Tuyen tap truyen ngan vn hien dai 719

TUYÏÍN TÊÅP TRUYÏÅN NGÙÆN VIÏÅT NAM HIÏÅN ÀAÅI 1
http://www.ebooks.vdcmedia.com
Muåc luåc
Kyã niïåm......................................................................................................2
Meå con........................................................................................................9
Mêåt rùæn....................................................................................................14
Ngûúâi chaáu trai hoå ngoaåi baác Ba Phi.................................................... 27
Con kiïën thúå ............................................................................................ 35
Tônh têm..................................................................................................49
Thû tònh...................................................................................................56
Giaä tûâ hy voång......................................................................................... 66
Khi ngûúâi ta yïu.....................................................................................72
Hai giúâ saáng............................................................................................. 78
Khoaãnh khùæc ........................................................................................... 82
Hoå coá ba ngûúâi......................................................................................... 84
Ban mai bònh yïn ................................................................................... 96
Tham voång chiïën thùæng .......................................................................103
Cêy böì kïët núã hoa .................................................................................112
Cêy thöng nhoã.......................................................................................121
Chiïìu daây bûác tûúâng.............................................................................139
Chuyïån tònh ngûúâi àiïn .......................................................................141
Miïìn coã hoang.......................................................................................146

Kyã niïåm
Phaåm Àaâo Nguyïn
Tiïëng nhaåc tûâ radio voång laåi laâm loâng töi böìn chöìn, nhùæc nhúã töi
nhúá vïì möåt quaá khûá xa xöi, úã möåt khoaãng thúâi gian naâo àoá trong àúâi..
Coá phaäi coân yïu nïn àöi lêìn thêìm nhúá. Mònh àaä thêåt quïn cúá sao loâng
vêîn ...chúâ. Töi lùn möåt voâng, uáp mùåt vaâo göëi, che àêåy nöîi nhúá thûúng
thêìm dêëu kñn caã àúâi mònh, àïí laâm chöìng, laâm cha trong traách nhiïåm,
böín phêån, trong khuön pheáp vaâ luên lyá. Ngaây àoá töi coân treã quaá, cûá lo
súå vêín vú, chûa möåt lêìn daám maåo hiïím àïí söëng cho tònh yïu mònh.
Thöi, giúâ thò chó biïët àïí höìn chúi vúi trong chöëc laác, maâ khùæc khoaãi
nhúá thûúng cho thoãa loâng.
Cêu chuyïån xaäy ra lêu lùæm, lêu lùæm röìi, khi toác haäy coân xanh,
vaâ ngaây àoá töi àaä gùåp naâng úã möåt thõ trêën nhoã. Töi àïën trêën thuã lûu
àöìn úã vuâng naây khoaãng hún böën thaáng, nhûng töi àaä mang theo kyä
niïåm möåt àúâi khoá quïn.
Töi gùåp naâng, ‘cö beá’, töi thûúâng goåi naâng maâ khöng goåi tïn, vò
naâng ngêy thú höìn nhiïn, vui veã quáa. Naâng bûúáng bónh ngêy ngö
khöng möåt chuát e deâ, hay theån thuâng nhû nhûäng ngûúâi con gaái khaác
maâ töi àaä gùåp.
Möåt buöíi saáng, nùæng súám choái chang roåi vaâo quaán ven àûúâng,
töi dûâng xe saát cûãa, tùæt maáy ài thùèng vaâo trong. Töi khöng àïí yá cö beá
àang luâa têëm cûãa lñp cuöëi cuâng. Naâng hoãi voång theo,

-Ï, ï mua gò vêåy? Naâng hoãi, töi khöng quay laåi, maâ chó ài thùèng
vaâo tuã àûång thuöëc laá úã phiaá trûúác, naâng àûáng yïn nhòn phiaá sau lûng
töi möåt chùåp, röìi noái tiïëp,
- Saáng nay coá öng lñnh vûâa laå, laåi vûâa àiïëc túái nhaâ mònh. Töi vöåi
baão, -“Töi mua thuöëc laá.” Naâng ài theo túái gêìn töi hoãi nhoã,
-‘Mua thuöëc laá...?’ -Vêng, thuöëc laá.
-‘Xin löíi nghe, quaán töi khöng baán thuöëc laá, anh chúâ chúå àöng
töi seä mua duâm cho nheá.’ Töi chó vaâo tuã thuöëc, röìi baão naâng, ‘Thuöëc
naây neâ.’ Naâng cûúâi khuác khñch, vui veã giaãi thñch, thuöëc naây coá tïn cuãa
noá, cuäng nhû nhûäng thuöëc nhû Cotab, Capstan, hay Quên tiïëp vuå,
anh goåi thuöëc laá, ai biïët àêu. ÚÃ àêy thöí ngûä, thuöëc laá laâ laá thuöëc lêëy
tûâ cêy, xêu thaânh luâa, gêëp thaânh xêëp, uã cho àêåm maâu, àem phúi, cho
ngûúâi laâm ruöång hoå huát, anh biïët khöng?
Àûáng gêìn naâng, töi múái nhòn thêëy hïët neát ngöå nghônh dïí
thûúng cuãa naâng, nûúác da moãng mõn maâng, khöng möåt chuát tò vïët,
möåt laân löng mùng trïn maá, àuáng laâ möåt cö beá. Nûúác da saáng, raång rúä
trong chiïëc aáo caánh tay maâu vaâng nhaåt. Muâi böì kïët tûâ toác naâng bay
thúm laâm töi thêëy ngêy ngêy. Vaâi súåi toác loaâ xoaâ bïn maá tröng naâng
dïî thûúng laâm sao! Dïî thûúng nhêët laâ nuå cûúâi, tûå nhiïn noái, tûå nhiïn
cûúâi, nhû möåt cö beá. Hai haâm rùng trùæng àïìu nhû hai haâng haåt lûåu,
vúái chiïëc cùçm cheã, laâm töi ngêín ngú loâng. Naâng nhòn töi toâ moâ möåt
chùåp röìi hoãi,
-Coá phaãi khoaãng höìi 6:00 chiïìu höm qua anh ài böå vïì hûúáng
naây khöng?
-Phaãi, töi traã lúâi.- Töi daåo gêìn hïët thõ trêën nêìy àïí mua thuöëc laá
nhûng khöng coá. Naâng nhòn thùèng vaâo mùæt töi röìi cûúâi thaânh tiïëng,
töi hoãi,
-Cö cûúâi gò?
-Nhòn anh höm nay, töi cûúâi cho àaám baån töi ngaây höm qua, töi
chó vûâa múái múã lúâi khen anh coá daáng ài huâng, vaâ coá maái toác böìng
bïình, thò caã boån noá thay phiïn nhau chï anh, mùæt leá, mùåt röí, rùng
hö, traán vöì.v..v.. Töi nghô thêìm, nïëu àem nhûäng thûá àoá gheáp hïët vaâo
gûúng mùåt anh, thò chùæc tröng anh ngöë lùæm àêëy. Röìi naâng cûúâi doân,
laâm töi phaãi cûúâi theo, nhûng töi gùæt,
-Baån cö quáa quùæt lùæm.

-Coá dõp töi seä giúái thiïåu anh gùåp caác cö êëy nheá. Naâng nhòn töi,
- May maâ anh khöng giöëng, röìi naâng cûúâi khuác khñch.
-Cö cûúâi töi àoá aâ?
-Xin löîi anh, khöng phaãi àêu, töi cûúâi caái ngöå nghônh cuaã àaám
baån töi. Töi àõnh traã tiïìn thuöëc, thò coá khaách àïën, hoå kïu cafeá .Töi
ngöìi vaâo möåt baân nhoã vaâ cuäng kïu cafeá àïí quan saát naâng. Lêìn àêìu töi
nghe naâng hoãi ngûúâi baån, hay chõ naâng vïì caách pha chïë cafeá, naâng
nhû khöng raânh viïåc, nïn töi túái chó naâng laâm sao chïë cafeá cho ngon.
Thïë laâ naâng baão töi,
-Anh khoá tñnh, thò tûå chïë lêëy maâ uöëng cho tuây thñch nheá, röìi sùæp
caã vêåt liïåu vaâo khay, bûng ra baân cho töi.
-Nïëu anh thêëy thiïëu thûá naâo cûá kïu, töi seä mang àïën cho anh.
Töi vêîn khöng biïët gò vïì cö haâng quaán naây, thuöåc loaåi ngûúâi thïë naâo
nûäa. Töi thêåt sûå khöng àûúåc vui, nhûng mùåc, naâng khöng cêìn biïët
àïën sûå khoá chõu cuaã töi. Naâng cûúâi vui nhû bònhthûúâng. Duâ töi giêån,
thò naâng cuäng khöng biïët, thò giêån laâm gò, nïn laåi thöi, töi tûå chïë lêëy
maâ uöëng, coi nhû bûãa nay mònh khöng hïn.
Töi quen naâng tûâ àoá, vaâ àïën quaán naâng thûúâng xuyïn hún. Thïë
röìi caã tuêìn, hùçng ngaây, saáng naâo töi cuâng caã boån túái quaán mua thuöëc
laá, uöëng cafeá. Möt höm vaãng khaách töi àïën traã tiïìn, naâng hoãi töi, ‘ Ï,
anh ài lñnh gò vêåy?’ Töi baão,
-Anh laâm lñnh laái xe, vaâ tiïån tay töi chó chiïëc xe jeep töi laái haâng
ngaây. Naâng hoãi,
-Anh laái xe cho ai vêåy?
- Cho öng Tiïíu àoaân trûúãng.
-Coá laái cho baâ tiïíu àoaân trûúãng khöng? Coá xaách gioã cho baâ ài
chúå khöng? Coá giaãi mïìn cho baâ nguã khöng, vaâ coá khi naâo nguã thïë
giuâm öng TÀÀ khi öng vùæng nhaâ khöng?
-Khöng, anh laái xe cho öng khi öng haânh quên vïì, vaâ khi öng ài
haânh quên laåi anh ài chúi, khöng laái xe cho baâ. Naâng tay chöëng cùçm,
nghïnh mùåt cêåt vêën,
-Taåi sao bêy giúâ töí quöëc, àöìng baâo cêìn anh ra chiïën trûúâng, anh
súå chïët lo loát àïí laâm lñnh laái xe. Em cûúâi anh, tuåi Veåm noá cûúâi anh.
Lñnh treã nhû anh, laái xe cho öng lúán thò phaãi phuåc vuå cho baâ lúán àïí
khoãi ra chiïën trûúâng, khoãi chïët phaãi khöng? Caái lûng anh húi cong röìi

àoá. Duâ sao baâ lúán cuäng coá quyïìn hún öng lúán, coá àuáng khöng? Anh coá
nhúá:
Chïët maâ vò nûúác chïët vò dên,
Chïët êëy laâm trai hïët núå nêìn
Chïët búãi Àöng Chu khi thêët quöëc
Chïët vò Têy Haán àêët ba phên
Chïët nhû Hûng Àaåo höìn thaânh Thaánh,
Chïët tûåa Trûng Vûúng phaách hoáa Thêìn.. ..,
Coân,
Söëng laâm töi moåi, àûâng nïn söëng
Söëng kiïëp hû sinh, söëng chêåt àúâi.. .. ..
-Anh coá biïët vaâ nhúá baâi thú àoá khöng, em mong rùçng anh àûâng
vò caái söëng chêåt àúâi maâ giaãi mïìm cho baâ lúán, maâ töåi nghiïåp kiïëp laâm
trai lùæm àoá nghe. Naâng noái möåt húi daâi, khöng biïët súå mêët loâng
ngûúâi, thêåt ngang taân, thêåt bûúáng bónh maâ töi khöng ngúâ àûúåc. Töi
cûúâi baão,
-Cö beá huâng lùæm nheá, nïëu àöíi àûúåc, anh seä àöíi cho cö beá laâm
lñnh ra chiïën trûúâng. Naâng cûúâi, vui veã gêåt àêìu. Naâng haát, Nïëu laâ
chim töi seä laâ böì cêu trùæng, nïëu laâ ngûúâi töi xin chïët cho quï hûúng.
Chïët cho tûå do àaáng lùæm chûá!Töi caãm thêëy thñch nhûäng neát hay hay
tûâ cö gaái bûúáng bónh naây. Nhûng möåt höm töi àïën khoaãng 1:00 giúâ
trûa, khöng thêëy naâng, töi thêëy nhû thiïëu thiïëu möåt caái gò, thò ra töi
nhúá naâng, töi hoãi cö baán haâng,
-Cö beá kia ài àêu höm nay khöng thêëy?
-Chõ töi haã?
-Thêåt ra hai cö ai laâ chõ, ai laâ em?
-Chõ laâ chõ con dò, chõ töi vïì nguã trûa chuêín bõ ài laâm röìi. -Laâm
gò? Töi hoãi.
-Chõ ài daåy, khoaãng 6:00 chiïìu múái vïì. Töi nhùæn laåi, trûa mai
töi àïën thùm chõ nheá.
Trûa mai àuáng 1:30 töi àïën nhaâ naâng. Nhaâ naâng nhû laâ möåt
kios nhoã bùçng ngoái xêy vaách kñn, cûãa trûúác, cûãa sau vaâ ba gian cûãa
söí. Töi goä cûãa, caánh cûãa múã, ngûúâi con gaái thoâ àêìu ra, chiïëc khùn löng
phuã vai, möåt tay cêìm lûúåc, tay kia àêíy cûãa, miïång naâng cûúâi tûúi laâm
höìn töi ngêín ngú.

