2. Wat gaan we doen deze dag?
Permanent streven naar verdere ontwikkeling:
Hoe kunnen opdrachtgevers en opdrachtnemers in de
tentoonstellingswereld verder professionaliseren
om nog betere eindresultaten te verkrijgen
op een voor beide wenselijke manier
en binnen de mogelijke randvoorwaarden?
Met als doel:
Hoe werken we zo samen dat we de best mogelijke tentoonstelling
krijgen voor de bezoekers?
Een belangrijk aandachtsveld waar veel moet gebeuren:
Rol van pitches hierin en waar loop je tegenaan in de praktijk?
3. De minor is vormgegeven
vanuit het volgende
beroepsprobleem:
“Hoe maak ik een tentoonstelling voor een externe opdrachtgever
die de vastgestelde doelstelling haalt en voldoet aan de
gedefinieerde behoefte van de doelgroep, daarbij gebruikmakend
van de nieuwste inzichten en technieken op het vakgebied en
rekening houdend met de financiële en tijdtechnische
haalbaarheid.”
4. Ja, dan heb je de opdracht al!
Wees maar blij dat je
opdrachten krijgt!
De praktijk voor concept- en ontwerpbureaus betekent…
Pitchen en aanbesteden
5. Aanbesteden
Aanbesteden is overkoepelende, algemene term
voor pitchen en aanbestedingen
Een aanbesteding:
De procedure waarbij een opdrachtgever bekend maakt dat hij
een opdracht wil laten uitvoeren en bedrijven vraagt een offerte
in te dienen. In die offerte staat onder andere welke prijs het
bedrijf voor de opdracht vraagt. De inschrijving sluit op een
vooraf bepaalde datum.
6. Aanbesteden 2
Doel aanbesteding:
•Concurrentie tussen bedrijven stimuleren en geïnteresseerde
partijen een gelijke kans te geven de opdracht te krijgen.
•Verantwoording publieke gelden…
Door wie:
•(Semi) overheid moet. Rijk, gemeente, provincie, nutsbedrijven
en alle bedrijven/instellingen die overheidsgeld ontvangen.
•Anderen mogen en hoeven dus niet!
7. Uitgangspunten (Europees)
aanbesteden:
· er moeten objectieve criteria gehanteerd worden;
· de procedure moet transparant zijn;
· er mag geen sprake zijn van discriminatie tussen ondernemers
uit verschillende landen.
Bij interpretatieproblemen of andere vragen zijn dit de
basisprincipes die als leidraad dienen.
8. Soorten aanbestedingen
(algemeen)
- Openbare aanbesteding
Algemene bekendmaking en iedereen mag meedoen…
-Niet openbare aanbesteding
Aankondiging waarop iedereen mag inschrijven, dan selectie van
minimaal 5 partijen die mogen offreren, 1 wint.
9. Soorten aanbestedingen 2
(groter specialisme en onder voorwaarden)
-Concurrentie gerichte dialoog
Aankondiging met specifieke opdracht waarop gespecialiseerden
mogen inschrijven, dan selectie van minimaal 3 partijen, daar een
gesprek mee en vervolgens mogen ze offreren. 1 wint.
-Onderhandelingsprocedure met bekendmaking
CGD maar aanbesteder mag onderhandelen over de voorwaarden
van de verschillende concurrenten
10. Soorten aanbestedingen 3
(gespecialiseerd, tailormade, uniek en vaak ontwikkeling)
-Onderhandse aanbesteding
Inschrijving op uitnodiging voor ten minste 2 en maximaal 5
partijen
- Onderhandse, enkelvoudige aanbesteding (pitch)
Inschrijving op uitnodiging voor tenminste 2 en maximaal 5
partijen, waarbij er in onderling overleg bepaalt wordt wat en
voor welke prijs er wordt geleverd
11. Pitch- en aanbestedingsmomenten
Voorbereidingsfase
pre-
fabricage
in-
richten
initiatieffase contentfase ontwerpfase bouwfase openstellingsfase afsluitingsfase evaluatiefase
SO VO DO
(van Han Meeter)
Pitchen
Afhankelijk van voor het project
noodzakelijke knowhow in relatie tot de
beschikbare knowhow in eigen organisatie
• (gast-)conservator
• vormgever
• communicator
• projectmanager
• conserveringsdeskundige
Opmerkingen:
• het gaat om vaak creatieve zaken als het
inhoudelijk en vormtechnisch opbouwen
van het project. Maar ook over begeleiding
van de bouw door ontwerpbureau/ED’er.
