3. Filipino sa Siyensya
PANIMULA
Sa Siyensya tayo namulat sa mga
kaparaanan ng pisikal at buhay na mundo.
Ito ang nagturo sa atin kung paano
pahalagahan ang mga bagay-bagay na
bumabalot sa ating kapaligiran. Ito rin ang
ating gamit upang maghanap ng mga
solusyon sa mga problemang hinaharap
ng ating bayan sa mithiin na umunlad ang
estado ng buhay ng bawat mamamayan.
4. Filipino sa Siyensya
Hindi lingid sa ating kaalaman na ang
asignaturang Agham ay mahirap
unawain sapagkat ito ay komplikado.
Ang asignaturang ito ay gumagamit ng
mga terminolohiya na kung hindi
bibigyan ng maayos na
pagpapaliwanag, ay hindi
maiintindihan.
6. Filipino sa Siyensya
Ayon sa isang artikulo ni Jefferson
O. Evalarosa, aminado ang dekano na si
Fortunato Sevilla III ng UST College of
Science na sa ngayon, nahihirapan ang
mga siyentipikong talakayin sa Filipino ang
mga paksang pang-agham dahil sa
limitadong bokabularyo ng Filipino sa mga
konseptong teknikal.
7. Filipino sa Siyensya
Aniya, hindi sapat ang
wikang Filipino sa mga
katawagang pang- agham
dahil sa walang
pangangailangan para sa
mga salitang teknikal noon.
8. Filipino sa Siyensya
Maaaring totoo na may
kakulangan nga ang Wikang
Filipino sa mga salita, ngunit hindi
nabigyang pansin ang maaaring
kahinatnan kung Ingles ang
gagamitin.
10. Filipino sa Siyensya
Ayon kay Jose T. Saragosa, mahalaga
ang paggamit ng Wikang Filipino sa
pagtuturo sapagkat malaki ang maitutulong
nito sa intelektwalisasyon ng mga Pilipino.
Sa isang payak na pagsusuri, masasabi
nating ang paggamit ng Wikang Filipino sa
pagtuturo ng anumang uri ng kaalaman ay
nakapagpapabilis sa proseso ng
edukasyon o pagkatuto.
11. Filipino sa Siyensya
Kung wikang dayuhan ang
gagamitin sa pagtuturo, may
tatlong prosesong nagaganap sa
ating isipan:
• Persepsyon(Kaalaman)
• Pagsasalin
• Pag-unawa
12. Filipino sa Siyensya
Mula rito, masasabi na kung
Wikang Ingles ang gagamitin, ang
mga estudyante ay kinakailangang
pagbasihan ang kanilang kaalaman
upang maisalin ang mga
impormasyon upang ito ay kanilang
maunawaan.
13. Filipino sa Siyensya
Sa kabilang banda, kung
Wikang Filipino ang gagamitin,
tuwiran ang pagtanggap ng
impormasyon at hindi na
kailangan pa ng mahabang
proseso ng pagsasalin.
16. Filipino sa Teknolohiya
Ang ating wikang Filipino ay
napapagitnaan ng napakaraming
wika mula sa ibang bansa, at
minsa’y ang ibang wika ang
pinapahalagahan kaysa sa ating
sariling wika. Sa mundo ng
teknolohiya, ang mga websites
tulad ng Facebook, Twitter at
Google ay maaari mo nang
magamit sa wikang Filipino.
22. Filipino sa Teknolohiya
Jejemon
• Ang isa sa mga kadahilanan ng pagkalat
ng jejemon ay ang pag- usbong ng
teknolohiya at media.
• Dahil sa mas mabilis na
pakikipagkomunikasyon sa pamamagitan
ng makabagong teknolohiya at media,
kumalat na rin ang jejemon sa iba’t ibang
panig ng Pilipinas.
26. Filipino sa Inhenyeriya
Ayon kay Carlito M. Salazar, P.h.D., sa unang araw
ng klase ay ipinaliliwanag ko sa aking mga
estudyante ng hangga’t maaari ay Filipino ang
gagamitin niya sa lektyur. Ikinakatwiran ko lamang
na ako’y nahihirapang mag-Ingles. Wala namang
reaksyong sumasalungat. Lumalabas ding
bilinggwal ang pagsasakatuparan ng kanyang
lektyur. At sa kurso ng mga diskusyon, karaniwang
Ingles pa rin ang kanilang ginagamit para sa mga
terminolohiyang pang -inhenyeriya.
