Download luận văn đồ án tốt nghiệp ngành khoa học môi trường với đề tài: Độc học chì, cho các bạn có thể tham khảo

1. TRƯỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM TP HCM
KHOA MÔI TRƯỜNG VÀ TÀI NGUYÊN
ĐỀ TÀI
ĐỘC HỌC CHÌ
GVHD: Lê Quốc Tuấn
SVTH : Nhóm 4
1. NGUYỄN THỊ KHÁNH LY 12127248
2. PHẠM VĂN HỒNG QUANG 12127142
3. ĐỖ VĂN THUẬN 12127174
4. TRẦN TẤN CƯỜNG 12127052
5. NGUYỄN HOÀNG HẢI 12127073
6. NGUYỄN THỊ KIM YẾN 12127273
TP.HCM, tháng 4 năm 2014

2. Trang 1
MỤC LỤC
Chương I. GIỚI THIỆU .......................................................................................................6
1. ĐẶT VẤN ĐỀ .................................................................................................................6
2. TỔNG QUAN VỀ CHÌ.................................................................................................7
2.1. Lịch sử phát triển về việc sử dụng kim loại chì của con người....................7
2.1.1. Khái niệm chung về chì ..................................................................................8
2.1.2. Lịch sử phát triển của chì ..............................................................................8
2.2. Các hợp chất quan trọng của chì.......................Error! Bookmark not defined.
2.2.1. Hợp chất vô cơ.................................................Error! Bookmark not defined.
2.2.2. Hợp chất hữu cơ .............................................Error! Bookmark not defined.
2.3. Vai trò của chì........................................................Error! Bookmark not defined.
2.3.1. Trong công nghiệp..........................................Error! Bookmark not defined.
2.3.2. Trong ngành in ...............................................Error! Bookmark not defined.
2.3.3. Trong kĩ thuật quân sự ..................................Error! Bookmark not defined.
2.3.4. Trong ngành năng lượng học nguyên tử và kĩ thuật hạt nhân.......Error!
Bookmark not defined.
2.3.5. Trong nghệ thuật ............................................Error! Bookmark not defined.
2.3.6. Trong y học ......................................................Error! Bookmark not defined.
2.4. Tình hình sản xuất và sử dụng chì hiện nay ...Error! Bookmark not defined.
2.4.1. Trên thế giới.....................................................Error! Bookmark not defined.
2.4.2. Ở Việt Nam.......................................................Error! Bookmark not defined.
Chương III. CẤU TẠO VÀ TÍNH CHẤT .......................Error! Bookmark not defined.
1. CẤU TẠO .......................................................................Error! Bookmark not defined.
2. TÍNH CHẤT ..................................................................Error! Bookmark not defined.
2.1. Tính chất vật lí.......................................................Error! Bookmark not defined.
2.2. Tính chất hóa học..................................................Error! Bookmark not defined.
3. ĐIỀU CHẾ......................................................................Error! Bookmark not defined.
4. MÔI TRƯỜNG TỒN TẠI ..........................................Error! Bookmark not defined.

