Manh dat lam nguoi nhieu ma 614

MAÃNH ÀÊËT LÙÆM NGÛÚÂI NHIÏÌU MA 1
http://ebooks.vdcmedia.com
MUÅC LUÅC
CHÛÚNG 1 ...........................................................................................................................3
CHÛÚNG 2 .........................................................................................................................19
CHÛÚNG 3 .........................................................................................................................33
CHÛÚNG 4 .........................................................................................................................43
CHÛÚNG 5 .........................................................................................................................52
CHÛÚNG 6 .........................................................................................................................74
CHÛÚNG 7 .........................................................................................................................91
CHÛÚNG 8 .........................................................................................................................96
CHÛÚNG 9 ....................................................................................................................... 108
CHÛÚNG 10 ..................................................................................................................... 128
CHÛÚNG 11 ..................................................................................................................... 134
CHÛÚNG 12 ..................................................................................................................... 139
CHÛÚNG 13 ..................................................................................................................... 155
CHÛÚNG 14 ..................................................................................................................... 161
CHÛÚNG 15 ..................................................................................................................... 166
CHÛÚNG 16 ..................................................................................................................... 173
CHÛÚNG 17 ..................................................................................................................... 182
CHÛÚNG 18 ..................................................................................................................... 190
CHÛÚNG 20 ..................................................................................................................... 210
CHÛÚNG 20 ..................................................................................................................... 225
CHÛÚNG 21 ..................................................................................................................... 229
CHÛÚNG 22 ..................................................................................................................... 232
CHÛÚNG 23 ..................................................................................................................... 249
CHÛÚNG 24 ..................................................................................................................... 253

Nguyïîn Khùæc Trûúâng 2
CHÛÚNG 25 ..................................................................................................................... 279
CHÛÚNG 26 ..................................................................................................................... 285

CHÛÚNG 1
Khöng deâ caái àoái giaáp haåt naây laåi coá àuã moáng vuöët nhaãy xöí
vaâo caã xoám Giïëng Chuâa, xoám vêîn quen àûáng àêìu vïì caái sang caái
giaâu toaân xaä. Núi àêy nïëu tñnh tûâ phña bùæc xuöëng, laâ àõa danh cuöëi
cuâng cuãa àêët trung du. Coá àuã söng ngoâi àöìi sim: ruöång luáa. Laâng
vêîn coân khung cöíng tiïn cöíng hêåu nhû hai uå suáng úã àêìu bùæc vaâ
àêìu nam. Nhûäng phiïën àêët nung maâu gan gaâ vûâa to vûâa daây öëp
khñt vaâo nhau, chùæc àïën àêåp khöng vúä. Con àûúâng chñnh giûäa laâng
daâi möåt cêy söë àûúåc laát bùçng gaåch vöì mua tûâ dûúái Hûúng Canh -
Vônh Phuác, maâ laát nghiïng, nïn bêy giúâ vêîn chùæc khûâ. Coá söë gaåch
laát àûúâng naây laâ búãi ngay xûa laâng coá lïå möîi àaám cûúái phaái nöåp
200 viïn. Trai laâng lêëy gaái laâng nöåp 200 thïë tûác laâ möi bïn coá möåt
trùm viïn thöi. Nhûng nïëu trai gaái laâng ài lêëy vúå chöìng úã àöìng àêët
khaác, thò gia àinh cûá cuäng phaãi chöìng àuã 200 viïn. Thïë múái biïët
ngay möåt laâng nhoã nhû caái mùæt muöîi, ngûúâi ta cuäng khöng khuyïën
khñch xuêët dûúng, khöng thñch múã cûãa ra ngoaâi! Laâng coân quy
àõnh nhûäng ngûúâi àöî àaåt tûâ tuá taâi trúã lïn àûúåc nhêån chûác tûâ lyá
trûúãng trúã lïn, vaâ caã thaânh phên naây nûäa, êëy laâ nhûäng cö theo
caách goåi nöm na laâ hoang thai cuäng phaãi nöåp 200 viïn gaåch vöì.
Thaânh thûã àûúâng laâng àûúåc laát bùçng nhûäng niïìm vui haånh phuác,
sûå kiïu haänh, chûác danh vaâ àûúåc laát bùçng caã nöîi khöí àau ï chïì cuãa
nhûäng maãnh àúâi.
Nïëu vñ caã xaä laâ caái baánh, laâ böng hoa, thò Giïëng Chuâa laâ caái
nhên àûúâng caái nhõ mêåt: nghôa laâ núi coá lïì thoái nhêët, caái sang vaâ
caã caái gaân cuãa Giïëng Chuâa cuäng laâ nhêët xaä, úã àêy liïn tuåc coá
nhûäng ngûúâi àöî àaåt vaâ nhûng ngûúâi coá àõa võ chûác sùæc, duâ chó laâ
chûác sùæc úã xaä, nhûng cuäng laåi thûúâng xuyïn coá möåt hai anh chaâng
chaây cöëi, àïën mûác duâ thúâi naâo thò nhûäng gaä xùæng caá naây cuäng nhû
söëng ngoaâi voâng phaáp luêåt! Tûâ lêu söë nhaâ ngoái úã àêy vêîn àûáng àêìu
toaân vuâng, maâ laåi chúi cêìu kyâ lúåp toaân ngoái ta, nhoã vaâ àïìu tùm tùæp
nhû vaãy röìng... Tröng rïu phong vaâ cöí kñnh.
ÊËy thïë maâ vöë naây cuäng àoái vaâng mùæt! Nhiïìu nhaâ nêëu chaáo
phaãi àöån thïm rau têåp taâng. Nhiïìu nhaâ luöåc chuöëi xanh chêëm
nuöëi. Àïën caã baâ Àöì Ngêët, ngûúâi vêîn quen ùn trùæng mùåc trún, phiïn

chúå naâo cuäng xaách laân mêy ài mua höm thò chên gioâ lúån ó, höm thò,
caá cheáp caã con coân giaäy àaânh àaåch.
Giúâ caån vöën, liïìn saáng chïë ra baánh maåt ngö, thûá ngö trûúác
àêy chó duâng chûn gaâ, àïí ùn trûâ bûäa. Coân öng Quaãn Ngû, ngûúâi
àûúåc caã laâng khen laâ chñ lúán gan to, nûúác laä maâ vaä nïn höì. Búãi
trong luác khöëi anh coá cuãa nhûng chó ru ruá baám vaáy vúå úã xoá nhaâ, thò
öng Quaãn vúái hai baân tay trùæng àaä tûâng chu du àïën nûãa voâng traái
àêët. Hïët Tên àaão, Tên-gia-ba, röìi moâ mêîm sang àïën caã àêët têy tûâ
thúâi coân boáng töëi.
Khi vïì öng àaä diïån oaách möåt böå àöì daå maâu àêët seát tûâ chên túái
àêìu.Quêìn daå, aáo daå àñnh cuác àöìng, muä daå troân nhû caái nöìi àöìng uáp
ngûúåc, laåi thïm àöi giaây sùng àaá, giûäa muâa àöng maâ cuäng tröng
bûác àïën phaát söët? Röìi laåi thïm böå rùng vaâng saáng choeá caã möìm!
Noái caái gò öng cuäng àöån thïm tiïëng Têy, lûúäi cûáng àaá ngûúåc lïn têån
maái ngoái, àïën quùng caã möìm miïång! Vaâ mùåc duâ öng vêîn úã vúái baâ
vúå yïëm trùæng, rùng àen moã quaå vaâ vêîn chùèng coá chûác sùæc, chùèng àöî
àaåt gò; nhûng öng Quaãn cuäng coá quaâ mûâng cuãa keã höìi hûúng laâ
biïëu laâng 200 viïn gaåch vöì Hûng Kyá, viïn naâo viïn êëy cûá vuöng
bùçn bùån nhû nhûäng caái göëi àêìu, chñn àoã lòm lòm. Khöëi ngûúâi coân ró
tai laâ öng coá cuãa chòm nûäa. Hoãi öng chó cûúâi tuãm tóm loe loeá aánh
vaâng! Böå daång roä laâ coi tiïìn baåc chùèng ra gò, haäi thïë!
Nhûng giúâ thò toeá loe ra. Àaám thanh niïn hay thoác maách vûâa
cûúâi suâng suåc, vûâa kïí laâ coá àïën gêìn thaáng nay böë con Quaãn Ngû
àoáng eûãa ùn chaáo caám, röìi laâm baánh àöì caách thuyã cho laå miïång,
nhûng nguyïn liïåu cuäng vêîn laâ caám. Vò laâ ngûúâi lõch sûå gheát kïu
rïn, nïn öng Quaãn khöng muöën ngûúâi khaác nhòn thêëy sûå khöën
cuâng cuãa mònh. Tûúãng kñn, nhûng öng quaân laåi húá khöng biïët caám
coá chêët kïët dñnh rêët cao, ùn maâ khöng àöån thïm rau laâ seä taáo boán
kõch liïåt. Vò thïë thùçng con uát gêìn mûúâi tuöíi cuãa öng àaä kïu la oai
oaái vò rùn àïën vaä möì höi höåt maâ vêîn khöng sao ài àûúåc? Baâ Quaán
àaä qui tiïn vaâi nùm nay, nïn cuöëi cuâng àñch thên öng Quaãn baão
thùçng cu öm vaâo göëc khïë, chöíng möng lïn àïí öng lêëy que... àaâo
- Coá thêåt khöng? Hay laåi chó maách queá, chuáng maây thò caái gò
cuäng nhùn nhúã cûúâi àûúåc.
Mêëy ngûúâi giaâ khöng tin, mùæng möåt thò anh chaâng úã caånh
nhaâ öng Quaãn liïìn vûâa taã tyã mó caái pha bi haâi kõch kia, vûâa laâm caã
àöång taác cuãa böë con öng Quaãn, khiïën mêëy öng giaâ cuäng cûúâi àïën
trú caã lúåi? Caái cûúâi luác àoái cuäng khöng ra tiïìng, laåi boáp boáp cho heáo

quùæt caã mùåt, tröng maâ nêîu ruöåt! Keo vêåt giaáp haåt naây seä vêìn cho
dên laâng àïën mï túi dêy!
Nhûäng nhaâ thûúâng xuyïn tuáng bêën thò lêy giúâ àûát bûäa hùèn.
Nöi niïu luác naâo cuäng haá miïång röîng, nhaän nhû àêu buåt!
Nhûng mùåt ngûúâi hao gêìy, nhúán nhaác húát haãi cûá tûúâng nhû
vöåi vaä ài àêu nhûng kyâ thûåc chùèng coá gò hïët, cûá ra vaâo quanh quên
vúái caái buång àoái eâo eâo! Àûúâng laâng àêìy raác rûúãi vaâ phên trêu phên
hoâ. Toaân nhùång xanh bay àûáng yïn taåi chöî nhû nhûäng caái dêëu
chêëm àen giûäa thinh khöng doåc löëi ài.
Nùæng àêìu haå àaä lïn möåt luác lêu maâ laâng xoám coân trïî naãi nhû
con gaâ gêåt. Gioá thöíi vu vú trïn nhûäng luâm tre vaâng xaác, caâng khiïën
nhûng ngoä laâng tröëng vùæng àïën ngêín ngú.
Trong chiïëc lïìu thuãng vaách nûáa úã ngaä ba àêìu laâng, nùæng
chiïëu qua lúáp coã tranh àaä aãi, thuãng löî röî. nùæng tûúái khùæp lïn chöî
laäo Quïình nùçm. Tren chiïëc voäng tre oåp eåp khöng muâng maân, laäo
Quïình nùçm duöîi daâi thaânh möåt àöëng. Laäo thò khöng súå muöîi ruöìi,
vò da laäo daây lùæm. Ngûúâi laäo to suâ sò, tñnh nïët ngú ngú ngaác ngaác
nhû ngöîng laåc àaân, ài àûáng cûá dïình daâng thöìn thöån. Böå nhúá vaâ trñ
khön cuãa laäo thò daåi nhû thïë naây: Vùæt chiïëc aáo, vùæt khùn mùåt lïn
vai, nhûng laåi loay hoay caã giúâ ài tòm khùn tòm aáo. Ngaây húåp taác
coân ùn nïn laâm ra, nïn tònh thûúng vaâ sûå ûu àaäi àaä vúái túái têët caã
nhûng hoaân caãnh khöën khoá; tûâ baâ giaâ cö quaã khöng chöìng khöng
con, böîng chöëc coá möåt lö chaáu chùæt, êëy laâ baâ àûúåc ra laâm úã nhaâ giûä
treã, núi àaä coá mêëy cö baão mêîu oáng aá tröng mïìm nhû buán, nhûng
àaám con traåi laåi goåi hoå laâ caác cö nuöi daåy höí!. Coân laäo Quïình hûäu
duäng vö mûu, chó quen laâm thuï laâm túá, thò ban chuã nhiïåm húåp
taác xaä cho Quïình àûúåc laâm chuã, maâ laâm chuã têåp thïí hùèn hoi. êëy laâ
laäo àûúåc àûa ra traåi trêu, chùn dùæt möåt têåp thïí 50 con trêu. Chiïìu
töëi laäo cûúäi con trêu möång to nhêët luâa caã àaân vïì. Àïëm baây trêu ài
trûúác coá 49 con, thïë laâ laäo hoaãng höët lïn. Luâa trêu vaâo chuöìng caã
con möång laäo cûúäi cuäng vaâo nöët, caâi toang xong, laäo chaåy böí ài tòm
con thûá 50! Àïën àïm ngûúâi úã traåi àöët àuöëc ài tòm laäo noái rùçng àuã
50 con trong chuöìng röìi. Laäo vïì àïëm thêëy àuã thêåt, nhûng trong
àêìu vêîn khöng hiïíu àûúåc con thûá nùm mûúi chui úã àêu ra!
Laäo Quïình ra àúâi nhû àïí hûáng chõu têët caã nhûäng sûå ngúâ
nghïåch khúâ khaåo cho dên Giïëng Chuâa. Àêët laâng naây nghe noái tûâ
khi khai thiïn lêåp àõa, thêìy àõa lyá àù baão laâ úã vaâo caái thïë coá vûúång

