Dai ta khong biet dua 610

ÀAÅI TAÁ KHÖNG BIÏËT ÀUÂA 1
http://www.ebooks.vdcmedia.com
Muåc luåc
Chûúng 1....................................................................................................2
Chûúng 2....................................................................................................9
Chûúng 3..................................................................................................13
Chûúng 4..................................................................................................17
Chûúng 5..................................................................................................22
Chûúng 6..................................................................................................28
Chûúng 7..................................................................................................32
Chûúng 8..................................................................................................36
Chûúng 9..................................................................................................43
Chûúng 10................................................................................................ 48
Chûúng 11................................................................................................ 53
Chûúng 12................................................................................................ 59
Chûúng 13................................................................................................ 64
Chûúng 14................................................................................................ 74
Chûúng 15................................................................................................ 78
Chûúng 16................................................................................................ 83
Chûúng 17................................................................................................ 89

Lï Lûåu 2
Chûúng 18................................................................................................ 95
Chûúng 19.............................................................................................. 101
Chûúng 20.............................................................................................. 108

Chûúng 1
Anh tûå nghô mònh khöng coá töåi. Nhûng tiïëng kïu cuãa ngûúâi lñnh
treã, coân rêët treã thò khöng buöng tha anh. Ñt ra, anh cuäng caãm thêëy
thïë trïn àoaån àûúâng khoaãng trùm rûúãi hay hai trùm km gò àêëy tûâ
chöî bõ phuåc kñch cho àïën khi ngöìi vêåt xuöëng dûúái göëc cêy hoa giêëy
trong viïån quên y.
Suöët quaäng àûúâng khöng roä daâi ngùæn, khöng àïí yá àïën nhûäng cuá
xe “khuåc” xuöëng “öí trêu” àêìu nhao ra khoãi khoang ca-bin àaä vúä, anh
chó nghe tiïëng kïu cûáu o...o úã trong àêìu mònh, tiïëng quaát laånh úã gaáy
vaâ möåt baäi nûúác miïëng nhöí vaâo mùåt, bêët giaác anh àûa tay chuâi vaâo
maá, baân tay anh ûúát nhêy nhúát. Cho àïën khi cuãa àêìu toác, caã mùåt, vaâ
khùæp ngûúâi thêëm àêîm nûúác, buåi àûúâng uâa vaâo nhû möåt lúáp voã cûáng
àúâ hai mi mùæt vaâ saân saån úã miïång, anh vêîn coân caãm giaác nhûäng doâng
nûúác cûá tuáa ra kia laâ baäi nûúác miïëng ngûúâi lñnh treã àaä nhöí vaâo mùåt
mònh.
Chiïëc U-oaát tûâ súã chó huy mùåt trêån lao àïën àöî xõch trûúác mùåt
anh, trûúác cûãa phoâng cêëp cûáu. Anh tónh laåi. Àaåi taá, ngûúâi cha cuãa
chiïën sô treã lêìm lêìm àûáng trûúác mùåt. Hún nûãa thaáng, tiïîn anh úã sên
bay hai baân tay öng siïët vaâo nhau giú lïn trûúác mùåt mònh quaát vui veã
trong tiïëng àöång cú êìm êìm cuãa chiïëc trûåc thùng àang tûå nêng mònh
rúâi khoãi mùåt àêët. Töi chúâ nhûäng nhêån xeát múái meã cuãa anh vïì cuöåc
chiïën àêëu naây. Nhêët àõnh gùåp laåi. Caã hai khuön mùåt luác êëy àïìu cûúâi
lûu luyïën. Bêy giúâ thò hai laân möi öng run run, mùåt xaám laåi, húi cuái,
hai tay chùæp sau lûng. Tûâ luác àïën trûúác mùåt anh, öng vêîn àûáng
nguyïn möåt chöî, röìi trêìm ngêm buöng möåt cêu khiïën ngûúâi nghe
tûúãng noá thoaát ra tûâ möåt naâo khaác. ÚÃ àúâi, caái gò xaãy ra, noá ùæt phaãi

Lï Lûåu 4
xaãy ra, khöng coá gò, khöng coá gò hïå troång caã. Nhûng maâ, khaác hùèn vúái
thoái quen nhòn viïåc coãn con cuäng biïën thaânh triïët lyá lúán lao, lêìn naây
gioång húi laåc, chòm dêìn xuöëng, öng quay ngoùæt ài. Röìi àöåt ngöåt öng
quay laåi hoãi döìn dêåp, khöng cho anh kõp traã lúâi.
Anh bònh tônh àïí töi kïí laåi. Vêng! Noá ngöìi úã choâm cêy thöët nöët,
tûåa lûng vaâo möåt göëc cêy, tay noá coâng vaâo tay ngûúâi lñnh treã khaác
nhû noá hoùåc treã hún, khöng thïí àoaán àûúåc tuöíi ngûúâi chïët. Cêåu êëy
nùçm ngûãa, hai tay rñu vaâo tay con anh, giú lïn cho vûâa têìm tay con
anh luác noá ngaä ngöìi nhû kiïíu ngûúâi ngöìi nghó àïí thúã. Vò thùçng söëng
coâng tay vúái thùçng chïët, töi khöng laâm sao múã nöíi caái khoáa coâng söë
taám, duâ chaáu cûá röëi rñt van laåy töi. Töi vaác ngûúâi chïët lïn vai àïí cho
chaáu chaåy theo, nhûng chó àûúåc vaâi chuåc meát caã ba cuâng ngaä vêåt ra.
Nïëu khöng coá tiïëng coâi ö tö vaâ tiïëng quaát “öng nhaâ baáo úã laåi, töi chaåy
àêy” thò coá leä töi khöng thïí naâo nêng nöíi ngûúâi chïët àeâ lïn mònh àïí
boâ dêåy. Vêng! Luác töi vuâng dêåy vaâ lao nhû möåt muäi tïn túái mùåt
àûúâng, thò chiïëc ö tö taãi àaä bùæt àêìu vaâo söë àïí vûúåt ra khoãi öí phuåc
kñch.
Khöng cêìn biïët chuyïån êëy, àaåi taá gêìm lïn: Coá ai cûáu noá khöng?
Taåi sao laåi coá thïí nöíi giêån möåt caách vö lyá nhû vêåy. Tûâ luác baám
vaâo thaânh nhaãy lïn thuâng xe, röìi àöåt ngöåt xe dûâng, ngûúâi laái xe baão
töi xuöëng ngöìi úã cabin, coá leä àïí anh ta àúä súå, röìi cho xe lao ài thuåc
maång, laâm sao töi coá thïí biïët àiïìu anh cêìn biïët.
Dûúái aáng saáng xanh leát cuãa ngoån àeân cao aáp, nhaâ baáo nhòn hai
laân möi xanh nhúåt nhaåt cuãa àaåi taá àang lêåt bêåt, anh böîng hoaãng súå
nhû keã sùæp bõ traã thuâ... Luác àêìu trïn xe coá saáu ngûúâi, do möåt thiïëu uáy
trúå lyá quên phaáp sû àoaân chó huy. Thûåc ra cuäng laâ chó huy “gheáp”.
Moåi sûå quyïët àõnh söë phêån cuãa toaân chiïëc xe vêîn do ngûúâi laái xûã lyá
theo nhiïåm vuå vaâ kinh nghiïåm cuãa anh ta. Xe vêån taãi do böå chó huy
quên sûå tónh T. húåp àöìng vúái cöng ty vêån taãi, töí chûác mûúâi àêìu xe
thaânh möåt àaåi àöåi do trúå lyá xùng dêìu cuãa ban hêåu cêìn chó huy, tùng
cûúâng cho mùåt trêån khoaãng cuöëi chiïën dõch, nghôa laâ múái chaåy àûúåc
hai chuyïën doåc biïn giúái. Chuyïën àêìu ài caã àoaân, an toaân tuyïåt àöëi.
Àïën lêìn naây! Ngûúâi ta àiïìu hai xe chúã àaån vaâ xùng tiïëp tïë cho möåt
àún võ caách hai mûúi lùm kilömeát vïì phña têy bùæc. Àïën gêìn núi giao
haâng, nghe àêu chó caách àöå nûãa kilömeát, thò xe teác bõ bùæn, caã ngûúâi

vaâ xe àïìu chaáy. Chiïëc xe naây traã haâng xong àûúåc chùån laåi úã barie
nhêån mïånh lïånh àöåt xuêët cuãa phoâng tham mûu sû àoaân àûa hai
chiïën sô phaåm phaáp vïì traåi giam mùåt trêån. Möåt haå sô mang AK cuâng
möåt thiïëu uáy trúå lyá quên phaáp “höå töëng”. Töi coá àiïån cuãa toâa soaån yïu
cêìu vïì gêëp nïn àûúåc trúå lyá cêu laåc böå thûúng lûúång vúái trúå lyá quên
phaáp cho ài nhúâ.
Khöng cêìn thiïët. Töi noái laåi, töi khöng cêìn sûå daâi doâng cuãa anh.
Vö tñch sûå! Trúâi! Cuöåc söëng bao nhiïu àiïìu gêëp gaáp aâo aåt. Haâng trùm,
haâng nghòn caái chïët thï thaãm diïîn ra möåt ngaây maâ caác anh cûá caái
thoái vùn chûúng phuâ phiïëm vö tñch sûå. Caã möåt luä ngûúâi vö traách
nhiïåm.
Nhaâ baáo àaânh cêm lùång, cuái guåc mùåt nhû möåt keã giïët ngûúâi.
Àaåi taá àaä nguöi cún giêån, hai haâm rùng öng cùæn vaâo möi tûúãng àïën
bêåt maáu. Sûå im lùång quaá lêu cuãa hai ngûúâi khiïën àaåi taá caãm thêëy
mònh khöng phaãi. Öng gêåt gêåt àêìu lêím bêím: xeát cho cuâng cuäng
chùèng taåi ai! úã àúâi, noá phûác taåp thïë àêëy. Haâm rùng öng khöng cùæn
chùåt vaâo möi àûúåc nûäa, noá lêåp bêåp, röìi öng ngûãa lïn trúâi uáp hai baân
tay vaâo mùåt, mêëy tiïëng “êëc êëc” chòm trong cöí hoång, ngûúâi rung lïn.
Nhaâ baáo vöåi vaâng bûúác túái àúä lêëy vai öng trên troång nöîi àau àúán àêìu
tiïn vaâ coá thïí laâ cuöëi cuâng anh bùæt gùåp úã öng. Vaâi phuát sau, öng lau
mùåt bùçng baân tay cuäng àaä nhúáp nhaáp möì höi, moåi cûã chó dûát khoaát vaâ
lúâi noái cuäng thaãn nhiïn nhû chûa hïì coá chuyïån gò xaãy ra: Caãm ún.
Xin löîi, töi khöng giûä àûúåc bònh tônh. Vêîn coi nhû khöng coá ngûúâi naâo
úã caånh mònh, öng xùm xùm ra xe ài tòm con, mùåc duâ Tû lïånh mùåt
trêån àaä àiïån khêín cêëp cho caác àún võ quanh chöî bõ phuåc kñch tòm
caách cûáu con öng vaâ phaãi baáo caáo vïì Tû lïånh mùåt trêån trûúác baãy giúâ
saáng ngaây mai.
Nhaâ baáo cuäng quyïët àõnh trúã laåi Xa phön cuâng àaåi taá. Öng
khöng toã ra bùçng loâng, cuäng khöng phaãn àöëi viïåc nhaâ baáo ài vúái
mònh. Dêîu sao luác naây coá möåt ngûúâi nhû möåt nhên chûáng àaä tûâng laâ
chiïën sô cuãa öng tûâ hai mûúi nùm trûúác, ài cuâng cuäng thêëy nöîi àau
àûúåc san seã.
***

Lï Lûåu 6
Taåi cú quan Cuåc chñnh trõ mùåt trêån sûå baân taán nghi ngúâ vaâ
traách moác àaåi taá Hoaâng Thuãy thûúâng diïîn ra tûâ sau bûäa cúm chiïìu,
quanh nhûäng êëm traâ àùåc nhû nûúác thuöëc bùæc, úã nhûäng caán böå trung
cao cêëp cuâng tuöíi vúái àaåi taá, cuâng mùæc chung caái bïånh ñt nguã vaâ thñch
khaái quaát moåi hiïån tûúång vuån vùåt, nhaâm chaán thaânh nhûäng àiïìu to
taát nghiïm troång. Àoåc vaâ nghô àïìu ñt oãi, ai cuäng coá veã mùåt trêìm ngêm
nhû sùæp sûãa thaânh nhûäng triïët gia, nhûäng bêåc tiïn tri. Àaåi loaåi laâ ai
cuäng coá tû caách trúã thaânh hoåc giaã trong khi vaâ miïëng cúm vaâo miïång
phaãi nhùçn saån, nhùçn trêëu tröng cûá lêím nhêím nhû ngûúâi tuång kinh.
Dõp sang troång múái àûúåc bûäa thõt höåp, caá mùæm hoùåc nöìi canh rau
muöëng nêëu muöëi, nhûng ùn xong, ngaã baân traâ ra, laåi trúã thaânh
nhûäng “nhaâ” vô àaåi ngöìi phaán xeát àïën hai giúâ ba saáng. Suöët nùm naây,
thaáng khaác cûá àïìu àùån sûå nhaåt nheäo maâ khi xa noá, ngûúâi ta nhúá vaâ
goåi noá laâ nhûäng kyã niïåm sêu sùæc.
Gêìn möåt thaáng àêìy nghi ngúâ vïì sûå söëng chïët cuãa con trai àaåi taá
thò cuäng ngêìn êëy àïm caác “nhaâ”, quanh êëm traâ àùåt ra nhûäng cêu hoãi
àïí bònh luêån vaâ phaán xeát. Àaåi loaåi nhû: Taåi sao öng êëy laåi yïu cêìu sû
àoaân phaãi coi àoá laâ nhûäng keã phaãn böåi, bùæt giaãi vïì traåi taåm giam cuãa
mùåt trêån? Àöång cú gò khiïën öng ta xöng vaâo têët caã moåi viïåc? Khöng laâ
bñ thû riïng, khöng laâ chaánh vùn phoâng, khöng laâ caán böå cuå thïí cuãa
cuåc naâo maâ úã àêu cuäng coá mùåt, muöën laâm gò thò laâm. Khöng hiïíu nöíi.
Khöng thïí àaä khöng phaãi laâ öng Hoaâng Thuãy. Laå. Rêët laå. Möåt ngûúâi
coá vúå con àaâng hoaâng, suöët àúâi vêîn nhû keã àöåc thên. Naây, cho maäi túái
khi con trai öng êëy mêët tñch töi múái biïët öng ta cuäng coá vúå, con àêëy.
Cuäng coá tin noái chûa chùæc àaä phaãi con öng ta. Maâ öng ta coá vúå khöng
nhó. Ngûúâi noái cêu cuöëi cuâng naây laâ öng trûúãng phoâng caán böå. Duâ
nùm naâo cuäng coá “ böí sung” vaâ haâng chuåc lêìn khai lyá lõch vaâo caác
mêîu in sùén, lêìn naâo cuäng coá muåc “vúå, con”, nhûng caác cêåu trúå lyá noá
nùæm.
Nùm nùm nay, gêìn nhû tuêìn naâo cuäng tröng thêëy nhau, hoãi
thùm vaâ cûúâi vúái nhau maâ öng khöng tiïån hoãi chuyïån riïng, ngay àïën
viïåc phong quên haâm àaåi taá cho öng Thuãy vaâo thaáng 12 nùm kia, öng
laâ ngûúâi tham gia duyïåt vaâ kyá baãn sao quyïët àõnh cuäng chó chuá yá àïën
phêìn quan àiïím tû tûúãng vaâ khen thûúãng, kyã luêåt hoùåc coá thay àöíi gò
khöng, coân caác muåc khaác noá giöëng nhû mêëy chuåc nùm trûúác, nùm naâo
chaã thïë, xem laâm gò. Tûâ khi nghe tin àaåi taá Thuãy khöng coá vúå con,