3. Trang 2
4.1. Chì trong môi trường không khí .......................Error! Bookmark not defined.
4.2. Chì trong môi trường nước.................................Error! Bookmark not defined.
4.3. Chì trong đất ..........................................................Error! Bookmark not defined.
Chương III. NHIỄM ĐỘC CHÌ - ẢNH HƯỞNG CỦA NÓ ĐỐI VỚI MÔI
TRƯỜNG VÀ SỨC KHỎE.................................................Error! Bookmark not defined.
1. NHIỄM ĐỘC CHÌ VÀ NHỮNG ẢNH HƯỞNG ĐỐI VỚI MÔI TRƯỜNG
...............................................................................................Error! Bookmark not defined.
1.1. Môi trường đất.......................................................Error! Bookmark not defined.
1.2. Môi trường nước ...................................................Error! Bookmark not defined.
1.3. Môi trường không khí..........................................Error! Bookmark not defined.
2. NHIỄM ĐỘC CHÌ VÀ NHỮNG ẢNH HƯỞNG ĐỐI VỚI CON NGƯỜI
...............................................................................................Error! Bookmark not defined.
2.1. Nguồn tiếp xúc .......................................................Error! Bookmark not defined.
2.1.1. Tiếp xúc qua môi trường sống......................Error! Bookmark not defined.
2.1.2. Tiếp xúc qua môi trường làm việc ...............Error! Bookmark not defined.
2.1.3. Tiếp xúc qua thực phẩm ................................Error! Bookmark not defined.
2.2. Cơ chế xâm nhập, phân bố, tích lũy và loại thải chì trong cơ thể.......Error!
Bookmark not defined.
2.2.1. Con đường xâm nhập vào cơ thể .................Error! Bookmark not defined.
2.2.2. Quá trình hấp thụ và cơ chế gây độc của chì của chì ....Error! Bookmark
not defined.
2.2.3. Quá trình phân bố và tích lũy chì trong cơ thể ........Error! Bookmark not
defined.
2.2.4. Quá trình bài trừ và loại thải chì ................Error! Bookmark not defined.
2.3. Ảnh hưởng đối với cơ thể con người.................Error! Bookmark not defined.
2.3.1. Máu ...................................................................Error! Bookmark not defined.
2.3.2. Hệ thần kinh....................................................Error! Bookmark not defined.
2.3.3. Thận ..................................................................Error! Bookmark not defined.
2.3.4. Tiêu hóa............................................................Error! Bookmark not defined.

4. Trang 3
2.3.5. Tim mạch..........................................................Error! Bookmark not defined.
2.3.6. Sinh sản...........................................................Error! Bookmark not defined.
2.3.7. Nội tiết..............................................................Error! Bookmark not defined.
2.4. Triệu chứng và hệ lụy của bệnh nhiễm độc chì.............Error! Bookmark not
defined.
2.4.1. Nhiễm độc cấp tính.........................................Error! Bookmark not defined.
2.4.2. Nhiễm độc mãn tính .......................................Error! Bookmark not defined.
Chương IV. PHÒNG NGỪA, XỬ LÝ Ô NHIỄM VÀ GIẢI NHIỄM ĐỘC CHÌ
....................................................................................................Error! Bookmark not defined.
1. CÁCH PHÒNG NGỪA NHIỄM ĐỘC CHÌ...........Error! Bookmark not defined.
1.1. Phương pháp phát hiện........................................Error! Bookmark not defined.
1.1.1. Đối với người lao động tiếp xúc chì trong các ngành sản xuất.......Error!
Bookmark not defined.
1.1.2. Phương pháp phát hiện chì trong môi trường..........Error! Bookmark not
defined.
1.1.3. Phương pháp phát hiện nhanh chì trong thực phẩm ....Error! Bookmark
not defined.
1.2. Biện pháp phòng ngừa nhiễm độc chì ..............Error! Bookmark not defined.
1.2.1. Đối với các cơ quan chức năng ....................Error! Bookmark not defined.
1.2.2. Đối với các cá nhân tổ chức doanh nghiệpError! Bookmark not defined.
1.2.3 Đối với cộng đồng............................................Error! Bookmark not defined.
2. BIỆN PHÁP XỬ LÍ KIM LOẠI CHÌ.......................Error! Bookmark not defined.
2.1. Phương pháp xử lý chì trong đất .......................Error! Bookmark not defined.
2.1.1. Phương pháp cơ lý..........................................Error! Bookmark not defined.
2.1.2. Phương pháp hoá học....................................Error! Bookmark not defined.
2.1.3. Phương pháp sinh học ...................................Error! Bookmark not defined.
2.2. Phương pháp xử lí chì trong nước.....................Error! Bookmark not defined.
2.2.1. Phương pháp kết tủa hóa học.......................Error! Bookmark not defined.