• vaak relatief lagere bedragen
• “klik” + vertrouwen is belangrijk
Aanbesteden
Gaat om het inhuren van “techneuten” als:
• bouwers
• av- / multimediaspecialisten
• installateurs
• ruimtelijke interieur bouwers
Opmerkingen:
• het kan om hoge tot (zeer) hoge bedragen gaan
• “klik” en vertrouwen spelen nog wel een rol,
maar minder
• soms worden deze “techneuten al in een eerdere
fase betrokken; bv. op basis van het VO om hen
zelf het DO te laten maken (dit minder bij
officiële aanbestedingen)
• meestal speelt de vormgever of ED-er een
belangrijke rol bij de keuze van de te benaderen
bedrijven.
12. Onderdelen aanbesteden
- Werk
Vaak op basis van een bestek.
Miljoenenprojecten. Gebouw, infrastructurele zaken.
- Dienst
Geen tastbaar product.
Advies door advocaat, accountant, ict’er. Ontwerp door ingenieur
of ruimtelijk ontwerper.
- Levering
Het leveren van een tastbaar, veelal standaard product.
Kantoormeubilair, koffieautomaten, auto’s.
13. Drempelwaarde inkoop
Levering en diensten (jan. 2016)
- > 135.000 euro (nationale overheid, ministeries)
- > 209.000 euro (decentrale overheid)
Werken
->5.225.000 euro
Boven deze waarde: volgens EU richtlijnen
Onder deze waarde: volgens eigen, gepubliceerde richtlijnen (dus
bespreekbaar)
14. Wet en regels
Aanbestedingswet 2013
•Alle opdrachten moeten aanbesteed volgens regelgeving
•Geen ondergrens voor aanbesteding/pitch in Nederland
•Overheden bepalen zelf hun beleid, maar moeten we
drempelwaarden en beleid verplicht publiceren
•Splitsing/clusteren opdrachten mag niet meer (om
drempelwaarde te ontlopen)
•Toezicht ontbreekt: de markt zou de overheid bij de les moeten
houden maar houdt teveel haar mond in angst verliezen opdracht
15. Wet en regels
Wijzigingen aanbestedingswet 2016
Verbeteringen, onder andere:
-Marktconsultatie mag (eerst rondkijken en praten)
-Alle besluiten van de aanbestedende dienst moet hij kunnen
motiveren met documentatie (minder rommelen mogelijk)
-Niet alleen emvi beste prijs/kwaliteit maar ook laagste kosten op
basis van kosteneffectiviteit
16. Wet en regels
Wijzigingen aanbestedingswet 2016
Vervolg verbeteringen, onder andere:
-Meer Concurrentie gerichte dialoog mogelijk om bevredigende
situaties te verkrijgen
-Als aanbestedingsstukken wijzigen, wordt de inschrijftermijn
verlengd (zonder opnieuw aanbesteden of dat we nog harder
moeten werken)
-Per 1 juli 2017 alleen nog elektronisch aanbesteden
-Je moet je onderaannemers vermelden
17. Selectiecriteria
Bijvoorbeeld:
• Omzet
• K-formulier: dat je niet hebt overlegd met concurrenten
• Referenties
• Financiële positie
• Organisatiegegevens (grootte, mensen)
Tenderned:
Voor inschrijving 1 formulier invullen dat je na selectie alles
aanlevert
18. Gunningscriteria
Gunningscriteria zijn om offerte te beoordelen en te kiezen wie
het wordt.
EMVI:
- Economisch meest voordelige inschrijving
- Gunnen op basis van toegevoegde waarde/kwaliteit
- Gunnen op basis extra eisen als social return en MVO
- Gebruikelijk criterium bij dienstverlening: nu EU verplicht!