öng muöën biïët thûåc hû ra sao maâ cêåu trúå lyá theo doäi caán böå cao cêëp
laåi xuöëng àún võ, höì sú baão quaãn kyä úã “phña sau”, thaânh ra öng buöåt
möìm hoãi caái cêu nhû truyïån tiïëu lêm. Khaác hùèn vúái cú quan quaãn lyá
úã cuåc chñnh trõ, nhaâ baáo chó gùåp àaåi taá dùm baãy lêìn, möîi lêìn dùm ba
ngaây (khi cuâng úã vúái öng, anh laâ chiïën sô, öng laåi laâ caán böå trung
àoaân), nhûng coá thïí kïí haâng tuêìn vïì àaåi taá maâ caác caán böå xung
quanh böå tû lïånh àïìu ngûãa mùåt nghe vaâ gêåt guâ.
Luác böën giúâ chiïìu ngaây hai möët thaáng Mûúâi nùm 1967 caã laâng
Àaâo An thuöåc vuâng ngoaåi thaânh Haãi Phoâng chaåy aâo aâo nhû coá baáo
àöång maáy bay phaãn lûåc neám bom. Hún baãy nùm biïìn biïåt úã chiïën
trûúâng, àaåi uáy Hoaâng Thuãy múái trúã vïì quï. Baác hoãi thùm vïì àêu?
Giúâi úi, anh Thuãy àêëy û? Thïë naây thò cö Dûúng laåi söëng laåi röìi. Thùçng
beá nhaâ anh úã àaám treã chùn trêu kia kòa. Noá luön möìm nhùæc böë àêëy.
Böë con gùåp nhau hùèn laâ... Thöi, àïí töi goåi cho. Ú Tuây, Tuây úi, böë chaáu
vïì. Àêëy, àêëy caái thùçng daâi nhùéng vûâa nhaãy lïn lûng trêu xuöëng dêëy.
Vêng, vêng, töi thêëy chaáu röìi, caãm ún chõ. Thuãy àïën gêìn àaám treã.
Thùçng beá chûâng saáu tuöíi. Àuáng röìi noá lïn saáu thêåt, sao laåi “chûâng!”.
Ngaây pheáp cuöëi cuâng laâ 12 thaáng 3 nùm 60. Anh úi, chuáng mònh coá
con röìi. Anh àõnh àùåt tïn laâ gò àïí úã nhaâ em àùåt cho con? Tuây, tuây em
thñch àùåt tïn gò cuäng àûúåc. Àuáng röìi. Àuáng anh chaâng toác cum cuáp
àang nhòn mònh. Àûúåc lùæm. Túá chuã àöång biïët thûâa “àùçng êëy” coân
àùçng êëy laåi chûa hïì gùåp túá... Túá cûá giaã vúâ nhòn húi laãng ài, àïën gêìn
àùçng êëy túá múái “chöåp” goån, röìi cho àùçng êëy ngöìi lïn ba lö vùæt chên
qua cöí chaåy qua caánh àöìng, hùèn “àùçng êëy”, thoãa chñ.
Thùçng Tuây nhòn trûâng trûâng vaâo ngûúâi laå cho àïën khi ngûúâi êëy
caách noá chûâng mûúi bûúác, noá uâ teá chaåy. Tûúãng con àuâa vúái mònh, anh
àûáng laåi tuãm tóm cûúâi vaâ goåi. Thùçng beá vêîn cùæm àêìu cùæm cöí chaåy.
Caâng nghe tiïëng goåi, noá caâng chaåy. Khi anh bùæt àêìu àuöíi theo con, caã
àaám chùn trêu hoâ heát chaåy theo. Vúå anh àang caâo coã úã caánh àöìng
Chuâa, àûúåc tin chöìng, vöåi vaä chaåy vïì nhaâ. Anh em, chuá, baác, cö, dò
ruöåt thõt mûâng rúä chaåy àïën. Nhûäng böë vaâ meå, vúå vaâ con cuãa ngûúâi úã
chiïën trûúâng ai cuäng ngúä anh úã chiïën trûúâng ùæt laâ cuâng chöî vúái ngûúâi
thên cuãa mònh höåc töëc chaåy àïën àïí thùm doâ tin tûác. Caã àaám treã vûâa
tan hoåc cuäng cuöëng cuöìng chaåy tùæt qua caánh àöìng nhû laâ höìi nûãa caái
maáy bay phaãn lûåc rúi truáng maái nhaâ lúåp raå cuãa öng “Coâ trùæng” chöìng
baâ Bñch Nguyïåt.

Lï Lûåu 8
Àïm àoá caã laâng Àaâo nhúán nhaác om soâm trong nöîi vui mûâng vaâ
thêët voång. Thùçng cu Tuây bõ giûä laåi, cûá run bêìn bêåt vaâ ki ngûúâi ta àuân
àêíy àïën bïn böë, noá chùçn laåi kïu theát lïn, röìi lao bùæn ra khoãi voâng
ngûúâi chen chuác àêìy sên nhaâ. Thùçng beá àûáng úã ngoaâi ngoä, ngoaâi caã
boån treã con cuâng xoám, noá laãng vaãng nhû àûáa treã laâng, xaä khaác, khöng
hïì quen biïët gò nhaâ naây. Nûãa àïm, khaách vïì vaän, böë giaã vúâ ài chöî
khaác àïí meå döî daânh nõnh noåt, noá múái chõu vïì, maâ trong luác nguã mï
noá vêîn öm chêìm lêëy meå ngûúâi run bùæn nhû lïn cún reát. Gêìn saáng noá
nguã say, chõ múái xoay ngûúâi öm chêìm lêëy chöìng, nhêån moåi löîi lêìm vïì
mònh. Taåi em, taåi em caã, mònh aå. Suöët ba nùm qua, khi con biïët nghe
chuyïån, àïm naâo em cuäng kïí moåi chuyïån vïì böë. Vò thûúng nhúá böë, em
toaân kïí chuyïån àeåp àeä, nhiïìu khi bõa ra nhûäng ngûúâi thêåt àeåp trai,
laâm gò cuäng gioãi, noá gò cuäng taâi, caái gò cuäng hiïíu biïët àïí vêån vaâo böë.
Con thuöåc böë tûâ caái nöët ruöìi úã sau gaáy, caái löî duâi úã daái tai, àïën gioång
noá trêìm trêìm àêåm àaâ, àïën caã khi ùn cúm chó thñch huáp nûúác canh
xoaâm xoaåp, daáng ài rêët oai vïå huâng duäng, böë cao lúán, oai nghiïm nhû
möåt öng thaánh...

Chûúng 2
Bêy giúâ böë xanh xao, öëm yïëu, toác ruång nhiïìu quaá, con khöng
thïí naâo nhêån ra neát naâo giöëng böë noá. Nhûng anh àûâng buöìn. Bònh
tônh àïí em lûåa lúâi giaãng giaãi cho con dêìn dêìn.
Vêåy maâ àïën khi böë trúã laåi chiïën trûúâng noá vêîn khöng chõu goåi
böë, kïí caã noá rêët mï caái khùn duâ “baác” êëy cho vaâ hai lêìn “baác” dòm noá
xuöëng ao bùæt goåi böë noá vêîn khöng chõu. Anh baão rùçng tûâ ngaây ài theo
àoaân quên Nam tiïën àïën giúâ khöng luác naâo buöìn bùçng luác naây,
nhûng anh vêîn gêåt guâ noái vúái vúå nhû möåt ngûúâi giaãng triïët hoåc: úã àúâi,
caái gò cuäng phaãi coá thúâi gian.
Quaã thêåt, anh noái ra àiïìu gò àuáng àiïìu êëy. Chó cêìn thúâi gian
möåt nùm sau, anh coá dõp ra Bùæc cöng taác, hai cha con quêën quyát noái
chuyïån “tay àöi” cûúâi nhû nùæc neã. Song àêëy khöng phaãi laâ caái chuã
yïëu. Cö nhúá rùçng thaái àöå thûúng con àuáng àùæn nhêët laâ phaãi reân
luyïån, giaáo duåc noá nghiïm tuác. Thò böë noá thêëy em coá nuöng chiïìu con
àïí noá hû hoãng nhû con nhaâ khaác àêu. Khöng àûúåc. Ngay tûâ bêy giúâ
àaä phaãi noái cho noá hiïíu vò sao böë noá phaãi hy sinh caã cuöåc àúâi úã ngoaâi
mùåt trêån. Vò ai, coá phaãi laâ vò noá khöng? Thïë thò noá phaãi laâm gò? Thïë
naâo laâ loâng yïu Töí Quöëc vaâ cùm thuâ giùåc? Taåi sao ûúác mú lúán, lyá
tûúãng cao àeåp phaãi laâ úã mùåt trêån, núi söëng chïët vúái keã thuâ. Böë noá noái
gò maâ em khöng hiïíu. Chñnh vò cö khöng hiïíu nhûäng àiïìu töi noái, múái
àeã con chúi búâi vúái nhûäng àûáa nghõch ngúåm, chûãi bêåy. Thò con noá múái
saáu baãy tuöíi àêìu, biïët bûng noá ài chöî naâo àïí khöng coá àûáa nghõch
ngúåm höîn laáo. Àêëy laâ mêìm möëng àïí sau naây noá coá thïí àaâo maã böë noá,
möåt ngûúâi àaä chõu àau thûúng mêët maát caã cuöåc àúâi vò àöåc lêåp dên töåc,
vò niïìm kiïu haänh cuãa chuáng noá. Giúâi úi, böë noá noái gò maâ kinh thïë.

Lï Lûåu 10
Khöng! Àêëy laâ chuyïån nghiïm tuác rêët cêëp baách, töi yïu cêìu cö tûâ nay
trúã ài phaãi cêëm tuyïåt àöëi noá khöng àûúåc quan hïå chúi búâi vúái nhûäng
àûáa treã hû hoãng. Khöën khöí, em coân phaãi ài laâm, töëi mùæt töëi muäi múái
àûúåc dùm ba àöìng, laâm sao biïët àûúåc noá chúi àuâa vúái nhûäng àûáa naâo.
Viïåc gò chaã khoá. Nhûng khöng coá viïåc gò muöën maâ khöng laâm àûúåc kïí
caã luác bom rúi, àaån nöí. Trûúác tiïn cö phaãi boã caái kiïíu thûúng con uãy
mõ, yïëu àuöëi, àöång tñ laâ than thúã, khoác loác. Phaãi thêåt kiïn quyïët.
Mònh kiïn quyïët maâ khöng xûã lyá àûúåc, phaãi yïu cêìu nhaâ trûúâng,
àoaân thïí, cêìn thò baáo cho chñnh quyïìn. Bao nhiïu ngûúâi lúán coá àêìy àuã
àiïìu kiïån laåi chõu thua nhûäng àûáa treã con. Cö thûã nghô xem, nïëu nhaâ
ai cuäng nghiïm khùæc vaâ quan têm reân giuäa con nhû chuáng ta thò laâm
gò coá nhûäng àûáa treã hû hoãng.
Vaâ àïí toã quan niïåm cuãa mònh àuáng àùæn, kiïn àõnh, nùm noá 13
tuöíi, anh yïu cêìu cöng an huyïån cho noá têåp trung caãi taåo lao àöång
saáu thaáng. Khi anh vïì tranh thuã thò chuyïån àaä xaãy ra àûúåc hai thaáng
vaâ moåi viïåc àaä xong xuöi möåt caách chñnh àaáng. Nhû thïë khöng
nghiïm, yïu cêìu laâm laåi, ñt nhêët laâ trûúâng húåp thùçng chaáu nhaâ töi.
Caác anh hiïíu cho, mêëy chuåc nùm qua töi chiïën àêëu cuäng àïí cho con
chaáu mònh nïn ngûúâi. Trong ba ngaây giam chaáu taåi àêy, chuáng töi àaä
àiïìu tra, xem xeát kyä, múái kïët luêån laâ chaáu khöng tham gia vuå trêën
löåt. Nhûng noá àaä cuâng ài trong àaám trêën löåt êëy. Möåt trong nùm àûáa
coá möåt thùçng laâ baån noá. Chaáu cuäng bõ ruã rï rêët vö tònh thöi. Maâ töåi ai
nêëy chõu. Nghôa laâ khöng coá sûå ngùn chùån möëi liïn quan aãnh hûúãng
cuãa noá! Khöng ai ngùn chùån àûúåc khoaãng khöng bao la chó coá nùæng,
gioá vaâ buåi àûúâng. Anh noái gò thïë? Haâng vaån con ngûúâi àöí xûúng maáu
suöët bao nhiïu nùm qua àïí caác anh àûúåc yïn öín, àïí úã núi yïn öín naây
caác anh giûä gòn möåt trêåt tûå xaä höåi àang xêy dûång nhû thïë àêëy.
Taåi sao anh laåi laâm öìn lïn khi chûa coá chuyïån gò àaáng phaãi öìn
aä? Sao laåi khöng. Thûã hoãi, úã lûáa tuöíi töi vúái anh, nïëu chó vi phaåm
bùçng möåt phêìn trùm boån noá bêy giúâ, thò seä thïë naâo trûúác têåp thïí,
trûúác danh dûå cuãa mònh. ÚÃ lûáa tuöíi chuáng ta quan niïåm vïì àaåo àûác
vaâ hy sinh khaác. Àêëy. Noá úã chöî êëy. Caác anh àaä buöng loãng cho caã möåt
lúáp ngûúâi, möåt thïë hïå sùén saâng khöng cêìn àïën cuöåc chiïën àêëu naây
nûäa. Hoå seä móa mai baáng nhaåo chuáng ta laâ ngu ngöëc daåi döåt... Khöng,
khöng coá chuyïån àoá. Khi cêìn cêìm suáng àïí baão vïå Töí Quöëc, hoå seä coá
caách hy sinh vaâ giaânh thùæng lúåi thñch húåp vúái thúâi hoå söëng. Nhûng