nhûng nghõch, cho nïn tûâ xûãa xûa àaä coá Cêu ca: Ai may àûúåc ngoåc
Giïëng Chuâa. ruãi ai nuái Buåt thaã buâa ma trïu
Vêåy thò tûâ thúâi coân chuâa vaâ coân chiïëc giïëng laâng to bùçng gian
nhaâ kï àaá ong trûúác cûãa tam quan àaä ai bùæt àûúåc ngoåc úã àêëy chûa?
Chõu! Vúái laåi duâ coá àûúåc thò ngûúâi ta cuäng óm ài thöi, chûá ai daåi gò
maâ khoe mònh vúá àûúåc cuãa! Bùçng múâi tröåm àïën nhaâ! Coân ma nuái
öng Buåt, vò quaã àöìi úã àêìu laâng coá daáng möåt öng buåt ngöìi, thò nghe
àöìn thêåt nhiïìu chuyïån. Nhûäng ngûúâi giaâ úã àêy kïí rùçng nuái öng
Buåt ngaây xûa rêåm um tuâm: nhûäng cêy cöåt àònh chêåt möåt voâng tay
öm laâ chùåt tûâ àêëy. Trong nuái coá höë, baáo, vûúån trùæng, trùn gioá, rùæn
àêìu vuöng coá maâo àoã chon choát nhû maâo gaâ, vaâ àùåc biïåt laâ nhiïìu
ma? Nhiïìu ngûúâi quaã quyïët mònh àaä gùåp ma nuái öng Buåt. Mêëy baâ
haâng xaáo hay ài chúå súám, baão coá lêìn àïën gêìn nuái öng Buåt thêëy möåt
ngûúâi àaân öng ài trûúác mònh chó chûâng mûúi bûúác chên daáng ài laåi
ve vêíy nhû àaân baâ tröng chêåm maâ khöng taâi naâo theo kõp. Goåi maäi
ngûúâi êëy múái quay laåi, thò thêëy mùåt trùæng nhû nùån bùçng phêën,
miïång böîng nhe ra cûúâi khanh khaách, cûúâi liïìn möåt húi khöng dûát,
húi phaã ra laånh toaát. Chúáp mùæt möåt caái, ngûúâi àaân öng biïën mêët.
Phiïn chúå êëy mêëy baâ haâng xaáo vöën àaânh hanh maâ thaânh ra luá lêîn
caã. Ngûúâi thò baán möåt laåi cên hai, ngûúâi thò giao gaåo maâ quïn
nhêån tiïìn, thêåt laâ àöí cuãa xuöëng söng. Ma trïu àêëy! Möåt öng ài
àaánh truám lûún thò baão luác sêím töëi, öng àang thaã truám úã àêìm dûúái
chên nuái, böîng nghe tiïëng ru con lú lûãng phña trïn àêìu rûâng;
ngûãng lïn thò thêëy choát voát trïn caânh si möåt ngûúâi àaân baâ toác xoaä
phuã kñn mùæt, tay öm caái boåc trùæng toaát vûâa nhuán caânh si rung tñt
nhû àûa vong, vûâa ru nó non nhû than nhû oaán. Höm sau öng ài
àöí truám, thêëy trong öëng toaân rùæn nûúác!
Ngaây êëy coá möåt chaâng trai tuöíi múái mûúâi baãy, nhûng lúán
phöíng phao nhû àaä thanh niïn. Mùåt muäi thö vuång thêåt thaâ. Böîng
möåt daåo cûá ùn cúm töëi xong laâ chuá chaâng biïën ài àêu chûâng giaä
xong möåt cöëi gaåo múái vïì. Hoãi, cu cêåu chó êåm ûâ con ài àaâng naây röìi
laãng ngay. Cha meå sinh nghi. Hay thùçng naây àaä tûå kiïëm àûúåc moán
naâo? Troâ àúâi trai tú múái lúán thò khöng say gò bùçng say gaái. Chó coá
gaái thò chuá maây múái chùm lónh nhû thïë. Möåt töëi, khi cêåu vûâa ài,
öng böë liïìn lùèng lùång baám theo, thò thêëy chuá xùm xùm ài tùæt qua
caánh àöìng. Túái göëc gai àêìu nuái öng Buåt, böîng möåt tiïëng hoãi rêët
thanh, nhû reo tûâ trong nhûng chuâm rïî ruâm roaâ nhû möåt caái ö
dûúái göëc si giaâ. Röìi tiïëng möåt ngûúâi con gaái thò thêìm, khöng roä cö aã
noái gò, cûá dêëp da dêëp dñnh ra àiïìu vui lùæm. Phña sau öng böë neán

cûúâi, àaä baão maâ! Cûá tûúãng cêåu caã khuâ khúâ, thïë maâ khaá? Con hún
cha laâ nhaâ coá phuác! Nhûng con beá naâo maâ tiïëng chua chua nghe laå
thïë nhó? Öng böë coân àang duâng dùçng nûãa muöën toâ moâ nghe
chuyïån, nûãa muöën boã vïì, thò àöi tònh nhên dòu nhau tûâ trong göëc
si ài ra. Vaâ, tûác thò möåt àaân àom àoám böîng tûâ àêu tuáa dêåy con naâo
con êëy to khaác thûúâng. Chuáng cuâng chúáp caánh möåt luác, khiïën caã
khoaãng khöng saáng rûåc lïn nhû thùæp àeân. Trong quêìng saáng quaái
àaãn àoá, öng böë àaä nhòn thêëy möåt ngûúâi con gaái trùæng löm löëp tûâ
chên túái àêìu. Toác rêët daâi, buöng xoaä, khiïën khuön mùåt lêëp vaâo
trong múâ aão khöng sao nhòn roä àûúåc. Chên ài nheå nhû lûúát. Öng böë
chúáp mùæt, àõnh thêìn àïí nhòn cho roä, thò thêëy ngûúâi con gaái kia chó
laâ möåt caái boáng trùæng, möåt hònh ngûúâi chûá khöng phaãi ngûúâi. Caái
hònh ngûúâi êëy ài tûåa vaâo vai con trai öng. Àang chêåp chúân úã bïn
traái, chúáp mùæt möåt caái, laåi thêëy caái boáng ài bïn phaãi cêåu caã, vaâ rêët
nhanh àaä hiïån roä òö löå möåt ngûúâi àaân baâ àeåp nhû tiïn sa. Cêåu caã
bûúác thêåp thoãm nhû möåt ngûúâi mï, mùåt muäi cuäng hoaân toaân nhû
ngûúâi trong möång. Bêìy àom àoám cûá chao lûúån theo hai boáng ngûúâi.
Öng böë àûáng vuâng dêåy, theát lïn: Ma!, thò möåt tiïëng kïu cuäng vúä ra,
nghe sùæc laånh nhû àêåp möåt caái bònh sûá. Trúâi àêët töëi sêìm laåi. Öng
böë laão àaão, röìi ngûúâi cûá mï thiïëp ài.
Röìi böë con öng vïì àûúåc túái nhaâ bùçng caách naâo? Öng khöng
sao hiïíu nöi. Vò khi tónh dêåy öng àaä thêëy mònh nùçm úã giûäa nhaâ,
xung quanh àeân nïën hûúng khoái nghi nguát. Öng thêìy cuáng mùåc aáo
àoã, àöåi muä giêëy, vûâa goä chêåp cheng, miïång vûâa àoåc lêìm rêìm. tay
cêìm roi dêu, àoá laâ roi trõ taâ cuãa thêìy cuáng, quêët vun vuát vaâo khöng
khñ. Höm sau öng dûát cún, khoãi. Coân cêåu caã thò vêîn li bò. Àang
nùçm thiïm thiïëp, cêåu böîng vuâng dêåy, tay àûa lïn búái toác, kiïíu búái
toác cuãa àaân baâ, röìi khoác nhû mûa nhû gioá. Vûâa khoác vûâa kïí lïí ai
oaán, rùçng ngûúâi ta cûúáp chöìng cuãa töi, àêìy àoaå töi úã göëc si sûúng
gioá möåt thên möåt mònh. Àang lêm li sûúát mûúát, laåi böîng ruá lïn
cûúâi sùçng sùåc, tiïëng cûá laãnh voát lïn, sùæc nhû lûúái dao caåo vaâo tinh
nûáa! Cûúâi àïën àêu hai baân tay cûá cheáo vaâo nhau àen àeát àïën àêëy.
Rêìm rô möåt höìi, röìi cêåu böîng ngaä kïình ra, mùåt quay vaâo tûúâng, lõm
phùæc nhû tùæt thúã!
Thêìy phaãi cuáng liïn tiïëp ba àïm baãy ngaây àïí xin laåi höìn vña
cho cêåu caã. Ngaây cuöëi cuâng phaãi thûãa möåt hònh nhên cao lúán bùçng
àuáng cêåu caã, sùæp möåt cöî xöi vaâ möåt con gaâ tröëng chûa àaåp maái.
Buöíi töëi mang ra göëc si taå. Hònh nhên thò hoaá vaâng coân mêm coá thò
àïí laåi. Khi ra vïì thêìy cuáng coân àoáng möåt caái buâa àûång trong öëng

nûáa xuöëng àêët, tûác laâ yïím àïì ma mêët àûúâng theo. Àïm êëy ngûúâi ta
nghe thêëy tiïëng khoác tó tï trong nhûäng chuâm rïî si. Saáng ra nhòn cöî
xöi con gaâ vêîn coân nguyïn, nhûng nhúát nhaát coá muâi tanh. Xöi gaâ
maâ laåi tinh ma vaây àêëy! Coân àom àoám thò chïët daây quanh göëc si
nhû möåt sûå tuêîn tiïët, vun àûúåc möåt àöëng con naâo con nêëy to bùçng
àêìu àuäa.
Cêåu caã öëm möåt trêån thêåp tûã nhêët sinh röìi khoãi. Nhûng tûâ
àêëy cêåu cûá ngú ngú ngêín ngêín, luác nhúá luác quïn. Hoãi àêu cuäng
khöng àûúåc vúå. Caã nhûäng cö sûát möi löìi röën cuäng khöng daám lêëy,
vò súå ma vêîn aám trong ngûúâi cêåu. Öng böë nghe coá ngûúâi xui: suöët
muâa heâ nùm êëy cûá ài rònh àïí bùæt con chim cuöëc thêët tònh. Hoå baão
coá nhûäng con chim cuöëc bõ ngûúâi ta àaánh bêîy mêët baån tònh, buöìn,
noá khöng ùn khöng uöëng, tòm möåt chöî khuêët loái àûáng kïu xaâ xaä
cho àïën chïët. Cêu noái ra raã nhû cuöëc kïu chñnh laâ chó nhûäng con
cuöëc àún cöi naây. Maâ thêåt kyâ laå, bao giúâ noá cuäng àûáng möåt caânh
nhoá àïí nhûäng ngoán chên quùæp chùåt vaâo cêy. Khi hïët húi chïët, noá
löån àêìu trúã xuöëng, treo luãng lùèng. Múái hay giöëng sinh vêåt naâo àaä
daám chïët vò tònh cuäng àïìu choån möåt tû thïë hiïn ngang àïën ruâng
rúån! Cuäng nhû úã söng nûúác coá nhûäng con caá sêëu bõ leã àöi, noá àaä tòm
núi coá caânh cêy moåc laâ ra mùåt nûúác, röìi nhaãy ngûúåc tûâ dûúái nûúác
lïn, taáp àuöi ngoùæc cûáng vaâo caânh cêy. Cûá thïë noá treo mònh thùèng
àûáng nhû möåt dêëu chêëm than giûäa trúâi vaâ nûúác cho àïën chïët!
Nhûng trûúâng húåp naây hiïëm lùæm, vò caá sêëu laâ giöëng tham ùn - Àaä
xêëu laåi coân tham! Maâ phaâm giöëng gò cuäng vêåy, àaä tham ùn thò hay
súå chïët!
Laåi noái nhûäng con cuöëc chïët vò tònh. Ngûúâi ta baão xûúng cuãa
noá laâm buâa yïu rêët nghiïåm. Àöët lïn thaânh than, nhuáng möåt tñ vaâo
nûúác cho àöëi tûúång uöëng, thïë laâ cûá theo khöng? Öng böë quyïët cûáu
vúát caái cung thï cho cêåu caã bùçng con àûúâng buâa mï thuöëc luá naây.
Töëi naâo öng cuäng lêìn moâ ài nghe cuöëc kïu. mùåt muäi nhúán nhaác
nhû ngûúâi àaä hoaá dúã! Thïë röìi chûa tòm thêëy con cuöëc tûã vò tònh thò
chñnh öng àaä tûã! Öng chïët nheå nhû àuâa! Àïm nùçm nguã thïë röìi öng
khöng dêåy nûäa! Tûâ àêëy gia caãnh sa suát nhanh. Cêåu caã duâng caái
sûác cú bùæp cuãa mònh ài laâm thuï laâm mûúán kiïëm ùn. Laâm nhû
trêu nhûng chùèng biïët maâ caã voâi vônh, vò thïë ai coá viïåc gò cuäng
mûúán cêåu, vaâ ai cuäng coá quyïìn àuâa búän cêåu. Ngay caã caái tïn
Quyânh àeåp àeä cuãa cêåu ngûúâi ta cuäng biïën baáo ài thaânh Quïình -
Cêåu Quïình, anh Quïình vaâ bêy giúâ xïë boáng laâ laäo Quïình.

Coá thêåt tiïíu sûã laäo Quïình nhû thïë khöng? Hay chó laâ giai
thoaåi ngûúâi ta dûång lïn àïí tùng phêìn linh thiïng cho nuái öng Buåt?
Nhûng àêëy laâ nuái öng Buåt ngaây xûa. chûá bêy giúâ nuái öng Buåt àaä bõ
phaåt truåi lêëy göî laâm cuãi, bõ àaâo búái àïí tòm àaá ong, lêëy àêët seát nung
gaåch, thò khöng ai coân gùåp ma quyã àêu nûäa. Thúâi buöíi taáo túån àïën
ma quyã gioåi taâng hònh cuäng hïët chöî truá. Thïë thò ma quyã ài àêu?
Hay ma quyã àaä bõ ngûúâi trêìn cùæt höå khêíu? Mêëy anh trúån traåo àaä
cûúâi cûúâi möåt caách laáu caá hoãi öng thêìy cuáng maâ úã àêy vêîn goåi laâ cö
thöëng Biïåu nhû vêåy. Biïëu laâ tïn cuáng cúm, coân cö thöëng laâ möåt tûâ
chung àïí chó nhûäng ngûúâi laâm nghïì cuáng baái. Múái hay nghïì
nghiïåp naâo cuäng coá tûúáng maåo riïng cuãa noá. Àaä laâ thêìy cuáng, thêìy
mo, thò caái cêìn àêìu tiïn laâ phaãi coá daáng àöìng cö boáng cêåu. Ài àûáng
eäo úåt, noái gioång kim rêu ria chaã coá vaâ caái ùn caái uöëng cuäng nhû àaân
baâ con gaái hún laâ giöëng àaám maây rêu. Nghôa laâ cö thöëng Biïåu möîi
bûäa chó uöëng möåt cheán rûúåu, súå úát súå toãi, ûa cuãa chua hún laâ ûa
cay ûa chaát. Nùm nay àaä gêìn chñn mûúi tuöíi, non möåt thïë kyã àaä ài
qua caái daáng maãnh mai cuãa cö. Vúái böå mùåt nhoån nhû mùåt chim,
nûúác da mai maái, caã meáp caã cêìm nhùén thñn khöng möåt súåi rêu, nïn
nhòn cö khöng thïí naâo àoaán àûúåc tuöíi. Rùng cö cuäng nhoã nhû rùng
phuå nûä, vaâ vêîn chùæc. ùn trêìu thuöëc cûá àen nhûác, möi cùæn chó. Cö ài
thoäng thaâ thoäng thûúåt, nhûng cö cuäng coá con àaân chaáu àöëng hùèn
hoi. Thò ra cö vûâa gioãi viïåc êm vûâa taâi viïåc dûúng! Nghe mêëy anh
chaâng mùåt suâi trûáng caá, vûâa cûúâi nham nhúã, vûâa hoãi vïì ma nuái öng
Buåt bõ ngûúâi trêìn cùæt höå khêíu. Cö thöëng Biïåu àaä giûúng cùåp mùæt
baåc phïëch, tröng chó rùåt loâng trùæng, tûúãng nhû mùæt cö àang toaã ra
möåt laân sûúng khoái, vaâ cö àaä noái vúái caái gioång thanh thaãnh thïë
naây:
- Àûâng tûúãng àêët naây àaä hïët ma. Ma coân àang àeã sinh àöi
sinh ba nûäa cú àêëy! Caác võ coá nhúá höm trûúác húåp taác hoåp àïí àoâi
chia ruöång khoaán khöng? Cûá nhû cuöåc choåi gaâ, choåi trêu ngaây xûa!
Chaã ai chõu nhaã miïëng naâo. Caã laâng coá möîi xûá Àöìng Chuâa laâ
thûúång àùèng àiïìn, thò tûâ öng caán böå àïën baâ xaä viïn, ai cuäng muöën
vú giêåt vïì mònh. Coá àúâi thuúã naâo anh em ruöåt cuäng caäi nhau, tranh
nhau àêët hûúng hoaã ngay úã àêëy. Vúå chöìng öng Tyá Hoãi múái kinh, boã
nhau möîi ngûúâi möåt niïu, húåp taác giao ruöång, ai cuäng tranh thûãa
töët. Vúå chöìng thaách nhau giûäa laâng: maây maâ laâm öng phaá. Mêëy laâ
àoâi ruöång cuä khöng àûúåc thò buâ lu buâ loa lïn, cûá nhao nhao nhû
chaâo maâo ùn dom! Xûa nay ngûúâi ta chó súå ngûúâi chïët chûá ai súå
ngûúâi söëng? Coá àuáng khöng húã? Chó súå ma chûá ai súå ngûúâi. coá phaãi
khöng húã? Thïë maâ höm êëy töi ài nhêån ruöång höå con chaáu, thêëy höët

