De huidige Aanbestedingswet (van 1 november 2012) gaat in 2016 al weer op de schop. De nieuwe wet gaat gelden voor aanbestedingen die vanaf 16 april 2016 gepubliceerd worden. Hoewel de nieuwe, definitieve wettekst nog niet bekend is, kan al wel het nodige gezegd worden over de veranderingen die er waarschijnlijk aan gaan komen. Mr Gijs Verberne zet de belangrijkste veranderingen helder op een rij.

1. Wijzigingen
aanbestedingswet
Gijs Verberne
www.factomagazine.nl/opleidi
ngen

2. Wijzigingen in
Aanbestedingswet
Gijs Verberne
16 november2015

3. t +31 (0)20 6789
m +31 (0)6
t +31 (0)20 6789
m +31 (0)6
Van Doorne | 3
Kennismaking
Gijs Verberne
Advocaat, partner
Europees- en Mededingingsrecht
278
22 37 85 25
verberne@vandoorne.com
Incompany Training Aanbestedingsrecht

4. Van Doorne | 4
03.04.2015
publicatie voorstel
wijziging Aw 2012
+ MvT
06.05.2015 sluiting
internetconsultatie
(mogelijkheid tot
reageren voorstel
wetswijziging
Najaar 2015:
voorstel wijziging
Aw 2012 naar
parlement
< 18 april 2016:
omzetting EU-
richtlijnen in
nationale
wetgeving gereed
Tijdlijn implementatie

5. Van Doorne | 5
3 nieuwe aanbestedingsrichtlijnen
2014/23/EU: Concessieovereenkomsten
2014/24/EU: Overheidsopdrachten
2014/25/EU: Opdrachten in de sectoren water- en
energievoorziening, vervoer en postdiensten
-Vastgesteld op 26 februari 2014
-Gepubliceerd op 28 maart 2014
-In werking getreden op 17 april 2014
-Implementatietermijn eindigt op 18 april 2016
NB: aanpassing Aanbestedingswet 2012 vereist

6. Van Doorne | 6
Opbouw nieuwe Aanbestedingswet
Deel 1: Algemene bepalingen
Deel 2: Klassieke overheidsopdrachten
(implementatie 2014/24/EU)
Deel 2a: Concessieopdrachten
(implementatie 2014/23/EU)
Deel 3: Speciale-sectoropdrachten
(implementatie 2014/25/EU)
Deel 4: Rechtsbescherming

7. Van Doorne | 7
Wat wijzigt er ?

8. Van Doorne | 8
Wijzigingen procedures opdrachten
boven drempelwaarde
Vernieuwingen hoofdstuk 2.2 Aw:
“Procedures voor het plaatsen van opdrachten door aanbestedende
diensten”:
• Openbare procedure
• Niet-openbare procedure
• Concurrentiegerichte dialoog (versoepeld)
• Mededingingsprocedure met onderhandeling
(vervangt onderhandelingsprocedure met aankondiging)
• Procedure van het innovatiepartnerschap
Onderhandelingsprocedure zonder aankondiging;
• Procedure voor sociale en andere specifieke diensten
(vervangt de B-dienstenprocedure)

9. Van Doorne | 9
1. Aanbestedende diensten behandelen ondernemers op gelijke
en niet-discriminerende wijze en handelen op een transparante en
proportionele wijze.
Overheidsopdrachten worden niet opgesteld met het doel om deze
uit te sluiten van het toepassingsgebied van de richtlijn of om de
mededinging op kunstmatige wijze te beperken. De mededinging
wordt geacht kunstmatig te zijn beperkt indien de aanbesteding is
ontworpen met het doel bepaalde ondernemers ten onrechte te
bevoordelen of te benadelen.
Richtlijn 2014/24/EU

10. Van Doorne | 10
Richtlijn 2014/24/EU
Artikel 26: Keuze van procedure
1. Altijd oproep tot mededinging, tenzij artikel 32 van toepassing is
(zie ook lid 6)
2. Openbare of niet-openbare procedure (in alle gevallen
toegestaan)
3. Innovatiepartnerschappen (in gevallen als bedoeld in artikel 31)
4. In specifieke gevallen: mededingingsprocedure met
onderhandeling of concurrentiegerichte dialoog