Laagste prijs:
Door puntentoekenning in de selectie-eisen kan prijs via de
achterdeur toch doorslaggevend element zijn
(bv 40% prijs, 60% kwaliteit)
19. Tenderned
Online marktplein voor aanbestedingen van de Nederlandse
overheid.
•Alle opdrachten van de overheid op één plek
•Volledig digitaal aanbesteden: van vooraankondiging tot
inschrijving en gunning
•Gegevens maar één keer online invoeren en beheren in een eigen
dossier
•Automatisch voldoen aan regelgeving en voorkomen van
vormfouten
•Gratis, onafhankelijk en veilig
•Niet meer contact
•Nog een website bij te houden…
PIANOo: expertisecentrum aanbesteden Nederlandse overheden
20. Wie wint hiermee?
Pitchen en aanbesteden:
•is onbetaald werk verrichten
•kost opdrachtgever en -nemer heel veel geld en tijd
•is kapitaal- en planvernietiging voor verliezers
•ondermijnt een gezond economisch functioneren
•verkleint ruimte voor creativiteit
•voorkomt een gezamenlijke start in het proces
•voorkomt dat je mag kiezen voor de best samenwerkende partij
•als je wil sjoemelen, kan het. Altijd.
21. Wie wint hiermee? 2
Bij pitches nog extra problemen:
•Opdrachtgever is soms een inkoper die denkt dat een
tentoonstelling een tafel is die je voor de laagste prijs moet
krijgen
•Opdrachtgever is soms ambtenaar die zich handhaaft via het
strikt volgen van regels (i.p.v. te letten of ze het doel dienen) en
handhaaft zich door problemen te vermijden
•Ontwerp is een aankoop zonder succesgarantie
22. Wie maakt zich er druk om?
• Manifest Maatschappelijk verantwoord pitchen
• BNO pitchdossier
• Gids proportionaliteit
•Steeds meer bedrijven: omdat het 5-10% van de omzet kost
23. Mag de klant alles vragen?
NEE
Disproportionele eisen (zie Gids proportionaliteit als flankerend
maar verplicht te gebruiken beleid) die je tegenkomt zijn
bijvoorbeeld:
• Creatieve voorstellen zonder redelijke vergoeding
• Accountantsverklaring van MKB-bedrijven
• Meer dan 3 referentieprojecten van recente datum
• Hoge omzeteisen
• Onvoorwaardelijke overdracht rechten
• Volledige vrijwaring voor schade en aanspraken derden
• Social return vragen
• etc.
24. Mag de klant alles vragen?
- Reglement architectenselectie
Lezen en discussie
25. Mag bureau ter discussie
stellen?
JA
•Ken de regels en ga rustig in dialoog.
•Schakel de BNO of andere instanties in om geen commercieel
probleem te krijgen.
•Spreek met je branchegenoten los van pitches en
aanbestedingen over het onderwerp
•Zorg dat meer en meer mensen zich bewust worden van de
mindere kanten van aanbesteden en pitchen.
26. Verschil pitchen -
aanbesteden?
Pitchen is dus ook een vorm van aanbesteden,
maar opdrachtgever vraagt een creatief (te ontwikkelen) plan,
dat onderling onvergelijkbaar is met dat van concurrent (i.t.t.
bestek).
En ook een offerte. Plus meestal werkwijze, referenties
en nog specifieke projectvragen (educatie, marketing, ed.).
Kosten creatief plan tussen 10% en 25% van bouwbudget.
27. Verschil pitchen-
aanbesteden? 2
Pitchen voor een ontwerpopdracht van 15.000 euro komt voor.
Eerste concept, schets en budgetindicatie maken,
kost minimaal 3-5 duizend. Dan niet terug te verdienen.
Aanbesteding bouw gaat over grotere bedragen, minder creatief
traject, meer standaard/te herhalen, beter terug te verdienen.
Opdrachtgever besteedt veel tijd (en dus geld) aan procedures
maar de start van het project is vaak niet optimaal.
Men mag niet werken met iemand met wie het klikt.