maâ, úã huyïån ta àaä coá nguy cú gò àïí anh phaãi nöíi khuâng vúái boån töi.
Sao laåi khöng. Tûâ caái ùn mùåc, ài àûáng, noái nùng àïë nhûäng yá nghô viïåc
laâm... nhòn vaâo àêu töi cuäng thêëy thêët voång. Xin löîi, töi khöng thïí
chõu àûång nöíi. Nïëu úã vaâo àõa võ töi, möåt anh huyïån trûúãng cöng an,
thò anh seä laâm gò. Töi khöng thïí àïí nhû thïë naây. Cùn cûá vaâo àêu anh
baão têët caã àïìu xêëu quaá mûác so vúái höìi anh vaâ töi cuâng cöng taác úã
huyïån. Àaä baão töi khöng nùæm vûäng àûúåc nhû caác anh, nhûng thêëy
khöng thïí àïí nhû hiïån nay. Kïí caã nhûäng cún gioá lúán, nïëu anh khöng
thñch, anh cuäng buöåc noá laåi. Töi seä coá caách vêy boåc noá, khöng cho noá
àïën, nïëu töi khöng muöën. Tûác laâ anh chui xuöëng hêìm àoáng kñn nùæp
laåi. Nhûng úã hêìm cuäng phaãi coá thöng húi kia maâ. Chñnh anh múái laâ
ngûúâi noái chuyïån cuãa haâng vaån nùm trûúác. Con ngûúâi bêy giúâ àaä biïët
laâm ra öxy àïí thúã röìi àêëy. Thöi àûúåc, laâ chöî baån cuä, nïëu anh cûá nhêët
thiïët yïu cêìu, töi seä cho chaáu vaâo caãi taåo lao àöång... Nhûng... laâm nhû
thïë àïí laâm gò kia chûá. Hay laâ... chaáu noá khöng àuáng hoaân toaân nhû
möåt àûáa con lyá tûúãng maâ anh àaä àõnh sùén. Coá thïí vò nhiïìu nùm úã
chiïën trûúâng anh khùæc khoaãi tûâng giêy phuát mú tûúãng coá möåt thùçng
con hoaân chónh moåi phûúng diïån. Àïën khi àeã noá ra vaâ caâng lúán noá
caâng laâm anh thêët voång! Coá thïí laâ nhû thïë. Hoaân toaân khöng nhû
anh noái.
Töi laâ con ngûúâi duy vêåt, töi biïët khöng coá gò ngêîu nhiïn caã.
Quy luêåt cuãa “nhên, quaã” maâ. Têët caã chó laâ nhûäng biïån phaáp. Anh
Thuãy aå, quan niïåm sai thò biïån phaáp cuäng sai àêëy. Anh khöng àûúåc
noái thïë. Chuáng ta àïìu laâ nhûäng chiïën sô caách maång, chuáng ta sai,
nghôa laâ caách maång àaä coá nhûäng quan niïåm sai chûá gò? Coá phaãi anh
àõnh noái thïë khöng? Möåt nghòn lêìn khöng, anh Thuãy aå. Töi chó muöën
noái caá nhên töi vaâ anh. Nhûng maâ anh àaä noái thïë, töi xin ruát lui yá
kiïën cuãa mònh. Chuáng ta àaä ài quaá xa caái thûåc tïë laâ chuyïån cuãa chaáu
Tuây. Xin anh, ta kïët thuác vaâ töi seä laâm moåi viïåc theo yá anh.
***
Ngûúâi laái xe phaãi àûúåc xeát xûã úã toâa aán quên sûå mùåt trêån. Caác cú
quan thuå aán àang raáo riïët möåt caách cùng thùèng, coá phêìn vöåi vaä, àïí
hoaân chónh höì sú. Dû luêån “quêìn chuáng” quanh böå tû lïånh chia laâm
hai phña: “Phña bïnh vûåc noá laâ anh ta khöng biïët ngûúâi phaåm phaáp laâ
con möåt öng àaåi taá laâm viïåc cuâng trung tûúáng tû lïånh mùåt trêån. Anh

Lï Lûåu 12
ta cuäng khöng biïët cêåu ta coân söëng àaä chaåy vaâo rûâng cêy. Vïì lyá maâ
noái: ba ngûúâi úã trïn xe, nhaâ baáo (coân söëng) trúå lyá quên phaáp vaâ chiïën
sô vïå binh (àaä chïët) laâ nhûäng ngûúâi àang laâm nhiïåm vuå cêìn àûúåc baão
vïå coân hai ngûúâi kia duâ sao cuäng àaä laâ phaåm nhên. Vaã laåi anh ta laâ “
dên sûå” lêìn àêìu tiïn ài phuåc vuå mùåt trêån! Phña kheáp töåi thò cho laâ bêët
kïí tònh huöëng naâo xaãy ra, anh cuäng phaãi chõu traách nhiïåm vïì tñnh
maång ngûúâi ngöìi trïn phûúng tiïån cuãa anh, nhêët laâ khi anh àaä nhêån
mïånh lïånh ra mùåt trêån.
Anh laâ dên sûå û? Trûúác muäi suáng keã thuâ khöng coá sûå hún keám
vïì traách nhiïåm vaâ loâng yïu nûúác. Khi anh bõ thûúng, anh coá hûúãng
caác chïë àöå nhû möåt ngûúâi lñnh khöng? Caái àoá múái laâ sûå cöng bùçng cuãa
xaä höåi. Nïëu khöng laâm nghiïm vuå naây, luêåt phaáp trúã nïn vö tñch sûå
vaâ aãnh hûúãng rêët lúán àïën tinh thêìn traách nhiïåm cuãa nhûäng àún võ
“dên sûå” tham gia phuåc vuå chiïën dõch. Duâ “buöåc” hay “cúãi” coá quyïët
liïåt àïën àêu, thò caã hai bïn àïìu biïët söë phêån cuãa anh ta chaã hïì phuå
thuöåc vaâo phaáp luêåt hay dû luêån, maâ tuâ töåi hay tha böíng coá khi chó
do möåt cêu noái cuãa ai àoá, möåt duyïn cúá naâo àoá hïët sûác tònh cúâ laåi laâ
chên lyá maånh meä hún nhiïìu lêìn nhûäng chûúng muåc, àiïìu khoaãn coá cú
súã khoa hoåc vaâ nghiïm tuác cuãa nhûäng böå luêåt.

Chûúng 3
Chûa thïí nghe àûúåc lúâi “buöåc” vaâ “ cúãi” cuãa ai vaâ cuäng chûa traã
lúâi àûúåc cêu hoãi naâo trong haâng chuåc cêu hoãi cuãa Viïån Kiïím saát, anh
ta àaä mï man úã phoâng cêëp cûáu.
Anh ta ngêët ngay sau khi xe dûâng úã trûúác cöíng viïån quên y.
Ngûúâi ta khiïng xaác ngûúâi chïët vaâ ngûúâi bõ thûúng xuöëng (nûãa àïm
thò ngûúâi bõ thûúng cuäng khöng qua àûúåc) khöng ai àïí yá àïën sûå coá
mùåt cuãa anh trïn xe. Mûúâi lùm phuát sau xe con cuãa Viïån kiïím saát àöî
xõch ngay caånh xe taãi, ngûúâi ta múái tòm kiïëm nhên vêåt nguy hiïím, keã
giïët ngûúâi, luác anh ta àaä “chïët cûáng” trïn ghïë laái. Möåt tuêìn sau anh
ta vêîn trong tònh traång hön mï. Lêìn àêìu tiïn bõ phuåc kñch bêët ngúâ vaâ
nhûäng ngûúâi chïët, ngûúâi bõ thûúng nùçm trong xe, anh ta khiïëp quaá
chûa thïí hoaân höìn? Caác baác sô quên y cho biïët khöng coá hiïån tûúång
àûát maåch maáu naäo, nhûng coá dêëu hiïåu cuãa bïånh têåt söët reát taái phaát...
Cuäng chó trong khoaãng thúâi gian anh ta hön mï, Viïån kiïím saát
mùåt trêån àaä phaái nhên viïn cuãa hoå vïì quï tòm hiïíu lai lõch cuãa anh
ta. Nhûäng söë liïåu àêìu tiïn àûúåc xaác minh chñnh xaác coá chûä kyá àoáng
dêëu cuãa caác cú quan an ninh vaâ chñnh quyïìn àõa phûúng laåi hïët sûác
traái ngûúåc nhau. “Hùæn laâ àaåi àöåi trûúãng aác ön coá rêët nhiïìu núå maáu
vúái caách maång nhêët laâ khoaãng thúâi gian tûâ nùm 1967 àïën nùm 1973”.
“Hùæn laâ àaåi àöåi trûúãng, nhûng hêìu nhû lêìn naâo xaáp mùåt quên ta hùæn
cuäng boã chaåy. Àêìu nùm 1973 hùæn tröën khoãi lñnh vaâ àûa vúå cuâng con
tröën trong möåt baãn ngûúâi dên töåc (chûa xaác àõnh roä nguyïn nhên cuãa
haânh àöång naây)”. Nhên viïn Viïån kiïím saát nghi vêën: “Möåt: coá thïí laâ
sûå böë trñ cuãa àõch nhùçm möåt muåc àñch phaá hoaåi lêu daâi. Hai: do chiïën

Lï Lûåu 14
thùæng liïn tiïëp cuãa ta, hùæn biïët roä sûå thêët baåi khöng thïí traánh khoãi
àaânh tñnh kïë chuöìn trûúác àïí thoaát töåi”.
Hùæn chûa thïí biïët baãn aán àang lúán dêìn lïn nhû traái nuái khöíng
löì àeâ beåp thên phêån hùæn. Trong cún hoaãng höët cuãa hùæn, caái êën tûúång
laâm hùæn kinh hoaâng laâ höm ra ài khöng hiïíu sao hùæn laåi gúã möìm noái
vúái vúå vaâ taám àûáa con àïìu lñt nhñt nhû möåt bêìy gaâ cuâng lûáa êëp: “Maá
tuåi nhoã gùæng nuöi caác con àûâng tröng chúâ töi nghe”. Chó àõnh dùån maá
con noá àûâng söët ruöåt, run ruãi sao hùæn laåi noái àiïìu gúã nhû möåt àiïìm aáo
trûúác tai hoåa seä xaãy ra.
Nhaâ baáo àûúåc múâi laâm nhên chûáng cho vuå aán naây. Khöng chó laâ
ngûúâi hiïíu roä gia àònh àaåi taá, anh coân boã ra haâng thaáng tòm hiïíu lai
lõch ngûúâi laái xe nguyïn laâ àaåi àöåi trûúãng lñnh nguåy. Coá nghôa laâ anh
laâ möåt nhên chûáng biïët nhiïìu chi tiïët nhêët vïì cuöåc àúâi caã hai bïn.
Tuy nhiïn, anh tûâ chöëi chûa traã lúâi nhûäng yïu cêìu cuãa cú quan luêåt
phaáp. Caái khiïën anh chûa thïí noái àiïìu gò laåi laâ möåt chi tiïët rêët nhoã.
“Öng nhaâ baáo coá ài khöng? Töi chaåy àêy”. Mêëu chöët töåi löîi cuãa ngûúâi
laái xe laâ úã àêy. Coân anh, luác xe bùæt àêìu rúâi khoãi traåm ba-rie cuöëi cuâng
cuãa sû àoaân anh tûåa vaâo thaânh xe sau buöìng laái, quay mùåt laåi.
Möåt tñch tùæc anh thêëy àöìng chñ thiïëu uáy quên phaáp khoáa tay
hai chiïën sô xong, àûáng sau lûng hoå nheát chiïëc chòa khoáa söë 8 vaâo tuái
quêìn bïn phaãi. Luác àöìng chñ thiïëu uáy nùçm xuöëng, nïëu khöng súå möåt
viïn àaån úã àêu àoá, möåt toaán phuåc kñch khaác úã àêu àoá, anh coá thïí chaåy
laåi bïn xe moác tuái lêëy chiïëc chòa khoáa. Noái thêåt ra, anh coá nghô àïën,
nhûng chên tay run quaá, caã ruöåt gan cuäng run, anh àaânh phaãi baão
mònh: Khöng, töi khöng biïët chòa khoáa úã àêu. Taåi sao anh khöng thïí
duâng tiïíu liïn yïu cêìu laái xe dûâng laåi? Taåi sao anh khöng duâng suáng
bùæn dûát khoáa àïí cûáu ngûúâi söëng? Àêëy laâ nhûäng cêu hoãi ngûúâi ta coá
thïí àùåt ra. Têët nhiïn, hoaân toaân coá thïí laâm àûúåc, nïëu luác êëy töi
khöng hoaãng höët cêìu mong chiïëc xe nhanh choáng vûúåt qua taám kilö
meát àûúâng rûâng vùæng veã. Töi coá tòm kiïëm maâ khöng thêëy suáng àêu.
Ngûúâi laái àaä àïí suáng xuöëng dûúái, àùåt hoå lïn trïn, anh ta laåi
àang cuöëng quyát cho xe chaåy. Khöng laâm caách naâo àûúåc, töi àaä phaãi
vaác ngûúâi chïët àïí ngûúâi söëng cuâng chaåy. Töi bõ ngaä lia lõa trong khi
xe àaä nöí maáy. Nghô àïën baâi baáo phaãi gûãi gêëp vïì nûúác maâ coá úã laåi töi
cuäng khöng thïí laâm àûúåc gò, töi àaânh phaãi theo xe àïí coân kõp baáo caáo

vúái mùåt trêån, may ra... Bùçng êëy lyá do tûå baâo chûäa cho mònh, nhaâ baáo
àuã tû caách àïí nhêån lêëy sûå caãm àöång trên troång. Ngûúâi ta mûâng cho
anh thoaát chïët vaâ tha thiïët múâi anh laâm nhên chûáng tin cêåy. Duâ anh
chûa nhêån laâm nhên chûáng úã phiïn toâa, song ngûúâi ta coá thïí tin hoaân
toaân nhûäng chi tiïët anh tûúâng thuêåt.
Vaâo khoaãng böën giúâ chiïìu hoùåc hún gò àoá, xe àïën caách Xa Phön
chûâng mûúâi ki lö meát liïìn tùng töëc àöå böí ngang böí ngûãa rêìm rêìm
trïn caác “öí trêu” - chûä cuãa nhaâ baáo - chûá khöng goåi laâ “öí gaâ” àûúåc
nûäa. Biïët laái xe mêët bònh tônh trûúác àoaån àûúâng nguy hiïím, thiïëu uáy
quên phaáp cuái raåp ngûúâi quaát vaâo buöìng laái: Bònh tônh. Khöng coá gò
àêu. Chuáng töi caãnh giúái. Xe vêîn “nhaãy” vaâ “bay” àûúåc khoaãng möåt ki
lö meát, úã phña traái àûúâng, tûâ trong quaán haâng coá möåt ngûúâi àaân baâ
chaåy lao ra kïu: “Pöët, Pöët” röìi lao qua àûúâng vaâo rûâng cêy. Chûa ai
kõp hiïíu àiïìu gò, böîng hai phaát B41 àaä phuåt trûúác muäi xe, cuâng luác
vúái nhûäng bùng AK nöí rêët àanh chuåp caã vaâo ca bin vaâ thuâng xe.
Àöìng chñ thiïëu uáy truáng àaån chïët ngay, coân chiïën sô vïå binh kõp rï
hïët hai bùng AK múái truáng àaån ngaä xuöëng. Töi nùçm úã saân xe vöåi
vaâng bêåt dêåy bùng cho àöìng chñ êëy. Ngûúâi laái xe nhaãy lïn thuâng, àùåt
àöìng chñ thiïëu uáy nùçm ngay ngùæn vaâ cuâng töi àûa chiïën sô vïå binh
xuöëng ca bin. Sau àoá töi vaâ laái xe nhaãy xuöëng nùçm eáp mònh úã gêìm xe
chöî baánh phña sau. Biïët àñch xaác boån àõch àaä chaåy vaâo rûâng, ngûúâi laái
nhaãy lïn xe hñ huái chûäa caái gò àoá. Töi nghe tiïëng kïu tïn mònh caách
chûâng nùm chuåc meát úã phña phaãi. Laái xe coá nghe tiïëng kïu êëy khöng?
Khöng roä. Anh coá goåi laái xe laåi cuâng mònh cûáu hai ngûúâi, têët nhiïn
chó coân möåt ngûúâi söëng? Khöng! Taåi sao anh ta laåi baão “öng nhaâ baáo úã
laåi, töi chaåy àêy”. Chùæc anh ta tûúãng töi chaåy ài nêëp. Anh ta coá kiïím
quên söë trûúác khi xe chaåy! Hònh nhû anh ta khöng àïí yá àïën hai chiïën
sô phaåm phaáp. Nhaâ baáo traánh àûúåc sûå rùæc röëi cho mònh maâ cuäng
khöng coá yá buöåc töåi cho laái xe.
Ngay àïm àoá, àaåi taá Thuãy ào tûâ chöî xe dûâng àïën göëc cêy thöët
nöët, röìi baão anh nhû ngûúâi ài nhêån phêìn àaä àûúåc chia. Àûúâng thùèng
78 meát, cûá goåi hùèn laâ taám chuåc meát ài. Àaáng leä anh cuäng hoãi nhaâ baáo
nhû quan toâa hoãi nhûäng cêu “taåi sao?”. Taåi sao laái xe khöng tröng
thêëy möåt töëp ngûúâi cûáu nhau chöî göëc cêy trïn möåt khoaãng caách ngùæn
vaâ tröëng traãi àoá. Taåi sao anh ta khöng nghe thêëy tiïëng kïu cûáu giûäa
im ùæng nhû túâ. Nhûng àaåi taá chó lùång leä suöët àïm lêìn moâ àïën nhûäng