Nhûäng gioåt nûúác coân lêëm têëm àoång trïn maá naâng, àöi mùæt
trong vaâ saáng êëy nhû vûâa biïët noái biïët cûúâi vúái töi, vûâa soi thêëu tim
töi, laâm höìn töi chúái vúái. Toác naâng ûúát lûúát thûúát nhû möåt cö sún nûä
vûâa tûâ dûúái suöëi lïn, tröng maát meã, töi muöën hön lïn maá naâng nhûng
khöng daám.
Naâng àang lau toác, hong toác, naâng giöëng nhû möåt cö sún nûä
thêåt. Töi nhòn naâng bùçng àöi mùæt soi moái. Tûâ trïn maá naâng, nhûäng
súåi löng mùng nhû tú, vaâ nhûäng gioåt nûúác kia laâm naâng xinh quáa ài
thöi. Naâng hònh nhû khöng theâm quan têm túái yá nghô töi, vêín noái
cûúâi vui veã, laâm töi ngûúång. Töi hoãi,
-Em sùæp ài daåy? -Daå, khoaãng hai giúâ.
Taåi sao töi gùåp naâng úã àêy. Beá úi, töi daån daây mûa nùæng sao laåi
gùåp em höìn nhiïn úã chöën naây. Naâng vûâa chaãi chaãi nhûäng súåi toác vûâa
khö loâa xoâa xuöëng maá, vûaâ noái chuyïån.
-Em úã àêy möåt mònh? Töi hoãi. Naâng úã vúái em gaái, ba meå àaä chïët
vò chiïën tranh, chõ caã coá chöìng xa. Nhòn têëm hònh möåt chaâng trai treã
treo trïn vaách, khuön mùåt khaá àeåp trai, töi coá chuát nghi ngúâ nhûng
khöng hoãi. Töi caãm thêëy buöìn möng mïnh möåt mònh, nhûng naâng
khöng àïí yá gò, naâng chó nhû möåt cö beá àang vui.
Töi trong böå quên phuåc khöng quên haâm, naâng khöng hïì e deâ
hay cao ngaåo, naâng vêîn höìn nhiïn lõch thiïåp vúái töi, laâm töi mïën
naâng hún. Naâng hoãi töi,
-Ï, anh tïn gò?
-Àöë em biïët anh tïn gò? Naâng nhòn töi chùåp lêu röìi noái,
-Anh tïn Ngoåc. -Sao em biïët?
-Àêu coá biïët, thñch tïn Ngoåc nïn goåi anh laâ Ngoåc, maâ anh tïn
Ngoåc thêåt aâ?
-Ngoåc cuaã chuá Lan phaãi khöng em? Naâng cûúâi, nuå cûúâi thêåt
tûúi, vaâ höìn nhiïn, laâm töi laåi ài vaâo cún mú böëi röëi, em laâ ai laåi úã núi
naây? Vaâ cuäng tûâ àoá töi coá tïn laâ Ngoåc.
Möåt ngûúâi lñnh ài tòm töi, naâng thêëy thoáang caái boáng qua chiïëc
tuã kñnh, anh ta vûâa qua khoãi nhaâ naâng. Naâng chó töi vaâ noái rùçng,
hònh nhû baån anh àang ài tòm anh. Töi ài theo bûúác chên naâng, àûáng
nhòn qua cûãa söí. Töi àûáng phña sau naâng, khi vûâa quay laåi, naâng
ngêín àêìu lïn nhòn töi, töi cuäng àang cuái nhòn naâng, caã hai cuâng

xuyïën xao. Töi muöën àûúåc hön em, nhûng em àaä lêîn dûúái tay töi,
laäng ra. Töi biïët trong em trong töi, caã hai àang bùn khoùn, luöëng
cuöëng hay àaä xao xuyïën vò nhau!
Töi thên haânh àûa em ài daåy chiïìu nay, em töi khöng coá soáng
muäi doåc dûâa, khöng coá thên hònh eão laã, khöng coá àöi mùæt böì cêu,
nhûng phaãi chùng caái höìn nhiïn tûúi maát cuãa em laâ möåt thûá aái lûåc
laâm xao xuyïën tim töi. Thêåt ra töi baão töi laâ töi chó mïën naâng, thñch
naâng. Töi cûá nhêët àõnh baão vúái chñnh mònh rùçng laâ töi khöng yïu
naâng.
Àaä biïët bao lêìn töi baão töi rùçng khöng yïu naâng, nhûng töi luön
nghô ngúåi vaâ cûá maäi nhúá àïën em. Röìi möåt chiïìu töi laåi nhúá àuáng giúâ
xaách xe túái àoán naâng. Coá dõp, naâng múâi nùm cö baån cuâng lïn xe, töi
àûa vïì. Töi nhúá cêu chuyïån naâng kïí vïì töi, anh chaâng coá mùåt röí, mùæt
leá, rùng suán maâ töi cûúâi möåt mònh. Cö beá naây ngöå thêåt.
Àûa tûâng cö vïì nhaâ, coân laåi chó coá em, töi múâi em ài chúi, em
môm cûúâi nhòn töi nhû muön ngaân lúâi tònh tûå mïën thûúng. Töi noái vúái
chñnh mònh laâ töi seä êm thêìm ra ài àïí mang trong tim möåt boáng
hònh, maâ loâng töi thêåt sûå àaä rung àöång xuyïën xao.
Nhûng röìi, höm sau töi chuêín bõ cho möåt cuöåc haânh trònh àêìy
nguy hiïím, töi vöåi vaä viïët cho naâng möåt laá thû. Chñnh laá thû nêìy àaä
múã àêìu, möåt cuöåc tònh thûúng àau cho em, maâ bao lêìn töi caãm thêëy
xoát xa höëi hêån vúái chñnh mònh.
Àaä nhiïìu lêìn töi neá traánh, tröën chaåy vò biïët rùçng yïu thûúng
töi, chó laâm khöí em, nhûng töi àaä bêët lûåc vúái chñnh mònh. Ngaây töi trúã
vïì trong nguy hiïím, töi trong böå trêån àêìy buåi rûâng, buåi à ûúâng töi àaä
öm chêìm lêëy em, hön em, vaâ tuyïn böë rùçng töi yïu em. Nhòn töi, em
kinh ngaåc hoãi, ‘ Ï, anh laâ thiïëu uáy húã, sao anh noái laâ lñnh laái xe.’ Töi
cûúâi, -Anh khöng xaách gioã cho baâ lúán vaâ khöng phaãi laâ Ngoåc cuaã chuá
Lan, maâ anh laâ lñnh cuãa nuái rûâng em khöng vui sao? Tònh yïu em laâ
möåt giêëc mú àeåp muön àúâi, vaâ em luön laâ naâng tiïn beá nhoã, ngêy thú
trong cêu hoãi bùæt àêìu bùçng chûã ‘Ï’ dïî thûúng, tûå nhiïn maâ ngaân àúâi
töi khoá quïn.
Cuöåc àúâi töi böìng bïình àêy àoá, chñnh töi cuäng khöng biïët ngaây
mai coá trúã vïì khöng? Nhiïìu buöíi saáng thûác dêåy, töi múái kiïím nghiïåm
biïët rùçng mònh coân söëng ngaây höm nay. Liïåu töi coá mang haånh phuác

àïën cho em, cö beá ngêy thú cêìn úã töi möåt che chúã, möåt thên tònh. Nghô
ngúåi miïn man maäi trong töi, sau möîi chuyïën ài, töi chó àûúåc möåt ñt
ngaây vïì laåi àïí thûúng em, röìi töi laåi phaäi àöëi àêìu vúái gian nan, hiïím
nguy tûâng giúâ. Ngaây ra ài lêìn naây töi àaä viïët cho em möåt laá thû töëng
biïåt möåt cuöåc tònh vûâa múái núã trong em. Xin löîi em, anh khöng cöë yá
àêu, xin cho em bònh an, xin chuác em vaån lúâi may mùæn.
Xûa hön em möåt lêìn röìi röò àau thûúng traân lêëp, xûa yïu em
möåt ngaây röìi xa nhau troån kiïëp, nïn anh yïu muaâ àöng, öi muâa àöng
cuãa anh.. .Töi haát nhû möåt an uãi cho chñnh mònh vò bêy giúâ töi àang
nhúá em.
Nùm sau, töi trúã laåi tòm em, thùm em. Em àaä coá chöìng cuâng
nghïì, vêîn nuå cûúâi êëy nhûng hiïìn hoâa hún khöng coân chêët doân daã, röån
raâng nhû thuúã vaâo yïu. Noá bêy gòú chêët chûáa nhûäng vêën vûúng,
nhûäng buöìn thûúng. Töi hiïíu, nhûng töi caãm thêëy yïn loâng cho em.
Nhòn em, cêìm tay em, töi chuác phuác vaån àiïìu an laânh àïën vúái em. Töi
luön nhúá àïën em àïí laâm haânh trang trong cuöåc àúâi, vò chñnh töi, töi
khöng möåt hûáa heån gò. Khi coân hiïån diïån trïn coãi àúâi naây, töi seä nhúá
maäi vïì em.
Cho àïën bêy gòú, töi àaä may mùæn söëng soát sau cuöåc chiïën, vaâ
sau nhûäng nùm tuâ, töi coá gia àònh, nhûng caái boáng àoá vêîn hiïín hiïån úã
àaáy tim töi. Duâ úã phûúng trúâi xa, töi vêîn coân mang maáng nhúá vïì em,
nhúá kyã niïåm nùm naâo, nhû möåt nuöëi tiïëc, möåt giêëc mú àeåp vêîn coân
vang voång maäi trong töi.

Meå con
Thu Thuyïìn
Möîi lêìn thay taä cho con, Vên laåi nghô àïën meå. Ba thaáng sau khi
cö sanh Cu Ngoe, thên mêîu cuãa cö múáI lêëy veá maáy bay àïí ài thùm
hai meå con. Luác êëy cö àaä khoãe maånh cûáng caáp vaâ Ngoe cuäng vûâa dûát
khoác àïm!
Sanh con so xong, Vên theâm baân tay sùn soác cuãa meå hiïìn quaá
àöîi. Chó múái bïë Cu Ngoe lïn cuäng àuã laâm nhûäng àûúâng khêu cuãa vïët
möí trïn buång cö muöën suát chó, xöí tung ruöåt gan ra. Caã ngaây loay
hoay hïët vaåch aáo cho con buá sûäa, laåi nhoaâi ngûúâi thay taä. Thùçng beá
thúm tho àûúåc nùm phuát röìi àêu laåi vaâo àêëy. Löåt quêìn, cúãi taä, chuâi
rûãa, quêën quêën, daán daán. Cûá ngêìn êëy àöång taác maâ laâm àïën lêìn thûá
mûúi trong ngaây thò Vên nöíi àiïn, öm mùåt khoác hu hu. Chó muöën
töëng thùçng cu vaâo buång laåi cho àúä mïåt!
Thïë maâ nhûäng ngaây meå cuãa Vên àïën, baâ chó àem theo möåt xêu
nhûäng cún nhûác àêìu àïí laâm quaâ tùång cö. Vên chúåt khaám phaá ra cö
cho con uöëng sûäa khöng àuáng giúâ giêëc, caách bïë con cuãa cö loãng leão.
Hoãng kiïíu. Hoãng kiïíu hoaân toaân. Vïì mùåt ùn uöëng kiïng khem thò cûá
caái àaâ múã xuáp höåp ngaây ba bûäa ra xò xuåp, chùæc chùæn Vên seä bõ caån
sûäa trong vaâi thaáng. Goåt quaã taáo ra àõnh chêëm muöëi úát laâ cö àûúåc
nghe ngay lêåp tûác cêu: "Cûá ùn nhû vêåy thò chûa kõp vïì giaâ àaä tiïu ma
hai quaã thêån!".

Möîi lêìn Cu Ngoe bõnh, meå cö laåi baân: "Con coá nghô noá bõ ài tûúát
khöng? Cûá ùn sûäa xong laåi xöí soeân soeåt thïë naây thò chùæc noá khöng
chõu àûúåc sûäa àêëy!". Vên chó lûâ lûâ mùæt nhòn meå. Cö khöng buöìn caäi
vaâ dô nhiïn cö àïí nhûäng lúâI khuyïn cuãa meå loåt thöng thöëng tûâ tai naây
qua tai kia. Coá möåt biïën cöë cö khöng bao giúâ quïn laâ trong khi hai meå
con àang ùn trûa, Cu Ngoe chúåt khoác um lïn vò taä bêín. Meå cö tònh
nguyïån ra thay cho chaáu. Vaâi phuát sau, cö böîng nghe trong phoâng
tùæm, tiïëng baâ nön oåe tûâng höìi. Cö phaãi phoáng ra àúä tay cho meå. Laâm
xong, cö ngao ngaán nhòn meå mònh hó muäi cûúâI gûúång: "Thùçng Ngoe
noá beá bùçng caái keåo maâ sao taä thöëi thïë!".
Mêëy höm thùm con, meå Vên cûá quanh quêín trong nhaâ, hïët
àûáng laåi ngöìi, tröng àïën phaát töåi. Vên àaânh nhúâ chöìng mua böå maáy
vùæt sûäa vïì. Baâ ngoaåi mûâng lùæm. Cûá ngong ngoáng mong thùçng beá khoác
àoâi ùn àïí baâ cho chaáu buá bònh. Chó khöí nhêët laâ trong luác búm sûäa, meå
cö hay mon men vaâo phoâng taán gêîu vúái cö. MöîI lêìn nhòn hai bêìu vuá
to cùng aáp vaâo chiïëc maáy búm àang kïu eâ eâ vaâ nhûäng tia sûäa trùæng
loáng laánh múä bùæn vaâo chai, meå cö laåi buöåt miïång phï bònh: "Tröng
chùèng khaác gò möåt con boâ caái àang bõ vùæt sûäa!". Cö cuåt hûáng. Caác
tuyïën sûäa nhû muöën àöìng loaåt àònh cöng phaãn àöëi laâm cö phaãi tröën
vaâo phoâng tùæm. Khoáa cûãa, ngöìi lïn nùæp cêìu tiïu cong ngûúâi búm sûäa.
Luác bûúác ra, lûng cöí moãi rêìn...
Sau khi con nguã, nhaâ cûãa saåch seä, Vên ra ngöìi têm tònh vúái meå.
Luác êëy trong àêìu cö chó chûáa toaân chuyïån sanh àeã. Cö tó mó taã cho meå
nghe tûâng cún àau xeã thõt banh da. Caãm giaác thêët voång cuâng cûåc khi
baác sô quyïët àõnh àûa cö vö phoâng cêëp cûáu àïí möí. Meå hoãi, möí thò möí,
sao laåi thêët voång? Ngûúâi ta ai cuäng àeã chöî khaác, mònh khöng bònh
thûúâng múái phaãi àïí baác sô raåch buång, cö lyá luêån. Meå cö xò möåt tiïëng,
roä kheáo vúá vêín. Cö kïí tiïëp, nûãa khuya muöën nhòn con, nhûng lïët
xuöëng giûúâng khöng nöíi vò chên giûúâng nhaâ thûúng cao lïu nghïu maâ
buång thò coân àau nhûác thêëu àïën oác. Tûác mònh khoác möåt trêån àaä nû.
Meå laåi hoãi, taåi sao àang àïm khöng nguã? Vên thuá thêåt rùçng tûå
nhiïn cö buöìn vö cúá, khöng nguã àûúåc nïn muöën ài thùm con. Meå cö
cûúâI khò, coá con khöng mûâng, tûå nhiïn buöìn. Vên àõnh caäi àaân baâ àeã
xong hay bõ chûáng post-partum blue nhûng nghô sao laåi thöi. Cö lêëy

cúá nghe tiïëng Cu Ngoe oå oeå àïí chêëm dûát nhûäng phuát têm sûå maâ cö
caãm thêëy húi lï thï.
Nay Cu Ngoe àaä hún möåt tuöíi, bùæt àêìu chên nam àaá chên xiïu,
ài àûáng nhû Têy say rûúåu nhûng xinh nhû caái keåo böåt. "Con boâ caái"
tïn Vên khöng coân nai lûng ra vùæt sûäa nûäa, Ngoe àaä duâng àûúåc sûäa
cuãa boâ caái thûá thiïåt. Vên bêy giúâ àuát böåt, thay taä, tùæm rûãa con àiïåu
nghïå lùæm röìi. Cö coân laâ cöë vêën töëi cao cho Vi, cö em kïë cuäng vûâa múái
sanh con. Thaã ra thò hai chõ em coá thïí öm àiïån thoaåi noái chuyïån vúái
nhau caã tiïëng àöìng höì.
Hoå huá hñ vïì maâu sùæc vaâng xanh xaám trùæng cuãa phên con nñt, taä
loaåi naâo mùåc khñt maâ vêîn khöng laâm lúã möng, thuöëc göåi hiïåu naâo trõ
dûát àûúåc bïånh àoáng cûát trêu trïn àêìu... Àang cûúâi àuâa hinh hñch vúái
nhau, Vi chúåt nhúá ra möåt àiïìu, cö liïëng thoùæng khoe:
- Cuöëi thaáng naây meå seä gheá thùm tuåi em. Em mûâng quaá trúâI!
Caã thaáng nay úã nhaâ, coá phuát naâo raãnh àïí ài ra ngoaâi àêu? Meå qua,
thïí naâo em cuäng nhúâ meå coi con cho hai vúå chöìng thaáo cuäi xöí löìng ài
chúI vaâi tiïëng àöìng höì!
Vên phò cûúâi:
- Àûâng coá tûúãng búã maâ vúä möång. Meå qua laâ mi phaãi coá moán xaâo,
moán mùån, moán canh àêìy àuã cho möîi bûäa. Chúá coá àem lon xuáp ra biïíu
diïîn múã ngay giûäa bïëp. Mi seä bõ liïåt vö haång con gaái àoaãng nhû ta àoá!
ÚÂ maâ mi múái sanh con coá möåt thaáng àaä àûúåc meå thùm, coân ta phaãi caã
ba böën thaáng sau múáI àûúåc thêëy dung nhan ngûúâi, sao mi laâm gò maâ
àûúåc meå cûng dûä vêåy?
- Thò em hûáa seä gúãi vïì cho meå maâ. Chûa gò àaä ganh! UÃa chúá höìI
àoá sanh Cu Ngoe, chõ àûúåc meå giuáp nhûäng gò?
Vên hêåm hûåc:
- Meå noái ài thùm con thùm chaáu chûá meå coá kïu ài sùn soác baâ àeã
àêu maâ àúä vúái àêìn! Nghô laåi höìi xûa, mêëy chõ em mònh toaân coá ngûúâi
giuáp viïåc sùn soác nïn bêy giúâ chùæc meå khöng quen laâm baâ ngoaåi.
Àuång àïën caái taä laâ thêët kinh höìn vña. Chùæc phaãi tröng nom mêëy àûáa
lûäng chûäng biïët ài, biïët phaá nhû Cu Ngoe thò meå àiïn lïn mêët!
- Chõ chó ngoa ngoùæt noái xêëu meå!
Vên nöíI coåc:

- Mi hoãi ta múái traã lúâi. Coá bao giúâ ta kïí cho mi nghe ba caái vùåt
vaänh àoá àêu?
Noái chuyïån vúái em xong, Vên cûá thêëy bûåc bûåc trong ngûúâi. Meå
mònh sao chùèng giöëng nhûäng baâ meå Viïåt nam bònh thûúâng khaác? Coá
möåt chõ baån àïën thùm luác cö vûâa sanh xong vaâi ngaây. Vên cöë gûúång
ra phoâng ngoaâi tiïëp khaách. Chõ nhêët àõnh ngùn, bùæt phaãi vaâo giûúâng
nùçm: "Cûã àöång, laâm viïåc hay suy nghô nhiïìu laâ dïî mêët sûäa lùæm em
aå!". Chõ coân àem baánh àêåu xanh ra eáp cö ùn. Chêët àêåu laâm töët sûäa,
chõ giaãng nghôa. Thïë laâ keã nùçm ngûúâi ngöìi, chõ kïí chuyïån chõ bùæt con
gaái nùçm trïn giûúâng úã cûä, phña dûúái àöët loâ than. Coân cêëm khöng cho
tùæm göåi caã thaáng trúâi.
Vên hoãi, àïí laâm gò? Nhû thïë chùæc ngûúâi ngúåm chua loeát chõu
sao thêëu! Chõ cûúâi, meå chõ laâm sao thò chõ bùæt chûúác nhû vêåy. Chùæc
cho moåi sûå trïn cú thïí mau trúã laåi traång thaái cuä nhûng nghe con nùn
nó quaá, chõ phaãi nûúáng böì kïët göåi àêìu cho noá. Röìi chõ baão thïm, höìi
xûa, meå chõ coân kyä hún nhiïìu. Vên chó theâ lûúäi nghô thêìm, giaá meå
mònh coá mùåt luác naây vaâ chó cêìn laänh phêìn nêëu cúm laâ àuã sûúáng lùæm
röìi. Àúä phaãi nheâ nheå lï caái buång nhûác nhöëi ra hêm xuáp höåp.
Trúâi khöng thûúng Vên! Cö àang thoaãi maái vúái àûáa con khoeã
maånh bi bö cûúâi noái thò noá bõ lïn súãi. Muån mêín àoã nöíi lïn khùæp ngûúâi,
miïång ho khuác khùæc, traán noáng hûâng hûåc... Suöët hai àïm liïìn, cö raåc
ngûúâi vò phaãi ngöìi canh àûáa con yïu nùçm söët thiïm thiïëp, thên thïí
gêìy toåp, daán xuöëng giûúâng. Caâng nhòn con, cö nghô àïën meå caâng
nhiïìu. Meå mònh coá bao giúâ trùæng àïm vò con nhû thïë naây khöng nhó?
Tuöíi thú cuãa cö chó traân ngêåp hònh aãnh cuãa öng baâ nöåi. Cha meå
sao khöng nuöi dûúäng chùm nom, núä gúãi cö lïn möåt vuâng cao nguyïn
xa tñt xa tùæp? Cö chúåt theâm àïën mï ngûúâi vïì möåt ngûúâi meå tûúãng
tûúång. Möåt ngûúâi àaân baâ dõu daâng xuêët hiïån bïn cö, nheå nhaâng öm
vai, khuyïn cö ài nghó àïí ngûúâi sùn soác con thïë cö...
Bùéng ài mêëy tuêìn lo cho Cu Ngoe, Vên chúåt nhúá àïën em, cö cêìm
àiïån thoaåi lïn bêëm tanh taách: Vi haã? Meå vïì chûa?... Ta àaä baão maâ
khöng nghe! Mi hïët chï ta ngoa ngoùæt noái xêëu meå röìi chûá?... UÃa, con
beá nhoã thïë maâ cuäng bõ nhoåt boåc àêìy lûng. Töåi quaá, chùæc noáng gan
àêëy!... Haã, mi baão sao? Vên thêëy gioång Vi nguâi nguâi: "ÛÂ, chõ khöng
nghe sai àêu, meå chaã bao giúâ khoác trûúác mùåt con maâ lêìn naây meå àaä

rúm rúám nûúác mùæt khi nhùæc laåi ngaây chõ coân beá cuäng bõ nhoåt àêìy trïn
ngûúâi. Khoác quêëy caã àïm, laã ài vò chaã ùn uöëng gò caã. Meå nghô chõ
khöng chõu nöíi caái noáng cuãa Saâigoân nïn phaãi àûát ruöåt àem chõ lïn
Àaâlaåt gúãi öng baâ nuöi vaâi nùm cho cûáng caáp. Luác àûa chõ vïì, meå thïm
möåt lêìn àûát ruöåt khi thêëy chõ laå meå, nùçng nùåc àoâi trúã laåi vúái öng baâ".
Vên chúåt thêëy cöí hoång ngheån cûáng. Sao meå chùèng bao giúâ noái
cho mònh nghe àiïìu naây? Àaä àaânh meå ñt coá thoái quen toã löå tònh caãm
nhû mònh nhûng viïåc gò phaãi giûä nhûäng kyã niïåm xûa kyä àïën thïë? Caái
caãm giaác nùång nïì bõ cha meå hêët huãi chúåt vúåi ài trong khoaãng khùæc.
Bao nhiïu bûát rûát trong loâng, cö àïí mùåc cho noá ûáa trïn mi. Tònh
mêîu tûã thiïng liïng maâ cö vêîn hùçng so saánh vúáI caái ao tuâ nhoã xñu,
caån sïåt nay mang mang sêu röång, raåt raâo nhûäng lûúån soáng dõu ïm, vöî
vïì têm höìn xûúng röìng cùçn cöîI cuãa cö/. Tiïëng Vi vêîn vang vang trong
öëng nghe:
- Chõ biïët khöng? Meå chó caái rocking chair em àïí gêìn cûãa söí,
baão nhaâ chõ cuäng coá möåt caái ghïë giöëng hïåt nhû vêåy, chõ vêîn hay ngöìi
bïë Cu Ngoe vûâa àong àûa ngûúâi vûâa àoåc saách. Nùæng vaâng chiïëu rúåp
toác hai meå con, caãnh tûúång ïm àïìm naây chó nhòn möåt lêìn cuäng àuã nhúá
suöët àúâi! Meå àõnh mua möåt caái ghïë àïí sùén úã cûãa söí cho chõ ngöìi àoåc
saách. Meå nghô chõ seä thñch lùæm...
Vên khöng coân nghe tiïëng noái cuãa Vi nûäa. Möåt ngoån soáng caã tûâ
chiïëc ao cuãa meå vûâa uáp phuã lïn thên cö, xoáa hïët nhûäng vïët seåo cuöëi
cuâng coân soát laåi trong tim. Àêìu oác Vên bêy giúâ àang quay cuöìng vúái
dûå tñnh mua veá maáy bay cho hai meå con vïì thùm baâ ngoaåi. Cö seä tûúi
cûúâi bïë con ngöìi lïn chiïëc ghïë meå àùåc biïåt mua cho cö. Cö seä guåc àêìu
vaâo loâng meå... Chó cêìn nhùæm mùæt têån hûúãng voâng öm yïu thûúng cuãa
meå cuäng àuã lùæm röìi. Coá leä chia seã sûå yïn lùång bao giúâ cuäng laâ nhûäng
giêy phuát quyá giaá nhêët cho nhûäng têm höìn mang nhiïìu àiïím khaác
biïåt!

Mêåt rùæn
Nguyïîn Dêåu
Töi quen cêåu ta lêìn àêìu úã ngay cöíng àïìn Ngoåc Sún. Chiïìu höm
àoá, sau möåt ngaây cùæt toác moãi mïåt, töi thu doån àöì nghïì, ghò chùåt sau
xe àaåp, lûäng thûäng dùæt xe vïì Àïìn, núi cû truá cuãa töi. Möåt àaám àöng
ngûúâi tuå têåp bïn caånh maãng tûúâng "long mön höí baãng". Töi lûúát qua,
khöng lûu yá, búãi vò möåt àaám tuå têåp hoùåc möåt trùm àaám tuå têåp, chó laâ
chuyïån bònh thûúâng úã caác khu naáo nhiïåt vaâ nhiïîu sûå cuãa búâ höì.
Nhûng möåt gioång noái oang oang àêåp vaâo tai töi, khiïën töi phaãi
dûâng laåi.
- "Ai bõ phong thêëp, ngêm sùén höí mang. Ai bõ da vaâng, tòm rûúåu
höí lûãa. Àaân baâ khöng chûãa, chuöëc lêëy mang baânh. Àaân öng hoaåt tinh,
àûâng quïn rùæn raáo...".
Ngûúâi baán rùæn laâ möåt thanh niïn traåc ba mûúi tuöíi. Y coá khuön
mùåt trùæng treão hoåc troâ, voác ngûúâi thö to cuãa möåt lûåc àiïìn. Duy coá àöi
mùæt troân saáng, luác nhòn tûâ xa thò hiïìn tûâ, luác àaão quanh thò thêåt
tûúáng cûúáp. Trïn mònh y àeo möåt chiïëc tuái vaãi thùæt miïång úã trong
thêëy buâng nhuâng àöång àêåy, chùæc laâ coá vaâi chuåc con rùæn. Coân trïn tay
y, möåt caánh tay trùæng mõn, thò lùçng nhùçng nhiïìu maãnh seåo, nhû laâ
ngûúâi phaãi boãng. Baân tay y nùæm chùåt. Ba keä tay kòm chùæc ba caái àuöi
cuãa ba con mang-baânh, caåp-nong, vaâ höí-trêu. Thónh thoaãng y laåi giêåt
tay, ba con rùæn hûúáng ra ba phña, oùçn mònh, ngoác àêìu phun phò phò.

Qua mêëy ngûúâi àang tuám tuåm, àöi mùæt sùæc saão vaâ ranh maänh
cuãa y chúåt nhòn thêëy töi. Lêåp tûác y lïn tiïëng xua àuöíi nhûäng ngûúâi
vêy quanh:
- Xin múâi caác quyá öng, quyá baâ giaãi taán ngay cho. Caác võ xem chûá
àïëch mua, laâm túá quaãng caáo khaãn caã cöí. Naâo xin múâi ài ngay cho. Túá
coá khaách mua rùæn àêy röìi. (Hùæn ön töìn chuyïín gioång noái vúái töi). Múâi
baác, baác phoá caåo, em chùæc chùæn laâ baác seä mua rùæn cho em. Nïëu em
àoaán sai, baác cûá vaã vaâo mùåt em!
Töi vöåi vaâng phên trêìn:
- Khöng, khöng. Chuá cûá baán cho ngûúâi ta ài. Töi... cuäng laâ nhên
thïí xem qua thöi.
Ngûúâi baán rùæn lùæc àêìu quêìy quêåy, cêët gioång hoám hónh:
- ÊËy chúá! Baác àûâng phuå em. Höm nay em baán rùæn úã àêy cöët chó
àïí baán cho möåt mònh baác. Em sinh ra úã trïn àúâi naây, röìi laâm nghïì
baán luä sinh linh "nguy hiïím chïët ngûúâi" naây, cuäng chó vò mònh baác.
Sau khi baác mua rùæn cho em, em seä giaãi nghïå. Baác khöng tòm thêëy
em nûäa àêu. Beâo daåt mêy tröi, baác úi...
- Chuá noái kiïíu naây vúái ngûúâi thûá mêëy mûúi röìi?
Ngûúâi baán rùæn vung maånh caánh tay. Ba con rùæn nhêåp laâm möåt,
bay thaânh möåt voâng röång. Y cûúâi. Tiïëng cûúâi sang saãng:
- Chõu baác. Em àaä noái thïë vúái hai mûúi baãy ngûúâi röìi. Coân àöåc
mònh baác nûäa laâ àuã "nhõ thêåp baát tuá".
- Sau àoá chuá seä baán cho ba mûúi saáu ngûúâi thiïn cang vaâ baãy
mûúi hai keã àõa saát... Vêåy ai laâ ngûúâi mua cuöëi cuâng?
- Em möåt lêìn nûäa xin chõu baác. Thöi, baác mua cho em ài. Tûâ
saáng àïën giúâ em "doåi" lùæm röìi. Möåt mêíu baánh mò cuäng khöng.
Töi àùm dùm nhòn y. Cêu noái cuãa y giêîm àuáng vaâo loâng töi. Töi
caâng buâi nguâi hún. Vò qua caách noái nùng cuãa y, nïëu khöng phaãi keã coá
hoåc, thò cuäng laâ ngûúâi laâu thöng möåt söë saách cöí cuãa Têìu. Hùæn àûáng
vuåt lïn. Cao lúán, khöi ngö, noán laá, aáo nêu, rêu quai noán luán phuán,
caâng gêy bêët àùæc chñ trong thúâi Àaåi Cöì Viïåt xa xöi.
- Baác xanh xao, uïí oaãi thïë kia laâ chên êm toaân thõnh, chên
dûúng hûäu khuy. Baác phaãi coá rùæn, rùæn ngêm rûúåu, rùæn nûúáng chaã, lêëy
liïåt hoãa maâ khu trûâ haân taâ. Baác khöng mua rùæn cuãa em baác àõnh ùn
nem cöng chaã phûúång naâo múái àûúåc chûá?