quaá Nhòn chaã thêëy ngûúâi àêu, toaân ma. Nhûäng thên ngûúâi söëng
ngöìi àêëy maâ maâ cêëm coân nhêån ra ai nûäa.
Caâng nhòn caâng thêëy àuáng laâ nhûäng uå möëi, nhûäng bao bò
dûång ngûúåc, caái cao caái thêëp löë nhòn àêy nhaâ! Nhûäng con ma tham,
ma aác tûâ àêëy chui ra, con naâo cuâng laânh chanh laânh choái möìm
nùm miïång mûúâi, chaã coân buâa àêu maâ yïím cho xuïí! Àêëy, caác ngûúâi
àûâng coá vöåi tñ toeá, ma noá vêîn nguã gaâ nguã gêåt ngay trong loâng caác
ngûúâi!
Laäo Quïình böîng thûác giêëc. Caái àoái thuác laäo dêåy, laäo duåi cùåp
mùæt àúâ àêîn, doãng böå tai to nhûng mong dñnh: moãng àïën àöå nhòn
thêëu qua àûúåc. Nhûäng ngûúâi sñnh xem tûúáng baão caái tai thoã êëy duâ
coá cùæm vaâo caái àêìu con caáo thò cuäng vêîn laâ àöì boã, vêîn tûá thúâi kiïët
xaác. Laäo lùæng nghe. Àuáng laâ coá tiïëng tröëng phaát dêîn tûâ trong laâng.
Anh naâo laåi chïët àêy! giûäa luác naây khöng biïët chïët no hay chïët àoái.
Suöët hai ngaây nay laäo chó àöåc nùæm ngö, rang lïn nhai, röìi uöëng
thêåt nhiïìu nûúác vaâo maâ vêîn khöng lêëp àûúåc caái khoaãng tröëng quaá
lúán trong buång laäo, vò sûác ùn cuãa laäo noái nhû ngûúâi aác khêíu laâ nhû
huâm àöí àoá!
Laäo quay sang khe húã cuãa phïn liïëp, nhòn vïì phña khu nhaâ
uyã ban xaä. Caã möåt daäy nhaâ ngoái bïn êëy cûãa àoáng im óm nhû möìm
thùçng cêm! Coá àïën hún tuêìn nay caác öng bïn êëy khöng àaánh cheán,
khiïën laäo mêët chöî dûåa! Àaä hún nùm nay laäo söëng dûåa vaâo nhûäng
bûäa rûúåu kia. Àïìu àùån tuêìn naâo cuäng vaâi ba cuöåc. Khöng uyã ban
thi Àaãng uyã, röìi ban quaãn lyá húåp taác xaä, röìi caác àoaân thïí. Höåi hoåp
lu buâ Caác öng êëy caâng höåi hoåp nhiïìu thò laäo Quïình caâng thñch! Vò
àöång hoåp laâ àöång thúát. Caái meåo êëy laâ cuãa tay Taám leá thúå caåo, chuã
caái quaán naây. Ngûúâi ta goåi laâ Taám leá vò mùæt hùæn hiïëng lïåch ài nhû
xe sang vaânh, nhòn cûá xiïn xiïn. Coá lêìn àaánh keáo Taám àaä xiïn caã
möåt maãng da àêìu cuãa khaách. Suöët ngaây àûúåc sûãa gaáy vñt àêìu thiïn
haå: maâ Taám vêîn khöng àuã vùæt muäi àuát miïång.
Ngûúâi àaä nhû con haåc thúâ, laåi möåt vúå böën con, quanh nùm
hïët giêåt taåm laåi vay noáng. Vò núå húåp taác xaä nhiïìu quaá, vúå chöìng
Taám laåi phaãi xung phong ài kinh tïë múái trïn huyïån miïìn nuái àïí
dûúåc xñ xoaá ( úã àêy coá lïå thïë ). Trûúác höm ài, àïën uyã ban lêëy giêëy.
Vûâa ra àïën àêy thò Taám leá gùåp laäo Quïình ài àaâo ao thuï. Taám liïìn
keáo Quïình vaâo caái lïìu naây, ruát trong tuái ra moát cuát cöí ruåt, chuyïìn
tay nhau tu. Àang luác àoái, rûúåu dêîn nhanh nhû àiïån. Àïën khi döëc
ngûúåc caái cuát, thò caã höåi cuâng lêng lêng tûâ àêìu àïën têån gan baân
chên. Taám liïìn baá vai Quïình, àöi chên coâ hûúng vúái caái àêìu göëi cuã

laåc nhuán nhaãy, caái gioång kim eo eáo àûúåc tùæm rûúåu àaä thaânh nghïì
ngaâ: Anh Quïình rùçng naây anh Quïình úi, ngöìi nghe ta noái caách ùn
chúi.
Tûúãng say nhûng hùæn xui khön àaáo àïí. úã ngûúâi nghiïån, rûúåu
laâ möåt thûá àöång cú, phaát àöång àûúåc caã sûác lûåc vaâ trñ tuïå. Taám baão
Quïình boã phûát caái tuáp lïìu úã trong xoám. Nùçm caånh nhaâ ngûúâi em
laâ laäo Quaâng khöng nhûäng chiïëm hïët caái khön caái ngoan, maâ coân
chiïëm hïët caã ao caã vûúân, chó xñ laåi cho Quïình möåt goác úám nùæng ven
veãn chûâng dùm caái nong. Vúå chöìng Quaâng trûúác cuäng tuáng, boác
ngùæn cùæn daâi, nhûng dùm baãy nùm nay, kïí tûâ ngaây Quaâng àûúåc
giûä chên quyä tñn duång cuãa húåp taác xaä thò àaä nhêëm khaá dêìn lïn.
Nhûng coá khaá mêëy thò vúå chöìng Quaâng vêîn tham vaâ kiïåt, chó khi
naâo coá nhûäng viïåc thöí möåc nùång nhoåc thò vúå chöìng Quaâng múái nhúá
àïën öng anh Quïình. Vêåy thò ra àêy, caånh mùåt àûúâng naây ai coá
cöng coá viïåc àïën nhúâ cuäng tiïån. Taám leá tùång laåi caã chiïëc choäng tre
vaâ chiïëc ghïë böë, duång cuå giuáp Taám caåo rêu ngoaáy tai cho thiïn haå
àïí kiïëm gaåo. Nhûng àiïìu quan troång laâ tûâ àêy nhòn xeáo sang nhaâ
uyã ban roä möìn möåt. Hïî bïn êëy àöång àuäa àöång baát laâ àêy biïët ngay.
Muöën ùn thò lùn vaâo bïëp. Maâ coá lùn vaâo thò cuäng laâ ùn cuãa dên cuãa
xaä chûá chùèng phaãi cuãa mêëy öng. Nhûng dêîu vêåy - Taám dùån Quïình
cuäng phaãi biïët phêån. Thêëy àöång thúát laâ ài cöíng sau, vaâo nhaâ dûúái.
Thò ài àûúâng naâo maâ túái àûúåc mêm chaã töët! Caái cöíng sau êëy, caái
bïëp êëy nhiïìu phen àaä cûáu Taám nhûäng baân thua tröng thêëy! Giúâ
laäo Quïình tiïëp thu caái võ trñ lúåi haåi naây, àuáng laâ laäo boáng àûúåc
nhiïìu bûäa nhúân möi. Coá höm laåi thuã àûúåc caã lûng chai rûúåu vïì
uöëng ngêm nga suöët àïm. Thïë maâ àaä hún tuêìn nay khöng thêëy
bïn êëy hoåp haânh gò! Hay hoå laåi keáo nhau ra quaán baâ Lúåi beáo coá caái
möng löìng baân úã trïn chúå kia. Quaán êëy trûúác chó baán thuöëc, baán
nûúác nhi nhùçng. Múái àêy àöíi sang quaán ùn. Trûúác cûãa treo luãng
lùèng chên gioâ vaâ nhûäng con gaâ luöåc tûáa múá vaâng nhoáng nhaánh.
Gian bïëp àùçng sau luác naâo cuäng khoái um tuâm, thúm inh. Thöi
àuáng röìi, hoå àaä dúâi mêm lïn êëy röìi. Àïí khoãi phaái khua dao thúát,
vûâa tiïån vûâa kñn, traánh àûúåc möìm àûúåc mùæt thiïn haå. Thïë thò
nguy cho laäo Quïình naây quaá! Mêëy öng àuáng laâ uöëng nûúác caã cùån?
Laäo Quïình vûâa quaãy ngûúâi ngöìi dêåy, laåi thïm mêëy chiïëc nan
tre gaäy roaân roaåt, thò bïn ngoaâi böîng coá tiïëng goåi laáo phaáo:
- Ài uöëng rûúåu àaám ma ài öng Quïình!
- Bêy giúâ coân nguã haã öng Quïình? Hay àïm qua coá baâ naâo truá
nhúâ trong êëy!

Vûâa dûát lúâi möåt àaám thanh niïn tuöíi nhûäng nhûäng àaä uâa vaâo
àêìy cùn lïìu. Àaám trai laâng àang tuöíi ùn tuöíi lúán nhû nhûäng chuá
ngheá tú, chên tay khïình khoaãng chûa àõnh hònh, nhûng da thõt
tröng oáp quaá, mùåt muäi thö gêìy goác caånh. Caái thiïëu, caái àoái hiïån lïn
tûâ aánh mùæt mïåt moãi àïën nûúác da mai maái vaâ cùåp möi khö töng töëc!
Àûúåc caái vêîn tïëu. Chuáng tòm àiïëu, röìi thaãn nhiïn beã phïånh vaách
laâm àoám, keáo thuöëc laâo. Caái àiïëu caån nûúác kïu nghòn nghõt nhû
ngûúâi hen tùæc cöí. Anh chaâng mùåt sêìn suâi trûáng caá, vö böìm böåp vaâo
miïång àiïëu, gioång khaão khaão trong khoái thuöëc:
- Àiïëu àiïëc gò maâ khö röng röëc nhû hang chuöåt ruöång caån.
Mêëy höm nay böë ngoát diïìu lùæm hûã? Thò ài àaâo huyïåt vúái caánh naây
thò seä coá cúm rûúåu tûã tïë. Cuå cöë nhaâ hoå Vuä àaä tõch thò khöng phaãi
chuyïån àuâa. Öng Phuác àaä trûä lúån to haâng nùm nay röìi.
Laäo Quïình vúá caái aáo böå àöåi taâu taâu cûáng nhû mo nang vêîn
cuöån laâm göëi, àûa lïn lau mùåt, röìi vûâa ngaáp vûâa noái ïì aâ:
- Thaão naâo coá tiïëng tröëng phaát dêîn tûâ baãnh mùæt. Hoaá ra öng
cöë Àaåi chïët aâ? Sûúáng thïë sao laåi chïët? Maâ öng cöë vêîn úã bïn nhaâ
Quyá chûá.
Àaám thanh niïn cûúâi hö höë:
- Àuáng laâ trñ nhúá öng Quïình! Thïë höm trûúác öng ùn xöi ùn
chuöëi mûâng thûúång thoå cuå cöë úã nhaâ ai? Nhaâ öng Phuác hay nhaâ
Quyá?
Laäo Quïình úâ úâ nhû sûåc nhúá. Àaám thêm niïn rñt thuöëc xong
löi keáo laäo ài, nhûng laäo trùçn laåi. Àaám trai traáng naây àûúåc chuã
nhiïåm húåp taác xaä goåi àïën àïí ài àaâo huyïåt cho öng cuå cöë hoå Vuä múái
chïët àïm qua. Khöng phaãi laäo Quïình ngaåi khöng ai múâi maâ àïën,
khöng múâi thò laäo cuäng àïën! Laäo vêîn khoe laâ àaä tûâng úã vúái öng
Phuác con caã cuå Cöë, trûúãng chi hoå Vuä Àònh bêy giúâ cuâng möåt àöåi du
kñch tûâ thúâi Têy kia (kyâ thûåc ngaây êëy du kñch tuyïín anh thanh
niïn Quïình vaâo àïí thïm möåt tay àaâo hêìm. vò Quïình àaâo khoeã nhû
möåt con tï tï duäi àêët). Cho nïn böë öng Phuác chïët thò laäo phaãi àïën
chûá. Nhûng thû thû àaä. Chûá bêy giúâ àanh àoái run caã göëi maâ ra àoâi
àaâo huyïåt thò coá khi àïën ngaä ngay xuöëng àêëy! Laäo Quïình vuåc dêåy
ài ra sau vûúân, núi coân mêëy dêy khoai lang boâ nguïìu ngoaâi, laäo haái
tuöët tuöåt tûâ göëc àïën ngoån. ñt quaá, laäo nhöí caã rïî, vùåt nhûäng cuã bùçng
ngoán tay, rûãa qua quñt, röìi cho vaâo chiïëc xoong cuåt tai àun lïn. Möåt
nöìi canh nhöån nhaåo vûâa cuã vûâa laá, rùæc thïm tyá muöëi trùæng. Laäo
huáp sõt soaåt, nuöët chûãng, nhû voi uöëng thuöëc gioá ùn giúã miïång, con