Lï Lûåu 16
àún võ àaä nhêån chó thõ cuãa tû lïånh ài tòm cûáu con öng. Tûâ mûúâi saáu
àïën hai mûúâi giúâ, tûác laâ tûâ khi xe bõ phuåc kñch àïën luác àaåi taá coá mùåt úã
khu vûåc êëy khöng coá dêëu hiïåu gò boån Pön Pöët trúã laåi.
Vïì phña ta, luác chêåp töëi coá hai chiïëc xe taãi chaåy qua khöng dûâng
laåi. Taám giúâ mûúâi phuát cuäng coá möåt àoaân xe mûúâi hai chiïëc keáo phaáo
ài qua an toaân. Chñn giúâ mûúâi phuát àún võ cöng binh àïën san lêëp hai
höë sêu úã mùåt àûúâng, caách núi xe bõ phuåc kñch möåt kilömeát. Chñn giúâ
ba mûúi àaåi àöåi trinh saát àêìu tiïn nhêån lïånh mùåt trêån àïën xem xeát
quanh vuâng xe vaâ tòm vïët tñch úã chöî ba cêy thöët nöët. Ngoaâi nhûäng vïët
maáu dñnh vaâo göëc cêy, khöng coân dêëu vïët gò khaác. Têët caã nhûäng àún
võ àïën sau cuäng khöng biïët gò hún. Möåt tuêìn sau caác àún võ “àõa baân”
kiïím tra hïët vuâng dên cû quanh dêëy cuäng khöng ai biïët gò. Duy coá
möåt ngûúâi con gaái khaá xinh hay ra mùåt àûúâng, nhûng ngûúâi ta baão cö
ta àiïn, nïn khöng ai hoãi, hoùåc coá hoãi, cö ta cuäng chó móm cûúâi lùæc
àêìu. Chó coân laåi hai khaã nùng: Möåt: ngûúâi söëng tûå gúä mònh ra, vaác
baån chön úã chöî naâo àoá, röìi chaåy tröën caã ta lêîn àõch. Hai: chñnh keã
àõch àaä àïën vaâ cúãi àûa caã hai ài. Khaã nùng naây nhiïìu hún. Khöng thïí
nhû thïë.
Àaåi taá phaãn àöëi kïët luêån êëy, nhûng hai mùæt öng nhùæm nghiïìn
laåi. Khöng thïí cöng nhêån, nhûng öng cuäng khöng thïí rúâi khoãi caái khaã
nùng laâm öng run súå êëy. Bao nhiïu nùm nay öng cùm giêån, phêîn nöå
vaâ khinh bó caái kïët cuåc àen töëi nhû thïë, bêy giúâ noá laåi rúi vaâo chñnh
àûáa con duy nhêët cuãa öng? Nïëu vêåy, noá bùæt àêìu tûâ àêu? Tûâ khi lïn
chöët giûä úã cao àiïím, khöng chõu àûúåc gian khöí, hay àaä ngêëm ngêìm
hû hoãng tûâ khi coân úã nhaâ, khi öng kiïn quyïët tòm moåi caách bûát khoãi
möëi tònh muâ quaáng cuãa noá. Hay laâ noá ngêëm ngêìm tûâ bao giúâ.

Chûúng 4
Chó coá nhûäng biïån phaáp têåp trung raáo riïët cuãa böå tû lïånh mùåt
trêån thò ba thaáng sau ngûúâi ta múái xaác àõnh àûúåc, duâ chûa chùæc chùæn,
laâ con trai àaåi taá chûa chïët.
Phoâng quên baáo kïët húåp vúái quên phaáp mùåt trêån àaä tòm thêëy
möåt chiïëc bi-àöng nhûåa, möåt chiïëc voã àaån 130 ly, duång cuå ài lêëy nûúác
vaâ möåt chi tiïët coá liïn quan àïën viïåc ba chiïën sô boã chöët àïí dêîn túái hoå
trúã thaânh nhûäng keã phaåm phaáp. Àêëy laâ nhûäng ngaây noáng hún böën
mûúi àöå maâ khöng coân möåt gioåt nûúác. Cho àïën töëi ngaây thûá saáu thò caã
ba ngûúâi cuäng hïët caã nhûäng gioåt nûúác tiïíu. Àaåi àöåi hûáa cuâng lùæm laâ
ba ngaây nûäa nûúác cuãa sû àoaân tiïëp tïë lïn, têët nhiïn chöët cuãa hoå quan
troång vaâ khoá khùn nhêët seä àûúåc ûu tiïn. Chúâ hïët ba ngaây laåi thïm
hai ngaây nûäa vêîn khöng coá gioåt nûúác. Chêåp töëi höm àoá àaåi àöåi laåi baáo
àiïån xuöëng laâ saáng súám ngaây mai coá nûúác lïn.
Àuáng laâ saáng ngaây höm sau möåt tiïíu àöåi vêån taãi coäng nûúác lïn
thêåt. Nhûng hoå àaä boã ài tûâ nûãa àïm. Nïëu nhû hoå cöë gùæp chúâ! Nïëu
nhû hoå khöng bõ aám aãnh búãi nhûäng lúâi hûáa heån bùçng caái àiïåp khuác
ngaây mai. Ngaây mai seä coá nûúác! Ngaây mai, nïëu böå vêån taãi khöng lïn
àûúåc, seä coá trûåc thùng, cöë gùæng chúâ, nhiïìu triïín voång töët àeåp lùæm.
Ngaây mai tha höì... Ngaây mai. Ngaây mai vaâ nïëu nhû khöng coá caái aánh
trùng rêët toã àïí hoå nhòn thêëy doâng nûúác lêëp loaáng cuãa con söng nhoã coá
thïí löåi qua laâ ranh giúái giûäa hai àêët nûúác nùçm ngay dûúái chên cao
àiïím cuãa hoå. Nïëu nhû... àûâng coá nhûäng cún khaát laâm cho caã ba àûáa
phöìng röåp da möi boác ài tûâng lúáp, tûâng lúáp vaâ ngûúâi khö laåi tûúãng coá
thïí chêm ngoån lûãa laâ àöët chaáy nhû caânh cêy khö. Nïëu nhû... Hoå bõ
bùæt dïî daâng àïën vö lyá.

Lï Lûåu 18
Caã ba ngûúâi lñnh trai treã êëy uöëng àûúåc ñt nûúác vaâo ngûúâi, têët
nhiïn laâ uöëng tûâ tûâ thöi, mùåt muäi ai cuäng dêìy lïn. Röìi hoå tùæm rûãa
thoãa thñch. Röìi nûúác traân trïì vaâo bi àöng, traân trïì vaâo voã àaån 130 ly.
Röìi mùåc quêìn aáo. Nhûng chûa kõp cêìm suáng, thò nùm thùçng lñnh Pön
Pöët àaä chôa muäi suáng vêy quanh vaâ quaát bùçng tiïëng Cùm pu chia, caái
mïånh lïånh caã ba àïìu hiïíu laâ phaãi giú tay, phaãi löå qua söng sang àêët
Cùm puchia.
Ba ngaây sau hoå thaáo chaåy cuäng laåi dïî daâng àïën vö lyá. Vêîn laåi
nùm thùçng lñnh Pön pöët êëy dêîn ba ngûúâi ra búâ suöëi àïí bùæn. Bùæt vaâo
ban àïm, àem ài bùæn vaâo ban ngaây, vaâo luác mùåt trúâi gêìn àûáng boáng.
Bêy giúâ múái tröng roä mùåt chuáng noá. Böën trong söë nùm thùçng coân quaá
treã, khoaãng mûúâi böën, mûúâi lùm tuöíi laâ cuâng. Thùçng thûá nùm laåi quaá
giaâ, trïn böën mûúi tuöíi. Trûúác khi bùæn, thùçng giaâ ruát goái thuã phaáo
trong tuái quêìn ra neám xuöëng suöëi. Möåt luác sau caá lïình phïình nöíi lïn.
Mùåt muäi cuãa nùm thùçng saáng bûâng, thò thaâo mûâng rúä. Chuáng àoái. Lúåi
duång luác àûúåc giao nhiïåm vuå chuáng “caãi thiïån”. Theâm ùn, nhûng laåi
lûúâi. Thùçng giaâ lêìm bêìm ra hiïåu cúãi troái cho ba ngûúâi löåi xuöëng vúát
caá. Möåt tñch tùæc, ba ngûúâi àûa mùæt nhòn nhau. Vûâa àûúåc cúãi troái xong,
caã ba cuâng möåt luác àaåp vaâ àêëm. Thùçng cêìm suáng vêîn nhùm nhùm
vaâo ba ngûúâi, nhûng khöng biïët bùæn ai.
Tuây giêåt àûúåc khêíu suáng cuãa thùçng bõ ngaä bùæn chïët thùçng caãnh
giúái. Têët caã löåi aâo qua, nhûng chuáng kõp bùæn àuöíi theo, chïët mêët möåt
ngûúâi. Hai ngûúâi boâ, nêëp traánh àaån, röìi chaåy vïì chöët. Nöîi àau thûúng
vïì ngûúâi baån hy sinh vaâ tònh caãnh cuãa hai ngûúâi coân laåi àïìu diïîn ra
nhû möåt troâ àuâa khöng hún, khöng keám. Hai ngûúâi kïí hïët moåi sûå
tònh vúái chó huy àaåi àöåi trong möåt quan niïåm àún giaãn nhû möåt sûå sú
yá mêët caãnh giaác cêìn ruát kinh nghiïåm. Nhûng ba ngaây trûúác àêy àaåi
àöåi àaä baáo caáo lïn trung àoaân, trung àoaân baáo caáo lïn sû, sû baáo lïn
mùåt trêån. Phoâng taác chiïën nhêån àiïån, röìi baáo caáo böå tham mûu. Böå
tham mûu töíng húåp tin cuãa àún võ vaâ tin cuãa quên baáo thaânh möåt kïët
luêån: ba chiïën sô cuãa àaåi àöåi Ba tïn laâ...
Boã chöët chaåy sang haâng nguä quên àõch. Àaáng chuá yá: möåt trong
ba chiïën sô laâ Hoaâng Tuây, con trai àaåi taá Thuãy. Nïëu trûúâng húåp khaác
chuáng ta àaä coá quyïët àõnh xûã lyá, coân trûúâng húåp naây phaãi baáo caáo tû
lïånh. Tû lïånh ài vùæng. Àaåi taá Thuãy nhû laâ baån, nhû laâ cöë vêën, nhûng

laâ thû kyá riïng, nghôa laâ ngûúâi khöng coá chûác danh gò cuå thïí, nhûng
rêët gêìn guäi thên cêån cuãa tû lïånh. Luác àoá öng úã trong nhaâ riïng cuãa tû
lïånh. Nghe àiïån thoaåi cuãa trûåc ban tham mûu, öng cuöëng quyát hoãi
laåi. Öng gaâo lïn trong maáy: Àoá laâ keã phaãn quöëc û? Nïëu caác anh àaä coi
chuáng laâ nhûäng keã phaãn böåi Töí quöëc thò coân phaãi hoãi gò nûäa. Öng
buöng maáy nùçm vêåt ra ài vùng.
Àïën khi öng chûa dõu nöîi àau àúán, ngûúâi ta laåi baáo caáo cho öng
biïët con öng vaâ baån noá àaä trúã vïì, theo öng nïn xûã lyá thïë naâo. Noá àaä boã
võ trñ chaåy sang àêët àõch, caác anh cûá cho bùæt giaãi noá vïì traåi taåm giam
mùåt trêån maâ xeát hoãi nhû caác anh vêîn thûúâng laâm, sao laåi coá trûúâng
húåp ngoaåi lïå! Öng àaä àõnh dùm ba ngaây sau múái theâm gùåp noá, öng seä
toã roä cho noá biïët thïë naâo laâ sûå nhuåc nhaä cuãa möåt keã chaåy tröën, àêìu
haâng. Chùæc rùçng meå anh bùçng loâng vúái sûå nuöng chiïìu anh àïí coá
àûúåc möåt haånh phuác lúán cho böë anh nhû thïë naây? Khöng ngúâ. Khöng
thïí naâo ngúâ túái sûå bi àaát àïën mûác naây. Tû lïånh trúã vïì hoãi: Taåi sao
anh laåi baão bïn tham mûu giaãi quyïët nhû thïë? Thûa... Nïëu Tû lïånh úã
nhaâ, moåi viïåc àún giaãn hún. Ngûúâi ta seä khöng bùæt töi noái tiïëng noái
cuöëi cuâng. Vêng! Luác êëy ngûúâi ta àaä àïì cao töi nhû möåt nhên vêåt coá
àêìy quyïìn haânh quyïët àõnh cuöëi cuâng söë phêån cuãa con mònh. Àuáng laâ
hoå vûâa tön troång, vûâa buöåc anh phaãi lûåa choån. Taåi sao töi phaãi lûåa
choån viïåc naây. Taåi vò anh muöën thïë. Thûa... töi khöng hiïíu yá Tû lïånh.
Thöi àïí luác khaác. Trûúác mùæt phaãi têåp trung tòm kiïëm noá àaä. Nïëu anh
thêëy cêìn ài bêët cûá àêu coá manh möëi tòm ra chaáu thò cûá ài. Baão vùn
phoâng viïët möåt söë thû cho caác àún võ àïí töi kyá, anh cêìm ài cho tiïån sûå
giuáp àúä.
Ba ngaây sau àaåi taá coá mùåt úã àiïím cao 1224. Öng ài maáy bay vï
P., röìi tûâ P. ài bùçng àûúâng böå. Khöng duâng chiïëc U oaát vùn phoâng àaä
böë trñ, öng nhaãy lïn xe teác chúã dêìu. Khöng ba lö chùn maân, chó möåt
chiïëc cùåp da àen vúái vaâi quyïín söí, caái kñnh viïîn caã hai goång àïìu loãng
leão, möîi khi àùåt kñnh lïn mùæt phaãi duâng dêy àeo vaâo tai, möåt chiïëc
baân chaãi, möåt quêìn àuâi, toaân böå gia taâi cuãa têët caã moåi chiïën dõch daâi
ngùæn vaâ caác chuyïën ài cöng taác khùæp Àöng Dûúng chó coá thïë. Vêåy maâ
bao giúâ öng cuäng chónh tïì vúái böå pho chiïët ly, chiïëc muä cöëi múái, möåt
àöi giaây àen cao àïë tûå àoáng. Luöìn rûâng, löåi suöëi, leo àónh nuái, hay löåi
buân, ài ùn tiïåc, dûå lïî troång àaåi cuäng vêîn trang bõ êëy. Ngaây diïån, àïm
giùåt, quêìn aáo öng ngaây naâo cuäng saåch àeåp. Lïn àiïím cao 1224, núi