- ÛÂ thò töi thua chuá. Töi seä mua. Töi cuäng àang bõ phong thêëp
noá haânh àêy. Möîi caái tïå, töi khöng biïët chêìn rùæn.
- Baác coá bònh chûa?
- Coá àuã caã rûúåu nûäa.
- Vêåy em seä chêìn rùæn cho baác. Baác lêëy tam xaâ e khöng àuã. Baác
lêëy giuâm em böå nguä xaâ hay hún. Möåt mang-baânh, möåt caåp-nong, möåt
höí-trêu, möåt raáo, möåt mai-gêìm nheá.
Àaám ngûúâi daän ra. Chuáng töi chêìm chêåm ài qua cêìu Thï Huác.
Thêëy bûúác chên cuãa ngûúâi baán rùæn têåp tïînh, khoá khùn, töi hoãi:
- Chên chuá laâm sao thïë?
- Thoåt!
- Chiïën àêëu aâ?
- Cuäng coá thïí vñ vúái chiïën àêëu àûúåc. Em bõ rùæn cùæn vaâo möng.
May maâ coá meåo gia truyïìn, thoaát chïët, chó bõ thoåt thöi.
- Luác naäy chuá chaâo töi laâ öng phoá caåo. Sao chuá biïët?
- Dên sinh söëng quanh búâ höì naây, ai chùèng roä baác.
- Vêåy laâ chuá cuäng àaä quêín quanh khu vûåc naây lêu röìi?
- Cuäng nhû baác. Doâng àúâi cuöën daåt chuáng ta àïën möåt chöî?
- Chuá ùn noái saách vúã gúám. Hoåc àïën àêu röìi?
- Em chùèng coá bùçng cêëp gò caã.
- Khöng quan troång. Trûúâng àúâi sêu sùæc hún.
- Chñnh thïë! Biïët bao ngûúâi vô àaåi khöng mêíu vùn bùçng, hoåc võ...
- Àïí xem chuá coá vô àaåi khöng àaä. Hay chó laâ möåt thùçng beãm
meáp! Mêëy thùçng baán lú trùæng lú höìng noá coân deão möìm gêëp mûúâi chuá.
- Chõu baác, nhûng loaâi ngûúâi biïët duâng noåc rùæn àïí chûäa bïånh
cho mònh. Lêëy àöåc trõ àöåc, àoá chùèng laâ sûå khön ngoan töåt àónh cuãa
con ngûúâi sao?
- Àiïìu àoá thò àuáng laâ vô àaåi!
Chuáng töi vïì àïën Àïìn. Töi vaâo phoâng sûãa soaån rûúåu vaâ bònh...
Ngûúâi baán rùæn thò ra cêìu ao (leä ra nïn goåi laâ cêìu höì) àïí möí rùæn.
Y laâm viïåc cûåc kyâ thaânh thaåo. Chó mûúâi lùm phuát sau, nùm caái thên
rùæn àaä saåch seä, khoanh troân trong bònh thuãy tinh vaâ ngêm chòm
trong nùm lñt rûúåu mêìu xanh nhaåt.
Töi lùång leä quan saát anh chaâng. Nhanh nheån, tuy queâ thoåt.
Gioång noái vûâa trung thûåc möåt caách quï muâa, vûâa quaá û laáu lónh kiïíu

àûúâng chúå, thaânh thûã, khöng thïí böîng chöëc àaánh giaá àuáng thûåc chêët
con ngûúâi naây. Caãm giaác cuãa töi laâ úã y coá neát àaáng thöng caãm, tuy
rùçng khöng phaãi gêy cho töi möåt àöi àiïìu ngúâ vûåc. Thöi àûúåc, nhiïìu
vaãi mai biïët...
- Naây, tïn chuá laâ gò nhó?
- Chi baác aå. Àùång Quên Chi!
- Möåt caái tïn rêët hay. Öng cuå cêåu laâ möåt nhaâ nho chùng?
- Chñnh thïë. Nhûng cuå em mêët tûâ höìi em coân trong buång meå.
Öng chuá em àùåt tïn cho àêëy!
- Thïë thò chuá cêåu cuäng nho.
- Nho nhe gò. Öng chuá em biïët vaâi chûä àuã àïí àoåc tïn thuöëc bùæc.
- Àoåc àûúåc tïn thuöëc bùæc laâ khaá.
- Khaá caái ùn maây. Àoåc àûúåc, khöng viïët àûúåc nhû caác baâ nhúá
quên baâi tam cuác thöi.
- Öng chuá àùåt cho cêåu caái tïn quaá nhiïìu yá nghôa àêëy.
- Baác baão sao?
- Naây nheá. Theo tiïëng Viïåt, Quên Chi, nghôa laâ haång ngûúâi naâo.
Theo nghôa Haán, laâ bêåc hiïìn êëy.
Ngûúâi baán rùæn cûúâi ngùåt ngheäo:
- Luác nhoã em chó laâ "Quên". Tûâ khi bõ thoåt öng chuá em thïm cho
chûä "Chi" nûäa. Baác coá biïët chûä nho khöng?
- Nhû ngûúâi ta thuöåc quên baâi tam cuác thöi.
- Coá khi em khaá hún baác. Baác xem àêy!
Noái xong, Quên Chi vaåch ra àêët hai chûä nho, cûáng queâo vaâ xïåch
xeåo nhû àùåt xïëp bùçng que vêåy.
Töi móm cûúâi:
- Möåt chûä Haán, möåt chûä Nöm.
- Nho caã àêëy, böë treã aå.
- Khöng, möåt Haán, möåt Nöm. Àêy laâ hai chûä "quêìn che", öng
chuá chúi xoã thùçng chaáu.
- Nhû thïë naâo?
- Möåt laâ öng êëy gheát cêåu...
- Àuáng! Cûåc kyâ gheát. Em hay ùn tröåm thuöëc bùæc cuãa öng êëy.

-... Baão cêåu laâ loaåi lêëy quêìn maâ che. Hai laâ noái laái thò quêìn che
tûác laâ queâ chên. Cuäng coá thïí taán röång ra laâ thùçng quêìn chõ, thùçng
quêîn chñ, thùçng...
Quên Chi theát to:
- Tiïn sû caái thùçng chuá em. Àuáng laâ boån nho thêm lùæm. Chïët
chïët, em xin löîi baác. Nhûng quaã thêåt thùçng chuá àïíu cûåc kyâ... Maâ thöi,
muöån röìi. Em xin baác tiïìn rùæn. Vúå con em noá coân àúåi...
Khi nghe thêëy söë tiïìn, töi laånh caã ngûúâi. Möåt böå nguä xaâ taám
chuåc àöìng (tiïìn nùm 1972) cöng chêìn rùæn, rûãa rùæn hai chuåc nûäa. Võ
chi laâ möåt trùm. Vêåy maâ tiïìn cöng cùæt toác cuãa töi chó coá ba haâo möåt
àêìu ngûúâi lúán, hai haâo möåt àêìu treã con.
Phaãi lêëy hïët can àaãm töi múái giûä veã bònh thaãn àùåt vaâo tay ngûúâi
baán rùæn möåt trùm àöìng chùén.
Quên Chi húãi haã cûúâi:
- Coân mûúâi caái mêåt nûäa, baác lêëy giuâm em.
- Bao nhiïu?
- Hai chuåc!
- Töi hïët caã tiïìn röìi.
- Tuây baác. Ngêm rûúåu maâ khöng coá vaâi chuåc caái mêåt rùæn keâm
theo thò khaác gò ngêm... thõt ïëch.
- Töi tûúãng möîi con rùæn coá möåt caái mêåt chûá?
- Mêåt laâ löåc cuãa em. Em chó baán rùæn chûá khöng baán mêåt. Baác coá
thêëy em rao baán mêåt rùæn khöng?
- Vêåy laâ töi mùæc lúäm chuá?
- Luêåt giang höì cuãa dên baán rùæn chuáng em nhû vêåy. Vò thïë quï
hûúng chuyïn nghïì baán rùæn cuãa em múái goåi laâ Lïå Mêåt.
- Àuáng laâ àöì... rùæn àöåc. Quên Chi trêng traáo thûâa nhêån:
- Cûåc kyâ àöåc baác aå. Baác coá chûãi reáo tïn thaânh hoaâng laâng nhaâ
em, thò luác möí rùæn cho baác, em vêîn giêëu mêåt vaâo möìm, coá trúâi tòm!
- Thùçng quêîn chñ! Thùçng queâ chên! Thùçng quêìn che!
Ngûúâi baán rùæn cûúâi ngùåt ngheäo, cûúâi chaãy nûúác mùæt, cûúâi nhû
chûa bao giúâ àûúåc cûúâi. Nghe tiïëng cûúâi êëy, loâng töi dõu hùèn laåi.
Àùång Quên Chi böîng ngûâng cûúâi, thêëp gioång baão töi:
- Nhûng em khöng tïå vúái baác àêu, mûúâi caái mêåt rùæn, em chó lêëy
baác möåt chuåc thöi. Baác thêëy em cho àeåp khöng? Em noái thêåt nheá, baác

yïëu lùæm, chên dûúng cuãa baác hû thoaát hïët, phaãi àön nhiïåt höìi hoãa
múái mong khang cûúâng vaâ diïn thoå, maâ nhû vêåy khöng gò bùçng mêåt
rùæn.
- Bònh rûúåu cuãa töi cêìn bao nhiïu mêåt rùæn?
- Möåt trùm leã taám, ûáng vúái söë sao thiïn cang vaâ àõa saát. Sau khi
nhöìi vaâo buång baác àuã trùm leã taám võ "anh huâng" naây röìi, baác seä tha
höì tung hoaânh trong àaám... chõ em! Hïì hïì...
- Chuá laâ möåt trong nhûäng tïn àêìu boâ maâ töi bùæt gùåp àêëy.
- Em biïët baác ngheâo. Phoá caåo thò giaâu vúái ai àûúåc. Vò vêåy möîi
ngaây em àûa dêìn cho baác mûúâi chiïëc mêåt rùæn. Thïë nheá. "Chaâo baác!
Guát bai! Örúvoa! Taái kiïën!" - Laåy baác aå!
Cuöåc àúâi coá nhiïìu caái tònh cúâ, caái ngêîu nhiïn coá luác truâng lùåp
nhû cöë yá bõa chuyïån. Möåt bònh rûúåu rùæn muöën hïët muâi tanh nöìng,
phaãi ngêm thïm taáo têìu, àöî troång vaâ cam thaão maâ cuäng phaãi saáu
thaáng sau àoá múái coá thïí uöëng àûúåc. Bònh rûúåu cuãa töi khöng ngoaâi
quy luêåt êëy, nghôa laâ coân niïm phong kyä trong goác nhaâ. êëy vêåy maâ töi
tûå dûng laåi beáo dêìn ra, röìi dêìn dêìn höìng haâo sò phïå thûåc sûå. Höìi àoá
töi ùn cúm têåp thïí úã phöë Haâng Giaây, möîi bûäa ba haâo. Àöi khi, ngûúâi
ta laåi tòm thêëy trong nhûäng thuâng myâ súåi möåt xaác coác hoùåc möåt xaác
chuöåt nhùæt. Beáo àêîy vò vêåy chùng?
Àùång Quên Chi vöì lêëy cú höåi êëy. Möîi lêìn quaãng caáo taác duång
cuãa rùæn, cêåu ta laåi àem töi ra laâm vñ duå söëng àöång. Y rïu rao thêåt
vang cho moåi ngûúâi nghe:
"Kòa kòa öng phoá caåo, vöën gêìy buãng gêìy beo. Uöëng rûúåu rùæn ñt
lêu, trúã thaânh àö lûåc sô. Bêy giúâ öng beáo õ. Nhû chuá khaách Haâng Böì.
Rêët àeåp loâng caác cö! Rêët vûâa yá caác múå!".
Vúái ngûúâi khaác, chùæc chùæn chó duâng àïën möåt caái taát, coân töi, töi
phaãi laåy van maäi, Quên Chi múái ngûâng rïu rao caái baâi veâ khaã öë àoá.
Tûâ höm baán rùæn cho töi, cêåu ta coi töi nhû ngûúâi thên, ra vaâo
trong Àïìn nhû vaâo nhaâ riïng. Coá luác cêåu ta lïî àöå, coá luác cêåu ta nhêng
nhaáo, khiïën mêëy öng giaâ úã trong Àïìn vûâa vui veã vûâa khoá chõu.
Thûåc hiïån cam kïët vúái nhau, cûá caách vaâi ngaây Quên Chi laåi trao
cho töi möåt goái giêëy, höm thò taám, höm thò mûúâi caái mêåt rùæn. Coá luác
cêåu ta àñch thên àem túái cho töi. Höm naâo bêån viïåc gò àoá, cêåu ta baão
vúå cêìm àïën. Noái túái caái khoaãn "vúå" cuãa cêåu ta, kïí cuäng thêåt quaái àaãn.

Möåt lêìn, töi hoãi Àùång Quên Chi:
- Chuá coá mêëy vúå?
Ngûúâi baán rùæn mùåt tónh ùnglï, traã lúâi:
- Em möåt vúå.
- Hònh nhû ba vúå thò phaãi.
- Em laåy baác. Möåt vúå coân chùèng coá khöë maâ mang nûäa laâ. Em
chùèng daåi. Ngûúâi ta coá cêu: "Möåt vúå, nùçm nguã khoeâo, hai vúå ra
chuöìng heo, ba vúå ùn baánh... beâo".
- Thïë sao möîi lêìn mang mêåt rùæn àïën cho töi, laåi möåt cö khaác
mùåt. Möåt cö röî hoa maá luám àöìng tiïìn, möåt cö gêìy yïëu nheäo nheâo nhû
caái gieã vùæt vai, möåt cö luân choùçn choùçn, troân xoe nhû haåt mñt? Nghe
noái, caác cö êëy àaä àaánh xeá nhau, phaãi khöng?
Àùång Quên Chi ngêín mùåt ra giêy laát, vûâa sûúång suâng, vûâa trú
treän:
- Em xin chùæp tay laåy phuåc baác. Thöi thò baác "àaåi xaá" cho em.
Caái thùçng thöíi saáo muâ àùåc kia coân cuöîm àûúåc caã hai chõ em, huöëng
chi em lûâng lûäng möåt àêëng... "vua rùæn àöåc" nhû thïë naây...
- Àêëy laâ viïåc cuãa chuá. Töi khöng phaãn àöëi, cuäng khöng khuyïën
khñch. Àaâo hoa lùæm, thò tûå khöí thöi.
Quên Chi tuãm tóm cûúâi:
- Bûâa phûáa ài baác aå. Thúâi buöíi bom àaån uâng oaâng nhû thïë naây,
biïët àêu ngaây mai... aâ, maâ em nghe ngûúâi ta noái rùçng baác cuäng vöën laâ
khaách vùn chûúng thêët suãng phaãi khöng?
- Liïn quan gò àïën viïåc naây?
- Em xin pheáp ra cho baác möåt vïë àöëi. Nïëu baác àöëi àûúåc, em thïì
coá caác võ thaánh trong Àïìn naây, seä biïëu khöng baác söë mêåt rùæn chûa
giao àuã. Em lêëy viïåc baãn thên em maâ ra àöëi nheá?
- Hay àêëy. Ra vïë àöëi ài!
- Vêåy baác nhúá kyä nheá: "Vúå caã, vúå hai, hai vúå àïìu laâ vúå caã"! Nïëu
baác khöng àöëi àûúåc, em phaåt baác, giaá mêåt rùæn baác phaãi traã gêëp àöi
em. Hai tûâ vúå caã, mang nghôa àöi àêëy baác aå!
- Quaã laâ thùçng queâ chên laáu caá, thùçng àïíu söë möåt trïn àúâi naây.
Cêu àöëi cuãa cêåu oaái oùm quaá.
Àùång Quên Chi cûúâi roân cêng cêëc:

- Baác cûá chûãi ài. Em chó muöën chûáng minh cho baác roä em khöng
àïën nöîi quêîn chñ nhû baác tûúãng àêu.
- Thïë cêåu àaä àöëi àûúåc chûa?
- Em àaä tûå àöëi àûúåc.
- Cho nghe thûã.
- Nhûng baác phaãi laâm phêìn àöëi cuãa baác.
- Àaä hùèn.
- Vêåy thò: "Yïu àaâo, yïu liïîu, liïîu yïu chùèng nheå yïu àaâo".
- Töi phò cûúâi:
- Àuáng laâ caái thùçng "quêín chõ"! Cûá xeát khêíu khñ maây, maây quaã
laâ loaåi lùng nhùng àa tònh quaá. Nhûng hai tûâ "yïu àaâo" khöng öín...
- Lùng nhùng àa tònh àêu chó riïng em? Khöëi, öng noå öng kia
bêín gêëp trùm. Naâo, àïën lûúåt em rûãa tai nghe baác.
- Töi múái thoaáng nghô ra möåt vïë àöëi coá leä chûa chónh lùæm. Naây
nheá: "Rùæn àêìu, rùæn mùåt, mùåt rùæn cuäng loaåi rùæn àêìu".
Àùång Quên Chi nheo nheo àöi mùæt sùæc saão röìi nhaãy cêîng lïn:
- Tuyïåt! Tuyïåt! Baác vûâa nhùæc àïën nghïì nghiïåp cuãa em, vûâa chûãi
mùæng kheáo em. Thïë maâ baác cûá baão chûa chónh. Thöi àûúåc, em chõu
thua. Chaán quaá, àõnh xoay baác, maâ khöng xong.
Sau khi ngûúâi baán rùæn têåp tïînh ài ra, tûå dûng töi thêëy buöìn
buöìn trong loâng. Thùçng cha cuäng khaá nhanh nhaåy, noái theo kiïíu cöí laâ
khaá mêîn tiïåp. Caái gò àaä àêíy hùæn túái caãnh huöëng höm nay? Àiïìu gò
khiïën hùæn lïnh phïnh, bûâa baäi vaâ döëi traá? Töi thúã daâi. Caãm chuyïån
ngûúâi. Caãm chuyïån mònh.
"Möåt trùm linh taám võ anh huâng" maâ Àùång Quên Chi hoùåc caác
cö vúå y giao cho töi, töi cêín thêån goái laåi, cêët ài. Möîi luác àûa mêåt cho
töi, Quên Chi thûúâng khuyïn töi nïn nuöët vaâo buång, hún laâ ngêm
trong rûúåu. Töi chó im lùång nhòn hùæn, röìi luåc tòm vñ tiïìn leáp keåp cuãa
töi maâ traã àuã söë. Hùæn cuäng im lùång nhòn töi. Caã hai nhû êm thêìm àöëi
thoaåi vúái nhau, rùçng: -"Töåi nghiïåp öng giaâ phoá caåo. Töi thûúng öng,
nhûng töi vêîn cûá löåt saåch möåt ngaây cöng vêët vaã cuãa öng. Búãi vò, töi
àoái!" - "Naây, thùçng queâ! Tao biïët roä maây àaä àöëi xûã thïë naâo cuâng tao.
Nhûng cêìm lêëy cho khoãi àoái. Coân tao, tao chõu khoá thûác khuya, cêu ñt
caá dûúái höì, cuäng kiïëm àûúåc vaâi àöìng baåc. Àûâng lo cho tao!".

Àoá, keã naây biïët roä ruöåt gan keã kia! Coá möåt àiïìu töi thñch thuá úã
Àùång Quên Chi laâ caái taâi dïåt chuyïån cuãa hùæn. Dïåt möåt caách baâi baãn,
ly kyâ vaâ thöng minh nûäa. Hùæn khöng chó gioãi moi tiïìn cuãa töi, maâ coân
löåt caã "chêët xaám" cuãa töi. Nhûäng àïm khuya röîi raäi, hùæn thûúâng moâ
vaâo trong Àïìn, kïí moåi chuyïån ba xñ ba tuá cho mêëy öng giaâ nghe, àïí
röìi nùçn nò töi kïí cho hùæn möåt àöi àiïìu coá liïn quan túái rùæn.
Töi haâo hûáng kïí vúái hùæn rùçng, theo möåt cuöën saách naâo àoá, ngûúâi
ta noái úã bïnMöng Cöí coá loaåi rùæn tïn laâ Àön-göi Khöëc-khöi àûúåc coi laâ
àöåc nhêët thïë giúái. Àön-göi Khöëc-khöi khöng cêìn cùæn bêåp vaâo da thõt.
Caách xa ba meát noá àaä phoáng ra noåc àöåc giïët chïët ngay lêåp tûác tûâ
ngûúâi túái laåc àaâ, maänh thuá vaâ chim aác. Vò thïë tûâ nhiïìu nùm nay,
ngûúâi ta biïët rùçng coá töìn taåi con Àön-göi Khöëc-khöi, song chûa thêëy
möåt ai thêëy roä hònh thuâ vaâ àúâi söëng sinh thaái cuãa noá. Coân úã bïn êën
Àöå, coá möåt giöëng chöìn tïn laâ Rñch-ki-Tñch-ki-Ta-vi, chuyïn sùn diïåt
rùæn àöåc. Rñch-ki-Tñch-ki-Ta-vi bùçng möåt cuá nhaãy tuyïåt vúâi lïn khoaãng
khöng, luác rúi xuöëng, bao giúâ noá cuäng ngoaåm àuáng vaâ cùæn naát cöí rùæn.
Vò thïë, ngûúâi Ùng-lï, ngûúâi Haâ Lan, ngûúâi Böì Àaâo Nha khi sang êën
Àöå, àaä khöng tiïëc boã ra tûâng laång vaâng mua möåt con Rñch-ki-Tñch-ki-
Ta-vi, àïí laâm vïå sô cho hoå.
Ngaây höm sau, taåi möåt ngaä tû naâo àoá, luác ngöìi baán rùæn, Àùång
Quên Chi àaä phöìng mang trúån mùæt kïí cho moåi ngûúâi nghe rùçng
chñnh hùæn àaä súâ thêëy, àaä ùn goãi möåt con Àön-göi Khöëc-khöi coá nguöìn
göëc úã sa maåc Gö-bi. To gan hún, hùæn coân kïí: möåt võ tuây viïn úã sûá quaán
Möng Cöí àaä yïu mïën, àöíi cho hùæn möåt con Àön-göi Khöëc-khöi lêëy hai
cùåp mang-baânh vaâ höí-trêu. Gùåp dõp thuêån tiïån seä coân múâi hùæn sang
thùm Möng Cöí àïí biïíu diïîn kyä xaão bùæt rùæn. Chaâ chaâ, caái thùçng!
Bùéng ài nûãa thaáng trúâi khöng thêëy Àùång Quên Chi vaâo chúi
trong Àïìn. Kïí cuäng laå, tûå dûng töi thêëy böìn chöìn àûúåm chuát lo lo cho
hùæn, nhû tònh caãm àöëi vúái chñnh ngûúâi ruöåt thõt cuãa mònh. Khöng
àûâng àûúåc, töi phoáng xe àaåp ài tòm möåt vaâi àêìu phöë, núi hùæn vêîn ngöìi
ba hoa vúái àaám àöng mua rùæn.
Taåi möåt cûãa haâng buán xaáo, töi gùåp ngûúâi vúå thûá hai caái cö gaây
yïëu nheäo nheâo cuãa hùæn. Cö àang vûâa ho, vûâa ngöìi nhöí löng võt, löng
ngan. Haâng chuåc con ngan vaâ võt àaä cùæt tiïët, nhuáng nûúác söi, nùçm
trong möåt chiïëc röí lúán.

- Naây, àöå naây chöìng cö ài àêu thïë? - Töi hoãi.
Cö gaái khöng traã lúâi. Töi laå luâng vaâ kiïn nhêîn hoãi laåi cö ta àïën
lêìn thûá ba cêu hoãi êëy. Cö gaái khoá nhoåc ngêíng mùåt lïn, neát mùåt xanh
xao, àöi mùæt trùæng daä nhû mùæt lúån luöåc, röìi cö cûúâi khò möåt tiïëng,
khuön mùåt nhùn nhuám thaãm thûúng:
- Öng hoãi "chöìng" töi êëy aâ? Caái thùçng têåp tïînh trúâi àaánh thaánh
vêåt êëy aâ? Múâi öng vaâo nhaâ àaá maâ tòm noá. Chöìng! Chöìng! Pûåt sò...
- Chuyïån thïë naâo vêåy cö?
- Trúâi àêët úi, àaä búã húi tai ra, khöng thúã àûúåc, coân àïën quêëy rêìy.
Öng coá mùæt khöng?
- Mùæt thò luác naâo töi cuäng coá, úã trïn mùåt töi àêy naây.
- Thïë öng thong manh aâ, maâ khöng thêëy tûâ giúâ àïën chiïìu töi
coân phaãi nhöí löng, möí loâng nhûäng ngêìn naây ngan võt, àïí cho baâ chuã
haâng coá thõt baán buán? Öng coá biïët thûúng ngûúâi khöng?
- Bêy giúâ thò töi biïët thûúng àêy - Noái xong, töi ruát úã tuái ra vaâ
giuái vaâo tay cö ta túâ giêëy hai àöìng.
Neát mùåt cö gaái dõu ài, àöi möi cuäng mêët veã cong cúán. Cö noái:
- Noá ài tuâ röìi. Giam úã Cöng an Hoaân Kiïëm êëy. Nïëu öng xoát noá
thò múâi öng vaâo àêëy maâ tiïëp tïë cho noá.
- Rêìy raâ nhó? Töåi gò vêåy?
- Nöíi caáu vúái khaách, röìi quùng rùæn vaâo mùåt khaách. Àïí cho mang
- baânh cùæn vaâo mùåt ngûúâi ta.
- Chïët! Chïët! Mang-baânh àöåc lùæm. Ngûúâi ta coá viïåc gò khöng?
- Öng ài maâ hoãi hoå.
- Thïë caác cö... caác cö... caác cö vúå cuãa chuá êëy, coá ài thùm hoãi chuá
êëy khöng?
- Caác cö naâo, vúå naâo? Caã töi nûäa phaãi khöng? - Cö ta nhòn töi, löå
veã giïîu cúåt, khinh bó, röìi cûúâi gioân möåt höìi.
- Öi... caái öng phoá caåo töåi nghiïåp naây, àuáng laâ "ngûúâi àúâi".
Chùèng coá àûáa naâo laâ chöìng, cuäng chùèng coá con naâo laâ vúå, aái tònh búâ höì
maâ, öng úi laâ öng úi. Nhên àêy, töi xin coá lúâi maách giuâm öng nheá. Töi
hoãi öng àaä nuöët hïët mêëy chuåc caái mêåt rùæn chûa?
- Chûa!
- Vò sao vêåy?
- Töi ngúâ ngúå coá caái gò khöng öín, nïn khöng nuöët.

- Öi, thïë thò öng úã hiïìn gùåp laânh àêëy.
- Thïë aâ?
- Chûá gò nûäa. Toaân laâ mêåt võt mêåt ngan caã àêëy thöi.
- Maâ thuã phaåm tiïëp tay cho hùæn laâ cö?
- Coân sao nûäa.
- Sao cö núä thïë?
- Àoái maâ, àûác öng úi.
- Möåt cùåp canh ty rêët àeåp àöi!
- Cuäng caãm ún öng coá lúâi khen. Thöi, töi traã lúâi öng vêåy cuäng boä
hai àöìng baåc cuãa öng röìi àêëy.
- Töi traã thïm hai àöìng nûäa. Cho töi hoãi thïm vaâi cêu.
Noái xong töi laåi ruát àûa cho cö hai àöìng nûäa, buång nghô "mêët toi
hai buöíi cöng taác cùæt toác cuãa mònh". Cö gaái giêåt lêëy túâ tiïìn giêëy, nheát
vöåi vaâo caái cooác-xï trûúác böå ngûåc leáp keåp, nhoeãn cûúâi:
- Öng muöën lêëy khêíu cung gò thò lêëy ài, quaâng lïn keão töëi.
- Chuá êëy baão quï úã Lïå Mêåt?
Laåi möåt caái cûúâi gioân khanh khaách cuãa cö gaái:
- Con àô meå caái thùçng bõp! Thûa vúái öng rùçng: Lïå Mêåt laâ quï
nhaâ töi aå. Töi vïì Lïå Mêåt lêëy rùæn, nhûäng con rùæn vûát ài, ngûúâi ta àaä boã
hïët nanh liïm, ruát hïët noåc àöåc êëy maâ, röìi baán laåi cho noá, noá àem baán
laåi cho caác ngûúâi àêëy. Coân quï noá êëy û? Coá quyã biïët. Öng coân hoãi gò
thïm nûäa khöng?
- Caãm ún cö. Àuã lùæm röìi. Leä ra töi phaãi traã cö böën chuåc múái
àuáng!
Laåi chûâng nûãa thaáng sau.
Möåt höm töi liïìu maång sang bïn huyïån Gia Lêm vaâo giûäa ban
ngaây. Töi noái liïìu maång vò höìi êëy maáy bay Myä bùæn phaá dûä döåi thaânh
phöë. Chùèng mêëy ai daám ài cêìu phao söng Höìng vaâo luác chñn mûúâi giúâ
saáng caã, trûâ möåt söë caán böå vaâ böå àöåi coá cöng chuyïån khêín cêëp. Cuäng
may khöng coá gò xaãy ra. Khoaãng saáu giúâ chiïìu thò töi vïì àïën nhaâ,
ngûúâi nhaäo nhûâ mïåt moãi.
Àùång Quên Chi ngöìi luâ luâ trïn chiïëc ghïë àaá úã ngoaâi dinh Trêën
Ba. Thêëy töi, hùæn àûáng lïn, reo to:
- Öi... Baác coá mong em khöng?
- Cuäng coá mong.