28. Wat is pitchen?
In aanbestedingstermen:
een niet openbare uitnodiging door de opdrachtgever van 2 a 3
partijen oftewel een onderhandse aanbesteding door een
opdrachtgever die voor meer dan 50% overheidsgeld ontvangt.
Andere termen:
prijsvraag, bureaucompetitie, wedstrijd, business case
Dagelijkse praktijk
Voor grote en kleine concept- en ontwerpbureaus.
Musea doen het als er een eigen tentoonstelling gewenst is.
29. Conclusie 3
Kortom:
Helemaal niet makkelijk.
Maar essentieel om goed te doen voor een
goed eindresultaat in alle opzichten.
Begrijpelijke moeilijkheden tussen opdrachtgever en opdrachtnemer.
Maar:
1000%keer leuker dan pindakaasmaken en verkopen.
So, let’s keep on shaping and work on it!
30. Het Keramiekmuseum Delft:
Vragen aan jullie:
Welke vragen hebben jullie na het lezen van deze aanbesteding
voor de opdrachtgever?
Welke informatie heb je nodig en hoe zou je hier op kunnen
antwoorden als ontwerpbureau?
31. Dit was een ‘formelere
aanbesteding’
Met een prachtig manifestatieplan.
Een plan waar Perspekt graag aan zou bijdragen.
Maar de vraag is nauwelijks te beantwoorden met een offerte, laat
staan een schetsontwerp, binnen een redelijk investeerbedrag.
Hoe gaat het dan bij ‘pitchen’?
32. Regels bij pitches:
Er zijn beperkt regels, wetten of standaarden.
Er is weinig transparantie.
Er zijn meestal geen gunnings/selectiecriteria.
Er zijn beperkte geldelijke limieten.
Er zijn weinig afspraken over fees voor het ontwerpbureau.
Soms is de vraag concept, ontwerp, soms ook bouw erbij.
De opdrachtgever bepaalt:
maar op basis van wat?
33. THERE ARE NO RULES
THERE IS NO CONTACT
THERE IS LIMITED INFO
WELCOME TO……………………
…………….THE PITCH-JUNGLE
34. Wat is ons product?
Wat verkopen we?
Pindakaas
versus
Uniek complex CREATIEF
idee
waar niet alles vooraf vast kan liggen maar randen nodig zijn
35. Initiatieffase
Fasering Omschrijving
werkzaamheden
Beslisdocument(en) /
resultaat
INITIATIEFFASE • Inhoudelijke lijn
"idee"
(samen of
opdrachtgever)
• Missie museum
• Definitie van doelgroepen
en doelstellingen
tentoonstelling
• Projectorganisatie en
communicatielijnen
aangeven
• Programmatische
randvoorwaarden
Tentoonstelling
• Doelstellingen educatie en
marketing/pr
• Grove afbakening thema's
• Bepaling ruimte en
randvoorwaarden ruimte
• Grove indeling & routing
• Lijst met mogelijk te
gebruiken aanwezige
hardware museum
• Budgetbepaling (tevens
exploitatiebudget)
PRESENTATIE &
GOEDKEURING
Tentoonstellingsconcept
Budget
36. Stel:
Opdrachtgever heeft een goed initiatiefrapport neergelegd.
Wat missen we dan nog om een goed en vooral voor een volgende
fase bruikbaar eerste schetsontwerp te maken?
37. Het onbeschrijfelijke effect
van contact!
In gesprek met de mensen die betrokken zijn bij het proces om alle
onderdelen in het initiatiefrapport samen en voor jezelf te peilen,
wegen, beoordelen, plaatsen, af te tasten zodat de vraag van de
opdrachtgever zo helder mogelijk is en daardoor goed beantwoord
kan gaan worden.
“The feel it in the air” session.
Halve vraag? Kwart antwoord.
Shit in = shit out
38. Ontwerpbureau in de
problemen
Er vanuit gaande dat het ontwerpbureau klantgericht,
doelstellingsgericht en binnen de gestelde randvoorwaarden wil
werken en zich niet opstelt als een vrije kunstenaar die geheel zijn
eigen gang gaat.
Welke vragen heeft
hij/zij nog?