5. Trang 4
2.2.2. Phương pháp điện hóa...................................Error! Bookmark not defined.
2.2.3. Phương pháp oxy hóa khử............................Error! Bookmark not defined.
3. PHƯƠNG PHÁP GIẢI NHIỄM ĐỘC CHÌ............Error! Bookmark not defined.
Chương V. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ .......................Error! Bookmark not defined.
1. KẾT LUẬN.....................................................................Error! Bookmark not defined.
2. KIẾN NGHỊ ...................................................................Error! Bookmark not defined.
Tài liệu tham khảo..................................................................Error! Bookmark not defined.
PHỤ LỤC
DANH MỤC CÁC HÌNH
Hình 1 Quặng chì
Hình 2 Pin ắc quy
Hình 3 Súng chì
Hình 4 Pha lê
Hình 5 Tranh sơn dầu pha chì (sơn chì)
Hình 6 Ô duyên
Hình 7 Mật đà tăng tán bột
Hình 8 Duyên đơn
Hình 9 Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học
Hình 10 Số electron trên vỏ điện tích của nguyên tử chì
Hình 11
Khói thải từ nhà máy khai thác và xử lí chì tại La Oroya (Peru) khiến
máu trẻ em nhiễm độc chì nặng
Hình 12 Nước sông Hồng qua địa phận tỉnh Yên Bái bị nhiểm độc chì
Hình 13 Sơn, mỹ phẩm, trang sức và các loại đồ chơi trẻ em chứa chì
Hình 14
Công nhân tái chế acquy,thợ hàn thường xuyên tiếp xúc với acquy, các
thiết bị điện tử chứa hàm lượng chì cao.
Hình 15 Một số loại thực phẩm chứa hàm lượng chì cao
Hình 16 Các loại thuốc đông y chứa hàm lượng chì cao
Hình 17 Cơ quan hô hấp ở người
Hình 18 Cơ quan tiêu hóa ở người

6. Trang 5
Hình 19 Cấu tạo ở da người
Hình 20 Cơ chế gây độc của chì
Hình 21 Sự phân bố chì trong cơ thể
Hình 22 Đậu xanh
Hình 23 Tôm khô
Hình 24 Cà rốt
Hình 25 Trà xanh
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1 Đồng vị ổn định nhất của chì
Bảng 2 Hằng số căn bằng của các dung dịch phức chì clorua ở 250C
Bảng 3 Hàm lượng chì trong đất và rau ở Upper Silesia (Gzyl 1990< mg/kg)
Bảng 4 Hàm lượng Pb trong đất bị ô nhiễm ở một số nước
Bảng 5 Các vi sinh vật hấp thụ kim loại nặng
Bảng 6 Chi phí các biện pháp xử lý ô nhiễm đất