Lï Lûåu 20
con mònh chöët giûä suöët saáu thaáng trúâi, khöng phaãi àïí tòm kiïëm kyã
niïåm hoùåc manh möëi vïì noá. Cuäng khöng cêìn thiïët cho möåt cöng viïåc
gò, öng thêëy cêìn àïën laâ àïën, tñnh öng thïë.
Ba ngaây phúi mònh giûäa nhiïåt àöå böën mûúi phêíy nùm, öng
khöng ùn, khöng uöëng möåt húáp nûúác, mùåc cho caán böå àaåi àöåi tha höì
van naâi. Cuöëi ngaây thûá ba khi öng àaä coá caãm giaác khöng thïí chõu
àûång hún nûäa, öng lêìn ra moãm nuái, chöî nhòn thêëy doâng nûúác söng
chaãy giûäa hai biïn giúái, öng öm mùåt khoác, goåi tïn con. Lêìn àêìu tiïn
öng khoác. Lêìn àêìu tiïn öng goåi tïn con mònh tha thiïët àïën ngêët ài,
ngûúâi ta phaãi goåi trûåc thùng mùåt trêån àïën cêëp cûáu.
Khöng roä laâ mêëy ngaây sau, nhûng chùæc chùæn chûa àïën möåt tuêìn
öng laåi ài böå mûúâi möåt ki lö meát ra sên bay ài C., luác maáy bay àaä nöí
maáy! “Chong choáng” cuãa chiïëc trûåc thùng àaä quay tñt muâ, gioá àaä àeâ
raåp coã cêy quanh àêëy, song nïëu tröng thêëy öng àang chaåy túái, noá vêîn
coá thïí chúâ öng lïn, röìi múái tûå nêng mònh khoãi mùåt àêët. ÚÃ àúâi, khöng
coá caái gò maâ chuáng ta khöng thïí laâm àûúåc. Öng cûúâi vúái caác chiïën sô
laái. Hoå cuâng cûúâi vúái öng thoaãi maái, xem nhû viïåc laâm vûâa röìi laâ tûå
nhiïn, rêët bònh thûúâng, vêîn nhû moåi khi.
ÚÃ mùåt trêån naây ngûúâi ta khaáo nhau laâ maáy bay àang bay trïn
trúâi, thêëy àaåi taá Thuãy lêëy noán vêîy, cuäng àöî xuöëng àïí öng ài nhúâ.
Chuyïån àoá vêîn khöng ai coá thïí coi laâ sûå bõa àùåt, khi biïët rùçng suöët
baãy nùm úã chiïën trûúâng “K” öng chûa hïì phaãi chúâ àúåi lúä laâng möåt lêìn.
Cêìn ài àêu, khöng coá xe, öng ài böå. Ài nùm baãy cêy, hoùåc dùm baãy
trùm cêy cuäng thïë thöi. Ài ngang àûúâng, nhêët àõnh öng seä ngöìi trïn
xe, chó cêìn àûúâng àoá vêîn coá ö tö ài. Coân têët caã caác sên bay trïn àêët
nûúác Viïåt Nam, Laâo öng muöën bay chuyïën naâo, ài àêu, têët nhiïn laâ
trong phaåm vi ba nûúác Àöng Dûúng àïìu coá thïí àûúåc. Möåt lêìn ngöìi ùn
cheâ luác mûúâi hai giúâ àïm, öng baão vúái baån beâ: Saáng mai vïì Haâ Nöåi
baáo caáo xong, töëi möët ta laåi ùn cheâ úã àêy heâ. Tûâ Tên Sún Nhêët ài Nöåi
Baâi vaâ khi trúã vïì cuäng ngêìn êëy chùång, àuáng baãy giúâ rûúäi töëi öng àaä
cúãi trêìn ngöìi ùn cúm nguöåi úã caái baân ùn cheâ àuáng nhû àaä heån maâ
khöng ai ngúâ, nïn khöng nhúá àïën àïí phêìn cúm öng. Àaä 56 tuöíi öng coá
thïí ùn hïët nûãa xoong cúm nguöåi toaân choác, chaáy vúái nûúác muöëi.
Ngon, ngon quaá. Hai ngaây röìi ùn toaân phúã xoát ruöåt khöng chõu nöíi. AÁi
chaâ, nûúác mùæm úã àêu ra maâ söåp thïë. Söë mònh may ghï. Coá “Chêët”, túá

phaãi ùn hïët chöî cúm naây. Caác baån laåi nêëu cheâ nûäa û. Tuyïåt vúâi. Túá coá
thïí laâm thïm vaâi baát nûäa cuäng àûúåc.
Lêìn naây àïën C., öng coân phaãi ài 100 ki lö meát nûäa múái àïën núi
cêìn àïën. Sau möåt ngaây nùæm tònh hònh moåi mùåt, ài àêu öng cuäng nùæm
tònh hònh. Ngûúâi ta coá thïí bûåc öng vïì nhûäng viïåc laâm khöng ai phên
cöng, nhûng laåi thñch khi muöën biïët bêët cûá viïåc gò, úã àún võ naâo, nùm
thaáng naâo kïí caã tûâng con söë öng cuäng muöën biïët chñnh xaác. Tû lïånh
mùåt trêån xem öng nhû möåt cuöën tûâ àiïín söëng. Vò thïë khi öng yïu cêìu
bêët cûá àún võ naâo baáo caáo, hoå cuäng söët sùæng. Nùæm tònh hònh xong, trúâi
àaä sùæp töëi. Duâ ban taác chiïën cho biïët khöng coá chiïëc xe naâo ài trïn
àûúâng êëy trong àïm, öng vêîn cûá ài. Ài böå. Luác bònh thûúâng àaä khöng
ai ngùn caãn àûúåc, huöëng höì bêy giúâ ruöåt gan öng àang chaáy lïn vò
nhûäng manh möëi coá thïí tòm ra con mònh.

Lï Lûåu 22
Chûúng 5
Cuäng giöëng nhû höìi öng àaä cêëm con öng khöng àûúåc yïu möåt cö
gaái chó vò cö laâ ngûúâi thaânh phöë àaä boã ngûúâi yïu khi anh ta ài hoåc
cöng nhên úã nûúác ngoaâi. Sûå àuác kïët úã àúâi naây noá chñnh xaác lùæm cú.
Ngûúâi ta àaä boã àûúåc ngûúâi thûá nhêët cuäng dïî daâng boã àïën ngûúâi
thûá möåt trùm. Thoái quen maâ. Noá giöëng nhû caái bêåc thïìm nhaâ mònh
êëy. Höìi nhoã khi con àaä boã qua àûúåc möåt lêìn thò nhûäng lêìn sau coá gò
caãn trúã nûäa àêu. Böë cö ta cuäng hai àúâi vúå àêëy biïët chûa? Caái “gien” êëy
laâ tiïìn lïå cho cö ta thoaãi maái ài laåi, ùn úã vúái cêåu kia nhû vúå chöìng,
thoaãi maái khoaác vai nhau ài giûäa àûúâng phöë rêët trú treän, röìi laåi boã
nhau möåt caách rêët dïî daâng, con biïët chûa? Böë tûâng traãi hún con,
nhûäng hiïíu biïët vaâ kinh nghiïåm cuãa böë phaãi àöíi caái giaá caã cuöåc àúâi
mònh múái cho böë noái àûúåc nhûäng lúâi têm huyïët nhû thïë vúái con. Coá
thïí naâo böë meå laåi muöën àaây àoaå con mònh.
Nhûng caái gò cuäng coá giaá caã con aå. Muöën sung sûúáng maäi maäi
phaãi coá luác biïët chõu àau buöìn, coá ngûúâi coân daám àaánh àöíi caã nûãa thïë
kyã àïí lêëy nûãa ngaây sung sûúáng kia maâ. Taåi sao con laåi khöng duäng
caãm àûúåc nhû thïë. Àêëy laâ àiïìu böë khöng thïí yïn têm möîi khi nhúá
àïën con. Nïëu con boã cö ta, con cuäng coá thoái quen boã haâng chuåc cö
khaác? Àêëy laâ sûå so saánh khêåp khïînh. Àêëy khöng phaãi laâ chuyïån boã
maâ laâ khöng thñch húåp. Nhûng con yïu cö ta vaâ ngûúåc laåi, con cuäng
nhêån àûúåc tònh yïu chên thaânh tûâ cö êëy! Baãn chêët cuãa con ngûúâi êëy
khöng phaãi nhû thïë. Con gaái thaânh phöë noá ma quaái lùæm, con chó laâ
con thoã nhaâ àïí con höí rûâng àïën vúân giúän thöi. Con khöng nhêån thêëy
thïë. Caái gò cuäng phaãi coá thúâi gian vaâ sûå thûã thaách. Thò cûá àúåi thúâi

gian vaâ cö êëy coá àiïìu kiïån thûã thaách. Böë khöng muöën con phaãi traã giaá
àùæt chop möåt sûå bõp búåm. Con cuäng coá caách nhòn nhêån vaâ àaánh giaá
cuãa con! Nghôa laâ con khöng cêìn àïën böë? Con khöng daám noái thïë,
nhûng con cuäng daám nhêån lêëy moåi kïët quaã trong viïåc naây. Böë khöng
thïí àaánh àöíi caã cuöåc àúâi chiïën àêëu cuãa böë cho möåt sûå àuâa cúåt. Nhûng
chuáng con yïu nhau nghiïm tuác. Thïë naâo laâ nghiïm tuác? Chuáng con
seä chung thuãy vúái nhau àïën têån cuâng. Khöng coá chuyïån àoá. Toaân laâ
nhûäng lúâi leä thaânh thaåo àaä àûúåc têåp dûúåt nhiïìu lêìn úã nhûäng ngûúâi
khaác röìi, con aå. Ngûúåc laåi, con thêëy cö ta rêët thaânh thêåt, con chûa hïì
nghi kõ àiïìu gò. Trûúác àêy cö ta cuäng “thaânh thêåt” vaâ rêët “thiïng
liïng” trong möëi tònh àêìu àêëy chûá. Con biïët caã, nhûng con vêîn tin úã
cö ta nhû cö ta àaä tin con. Toám laåi laâ con khöng thïí boã àûúåc cö ta?
Vêng. Vêåy thò con giïët böë ài, röìi seä haânh àöång theo yá mònh. Vaâ böë
cuäng xin noái ngay laâ úã àúâi naây böë chûa hïì chõu boá tay nhòn thêët baåi
trûúác bêët cûá viïåc gò.
Ngûúâi vúå chó daám nghe tröåm khi hai böë con tranh caäi maâ khöng
daám khoác loác, can ngùn. Mai kia chuyïån gò seä xaãy ra? Khöng thïí biïët,
nhûng baâ daám chùæc öng khöng àúâi naâo àïí noá yïu cö kia. Noá khöng boã,
öng êëy seä coá caách àïí noá khöng thïí cûúäng laåi. Àaä sùén saâng hûáng chõu
tai hoåa, baâ vêîn khöng kòm giûä nöíi sûå hoaãng höët khi biïët tin con truáng
tuyïín nghôa vuå.
Noá laâ con möåt, laåi laâ thúå gioãi cuãa nhaâ maáy, vêîn khöng àûúåc
miïîn, hoaän? Caã giaám àöëc nhaâ maáy, caã tham mûu trûúãng böå chó huy
quên sûå thaânh phöë àïìu traách baâ khöng biïët thuyïët phuåc chöìng. Caác
öng laâ baån beâ, cuâng cêëp chûác vúái nhau chaã can nöíi huöëng höì töi quï
muâa chó biïët laâm ùn, vun veán caái nhaâ naây nhû möåt con úã. Haâng chuåc
nùm nay àûa con ài àêu, cho chúi búâi vúái ai, tûå dûng bùæt caãi taåo, tûå
xin hoaän ài àaåi hoåc nûúác ngoaâi àïí laâm cöng nhên, àïí reân luyïån àïìu
do öng êëy nghô ra, bùæt con phaãi laâm theo, baâ khöng àûúåc baân baåc
tham gia!
Thùçng Tuây nhêåp nguä, biïn chïë vaâo àún võ böå binh, huêën luyïån,
sau ba thaáng böí sung cho chiïën trûúâng D.79 núi öng àang úã. Caái viïåc
rêët ngêîu nhiïn chó coá vúå öng vaâ nhûäng ngûúâi baån biïët vò sao laåi coá sûå
“tònh cúâ” êëy. Cuäng nhû moåi viïåc böë àaä quyïët àõnh trûúác kia, Tuây
khöng phaãn àöëi. Noái àuáng ra, vúái tñnh nïët vaâ thoái quen cuãa mònh noá

Lï Lûåu 24
khöng thïí phaãn àöëi. Àaä biïët khöng thïí cûúäng laåi, noá ra ài àïí “chia
cùæt” tònh yïu theo yá böë, nhûng thûåc chêët laâ àïí giûä gòn möëi tònh cuãa
hai àûáa khoãi bõ phaá vúä bùçng nhûäng biïån phaáp khaác. Dêîu sao noá vêîn
phêëp phoãng nöîi lo súå möåt nguy cú tan vúä. Trûúác mùæt, chûa hïì coá biïíu
hiïån gò, nhûng sûå xa caách seä laâ nhûäng möëi àe doåa khöng biïët seä êåp
àïën luác naâo! Hoaâi úi, taåi sao em laåi yïu anh? Laâm sao maâ biïët àûúåc.
Em chûa noái thêåt vúái anh àêëy thöi. Khöng àûúåc tûå aái cú. Baân tay em
vuöët vuöët nhûäng súåi toác röëi rùæm cuãa anh cho xuöi xuöi, gioång vöî vïì.
Phaãi hiïíu laâ chuáng mònh nhû thïë naâo em múái noái nhûäng lúâi
naây, khöng àûúåc buöìn àêëy. Nïëu caã ngaây ài laâm, àïm vïì laåi ngöìi àïën
saáng nghe em kïí chuyïån, buöìn hay vui, anh cuäng muöën ngöìi suöët
àïm. Thöi ài, àûâng coá maâ nõnh. Thïë em yïu anh tûâ bao giúâ. Coá phaãi
tûâ höm anh mang bûúãi àïën cho khöng? Khöng. Thêåt loâng, höm êëy em
àang nhúá àïën anh Huâng. Àûâng buöìn, anh nheá. Anh Huâng laâ möëi tònh
àêìu tiïn cuãa em maâ. Cuäng vò yïu anh êëy quaá maâ em khöng thïí tiïëp
tuåc yïu anh êëy àûúåc. Anh êëy àeåp trai, haát hay, chúi àaân ghi ta rêët
gioãi. Cuâng möåt luác coá haâng chuåc àûáa con gaái xö laåi muöën giêåt anh êëy
ra khoãi tay em. Anh êëy laâ ngûúâi dïî xuác àöång vaâ sùén saâng chiïìu
chuöång laâm cho bao àûáa con gaái hy voång, coân em thò luön luön hoaãng
súå anh êëy vuöåt khoãi tay mònh. Nhûng em biïët chûa thïí coá àûáa naâo
àaánh bêåt àûúåc em. Suöët möåt nùm trúâi em nhû möåt con thiïu thên,
möåt keã nö lïå. Anh biïët àêëy. Em khöng phaãi laâ àûáa con gaái khöng coá
nhûäng chaâng trai sùén saâng “chïët”, nhûng vò em àaä thûåc sûå yïu anh
êëy, tònh yïu àêìu tiïn. Vò thïë luác naâo em cuäng thêëy hoaãng súå bõ boã rúi.
Nhûng anh êëy vêîn úã bïn em, chiïìu chuöång vaâ nghiïm khùæc, vûâa tha
thiïët vûâa hûäng húâ. Suöët möåt nùm trúâi gêìn nhû ngaây naâo em cuäng vêët
vaã vúái cêu hoãi: liïåu coá coân hay seä mêët. Àang bay böíng lïn trúâi xanh
hay àang rúi xuöëng ao tuâ? Em tûå ngúâ vûåc laåi tûå trêën an mònh. Têm
traång cuãa em bõ lùåp ài lùåp laåi nhiïìu quaá noá thaânh quen. Khi anh êëy
ài, chuáng em chia tay nhau dïî daâng. Noái dïî daâng vò khöng thïí cöë lïn
àûúåc nûäa. Àaä nhiïìu lêìn em tòm caách traã thuâ anh êëy thêåt àöåc aác. Àïën
khi nghô laåi thêëy súå. Nhúä anh êëy laâm sao, súå anh êëy buöìn. Àïm chia
tay lêìn cuöëi, anh êëy baão: Chuáng ta khöng nïn hûáa heån möåt àiïìu gò.
Haäy giûä gòn nhûäng kyã niïåm thiïng liïng quyá giaá vaâ nghô töët vïì nhau.
Khöng coá gò raâng buöåc nhau? Khöng! Khi anh vïì, nïëu caã hai chuáng
mònh vêîn tûå do chuáng mònh seä vïì vúái nhau.