39. Vaak onbeantwoorde vragen 1
Inhoud, missie, doelstellingen
1. Wordt de missie van het museum ook nageleefd of
is het een mooie frase?
2. Komt de omschreven situatie overeen met de werkelijkheid?
Identiteit-imago en wens-werkelijkheid.
3. Is het onderwerp en/of concept getest bij de doelgroep?
40. Vaak onbeantwoorde vragen 2
Inhoud, missie, doelstellingen
4. Past het binnen de algehele programmering van het museum?
5. Is het onderwerp ‘bij de tijd’?
Past het bij de maatschappelijke interesse van dit moment?
Oftewel: is er een behoefte of creëren we een behoefte?
6. Werkt men ‘volgens het boekje’, SMART of FUZZY?
41. FUZZY (P. Markenstein)
Feestelijk
Heeft men er lol in om de SMART geformuleerde doelstelling
te behalen?
Uitdagend
Is de doelstelling spannend, op het randje van het haalbare,
tussen fantasie en werkelijkheid?
Zuiver
Is het doel wat men echt wil? Staat men er volledig achter?
Zinnelijk
Geeft het behalen een kick, maakt het iets positiefs los?
Yes
Is de doelstelling enthousiasmerend, om trots op te zijn?
42. Be SMART and FUZZY
‘Volgens het boekje’ en SMART hoort erbij.
Randvoorwaarden nummer 1.
En daarbij is ook nog nodig: veel FUZZY!
Alle voelhoorns op scherp:
de zachte en ongrijpbare kant van een creatief
proces.
43. Vaak onbeantwoorde vragen 3
Projectorganisatie en communicatie
1. Context van de omgeving. Intern en extern: SWOT en dan:
welke strategie het beste om deze klus te klaren?
2. Context van teamleden, klant, leveranciers
en hoe past ontwerpbureau?
3. Wie heeft de werkelijke macht en wie zorgt voor de beslissing?
4. Is er een klik tussen ons en de opdrachtgever?
(Zie ook syllabus Presentatie en briefen)
44. Vaak onbeantwoorde vragen 4
Educatie, publieksbegeleiding, marketing, beveiliging,
brandweer
Deze functies hebben essentiële input juist bij de start van de
tentoonstelling.
Vaak komen ze na het VO pas in beeld. De gevolgen laten zich
raden:
- Concept en ontwerp niet afgestemd op deze deelgebieden.
- De mensen van genoemde disciplines zijn gefrustreerd.
- De ontwerper betaalt de meerwerkuren en raakt gefrustreerd.
Het eindresultaat wordt suboptimaal.
45. Een paar voorbeelden:
Educatie:
Kinderlijn of niet? Aparte kinderlijn of niet?
Publieksbegeleiding:
Hoe groot zijn de groepen? Met of zonder individueel publiek?
Marketing:
Wie maakt de externe uitingen? In lijn stijl tentoonstelling of niet?
Beveiliging:
Vitrines wel of niet 3 dubbel beveiligd?
Brandweer:
Is het vlekkenplan en later de plattegrond akkoord?
46. Vaak onbeantwoorde vragen 5
Eerste indeling thema’s en voorbeeldobjecten
Eerste indeling thema’s is gemaakt door het museum.
Dat is een goed uitgangspunt. Deze inhoudelijk is de basis van ons
schetsontwerp. Vorm volgt inhoud.
Museum haalt tentoonstellingsmaker erbij.
Indeling herschikken kan beter zijn voor publieksbeleving
(de specialiteit van de tentoonstellingsmaker).
Vindt het museum onze herschikking goed?
Onze herschikking is de basis van ons schetsontwerp.
47. Voorbeeld objecten
Bij de eerste indeling van de thema’s heeft
het museum een beeld van te gebruiken objecten.
Objecten bepalen bijzonder veel in het ontwerp,
zowel in sfeer, ruimtebenutting als presentatiemiddelen.
Een eerste beeld hiervan is onmisbaar bij de start.
48. Voorbeeld objecten 2
Waaraan kunnen we denken, wat objecten betreft?