7. Trang 6
Chương I. GIỚI THIỆU
1. ĐẶT VẤN ĐỀ
Ngành công nghiệp phát triển đem lại cuộc sống tiện nghi hơn, song cũng khiến
con người phải đối mặt với nhiều tác nhân gây bệnh mới do tình trạng ô nhiễm môi
trường, đáng ngại nhất hiện nay là nhiễm độc kim loại và các hóa chất. Ngộ độc kim
loại nặng là một vấn đề không còn mới, xong đây luôn là một vấn đề nhức nhối của
thời đại.
Kim loại nặng là những kim loại có khối lượng nguyên tử lớn, khối lượng riêng
lớn hơn 5g/cm3 như vàng, platin (bạch kim), chì, thủy ngân, .... thường không tham gia
hoặc ít tham gia vào quá trình sinh hóa của các thể sinh vật và thường tích lũy trong cơ
thể chúng. Nhìn chung kim loại nặng là các chất vi lượng rất cần thiết cho sự phát triển
của cơ thể như Đồng (Cu), Sắt (Fe), Selen (Se)..., tuy nhiên với sự hiện diện hàm lượng
quá lớn kim loại nặng thì nó sẽ gây độc tính nghiêm trọng con người và môi trường
như Chì (Pb), Thủy ngân (Hg),...
Trong những chất thải độc hại thì Chì, Thủy ngân, Asen và Cadimi đứng vị trí
thứ nhất, thứ nhì, thứ ba, và thứ sáu theo xếp loại dược tính của Hoa Kì. Những kim
loại này gây độc trong tất cả các trạng thái tồn tại của chúng. Tuy nhiên với tốc độ phát
triển công nghiệp hóa, hiện đại hóa và nhu cầu ngày càng phong phú , đa dạng của con
người thì các loại kim loại này vẫn được sử dụng để tạo ra các sản phẩm đáp ứng cho
nhu cầu sử dụng trước mắt của mình.Chì là một trong những mối nguy hại hàng đầu.
Chì được loài người biết đến từ lâu. Chì và các hợp chất của chì được sử dụng
trong rất nhiều lĩnh vực như công nghiệp, y học, quân sự, năng lượng nguyên tử, kĩ
thuật hạt nhân…Như vậy, chì đóng vai trò rất quan trọng và không thể thiếu trong nền
kinh tế quốc dân và đời sống của con người. Tuy nhiên, song song với những lợi ích
mà chì mang lại thì nó luôn là một mối đe dọa môi trường nghiêm trọng nhất đến sức
khỏe con người, đặc biệt ở các đô thị lớn. Và ảnh hưởng đáng lo ngại nhất là sự tác
động của chì đến sự phát triển trí tuệ và sự phát triển của thế hệ trẻ – tương lai của xã
hội.Ở các nước đang phát triển, phần lớn trẻ em dưới 2 tuổi đều có mức chì trung bình
trong máu lớn hơn 10 μg/dl. Một cuộc khảo sát tại 17 điểm nghiên cứu tại Trung Quốc
đã xác định được từ 65- 99,5% trẻ em sống trong vùng công nghiệp và giao thông phát
triển mạnh có mức chì trong máu vượt 10 µg/dl. Ngay cả các vùng ngoại vi có đến
50% trẻ em có mức chì trong máu không thể chấp nhận được. Ở châu Phi mặc dù trình
độ công nghiệp hóa và mức sử dụng ô tô tương đối thấp, song ô nhiễm chì cũng là các
vấn đề quan trọng. Tại Nigeric 13-30% trẻ em ở các đô thị có mức chì trong máu hơn
25 μg/dl.

8. Trang 7
Số người nhiễm chì đặc biệt cao trong dân nghèo ở các nước công nghiệp và các
nước đang phát triển tương tự như nhau. Trong vùng đô thị người nghèo phải sống gần
trục giao thông chính bị ô nhiễm chì cao từ các xe có động cơ và vận tải cao.Thêm vào
đó, chì được hấp thu nhiều hơn từ các lỗ chân lông và khi thức ăn hằng ngày thiếu yếu
tố vi lượng như sắt, kẽm, canxi. Gần đây, nhiều nguồn nhiễm đọc chì từ xăng pha dầu
chiếm vị trí quan trọng. Mặc dù lượng chì trong xăng chỉ chiếm 2,2% của tổng lượng
chì sử dụng, xăng có chì vẫn là nguồn duy nhất lớn của tất cả các phát thải chì trong
vùng đô thị. Ước tính 90% tổng lượng chì phát thải vào khí quyển do xăng pha chì.
Bên cạnh việc bị ngộ độc chì cấp tính đến sức khỏe thông qua việc hít thở, các phát
thai từ các động cơ cũng có thể tích tụ chì trong đất gây nhiễm độc nước
Chì và các hợp chất của nó là loại độc chất đa tác dụng, tác động lên toàn bộ các
cơ quan và hệ cơ quan, những tổn thương đặc biệt nặng xuất hiện trong hệ thống tạo
máu, hệ tim mạch, hệ thần kinh và hệ tiêu hóa. Đối với trẻ em, ngay cả với hàm lượng
chì nhỏ cũng đã ảnh hưởng đến sức khỏe, dẫn đến những rối loạn phát triển trí tuệ và
thể lực, các rối loạn thần kinh tâm lý, giảm tổng hợp heme và thiếu máu, giảm vitamin
D trong máu và tăng ngưỡng tiếp nhận âm thanh.
Hiện nay, nhiễm độc chì đến môi trường là một vấn đề đáng lo ngại. Việc sử
dụng xăng pha chì đã thải ra một lượng khí độc hại có chứa hơi chì, gây ảnh hưởng đến
môi trường và sức khỏe con người. Ngoài ra, tại các nhà máy mạ điện, nhà máy cơ khí,
nhà máy sản xuát pin, ắc quy, gốm sứ cũng thải ra một lượng lớn nước thải có nhiễm
chì, nước thải này thải thẳng ra các kênh rạch, đồng ruộng…gây ô nhiễm nguồn nước,
tích lũy trong đất, thực vật ở khu vực xung quanh và đặc biệt là ảnh hưởng đến sức
khỏe con người ở khu vực đó.
Không chỉ dừng lại ở đó, chì còn len lỏi và có mặt khắp mọi nơi quanh chúng ta,
trong chính ngôi nhà và những vật dụng, thức ăn, mỹ phẩm mà chúng ta sử dụng hằng
ngày đều tích tụ một lượng chì nhất định mà chúng ta không hề biết. Chính những thói
quen, nhận thức, hiểu biết còn yếu kém về chì là nguyên nhân khiến chì trở thành một
kẻ thù thầm lặng nguy hiểm khôn lường.
Vì vậy việc tìm hiểu về nguồn gốc, các dạng tồn tại của chì, độc tính, cơ chế lan
truyền, gây độc của chì và những ảnh hưởng của chì đối với sức khỏe con người và
môi trường là vấn đề cấp thiết. Đề tài này sẽ giúp các bạn hiểu rõ về các vấn đề này
đồng thời đưa ra các biện pháp phòng ngừa ô nhiễm chì và các nguy cơ nhiễm độc từ
chì một cách hiệu quả.
2. TỔNG QUAN VỀ CHÌ
2.1. Lịch sử phát triển về việc sử dụng kim loại chì của con người

