Esp 4 yiii a5 Sariling Disiplina sa Pagsunod sa mga Batas

1. CityCentralSchool
CagayandeOro City

2. CityCentralSchool
CagayandeOro City

4. Gusto ba ninyo ng buhay na
laging may nakakakita sa lahat
ng inyong ginagawa?

5. Gusto ba ninyo ng buhay na
laging may nakakakita sa lahat
ng inyong ginagawa?
Paano kaya kung ganoon
ang bawat isa sa atin?

6. Alam natin na ang ilan sa mga
tao ay gumagawa lamang nang
mabuti dahil alam nilang may
ibang taong nakakakita sa kanila.
Ano ang masasabi ninyo sa mga
taong ganoon?

7. Maaga pa lamang ay gising na si Dante. Kailangan niya
kasing maagang makarating sa paaralan dahil naatasan
ang kanilang pangkat na maglinis ng hardin at magdilig
ng mga tanim na gulay na pag-aari ng kanilang baitang.
May programa kasi ang kanilang paaralan na tinawag
nilang proyektong LUNTIAN na ang ibig sabihin ay
Lupang Napabayaang Taniman, Ingatan, at Alagaan
Natin.

8. Ito ay ang pagtatanim ng mga halamang gulay at
pampalamuti sa mga bakanteng lupa na malapit sa
kanilang silidaralan. Bawat baitang ay may sakop na
mga lugar. Pati ang mga pader ay hitik sa pananim dahil
sa mga nakasabit na malalaking lata, makukulay na
galon, pininturahang mga bote ng softdrinks na may
halaman. Maging mga lumang bota tuwing tagulan na
may iba’t ibang laki at klase ay ginamit at tinaniman.

9. Ang mga gulong na pinagpatong-patong ay naging
malalaki at makukulay na paso ng namumulaklak na
mga halaman. Isang linggong gagawin ng bawat
naatasang pangkat ang mga nakasaad na tungkulin na
nakapaskil sa pader. Nakasulat din sa pader ang mga
tungkulin ng ilang nagpalistang parent volunteers na
siyang gumagabay sa kanila sa tamang pagtatanim,
paglilinis, pangangalaga, at pagdidilig.

10. Natutuwa si Dante dahil hilig niyang magtanim.
Magsasaka kasi ang kaniyang ama na paminsan-minsan
ding dumadalaw sa kanilang hardin upang tingnan ang
kalagayan nito. Gusto ni Dante na masiguro na maaga
ring makararating sa paaralan ang mga kasapi sa
kaniyang pangkat. Pinag-usapan na nila ito. Nais nilang
matuwa ang kanilang gurong si Gng. Arellano.

11. Ang mga kasaping babae ang maghihiwa-hiwalay ng
mga papel at bote na maaaring ibenta. Bawat klase ay
may ganitong sistema. Iniipon nila ang napaghiwa-
hiwalay na mga bagay sa itinalagang material recovery
facilities o MRF para sa bawat baitang. Tuwing Biyernes
ng umaga ay may dumarating na kakalap at bibili ng
kanilang mga basura.

12. Iniipon nila ang mga napagbentahan sa alkansiya ng
kanilang klase at ito ay maaari nilang gamitin sa
pangangailangan sa kanilang silid-aralan, para sa
kanilang Christmas party o kung minsan ay sa
katapusan ng klase kung saan ay nagkakaroon sila ng
masayang noodle party kasama ang kanilang guro.
Tinawag naman nila ang programang ito na project
TACOS o trash as cash once segregated.

13. Ganito sila kasipag araw-araw. Awtomatikong kumikilos
para sa dalawang nabanggit na proyekto ng paaralan.
Sinimulan nila ang mga proyektong ito dalawang taon na
ang nakararaan mula nang magsimulang mamuno ang
kanilang punongguro. Masaya si Dante sa ganitong
sitwasyon. Alam niyang ang mga proyektong ito ay may
kabuluhan. Bukod sa hilig niya sa pagtatanim ay may
pagpapahalaga rin siya sa kalikasan.

14. Alam niyang ang pagkasira ng kalikasan ay patuloy na
nagaganap kaya’t nais niyang maging bahagi ng
pagkasalba nito. Sinasabi rin niya ito sa kaniyang mga
kaklase dahil nais din ni Dante na pati sila ay makiisa sa
kaniyang gusto. Naniniwala naman sa kaniya ang
kaniyang mga kamag-aral. Malayo-layo pa lang si Dante
ay naririnig na niya na may tao na pala sa loob ng
hardin.

15. Napabulong na lamang siya na baka ang kaklase niya
na mas maagang pumasok sa kaniya ang naroon.
Laking gulat niya nang makita niya si Gng. Arellano.
“O, Dante nandiyan ka na pala. Magandang umaga sa
iyo,” bati ni Gng. Arellano.
“Opo, ma'am. Magandang umaga rin po,” sagot naman
ni Dante.