- Coân em thò nhúá baác quaá.
- Cûá cho laâ nhû vêåy ài! Chuá vui veã nhó! Maâ... xanh xao, buãng
beo thïë kia kòa!
- Chaã sao, baác aå. Em vïì Lïå Mêåt xêy lêëy ba gian nhaâ. Thò cuäng
phaãi lo cho coá chöî chui ruác chûá baác? Giaá maâ baác vïì chúi thùm cú ngúi
nhaâ cûãa cuãa em. Cûåc kyâ, baác aå!
- Toaân bùçng àaá?
- Em nhúâ àöí bï-töng thöi.
- Coá cûãa söí sùæt! Coá ngûúâi böìng suáng àûáng gaác. Cúm bûng têån
miïång, nûúác roát têån möìm, phaãi khöng?
Àùång Quên Chi troân mùæt, leâ lûúäi àûáng im. Töi baão hùæn theo töi
vaâo phoâng. Thuöëc laá! Traâ ! Rûúåu! Chuáng töi chuyïån troâ cuâng nhau
chûâng vaâi tiïëng àöìng höì. Àùång Quên Chi uïí oaãi ngaáp daâi, àûáng lïn
vûún vai:
- Baác cho em suy nghô àaä. Caãm ún baác àaä thûåc têm cho em
nhûäng lúâi vaâng ngoåc, baác àaä lo cho em hún caã meå àeã cuãa em. Nhûng
em khöng vïì Gia Lêm àêu. Em túãm caái àúâi cöng chûác lùæm.
- Sao vêåy?
- Têm tñnh em hoãng mêët röìi. Vaã laåi, ngûúâi ta noái: "Sêåp guå nhaâ
quï khöng bùçng ngöìi lï Haâ Nöåi...".
- Bêåy naâo. Bïn êëy laâ cú súã saãn xuêët lúán. Ngûúâi ta cuäng chùèng
thiïëu gò keã àaãm àûúng cöng viïåc. Chöî hoå quen thên vúái töi, hoå nïí
nhúâi múái nhêån chûá.
- Em chaán ngêëy röìi. Theo Phêåt chïët àoái, theo Quan chïët àoân.
Àem thên vïì vúái triïìu àònh. Haâng thêìn lú laáo phêån mònh ra sao?
Chùæc baác laåi cho rùçng em bõp, nïëu em noái trûúác àay em àaä tûâng laâ uãy
viïn vùn xaä cuãa möåt huyïån?
- Khöng, vïì àiïìu naây thò töi hoaân toaân tin.
- Vêåy maâ baác coân goâ em? Em hoãng mêët röìi, khöng laâm laåi àûúåc
àêu.
- Ngaây xûa cuäng coá luác töi nghô thïë.
- Thò ngaây nay baác cuäng vêîn laâ "tröën viïåc quan ài úã chuâa" àêëy
thöi.
- Töi khaác, chuá khaác. Chuá coân treã...

- Gêìn lûãa thò mùåt naâo cuäng raát nhû nhau. Maâ kyâ quaái thêåt, baác
biïët roä raâng em lûâa bõp baác tûâ àêìu àïën chên sao baác coân thûúng em?
- Töi cuäng àaä tûå hoãi mònh nhû vêåy.
- Thïë thò baác nhoåc loâng laâm gò?
- Quaã thûåc chuá àaä tïå baåc vúái töi quaá nhiïìu, chuá queâ aå. Coá àiïìu,
chuá àaä bùæt àûúåc töi laâm tuâ binh, kïí tûâ höm chuá noái vúái töi rùçng chuá
àoái. Tûâ beá àïën giúâ töi cuäng àaä àoái nhiïìu lêìn maâ àoái khuãng khiïëp êëy.
Chuá thò chùèng biïët gò vïì caái nùm êët Dêåu àêu.
- Àöëi vúái em, nhûäng chuyïån cöí tñch êëy chùèng coá yá nghôa gò! Vaâ
baác, em xin baác àûâng àem nhûäng giaáo lyá khö khan, vö höìn êëy ra maâ
raâng buöåc em. Trûúác hïët, em chùèng coá taâi caán gò àïí maâ àaáng tiïëc. Hai
laâ, coá taâi thûåc sûå cuäng chùèng coá ñch gò. Àúâi löån xöån lùæm, Baâng Thöëng
bõ töëng vïì huyïån Löi Dûúng, nïn Baâng Thöëng trúã thaânh thùçng naát
rûúåu, Têìn Cöëi àûúåc àùåt lïn ghïë tïí tûúáng, thò Têìn Cöëi coá dõp àïí tung
hoaânh... Ngaây mai, em laåi ài baán rùæn, baán mêåt rùæn.
- Nghôa laâ laåi bõp?
- Rùæn thûåc sûå sao goåi laâ bõp!
- Rùæn thêåt mêåt giaã. Caái söë mêåt ngan mêåt võt êëy, töi àaä neám
xuöëng höì cho noá... búi röìi.
Neát mùåt Àùång Quên Chi laånh bùng, khöng xêëu höí, khöng ên
hêån, cuäng khöng nhêng nhaáo vaâ cuäng khöng quyã quyïåt hún.
Töi khöng thuyïët phuåc tu tónh nöíi cho ngûúâi baán rùæn. Vïì sau,
hùæn ài àêu, töi khöng roä. Hùæn trúã nïn ngay thùèng hún, hay cong queo
hún, töi khöng biïët. Töi haâi loâng vïì mònh. Töi àaä laâm caái phêìn viïåc,
caái nghôa vuå trong phaåm vi coá thïí cuãa mònh. Àöi luác nghô túái Àùång
Quên Chi, töi cuäng húi buöìn buöìn. Nhûng biïët laâm sao àûúåc? Nhûäng
maãnh àúâi, trong àoá coá töi, cûá viïåc taãn ra, cûá viïåc tuå laåi, theo gioá, theo
baäo, cuöåc àúâi raâo raåt cuöën ài.

Ngûúâi chaáu trai hoå ngoaåi baác Ba Phi
Lï Vùn Thaão
Gùåp àûúåc anh, töi mûâng lùæm, ngûúâi chaáu baác Ba Phi êëy. Töi vöën
yïu mïën vuâng baán àaão Caâ Mau - miïìn àêët cuãa nhûäng khu rûâng àûúác,
rûâng mùæm baåt ngaân hoang sú nï àõa. Tûâ nhoã nghe nhiïìu chuyïån vïì
ghe ruâa, chiïëc taâu vuöng, coåp xay luáa, rùæn höí mêy nùçm vùæt qua söng,
ngaåc nhiïn vïì tñnh chêët huyïìn aão kyâ laå cuãa nhûäng cêu chuyïån êëy vaâ
caâng ngaåc nhiïn hún khi biïët baác Ba Phi, nhên vêåt töi tûúãng huyïìn
thoaåi coá tûâ xa xûa hoáa ra laâ ngûúâi cuâng thúâi vúái töi, söëng trong thúâi
chöëng Myä, ngûúâi kïí chuyïån taâi hoa cuäng laâ ngûúâi nöng dên gioãi, luáa
gaåo trong nhaâ luác naâo cuäng àêìy böì, nhiïìu baån vùn cuãa töi úã Caâ Mau
kïí laâ àaä tûâng söëng trong nhaâ baác, àûúåc baác cûu mang giuáp àúä.
Töi bùæt àêìu vúái nhûäng ngûúâi baån vùn êëy hoãi han sûu têìm, cho
àïën nùm 65 - 66 dõp may vïì cöng taác úã Sû àoaân 9 quên chuã lûåc miïìn
Àöng, úã möåt tiïíu àoaân ngûúâi miïìn Têy, nhûäng luác raãnh röîi nghe kïí
vö söë chuyïån baác Ba Phi vaâ nhiïìu chuyïån khaác, töi mùåc sûác ghi cheáp,
trúã thaânh ngûúâi sûu têìm möåt caách tûå nguyïån vaâ nghiïåp dû. Sau giaãi
phoáng, töi vïì ngay miïìn Têy hoãi han thïm nûäa, nùm naâo cuäng coá dõp
rong ruöíi tuêìn lïî, nûãa thaáng trïn söng Caái Lúán, Caái Beá, söng Öng
Àöëc, xuöi doâng söng Raåch Taâu ra vuâng choát muäi gùåp nhûäng ngûúâi giaâ
laäo hoãi chuyïån, laâm giaâu thïm kho taâng chuyïån kïí baác Ba Phi cuãa
mònh.

Vaâ röìi trong chuyïën gêìn àêy coá ngûúâi chó töi tòm àïën ngûúâi
chaáu êëy, nghô buång àêy laâ dõp töët nhûát, töi hoãi thïm nhûäng chuyïån
coân chûa biïët, caã nhûäng àiïìu riïng tû thêìm kñn töi nghô chó coá ngûúâi
trong gia àònh múái biïët àûúåc.
Chöî töi àïën khöng phaãi quï baác Ba Phi nhû töi àûúåc biïët qua
saách baáo, àuáng ra rêët xa, gêìn nhû àêìu naây àêìu kia cuãa tónh. Töi nghô
bao nhiïu nùm chiïën tranh, gia àònh lûu laåc laâ chuyïån thûúâng. Anh
chaáu traåc tuöíi töi, nghôa laâ àöå trung niïn, úã trong möåt chiïëc choâi canh
voá cheo leo bïn búâ söng, khöng thêëy coá vúå con gò caã, haâng xoám hai bïn
cuäng khöng.
Anh coá veã khöng vui khi töi àïën thùm, hùèn thûúâng bõ khaách
haám chuyïån quêëy rêìy nhû thïë; nhûng anhcuäng lõch sûå traã lúâi caác cêu
hoãi cuãa töi, noái roä anh laâ chaáu kïu baác Ba Phi bùçng baác, hoå xa bïn
ngoaåi, nhûng nhaâ úã gêìn bïn, àûúåc chñnh öng baác böìng trïn tay luác
múái sanh. Höìi àoá àang chiïën tranh, anh kïí thïm, giûäa khuya àûáa
chaáu trai chñnh laâ anh rúâi khoãi loâng meå khoác theát lïn cuäng laâ luác hai
chiïëc maáy bay saâ xuöëng truát bom, hai traái bom nöí bïn naây, bïn kia
cùn nhaâ, sau thaânh hai chiïëc ao nuöi caá, gia àònh söëng nhúâ vaâo àoá.
Töi tûúãng àang nghe chuyïån baác Ba Phi. Nhûng anh noái khöng,
anh khöng coá taâi bõa chuyïån nhû öng baác, cuäng khöng thñch, anh
àang kïí chuyïån thêåt vïì gia àònh mònh.
Àuáng ra anh khöng muöën kïí gò caã, anh úã àêy möåt mònh, khöng
muöën gùåp ai kïí chuyïån gò, söëng cuöåc àúâi khiïm töën bònh thûúâng nhû
moåi ngûúâi dên cêìn cuâ lam luä úã àêy. Töi nhòn quanh cùn choâi. Anh
söëng hêím hiu, àún cöi quaá. Cùn choâi nhoã xñu chó möåt caái liïëc mùæt laâ
hïët, chiïëc xuöìng dûúái bïën cuäng khöng coá. Mêëy böå quêìn aáo treo úã möåt
goác, goác kia loâ bïëp vung vaäi than cuãi. Röìi nhòn anh, coá veã suöët ngaây
anh ngöìi úã àoá, daáng co ro göëi chaåm tai trûúác mùåt chiïëc voá chöíng
ngûúåc. Hùçng ngaây anh noái chuyïån vúái ai, laâm gò vúái chiïëc voá chöíng
ngûúåc êëy? Töi xin löîi àaä quêëy rêìy anh vaâ cuäng xin anh caãm phiïìn cho
töi úã laåi vúái anh vaâi ngaây, lêu hún cuäng àûúåc, töi rêët cêìn nghe chuyïån
kïí baác Ba Phi, ngûúâi baác cuãa anh. Töi àaä sûu têìm àûúåc nhiïìu chuyïån

röìi nhûng chùæc coân nhiïìu chuyïån thêët laåc trong chiïën tranh, theo töi
àûúåc biïët baác Ba Phi kïí chuyïån caã àúâi, ngaây naâo cuäng kïí, khöng lyá gò
saách in chó àûúåc mêëy têåp moãng nhû vêåy.
Anh khöng noái gò, chó thúã daâi quay ra vúái chiïëc voá. Töi nghô anh
àöìng yá thu xïëp viïåc úã laåi.
Chùèng coá gò phaãi thu xïëp, cùn choâi nhoã xñu töëi traãi àïåm giùng
muâng nguã chung vúái nhau, ban ngaây cuâng ngöìi boá göëi bïn chiïëc voá
chöíng ngûúåc. Sau chuyïån hai löî bom anh khöng noái gò nûäa, traã lúâi
nhaát gûâng nhûäng cêu hoãi cuãa töi; töëi nguã nùçm chung, töi vûâa gúåi
chuyïån anh àaä cêët tiïëng ngaáy. Möåt ngûúâi chaáu khöng giöëng öng baác
chuát naâo, theo nhû töi hònh dung baác Ba Phi nùng nöí, hoaåt baát, suöët
ngaây rong ruöíi àêìu trïn xoám dûúái kïí chuyïån haâng xoám cûúâi rêìn rêìn
theo.
Vêåy laâ khöng coá chuyïån di truyïìn vïì taâi nùng vaâ tñnh nïët, töi
thêëy roä nhû thïë, vaâ khöng hiïíu sao töi thêëy húi buöìn.
Suöët mêëy ngaây khöng moi àûúåc chuyïån gò, töi nhúâ anh àûa ài
caác nhaâ khaác trong xoám, nïëu úã àêy coá xoám, may ra töi coá thïí hoãi han
thïm chuyïån gò. Anh bêët àùæc dô phaãi nhêëc mònh lïn khoãi chiïëc voá, hai
chuáng töi quaá giang ghe àïën nhaâ naây nhaâ kia.
Vaâo nhaâ, anh ngöìi im thin thñt mùåc töi vaâ chuã nhaâ noái chuyïån
vúái nhau.
Nhûng cuäng coá lêìn töi nghe àûúåc möåt chuyïån, àuáng ra laâ nûãa
chuyïån. Höm àoá chuáng töi vaâo möåt nhaâ anh coá veã quen thên, chuyïån
vaän àöi chuát röìi chuã nhaâ cûúâi noái vúái anh:
"Daåo raây con caá böëng muá coá hay àïën noái chuyïån vúái anh baån
mònh khöng haã anh chaáu baác Ba Phi?".
Töi ngaåc nhiïn:
"Caá biïët noái haã?".

Anh gaåt ngang, coá veã giêån:
"Caá khöng biïët noái, àûâng noái doác töi khöng thñch".
"Nhûng coá con caá hay àïën tòm anh vaâ anh noái chuyïån vúái noá,
àuáng khöng?" - chuã nhaâ vêîn cûúâi - "Con caá lúán bùçng ngûúâi lúán, xuöìng
ghe qua laåi nghe anh noái chuyïån vang vang vúái noá".
"Con caá khöng lúán bùçng ngûúâi lúán, àûâng noái doác" - anh noái -
"Chó bùçng àûáa con nñt thöi. Àoá laâ con caá vúå, con caá chöìng lúán hún möåt
chuát bõ mùæc lûúái chïët úã àoá höìi nùm ngoaái. Àoá laâ chöî võnh coá hang sêu
laâ nhaâ cuãa chuáng noá, töi chó laâ keã àïën sau. Con caá vúå nhúá thûúng con
caá chöìng lêín quêín úã àoá, thêëy töi ngöìi möåt mònh thónh thoaãng trûâng
lïn nhòn töi vêåy thöi".
"Nhûng anh noái gò vúái con caá? Ngûúâi ta nghe anh noái chuyïån vúái
noá, noá coá nghe anh noái àûúåc khöng?".
"Àuáng, töi coá noái chuyïån vúái con caá, coân noá nghe àûúåc hay
khöng laâm sao töi biïët àûúåc?" - anh noái chêåm raäi, ngêîm nghô tûâng lúâi
möåt - "Nhûng töi nghô loaâi vêåt cuäng nhû con ngûúâi àïìu coá trñ naäo,
khöng hiïíu nhiïìu cuäng hiïíu ñt, chó coá khöng noái àûúåc thöi, cho nïn töi
noái vúái noá: "Maây ài ài, chöìng maây bõ ngûúâi ta chùåt àêìu xeã thõt röìi, röìi
túái maây, túái nhûäng con caá khaác, ngûúâi ta seä bùæt hïët, taân saát hïët,
khöng coân töm caá, chim choác, muöng thuá úã xûá naây. Töi noái nhû vêåy
röìi noá lùån xuöëng, lêu lêu laåi trûâng lïn, chuyïån chó vêåy thöi, àûâng àùåt
àiïìu noái doác thïm töi khöng thñch".
Röìi anh kïu töi ra vïì àïí khöng noái gò nûäa.
Ngaây cuöëi cuâng trûúác khi ra ài, àïm nùçm vúái nhau anh coá veã aáy
naáy noái:
"Anh muöën hoãi töi chuyïån gò? Chuyïån kïí cuãa baác töi anh biïët
hïët röìi coân gò".
"Khöng biïët hïët àêu", töi noái.