tò con võ àûúåc àaánh thûác, caái àoái caâng tùng thïm, buång caâng theâm
cúm àïën cöìn caâo. êëy thïë maâ coá ngûúâi ùn khöng hïët cuãa laåi lùn ra
chïët. Àûúåc sûúáng maâ phaãi chïët thò cuäng laâ khöí! Vûâa múái höìi trong
nùm, luác gùåt haái xong, caã chi hoå Vuä Àònh laâm lïî thûúång thoå mûâng
cuå Cöë troân 90 tuöíi thêåt laâ thõnh soaån. Öng Phuác àûáng chên chuã hoå
cho múâi hïët lûúåt caác chuã höå xoám Giïëng Chuâa. Ai àïën cuäng àûúåc ùn
xöi àêåu xanh vaâ chuöëi trûáng cuöëc. Laäo Quïình cuäng àïën. Ngûúâi thò
àïën vò àûúåc ùn. Ngûúâi thò àïën vò toâ moâ. Búãi cuå Cöë àaä nhêët quyïët tûâ
mùåt öng Phuác coá àïën hún 30 nùm nay röìi. Lêu nay cuå Cöë úã vúái Quyá
laâ em öng Phuác, mùåc duâ vúå chöìng Quyá laâm ùn chó giêåt gêëu vaá vai
chûá khöng àûúåc dû dêåt nhû öng Phuác. Nhûng thiïëu vay àêu thò
vay, chûá cuå Cöë nhêët quyïët khöng cho vúå chöìng Quyá vaác raá àïën öng
anh giaâu coá. Tïët nhêët giöî chaåp cuäng mùåc. Öng Phuác laâm nhaâ ngoái
nùm gian, àöët phaáo àuâng àuâng höm àùåt cêy noác, cuå Cöë cuäng boã
ngoaâi tai! Mêëy àûáa con öng Quyá vïì khoe laâ baác Phuác múái mua xe
euáp vaâ maáy nghe nhaåc, vùån múã suöët ngaây êìm êìm nhû coá àaám cûúái,
thïë laâ cuå Cöë la toang lïn, rùçng laâ chuáng maây coá àïí cho öng yïn
khöng! Hún ba mûúi nùm möëi hêån cuãa Cuå nhû vêîn chûa nguöi.
Àaåi - Sang - Phuá - Quyá - Löåc - Taâi, tïn böë con cuå Cöë nhû vêåy,
nhûng cuå baão laåi hoáa ra laâ àaåi vö phuác! Böë con cuå àaä laâm troâ cûúâi
cho thiïn haå! êëy laâ höìi caãi caách ruöång àêët, cuå bõ quy laâ àõa chuã. Luác
êëy thanh niïn Phuác àang laâm bñ thû àoaân thanh niïn toaân xaä, vò
Phuác àaä àûúåc kïët naåp Àaãng tûâ mêëy nùm trûúác, khi coân úã du kñch.
Àïí toã roä mònh khöng bõ giai cêëp àõa chuã nhuöåm àen, mònh àaä ly
khai nguöìn göëc xuêët thên, khöng dñnh daáng gò túái keã boác löåt, vúå
chöìng Phuác ra úã riïng. Suöët ngaây Phuác baám àöåi trûúãng caãi caách.
Àöåi trûúãng tïn laâ Cûúâng. Nhûng khöng àûúåc goåi laâ Àöåi Cûúâng.
Höm àêìu coá ngûúâi goåi thïë àaä bõ triïåu lïn xaä àïí giaáo duåc quan àiïím
lêåp trûúâng, rùçng laâ chó coá thúâi phong kiïën àïë quöëc múái coá Cai coá
Àöåi, chûá úã àêy goåi nhû vêåy laâ böi nhoå thanh danh ngûúâi chiïën sô
caách maång! Phaãi goåi laâ àöìng chñ Huâng Cûúâng. Àöìng chñ Àöåi trûúãng
Huâng Cûúâng. Röìi ngûúâi ta ró tai nhau rùçng àöìng chñ Huâng Cûúâng
khöng thñch xung quanh goåi mònh laâ Àöåi Cûúâng, búãi vò rùçng chñnh
öng cuå baâ cuå coá diïîm phuác sinh ra àöìng chñ Huâng Cûúâng laâ ngûúâi úã
xaä bïn kia söng chûá àêu xa. Hai öng baâ tûâ dûúái xuöi taãn cû lïn daåo
coá naån àoái nùm Dêåu. Nghe noái quï cuãa öng baâ úã vuâng toaân àöåi àêìu.
Tûâ thuáng thoác, gaánh luáa, àïën viïåc thöí möåc laâ àaâo àêët tûâ dûúái ao
lïn, khöng gaánh khöng vaác maâ cûá àûa caã lïn àêìu tröng khiïëp lùæm,
tûúãng nhû gaäy cöí àïën núi. Hai öng baâ ài àöåi thuï àöåi mûúán kiïëm
ùn. Vò thïë bïn xaä êëy ngûúâi ta quen goåi laâ öng Àöåi, baâ Àöåi. Nghe noái

àöìng chñ Huâng Cûúâng ngaây êëy gêìy yïëu lùæm, nïn böë meå cûá goåi nöm
na laâ thùçng Coâm. Thïë múái biïët söng coá khuác, ngûúâi coá luác: tûâ thùçng
Coâm àaä lúán böìng lïn thaânh àöìng chñ Huâng Cûúâng. Vêîn cao, vêîn
gêìy, da vêîn dñnh saát vaâo xûúng, nhûng gioång noái thò thêåt laâ ngûúâi
coá quyïìn. Nhêët thanh nhò sùæc, cûá choang choang. Noái möåt cêu laâ
quan troång möåt cêu. Àaä coá ngûúâi lên la hoãi chuyïn gia caãnh, thò
àöìng chñ Huâng Cûúâng vùæn tùæt mònh laâ thaânh phêìn cú baãn, böë meå
àïìu giai cêëp cöët caán; röìi àöìng chñ chêën chónh ngay laâ khöng nïn
quaá nùång nïì tû tûúãng gia àònh, maâ phaãi nghó àïën sûå nghiïåp caách
maång trïn hïët. Thïë laâ caåch, khöng ai daám hoãi chuyïån gia àònh
àöìng chñ Huâng Cûúâng nûäa.
Phuác cûá baám riïët lêëy àöåi trûúãng Huâng Cûúâng. Àïën nöîi coá
mêëy thanh niïn hay thoác maách khaáo nhau rùçng àaä bùæt gùåp àöìng
chñ Huâng Cûúâng ài sêu ài saát quêìn chuáng, àïën bùæt rïî vúái cö Tyá con
baâ Teåo úã cuöëi xoám. Nhaâ chó coá hai meå con, baâ Teåo laåi vûäa hoãng mùæt
lêîn hoãng tai, chó coá cö Teåo tuy xêëu ngûúâi, nhûng phöëp phaáp dïî daäi.
Hoå baão thêëy àöìng chñ Huâng Cûúâng àïën bùæt rïî cöët caán àïí tòm hiïíu
tònh hònh cuãa laâng, àaä ùn cúm thõt gaâ röìi nguã luön úã àêëy àïën saáng
súám höm sau ài cöíng ngaách vïì truå súã. Trong luác àöìng chñ Huâng
Cûúâng àang àoã mùåt lïn luáng tuáng, thò Phuác àaä goåi ngay mêëy
thanh niïn êëy lïn laâm kiïím àiïím vò àaä ùn phaãi àuäa cuãa boån boác
löåt, tung tin noái xêëu caán böå àöåi. Hoåp chi böå àöìng chñ Huâng Cûúâng
tuyïn dûúng Phuác laâ àaä coá tinh thêìn kiïn quyïët dûát boã àûúåc giai
cêëp phi vö saãn, tûå nguyïån phuåc vuå sûå nghiïåp caách maång cuãa giai
cêëp cöng nöng. Àïm naâo Phuác cuäng töí chûác thanh thiïëu niïn ài cöí
àöång, àeân àuöëc cûá rûâng rûåc nhû àònh liïåu, hö Àaã àaão boån àõa chuã
cûúâng haâo aác baá àïën khaãn àùåc caã tiïëng. Tröëng àaánh àïën boãng duâi.
Röìi àoaân cöí àöång hö vang Àaã àaão tïn àõa chuã boác löåt Vuä Àònh Àaåi!
Kiïn quyïët àaánh àöë tïn àõa chuã Vuä Àònh Àaåi êìm êìm nöå khñ.
Saáng höm sau Àöåi töí chûác cho dên laâng àêëu töë Vuä Àònh Àaåi,
tïn àõa chuã coá nùm mêîu ruöång, ba trêu caây, ngaây muâa, ngaây vuå
daám thuï gêìn chuåc nhên cöng laâm cho nhanh. Mùåc duâ tïn Àaåi
cuäng hai bûäa cúm àeân, laâm quêìn quêåt nhû trêu nhûng àêëy chñnh
laâ êm mûu cuãa noá ta khöng àûúåc mú höì lêîn löån, vò noá laâm àïë öëp
nhûäng ngûúâi vö saãn khöng coá tû liïåu saãn xuêët phaãi ài laâm thuï
laâm mûúán kiïëm ùn, nhûng àaä bõ nhûäng tïn cûúâng haâo nhû nhûäng
caái voâi cua con baåch tuöåc boác löåt àïën têån xûúng tuãy. Ta phaãi vaåch
trêìn tû tûúãng àen töëi cuãa chuáng ra. Àöìng chñ Huâng Cûúâng àaä phên
tñch sêu sùæc cho moåi ngûúâi hiïíu nhû vêåy.

Cuöåc àêëu töë àûúåc töí chûác úã ngay giûäa sên nhaâ Vuä Àònh Àaåi.
Hai vúå chöìng Àaåi cuâng mêëy ngûúâi con; tûác nhûäng ngûúâi em cuãa
Phuác chûa vúå chûa chöìng, vêîn úã vúái böë meå, têët caã àûúåc luâa ra giûäa
sên nhû möåt àaám haânh khêët, ngöìi bïåt xuöëng giûäa voâng trong voâng
ngoaâi dên laâng. Vúå Phuác cêìm caái liïìm nhaãy choi choi trûúác mùåt
nhûäng keã boác löåt, caái moã liïìm cûá möí trûúác mùåt Vuä Àònh Àaåi, vûâa
möí chõ vûâa kïí töåi boån chuáng àaä boác löåt, àaä àeâ neán mònh ra sao. Chõ
kïí daâi doâng vaâ hay truâng lùåp quaá àïën nöîi àöìng chñ Huâng Cûúâng
phaãi noái chõ taåm nghó cho búát xuác àöång röìi seä àêëu tiïëp. Àïën lûúåt
mònh, Phuác bûúác ra, múã àêìu bùçng cêu hoãi:
- Àõa chuã Àaåi, maây coá biïët tao laâ ai khöng?
Öng böë àaä traã lúâi thïë naây:
- Daå thûa töi coá biïët öng, vò töi àaä troát àeã ra öng!
Àöìng chñ Huâng Cûúâng àang ngöìi baân chuã toåa phuã chiïëc chùn
hoa, liïìn àêåp baân àaánh rònh, àûáng dêåy:
- Àõa chuã Àaåi khöng àûúåc ùn noái xoã xiïn! Àêy chñnh laâ baãn
chêët ngoan cöë cuãa giai cêëp boác löåt.
- Àaã àaão tïn àõa chuã Vuä Àònh Àaåi xoã xiïn! - Möåt thanh niïn
cöët caán liïìn heát lïn, thïë laâ têët caã êìm êìm nhû vúä chúå: - Àaã àaão! Àaã
àaão!
Lúâi noái gioá bay, nhûng laåi coá nhûäng lúâi nhû àoáng dêëu chñnh
vaâo in naäo moåi ngûúâi. Àïën bêy giúâ nhûäng ngûúâi àûáng tuöíi úã laâng
Giïëng Chuâa naây vêîn nhúá nhû in nhûäng cêu àöëi àaáp cuãa böë con öng
Àaåi - Phuác trong buöíi àêëu töë êëy. Vò thïë höm giaáp tïët múái àêy, khi
vúå chöìng con caái öng Phuác àoán àûúåc cuå Cöë vïì, röìi laâm lïî thûúång
thúå múâi caã laâng àïën dûå thò ai maâ khöng toâ moâ ai maâ khöng muöën
àïën xem böë eon öng chaáu nhaâ êëy àöëi àaäi vúái nhau nhû thïë naâo.
Möåt sûå taái húåp hiïëm coá. Nhûng duyïn do àïí coá àûúåc bûäa töëc hó êëy,
thò khöng ai biïët àûúåc, laâ möåt töëi kia, khi thêëy öng cuå àaä yïëu lùæm,
möåt ngaây khoãe thò nùm baãy ngaây àau. Öng Phuác àïën nhaâ em trai,
vaâ vêîn tû thïë cuãa ngûúâi quyïìn biïën, vúái cùåp mùæt ba goác nhòn cûá
ngùæm ngùæm, öng bùæt Quyá xua hïët vúå con xuöëng bïëp, àïí trïn nhaâ
ba böë con, ba ngûúâi àaân öng rûúâng cöåt cuãa chi hoå Vuä Àònh coá cuöåc
àaâm phaán mang têìm cúä chêëm dûát chiïën tranh!
- Nùm nay öng àuöëi sûác lùæm röìi - öng Phuác bùæt àêìu vaâo
chuyïån - öng vïì bïn con tônh dûúâng cho tiïån, chûá bïn naây chuá thñm
noá vûâa tuáng vûâa neo ngûúâi tröng nom.

- Tao khöng ài àêu hïët. Tao quen söëng ngheâo khöí röìi? Ngheâo
khöí coân yïn êëm bùçng vaån coá tiïìn coá cuãa maâ bõ nhuåc!
Cuå Cöë vúái nûúác da möìi xam àen, toác lûa thûa, baåc vaâ khö xaác,
àang nùçm thúã khoâ khûã trïn chiïëc giûúâng tre, loaåi giûúâng cöí löî caách
àêy mêëy chuåc nùm; laåi thïm chiïëc maân xö maâu chaáo loâng, vaá vñu
tuám toá nhû voá töm. Àaä nhiïìu lêìn öng Phuác sai con mang baánh gioâ
baánh dêìy, mang sûäa sang, cuå Cöë cûá nùçm trong chiïëc maân êëy, nhû
nùçm trong chöën truá nguå cuöëi cuâng cuãa cuöåc àúâi, àêìu kï lïn chiïëc
göëi mêy àaä ngaã maâu àen kñt, miïång phoáng ra nhûäng lúâi cay àöåc,
àuöíi nhû àuöíi taâ: Mang vïì! Mang vïì! Àïí cha meå con caái chuáng
maây ùn nhau cho beáo röìi lêëy sûác maâ àaâo möì àaâo maã öng baâ öng vaãi
lïn!
Lêìn naây cuå Cöë vêîn nùçm àêëy, mùæt khöng nhòn ngûúâi con trai
àaä àêëu töë mònh. Vûâa noái, cuå vûâa thúã khoá nhoåc, nhûng cún nöå khñ
trong loâng xem ra vêîn chûa möåt chuát haå hoãa! Öng Phuác cûá àïí mùåc
cho cuå via giaâ noái thoãa thuï. Öng àiïìm nhiïn keáo thuöëc laâo xoe
xoeâ. Öng Quyá thò caâng ngöìi im nhû thoác. Quyá vöën laâ ngûúâi chó biïët
búái àêët lêåt coã laâm ùn, coân nguyïn veån laâ möåt nöng dên thuêìn phaác,
dïî phuåc tuâng. Viïåc gò Quyá cuäng lêëy ïm êëm laâm àêìu. Trong nhaâ
Quyá nhûúâng nhõn ñt lúâi hún caã vúå con. Nïn trong viïåc giûäa böë vaâ
anh, Quyá mùåc? Thïë naâo cuäng àûúåc.
- Böë chó bûåc boä nhûäng chuyïån vùåt! Khöng nhòn xa àûúåc khoãi
búâ raâo! - öng Phuác bùæt àêìu cöng böë quan diïìm cuãa mònh - Thúâi bêëy
giúâ noá nhiïîu nhûúng, trùæng àen lêîn löån, coác ngoáe nhaãy lïn laâm
ngûúâi! Muöën coân chöî àûáng thò phaãi biïët lûåa. Chên duâ coá nhuán
nhûng loâng vêîn khinh. Nhuán vúái mêëy thùçng haách xùçng àïí giûä caái
lúán hún, caái lêu daâi. Bêëy giúâ khöng thïë thò laâm gò. coân Àaãng! Maâ
khöng coá chên Àaãng viïn thò caái hoå nhaâ naây chuáng noá cho ùn buân!
Chên trùæng thò laâm gò chen àûúåc caái chûác chuã nhiïåm húåp taác saáu
baãy nùm trúâi? Mêëy àûáa trong hoå nhaâ naây vaâo àûúåc Àaãng laâ nhúâ ai?
Töi khöng ngöìi àêëy thò coá muåc thêët! Röìi gaåch ngoái nhaâ chuá Quyá
naây, nhaâ baá Sang kia, khöng úã àêëy maâ ra thò úã àêu? Cuäng mang
tiïëng mua, nhûng ngûúâi khaác phaãi traã mûúâi, thò mònh chó boã ra
möåt. Khöng coá lúâi cuãa chuã nhiïåm, thò mêëy thùçng loâ gaåch loâ ngoái coá
khöëi noá chõu nhaã cho àêëy!Töi vûâa mêët chên Àaãng uãy, nghó chuã
nhiïåm, thïë laâ àuã chuyïån rùæc röëi röìi. Phe caánh nhaâ Trõnh Baá àang
lùm le chiïëm hïët quyïìn haânh caái xaä naây. Noá daám noái chi hoå Vuä
Àònh quanh nùm luåc àuåc thò coân laänh àaåo ai!
Thïë laâ cuå Cöë bêåt ngay dêåy nhû möåt caái loâ xo:

- Noá noái thöëi möìm thïë maâ maây chõu nhõn aâ?
Vêåy laâ xong! Öng Phuác àaä àaánh truáng huyïåt! Cêu chuyïån lêåp
tûác xoay ngûúåc sang hûúáng khaác. Chên tay cuå Cöë vêîn rung lïn vò
xuác àöång. Nhû möåt con chiïën maä vïì giaâ, duâ khöng coân àuã sûác àïí
lao vaâo trêån maåc, nhûng muâi thuöëc suáng vêîn àuã kñch thñch noá gêìm
theát! Möëi hiïìm khñch giûäa cuå Cöë vúái caánh nhaâ hoå Trõnh Baá kia coá
tûâ xa xûa. Khöng nhùæc, quïn ài thò thöi, chûá nïëu chó khi khúi dêåy
thò ngoån lûãa buâng ngay lïn?
Hön nhên, àiïìn thöí vaån cöë chi thûâ. Tûác hön nhên vaâ àêët àai
laâ hai thûá dïî gêy cho ngûúâi ta thuâ oaán nhau lêu nhêët. Thò giûäa hai
hoå Vuä Àònh vaâ Trõnh Baá khöng thïí ngöìi chung chiïëu vúái nhau laâ
búãi têët caã nhûäng thûá àoá! Ngaây xûa coá dên hai bïn àaä tuám ngûåc aáo
nhau giûäa sên chuâa trong ngaây viïåc laâng! Àúâi cuå Cöë laâ chuyïån-àêët,
chuyïån chûác, caái chûác lyá trûúãng duâ nhoã nhûng àêëy laâ danh dûå laâ
chuyïån àûúåc thua giûäa hai doâng hoå, laâ phêìn àêìu gaâ maá lúån, laâ chöî
ngöìi chiïëu nhêët giûäa àònh laâng. Àöi bïn àaä giaânh nhau kõch liïåt.
Àïën àúâi öng Phuác laåi laâ chuyïån tònh. Thêåt oaái oùm, hai doâng hoå
naây cúá vúân, cûá lûãa miïëng nhau khöng biïët mïåt!
- Öng vïì bïn naây khöng chó laâ chuyïån nghô ngúi tônh dûúäng -
Öng Phuác laåi lïn tiïëng, cùæt dûát doâng nghô ngúåi lan man cuãa cuå Cöë -
Maâ vïì bïn naây coân àïí bõt möìm nhûäng àûáa noái höîn laåi! Thùçng
Tuâng, con Baá Sang, àûúåc chuáng noá thñ cho caái chên xaä àöåi, thïë laâ
nhaãy cúän lïn theo voi ùn baä mña. Noá coân noái laáo hún caã anh em chuá
chaáu nhaâ Trõnh Baá. Duâ thïë naâo cuäng khöng thïí àïí hoå Vuä naây bõ
nhuåc trûúác dên laâng! Gioång öng Phuác àaä nhû muöën gêìm lïn. Cuå
Cöë ngöìi hùèn dêåy chûá khöng coân nùçm nûäa. Öng Quyá caâng thuöîn
ngûúâi ra ngú ngaác. Thïë laâ sau hún ba mûúi nùm quay lûng, cuå Cöë
àaä chõu quy phuåc hoaân toaân trûúác lyá leä cuãa ngûúâi con trai maâ cuå àaä
tûâng ruãa khöng coân thiïëu möåt lúâi naâo! Vaâ àêy laâ lêìn thûá hai cuå laåi
chõu thua Phuác!
Ngay höm sau dên Giïëng Chuâa tröë mùæt thêëy baâ con dêu àaáo
àïí, tûác laâ vúå öng Phuác cuâng con trai, con gaái, coá caã dêu lêîn rïí, ruâng
ruâng dùæt nhau sang nhaâ öng Quyá dïí àoán cuå em vïì bïn naây nghó
ngúi tônh dûúäng!. Têët caã vui veã cûá nhû ài rûúác möåt öng quan àaåi
thêìn! Vaâ ngay tuêìn êëy, öng Phuác laâm lïî thûúång thoå cho cuå Cöë troân
90. Möåt sûå kiïån cuãa laâng!
Vêåy maâ cuå Cöë khöng gùæng söëng röën thïm nûäa àïí hûúãng cho
àaä caái caãnh àiïìn viïn xum hoåp. Tûâ höm cuå Cöë vïì bïn nhaâ öng Phuác

àïën nay àaä àûúåc mêëy naã. Thïë maâ múái ra tïët cuå àaä chïët ài söëng laåi
mêëy dên. Tay àaä bùæt chuöìn chuöìn, miïång àaä cêëm khêíu, öng Phuác
phaãi caåy miïång àöí àïën mêëy cheán sêm cao-ly múái höìi. Trong laâng
ngûúâi ta böîng thïu chuyïån lïn rùçng, vò laâm lïî thûúång thoå to quaá,
nïn àöång túái Thiïn àònh, khiïën öng Nam Taâo sûåc nhúá ra xoám
Giïëng Chuâa coân àïí soát ngûúâi söëng quaá dai maâ chûa gaåch tïn Laåi coá
keã aác khêíu baão ngay viïåc töí chûác ruâm beng cuäng laâ möåt caách giöî
söëng röìi! Muöën cha meå thoå lêu khöng ai laâm thïë!
Nhûäng chuyïån àaâm tiïëu aáy àïën tai öng Phuác hïët. Öng vùng
tuåc miïång lêím bêìm: Laåi chó miïång lûúäi nhaâ Trõnh Baá!

CHÛÚNG 2
Àuáng nhû nhiïìu ngûúâi nghô, caã àïën laäo Quïình cuäng daám
chùæc laâ àaám tang cuå Cöë chi hoå Vuä Àònh seä àûúåc töí chûác rêët long
troång, quaã laâ khöng ngoa. Saáng ra, öng Phuác triïåu têåp têët caã nöåi
ngoaåi àïën nhaâ öng. Trïn böå phaãn göî lim àen mun maâ nhûäng ngûúâi
giaâ vêîn quen goåi laâ ghïë ngûåa, chiïëc maân tuyn maâu nûúác biïín phuã
kñn, thi haâi cuå Cöë àang ngûå trïn àoá. Ngang ngûúâi phuã möåt chiïëc
chùn àún. Xung quanh con chaáu nuåc núã suâi suåt. Ngûúâi kïu böë
ngûúâi goåi öng, keã reáo baác, reáo chuá cûá úâi úâi! Öng Phuác, vúái daáng cao
lúán vuöng vûác, vêîn ài àûáng àaâng hoaâng. Cùåp mùæt ba goác trêìm
lùæng. Àêìu öng thñt khùn trùæng, àïí hai daãi thoäng xuöëng gaáy, àoá laâ
dêëu hiïåu cuãa àaåi tang.
- Têët caã lyá lùång! - öng Phuác huú tay. Tiïëng khoác, tiïëng húâ
àang ó eo böîng ngûâng bùåt nhû nhûäng chiïëc loa bõ ngùæt àiïån. Öng
Phuác noái, hoå nhaâ ta laâ hoå lúán trong laâng, nïn phaãi laâm tang cho cuå
Cöë thêåt àaâng hoaâng, khöng nïì haâ töën keám. aáo quan, öng seä xuêët göî
döìi vêîn trûä sùén chûá khöng thïí duâng göî taåp. Röìi nhaâ öng seä ngaã
möåt con lúån hún möåt taå, coân anh em con chaáu coá thïë naâo àoáng goáp
tuây yá. Öng seä múâi àöåi keân, maâ phaãi laâ phûúâng baát êm lúán theo
àuáng nghi thûác cöí truyïìn. Àöåt keân seä chia laâm hai nhoám. Möåt
nhoám ngöìi trong nhaâ, gêìn linh cûäu. Coân möåt nhoám úã bïn ngoaâi vúái
nhiïåm vuå khi caác àoaân thïí cuãa laâng, cuãa xaä àïën viïëng, thò nhoám
naây ra têån cöíng nöíi keân, nöíi tröëng àûa àoaân vaâo àïí tùng thïm
phêìn troång thïí. Phaãi coá ngûúâi nhaâ trûåc bïn ngoaâi àïí hûúáng dêîn
tûâng àoaân vaâo thûá tûå. Phaãi coá ngûúâi ngöìi ghi cheáp nhûäng ai mang
àöì phuáng viïëng àïën, àïí sau naây nhaâ ngûúâi ta coá àaám, mònh coân
nhúá phuác àaáp laåi Röìi thò phaãi dûång raåp, kï baân ghïë, mûúån thïm
mêm baát...
Öng Phuác noái möåt loaåt cöng viïåc, röìi phên cöng luön. Dûát
khoaác nhû mïånh lïånh. Àuáng laâ möåt öng trûúãng hoå quyïìn biïën vaâ
thaânh thaåo cöng viïåc.
Khi têët caã àaä tuáa ài, ai vaâo viïåc nêëy, öng Phuác múái quay laåi
hoãi baâ Sang, ngûúâi chõ caã, vêîn ngöìi suåt sõt úã goác giûúâng:

- Thùçng Tuâng nhaâ baá ài àêu maâ tûâ höm qua àïën giúâ khöng
thêëy mùåt?
Baâ Sang ngûúác nhòn ngûúâi em trai nhû coá löîi:
- Àïm qua têån khuya noá múái ài hoåp vïì. Saáng súám thêëy noá
baão laâ xaä phên cöng ài mua sùæn cûáu àoái cho húåp taác xaä, röìi noá ài
luön.
Öng Phuác dùçn gioång:
- Khoai sùæn gò, noá khöng ài thò ngûúâi ta chõu nhõn àêëy. Noá laâ
noá tröën àaám tang naây? Ài tûâ luác trúâi chûa múã mùæt, nhûng saáng
baãnh noá vúái thùçng Àiïíu coân ùn phúã úã quaán baâ Lúåi. Ngöìi úã nhaâ
nhûng töi biïët hïët?
Baâ Sang laåi tûác tûúãi vûâa khoác böë vûâa kïí lïí vïì thên phêån àaân
baâ con gaái cuãa mònh. Chöìng baâ mêët súám, bêy giúâ con trai laâ truå cöåt
gia àònh. Haâng ngaây baâ chó quanh quêín viïåc nhaâ, cúm nûúác, caám
baä, chu coân biïët àêu baân soaån. Baâ coá nghe ngûúâi ta baão giûäa hai
cêåu chaáu - öng Phuác vaâ thùçng Tuâng nhaâ baâ coá chuyïån mêu thuêîn
mêu thoåt gò àêëy. Möåt lêìn baâ vûâa hoãi, thò Tuâng gaåt ài U hoãi laâm gò
nhûäng viïåc êëy mùåc con! Thöi thò àaânh con daåi caái mang. Möåt bïn
em ruöåt, cuâng möåt göëc möåt caânh; möåt bïn con àeã, haåt maáu cuãa
mònh, baâ coân biïët troång ai khinh ai! Sao maâ caâng ngaây caâng lùæm
chuyïån quay quùæt vêåy! Gêìn hïët àúâi ngûúâi vêîn chaã biïët ùn úã thïë
naâo cho phaãi!
Baâ Sang cûá tó tï ngöìi than khoác möåt mònh, mùåc xung quanh -
Hay laâ xung quanh ngûúâi ta mùåc baâ? Moåi ngûúâi têët bêåt nhöën nhaáo
sai khiïën, goåi hoãi nhau êìm êìm. Tiïëng àoáng vaán kïnh kïëch. Röìi möåt
höìi tröëng baáo tang, cûá baãy tiïëng laåi dûát möåt nhõp - Tuâng tuâng
tuâng... tuâng tuâng tuâng... tuâng! Tiïëng nhaåc cuãa tûá thêìn nhû coá àöi
caánh maâu àen bay vúân trïn nhûäng ngoån tre uáa laá, lan toãa khùæp
àêìu laâng cuöëi xoám. Chñnh tiïëng tröëng êëy àaä thuác laäo Quïình thûác
giêëc. Khi àaám thanh niïn àûúåc chuã nhiïåm goåi keáo nhau ài röìi, vaâ
laäo Quïình àaä huáp hïët caã nöìi rau khoai maâ vêîn àoái veo laäo ngöìi
ngêín ra khöng biïët laâm gò. Àaä haâng tuêìn khöng thêëy ai cêìn àïën
sûác trêu lùn cuãa laäo. Laâm mûúán luác naây cuäng khöng àùæt! Laäo
Quïình cûá ra ra vaâo vaâ ài laåi uâ ò nhû voi nan. Chöëc khöëc laåi liïëc
sang khu nhaâ uãy ban, nhûng têët caã caác cûãa bïn êëy vêîn àoáng chùåt.
Thïë röìi suöët caã ngaây laäo Quïình cûá thú thêìn lúâ vúâ nhû vêåy. Àïën töëi
mõt nghe nhiïìu ngûúâi noái àïm nay nhaâ öng Phuác laâm lïî cêìu höìn
vui lùæm, coá tröëng coá keân nhû àïm haát àïm nhaåc, chûá khöng giöëng

