικής
από τη στρατιωτική
εξουσία.
• Έκοψε και έθεσε σε
κυκλοφορία ένα πολύ
σταθερό χρυσό νόμισμα.
Έλενα Καράμπελα Φιλόλογος, M. Ed
4. Η γεωγραφική της θέση βοήθησε την
Κωνσταντινούπολη να αναπτυχθεί οικονομικά.
Εκεί συναντιούνται οι δύο βασικοί εμπορικοί
δρόμοι την εποχή εκείνη: ο χερσαίος δρόμος,
που οδηγεί από την Ευρώπη στην Ασία, και ο
θαλάσσιος, που ενώνει τη Μεσόγειο με τη
Μαύρη Θάλασσα (Εύξεινος Πόντος).
Η Κωνσταντινούπολη χτίστηκε σε μια
πολύ ασφαλή τοποθεσία: βόρεια,
ανατολικά και νότια βρέχεται από
θάλασσα. Στα δυτικά η ξηρά
οχυρώθηκε με τείχος
Έλενα Καράμπελα Φιλόλογος, M. Ed
5. Γιατί ο Μ. Κωνσταντίνος
ίδρυσε την νέα πρωτεύουσα
στη θέση του αρχαίου
Βυζαντίου;
ΔΙΟΤΙ
• Η Ανατολή διέθετε ακμαίο
πληθυσμό και οικονομία.
• Οι Χριστιανοί, στους οποίους ο
Κωνσταντίνος Α΄ στηρίχτηκε
πολιτικά, ήταν
πολυπληθέστεροι στην
Ανατολή.
• Οι μεγάλες πόλεις της
Ανατολής υπέφεραν από
Θρησκευτικές συγκρούσεις.
• Από το Βυζάντιο μπορούσε να
αποκρούσει ευκολότερα τους
Γότθους και τους Πέρσες
Όταν ο Κωνσταντίνος
ίδρυσε ένα νέο διοικητικό
κέντρο στη θέση του
αρχαίου Βυζαντίου. Η
πόλης είχε μοναδική
γεωπολιτική θέση, αφού
βρισκόταν στο
σταυροδρόμι της Ασίας και
της Ευρώπης, του Ευξείνου
Πόντου και της
Μεσογείου, και μεγάλη
εμπορική σημασία.
Έλενα Καράμπελα Φιλόλογος, M. Ed
7. Πώς ανοικοδόμησε ο Κωνσταντίνος το
Βυζάντιο;
• Ο αυτοκράτορας ανοικοδόμησε
το Βυζάντιο σύμφωνα με το
ρυμοτομικό σχέδιο της Ρώμης.
• Προίκισε την πόλη με νέα τείχη,
• επιβλητικές λεωφόρους και το
φόρουμ (πλατεία) του
Κωνσταντίνου.
• Τη στόλισε με λαμπρά έργα
τέχνης,
• το Ιερόν Παλάτιον,
• το κτίριο της Συγκλήτου
• και άλλα δημόσια κτίρια:
εκκλησίες, λουτρά και δεξαμενές.
• e=https://www.youtube.com/wat
ch?time_continu42&v=7pGlRuoy
QpM&feature=emb_logo
Η υδροδότηση της Κωνσταντινούπολης (Animation,
Έκθεση «Waters for a Capital», Koç University,
Byzantium 1200
• https://www.youtube.com/watch
?v=KjXP-wstrUY
Αρματοδρομίες στον Ιππόδρομο (Αναπαράσταση
αρματοδρομίας, Έκθεση «The golden
Byzantium & the Orient», Schallaburg Kultur-
Αυστρία, Byzantium 1200)
Έλενα Καράμπελα Φιλόλογος, M. Ed
8. Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της νέας πόλης;
Πόσος ήταν ο πληθυσμός της;
Η Κωνσταντινούπολη Η΄
Νέα Ρώμη βαθμιαία
απέκτησε
χαρακτηριστικά
χριστιανικής πόλης, αφού
οικοδομήθηκαν εκεί
πολλές
εκκλησίες.