"Töi coân biïët ñt hún anh" - ngûng möåt chuát röìi anh noái tiïëp -
"Thêåt tònh töi khöng thñch nhûäng chuyïån kïí cuãa baác töi, chuyïån thêåt
coân chûa noái hïët noái chuyïån doác laâm gò".
"Khöng phaãi chuyïån doác àêu".
Àuáng, chuyïån baác Ba Phi sao laâ chuyïån doác àûúåc. Àoá laâ chuyïån
cuãa àúâi söëng söng nûúác, muâa maâng thúâi tiïët, cuãa thúâi khai hoang gian
nan cûåc khöí. Nhûng töi khöng thïí tranh luêån vúái anh, vúái chñnh
ngûúâi chaáu ruöåt thõt cuãa baác Ba Phi êëy.
"Nhûng duâ thïë naâo töi vêîn khöng thñch" - anh laåi noái - "Vúái laåi
töi cuäng biïët ñt lùæm. Höìi àoá töi coân nhoã, baác töi laåi khöng mêëy khi coá úã
nhaâ, laâm ruöång giùng cêu chaâi lûúái àêìu tùæt mùåt töëi khöng hiïíu sao coá
thò giúâ ài àêìu trïn xoám dûúái kïí chuyïån choåc cûúâi caã xoám, ài trïn búâ
xuöìng ghe keáo theo rêìn rêìn chêåt caã söng. Baác töi goáp vui cho laâng
xoám nhûng cuäng gêy phiïìn haâ nhiïìu chuyïån lùæm".
"Phiïìn haâ chuyïån gò?".
"Thò chuyïån ghe xuöìng rêìn rêìn àoá vaâ nhiïìu chuyïån khaác nûäa.
Baác gaái töi rêìu lùæm. Baác töi kïí chuyïån naâo úã àêu cuäng noái: "Khöng
tin hoãi baác Ba gaái maây coi". Laâ muöën nõnh baác gaái töi. Nhûng baác gaái
töi úã àêu maâ hoãi? Maâ sao baác gaái töi phaãi dñnh túái nhûäng chuyïån àoá?".
"Baác Ba vui tñnh thïë thöi", töi noái.
"Thò vui... Nhûng vui àoá röìi buöìn àoá Baác töi kïí chuyïån vui khùæp
núi, töëi vïì nhaâ ngöìi thûâ ra, àïën giûäa khuya thò bêåt khoác...".
"Sao khoác?".
"Àang chiïën tranh maâ, bom àaån àêìy trúâi ngaây naâo cuäng coá nhaâ
chaáy ngûúâi chïët, vui veã caái gò! Cûúâi giúän bïn ngoaâi vêåy thöi, baác töi ài
nhiïìu thêëy nhiïìu caâng buöìn hún ngûúâi khaác. Nhûng baác töi chó khoác
trong àïm, saáng ra trúâi coân túâ múâ baác töi àaä tòm àïën möåt àaám thanh
niïn àang lúåp nhaâ choåc cho chuáng cûúâi laâm sûúân nhaâ rung lïn, chuã
nhaâ hoaãng súå la chûãi oãm toãi".

Anh thúã daâi, ngûng möåt luác röìi noái tiïëp:
"Thöi mai anh ài röìi, töi kïí chuyïån naây, chuyïån thêåt khöng
phaãi chuyïån doác. Nùm êëy baác töi àaä giaâ lùæm röìi, chiïën tranh leo
thang, bom B52 raãi thaãm, vuâng baán àaão Caâ Mau taâu bay Myä àêm
ngang doåc reä nûúác trùæng xoáa. Möåt daåo baác töi coá dõp vïì muäi àaão, ài
quanh vuâng baán àaão, xuöi söng Caái Lúán reä qua söng öng Trang vïì àêët
Muäi. Anh coá àïën söng öng Trang chûa?".
"Chûa".
"Con söng khöng lúán nhûng nûúác chaãy xiïët, luåc bònh tröi giùng
giùng quanh nùm núã böng tñm ngaát. Baác töi ài qua àoá nhòn caãnh taâu
bay Myä chaåy ngang doåc, nöí suáng vaâo caác xuöìng ghe, dên tònh hoaãng
súå, àaám lñnh Myä cûúâi reá khoaái chñ, baác töi khöng hoaãng súå, cuäng mùåc
cho àaám lñnh cûúâi reá. Baác töi suy nghô. Xin nhúá cho baác töi laâ ngûúâi
kïí chuyïån vui, cuäng laâ ngûúâi laâm ùn chùm chó, biïët tñnh toaán, coá àêìu
oác khoa hoåc, coi troång chuyïån àêët àai ruöång vûúân söng nûúác, cöng
viïåc laâm ùn cuãa baâ con.
Baác töi khöng chõu àûúåc caãnh taâu bay Myä phaá phaách laâng xoám
söng nûúác nhû vêåy. Phaãi nghô caách bùæt troái chuáng. Baác töi quan saát
con söng, ngùæm nhòn luåc bònh tröi, ài gùåp nhûäng ngûúâi du kñch. "Àún
giaãn thöi, chó cêìn nhúâ àaám luåc bònh kia", baác töi noái vúái nhûäng ngûúâi
du kñch nhû vêåy. Kïë hoaåch laâ nhû thïë naây: ngùn luåc bònh laåi thaânh
möåt chiïëc àêåp, möåt súåi dêy caáp giùng xeáo kïë àoá, thùçng taâu bay phoáng
voåt qua bõ súåi dêy caáp chùån laåi keáo tröi tuöåt vaâo möåt con kinh cuåt àaâo
sùén".
"Nhûng cuäng khöng àún giaãn, àaám du kñch khöng tin. Laâm sao
tin baác Ba Phi? Baác töi úã laåi àoá caã thaáng trúâi kiïn trò thuyïët phuåc, löi
àaám du kñch ra ngoaâi búâ dûâa sên luáa phên tñch giaãng giaãi, veä möåt sú
àöì lúán bùçng têëm àïåm chó roä chöî ngùn luåc bònh thaânh chiïëc àêåp nhû
thïë naâo, giùng súåi dêy caáp vúái àöå xeáo ra sao àïí keáo chiïëc taâu bay Myä
tröi tuöåt ài nhû caá chun vaâo öëng bûúng. Àaám du kñch tröë mùæt lùæng
nghe, ngaåc nhiïn vò veã nghiïm nghõ cuãa baác töi, cuöëi cuâng bõ veã

nghiïm nghõ êëy thuyïët phuåc. Luåc bònh àûúåc ngùn laåi thaânh chiïëc
àêåp, möåt súåi dêy caáp giùng xeáo kïë àoá nguåy trang kheáo leáo, con kinh
cuåt giêëu kñn trong àaám caânh laá, baác töi cuâng àaám du kñch ngaây àïm
rònh chúâ.
Vaâ röìi chuyïån àïën phaãi àïën, möåt buöíi saáng coá chiïëc taâu bay Myä
trúâ túái nhòn thêëy chiïëc àêåp luåc bònh daây kõt. Caái gò thïë naây? A, chó laâ
luåc bònh, thûá cêy coã beâo boåt! Haäy coi maáy moác Myä àêy! Chiïëc taâu bay
Myä luâi laåi lêëy trúán, cûúâi ha haã, röì maáy lêëy hïët töëc lûåc phoáng voåt qua
chiïëc àêåp möåt caách nheå tïnh. Vaâ cuäng nheå tïnh nhû thïë, chiïëc taâu
bay Myä àaáp xuöëng khöng biïët coá ma quó naâo nñu keáo cûá thïë tröi tuöåt
ài àêm sêìm vaâo trong möåt hang höëc lau sêåy daây bõt khöng thïí naâo
hiïíu àûúåc...".
"Baác töi bùæt àûúåc nùm baãy chiïëc taâu bay Myä bùçng caách nhû vêåy,
khöng töën möåt phaát suáng, dïî nhû àöí loåp bùæt caá, àaám lñnh Myä bõ bùæt
troái röìi ngêín ngú khöng hiïíu chuyïån gò àaä xaãy ra. Nhûng bùæt chuáng
dïî, thaã chuáng khöng dïî. Phaãi thaã chuáng nhû thïë naâo cho chuáng thêëy
mònh nhên tûâ cuäng khiïën chuáng hoaãng höìn kinh súå. Baác töi laåi nghô
ra möåt caách. Möåt buöíi saáng biïín lùång trúâi ïm, caã dên chuáng vuâng
duyïn haãi phña têy nhòn thêëy möåt chiïëc beâ àûúåc kïët laåi bùçng nùm baãy
chiïëc taâu bay Myä nöí maáy rò rò chaåy àêm thùèng ra Biïín Àöng vïì
hûúáng haåm àöåi Baãy, àaám lñnh Myä trïn beâ bõ troái thùèng àûáng sùæp
thaânh haâng khöng thiïëu thùçng naâo. Möåt caãnh tûúång chûa tûâng thêëy
bao giúâ, àaám lñnh Myä trïn haåm àöåi Baãy tröë mùæt nhòn: chûa coá trêån
naâo boån taâu bay Myä ra ài trúã vïì àuã söë nhû vêåy vúái àaám lñnh Myä bõ
troái thùèng àûáng thaânh haâng nhû vêåy".
"Àoá laâ cöng viïåc cuöëi cuâng cuãa baác töi, hoaân toaân thiïët thûåc,
nhû anh coá thïí hònh dung, chñnh xaác nhû möåt nhaâ khoa hoåc. Nùm
sau baác töi qua àúâi".
Thêåt laâ möåt chuyïån hay cuãa baác Ba Phi, töi vöåi cheáp laåi ngay,
hònh dung khöng chó cung cêëp cho vùn hoåc möåt tû liïåu quñ, caã àiïån
aãnh coá àûúåc nhûäng hònh aãnh hoaânh traáng àïí laâm phim: caãnh chiïëc
taâu bay Myä phoáng voåt qua chiïëc àêåp bùçng luåc bònh núã böng tñm ngaát,

caãnh chiïëc beâ kïët bùçng taâu bay Myä chaåy rò rò àêm thùèng ra ngoaâi
Biïín Àöng chöî haåm àöåi Baãy...
Nhûng trang ghi cheáp cuãa töi gùåp truåc trùåc nhoã: sau àoá coá dõp
vïì söng öng Trang, töi khöng thêëy coá dïì luåc bònh naâo caã, hoãi ra múái
biïët nûúác mùån laâm gò coá luåc bònh, vaâ luåc bònh tröi cuäng khöng khi naâo
tröí böng. Röìi hoãi thïm cuäng khöng nghe noái coá chuyïån bùæt taâu bay
Myä naâo úã àêy höìi chiïën tranh.
Vêåy laâ sao? Hay cuäng doâng maáu êëy, anh chaáu baác Ba Phi lêìm lò
naây taâi hoa bõa chuyïån vêîn àûúåc di truyïìn tûâ öng baác? Ngaây xûa baác
anh àaä bùæt coåp xay luáa, cho ghe chaåy bùçng ruâa, giúâ túái anh noái
chuyïån vúái caá, kïët beâ bùçng taâu bay Myä cho chaåy rò rò ra ngoaâi Biïín
Àöng?
Hay khöng phaãi chaáu? Hay têët caã àïìu coá doâng maáu êëy, vuâng
quï àêët röång ngûúâi thûa, cuöåc söëng quaånh hiu nhoåc nhùçn ai cuäng coá
chuát nùng khiïëu bõa chuyïån laâm vui cho mònh vaâ cho moåi ngûúâi...
Sinh thúâi baác Ba Phi cuäng vêåy thöi...

Con kiïën thúå
Buâi Xuên Vuä
- Boã tao ra... boã tao ra...
- Thaã tao xuöëng... thaã tao xuöëng ài... tao laåy chuáng maây, thaã tao
ra ài...
Mùåc cho tiïëng gaâo theát àïën raát cöí, khan húi. Mùåc kïå sûå giaäy
giuåa trong tuyïåt voång cuãa Toát, àöìng boån cuãa noá vêîn nhúãn nhú, bûúác
tûâng bûúác dûúái hoaâng hön. Chuáng laâm nhû chùèng coá möåt chuyïån gò
xaãy ra.
Taã nhû thïë thò húi oan cho caác baån beâ cuãa Toát. Vò thêåt ra, khi
phaãi laâm cöng taác taãi thûúng naây, nhûäng con kiïën khiïng Toát chùèng
vui thuá gò. Lyá do, chuáng khöng àiïëc, cuäng khöng àöåc aác. Noái caách
khaác, chuáng cuäng àau àúán vaâ biïët roä laâ àang àûa möåt àöìng baån cuãa
chuáng trïn àoaån àûúâng cuöëi cuâng trûúác khi noá àûúåc giaãi phoáng vaâ vaâo
nûúác... thiïn àaâng maâ gùåp Maác, Lï vaâ Höì nhên. Nghôa laâ, chuáng biïët
àoaån àûúâng cuöëi naây rêët àöîi tang thûúng, nhûng chuáng khöng tòm ra
àûúåc möåt löëi thoaát naâo khaác hún. Búãi nhû möåt thöng lïå, nay ngûúâi
mai ta. Hïî con kiïën naâo bõ thûúng thò nhûäng con kiïën khaác phaãi coá
nhiïåm vuå khiïng... baån vïì töí êëm àïí dûå trûä nhû möåt loaåi lûúng thûåc
cêìn thiïët cho caã àaân.
Trong khi àoá Toát, tïn con kiïën bõ thûúng nùång àang nùçm trïn
caáng vêîn tûâng chêåp reáo gaâo daäy duåa,nhûng khöng thïí naâo thoaát ra
khoãi caái goång kòm rùæn chùæc cuãa nhûäng keã coá nhiïåm khiïng noá vïì. Noá