11. Van Doorne | 11
Richtlijn 2014/24/EU
4. Mededingingsprocedure met onderhandeling of CD:
a) werken/leveringen/diensten die aan één of meer van de volgende
criteria voldoen:
i) er kan niet worden voorzien in de behoeften van de
aanbestedende dienst zonder aanpassing van gemakkelijk
beschikbare oplossingen;
ii) het betreft onder meer ontwerp- of innovatieve oplossingen;
iii) de opdracht kan niet worden gegund zonder voorafgaande
onderhandelingen, wegens specifieke omstandigheden die verband
houden met de aard, de complexiteit of de juridische en financiële
voorwaarden of wegens de daaraan verbonden risico’s;
Bijzonder complex?
iv) de technische specificaties kunnen door de aanbestedende
dienst niet nauwkeurig genoeg worden vastgesteld op basis van
een norm, Europese technische beoordelingen, een
gemeenschappelijke technische specificatie of een technisch
referentiekader in de zin van de punten 2 tot en met 5 van bijlage
VII;

12. Van Doorne | 12
Richtlijn 2014/24/EU
4. Mededingingsprocedure met onderhandeling of CD (vervolg):
b) werken/leveringen/diensten waarvoor in het kader van een openbare of niet-
openbare procedure alleen onregelmatige of onaanvaardbare inschrijvingen worden
ingediend. In dergelijke gevallen hoeven de aanbestedende diensten geen
aankondiging van een opdracht te publiceren, indien zij tot de procedure uitsluitend alle
inschrijvers toelaten die aan de criteria van artikel 57 tot en met 64 voldoen en die
gedurende de voorafgaande openbare of niet-openbare procedure inschrijvingen
hebben ingediend die aan de formele eisen van de aanbestedingsprocedure voldeden.
(vgl. artikel 2.30 Aw2012)
Met name inschrijvingen die niet voldoen aan de vereisten in de aanbestedingsstukken,
die te laat zijn binnengekomen, waarbij aantoonbaar sprake is van ongeoorloofde
afspraken of corruptie, of die door de aanbestedende dienst als abnormaal laag zijn
beoordeeld, worden onregelmatig geacht. Met name inschrijvingen van inschrijvers die
niet over de vereiste kwalificaties beschikken, en inschrijvingen waarvan de prijs het
door de aanbestedende dienst begrote bedrag, vastgesteld en gedocumenteerd vóór
de aanvang van de aanbestedingsprocedure, overschrijdt, worden als onaanvaardbaar
beschouwd.

13. Van Doorne | 13
Richtlijn 2014/24/EU
Artikel 29: Mededingingsprocedure met onderhandeling
• Procedure met voorselectie
• Oproep tot mededinging bevat:
◦ Te verstrekken informatie voor kwalitatieve selectie
◦ Voorwerp van de opdracht, gunningscriteria, minimumeisen
• Onderhandeld over inschrijving om inhoud te verbeteren
• Geen onderhandeling over minimumeisen en gunningscriteria
• Gunning zonder onderhandeling toegestaan indien opgenomen
in aanbestedingsstukken
• Gelijke behandeling
• Eventueel: opvolgende fasen
• Voor afsluiting procedure: oproep indiening definitieve
inschrijving

14. Van Doorne | 14
Richtlijn 2014/24/EU
Innovatiepartnerschap
1. (…) De aanbestedende dienst geeft in de aanbestedingsstukken
aan dat er behoefte is aan innovatieve producten, diensten of
werken, en dat met de aanschaf van reeds op de markt beschikbare
producten, diensten of werken niet in die behoefte kan worden
voorzien. Ze geven aan welke elementen van deze beschrijving de
minimumeisen zijn waaraan alle inschrijvingen moeten voldoen. Dit
wordt voldoende duidelijk aangegeven zodat ondernemers kennis
kunnen nemen van de aard en de strekking van de gevraagde
oplossing en kunnen besluiten al dan niet om deelneming aan de
procedure te verzoeken.
De aanbestedende dienst kan besluiten het innovatiepartnerschap
met één partner te sluiten, dan wel met verschillende partners die
afzonderlijke onderzoeks- en ontwikkelingsactiviteiten voor hun
rekening nemen.