nhûäng àaám chïët theo àúâi söëng múái, cu hêëp ha hêëp hoaãng, vêët vaã
duåi do quaá? Àaám thanh niïn keáo nhau ài xem nhû xem vùn nghïå!
Khi laäo Quïình vêåt vúâ túái núi, thò àaä thêëy àïën àoám nhaâ öng
Phuác saáng trûng. Ngoaâi sên dûång raåp, cùng phöng, baân ghïë kï daân
daåt. Trong cùn nhaâ ngoái nùm gian àöng chêåt ngûúâi, hûúng khoái
nghi nguát. Chiïëc quan taâi àïí möåc khöng sún, chó baâo nhùén, maâu göî
döëi vaâng ûúm tröng coân nöëi hún caã sún, kï nùçm doåc theo chiïìu nhaâ.
Trïn vaán thiïn, möåt bònh hûúng tú khoái um tuâm. Taân hûúng rúi laã
taã xuöëng quaã trûng luöåc vaâ baát cúm àoáng theo hònh oaãn àïí caånh.
Tiïëng öng Phuác cêët lïn, noái möåt cêu gò àoá lêåp tûác caã möåt nhaâ khùn
trùæng ruâng ruâng àûáng dêåy nhû möåt àaân coâ. Têët caã àïën xïëp haâng
voâng troân quanh linh cûäu. Öng trûúãng phûúâng baát êm mùåt àoã tñm
rõm. Öng vêån böå quêìn aáo maâu vaâng, röång thuâng thònh nhû quêìn aáo
phûúâng tuöìng. Àêìu öng àöåi muä giêëy xanh àoá khöng choáp, nhû chñt
khùn xïëp. Trïn traán vaâ hai bïn tai dùæt mêëy chiïëc löng chim sùåc súä
öng àïën bïn linh cûäu hùæng gioång dùån doâ:
- Àïí cuå ài àûúåc thanh thaãn, trong luác chaâo cuå lêìn cuöëi khöng
ai àûúåc khoác.
Röìi öng phêíy tay ra hiïåu. Tûác thò con trai vaâ con rïí öng Phuác
thêån troång nêng vaán thiïn lïn, röìi keáo dõch xuöëng phña chên àïí
con chaáu hoå haâng nhòn thêëy mùåt cuå Cöë lêìn cuöëi cuâng. Moåi ngûúâi
àûáng lùång phùæc nhû nñn thúã. Öng trûúãng phûúâng baát êm ài laåi
phña àêåu cuå öng cuái xuöëng núi êm bêìm nhû dùån riïng cuå Cöë àiïìu
gò, röìi öng ruát trong tuái aáo ra chiïëc buâa xoùæn bùçng giêëy böíi, luâa vaâo
miïång cuå Cöë. Àoá laâ giêëy thöng haânh àïí cuå Cöë ài sang thïë giúái bïn
kia. Àoaån, öng gêåt àêìu ra hiïåu. Vaán thiïn keáo lïn, àoáng chöët laåi.
Cuå Cöë chñnh thûác ài vïì núi vônh viïîn. Lêåp tûác nhûäng tiïëng khoác laåi
oâa ra nhû vúä àêåp. Öng Phuác ra hiïåu têët caã àaân öng xuám tay laåi,
xoay quan taâi ngang theo chiïìu nhaâ, àau cuå Cöë quay ra úã chñnh
cûãa giûäa. Möåt höìi chêåp choaång vang lïn.
Àïm cêìu höìn bùæt àêìu.
Trûúãng phûúâng baát êm mang ra möåt chiïëc thuyïìn bùçng chiïëc
diïìu saáo cuãa treã con. Àoá laâ thuyïìn àûa linh höìn ngûúâi múái khuêët
vïì núi chñn suöëi. Têët caã chiïën thuyïìn àûúåc daán bùçng giêëy àoã, àoá laâ
maâu biïíu hiïån àiïìm laânh, àiïìm phuác cuãa àaåo Phêåt. Möåt súåi dêy
buöåc vaâo muäi thuyïìn, vaâ thùçng cu Cêìn, con trai uát öng Phuác, chaáu
àñch tön cuå Cöë àûúåc cêìm dêy keáo thuyïìn ài trûúác. Trûúãng phûúâng
baát êm cêìm möåt cêy gêåy cuöën giêëy àoã ngang ngûúâi öng thùæt thïm

möåt súåi dêy cuäng maâu àoã. Chiïëc gêåy êëy laâ saâo cheâo thuyïìn. Möåt
àêìu saâo chöëng phña sau caånh thuyïìn. Trûúãng phûúâng baát êm húi
cuái ngûúâi vïì phña trûúác, deá chên cheâo hai tay cêìm saâo rûúán lïn giêåt
xuöëng rêët deão nhû cheâo thuyïìn thêåt. Phña trûúác cu Caán àaä àûúåc
hûúáng dêîn dùæt theo thuyïìn ài thêåt chêåm, ruâ rò nhû sïn boâ. Àöåi keân
tröëng vaâ nhõ khöng cêìn ra hiïån trûúâng, cûá ngöìi trïn chiïëu phña tay
traái, nghe trûúãng phûúâng baát êm xûúáng lúâi maâ phuå hoåa nhaåc theo.
Trûúãng phûúâng baát êm àu àûa nûãa ngûúâi trïn, hai tay laâm
àöång taác khoaát nûúác baát thuyïìn, miïång àoåc ngên nga keáo daâi, bùæt
dêìu laâ baâi dùån doâ cuãa nhûäng ngûúâi àang söëng àöëi vúái linh höìn
ngûúâi múái khuêët:
ÚÁi úi! Höm nay öng àaä ài röìi
Öng àaä khuêët nuái vïì núi suöëi vaâng
Àêët daây caách biïåt dûúng gian
Mêëy lúâi nhùæc nhuã öng vïì ngaân thu
ÚÁi úi! Núi êëy mõt muâ
Gùåp ngûúâi chúá hoãi trûúác
Gùåp söng haäy löåi sau
Thêëy thuyïìn xanh khöng xuöëng
Chúâ thuyïìn àoã qua mau...
Öng Phuác àang ngöìi àûáng dêåy, àöët möåt neán hûúng cùæm thïm
vaâo bònh hûúng trïn vaán thiïn vaâ boã túâ baåc möåt trùm vaâo chiïëc
thuyïìn thuáng cu Cêìn àang keáo, röìi öng àûáng phña sau trûúãng
phûúâng baát êm. Thïë laâ lêìn lûúåt nhûäng ngûúâi ngöìi voâng quanh phña
ngoaâi àûáng lïn thi nhau boã tiïìn vaâo thuyïìn vaâ xïëp haâng tiïëp phña
sau öng Phuác. Haâng nöëi caâng daâi, thò tiïìn boã ra caâng nhiïìu.Tiïìn
ngên haâng Quöëc gia hùèn hoi, tiïìn cuãa ngûúâi söëng àang tiïu chûá
khöng phaãi tiïìn êm phuã chó laâ thûá tiïìn giaã vúâ! Àêy chñnh laâ caách
thûúãng cuãa tang chuã àöëi vúái döåi keân. Trûúãng phûúâng baát êm caâng
nhiïìu baâi cêìu lêm ly, gioång caâng hay, sûác caâng dai àïí ài àûúåc
nhiïìu voâng, thò tiïìn cuãa con chaáu tang chuã boã vaâo thuyïìn caâng
nhiïìu. Möåt àïm cêìu höìn coá àöåi keân àaä vúá haâng bõ tiïìn, tûúm bùçng
mêëy cha con öng laåi àoâ cheâo thuyïìn thêåt úã ngoaâi bïën söng kia!
Àïm nay khöí chuã naây xem ra cuäng coá maáu mùåt. Àêìu xuöi
àuöi loåt Tiïìn àang bay nhû bûúm bûúám vaâo loâng thuyïìn, vaâ hònh
nhû toaân nhûäng túâ baåc kha khaá caã? Trûúãng phûúâng baát êm liïëc

nhòn loâng caâng phêën chêën. Hai chên öng nhuán nhaãy caâng deão àïí
nûãa ngûúâi phña trïn àung àûa nhû thuyïìn àang dêåp dïình tröi trïn
soáng. Gioång öng rêët vang, trûúâng húi lùæm. Bêy giúâ laâ baâi con àûa
tiïîn cha:
Ñ úi!... Böë àaä ài röìi
Loâng con àau thùæt nhoã àöi lïå sêìu
Bêy giúâ caách trúã hai núi
Êm dûúng xa ngaát muön àúâi biïåt ly
Böë ài con biïët dùån gò
Thïë laâ tiïëng khoác cuãa mêëy baâ con gaái, con dêu àang lùæng
xuöëng vò khaân tiïëng, nghe lúâi ca thöëng thiïët laåi khoác daâo lïn. Tiïëng
keân, tiïëng nhõ cuäng nó non nhû cûáa vaâo gan ruöåt! Khi chiïëc thuyïìn
keáo àûúåc möåt voâng quanh quan taâi, thò tiïìn àaä luâm luâm trong loâng
thuyïìn.
Trûúãng phûúâng haát aám dûâng laåi, hai tay chùæp vaâo nhau nêng
ngang ngûåc, mùæt mú maâng, miïång noái veáo von coá vêìn coá àiïåu nhû
noái vúái ngûúâi úã chöën tuyïìn àaâi:
- Ba höìn baãy vña, àûúâng ài baãy chùång, con chaáu gêìn xa, phuác
löåc àêìy nhaâ, tiïîn cuå ài xa, àaä qua chùång nhêët. Giúâ xin höìn cuå haäy
taåm nghó chên, lêëy sûác ài tiïëp.
Moåi ngûúâi vûâa taãn ra ngöìi theo hònh voâng troân nhû cuä thò
böîng dûúái nhaâ bïëp, tiïëng vúå öng Phuác kïu thêët thanh, röìi cûá úá úá
nhû bõ chõt cöí, tiïëng baát àôa loaãng xoaãng. Moåi ngûúâi lao böí ra, nhaáo
nhaác, taán loaån. Trûúãng phûúâng baát êm thu vöåi chiïëc thuyïìn mang
vïì chöî phûúâng keân. Öng Phuác lêåt bêåt gúâ cêy àeân mùng-söng mang
xuöëng bïëp. Moåi ngûúâi vêy quanh baâ Phuác. Baâ àaä hoaân höìn. Baâ haâo
hïín kïí. Baâ xuöëng bïëp àïí mang xöi lïn cho àöåi keân duâng bûäa àïm.
Baâ vûâa múã cûãa thò cha meå úi! Möåt ngûúâi àûáng sûãng sûäng giûäa nhaâ,
mùåt to bùçng àuáng caái mêm vaâ trùæng baåch nhû saáp. Ma! Ma! Baâ
àõnh kïu lïn nhû nhû vêåy, nhûng lûúäi àaä cûáng àúâ ra, miïång chó
coân uá úá mùæt töëi sêìm laåi, höìn xiïu phaách laåc. Nhùçng möåt caái, khi baâ
àõnh thêìn àûúåc thò con ma àaä biïën mêët. Moåi ngûúâi soi àeân àoám
xem coá mêët maát gò khöng, têët caã vêîn nguyïn veån. Thïë thò àuáng ma
hiïån thêåt röìi!
Trong khi caã nhaâ öng Phuác àang nhúán nhaác lo lùæng khöng
biïët àiïìm baáo naây laânh dûä thïë naâo thò con ma mùåt bùçng caái mêm

kia àang chên nam àaá chên chiïu vûâa baá vai laäo Quïình bûúác thêåp
thoâm, vûâa cûúâi hñ haá!
Chaã laâ khi moåi ngûúâi nhaáo nhaác chen vai, huyách caã vaâo buång
nhau àïí chaåy xuöëng bïëp, thò laäo Quïình thuãng thùèng ra vïì. Vûâa ra
khoãi ngoä thò böîng möåt boáng ngûúâi nhoã loùæt choùæt tûâ trong vûúân
chuöëi nhaâ öng Phuác chui ra. Thêëy ngûúâi, caái boáng êëy vöåi thuåt vaâo
vaâ caái boåc hùæn àang öm luâ luâ trïn tay, àaáng leä phaãi rúi vùng ra vò
gùåp ngûúâi àöåt ngöåt, nhûng hai baân tay hùæn laåi öm chùåt lêëy eáp vaâo
buång, àöìng thúâi rêët nhanh möåt chuöîi cûúâi hñ hñ rung lïn vaâ tiïëng
noái thò leâ beâ àêîm húi men:
- Öi daâo tûúãng ai, hoáa ra laäo Quïình àêëy hûâ? Ngûúâi ta baão laäo
coá caái thên bùçng con voi, nhûng oác laåi bùçng con kiïën, thêåt khöng
oan! Àïën àêy maâ laåi chõu vïì khöng aâ?
Laäo Quïình duåi mùæt, duâ àïm cuöëi thaáng töëi múâ múâ nhûng laäo
cuäng àaä nhêån ra caái ngûúâi àang dúã say dúã tónh naây laâ anh chaâng
Thoá úã ngay caånh nhaâ chuá Quaâng, em trai laäo. Tïn hùæn chñnh laâ
Thoå kia, nhûng vò caái tñnh tùæt mùæt, thêëy ai àïí húã caái gò maâ hùæn
khöng thuöíng, khöng thoá thò ngûáa ngaáy khöng chõu àûúåc! Möåt lêìn
laäo Quïình àang àaâo ao cho Quaâng, thò böîng thêëy möåt súåi cûúác bay
vuöët tûâ búâ raâo bïn nhaâ Thoá quùng sang. úã àêìu súåi cûúác laâ möåt caái
lûúái cêu moác vaâo con nhaái. Súåi cûúác giêåt giêåt keáo con nhaâi nhû
àang nhaåy Thïë thò chuá gaâ tröëng nhanh chên hún caã àaân àang tha
thêín tòm giun, liïìn lao theo nuöët möìi. Chó chúâ coá thïë, súåi cûúác giêåt
tung lïn vaâ chuá gaâ tröëng böëc khoãi mùåt àêët, bay vuát qua haâng raâo
sang nhaâ Thoå. Laäo Quïình boã cuöëc, chaåy sang, thò Thoá àaä boáp
ngoeáo con gaâ vûát vaâo goác bïëp.
- Sao laåi laâm thïë? - Laäo Quïình sûâng söå.
Thoá vên tónh nhû tiïìn, nhe rùng ra cûúâi hñt vaâo àiïåu cûúâi luác
Thoá theâm ùn:
- Sao vúái giùng caái con kheåc! Im ài! Ngöìi àêy röìi cuâng túá
nhùæm rûúåu! Öng laâm caã ngaây cho tay Quaâng nhûng noá àaäi öng caái
gò naâo? Mêëy lûng cúm vúái tyá tûúng chua nhû dêëm àô haã?
Thïë röìi Thoá vaâ Quaâng àaä àaánh hïët caã con gaâ gaáy vúái chai böë
rûúåu. Trong luác ngaâ ngaâ cao hûáng, Thoá tuám lêëy con choá cöëm nhaâ
hùæn, baão Quïình giûä chên, röìi Thoá àöí caã möåt baát rûúåu vaâo hoång choá
laâm con vïån cuäng say boâ búái ra, miïång cûá tru lïn nhû choá soái, raäi