caâng daäy, caâng thêëy baån beâ cuãa noá bûúác nhanh hún vaâ thúâi gian àûa
noá ài vaâo coäi chïët nhû ngùæn hùèn laåi. Cuöëi cuâng, noá nhû ngöå ra möåt
àiïìu: daãy cuäng chïët, kïu gaâo cuäng chïët, thïë taåi sao noá khöng nhùæm
mùæt laåi chúâ chïët coá phaãi búát àau àúán hún khöng? Tûå nghô thïë, noá liïìu
lônh nhùæm mùæt laåi àïí chúâ àûúåc chïët ïm aái. Nhûng khöën thay, khi vûâa
nhùæm mùæt laåi, noá laåi giêåt mònh trong hoaãng höët, kïu la lúán hún trûúác:
-Thaã tao xuöëng... Thaã tao xuöng ài... Tao van chuáng maây, haäy
thaã tao xuöëng ài...hu... hu...
Nhúá laåi luác ài kiïëm ùn saáng nay. Toát àaä nhanh chên cuâng vúái
hai ba, böën tay lûåc lûúäng khaác ài ra xa hún nhûäng bûúác àûúâng cuä.
Trúâi úi, may mùæn biïët bao. Ài chûa bao xa, noá àaä hoa àöi mùæt
khi nhòn thêëy àöëng àöì ùn lúán nhû ngoån nuái, àang toãa ra nhûäng muâi
võ thúm ngaát laâm chaãy caã nûúác chên rùng. Toát bûúác tûâ tûâ àïën chên
àöëng nuái àöì ùn. Noá lia súåi rêu àaánh húi qua laåi vaâi lêìn röìi gheá rùng,
nhêëm thûã. Noá sûãng xöët vò caái võ tuyïåt haão cuãa moán ùn laå maâ àúâi noá
chûa möåt lêìn àûúåc nhêëm nhaáp àïën. Mûâng quaá, noá leo lïn àöëng àöì ùn,
gùåm cho no caái muâi võ àùåc biïåt êëy.
Ùn xong, noá àûáng thùèng ngûúâi dêåy, àaão mùæt quanh möåt voâng àïí
tòm baån hûäu, sau àoá doäng daåc goåi vaâ àaánh ài nhûäng tñn hiïåu cho baån
beâ noá àïën àïí cuâng àûa thûác ùn vïì töí. Nghe hiïåu baáo, baån beâ noá goåi
nhau àïën. Têët caã àïìu kinh ngaåc vò nhûäng thûác ùn thúm, ngon. Chuáng
ùn cho no, röìi thay nhau ngùæt àöì ùn ra thaânh nhûäng phêìn nhoã vaâ
chia nhau coäng vïì töí. Thùçng Toát thêëy mònh coân khoeã, noá cuái ngûúâi
xuöëng, nêng böíng möåt phêìn ùn nùång gêëp hai lêìn noá àïí lïn vai. Noá
móm cûúâi, bònh thaãn lïn àûúâng trúã vïì vúái baån àöìng haânh.
Trïn àûúâng vïì, noá khöng hïì chïính maãng lo vui chúi, traái laåi
nhûäng bûúác chên rêët doân, rêët àïìu. Noá hy voång, moán quaâ noá mang vïì
seä àûúåc kiïën chuáa, kiïn öng, kiïn con vaâ moåi ngûúâi hûáng khúãi. Tûå
nghô thïë, noá hùng haái khöng thêëy mïåt nhoåc khi phaãi leo qua ghïình,
vûúåt qua suöëi.
Thaác vaâ ghïình trong àöi mùæt con kiïën Toát àêy khöng phaãi laâ
thaác ghïình cuãa loaâi ngûúâi thûúâng noái, nhûng chñnh laâ nhûäng chûúáng
ngai vêåt nhû laâ möåt coång raác, caái que hoùåc laâ caái laá nhoã chùæn ngang
trïn àûúâng ài cuãa noá. Vúái ngûúâi, dô nhiïn laâ khöng trúã ngaåi, nhûng
vúái thùçng Toát vúái möåt gaánh lûúng thûåc nùång hún thûúâng lïå úã trïn vai

thò phaãi àûúåc kïí laâ möåt vêët vaã thïm. Mùåc nhûäng gioåt möì höi chaãy nhïî
nhaäi trïn ngûúâi röìi nhoã thêëm xuöëng àêët, mùåc cho àöi caánh tay
choaâng qua vai öm baáu vêåt àaä raä rúâi, Toát vêîn hùng haái nhanh chên.
Nhòn thêëy Toát gaánh nùång, möåt vaâi con kiïën cuâng töí toan àïën gaánh àúä
möåt phêìn cho noá. Noá móm cûúâi caám ún, tûâ chöëi yá töët cuãa àöìng baån.
Tpt caám ún vò noá laâ möåt con kiïën thúå cêìn cuâ, siïng nùng vúái cöng viïåc
hún laâ muöën lêåp cöng. Tuy thïë laåi coá àûáa cûúâi thêìm vò nhûäng bûúác ài
bùæt àêìu nùång nïì cuãa thùçng Toát.
Caãnh rûâng vêîn thêm u trïn àêìu thùçng Toát, dùm ba khe nùæng
nhoã len qua taâng laá doåi xuöëng trïn àêët rûâng nhû nhûäng böng hoa laå
núã laâm àeåp thïm nhûäng löëi ài. Toát dûâng laåi, ngûãa mùåt nhòn àoaá hoa
nùæng vûúng trïn cao. Noá vûún caánh tay quyïåt vöåi nhûäng gioåt möì höi
nhuïî nhoaäi trïn ngûúâi vaâi lêìn röìi laåi lêìm luäi bûúác ài. Ài chûa àûúåc
bao lêu, àöi chên noá bùæt àêìu cuöìng vaâ mùæt thò hoa lïn. Luác àêìu noá
tûúãng bõ say nùæng, nhûng caâng luác nhûäng caái chên cuãa noá nhû cêët lïn
khöng nöíi. Noá muöën ngûâng laåi nghó ngúi, nhûng laåi súå thúâi gian cuãa
àûúâng chiïìu khöng coân laâ bao. Búãi leä, aánh nùæng kia àaä nhaåt maâu röìi,
vaâ noá rêët ngaåi boáng àïm seä àöí xuöëng rûâng sêu trong luác noá chûa vïì
àïën nhaâ.
Ài thïm möåt luác nûäa, noá nghe roä tiïëng thúã döëc cuãa chñnh mònh,
luác êëy, noá mong gùåp baån beâ chia seã gaánh nùång cho noá. Ruãi thay, têët
caã caác baån beâ cuãa noá àïìu tay saách naách mang, khöng möåt ai coá thïí
giuáp noá àûúåc. Kïët quaã, khi noá treâo lïn trïn möåt caái que chùæn àûúáng
vaâ gùæng sûác keáo gaánh haâng qua. Bêët ngúâ, caái que lùn ài theo cún gioá
nheå, lêåt noá ngaã uáp xuöëng. Caã caái que vaâ gaánh haâng nùång àeâ lïn trïn
mònh noá. Noá vöåi vaâng, höët hoaãng àaánh ài tñn hiïåu cêëp cûáu:
- Cûáu töi vúái, cûáu töi vúái, töi bõ teá nhaâo röìi.
Kïu xong noá lõm xuöëng bïn caânh cêy. Trong luác chêåp chúân nûãa
tónh nûãa mï, noá nghe nhû coá tiïëng cuãa àöìng boån cuãa noá rò raâo bïn tai.
Röìi coá caã tiïëng thùçng Kñp, thùçng Bo, laâ hai àûáa baån thên nhêët trong
cuöåc söëng cuãa noá àïën bïn hoãi noá:
- Maây ra laâm sao röìi haãToát?
- Giúâi úi! Tao àaä baão maây laâ àûâng coá cöë xaác quaá maâ. Bêy giúâ
maây bõ thûúng thò ai lo cho maây àêy? Kheáo maâ laåi vaâo buång nhûäng
thùçng kiïën cuå thöi.

Noá vûâa noái xong, laåi coá tiïëng thùçng Böå àêìy lo lùæng:
- Kheáo maâ noá khöng dêåy nöíi nûäa Kñp aå.
Chuáng noá chuyïån troâ vúái nhau möåt luác vêîn khöng nghe thùçng
Toát traã lúâi, thùçng Kñp muãi loâng thuát thñt bïn caái thên bêët àöång cuãa
Toát. Coá cún gño rûâng nöíi lïn thöíi bay gioåt nûúác mùæt noáng cuãa thùçng
Kñp rúát xuöëng trïn ngûúâi thùçng Toát. Thùçng Toát chúåt tónh laåi. Noá múã
mùæt ra vaâ nhêån ra nhûäng khuön mùåt thên quen àûáng chung quanh
noá. Noá ngú ngêín hoãi:
- Tao laâm sao thïë?
Hoãi xong noá toan gûúång ngûúâi, chöëng chên àûáng dêåy. Tuy
nhiïn, toaân thên noá bõ tï liïåt. Caái miïång noá haá ra vaâ nhû khöng thïí
tûå kheáp laåi àûúåc nûäa. Riïng àöi mùæt cuãa noá múâ hùèn ài, khöng nhòn roä
àûúåc ai laâ ai nûäa. Noá guåc àêìu xuöëng. Trong caái mú mú, tónh tónh êëy,
noá nhû biïët hoùåc nhúá ra àûúåc nhûäng viïåc laâm cuãa àaân kieán khi möåt
con bõ naån.
Trûúác tiïn luä kiïën goåi nhau àïën, chuáng àêíy cêy göî ra vaâ cûáu keã
bõ naån. Gùåp may, keã bõ naån seä àûáng dêåy vaâ chúâ cho höìi phuåc thò tûå
mònh ài vïì nhaâ dûúäng thûúng. Gùåp trûúâng húåp bêët khaã duång, noá nùçm
yâ ra àoá. Baån beâ xuám àïën, keã thò hoãi han , an uãi vaâi cêu röìi boã ài, keã
thò thuát thñt xoát thûúng cho àûáa baån vùæn söë. Búãi leä, theo luêåt sinh
töìn, chuáng nhû biïët trûúác chuyïån gò seä àïën vaâ àêy coá thïí laâ lêìn cuöëi
cuâng chuáng coân nhòn thêëy keã lêm naån. Sau cuöåc thùm viïëng ngùæn
nguãi êëy, chuáng nhêån lïånh vaâ chia phiïn nhau khiïng xaác keã lêm naån
vïì nhaâ. Khi vïì àïën töí, con kiïën bõ thûúng seä àûúåc àïí nùm riïng ra
möåt chöî goåi laâ núi dûúäng thûúng. Cún bïånh ngùåt ngheâo qua khöng
nöíi, noá seä biïën thaânh möåt moán ùn cuöëi cuâng cho àöìng loaåi.
Nhùæc àïën chuyïån naây, luä kiïën chûa bao giúâ quïn àûúåc cêu
chuyïån vïì thùçng Bñ, möåt trong nhûäng hung thêìn cuãa àaám kiïën thúå.
Thùçng naây rêët lûúâi laâm viïåc, noá luön tòm caách thoaái thaác cöng taác àïí
úã nhaâ loanh quanh thu doån phêìn hêåu sûå cho nhûäng con bõ naån. Möîi
khi nghe tin coá con kiïën thúå naâo lêm naån laâ Bñ hùng haái tònh nguyïån
ài coäng con kiïën bõ naån vïì töí.
Khi vïì àïën núi, chñnh Bñ laåi laâ möåt trong nhûäng àûáa àêìu tiïn
àïën róa caánh tay hay khuác chên cuãa con kiïën bõ naån cho noá chïët luön.
Sau àoá noá laâm cuöåc baáo caáo laâ thùçng noå con kia àaä chïët thêåt röìi. Noá

khêín khoaãn múâi cêëp chó huy àïën khaám xaác vaâ múã tiïåc. Dô nhiïn, thõt
kiïën coân noáng höíi rêët ngon, rêët khoaái khêíu. Theo àoá, nhûäng kiïën baác,
kiïën àaãng thêëy noá àûúåc viïåc thò khoaái chñ, nïn daânh riïng cöng taác
taãi thûúng cho thùçng Bñ daân dûång.
Nhùæc àïën Bñ laâ nhùæc àïën caã möåt àoaån hêån tònh sûã trong àúâi cuãa
luä kiïën. Thùçng Bñ àûúåc sinh ra trong trûúâng húåp naâo thò khöng möåt ai
hay biïët. Luä kiïën chó àûúåc nghe nhùæc vïì nhûäng huyïìn thoaåi chung
quanh thaâng Bñ do möåt söë tay chên cuãa thùçng Bñ tung ra thöi.
Chuáng noá kïí rùçng, ngaây thùçng Bñ ra àúâi coá nhiïìu àiïìm laå. Trûúác
hïët, mùåt trúâi ài vùæng, thay vaâo àoá laâ nhûäng àaám mêy che phuã caã
khöng gian röìi sêëm chúáp nöíi lïn, döng baäo àöí êåp xuöëng. Chùèng bao
lêu sau, nûúác tuön traâo vaâo trong caác hang öí cuãa luä kiïën, khiïën têët caã
moåi con kiïën àïíu hoaãng höët boã cuãa chaåy lêëy thên. Thùçng Bñ khöng
nhanh chên hún nhûäng keã khaác, traái laåi, noá chûa thïí tûå mònh chaåy
thoaát àûúåc. Möåt con kiïën gòa thûúng haåi thùçng Bñ coân non núát, coäng
noá trïn vai àïí treâo lïn cêy laánh naån. Ruãi thay, trêån mûa khöng phaãi
laâ àöi ba ngaây maâ laâ möåt trêån mûa dai, mûa daâi nhû khöng muöën
duát. Trúâi reát nhû cùæt. Sûác chõu àûång cuãa con kiïën gòa möîi ngaây möåt
yïëu. Tuy thïë, caánhtay vaâ thên hònh cuãa noá vêîn khöng ngûâng cùng ra
àïí che chúã cho con kiïën con laâ thùçng Bñ khoãi laånh, khoãi bõ rúi vaâo cún
giöng baäo.
Phêìn thùçng Bñ, khi àûúåc nùçm trong voâng tay yïu thûúng cuãa
con kiïën gòa, noá nhêët thúâi coá yá àõnh laâ seä ghi loâng taåc daå ún cûáu maång
cuãa con kiïën gòa cho àïën àúâi àúâi. Noá tûå baão: Söng coá thïí caån, nuái coá
thïí moân chûá têëm tònh cuãa noá vúái gaä kiïën gòa kia àúâi àúâi khöng bao giúâ
àöíi thay. Qua vaâi ngaây sau, nhûäng gõot nûúác mûa kia khöng laâm cho
buång thùçng Bñ no. Noá thêëy àoái, haâm rùng non nhoã nhùæn cuãa noá àõnh
gùåm lêëy chuát voã cêy cho àúä loâng. Kïët quãa, voã cêy cûáng hún noá dûå tñnh.
Hún thïë, khöng phaãi laâ lûúng thûåc cho noá. Noá múã mùæt ra, ngay trûúác
miïång noá laâ möåt caánh tay cuãa con kiïën gòa. Muâi thúm cuãa da thõt êëy
laâm noá caâng àoái thïm. Noá lay caánh tay êëy vaâ goåi:
- Baác Böåi úi, baác coân khoãe khöng?
Laå, thûúâng thò laäo gòa Böåi naây coá àöi tai rêët laâ thñnh, bêët cûá möåt
cûã àöång nhoã naâo bïn mònh laäo, laäo àïìu hay biïët. Nhûng vò leä gò, luác
naây goåi hoãi, öng ta khöng traã lúâi. Chùèng leä öng ta àaä chïët vó trúâi reát?

Tuyen tap truyen ngan vn hien dai 719

Tuyen tap truyen ngan vn hien dai 719

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (16)

Viewers also liked

Viewers also liked (18)

Similar to Tuyen tap truyen ngan vn hien dai 719

Similar to Tuyen tap truyen ngan vn hien dai 719 (20)

Tuyen tap truyen ngan vn hien dai 719