15. Van Doorne | 15
Richtlijn 2014/24/EU
Innovatiepartnerschap
2. Het innovatiepartnerschap dient te zijn gericht op de ontwikkeling van innovatieve
producten, diensten of werken en de daaropvolgende aankoop van de daaruit
resulterende leveringen, diensten of werken, mits deze voldoen aan de prestatieniveaus
die tussen de aanbestedende diensten en de deelnemers zijn afgesproken en onder de
maximumkosten blijven.
Het innovatiepartnerschap zal worden gestructureerd in opeenvolgende fasen die de
reeks stappen in het onderzoeks- en innovatieproces volgen, hetgeen de fabricage van
goederen, de verlening van diensten of de voltooiing van werken kan omvatten. In het
innovatiepartnerschap worden tussentijdse, door de partners te bereiken doelen
bepaald, en wordt voorzien in betaling van de vergoeding in passende termijnen.
De aanbestedende dienst kan op basis van deze doelen na elke fase besluiten het
innovatiepartnerschap te beëindigen of, bij een innovatiepartnerschap met verschillende
partners, het aantal partners te verminderen door individuele opdrachten in te trekken,
mits de aanbestedende dienst in de aanbestedingsstukken heeft aangegeven dat hij
van die mogelijkheden gebruik kan maken, alsmede de voorwaarden daarvoor.

16. Van Doorne | 16
Richtlijn 2014/24/EU
Innovatiepartnerschap
Procedure voor keuze partner(s) (deels vergelijkbaar met
onderhandelingsprocedure):
Lid 3: onderhandelen over inschrijvingen. Over de minimumeisen en
de gunningscriteria wordt niet onderhandeld.
Lid 4: gelijke behandeling van alle inschrijvers
Lid 5: onderhandelingen in opeenvolgende fasen
Lid 6: selectie in het bijzonder o.g.v. criteria inzake het potentieel
van de kandidaten op het gebied van onderzoek en ontwikkeling en
hun vermogen om vernieuwende oplossingen te ontwikkelen en toe
te passen
+ bepalingen inzake intellectuele-eigendomsrechten en
geheimhouding
Lid 7: o.a. geraamde waarde van leveringen/diensten/werken mag
niet buiten verhouding staan tot de investering voor de ontwikkeling
ervan.

17. Van Doorne | 17
Procedure voor sociale en andere
specifieke diensten (1)
Onderscheid A- en B-diensten vervalt:
Op Europees niveau is overwogen dat het niet rechtvaardig is om
aanbestedingswetgeving alleen vol toe te passen op een beperkte
groep diensten (ro 28 en 114 t/m 119 richtlijn 2014/24/EU).
Echter:
gewone regels zijn niet voor alle diensten geschikt.
Daarom:
Voor enkele diensten (bijlage XIV richtlijn 2014/24/EU) verlichte
procedure (b.v. gezondheidszorg/gevangenis-/juridische diensten)
Nieuwe artikelen 2.38 en 2.39 AW

18. Van Doorne | 18
Procedure voor sociale en andere
specifieke diensten (2)
Verplichtingen aan bestaande B-procedure toegevoegd:
• van toepassing indien de waarde van die diensten  € 750.000 (§
3.7 en 3.12 en toelichting artt. 2.38 en 2.39 MvT bij
wijzigingsvoorstel AW);
• (voor)aankondiging verplicht (art. 2.39 lid 1a wijzigingsvoorstel
AW);
• aankondiging van gegunde opdracht verplicht (art. 2.39 lid 1e
wijzigingsvoorstel AW).
Hetzelfde blijft dat procedure moet voldoen aan beginselen
van transparantie, objectiviteit en gelijke behandeling.

19. Van Doorne | 19
Nieuwe uitsluitingsgronden
verplichte uitsluitingsgronden (1)
• Art. 2.86 Aw:
• Lid 2 terroristische activiteiten
• Lid 2f kinderarbeid en andere vormen van mensenhandel
• Lid 3 onherroepelijke veroordeling van feit uit lid 2 van persoon
in beleidsbepalende functie in rechtspersoon van
gegadigde/inschrijver
• Lid 4 onherroepelijke rechterlijke/administratieve beslissing mbt
niet-voldoen aan belasting-/sociale zekerheidsverplichting
(tenzij gegadigde/inschrijver inmiddels heeft betaald of
maatregelen daartoe heeft getroffen: lid 5)
• Lid 7 terugkijkperiode 5 jaar (i.p.v. 4 thans)

20. Van Doorne | 20
Art. 2.86a Aw (nieuw):
Hardheidsclausule
Geen uitsluiting o.b.v. 2.86 lid 4 (nieuw),indien:
• de ondernemer onvoldoende tijd heeft gehad om over te gaan tot
betaling of tot een bindende regeling;
• de verschuldigde bedragen dermate klein zijn dat uitsluiting niet
proportioneel is.
Nieuwe uitsluitingsgronden
verplichte uitsluitingsgronden (2)