Anh biïët khöng, coá möåt tònh yïu naâo trûúác luác xa nhau laåi lõch
sûå tónh taáo nhû thïë. Bao nhiïu sùæt son thïì thöët, bao nhiïu raâng buöåc
cuãa luêåt phaáp vaâ danh dûå, cuãa dû luêån vaâ lûúng têm, cuãa kyã niïåm da
diïët vaâ ûúác ao cuöìng nhiïåt coân coá thïí tuöåt mêët, coân àöí vúä, huöëng höì...
Khöng nïn hûáa heån, khöng nïn raâng buöåc! Luác êëy em phaãi cùæn rùng
giûä chùåt lêëy möi àïí khoãi oâa khoác, khoãi kïu theát lïn vò àau àúán quaá.
Em phaãi guåc xuöëng leán lau ba lêìn nûúác mùæt xong, múái noái àûúåc möåt
cêu: Thöi anh cûá ài hoåc cho tiïën böå. Em hiïíu laâ em àaä mêët caã röìi.
Anh êëy giûä hai vai run rêíy cuãa em. Sao em laåi noái thïë? Em im lùång
röìi khoác thaânh tiïëng. Haäy hiïíu vaâ thöng caãm cho anh. Chuáng mònh
àaä tûâng noái vúái nhau àûâng hûáa heån möåt àiïìu gò? Em laåi phaãi cùæn chùåt
hai haâm rùng laåi. Thöi anh cûá àïí kïå em. Khuya röìi, anh vïì ài. Mai
coân dêåy súám ra sên bay. Anh, anh Tuây! Anh laâm sao thïë. Trúâi úi, anh
bõ caãm! Laånh quaá, phaãi khöng anh? Khöng, anh khöng laâm sao. Em
xin anh tha löîi cho em. Em àaä baão bao nhiïu lêìn laâ àûâng bùæt em kïí,
khöng chõu àûång nöíi àêu.
Nhûäng ngaây qua anh muöën biïët têët caã, bêy giúâ laåi mong giaá
khöng biïët gò thò hún. Coá buöìn lùæm khöng, anh? Anh khöng muöën traã
lúâi em nûäa û? Nhiïìu khi em cuäng tûå hoãi: noái ra coá laâm anh àau khöí
lùæm khöng? Em laåi nghô: Nïëu anh khöng chêëp nhêån thò chuáng mònh
cuäng khöng nïn coá möåt tònh yïu cûá phaãi lêín traánh, àöëi phoá vúái quaá
khûá cuãa nhau. Em muöën khi àaä yïu anh, moåi tònh caãm cuãa em àïìu
thuöåc vïì anh. Nïëu bêy giúâ anh Huâng chuã àöång viïët thû cho em? Anh
muöën thïë? Vñ duå nhû thïë. Em àaä kïí têët caã moåi chuyïån vúái anh, chñnh
laâ àïí anh “quaãn lyá” moåi diïîn biïën cuãa em. Anh cuäng nïn hiïíu taåi sao
laåi ài kïí lïí, khöng giêëu giïëm àiïìu gò, duâ anh khöng kiïím tra. EM
muöën anh giuáp em dûát boã nhûäng gò coân vûúng vêën vúái anh Huâng.
Anh biïët tñnh em àêëy? Àaä yïu quyá, em theo àuöíi àïën têån cuâng, duâ coá
phaãi chïët ngay em cuäng theo. Coân khöng, duâ nuöëi tiïëc àïën àêu, àau
àúán àïën àêu cuäng àûâng hoâng em trúã laåi. Thêåt khöng? Em khöng
muöën traã lúâi? Traã lúâi dïî lùæm. Em muöën anh tûå chiïm nghiïåm lêëy lúâi
noái cuãa em. Giaã sûã nïëu vò lyá do gò àêëy chuáng mònh phaãi thöi nhau,
sau àoá vò lyá do gò àêëy chuáng mònh phaãi thöi nhau, sau àoá vò lyá do gò
àêëy chuáng mònh laåi gêìn nhau, em thêëy thïë naâo? Cêu hoãi sao vûâa ngúá
ngêín vûâa coá veã chùæc leáp thïë? Vñ duå maâ laåi. Khöng coá kiïíu vñ duå êëy.
Nhûng em cuäng noái cho anh vui loâng laâ nïëu vò lyá do naâo khaác, thò coân
phaãi xem. Thûåc ra, chaã coá lyá do naâo ngoaâi chñnh mònh. Maâ nhû thïë

Lï Lûåu 26
thò chuyïån em vûâa kïí traã lúâi anh röìi àêëy. Liïåu coá luác naâo ngoaåi lïå
khöng? Laåi kiïíu “ùn chùæc mùåc bïìn” cuãa baâ con nöng dên ta röìi. Em
xin löîi, tñnh em hay tïëu, anh tha cho em, anh nheá.
Thöi, em noái àûâng tûå aái: trong chuyïån naây em tûâng traãi hún
anh, vò em àaä yïu vaâ chõu àau khöí cuãa möëi tònh êëy. Coân anh, em biïët,
lêìn àêìu tiïn anh yïu laâ yïu em. Em trên troång sûå ngúâ nghïåch trong
trùæng êëy nïn àaä boã qua nhûäng gò phuâ phiïëm bïì ngoaâi àïí yïu sûå chên
thêåt baãn chêët nhêët cuãa anh. Thïë laâ em tinh tûúâng àêëy. Yïu àûúåc anh
àêu coá phaãi dïî. Anh biïët hai nùm trúâi sau khi Huâng ài àaä coá baãy võ
“anh huâng” vaâo trêån àïìu bõ bêåt ra, vò em kiïn trò tòm kiïëm anh maâ.
Àûúåc àêëy nhó? Àûúåc quaá chûá laåi. Em thêëy anh coá cêìn têën cöng àêu
naâo. Noái laåi ài. Lêìn êëy em cûá cûúâi thêìm khöng hiïíu sao coá anh chaâng
ngúâ nghïåch àïën thïë. Muöën taán ngûúâi ta laåi bõa ra lyá do, nghe noái
Hoaâi àang bûåc töi àaánh giaá gò àoá trïn höåi nghõ Ban chêëp haânh nhaâ
maáy àïí aãnh hûúãng khöng töët àïën danh dûå cuãa Hoaâi. Coá phaãi coá tin
nhû thïë khöng? Boã tay ra! Khöng àûúåc bõt möìm quêìn chuáng noái sûå
thêåt. Em baão laâ: Rêët caám ún àöìng chñ, duâ àöìng chñ noái gò hay khöng
àöëi vúái töi cuäng nhû thïë caã, töi khöng quan têm lùæm. Thêåt thaâ vúái
àöìng chñ, khöng biïët laâm sao höm êëy em hêm lïn toaân goåi àöìng chñ.
Töi vaâ àöìng chñ tuy cuâng laâm úã vùn phoâng àöìng chñ cuäng têån
tònh giuáp àúä töi, nhêët laâ khi cuâng hoåc ngoaåi ngûä, nhûng khöng bao
giúâ töi phaãi nghô ngúåi gò àïën lúâi noái viïåc laâm cuãa àöìng chñ. Thöi nheá,
chuáng mònh chaã cêìn gùåp nhau nûäa. Noái röìi, tuy boã ài, em vêîn thêëy
töåi nghiïåp cho anh thêåt thaâ quaá. Sao mêëy ngaây sau laåi àûáng chúâ
ngûúâi ta? Chúâ anh? Chûá sao? ÖËi giúâ úi, anh cuãa em cao giaá nhó? Lyá do
àûáng àêëy thò em noái röìi àêëy. Thöi, khöng nhùæc laåi nûäa keão laåi buöìn,
laånh toaát caã ngûúâi bêy giúâ.
Bûäa àoá moåi ngûúâi ài xem hïët, tûå nhiïn em thêëy buöìn ghï quaá,
khöng daám ngöìi trong phoâng chaåy ra cûãa àûáng. Thêëy ngûúâi ài qua,
bêët kïí laâ ai cuäng thêëy vui, coá thïí giuáp mònh phaá tan nöîi cö àún muöën
guåc xuöëng. Khöng ngúâ, laåi laâ anh chaâng thêåt thaâ vêîn laâm böå khinh
khónh vúái mònh. Khinh khónh thêåt chûá. Sao laåi laâm böå. Khöng àûúåc
noái, àïí em kïí àaä. Thêåt loâng, luác goåi xong em vêîn khöng hïì nghô gò.
Anh chaâng àûúåc goåi nhû àûúåc vaâng, hêëp têëp ài vaâo: “Anh vïì quï
mang quaâ cho em àêy. Em lêëy dao goåt bûúãi ài. Bûúãi naây chua àêëy,

em vui loâng vêåy. Cuäng töët anh ûâ, thïë thò anh vui quaá. Em cûá tûúãng
tûúång xem nïëu vïì àïën àêy khöng gùåp em, anh seä buöìn nhû thïë naâo.
Taåi sao laåi thïë? Taåi vò khöng coá ai ùn bûúãi höå anh, àïí lùn loác noá cuäng
heáo mêët. Thïë thò anh mang cho ai àoá ngûúâi ta ùn höå. Anh chaã biïët
cho ai. Thïë anh mang lïn laâm gò? Anh mang cho em, laåi rêët súå em
“múâi àöìng chñ cêìm vïì giuáp”. ÖI, thïë thò caám ún anh quaá. Em böí röìi,
anh em mònh cuâng ùn nheá. Luác êëy mï ngûúâi ta röìi coân gò nûäa. Àûâng
hoâng nheá. Ai mï ai maâ muái bûúãi naâo cuäng beã àöi. Chuáng ta cuâng ùn,
ngoåt cuâng hûúãng, chua cuâng chõu. Em suyát bêåt cûúâi caái löëi vùn hoa
boáng gioá. Kïí ra lêìn êëy cuäng coá khön hún trûúác, laâm cho em cuäng thêëy
thûúng thûúng.

Lï Lûåu 28
Chûúng 6
Bùæt àêìu möåt tònh yïu nhû thïë. Khi ngûúâi con trai nhêåp nguä röìi
ài chiïën trûúâng, coá möåt nhaâ baáo vöën laâ baån cuãa àaåi taá vïì chúi. Meå
Tuây coi öng nhû ngûúâi thên thiïët tûâ lêu. Öng toã ra rêët thöng caãm uãng
höå tònh yïu cuãa hai ngûúâi.
Öng gùåp Hoaâi an uãi vaâ hûáa seä gùåp àaåi taá taác àöång vaâo öng, may
ra giuáp hoå búát phêìn khoá khùn. Cö beá nhû muöën san, muöën cêìu cûáu,
khöng hïì ngêìn ngaåi giêëu giïëm àiïìu gò. Chaáu àõnh thïë naâo? Thûa,
chaáu biïët anh êëy rêët thûúng yïu, kñnh nïí cha meå, nïn anh khöng àuã
can àaãm cûúäng laåi öng giaâ, nhûng anh êëy cuäng coá caách cuãa anh êëy.
Caác chaáu àaä thöëng nhêët vúái nhau chûa? Daå... Thûa thêåt vúái chuá, cha
chaáu tûâ khi ùn úã vúái dò chaáu, chaáu khöng biïët tröng cêåy vaâo ai.
Chaáu cuäng biïët chuá thûúng Tuây, chaáu xin thûa thêåt, chuáng
chaáu àaä coá nhûäng tònh caãm sêu sùæc trong tònh yïu khöng thïí lòa boã
nhau àûúåc. ÛÂ, chuá hiïíu. Bêy giúâ chaáu àõnh thïë naâo. Chaáu muöën nhúâ
chuá tòm caách cho chaáu ài dên cöng, cûáu thûúng, taãi àaån gò àêëy úã chiïën
trûúâng. Nïëu àûúåc úã gêìn nhau caâng töët, Tuây laânh vaâ khúâ khaåo lùæm
chuá aå. Chöî aác liïåt chaáu lo anh êëy khöng thïí chõu àûång nöíi. Tûâ khi xa
Tuây, coá khi naâo chaáu xuêët hiïån yá nghô maäi maäi Tuây khöng thïí söëng
khaác quan niïåm cuãa böë, khiïën hai chaáu phaãi chia tay nhau? Khöng aå.
Chaáu biïët Tuây rêët thûúng chaáu vaâ chaáu phaãi coá traách nhiïåm
chuã àöång giûä vûäng tònh yïu cuãa chuáng chaáu. Maâ cuâng lùæm, àúåi khi
baác Thuãy vïì hûu chuáng chaáu xin chuyïín àïën möåt núi thêåt xa nhû
thaânh phöë Höì Chñ Minh, Nha Trang, Àaâ Laåt gò àêëy, chùæc luác àoá baác
cuäng ñt hiïåu lûåc vúái moåi núi àïí buöåc hoå laâm theo yá mònh. Chuá xin löîi