Gaan we zelf zoeken (als niet specialisten)
en hoeveel tijd en geld kost dat?
Zelf zoeken kan, maar:
Zijn er voorkeuren, hobby’s, niet eerder getoonde objecten,
kernobjecten, kroonjuweeltjes, objecten met een andere voor
publiek ‘hoge attractieve waarde’, mooie bruiklenen?
49. Vaak onbeantwoorde vragen
6
Praktische startpunten
Ruimte, plattegronden, lijst met hardware
- Hoogstpersoonlijk bezoek vooraf aan het museum en de ruimte
nodig (ook voor bestuderen publiek en sfeer museum…)
- Hoogstpersoonlijk check van de gestuurde plattegronden
(digitaal?)
- Zonder lijst met aanwezige hardware is het inschatten van een
budget onmogelijk. Als er geen overzicht is, zegt dat veel over
de organisatie.
Als bovenstaande niet mogelijk is: foto’s zijn zeer behulpzaam.
50. Vaak onbeantwoorde vragen 7
Budgetbepaling, niet uitputtende vragen
1. Inschatting van het ontwerptraject in deze fase is eigenlijk
onmogelijk. 10, 15, 20, 25%?
1.1 Is het toereikend om hier op basis van ervaringsgetallen te
werken?
2. Welke presentatiemiddelen wil men in gaan zetten?
AV, interactief, hands-on, grafisch? In welke verhouding?
3. Eerste inschatting tentoon te stellen objecten?
Klimaateisen objecten?
51. Vaak onbeantwoorde vragen 8
Budgetbepaling, niet uitputtende vragen, 2
4. Welke aanwezige hardware is in te zetten? Heeft men behoefte
aan bepaalde type hardware (zelfde als reeds aanwezig)?
5. Inrichtingswensen, heeft men inrichtingsaccesoires, wat kan/wil
men zelf?
6. Redactie, vertaling teksten: wat kan/wil men zelf?
7. Kwaliteit uitvoering? Nemen we tijd en geld voor prototyping?
52. Vaak onbeantwoorde vragen 9
Budgetbepaling, nog meer niet uitputtende vragen, 3
9. Hoeveel contact en formele momenten wil het museum in het
proces?
10. Hoe tellen de interne uren van de museummedewerkers
betrokken bij het project? En zitten deze ook verwerkt in de
exploitatiebegroting?
11. Wie wordt verantwoordelijk voor het bewaken van het budget
vanuit het museum en hoe wil men dit vormgeven, regelen?
53. Vaak onbeantwoorde vragen 10
Budgetbepaling, nog meer niet uitputtende vragen, 4
12. Planning: is er voldoende tijd om te produceren?
13. Exploitatiebudget: hoeveel geld heeft men om het geheel te
onderhouden, bij te stellen?
14. Is er zicht op het budget via sponsoring en dergelijke of moet
hier nog voor gelobbyd worden?
54. Opdracht
Architectenreglement Rabobank:
Bovenstaande vragen zijn nog lang niet uitputtend.
Een praktijksituatie.
Wat vinden jullie van dit reglement?
Accepteer je?
Heb je voorstellen voor verandering?
Hoe pak je een dergelijk gesprek aan naar een aanstaande klant?
56. Oplossing in pitch-proces
•Opdrachtgever verdiept zich vooraf in de mogelijke ontwerpers
(marktconsultatie) en kiest maximaal 2 bureaus op basis van
cv, referentie en eerste ‘bureaupresentatie met gesprek over
tentoonstelling’
•Opdrachtgever stelt een gedetailleerde, sterk afgebakende
vraag en laat zich hierbij desgewenst adviseren danwel geeft
een economisch reële fee
•Opdrachtgever brieft mondeling aan beide bureaus tegelijk.
Bureaus mogen ter plekke kritisch en open ‘aanvoelen,
doorvragen stellen’.
57. Oplossing in pitch-proces 2
•Aan de hand van de hierop volgende debriefing wordt de
briefing (eventueel) aangescherpt.
•Daarna een ieder aan het werk met zelfde input. Output is
door opdrachtnemer SMART and FUZZY te beoordelen en te
kiezen.