21. Van Doorne | 21
De lidstaten zorgen ervoor dat de aanbestedende diensten
passende maatregelen nemen om belangenconflicten tijdens
aanbestedingsprocedures doeltreffend te voorkomen, te
onderkennen en op te lossen, teneinde vervalsing van de
mededinging te vermijden en gelijke behandeling van alle
ondernemers te verzekeren.
Het begrip belangenconflicten omvat ten minste iedere situatie
waarin personeelsleden van de aanbestedende dienst of van een
namens de aanbestedende dienst optredende aanbieder van
aanbestedingsdiensten, die betrokken zijn bij de uitvoering van de
aanbestedingsprocedure of invloed kunnen hebben op het resultaat
van deze procedure, direct of indirect, financiële, economische of
andere persoonlijke belangen hebben die geacht kunnen worden
hun onpartijdigheid en onafhankelijkheid bij de
aanbestedingsprocedure in het gedrang te brengen.
Richtlijn 2014/24/EU

22. Van Doorne | 22
Nieuwe uitsluitingsgronden
facultatieve uitsluitingsgronden (1)
Art. 2.87 lid 1 Aw, sub:
a. wegens verplichtingen op gebied van milieu-, sociaal en
arbeidsrecht;
b. wegens overtreding van mededingingsregels;
(was vroeger onderdeel van ernstige beroepsfout)
e. wegens belangenconflict aanbestedende dienst ondernemer,
dat niet op minder ingrijpende manier kan worden opgelost;
f. wegens adviseursrol in voorbereiding aanbesteding;
g. past performance
i. wegens beïnvloeding aanbestedende dienst/lospeuteren
vertrouwelijke info

23. Van Doorne | 23
Art. 2.87 lid 3 (nieuw):
Terugkijkperiode 3 jaar (i.p.v. 4 jaar)
Voor het overige is art. 2.87 – op enkele nuanceringen na –
vergelijkbaar met huidig art. 2.87
Nieuwe uitsluitingsgronden
facultatieve uitsluitingsgronden (2)

24. Van Doorne | 24
Nieuwe uitsluitingsgronden
Past performance (1)
Nieuw art. 2.87 lid 1g Aw:
Uitsluiting van ondernemers o.b.v. prestaties in het verleden
Voorwaarden:
• de ondernemer dient blijk te hebben gegeven van aanzienlijke of
structurele tekortkomingen;
• de tekortkomingen dienen vaker dan één keer te zijn
voorgekomen;
• aanzienlijke structurele tekortkomingen:
structurele tekortkomingen dienen vaker te zijn voorgekomen
dan aanzienlijke tekortkomingen
Sprake van aanzienlijke tekortkoming in ieder geval wanneer:
 rechter wanprestatie heeft vastgesteld, en
 tekortkoming heeft geleid tot vroegtijdige beëindiging, (relatief) hoge
schadevergoeding of vergelijkbare sancties van aanbestedende dienst
 hoeft niet geconstateerd te worden bij dezelfde aanbestedende dienst

25. Van Doorne | 25
Art. 2.87a Aw (nieuw): mogelijkheid tot leveren ‘tegenbewijs’
Gegadigde/inschrijver moet aantonen:
• dat hij eventuele schade heeft vergoed;
• dat hij actief heeft meegewerkt met onderzoekende autoriteiten;
• dat hij concrete maatregelen heeft genomen om verdere
strafbare feiten of fouten te voorkomen.
Alsnog afwijzen?
• Motiveren!
Nieuwe uitsluitingsgronden
Past performance (1)

26. Van Doorne | 26
Nieuwe uitsluitingsgronden
Beïnvloeding aanbestedende dienst / lospeuteren
info
Art. 2.87 lid 1 Aw sub i is uitwerking van het oude sub e en houdt in
uitsluiting op grond dat inschrijver of gegadigde heeft getracht
• om het besluitvormingsproces van de aanbestedende dienst
onrechtmatig te beïnvloeden;
• om vertrouwelijke informatie te verkrijgen die hem onrechtmatige
voordelen in de aanbestedingsprocedure kan bezorgen, of
• om verwijtbaar misleidende informatie te verstrekken die een
belangrijke invloed kan hebben op besluiten inzake uitsluiting,
selectie en gunning.