àûúåc noái àiïìu naây: Höìi nghe tin öng Thuãy phêîn nöå viïåc quan hïå cuãa
caác chaáu, nhiïìu ngûúâi lùæc àêìu khöng thïí hiïíu nöíi viïåc laâm cuãa öng
êëy.
Ngûúâi ta cuäng nhêån xeát laâ vúái hònh thûác vaâ hoaân caãnh cuãa
chaáu, chaáu sùén saâng lêëy bêët cûá möåt cêåu con trai naâo chaáu muöën, viïåc
gò chaáu phaãi theo àuöíi möåt möëi tònh quaá nhiïìu rùæc röëi. Chaáu coá thïí
giaãi thñch cho chuá àûúåc khöng? Chuá tha löîi cho chaáu vò khoá noái quaá.
Vò chaáu nghô, khi àaä giaãi thñch àûúåc ngoån ngaânh moåi àiïìu thò khöng
coân tònh yïu nûäa. Coá lyá. Chuá cöng nhêån àiïìu àoá. Xin löîi, chuá cho chaáu
àûúåc noái thïm nhûäng àiïìu khiïëm nhaä. Töët lùæm. Khöng coá àiïìu gò phaãi
e ngaåi, chuá rêët muöën hiïíu nhûäng suy nghô cuãa chaáu. Tûå nhiïn ài. Coá
leä chuá cuäng giöëng baác Thuãy: khöng muöën thêët baåi. Coá phaãi laâ chaáu
cuäng nghô têët caã moåi yá muöën trïn àúâi naây àïìu coá thïí àaåt túái? Vêng aå.
Hay lùæm. Nghôa laâ chaáu muöën thaách àöë vúái öng êëy? Chaáu khöng
daám thïë. Chuá thêëy nghô nhû thïë cuäng àûúåc chûá. Coá duäng caãm nhû
chaáu múái coá thïí laâm cho öng êëy chõu cho thùçng con vuöåt khoãi tay
mònh. Caám ún chuá. Chaáu mong chuá thöng caãm cho chaáu. Nhêët àõnh
chuá seä uãng höå vaâ tòm caách giuáp chaáu àaåt àûúåc nguyïån voång.
***
Àaä dùm baãy nùm nay ngûúâi thaânh phöë thêëy nhaâm chaán cung
caách biïíu diïîn cuãa caác ca sô chuyïn nghiïåp. Ngay caã caác töëp göìm
nhûäng “aát chuã baâi” ài laâm “kïë hoaåch ba” maâ dên chuáng thûúâng goåi laâ
“àaánh quaã” cuäng khöng thu huát ngûúâi xem laâ mêëy.
Vêîn laâ cuä kyá, quen thuöåc, nhaåt nheäo, caã tònh caãm lêîn giai àiïåu.
Ùn mùåc thò luâng thuâng, sùåc súä theo kiïíu nûúác ngoaâi, maâ ngûúâi laåi àen
àuáa, vúä vúâi, nhaãy nhoát, gaâo theát àïën nöîi caác àûúâng gên nhû chaäo nöíi
lïn chùçng nñu quanh cöí vaâ àöi tay khuyânh khoaâng haát àïën caái gò chó
vaâo caái êëy nhû treã con maâ cuäng khöng laâm ai xao xuyïën, kïí caã nhûäng
ngûúâi nhêån thûác thêím myä reã ruáng nhêët. Coân nhûäng ngûúâi àûáng tuöíi
“ngûáa mùæt” vaâ tiïëc reã suêët veá, duâ coá luác noá chûa àaáng möåt phêìn ba
giaá tiïìn baát phúã. Giûäa nhöën nhaáo, ngûúâi ta theâm khaát caái thêåt trong
àúâi cuäng nhû trong nghïå thuêåt. Nhûäng nghïå sô laåi khöng biïët àiïìu àoá,
nïn möîi lêìn xuêët hiïån laâ möåt lêìn dên chuáng bûåc mònh, vò chùèng ai
muöën bõ àaánh lûâa úã bêët cûá lônh vûåc naâo.

Lï Lûåu 30
Coá leä vò thïë ngûúâi ta öìn aä vïì buöíi cöng diïîn cuãa Quên khu taåi
nhaâ haát Böå chó huy quên sûå thaânh phöë. Noái àuáng ra caái êën tûúång sêu
sùæc chó úã möåt baâi haát cuãa möåt cö gaái. Ngay ngaây höm sau ngûúâi ta àaä
rò rêìm haát baâi cö haát töëi höm qua úã têët caã moåi núi vaâ nhûäng cö gaái
thñch bùæt chûúác thò àûáng úã xoá nhaâ haâng giúâ soi gûúng xem àöi mùæt
cuãa mònh ngûúác nhòn lùång leä coá thùm thùèm xa xùm, coá vúâi vúåi nöîi
buöìn, coá lay àöång nöíi haâng nghòn ngûúâi nhû cö gaái haát trong àïm
trûúác? ... Àiïìu êëy àaä xaãy ra, em biïët vaâ anh biïët. Möåt mai chiïën
thùæng trúã vïì. Àöi vai gêìy vaâ àöi mùæt, sêu toác anh àaä àiïím baåc, laân da
anh saåm maâu sûúng gioá, Búãi chiïën tranh, búãi chiïën tranh khöng phaãi
troâ àuâa... öi ngaây êëy seä àïën, anh seä vïì, seä vïì phaãi khöng anh...
Khöng hiïíu vò lúâi cuãa baâi haát, hay vò caái gioång sêu, àêìy tha
thiïët nhû reáo goåi nhûäng nöîi niïìm êín tröën sêu xa cuãa nhûäng ai giaá
laånh, moân moãi, maâ ai ngûúâi chai lò, xú cûáng, ai keã dûãng dûng vö tònh
vúái ngûúâi lñnh àïìu xö dêåy khaát khao möåt tònh yïu múái, trong xum
vêìy, yïn aã.
Caái da diïët nhû xeá loâng moåi ngûúâi, röìi chñnh doâng nûúác mùæt
traâo ra tûâ moåi ngûúâi laâm cho cö ngheån laåi úã lêìn haát thûá hai vaâ àïën
lêìn cuöëi cuâng, lêìn thûá tû cö phaãi cêìm lêëy khùn, vûâa lau nûúác mùæt vûâa
haát nhû möåt sûå oan khiïn chûa àûúåc baây toã.
... Àûâng khoác nûäa! Thöi ài, àûâng khoác nûäa
Àúåi chúâ û? Coân gò nûäa àïí àúåi chúâ
Em àaä ài bïn töi suöët mêëy muâa mûa
Àïën súám nay chó coân mònh töi ngú ngaác
Lùång nhòn em xao xaác cuöåc tònh thûâa
Vêîn dõu daâng hai con mùæt vuöët ve
Àau àúán quaá em úi - laâ giaã döëi
Töi muöën bùæn vaâo lúâi em noái
Muöën raåch àöi doâng lïå ûáa haâng mi
Möåt tònh yïu son sùæt nhûúâng kia

Chùèng coá töi, em vêîn öm ghò haånh phuác
Thoãa thñch àam mï quay cuöìng hoaãng höët
Hïët mònh cho vaâ rïn xiïët hûúãng têån cuâng
Xûa yïu em, töi yïu sûå trùæng trong
Yïu caã nhûäng löîi lêìm em àaä coá
Chùèng ngúâ àêu em thaânh thaåo thïë
Cuöåc tònh naâo cuäng biïët giaã vúâ àau.
Vò sao? Vò sao laåi coá nöîi bêët haånh naây? Ai àaä àem àïën anh nöîi
ngúâ vûåc cay àùæng. Chaã nheä chñnh hùæn àaä tòm kiïëm àõa chó cuãa anh àïí
laâm caái viïåc nhuåc nhaä heân haå êëy? Hùæn laâ baác sô, thêìy giaáo daåy chuyïn
mön vaâ laâ àöåi trûúãng àöåi vùn nghïå dêîn chuáng em ài höåi diïîn. Tûâ buöíi
gùåp trïn taâu anh ta àaä têån tònh giuáp em. Múâi cö vaâo àún võ chuáng töi
chúi àaä. Xin pheáp anh, àïí àïën khi khaác. Duâ cú höåi àïí àûúåc nhêåp nguä
àaä heá múã, em vêîn phaãi tûâ chöëi.
Töi xin pheáp àûúåc noái àiïìu naây... Anh tröng töi kiïíu caách lùæm
sao maâ phaãi khaách saáo thïë? Nïëu coá thïí àûúåc, múâi cö vïì àún võ luyïån
giuáp anh chõ em chuáng töi ñt buöíi. Chó coân hún nûãa thaáng nûäa höåi
diïîn maâ chuáng töi chûa “nhùåt” àuã ngûúâi. Thuã trûúãng chuáng töi rêët
hay. Chi bao nhiïu cuäng khöng tiïëc. “Ùn chúi... töën keám “ maâ. Cöët
mang àûúåc laá cúâ àuöi nheo coá chûä gioãi laâ xong hïët. Nïëu em “haát höå”
caác anh? Thò khaác gò chuáng töi nùçm mú bùæt àûúåc vaâng. Nhûng em
khöng coá giêëy túâ gò ngoaâi chûáng minh thû. Khöng hïì gò. Gioång haát
cuãa cö bùçng caã trùm thûá giêëy túâ quan troång. Anh mêët caãnh giaác àêëy.
Biïët àêu em coá thïí... Giaán àiïåp laâ cuâng chûá gò. Khoãi lo. Chó cêìn vaâi
ngaây thò coá thïí biïët töng tñch, xin löîi biïët roä hoaân caãnh cuãa cö bêët kïí
cö úã chöî naâo trïn àêët nûúác Viïåt Nam naây.

Lï Lûåu 32
Chûúng 7
Chó sau möåt thaáng, hùæn àaä chaåy àuã thuã tuåc cho em nhêåp nguä.
Têët nhiïn em àaä gùåp thuêån lúåi rêët nhiïìu tûâ àïm biïíu diïîn thûã. Anh
biïët, coá bao giúâ em haát àêu. Ngay caã nhaâ maáy cuãa chuáng ta suöët mêëy
nùm trúâi ai biïët àûúåc em coá caái gioång “an tö” maâ bêy giúâ ngûúâi ta baão
laâ quyá giaá, mïnh mang, thiïët tha sêu xa quaá.
Noái àuáng ra, úã nhaâ maáy chó coá möåt ngûúâi biïët. “Anh ta” cuäng
chùèng tinh tûúâng gò lônh vûåc naây. Nghe em “biïíu diïîn” cho möåt mònh
anh ta xong úã vûúân hoa Ngên haâng, dûúái chên cêìu Thûúång Lyá êëy,
anh ta àaä öm em àïën ngaåt thúã tûúãng laâ baâi haát ngûúâi ta viïët riïng
cho mònh “Àiïìu êëy àaä xaãy ra em biïët vaâ anh biïët...” Nhûäng àïm biïíu
diïîn, thi vaâ cöng diïîn em vêîn chó haát cho möåt “ngûúâi êëy”, vêîn thêëy
ngaåt thúã trong voâng tay ghò siïët lêëy em. Nhûäng tûúáng lônh, nhûäng
ban giaám khaão, nhûäng chó thõ cuãa thuã trûúãng, phaãi mang cúâ àuöi
nheo vïì trûúâng em khöng hïì biïët. Khöng hïì nhúá ngoaâi haâm rùng
“ngûúâi êëy” nhû àang cùæn chùåt lêëy möi em vaâ em ngheån laåi úã lêìn thûá
hai, thûá ba... “Àiïìu êëy àaä xaãy ra, em biïët vaâ anh biïët...”. Coá àuáng thïë
khöng anh, ngûúâi duy nhêët cuãa nhaâ maáy nghe tiïëng haát cuãa em.
Sau àïm cöng diïîn, giaám àöëc nhaâ maáy cuãa chuáng ta chaåy ra
sên khêëu tòm em. Chuá hoaân toaân bêët ngúâ, bêët ngúâ vïì têët caã moåi
phûúng diïån. Thöi, vïì nhaâ maáy ài. Chaáu seä phuå traách thanh niïn
thay Tuây. Àaåi taá hiïåu trûúãng quên y vöåi vaä: Baáo caáo àöìng chñ, chaáu
noá nhêåp nguä röìi. Em àaä chöåp lêëy cú höåi àïí mùåc caã. Hoåc xong baác phaãi
cho chaáu ài chiïën trûúâng nhû baác àaä hûáa vúái chuá nhaâ baáo àêëy! Sùén
saâng. Rêët sùén saâng. Giaám àöëc nhaâ maáy àaânh phaãi uãng höå em. Noá boã

nhaâ maáy cuãa chuáng töi cuäng chó cöët àïí àûúåc ra mùåt trêån gêìn ngûúâi
yïu.
Töi biïët tònh caãm chuáng noá. Anh taåo àiïìu kiïån giuáp chaáu. Em
trúã thaânh con cûng cuãa trûúâng. Anh cuäng baão em töët quaá, hoåc gioãi
quaá. Em coá quan têm gò àïën àiïìu àoá. Têët caã moåi viïåc hoåc haânh têåp
luyïån lao àöång, nhûäng bûäa ùn thiïëu thöën chó coá rau vaâ muöëi, giûúâng
nguã laâ nhûäng caânh cêy xïëp laåi, nûúác tùæm vaâng àêìy gó sùæt... em coá coi
laâ gò, nïëu cûá möîi ngaây búát ài cho em möåt nöîi khùæc khoaãi chúâ àúåi.
Bùçng moåi giaá chó cöët àïí àïën chöî anh. Em seä ài vúái tû thïë cuãa möåt
chiïën sô, chûá khöng phaãi laâ sûå tröën chaåy chui luãi. Em seä cöng khai
chùm soác vöî vïì anh nhû möåt nhiïåm vuå àûúåc giao chûá khöng phaãi laâ
“thûá tònh caãm riïng tû muâ quaáng, khöng coá lyá tûúãng”. Coá tin nhû thïë
khöng? Àûâng tûå aái nheá. Caái àoá do tònh caãm chuáng mònh thöi thuác em
möåt phêìn, phêìn khaác, em muöën àaåi taá, ngûúâi cha cuãa anh (ngûúâi cha
cuãa chuáng ta- nhû anh bùæt em thïë) phaãi chêëp nhêån mònh àaä sai lêìm
khi quaã quyïët rùçng em àaä buöng thaã vúái möåt ngûúâi con trai, röìi laåi boã
anh ta thò cuäng coá thïí boã ngûúâi thûá mûúâi, thûá möåt trùm. “Hûâ, luä àaân
baâ bêy giúâ coá chuêín mûåc gò àêu maâ bùæt hoå phaãi giûä gòn”. Vúái tònh caãm
cuãa chuáng ta, chùæc chùæn àaåi taá vêîn tûå cho mònh hoaân toaân àuáng: Em
seä laåi boã anh. Vò thïë em sùén saâng àaánh àöíi caã möåt àúâi àïí öng khöng
thïí thêëy em yïu möåt ngûúâi naâo khaác kïí tûâ khi yïu anh, khi chuáng ta
àaä trao caã cuöåc àúâi cho nhau.
Khöng ngúâ, keã chûáng minh huâng höìn cho àaåi taá laåi laâ hùæn ta.
Hùæn ta yïu em tûâ bao giúâ? Nhûäng cö gaái àûúåc em daåy haát noái rùçng tûâ
luác gùåp trïn taâu, hùæn ta àaä cuöëng quyát vò em. Em khöng hïì biïët
chuyïån àoá. Luác bêëy giúâ em chó nghô anh ta àaä giuáp em rêët nhiïìu. Anh
ta chaåy vaåy vêët vaã moåi giêëy túâ tûâ nhaâ maáy, khu àöåi àïën quên lûåc
Quên khu àïìu ài bùçng con àûúâng ngoaåi lïå. Nïëu khöng phaãi laâ anh ta
thò cuäng phaãi vêët vaã haâng nûãa nùm múái xong. Cho àïën khi em vaâo
hoåc àûúåc möåt thaáng, nghôa laâ khi àaä mang ún ngûúâi hïët loâng vò mònh,
anh ta öm vaâ hön em vaâo luác baãy giúâ töëi trïn àûúâng anh ta vaâ em
cuâng ài àïën chöî têåp kõch. Ngûúâi em run lïn, nhûng khöng thïí taát anh
ta, khöng thïí vuâng chaåy vaâ kïu la êìm ô. ÊËn tûúång vïì möåt ngûúâi mònh
àang chõu ún, möåt anh àöåi trûúãng vùn nghïå coá nhiïìu taâi leã, möåt thêìy
giaáo daåy chuyïn mön àang dêîn mònh àïën caái àñch cêìn àïën laâ nhûäng
súåi dêy troái buöåc, laâ möåt baân tay khöíng löì bõt lêëy miïång khiïën em