16. “Mainam naman at maaga ka. Nais kong ibalita sa iyo na
kayo bilang mga lider ng pangkat sa bawat klase ay
pararangalan ng punongguro mamaya sa flag ceremony,”
dagdag ng kaniyang guro.
“Bakit po kaya, ma'am?” masayang tanong ni Dante.
“Kahapon kasi sa aming pagpupulong pagkatapos ng
maghapong klase ay ibinalita niya sa aming mga guro
na ang ating paaralan ay pararangalan dahil tayo ay

17. nagwagi sa buong rehiyon bilang 2013 Most
Sustainable and Ecofriendly School. At iyon ay dahil sa
inyong maaasahang mga lider ng bawat pangkat at sa
mga parent volunteers na tumutulong sa atin,”
masayang sagot ng guro habang nakahawak sa
magkabilang balikat ni Dante.
“Talaga po? Yeheyyyyy!” masayang sagot ni Dante na
nanlalaki ang mga mata.

18. “Siya, ituloy mo na itong aking pagdidilig at sasabihan
ko pa ang kapuwa mo lider at aabisuhan ko rin ang iba
pang mga magulang na pumunta at maghanda sa
isasagawang pagpaparangal,” sagot ng guro habang
iniaabot kay Dante ang hose na pandilig. Habang
nagdidilig ay parang nakalutang sa hangin ang diwa ni
Dante. Masaya siya! Masayang-masaya! At alam niyang
hindi mababayaran ninuman ang kasiyahang iyon.

19. Gusto niyang ipagpatuloy pa ang kaniyang nasimulan. Kahit
walang nakakakita ay patuloy niyang isasagawa ang adhikain
na patuloy niyang sinasabi sa kaniyang mga kamag-aral. Kahit
walang nakakakita ay alam niyang may Diyos na nakamasid at
siyang nalulugod sa kabutihang ginagawa ninuman. Kahit
walang nakakakita, ang isang tao ay dapat na may disiplina sa
sarili na gumawa ng tama at mabuti para sa kapakanan ng
kapuwa, kabutihan ng bansa at higit sa lahat ng kaligtasan ng
kalikasan na mahal na mahal niya.

20. Sagutin ang mga tanong:
1. Anong mabuting asal ang ipinakita ni Dante sa kuwento
na nais niyang ipagaya rin sa kaniyang mga kaklase?
2. Tulad ni Dante, bakit kailangan nating gumawa ng
kabutihan sa kapaligiran kahit walang nakakakita?
3. Paano natin magaganyak ang ating mga kamag-aral,
mga kapamilya, at mga kapuwa Pilipino na magkaroon ng
disiplina para sa kapaligiran?

21. Sagutin ang mga tanong:
4. Bakit kaya naganyak ang ilang magulang na tumulong
at sumuporta sa mga programa ng paaralan?
5. Kung ikaw ay isang lider ng inyong pamayanan, paano
mo mapasusunod ang mga mamamayan para sa inyong
mga proyektong ukol sa kapaligiran?

22. Tingnan natin kung tulad ng
tauhan sa kuwentong ating
binasa ay matutularan din
ninyo ang kaniyang ginawa.

23. Gawain 1
Sumulat ng isang pangungusap kung
ano ang dapat mong magawa bilang
disiplinadong mamamayan para sa
sumusunod na larawan. Gawin ito sa
iyong kuwaderno.

24. Gawain 1

25. Gawain 1

26. Gawain 1

27. Gawain 2
Arkitekto Kami!

28. Gawain 2
Arkitekto Kami!
Halimbawa ng House Plan Halimbawa ng Plant Boxes

29. Gawain 2
Arkitekto Kami!
Halimbawa ng House Plan

30. Gawain 2
Arkitekto Kami!
Halimbawa ng Plant Boxes

38. Pangkatang Gawain
Bumuo ng apat na pangkat. Pumili ng
lider at sundin ang panuto para sa bawat
pangkat.

40. Sipiin ang talahanayan at sagutin. Gaano mo
kadalas gawin ang sumusunod:

43. Nakatutuwa dahil nadagdagan na naman ang
iyong kaalaman ukol sa pagmamahal at
pangangalaga sa kapaligiran. Lagi mong tatandaan
na lagi kang bahagi ng mundo na iyong
ginagalawan kaya’t lagi mong isaisip, isapuso, at
isagawa ang mga gawaing makapagsasalba ng
ating kalikasan kahit walang nakakakita, dahil ang
tunay na pag-uugali ng isang tao ay nakikita kapag
siya ay nagiisa.