27. Van Doorne | 27
INBESTEDING
Incompany Training Aanbestedingsrecht
Rechtspraak HvJ
EU
Richtlijn
2014/24/EU
Klassieke inbesteding  (Teckal)  (Art. 12 lid 1)
Omgekeerde inbesteding ?  (Art. 12 lid 2)
Horizontale inbesteding ?  (Art. 12 lid 2)
Inbesteding bij
gezamenlijke
zeggenschap
 (o.a. Coditel)  (Art. 12 lid 3)
Omgekeerde inbesteding
bij gezamenlijke
zeggenschap
 (Piepenbrock) 
Horizontale inbesteding
bij gezamenlijke
zeggenschap
 (Datenlotsen) 

28. Van Doorne | 28
Richtlijn 2014/24/EU
Artikel 43: Keurmerken
1. Keurmerk eisen als bewijs dat werken, diensten of leveringen
overeenstemmen met de vereiste voorschriften.
a. keurmerkeisen hebben alleen betrekking op criteria die
verband houden met het voorwerp van de opdracht.
b. Keurmerken zijn gebaseerd op objectief controleerbare en
niet-discriminerende criteria
c. Keurmerk is vastgesteld in een open en transparante
procedure
d. Keurmerk voor alle betrokken partijen toegankelijk
e. Keurmerk eisen worden vastgesteld door een derde partij

29. Van Doorne | 29
Richtlijn 2014/24/EU
Artikel 46: Verdeling van opdrachten in percelen
1. Aanbestedende diensten kunnen opdracht verdelen in percelen +
verplichting om besluit tot niet-opdelen in percelen te motiveren
2. Aanbestedende dienst vermeldt of inschrijvingen mogen worden
ingediend voor één, meer of alle percelen.
De aanbestedende dienst mag het aantal aan één inschrijver te
gunnen percelen beperken (o.g.v. objectieve en niet-
discriminerende criteria of regels)
4. De lidstaten kunnen de tweede alinea van lid 1 implementeren
door het verplicht te stellen opdrachten als afzonderlijke percelen te
gunnen onder voorwaarden die overeenkomstig het nationale recht
dienen te worden bepaald, met inachtneming van het Unierecht.

30. Van Doorne | 30
Richtlijn 2014/24/EU
Artikel 56: o.a. regels m.b.t. aanvullen informatie door ondernemers
Artikel 59: Uniform Europees Aanbestedingsdocument
Artikel 61: Onlinedatabank van certificaten (e-Certis)
Artikel 63 lid 2: Aanbestedende dienst mag bepalen dat bepaalde
kritieke taken niet worden uitgevoerd door onderaannemer

31. Van Doorne | 31
Richtlijn 2014/24/EU
Lid 1: Gunning o.g.v. EMVI (maar: EMVI kan ook worden bepaald
o.g.v. louter prijs; zie lid 5)
Lid 2: Uitwerking mogelijke EMVI-criteria, o.a. levenscycluskosten
Artikel 68: Levenscycluskosten
a) Kosten i.v.m. verwerving, gebruik, onderhoud, en m.b.t. einde
levenscyclus (inzameling/recycling)
b) Kosten toegerekend aan externe milieueffecten (emissies), mits
hun geldwaarde kan worden bepaald en gecontroleerd

32. Van Doorne | 32
Richtlijn 2014/24/EU
Artikel 72: Wijziging opdracht gedurende looptijd
Wijziging toegestaan indien:
1.a) opgenomen in oorspronkelijke aanbestedingsstukken
1.b) aanvullende werken/diensten/leveringen (tot 50%)
1.c) Onvoorziene omstandigheden (tot 50%)
1.d) Vervanging opdrachtnemer o.g.v. bestek/rechtsopvolging
1.e) Indien wijzigingen niet wezenlijk zijn (zie lid 4/HvJ EU
Pressetext)
2. Beperkte waarde
In sommige gevallen: aankondiging wijziging in Publicatieblad EU

33. Van Doorne | 33
Richtlijn 2014/24/EU
Artikel 73: Beëindiging van opdrachten
Lidstaten zorgen ervoor dat aanbestedende diensten een
overheidsopdracht voortijdig kunnen beëindigen indien:
a) De opdracht ingrijpend is gewijzigd
b) Op het moment van gunning een verplichte uitsluitingsgrond op
de aannemer van toepassing was
c) In een inbreukprocedure bij het HvJ EU is komen vast te staan
dat de opdracht niet aan de opdrachtnemer gegund had mogen
worden

34. Van Doorne | 34
VRAGEN ?
Incompany Trainging Aanbestedingsrecht