Education

2. Qellimi
• Riprodhimi i kultures ekzistuese.
• Krijimi I një kulturë te re dhe nderfutja e zakoneve që nuk janë
aktualisht pjesë e kulturës por qe perceptohen si të dëshirueshme nga
shoqeria.

3. Objektivat
• Te krijohet një klimë efektive ne lidhje me procesin e te mësuarit
• Te lehtësohet përparimi akademik dhe zhvillimi social i nxenesit
• Te inkurajohen nxënësit që të jenë të vetëdijshëm për anët e forta dhe
dobësitë e tyre në mënyrë që të bëhen ‘’avokatë’’ të mirë për veten e
tyre në të gjitha mjediset sociale.

4. Filozofia eshte:
“Dashuria per Urtesi”
[PhiloPhilein]-Per te dashur,per te kerkuar apo per te luftuar +[ Sophia]- Urtesi
Filozofia është themeli,’’nëna’’ dhe motori i të gjitha disiplinave të tjera.
Filozofia është teoria rreth dijes ndërsa arsimi është venia ne praktike e njohurive.
Filozofia është e lidhur ngushtë me arsimin.Për shembull,të gjitha programet
arsimore janë përgjithësisht filozofike në natyrë prandaj çdo teori arsimore është e
lidhur me filozofine.

5. Metafizika Epistemologjia Aksiologjia
Realiteti
Dije Vlerat
LlogjikaLlogjika EtikaEtika ( Vlerat morale)( Vlerat morale)
EstetikaEstetika (E bukura)(E bukura)
Çfarë është e vërtetë?Çfarë është e vërtetë?
Çfare është e vërteta?Çfare është e vërteta?
Çfarë do të thotë të dish?Çfarë do të thotë të dish?
Cilat janë qëllimet edukative tëCilat janë qëllimet edukative të
shkollave?shkollave?
Si e dallojme te drejtën nga eSi e dallojme te drejtën nga e
gabuara? (Etika)gabuara? (Etika)
Si mund të bëjnë gjykime rrethSi mund të bëjnë gjykime rreth
bukurisë? (Estetika)bukurisë? (Estetika)
Zonat e hetimit filozofik

6. Filozofia e edukimi
 Filozofia e Edukimit kerkon te menduar kritik dhe sistematik ne
lidhje me nje praktike mesimore,
 Filozofia e Edukimit është një aspekt i rëndësishëm i njohurive
profesionale te nje mësuesi.

8. • E verteta eshte universale dhe absolute
• Fokusohet tek kërkimi për "të vërtetën" – idete e verteta.
• Kërkimi për të vërtetën është një proces racional. Kështu,
për t'u arsimuar, duhet për të arsyetuar në mënyrë
efektive.
• Individët duhet të përpiqen për vetë-realizim.
Perfaqesues:
Sokrati,Platoni,Immanuel Kant..etj
Idealizmi

9. Realizmi
• Ligjet shkencore jane te pavarura nga pervojat njerezore
• Thekson aftësite dhe faktet themelore.Ka aftësi dhe fakte objektive
qe duhet t’i mësojnë që të gjithë nxënësit.
• Vendos standarde të larta dhe rrit nivelin e ashpërsise dhe
autoritetit te mesuesve,cka I i ben nxenesit me te përgjegjshëm .
• Thekson njohurite praktike që I pergatisin nxenesitstudentet për
tregun e punës ne nje te ardhme.
Perfaqesues:

10. Pragmantizmi
• Realiteti eshte shume e pervojave njerezore
• Edukim per jeten
• Moskushtezimi I edukimit vetem nga shkollimi dhe lendet mesimore
por trajtimi i saj si pjese e vete jetes.
• Shkollat duhet te nxisin shprehite e mendimeve,iniciativen,etj cka do
te ndihmoje individet te gjejne drejtimin e duhur per nje shoqeri
demokratike.
Perfaqesues:
John Dewey..etj

11. Ekzistencializmi
 E vërteta dhe vlerat janë të bazuara në përvojat e cdo individi
Thekson zgjidhjet kreative,subjektivitetin e përvojës njerëzore dhe
aktet konkrete të ekzistencës njerëzore
• Shkolla duhet t​​ ’i lejojë nxënësit lirinë e zgjedhjes.
• Respektimi i lirisë se të tjerëve është thelbësore.
• Shkolla duhet t​​ ’i lejojë nxenesit për të bërë pyetje dhe kërkime dhe me
pas per te nxjerrë konkluzionet e tij.
Perfaqesues:
Jean Paul Sarte
Maxine Greene