9. Trang 8
2.1.1. Khái niệm chung về chì
Chì là một nguyên tố hóa học trong bảng hệ thống tuần hoàn các nguyên tố hóa
học, viết tắt là Pb (Latin: Plumbum) và có số nguyên tử là 82. Chì có 2 trạng thái oxy
hóa bền là Pb(II) và Pb(IV) và có 4 đồng vị là 204Pb, 206Pb, 207Pb và 208Pb. Trong môi
trường nó tồn tại dưới dạng ion Pb2+ trong hợp chất hữu cơ và vô cơ. Chì có số nguyên
tố cao nhất trong các nguyên tố bền. Chì được con người phát hiện và sử dụng cách
đây 6000 năm, do đó có nhiều ứng dụng trong đời sống sinh hoạt. Chì là kim loại nặng
(M=207, d=11,3g/cm3) có tính mềm dễ dát mỏng nên chì được sử dụng nhiều trong
công nghiệp và cuộc sống ngay từ xa xưa.
Hình 1. Quặng Chì
2.1.2. Lịch sử phát triển của chì
Chì từng được sử dụng phổ biến hàng ngàn năm trước do sự phân bố rộng rãi
của nó, dễ chiết tách và dễ gia công. Nó dễ dát mỏng, dễ uốn cũng như dễ nung chảy.
Các hạt chì kim loại có tuổi 6400 TCN đã được tìm thấy ở Catalhoyuk, Thổ Nhĩ Kì
ngày. Vào đầu thời kì đồ đồng, chì được sử dụng cùng với Antimon và Asen.
Nhà sản xuất chì lớn nhất trước thời kì công nghiệp là nền kinh tế La Mã, với
sản lượng hằng năm 80.000 tấn. Đặc biệt chúng là phụ phẩm của quá trình nung chảy
bạc. Hoạt động khai thác mỏ của La Mã diễn ra ở Trung Âu, Anh thuộc La Mã,
Balkan, Hy Lạp, Tiểu Á; riêng ở Hispania chiếm 40% sản lượng toàn cầu.
Các ống chì La Mã thường khảm lên phù hiệu của các hoàng đế La Mã. Đường
ống dẫn nước bằng chì ở Tây Latin có thể đã được duy trì vượt qua thời kì Theodoric