• στις αρχές του 5ου αι. ο
πληθυσμός της είχε
αυξηθεί σε 150.000
ψυχές
• στα χρόνια του
αυτοκράτορα
Ιουστινιανού Α' (527-
565) αριθμούσε
300.000 κατοίκους
Έλενα Καράμπελα Φιλόλογος, M. Ed
9. Ποια ήταν η στάση του Μ. Κωνσταντίνου απέναντι στον Χριστιανισµό;
έδειξε ευνοϊκή στάση προς τον Χριστιανισμό ΔΙΟΤΙ
Οι οπαδοί του Χριστιανισμού συγκροτούσαν τη δυναμικότερη πληθυσμιακή
ομάδα της Ανατολής.
Η νέα αυτή θρησκεία φαινόταν ότι μπορούσε να αποκαταστήσει την
κλονισμένη ενότητα του Ρωμαϊκού Κράτους.
Συγκεκριμένα μετά τη νίκη του επί του Μαξεντίου (312)
μετέφερε το μονόγραμμα του Χριστού (Χριστόγραμμα),
σημαντικό χριστιανικό σύμβολο,
Από τη στρατιωτική σημαία (λάβαρον) στα νομισματά του
και εξέδωσε νόμους ευνοϊκούς για τους Χριστιανούς
Έλενα Καράμπελα Φιλόλογος, M. Ed
10. Το χριστόγραμμα αποτελεί τυπογραφικό σύμπλεγμα και τύπο ιερής
συντομογραφίας για το όνομα του Ιησού Χριστού. Το παλαιότερο γνωστό και
πιό διάσημο χριστόγραμμα είναι το Χι Ρο (☧)το οποίο καθιερώθηκε ως ο
στρατιωτικός θυρεός του Ρωμαίου αυτοκράτορα Κωνσταντίνου Α´, με το
γράμμα χι (Χ) και ρο (Ρ) να συμβολίζουν το όνομα Χριστός (Βικιπαίδεια)
ΧΡΙΣΤΟΓΡΑΜΜΑ
Έλενα Καράμπελα Φιλόλογος, M. Ed
11. Γιατί ο Μ. Κωνσταντίνος δεν
υιοθέτησε µια καθαρή θρησκευτική
στάση ως το τέλος της ζωής του;
Η σθεναρή αντίσταση των οπαδών της αρχαίας
θρησκείας που εντοπίζονται τόσο στην Ανατολή όσο
και στη Δύση, ιδίως στους κόλπους της συγκλητικής
αριστοκρατίας της Ρώμης, δεν επέτρεψε στον
Κωνσταντίνο να υιοθετήσει μια καθαρή θρησκευτική
στάση ως το τέλος της ζωής του.
Έλενα Καράμπελα Φιλόλογος, M. Ed
12. Το διάταγµα των Μεδιολάνων ωφέλησε τους Χριστιανούς
και γιατί;
Διάταγμα Μεδιολάνων
πότε;
313
μεταξύ ποίων;
Κωνσταντίνου-Λικίνιου
Τι ήταν;
ΣΥΜΦΩΝΙΑ
αναγνώρισε στους Χριστιανούς
ελευθερία άσκησης της
λατρείας τους εξίσωσε τα
δικαιώματά τους με αυτά των
άλλων θρησκειών του
Ρωμαϊκού Κράτους.
όταν ο Κωνσταντίνος έγινε
μονοκράτορας στο Ρωμαϊκό
Κράτος
324 μ.Χ
Οι διωγμοί των Χριστιανών
έπαυσαν εντελώς
Έλενα Καράμπελα Φιλόλογος, M. Ed
13. Α’ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟΣ
ΠΟΤΕ; 325 μ.χ
ΠΟΥ; Βιθυνία Νίκαιας
ΤΙ ΗΤΑΝ; Συνέδριο επισκόπων απ' όλες τις επαρχίες του
Οικουμενικού Ρωμαϊκού Κράτους
ΤΙ ΕΓΙΝΕ ΕΚΕΙ; διατυπώθηκε η διδασκαλία της Εκκλησίας έναντι των
αιρέσεων που είχαν ήδη εμφανισθεί.
ΠΟΙΟΣ Ο ΣΚΟΠΟΣ ΤΩΝ ΣΥΝΟΔΩΝ; Η σύγκλησή τους είχε σκοπό
την ειρήνευση της Εκκλησίας
και, κατ' επέκταση την ειρήνευση της αυτοκρατορίας
Έλενα Καράμπελα Φιλόλογος, M. Ed
Editor's Notes
Γενική εικόνα της Κωνσταντινούπολης. Φαίνεται ο Κεράτιος Κόλπος, ο Βόσπορος και η Προποντίδα