sïìu, mùæt long soâng soåc nhû choá àiïn, trong luác hai thùçng vö duång
cûá xoa buång cûúâi sùçng sùåc nhû hoáa ngöå.
Töëi nay Thoá cuäng chó chuã têm àïën nhaâ öng Phuác ngoá àöåi keân
biïíu diïîn xem chúi. Nhûng àïën khi thêëy baâ Phuác xuöëng bïëp bùæc
choä xöi lïn bïëp loâ röìi khöng kõp khoáa cûãa, baâ quay ngay lïn nhaâ
nhêåp vaâo àoaân con chaáu ài àûa höìn cuå Cöë quanh quan taâi, thò caái
maáu nghïì nghiïåp cuãa Thoá nöíi lïn. Hùæn leãn ngay xuöëng. Xöi thò
chûa chñn, thõt thaâ khöng thêëy àêu. Lúån thò chùæc ngaây mai múái
möí. Thïë chaã nheä hoå laåi àïí phûúâng keân ùn xöi nhaåt? Hoáa ra nhaâ
naây cuäng kiïët nhû chùèng phaãi vûâa! Lêìn moâ vaâo caái xoá xónh thò lêåp
tûác hai caánh muäi rêët moãng cuãa Thoá phêåp phöìng lïn. Muâi rûúåu
thúm cay cay thoaãng àêu àêy. Thoá nuöët nûúác boåt. Hai tay rúâ rêîm
hïët chai naây àïën loå khaác. Naây. laâ chai mùæm. Naây laâ liïîn muöëi. Naây
laâ vaåi dûa khuá. Àöì khó gioá! Àïën khi Thoá súâ vaâo möåt caái huä tay ruát
nêìm laá chuöëi khö laâm nuát, thò Thoá rïn lïn trong buång, hai chên
chó muöën nhaãy tûng tûng. Caã möåt hu àêìy rûúåu. Thoá lùæc lùæc tiïëng
rûúåu reo oác aách múâi moåc. Thoá kï ngay miïång laâm möåt húi. Rûúåu
múái nêëu ngon chñ mïì! Luác êëy trïn nhaâ tiïëng öng trûúãng phûúâng
baát êm àang cêët cao gioång: úái úi! Höm nay öng àaä ài röìi! Thoá laâm
möåt nguåm nûäa. úâ rûúåu ngon thïë naây maâ chïët khoâng kõp uöëng thò
phñ cuãa thêåt!Thêëy thuyïìn xanh khöng xuöëng, chúâ thuyïìn àoã qua
mau... Öng trûúãng phûúâng baát êm dùån doâ. Thoá ngöìi bïåt xuöëng laâm
nguåm nûäa. ÚÂ, thïë maâ ngûúâi ta vêîn noái dûúng sao êm vêåy. Vêåy maâ
trïn trêìn àeân xanh thò ài, àeân àoã thò dûâng. Chaã nheä leä luêåt úã dûúái
êëy laåi xoay ngûúåc laåi? Thoá ngaã ngûúâi vaâo tûúâng, hai tay vêîn öm caái
huä. Rûúåu maånh àang quêîy àaåp trong ruöåt Thoá. Mêëy ngaây nay chó
bûäa rau bûáa chaáo nïn rûúåu vaâo theâm ùn túån. Àaä thêëy muâi xöi. Thoá
àïën múã vung choä caâo ngay möåt taãng boã vaâo vaåt aáo. Àang xñt xoa vò
boãng raäy, thò chñnh luác êëy baâ Phuác xuöëng! Vûâa nghe tiïëng àêëy cûãa,
Thoá vúá ngay caái chêåu nhöm àang dûåa caånh àöëng baát àôa, àûa lïn
che lêëy mùåt, chên àûáng lom khom úã tû thïë vuâng chaåy. Baâ Phuác
àang xùm xùm, tyá nûäa àêm sêìm vaâo con ma àuáng sûâng sûäng trûúác
mùåt. Baâ kï u úá lïn, höìn xiïu phaách laåc. Thoá liïìn vuát caái thau
nhöm, nhûng vêîn nhúá xaách huä rûúåu luöìn ngay ra cûãa, luãi biïën vaâo
vûúân chuöëi.
- Thïë ra chuá vûâa lêìn vaâo bïëp baâ Phuác àêëy? - Laäo Quïình hoãi
laåi cho chùæc chùæn.
- Thò àaä sao? Tuáng nïn phaãi tñnh! Àûâng coá be lïn nhû bï
nghe chûãa!

Vûâa noái Thoá vûâa ngaã miïång huä vaâo möìm laäo Quïình. Tiïëng tu
rûúåu chun chuát vang lïn.
Cûá thïë, hai gaä möåt khön möåt daåi, möåt to lúán xuâ xò nhû con
gêëu, möåt beá nhoã nhû con caáo, baá vai nhau ài ngaä nghiïng giûäa
àûúâng laâng trong àïm khuya. Caái miïång huä luác thò döëc vaâo möìm
ngûúâi naây, luác laåi àöí vaâo möìm ngûúâi kia, ài trïn àêët maâ cuá lñu rñu
dêåp dúân nhû ài trïn soáng. Khöng coân biïët trúâi àêët xung quanh laâ
gò. Chúåt möåt tiïëng hoãi laâm caã hai sûäng laåi:
- Ai thïë naây? Ài àûáng thïë naâo thïë naây?
Quïình vaâ Thoá cuâng khûáng laåi. Möåt ngûúâi àaân öng cao, gêìy,
àaä àûáng saát bïn caånh. Ngûúâi êëy dõu gioång:
- AÂ chuá Thoá aâ? Laåi baác Quïình nûäa, öm caái gò thïë naây?
Thoá nhòn lïn, nhêån ra öng Chónh, möåt trung taá vïì hûu, ngûúâi
caã xoám Giïëng Chuâa àïìu nïí troång. Öng Chónh cuäng úã ngay gêìn nhaâ
Thoá, nïn Thoá biïët lùæm. Öng Chónh coá vúå ài theo trai, nïn àaä lêëy vúå
khaác. Bêy giúâ öng Chónh cha giaâ con coåc, nhaâ cuäng hoaân caãnh lùæm.
Thoá cûúâi, gioång leâ nheâ:
- A baác Chónh àêëy û? Baác ài àêu maâ khuya khoùæt thïë naây?
Hay cuäng sang àaám nhaâ öng Phuác? Thò haäy laâm vúái em möåt nguåm!
Noái röìi Thoá àõnh baá vai, khiïën öng Chónh höët hoaãng neá ngûúâi
ra, röìi bûúác vöåi. Öng ài canh loâ gaåch. Thoá nhòn theo cûúâi khuâng
khuåc, röìi böîng haát nghïì ngaâ;
- Trung taá maâ súå rûúåu! Trung taá maâ cuäng tiïn coá khöìng laâ
khöng coá tiïìn! Hñ hñ! Thïë cho nïn treã con noá múái haát laáo laâ Àêìu
laâng àaåi taá vaá xe, cuöëi laâng trung taá baán cheâ àöî àen, thiïëu taá thò
buön dêìu àeân, àïí cho àaåi uáy thöíi keân àaám ma! A haâ ha thöíi keân
àaám ma! Toâ te tñ te!
Vûâa haát Thoá vûâa nhuán nhaãy àöi chên chûä baát nhû öng
trûúãng phûúâng baát êm luác naäy. Tay giú caái huä lïn nhû thöíi keân, vaâ
rûúåu laåi chaãy vaâo hoång Thoá tuöìn tuöìn. Röìi miïång huä laåi döëc vaâo
möìm Quïình. Caã hai tûåa vaâo nhau, tay cuâng öm caái huä. Chên bûúác
laång quaång. Àïën chöî reä, Thoá leâ nheâ baão Quïình:
- Xin àaäi baác chêìu nûäa! Laâm húi thêåt daâi vaâo. Rûúåu laâ cao
cuãa gaåo. Nûäa ài, thïë! Thöi teá nhaá.

Thoá theo löëi reä vïì nhaâ. Nhûng chó àûúåc vaâi bûúác, àêìu nùång
chên nheå, Thoá chó coân lï vaâo àûúåc göëc öíi bïn caånh àûúâng laâ lùn
khoeâo xuöëng, rûúåu tûâ trong huä xöëi ra, ûúát àêîm caã ngûåc Thoá.
Laäo Quïình coân khiïëp hún! Vò laäo uöëng cêëp têåp hún Thoá, buång
cuäng àoái hún Thoá, nïn rûúåu caâng haânh laäo dûä. Khi laäo khêåt
khûúäng vïì àûúåc àïën cûãa rïu thò rûúåu vaâ sûúng gioá ban àïm àaä
àaánh quyå laäo. Laäo Quïình vûâa bñu àûúåc vaâo têëm caánh daåi che cûãa,
thò miïång àaä nön phoáng ra nhû caái voâi phun. Trong buång laäo chó coá
baát rau khoai tûâ saáng, coân laâ toaân nûúác vaâ rûúåu, nïn bêy giúâ laäo
àaáng phun ra rûúåu! Möåt thûá rûúåu qua tiïu hoaá lúåm muâi àïën quyã
cuäng khiïëp? Laäo Quïình vûâa nön àïën naãy àom àoám mùæt, tay vûâa
àêíy caánh daåi àïì vaâo nhaâ, nhûng àêíy khöng nöíi. Trong luác ngûúâi
àang raä rúâi vò say, laåi thïm böå oác vöën uâ ò, nïn laäo khöng thïí nhúá
caánh daåi laäo chó chöëng húâ, maâ sao bêy giúâ laåi chùæc thïë naây?
Chùæc thïë laâ vò bïn trong coá ngûúâi. Möåt ngûúâi söëng vaâ möåt
ngûúâi chïët! Caã hai àang nùçm trïn chiïëc choäng oåp eåp cuãa laäo
Quïình.
Ngûúâi chïët thò cûá chïët, àaä àaânh! Coân ngûúâi söëng thò cuäng laåi
nguã nhû chïët!
Tiïëng giêåt cûãa cuãa laäo Quïình laâm ngûúâi söëng choaâng thûác.
Àoá laâ ngûúâi àaân baâ tuöíi doâng doâng. Cao vaâ gêìy. Höëc haác vaâ löi thöi.
Nhûng chên tay laåi rêët nhanh. Vûâa nghe tiïëng ngûúâi àêíy lõch kõch,
chõ ta àaä vûåc ngay dêåy, röìi nhaãy möåt bûúác túái cûãa. Mùåc duâ àaä
chöëng möåt caái gêåy vaâo têëm caánh daåi, nhûng chõ ta vöåi vaä àûáng aáp
ngûúâi vaâo thïm cho chùæc. Nhûng àïën khi gheá mùæt nhòn qua löî
phïn, thò ngûúâi àaân baâ böîng bêåt ra möåt tiïëng cûúâi khö khöëc:
- Öi daâo, laåi möåt laäo caám hêëp! Àöì phaãi gioá phaãi dêy? Nhöìi
nheát úã àêu vïì maâ khöë thïë naây!
Vûâa lêím bêím, ngûúâi àaân baâ múã toang caánh daåi, röìi cêìm tay
löi laäo Quïình vaâo nhaâ. Töëi quaá, laäo Quïình súâ sêîm ài laåi chiïëc
choäng, thò ngûúâi àaân baâ àaä keáo giêåt laäo laåi:
- Öng khöng àûúåc nùçm àêëy! Àïí cho con beá nhaâ töi noá àûúåc úã
coäi trêìn möåt tyá!
Ngûúâi àaân baâ ngaã têëm caánh daåi xuöëng goác nhaâ, röìi keáo laäo
Quïình àïën. Quïình ngaä ngay xuöëng nhû möåt bao gaåo, miïång hoãi
êåm eå trong húi men:
- Thïë nhaâ chõ úã àêu maâ laåi àïën àêy? Nhûäng hai meå con aâ?

Ngûúâi àaân baâ múã höåp dêìu cao duái vaâo tay laäo Quïình. Bùçng
con mùæt traãi àúâi, khöng cêìn hoãi, chõ ta cuäng biïët àêy chñnh laâ öng
chuã cuãa chiïëc lïìu naây, möåt öng chuã ngú ngú nhû boâ àöåi noán! Daång
ngûúâi naây chó cêu trûúác cêu sau laâ coá thïí sai phaái àûúåc röìi! Vò thïë
chõ ta hoãi vúái gioång dêëm dùèn:
- Töi úã àêu àïën êëy aâ? ÚÃ chöî àoái àïën chûá coân úã àêu nûäa? Àoái
thò àêìu göëi phaãi boâ. Khöng àoái thò húi àêu ài lang thang cho nhoåc.
Coá hai meå con, nhûng con beá noá chïët röìi! Noá nùçm kia nhûng noá
chïët röìi!
- Caái gò? Nhaâ chõ baão caái gò? - Laäo Quïình nhoãm àêìu dêåy, hoãi
giêåt gioång. Laäo trûúng cùåp mùæt trong boáng töëi súâ sêîm nhòn ngûúâi
àaân baâ àang ngöìi lúâ múâ úã meáp choäng. Laäo àaä tónh cún say. Thúã
àûúåc ra laâ nheå caã ngûúâi, laåi thïm chêët noáng cuãa dêìu cao, nïn
sûúng gioá àõnh quêåt laäo àaä phaãi luâi biïën. Nhûng vò tónh nïn laäo
biïët súå. Thïë caái nhaâ chõ naây laâ thïë naâo? Ngûúâi hay ma? Chaã nheä laåi
coá ma thêåt? Laäo àaä nghe ngûúâi ta baão chñnh laäo àaä bõ ma laâm,
nhûng laäo khöng tin; vò chûa bao giúâ laäo nhòn thêëy ma. Laäo chó tin
nhûäng gò mùæt laäo súâ súâ nhòn thêëy, chûá khöng thò àïën rùæn hai àêìu,
ma böën mùæt cuäng chaã laâ caái coác khö gò àöëi vúái laäo. Àïm höm laäo
vêîn ài suâng suåc maâ coá thêëy gò àêu. Chaã nheä höm nay ma laåi daám
xöng vaáo nhaâ laäo thêåt? Kòa, möåt ma söëng vaâ möåt ma chïët! Àoái khaát
àïën ma cuäng chïët!
- Con nhaâ chõ chïët thêåt aâ? - Laäo Quïình hoãi vúái gioång ruåt reâ,
nhûng thêåt quaái quyã, ngûúâi àaân baâ laåi nhû muöën chöìm lïn, gioång
rñt laåi:
- Thò töi àaä baão laâ noá chïët? Chûá con töi khöng chïët maâ töi laåi
baão laâ chïët aâ? Öng coá àiïn khöng àêëy? Öng àaä nghe thuãng tai chûa
àêëy?
Vûâa noái, ngûúâi àaân baâ vûâa sêën túái, khiïën laäo Quïình àang
nhöím ngûúâi hiïn nùçm eåp xuöëng. Ngûúâi àaân baâ àûáng laåi, hai tay
chöëng naånh, gioång vêîn chao chaát nhû àang caäi nhau vúái ai:
- Coân töi úã àêu àïën àêëy aâ? ÚÃ caái núi vò àoái quaá maâ àaä coá nhaâ
boã thuöëc sêu vaâo nöìi chaáo àïí ùn röìi cuâng chïët cho raãnh núå! Töi
cuäng boã thuöëc sêu vaâo nöìi chaáo gaâ àïí àõnh giïët chuáng noá, caái thùçng
chöìng vúái con vúå thaânh àanh àoã moã êëy! Chuáng noá lêëy nhau haâng
chuåc nùm maâ khöng coá con, cûá nhû nuöët gang nuöët sùæt vaâo ngûúâi!
Thïë laâ chuáng noá nõnh töi, huân meå con töi vïì úã vúái chuáng noá cêìu
may. Töi vûâa àïën thaáng trûúác, thò thaáng sau con vúå noá chûãa. Röìi