13. Progresivizmi
• Arsimi duhet të kete në qendër nxenesin.
• Kurrikula duhet të hartohet duke u bazuar te interesat e nxenesve.
• Te mësuarit është nje proces aktiv dhe kurrsesi pasiv.
• Njohurite që konsiderohen te vërteta në të tashmen, nuk mund të
jene te vërteta në të ardhmen per faktin që nxenesit duhet të
mësohen me zgjidhjen e problemeve dhe percaktimin e strategjive
te duhura.
• Mësuesi është një udhëzues ose burim ndihmese per nxënësit ne
procesin e të mësuarit.
Perfaqesues:

14. Esencializmi
o Kjo filozofi beson se kultura njerëzore ka një bazë të përbashkët
ne lidhje me njohurite:shkollat janë të​​ detyruara të transmetojne
njohuri tek nxenesit në mënyrë sistematike dhe të disiplinuar .
o Shkollat ​​duhet te ofrojnë udhëzime të shëndosha që kane për
qëllim përgatitjen e nxenesve për të jetuar jetën dhe qe jane në
përputhje me standardet e pranuara të shoqërisë.
Perfaqesues:
William C. Bagley ..etj

15. Perenializmi
Kjo filozofi e sheh të vërtetën si konstante
Arsimi ka per detyre te siguroje që nxenesit të fitojnë njohuri për ide
të medha pasi keto ide kane potencial më të mirë të zgjidhjes së
problemeve të çdo epoke
Kurrikula duhet të theksoj artet dhe shkencat.
Nxënësit duhet të bëhen “te shkolluar në aspektin kulturor", duke
studiuar veprat më të rëndësishme që njerëzit kanë krijuar me qëllim
per te zhvilluar të menduarin kritik
Perfaqesues:
Robert Maynard Hutchins
*Mortimer Adler – organizoi kurrikulen “Great Books of the
Western World”(Librat e medhenj te botes Perendimore)

16. Behaviorizmi
Kjo filozofi bazohet në idene se sjellja e dëshirueshme e njeriut mund të
jetë produkt i projektuar, kurrsesi jo aksidentale.
Mësuesit mund te :
1. identifikojne sjelljet e dëshirueshme në terma konkrete
2.krijojne procedura për regjistrimin e sjelljeve të veçanta dhe
numërimit te frekuencave te tyre
3.identifikojne një perforcim të përshtatshem per cdo sjellje.
4.sigurohen që nxenesit te marrin perforcimin e duhur sa më shpejt të
jetë e mundur pasi të shfaqin nje sjellje te dëshiruar
Perfaqesues:
Ivan Pavlov

17. Konstruktivizmi
Kjo filozofi përqëndrohet në proceset e të mësuarit dhe jo në të
mësuarit e sjelljes .
Kurrikula ka ne qender nxenesin.
Përqëndrohet në proceset mendore dhe strategjitë që nxënësit
duhet te përdorin për të mesuar.
E konsiderojne te mesuarit si nje pjesemarrje kuptimplote dhe
aktive.
Perfaqesues:
Jean Piaget

18. Konkluzion
 Studimi i filozofisëStudimi i filozofisë se edukimitse edukimit është rruga më e drejtpërdrejtë dhe nëështë rruga më e drejtpërdrejtë dhe në
shumë rasteshumë raste e vetmjae vetmja rrugërrugë qe con ne zhvillimin e plotë të cilësive teqe con ne zhvillimin e plotë të cilësive te
njeriutnjeriut..
 Si perfundimSi perfundim,,mund temund te thuhet se vende të ndryshme të botës kanë traditatthuhet se vende të ndryshme të botës kanë traditat
e tyree tyre intelektuale dheintelektuale dhe mënyrat e tyre tëmënyrat e tyre të iinstitucionalizuara per filozofinë enstitucionalizuara per filozofinë e
edukimit nëedukimit në universinuniversin akademik .akademik .

19. • Apple, M., 1990, Ideology and Curriculum, New York: Routledge, 2nd
Edition.
• Archambault, R. (ed.), 1965, Philosophical Analysis and Education,
London: Routledge.
• Biesta, G., and Burbules, N., 2003, Pragmatism and Educational
Research, Lanham, MD: Rowman & Littlefield.
• Blake, N., Smeyers, P., Smith, R., and Standish, P. (eds.), 2003, The
Blackwell Guide to the Philosophy of Education, Oxford: Blackwell.
• Brighouse, H., 2000, Social Justice and School Choice, Oxford:
Oxford University Press.
• 2006, On Education, London: Routledge….etc..etc…