27. Sa katunayan, ang mga
propesor na panig sa paggamit
ng Filipino sa inhenyeriya ay
nagmumungkahing Ingles ang
gamitin sa mga sumusunod na
terminolohiya:
Filipino sa Inhenyeriya
28. Filipino sa Inhenyeriya
• Adiabatic – adyabatik
• Chemical reaksyon – reaksyong kemikal
• Combustion – kombustyon
• Engine – makina o engine
• Enthalphy – entalpi
• Entrophy – entropi
• Equilibrium – eqwilibryum
• Fluid – fluwid
29. • Free energy – free energy
• Liquefaction – liquefaction
• Pipe line – payplayn
• Pressure – presyur or presyon
• Pump – pamp
• Refrigeration – refrigerasyon
• Reversible process – reversible proseso o
reversibol na proseso
• Turbine – turbayn o turbine
Filipino sa Inhenyeriya
31. Filipino sa Inhenyeriya
Sa mga pabor na gamitin ang
Filipino sa lektyur/diskusyon
at Ingles pa rin ang libro at
ibang babasahin, sinabi nila
na:
32. Filipino sa Inhenyeriya
1. Nahihirapan sila sa
pagbabasa ng Filipino at sa
mga ispeling nito.
Halimbawa:
kors – course
sabject – subject
payp – pipe
flanj – flange
33. Filipino sa Inhenyeriya
2. Hindi standardized ang pag-
ispel ng mga terminolohiyang
Ingles sa Filipino.
3. Sanay na sila sa pagbabasa
ng Ingles, at ang mga librong
magagamit ay Ingles pa rin.
35. Filipino sa Inhenyeriya
1. Mas madaling maiintindihan ang mga
teorya at konsepto.
2. Mas madaling matanim sa isipan ang
mga leksyon.
3. Kung ang diskasyon at mga babasahin ay
Ingles, karaniwang mini-memorya lamang
ng estudyante ang mga teorya at konsepto
nang halos hindi maunawaan.
4. Napapadali ang proseso ng pag-aaral.
36. Filipino sa Inhenyeriya
5. Mas relaks at at-ease ang mga
estudyante.
6. Mas buhay at informal ang diskusyon.
7. Mas komportableng gamitin ang
Filipino at mas madaling maihayag ang
sarili.
8. Mas nakikisama ang mga estudyante.
9. Nawawala ang limitasyon sa
paghahayag ng mga ideya.
37. Filipino sa Inhenyeriya
10Nawawala ang barrier sa komunikasyon
sa pagitan ng guro at mag- aaral.
11. Hindi naiilang ang estudyante.
12. Nawawala ang tension sa loob ng
klase.
13. “Friendly” ang kapaligiran.
14. Madaling isama ang mga pinag-
aaralang teorya sa pang-araw-araw na
buhay.
38. Filipino sa Inhenyeriya
15. Nagpapatibay ng
damdaming nasyonalismo.
16. Hindi na doble ang dapat
intindihin ng estudyante-mahirap na
ang teknikal sabject, mahirap pang
mag-intindi at magsalin ng Ingles.
17. Napapasigla ang pag-iisip
ng estudyante.
39. Filipino sa Inhenyeriya
Ito namanang mga
puna ng mga mag-
aaralna hindi pabor sa
paggamit ng Filipino
sa klasrum:
40. Filipino sa Inhenyeriya
1. Ingles na ang kinalakihan at
Ingles ang medium of instruction
sa halos lahat na kurso.
2. Siguro sa susunod na
henerasyon na lang magsimula sa
Filipino, at dapat simulan ito sa
elementarya at hayskul.
41. Filipino sa Inhenyeriya
3. Ang mga libro ay Ingles—mahirap
isalin.
4. Mas nakakalito ang Filipino.
5. Bentahe ang Ingles, dahil ito ay
internasyonal.
6. Hindi pa panahon at mawawala
ang pagiging “competitive” natin sa
mundo.
42. Filipino sa Inhenyeriya
7. Hihina lalo ang mga
estudyante at guro sa Ingles.
8. Hindi tayo aasenso sa
negosyo lalong lalo na sa
internasyunal.