10. Trang 9
Đại đế tới tận thời Trung cổ. Một số thỏi chì La Mã tượng trưng cho lịch sử khai thác
chì Derbyshire và trong lịch sử công nghiệp của các trung tâm kinh tế ở Anh khác.
Người La Mã cũng sử dụng chì nóng chảy để giữ các chân trụ sắt gắn kết với các khối
đá vôi lớn ở các nhà thờ nhất định.
Trong giả kim thuật, chì từng được cho là kim loại cổ nhất và liên quan đến Sao
Thổ. Các nhà giả kim thuật sử dụng biểu tượng của Sao Thổ để ám chỉ chì. Họ từng có
tham vọng biến chì thành vàng, và Nicholas Flamel là một trong số những người đó.
Ông đã tạo ra “hòn đá triết gia” một vật có thể biến chì thành vàng. Trải qua nhiều thế
kỉ, chì thu được từ gallen (PbS), qua sự nấu chảy để loại bỏ sunfua và lấy được oxit
chì, những đặc tính hữu dụng của chì đã được khai thác để sản xuất phục vụ cho con
người. Hiện nay, chì vẫn còn là một trong những kim loại được sử dụng rộng rãi và
linh động trong cuộc sống. Nhưng không may mắn, người ta vẫn còn nghĩ rằng: “Đế
chế La Mã cổ xưa đã bị đầu độc bằng chì” - một số nhà độc chất học người Mỹ và
Canađa đã đi đến kết luận như vậy. Theo ý kiến của họ, việc sử dụng đồ đựng (bình,
cốc, chén) bằng chì và các mỹ phẩm chứa các hợp chất của chì đã dấn đến sự ngộ độc
kinh niên và chết yểu của giới quyền quý La Mã. Người ta biết rằng, nhiều hoàng đế
từng cai trị đế chế La Mã trong vài thế kỷ đầu công nguyên, tức là ở thời kỳ tồn tại cuối
cùng của đế chế này, đã mắc chứng bệnh tâm thần nào đó. Tuổi thọ trung bình của các
ông trưởng thị tộc ở La Mã thời ấy thường không quá 25. Những người thuộc các đẳng
cấp thấp nhất thì bị nhiễm độc chì ở mức độ ít hơn vì họ không có cốc chén bằng chì
đắt tiền và họ không dùng mỹ phẩm. Nhưng họ cũng sử dụng ống dẫn nước do những
người nô lệ La Mã làm ra, mà chúng ta đã biết, các ống đó đều được làm bằng chì.
Con người thì chết dần chết mòn, đế chế thì quặt quẹo. Lẽ tất nhiên, có lỗi
trong đó không phải chỉ riêng chì. Còn có những nguyên nhân sâu xa hơn - về mặt
chính trị, xã hội, kinh tế. Song dù sao vẫn có một phần sự thật trong lập luận của các
nhà bác học Mỹ: khi tiến hành khai quật đã phát hiện thấy là hài cốt của người La Mã
cổ đại chứa một lượng chì lớn.
Nhưng không phải chỉ riêng việc làm cho đế chế La Mã bị diệt vong, mà còn có
những sự việc đen tối khác đè nặng lên “lương tâm” của chì. Trong thời kỳ mà tòa án
giáo hội đang hoành hành, các giáo sĩ dòng tên (Jésuites) đã sử dụng chì nóng chảy làm
dụng cụ tra tấn và hành hình. Còn ở Ấn Độ, ngay từ đầu thế kỷ XIX, nếu một người
thuộc đẳng cấp thấp hèn mà cố ý hoặc vô tình nghe lỏm kinh kệ của những người Bà la
môn thì sẽ bị rót chì nóng chảy vào tai.
Từ khi sáng chế ra súng ống, chì bắt đầu được đúc đạn giết người cho súng lục,
súng trường; chì đã trở thành “lý lẽ vững chắc” nhất trong các cuộc tranh giành giữa

11. Trang 10
DOWNLOAD ĐỂ XEM ĐẦY ĐỦ NỘI DUNG
MÃ TÀI LIỆU: 51331
DOWNLOAD: + Link tải: Xem bình luận
Hoặc : + ZALO: 0932091562