•Opdrachtgever geeft uitgebreid feedback aan winnaar en
verliezer over de keuze. Dit ter lering van alle partijen.
58. Oplossingen in het
projectproces
( de harde kant)
•Na de keuze:
Neem het project uiterst serieus en besteed samen alle
aandacht aan de aftrap en leg dit vast.
•Werk gefaseerd met duidelijke afspraken over wanneer, hoe,
wat, wie met als output controleerbare ‘einddocumenten’.
59. Oplossingen in het
projectproces
( de harde kant)
•Als iemand zegt een probleem te hebben,
dan is het een probleem.
Bagatelliseer het nooit en los het samen op.
•Evalueer altijd, tijdens en na.
Liever 1x teveel overleg dan niet.
•Na afronding van het project: verbeter je eigen werkwijze
stelselmatig met de opgedane ervaring.
Professionaliseer, ontwikkel, leer!
60. Oplossing in vertrouwen en
begrip
(de zachte kant)
-Opdrachtgever en – nemer realiseren zich dat zij gezamenlijke
en gelijke einddoelstellingen hebben: de best mogelijke
tentoonstelling binnen de gegeven randvoorwaarden.
Houdt dat doorlopend voor ogen.
- Als er geen vertrouwen is, werk er als professionals aan.
Samen uit, samen thuis.
- De economische situatie is voor opdrachtgevers en – nemers
(nog) anders. Voor opdrachtnemers is tijd geld (eigen
ondernemer). Voor opdrachtgever ligt dit vaak anders.
Realiseer je dit (best harde) verschil.
61. Oplossing in samenwerking
(de zachte kant)
- We’re in it together.
We zijn allebei verantwoordelijk.
We hebben allebei onze specialiteiten, vaardigheden,
capaciteiten en ervaring. We hebben allebei ook minder
werkzame punten. Hoe beter wij het samen doen, hoe beter
gewaardeerd ons eindproduct.
Samen komen we er wel.
- Balanceren
Realiseer je dat je een creatief proces als tentoonstellingen
maken nooit geheel kan beheersen of controleren. Daar moet je
tegen kunnen. Je kan dit alleen goed in samenwerking voor
elkaar krijgen.
62. Oplossing in liefde voor ‘t vak
(de ongrijpbare kant)
•Hou van je werk. Dan wordt het het beste.
•Hou je er niet zo van: zoek wat anders.
63. Nodig voor een goede pitch:
- Alle mogelijke harde, zachte en de ongrijpbare feiten en kanten.
- En de vooraf bekende wetenschap dat beide partijen nooit 100%
alles kunnen noemen, voorkomen of zeggen en samenwerking en
bijstellen dus doorlopend noodzakelijk is.
- Een breed gedragen Manifest verantwoord pitchen?
Lezen en discussie.
64. Nodig voor een goede pitch 2
Of anders gezegd:
“wetenschap over harde randvoorwaarden
en pionieren met creatieve ideeën”
Maar zeker niet rigide:
of, of, of maar en, en, en. En, en, en, totdat je de rand bereikt.
65. Nodig voor een goede pitch 3
Een breed gedragen Manifest verantwoord pitchen?
Initiatief vanuit de branche.
Lezen en discussie:
-Werkt dit?
-Wat kan er beter?
-Hoe hou je mensen eraan?
66. Conclusie
Binnen de harde, zachte, ongrijpbare en
samen te bewaken grenzen:
ontstaat alle vrijheid in gebondenheid
om een prachtige, passende tentoonstelling
te maken.
67. Conclusie 2
It is all about people.
Ondanks professioneel en gelijkgericht werken,
blijft het mensenwerk.
Hou focus op het eindresultaat voor de bezoekers.
Dat zijn de echte klanten.
68. Conclusie 3
Kortom:
Helemaal niet makkelijk.
Begrijpelijke moeilijkheden tussen opdrachtgever en opdrachtnemer.
Maar:
Essentieel om te blijven proberen om het goed te doen
voor een goed eindresultaat in alle opzichten.
En:
1000 keer leuker dan pindakaas maken en verkopen.