noá àeã con trai. Thïë laâ noá trúã mùåt, noá nhiïëc moác töi laâ àöì khöng cha
khöng böë, laâ thûá khöng chöìng maâ chûãa, sai töi nhû sai con úã. Àïm
höm noá bùæt töi ài giùåt taä loát cho con noá. Noá thò ùn chaáo chên gioâ,
coân meå con töi thò cúm àöån vúái sùæn khö. Àaä thïë thò phaãi cho noá biïët
tay. Baâ àaä mang löåc àïën cho maây, maâ maây laåi vong ún baåc nghôa
vúái baâ aâ? Baâ phaãi thaã thuöëc sêu vaâo nöìi chaáo chim böì cêu cuãa maây!
Cho maây àûúåc bö beáo möåt thïí!
Chõ ta böîng öm mùåt bêåt khoác! Tiïëng ngaân ngaåt trong loâng
baân tay:
- Nhûng con choá nhaâ noá àaä haåi töi! Chaáo noáng thïë maâ con
vïån àaánh saåch caã nöìi, röìi giaäy chïët àaânh àaåch. Thïë laâ vúå chöìng noá
chûãi töi. Thùçng chöìng àaä ùn nùçm vúái töi cuäng àaánh töi. Con vúå thò
xeá caã aáo quêìn töi, àuöíi meå con töi, giûäa luác con töi àang söët, ngûúâi
noáng nhû hoân than. Chêåp töëi nay dùæt dñu nhau àïën àêy laâ noá chïët!
May maâ gùåp àûúåc caái kïu naây. Mai töi boåc con töi vaâo caái chùn kia,
röìi phaãi vïì têån nhaâ vúå chöìng chuáng noá, töi seä chïët giûäa nhaâ chuáng
noá, àïí cho chuáng noá biïët tay baâ. Con úi, mai meå laåi àûa con vïì. Meå
con ta phaãi chïët trûúác muäi chuáng noá? Phaãi moác mùæt chuáng noá.
Ngûúâi àaân baâ caâng khoác nûác lïn. Vûâa khoác chõ vûâa kïí lïí àuã
thûá chuyïån maâ chó riïng chõ biïët. Roä raâng khöng phaãi chõ khoác, chõ
kïí vúái laäo Quïình maâ chõ àang cêìn xaã ra cho vúi búát nöîi loâng.
Laäo Quïình cûá nùçm co trïn têëm caánh daåi, giûúng cùåp mùæt ngú
ngaáo nhòn ngûúâi àaân baâ xa laå trong khoaãng töëi lúâ múâ. Chõ ta àang
kïí lïí rïìn rô thò chúåt coá tiïëng chñt chñt höët hoaãng phña sau nhaâ, röìi
möåt con chuöåt cöëng bùçng bùæp tay lao thuåc maång qua khe húã cuãa
bûác vaách, lao chöìm qua chiïëc choäng, àêm sêìm vaâo chên chõ, luãi
biïën vaâo xoá töëi. Giaáp laá caâ ngay phña sau, möåt con meâo hoang bùçng
con choá con, àen truäi nhû thiïn löi thêìn seát quaã quyïët phaãi nuöët
tûúi con möìi, cuäng lao àaánh roaác qua phïn nûáa miïång kïu ngao
möåt tiïëng nhû keân trêån, hai mùæt troân xoe, xanh chaáy lïn. Con meâo
xuâ löng, nhaãy quùng mònh qua àêìu choäng, ngaä duái vaâo bûác vaách
bïn naây vò quaá àaâ laåi gùåp ngûúâi àaân baâ cuöëng quñt, chên tay cûá
khua ngêåu xõ trûúác cûãa. Bõ laåc möìi, laåi bõ chùæn, meâo ta ngoaäo lïn
caáu sûúân, nhaãy chöìm qua mùåt choäng quay laåi löëi cuä, phoáng ra
ngoaâi. Tûác thò möåt caãnh kinh hoaâng diïîn ra. Caái boåc chùn àang
nùçm im lòm, tûác laâ àûáa treã böën tuöíi con ngûúâi àaân baâ àaä chïët tûâ luác
chêåp töëi, bõ luöìng soáng àiïån tûã mùæt con meâo hoang dûång bêåt dêåy.
Caã ngûúâi àaân baâ vaâ laäo Quïình àûáng bêåt dêåy cuâng kïu öëi ruång rúâi
khi thêëy caái thi haâi kia nhöím hùèn lïn, gaåt caã chiïëc voã chùn rúi

xuöëng àêët. Caái xaác khöng höìn dúã àûáng dúã ngöìi úã möåt tû thïë rêët
chên lêng, chúái vúái trong möåt giêy, röìi ngaä àaánh roaâng xuöëng mùåt
choäng. Ngûúâi àaân baâ àöí xuöëng ngêët xóu. Laäo Quïình thò nùçm vêåt ra
khöng àöång cûåa.
Àïm vêîn lùång phùæc nhû túâ.
Chïnh chïëch trïn trúâi khuya, maãnh trùng khuyïët hao gêìy
vaâng uáa búi trong sûúng muâ se seä nhaát möåt, tiïëng cuá ruác thùm doâ
trïn voâm cêy traám töëi àen phña sau nhaâ uyã ban. Coá phaãi sûá giaã cuãa
tûã thêìn àaä àaánh húi thêëy coá muâi khang khaác?
Möåt luác lêu sau.
Ngûúâi àaân baâ höm löìm boâ dêåy, rïn rêím:
- ÖËi giúâi cao àêët daây úi? Laâm phuác cho con töi àûúåc söëng khön
thaác thiïng. Khöí thên töi, khöí con töi!
Vûâa noái, chõ vûâa lï túái chiïëc choäng, lêåp cêåp öm lêëy thi thïí àûáa
con laånh ngùæt. Àêìu àûáa beá ngêët ra ngoaâi. Maái toác rêu ngö lú phú raä
rûúåi. Chõ àùæp maãnh voã chùn nhaâu naát lïn ngûúâi con, röìi run rêíy
nùçm xuöëng bïn caånh, vûâa khoác vûâa noái liïn chi höì àiïåp, àïën chñnh
chõ cuäng khöng biïët mònh noá gò.
Laäo Quïình àaä hoaân höìn, nhûng möì höi laånh vêîn ri ra úã söëng
lûng. Laäo nùçm trïn têëm caánh daåi, mùæt múã trong boáng töëi nhòn lom
lom sang chiïëc choäng. Trong böå oác luön luön coá maân sûúng bao phuã
cuãa laäo chúåt lúâ múâ nhúá laåi cuäng àaä coá möåt ngûúâi àaân baâ àïën úã vúái
laäo, vaâ laäo àaä trúã thaânh ngûúâi sai keã khiïën ngay trong nhaâ cuãa
mònh. ÊËy laâ ngaây coân úã caånh vúå chöìng Quaâng trong xoám kia. Möåt
höm vúå Quaâng ài chúå trïn phöë huyïån vïì coá dùæt theo möåt cö buång
chûãa vûúåt mùåt, vúå Quaâng noái laâ àûa cö êëy vïì àïí laâm baån vúái baác
Quïình nhaâ em!. Khöng biïët nghe baâ em dêu nó non thïë naâo, maâ
Quïình cûá cûúâi hïì hïì noái tö tö: Túá têåu boâ maâ àûúåc caã bï!. Röìi
Quïình laåi ài laâm thuï huâng huåc àïí nuöi cö vúå húâ suöët ngaây ùn
xong laåi nùçm öm caái buång chònh ònh nhû nhïån öm trûáng. Röìi chõ ta
àeã. Röìi chõ ta leãn ài biïåt sau khi úã cûä àûúåc hún möåt thaáng. Àïm êëy
thêëy àûáa treã khoác theát lïn, laäo Quïình àang ngaáy pho pho úã goác bïn
naây thûác giêëc, goåi sang: meå thùçng cu vêîn nguã aâ?. Khöng thêëy tiïëng
traã lúâi maâ thùçng cu vêîn khoác ngùçn ngùåt. Laäo Quïình dêåy chêm
àeân. Thò thêëy meå thùçng cu vúái boåc quêìn aáo àaä biïën mêët tùm röìi.
Thùçng beá àoá sau cho gia àònh khöng coá con trai, vaâ chuyïån laäo
Quïình lêëy vúå thaânh möåt giai thoaåi. Ài laâm úã àêu, Quïình cuäng bõ

caánh àaân öng xuám vaâo tra hoãi: Àaä biïët muâi chûa?. Muâi vúái meä gò!
Àïm laäo coân phaãi ài àöí caã nûúác giaãi cho noá, vêåy maâ khöng àûúåc moá
àïën ngûúâi noá. Kïí caã buöíi töëi noá tùæm úã trong nhaâ. Cûá àïën töëi laâ caái
gò noá cuäng laâm úã trong nhaâ! Noá baão ra ngoaâi súå gioá maáy, nhûng kyâ
thûåc cö aã lûúâi chêíy thêy. Laäo Quïình phaãi xaách nûúác vaâo cho aã tùæm.
Ngûúâi aã trêìn nhû con ïëch löåt. Doåc ngûúâi aã àïën laâ nhiïìu chöî löìi loäm!
Laäo Quïình vûâa mon men nhû con gêëu àïën gêìn con chuöåt baåch, thò
aã liïìn khoùm mùåt laåi, gùæt: Xï ra àùçng kia! Thïë laâ laäo laåi chui vïì öí
nùçm. Coân bêy giúâ, vúái meå con nhaâ chõ naây, möåt söëng möåt chïët möåt
ngûúâi möåt ma, roä khiïëp! Laäo phaãi laâm gò àêy? Lêìn àêìu tiïn laäo
Quïình phaãi tñnh xa tñnh gêìn, nghô túái nghô lui. Àang lú mú thûác
nguã, thò böîng coá tiïëng goåi vaáng lïn ngoaâi ngaä ba:
- Baác Quïình àaä dêåy chûa àúái? Höm nay àïën giuáp em nhaá.
Quïình vuâng ngay dêåy. Thïë maâ àaä saáng baåch. Laäo lõch bõch
chaåy ra, noái doâng daã;
- Chuá Ñch àêëy haã? Laåi àaâo àaá ong hûâ? àûúåc röìi, vïì ài túá àïën
ngay.
Ngûúâi goåi laâm thuï ài röìi, laäo Quïình quay laåi. Ngûúâi àaân baâ
thöi khöng noái lêìm bêìm möåt mònh nûäa. Chõ ta nùçm nghiïng, thúã
nùång nhoåc. Möåt bïn goâ maá nhö lïn, tröng gêìn nhû nhoån. Caånh àêëy
möåt nöët ruöìi to nhû haåt àêåu àen laâm cho töëi caã khuön mùåt gêìy.
Hai baân chên àen àuâa co lïn choäng. Böå quêìn aáo trïn ngûúâi coân
laânh lùån, nhûng nhaâu nhoã. Bïn caånh, caái boåc chùn kñn mñt nùçm
thùèng cûáng. Laäo Quïình chúân chúån, seä saâng ruát caái khùn töí ong vùæt
trïn súåi dêy cuâng vúái mêëy böå quêìn aáo böå àöåi, caái thò taâu taâu, caái àaä
raách. Têët caã thêëm möì höi muöëi cuãa laäo cûáng nhû mo nang. Laäo rûãa
mùåt khan, röìi xaách chiïëc mai, duång cuå kiïëm cúm cuãa laäo, àang
àõnh ài, thò ngûúâi àaân baâ nhöím dêåy, gioång tónh nhû saáo
- Öng ài ngay aâ? Nêëu cúm ùn àaä, töi coá gaåo.
- Thöi, nhaâ chõ cûá úã àêy nêëu maâ ùn. Bïëp àêëy, nöìi àêëy. Töi ài
laâm röìi ùn úã bïn naây.
- Cú maâ nûúác nöi úã àêu? Caái vaåi nhaâ öng coá maâ rùæn raáo noá àeã
trong êëy!
Nhòn laäo Quïình nghïåt mùåt ra, biïët laâ noái khön möìm thïë thò
laäo khöng hiïíu, thïë laâ ngûúâi àaân baâ ngöìi bêåt dêåy, àaä nhû muöën nöîi
àoaá lïn:

- Rùçng laâ caái vaåi nûúác nhaâ öng caån nhùn rùng ra tûâ taám
hoaánh kia röìi! Öng ài xaách vïì àêy cho töi möåt thuâng!
Laäo Quïình nhïëch cùåp möi daây ra nhû cûúâi, miïång kheä aâ möåt
tiïëng, röìi quay vaâo xoá nhaâ xaách chiïëc thuâng cuâng cuåc chaåy sang
giïëng nûúác nhaâ uyã ban. Laäo vêîn ùn nûúác bïn êëy. Khi laäo xaách
thuâng nûúác vïì, thò ngûúâi àaân baâ àang ngöìi trïn choäng ruä toác chaãi
bùçng chiïëc lûúåc göî tröng nhû lûúåc cöí. Caã mùåt caã ngûúâi chõ ta chòm
trong múá toác khö cûáng vò lêu khöng göåi, nhûng rêët daâi, rêët daây,
buöng luâ xuâ böën xung quanh, nhòn cûá nhû buåi cêy kyâ dõ. Chõ vêîn
cùæm cuái chaãi toác soaån soaåt, noái vúái laäo Quïình bùçng caái gioång chuâng
hùèn laåi:
- Öng chúâ töi nêëu cúm cho maâ ùn, tûâ höm qua túái giúâ töi cuäng
chûa coá haåt naâo trong buång.
ÊËy laâ têm traång cuãa ngûúâi luön luön bõ haåch saách, sai phaái,
àïën khi chñnh chõ böîng dûng àûúåc sai phaái thò loâng chúåt mïìm laåi.
Nhûng laäo Quïình vêîn möåt hai traã lúâi:
- Thöi chaã cêìn, túá ài àêy. Bïn êëy ngûúâi ta àang chúâ cúm àêëy.
Röìi laäo vaác mai bònh bõch bûúác ài, mùåc nhûäng gò diïîn ra úã
nhaâ laäo. Khi ngûúâi àaân baâ reä toác ra nhòn, thò chó thêëy thêëp thoaáng
bïn buåi hoáp möåt maãng lûng aáo trùng khö möì höi muöëi, vaâi caái aáo
quêìn böå àöåi àaä röång àaä daâi, maâ khoaác vaâo ngûúâi laäo vêîn cuän cúän.
Túái luác ngûúâi àaân baâ rûãa chiïëc xoong cuåt tay àïí nêëu cúm, múái thêëy
moåi àöì àaåc cuãa laäo àïìu nhùén nhû chuâi, àïën boái möåt haåt thoác cùæn
chùæt cuäng khöng ra. Chõ àong hùèn hai bú gaåo trong caái tay naãi cho
vaâo nöìi cúm vo. Röìi chõ àïí laåi quaá nûãa xoong cúm trïn ba hoân àaá
chuåm laâm kiïìng. Àoá laâ möåt lúâi caãm ún cuãa ngûúâi khöën khöí daânh
cho möåt ngûúâi khöën khöí.
Nhûng laäo Quïình àaä khöng söëng àûúåc àïën chiïìu maâ vïì nhòn
thêëy phêìn cúm cuãa ngûúâi àaân baâ xa laå daânh cho mònh. Coá ai ngúâ
möåt sûác voác nhû thïë, möåt ngûúâi vö haåi nhû thïë maâ bõ lûúäi haái cuãa
tûã thêìn xeán ngoåt nhû àuâa! ÚÃ hiïìn maâ chùèng gùåp laânh laâ thïë àêëy ai
úi!

Manh dat lam nguoi nhieu ma 614

Manh dat lam nguoi nhieu ma 614

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (14)

Viewers also liked

Viewers also liked (20)

Similar to Manh dat lam nguoi nhieu ma 614

Similar to Manh dat lam nguoi nhieu ma 614 (20)

Manh dat lam nguoi nhieu ma 614