43. Filipino sa Inhenyeriya
Marami sa mga hindi pabor na gamitin ang
Filipino sa mga subhetong teknikal ang
nagsasabing ayos lang daw ito sa mga hindi
teknikal na subheto tulad ng:
• JPRIZAL
• FILIPINO
• RELSFOR
• HISTORY
• LITERATURE
45. Filipino sa Matematika
Mahalaga ang pagbibigay ng pagkakataon
sa mga mag- aaral na magamit ang wikang
Ingles at Filipino sa kanilang pagkatuto.
Kung pagtutuunan ng pansin ang
asignaturang Matematika, higit na
nakatutulong sa pag-unawa ng mga konsepto
at pagsagot ng pasalitang suliranin ang
pagpoproseso ng mga mag-aaral gamit ang
pormula o solusyong natutuhan nila sa
pagtalakay ng guro.
46. Filipino sa Matematika
Sa kanilang pagpoproseso,
kailangang isaalang-alang
ang wikang komportableng
gamitin upang ito ay
mapagaan.
47. Filipino sa Matematika
Ilan sa hamon at suliraning kinahaharap ng
mga mag-aaral sa asignaturang Matematika ay
kung paano sila magpapahayag ng kanilang
sagot.
Sa katunayan, sanhi ng katotohanang
napakahirap na asignatura ang Matematika
para sa maraming mag- aaral, binigyang-turing
ni Moschkovich (2013) na higit itong nagiging
hamon lalo pa at kung dumaragdag na balakid
ang mga suliraning pangwika.
48. Filipino sa Matematika
Kaugnay nito, ang patakarang
pangwika sa paaralang
pinagtuturuan ng mananaliksik ay
mayroong pagkiling sa wikang
Ingles bilang wikang panturo sa
lahat ng larangan maliban sa
Filipino.
50. Filipino sa Matematika
Ang pagpapatupad ng Departamento
ng Edukasyon Kautusan Blg. 74
serye 2009, saligang simulain nito ay
nararapat na magsimula ang bata sa
kung ano ang alam niyang wika at higit
na mainam linangin ang limang
makrong kasanayan sa wikang gamay
niya.
51. Filipino sa Matematika
Patuloy na nililinang ang unang wika at
nadaragdagan ang bokabularyo ng
pangalawang wika sa pamamagitan ng
komunikatibong paraan gamit ang
unang wika bilang inisyal na wika ng
pagkatuto. Samakatuwid, mahalaga
ang suporta ng unang wika sa
pagkatuto ng pangalawa.
52. Filipino sa Matematika
Sa pagpapatupad ng patakarang
pangwika sa larangan ng edukasyon,
mahalagang isaalang-alang ang gamay
na wika upang maging praktikal at
madali ang proseso ng pagkatuto ng
mga mag-aaral, lalo na sa mga
asignaturang magagamit sa aktuwal na
buhay tulad ng Agham at Matematika.
54. Filipino sa Matematika
Sa kasalukuyan, ang mga guro sa
Matematika at sa iba pang asignatura,
maliban sa mga asignatura ng
komunikasyon na Ingles at Filipino, ay
gumagamit ng modang code-switching sa
pagtuturo upang maituro ang araling
makaaagapay at makatutulong sa higitna
madali at payak na pagkakaunawa ng
mga mag-aaral.
55. Filipino sa Matematika
Hindi ito maiiwasan dahil sa kahingian ng
pagkakataon at patuloy na humahanap
ng mga praktikal na paraan ang mga guro
at mag-aaral upang mapadali ang daloy
ng pagkatuto. Binanggit sa pag-aaral ni
Abad (2009) na kahit na ang mga mag-
aaral sa elitistang paaralang pampribado
ay gumagamit ng Taglish, lalo na sa
kalakhang Maynila.
56. Filipino sa Matematika
Hindi lahat ng bansa ay gumagamit ng
wikang Ingles sa pag-aaral ng Matematika.
Ang bansang Malaysia ay nakaranas ng
maraming pagbabago sa kanilang
pamumuhay mula nang mapalaya sa Britain
noong 1957. Isa sa mga pagbabagong ito ay
ang implementasyon ng tuntunin kaugnay
ng edukasyon at ang midyum ng pagtuturo
sa iba ’t ibang asignatura.