Lï Lûåu 34
phaãi cêm lùång. Em chó cöë hïët sûác múái àêíy àûúåc anh ta ra. Anh muöën
töi traã ún nhû thïë phaãi khöng. Anh xin löîi vò anh àaä quaá yïu em. Àaä
bao nhiïu lêìn töi noái vïì ngûúâi chöìng chûa cûúái vaâ nhûäng nguyïån
voång cuãa töi! Anh biïët caã, nhûng anh nghô nhûäng ngûúâi con gaái hiïìn
hêåu khöng bao giúâ àöëi xûã tïå baåc vúái lúä lêìm cuãa ngûúâi mònh quyá mïën.
ÚÃ hoå, noái chung laâ àïìu “caã nïí”. Sûå caã nïí cuãa àaân baâ laâ caái chòa
khoáa àïí àaân öng tòm ra con àûúâng vûúåt qua trúã ngaåi rêët khoá khùn lêìn
àêìu. Trúã ngaåi lêìn àêìu àaä qua... Nhûäng lêìn sau laâ sûå quen thuöåc. Anh
noái gò thïë? Anh muöën noái àúâi anh khöng yïu àûúåc em, coá leä chaã bao
giúâ àïën vúái bêët cûá ngûúâi con gaái naâo. Àaáng leä cûúâi phaá lïn, em laåi súå
anh ta nghô mònh giïîu cúåt, em phaãi cöë ghòm laåi.
Töi coá möåt ngûúâi baån gaái rêët àûáng àùæn àaä bõ möåt gaä àaân öng
tûâng traãi lûâa döëi bùçng möåt quan hïå rêët vö tû. Sûå vö tû vaâ hy sinh cuãa
anh ta cho ngûúâi baån gaái rêët “trong saáng” khiïën haâng chuåc ngûúâi can
ngùn, haâng trùm ngûúâi khuyïn baão phaãi caãnh giaác, phaãi biïët khöng
thïí coá baån trai, nhûäng öng chuá nuöi, nhûäng öng anh nuöi, khöng thïí
coá loâng töët vö tû cuãa ngûúâi àaân öng, nïëu phña trong àoá khöng chûáa
àûång nhûäng êm mûu. Hoå seä biïën maây thaânh con àô luác naâo khöng
biïët vò caái loâng töët rêët trong saáng, rêët vö tû êëy.
Nhûng cö ta thò vêîn caãm thêëy “öng chuá” cuãa mònh hoaân toaân
khaác vúái têët caã nhûäng ngûúâi àaân öng. Maâ mònh nghiïm chónh, àûáng
àùæn lo gò. Vaâo möåt àïm muâa àöng, moåi ngûúâi trong nhaâ têåp thïí ài
xem caã, cö beá phaãi úã nhaâ vaá giuáp “chuá nuöi” caái aáo àïí saáng mai ài hoåc
gêëp. “Em” àang cùåm cuåi vaá coân “chuá” thò ngöìi nhòn em chùçm chùåp.
Böîng àiïån phuåt tùæt. Cö beá run lïn bêìn bêåt vò lêìn àêìu tiïn va chaåm
vúái àaân öng, vò “chuá nuöi” àaä coá möåt vúå böën con. Nhûng vò caã nïí,
khöng núä laâm chuá mêët uy tñn, vò súå mònh mang tiïëng, vò súå noá àuáng
vúái nhêån xeát cuãa moåi ngûúâi, àaânh möåt mònh chöëng àúä trong vùæng
lùång vaâ chõu thêët baåi. Röìi noá giöëng nhû anh noái: öng “chuá” àaä vûúåt
qua trúã ngaåi kiïn cöë ban àêìu àïí nhûäng lêìn sau laâ sûå quen thuöåc sùén
saâng àeã ra hai àûáa con khöng giaá thuá...
Em muöën aám chó anh cuäng nhû anh ta? Têët nhiïn, anh khön
ngoan hún vaâ coá quyïìn àûúåc yïu, àûúåc lêëy vúå. Nhûng coá leä tûâ giúâ
phuát naây anh khöng thïí yïu ai àûúåc nûäa àêu. Húi tiïëc möåt chuát, giaá
anh noái àûúåc cêu naây trûúác baãy anh chaâng khaác kïí tûâ khi anh êëy cuãa

töi ra mùåt trêån, thò coá leä töi cuäng thêëy caãm àöång thûúng thûúng àêëy.
Nhûng cho àïën höm nay caã baãy anh chaâng êëy àïìu àaä lang chaå vúái
haâng chuåc cö gaái röìi. Töi khöng cho pheáp em àûúåc quyïìn xuác phaåm
töi nhû thïë. Em àaä dõch ra xa, àùåt möåt chên lïn möåt nûãa hoân gaåch
sùén saâng lûúåm lêëy noá. Töi rêët ngaåi noái xùéng vúái anh, nhûng anh haäy
nghe töi noái àêy: Töi seä tha thûá cho anh vïì haânh àöång bó öíi töëi höm
nay vúái àiïìu kiïån khöng bao giúâ àûúåc búâm xúm, kïí caã noái chuyïån
cöng viïåc vaâ hoåc haânh, anh khöng àûúåc gùåp riïng töi. Töi seä boã àöåi
vùn nghïå, hoùåc ñt ra khöng thïí àoáng vai cö ngûúâi yïu cuãa anh trong
vúã àang têåp. Anh ta van xin hûáa heån sùén saâng nghe theo têët caã
nhûäng yïu cêìu cuãa em, trûúác mùæt anh ta ruát khoãi vai kõch àïí em
àoáng vúái ngûúâi khaác.
Nhûäng tûúãng chó laâ thïë vaâ seä khöng bao giúâ em kïí vúái anh. Tûå
em, em phaãi gòn giûä, em phaãi àêëu tranh khùæc nghiïåt vúái chñnh baãn
thên mònh. Em tûå rùn mònh quyïët khöng thïí laâ ngûúâi con gaái trong
êën tûúång cuãa cha anh, búãi vò em vêîn yïu anh, búãi vò sau khi hoaãng
höët vúái möåt tònh yïu cûá phaãi ngûãa mùåt lïn hoáng chúâ sûå ban phaát, em
àaä tòm thêëy möåt sûå tin cêåy bònh àùèng trong anh. Anh cuäng laâ “tñp
ngûúâi” em mong muöën: tònh caãm maänh liïåt möåt caách trêìm lùång, àaâng
hoaâng vaâ àêìy loâng võ tha. Anh rêët laânh àêëy maâ cuäng taân nhêîn lùæm
àêëy. Àuáng laâ ngûúâi àaân öng maâ em thêåt sûå mong muöën. Em rêët bùçng
loâng vúái yá àõnh kiïn quyïët cuãa mònh àïí khi àïën mùåt trêån em coá
quyïìn àûúåc “laâm giaá” vúái anh. Em cuäng seä àïën thùm àaåi taá vaâ noái
rùçng: Thûa baác, chaáu àûúåc quên y cêëp trïn böí nhiïåm thùèng àïën àún
võ anh Tuây, baác coá dùån doâ gò anh êëy khöng aå.
Khöng ngúâ. Khöng thïí naâo ngúâ keã phaãi traã giaá luác naây laåi chñnh
laâ em. Trúâi úi, sao cuöåc àúâi cûá chòm ngêåp trong miïn man nhûäng bêët
cöng nhû thïë naây. Nhûng em phaãi ài. Em phaãi tòm àïën sûå kïët cuåc
cuöëi cuâng. Duâ chuyïån gò seä xaãy ra em vêîn phaãi àïën chöî anh àïí ngûúâi
ta hiïíu rùçng möåt ngûúâi con gaái nhû em vêîn coá möåt chuêín mûåc àïí
chung thuãy, àïí gòn giûä. Àïën bao giúâ em múái lêìn tòm àïën àûúåc núi
anh? Khöng hiïíu àaä coá àiïìm baáo trûúác naâo àïí ruöåt gan em mêëy ngaây
nay cöìn caâo höët hoaãng àïën thïë naây???

Lï Lûåu 36
Chûúng 8
Cêåu con trai àaåi taá khoaác ba lö vïì àïën mùåt trêån thò trúâi sêím töëi.
Cêåu laâ con söë gûãi “ngang”. Nhiïìu caán böå cao cêëp thûúâng xin “ngang”
gûãi con vaâo möåt àún võ naâo àoá “truá chên” chúâ ngaây ài àaåi hoåc, ài nûúác
ngoaâi hoùåc laâm cöng sai taåp vuå gò àêëy, saáu baãy thaáng sau àaä “hoaân
thaânh nghôa vuå”.
Vúái nhûäng lyá do hïët sûác húåp lyá, àïí “cêåu êëm” coá giêëy thöng haânh
dïî daâng ài theo moåi yá muöën maâ caác öng böë baâ meå àaä sùæp àùåt. Àùçng
naây àaåi taá xin “ngang” cho con àïën möåt mùåt trêån thêåt xa xöi àêìy
nguy hiïím laâ àïí reân luyïån noá nïn ngûúâi. Vò thïë, trong söë böën trùm ba
mûúi hai tên binh cuãa sû àoaân huêën luyïån chó coá möåt mònh cêåu ta
àûúåc “xuêët ngoaåi” sang chiïën trûúâng “baån”.
Sû trûúãng goåi cêåu ta hoãi: Tuây, chaáu coá cêìn nghó pheáp khöng?
Têët caã anh em hay möåt mònh chaáu aå? Anh em thò khöng. Chaáu muöën,
chuá seä böë trñ cho vïì thùm meå ñt ngaây. Trûúác luác ài xa... meå chó coá
mònh chaáu... Chaáu caám ún chuá. Meå chaáu àaä àûúåc böë chaáu reân luyïån
quen röìi. Vaã laåi, chaáu coá vïì vaâi ba ngaây cuäng chùèng giaãi quyïët àûúåc
gò. Meå chaáu laåi buöìn thïm. Chaáu coá thïí nghó mûúi ngaây àïën nûãa
thaáng. Chaáu xin pheáp khöng hûúãng caái tiïu chuêín ngoaåi lïå êëy. Àêu
phaãi laâ ngoaåi lïå. Chaáu coá quyïìn àûúåc hûúãng pheáp trûúác khi ài chiïën
trûúâng. Coân anh em khaác hoå vïì àún võ. Chaáu rêët biïët ún chuá, nhûng
vò tûâ beá àïën giúâ chaáu chûa quen vaâ cuäng khöng àûúåc pheáp coá sûå biïåt
àaäi naâo. Chuá cuäng noái àïí chaáu biïët, chuá vöën laâ chiïën sô cuãa böë chaáu
àûúåc böë chaáu keâm cùåp reân luyïån. Sûå trûúãng thaânh cuãa chuá coá cöng
cuãa böë chaáu rêët nhiïìu. Chuá noái thïë àïí sau naây bêët cûá luác naâo chaáu

cêìn vïì àêy vúái chuá, cho gêìn nhaâ hún chuá cuäng sùén saâng. Thïë thò
chùèng bao giúâ àêu aå. Chaáu cûá úã chiïën trûúâng? Vêng! Vïì lêu daâi? Daå,
chaáu cûá theo àuáng luêåt ba nùm, röìi chaáu vïì. Nïëu theo luêåt chaáu vaâo
diïån hoaän? Böë chaáu vaâ ngay caã chaáu cuäng khöng muöën thïë. Vêåy thò
luác naâo chaáu hïët haån, nïëu quên àöåi àang cêìn, mùåt trêån cêìn? Nhûäng
thanh niïn khaác seä phaãi thay chaáu. Nghôa laâ chaáu khöng ùn búát möåt
ngaây vaâ cuäng khöng ai àûúåc bùæt chaáu úã thïm möåt ngaây. Àuáng nhû
thïë aå. Chaáu mong nhûäng ngûúâi chó huy phaãi biïët àiïìu àoá. Phaãi àûa
lñnh múái vaâo trêån, ruát ngûúâi lñnh cuä àaä hoaân thaânh nhiïåm vuå ra. Laâm
sao maâ raåch roâi thïë àûúåc? Nïëu khöng thïë, ngûúâi chó huy phaãi ài tuâ vò
àaä phaåm luêåt phaáp.
Chaáu nghô coá nghiïm ngùåt vaâ chñnh xaác thïë ngûúâi chó huy múái
gioãi àûúåc. Chaáu thêëy bêy giúâ caác chuá laâm chó huy dïî quaá. Khöng coá
nùng lûåc úã dûúái, vêîn coá thïí laâm chó huy úã trïn cao. Bùæn suáng böå binh
töìi, vêîn coá thïí àiïìu sang chó huy lñnh phaáp. Lñnh àoái raách, chó huy
vêîn coá thïí àûúåc khen thûúãng, àaánh trêån baåi, chó huy vêîn vö can.
Thùæng möåt trêån, nïëu chó huy gioãi chó hy sinh vaâi ba ngûúâi, chó huy töìi
coá thïí àïí chïët dùm baãy trùm, khöng ai biïët àêëy laâ àêu, chó biïët thùæng
trêån laâ thùæng têët caã. Thöi thöi khöng thïí bûâa baäi thïë. Àêy laâ vêën àïì
phûác taåp, vêën àïì rêët nghiïm tuác, úã tuöíi caác chaáu chûa thïí baân luêån
àûúåc. Thïë thò chaáu xin pheáp chuá, chaáu ra quaán nûúác cheâ taán vúái mêëy
con phe cuäng coá nhiïìu chuyïån nghiïm tuác vaâ hïå troång àïën àêët nûúác
àêëy aå.
Chaáu giïîu chuá àêëy aâ? Chuá tha löîi, tñnh chaáu noá thïë. Chuá thêëy
chaáu khaác böë nhiïìu quaá àêëy. Ngûúåc laåi aå. Nïëu chaáu khöng giöëng böë
chaáu thò chaáu àaä “lùån”, hoùåc boã tiïìn ra maâ “mua pheáp” chûá chaã àúåi àïí
chuá goåi cho chaáu ài. Àûúåc, àûúåc àêëy. Nhûng noái nùng coá phêìn thiïëu
cên nhùæc. Böë chaáu vúái chuá thñch hoaân chónh, thñch ïm dõu nhû haát
cheâo, maâ àúâi söëng bêy giúâ hoå ngaåi ñ ò i lùæm. Duâ sao thanh niïn cuäng
phaãi coá vùn hoáa. Chaáu nghô ngûúâi coá vùn hoáa nhêët laâ ngûúâi hiïíu roä
traách nhiïåm cöng dên cuãa mònh àöëi vúái Töí Quöëc, biïët trên troång àiïìu
hay leä phaãi, nïëu khöng chó laâ caái voã cuãa vùn hoáa. Boån buön gian baán
lêåu tröåm cùæp toaân noái nhûäng lúâi hay yá àeåp, lïn böíng xuöëng trêìm uyïín
chuyïín, nhõp nhaâng vúái ngûúâi coá quyïìn, ngûúâi coá cuãa nhûng phña sau
nhûäng ngûúâi êëy, phña nhên dên, noá toaân noái nùng vaâ haânh àöång möåt
caách bó öíi. Nïëu ngûúâi coá vùn hoáa nhû caách nghô cuãa chaáu laåi biïët noái

Dai ta khong biet dua 610

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (17)

Viewers also liked

Viewers also liked (19)

Similar to Dai ta khong biet dua 610

Similar to Dai ta khong biet dua 610 (18)

Dai ta khong biet dua 610