Cơ sở lý luận về hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Khái niệm hiệu quả: Hiệu quả là một tương quan so sánh giữa kết quả đạt được theo mục tiêu đã được xác định với chi phí bỏ ra để đạt được kết quả đó. Để hoạt động, doanh nghiệp phải có các mục tiêu hành động của mình trong từng thời kỳ, đó có thể là các mục tiêu xã hội cũng có thể là các mục tiêu kinh tế của chủ doanh nghiệp và doanh nghiệp luôn tìm cách để đạt các mục tiêu đó với chi phí thấp nhất. Đó là hiệu quả.

1. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
MỘT SỐ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ HIỆU QUẢ KINH DOANH CỦA DOANH
1.1. Một số khái niệm cơ bản liên quan đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp
1.1.1. Khái niệm doanh nghiệp
Khi tiếp cận khái niệm doanh nghiệp, có thể thấy cụm từ “doanh nghiệp” được
hiểu theo nhiều quan điểm khác nhau.
Theo quan điểm pháp lý, Luật Doanh nghiệp 2014 quy định doanh nghiệp “là tổ
chức có tên riêng, có tài sản, có trụ sở giao dịch, được đăng ký thành lập theo quy định
của pháp luật nhằm mục đích kinh doanh.”
Theo cách tiếp cận vi mô, doanh nghiệp được xem như là một hình thức sản xuất
theo đó trong cùng một sản nghiệp người ta phối hợp giá của nhiều yếu tố khác nhau do
các tác nhân khác cùng với chủ sở hữu doanh nghiệp đem lại nhằm bán ra trên thị trường
hàng hóa hay dịch vụ và đạt được một khoản thu nhập tiền tệ từ mức chênh lệch giữa
hai giá.
Theo giáo trình Kinh tế doanh nghiệp thương mại của Phạm Công Đoàn (2012) ta
có định nghĩa về doanh nghiệp như sau: “Doanh nghiệp là một cộng đồng người liên kết
với nhau để sản xuất ra của cải hoặc dịch vụ và cùng nhau thừa hưởng thành quả do việc
sản xuất đó đem lại.”
Cộng đồng người trong doanh nghiệp liên kết với nhau chủ yếu trên cơ sở lợi ích
kinh tế. Con người trong doanh nghiệp được xem như là “Con người kinh tế”. Chủ doanh
nghiệp muốn tối đa hóa lợi nhuận, người lao động vì tiền công mà hợp tác với chủ doanh
nghiệp.
Doanh nghiệp là một tổ chức sống giống như con người, có một chu trình sống và
được thành lập bởi ý chí của các nhà sáng lập; phát triển và tiến tới độ trưởng thành, đôi
khi hoạt động của nó sa sút dẫn đến suy thoái hoặc thậm chí bị phá sản.
1.1.2. Khái niệm kinh doanh
Từ lâu kinh doanh được hiểu như là một công việc, là một nghề. Song kinh doanh
không chỉ đơn thuần là một nghề, mà còn là mối quan hệ giữa người và người. Trong
kinh tế tất cả các hoạt động kinh doanh đều liên quan tới việc sử dụng công sức và tiền
vốn để tạo ra sản phẩm (hàng hóa hay dịch vụ) và cung ứng cho thị trường nhằm mục
đích kiếm lời. Kinh doanh đòi hỏi phải có chiến lược và chiến thuật
Kinh doanh thể hiện những nét đặc trưng cơ bản:
Là sự trao đổi hàng hóa giữa các chủ thể kinh tế mà mỗi cá nhân tham gia vào quá
trình này đều hướng tới đạt được lợi ích của mình.
6

2. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
Kinh doanh là công việc khó khăn phức tạp và luôn chứa đựng những yếu tối rủi
ro do tính phức tạp và bất định từ phía môi trường, do đó đòi hỏi nhà kinh doanh phải
có kiến thức, kinh nghiệm óc sáng kiến cùng với lòng dũng cảm và sự sáng suốt.
1.1.3. Khái niệm hiệu quả và hiệu quả kinh doanh
Khái niệm hiệu quả: Hiệu quả là một tương quan so sánh giữa kết quả đạt được
theo mục tiêu đã được xác định với chi phí bỏ ra để đạt được kết quả đó. Để hoạt động,
doanh nghiệp phải có các mục tiêu hành động của mình trong từng thời kỳ, đó có thể là
các mục tiêu xã hội cũng có thể là các mục tiêu kinh tế của chủ doanh nghiệp và doanh
nghiệp luôn tìm cách để đạt các mục tiêu đó với chi phí thấp nhất. Đó là hiệu quả.
1.1.4. Khái niệm hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp
Hiện nay có rất nhiều quan điểm khác nhau về hiệu quả kinh doanh của doanh
nghiệp. Tùy theo từng lĩnh vực nghiên cứu mà người ta đưa ra các quan điểm khác nhau
về phạm trù này:
Theo P. Samerelson và W. Nordhous trong cuốn Kinh tế học xuất bản năm 1991
thì: “Hiệu quả sản xuất diễn ra khi xã hội không thể tăng sản lượng một loại hàng hoá
mà không cắt giảm sản lượng của một loại hàng hoá khác”. Quan điểm này thực chất
là đề cập đến khía cạnh phân bổ và sử dụng nguồn lực của nền sản xuất trên đường
giới hạn khả năng sản xuất. Khi đó, sự phân bổ là tối ưu, không có một sự phân bổ nào
có thể mang lại cho nền kinh tế một kết quả tốt hơn. Có thể nói mức hiệu quả mà tác
giả đưa ra là mức hiệu quả lý tưởng và là mức hiệu quả cao nhất mà không có mức nào
cao hơn.
Cũng trong cuốn Kinh tế học xuất bản năm 1991 thì nhà kinh tế học Manfred Kuhn
lại cho rằng: “Tính hiệu quả được xác định bằng cách lấy kết quả tính theo đơn vị giá trị
chia cho chi phí”. Đây thực chất chỉ là một biểu hiện về bản chất chứ không phải là khái
niệm của hiệu quả kinh doanh. Do đó tổng hợp những khái niệm trên có thể đưa ra một
khái niệm phản ánh tương đối đầy đủ những khía cạnh của hiệu quả kinh doanh được áp
dụng trong các ngành sản xuất kinh doanh như sau:
Hiệu quả kinh doanh là một phạm trù kinh tế biểu hiện tập trung sự phát triển kinh
tế theo chiều sâu, phản ánh trình độ khai thác và chi phí các nguồn lực trong quá trình
sản xuất và tái sản xuất nhằm thực hiện mục tiêu kinh doanh.
Tóm lại, hiệu quả kinh doanh phản ánh trình độ kết hợp sử dụng các nguồn lực để
đạt được một mục tiêu xác định. Hiệu quả kinh doanh có thể được đánh giá trong mối
quan hệ giữa kết quả tạo ra với nguồn lực sử dụng để tạo ra kết quả đó, xem xét xem với
mỗi đơn vị hao phí nguồn lực xác định có thể tạo ra kết quả ở mức độ nào. Nếu coi hoạt
động kinh doanh là quá trình doanh nghiệp quản lý, khai thác và sử dụng
7

3. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
các tài sản nhằm đạt mục tiêu nhất định nào đó, thì hiệu quả kinh doanh có thể mô tả
bằng các công thức chung sau:
1.2. Một số lý thuyết về hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp
1.2.1. Bản chất hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp
Đối với mỗi doanh nghiệp, hoạt động trong nền kinh tế khác nhau và mỗi thời kỳ
khác nhau lại có một mục tiêu khác nhau. Tuy nhiên, trong nền kinh tế thị trưòng ở nước
ta hiện nay mục tiêu bao trùm lên tất cả mục tiêu của mọi doanh nghiệp chính là nâng
cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp mình.
Bản chất hiệu quả kinh doanh: Để hiểu về bản chất hiệu quả kinh doanh, trước hết
ta đi tìm hiểu về hiệu quả nói chung. Từ trước đến nay, đã có nhiều cách hiểu khác nhau
về hiệu quả. Mỗi nhà kinh tế học khi đứng trên mỗi góc độ khác nhau lại đưa ra một
cách hiểu khác nhau về hiệu quả. Từ những khái niệm hiệu quả kinh doanh của P.
Samerelson và W. Nordhous trong cuốn Kinh tế học xuất bản năm 1991, Kinh tế học
xuất bản năm 1991 của nhà kinh tế học Manfred Kuhn, hay như khái niệm của Đỗ Hoàng
Toàn, Nguyễn Văn Công ở Việt Nam ta có thể hiểu bản chât của hiệu quả kinh doanh
như sau: Hiệu quả kinh doanh là một phạm trù kinh tế, nó phán ánh trình độ sử dụng các
nguồn lực sẵn có của doanh nghiệp để hoạt động sản xuất, kinh doanh đạt kết quả cao
nhất với chi phí thấp nhất.
Với quan niệm trên, hiệu quả kinh doanh không chỉ là sự so sánh giữa chi phí cho
đầu vào và kết quả nhận được ở đầu ra; hiệu quả kinh doanh được hiểu trước tiên là việc
hoàn thành mục tiêu, nếu không đạt được mục tiêu thì không thể có hiệu quả và để hoàn
thành mục tiêu ta cần phải sử dụng nguồn lực như thế nào? Điều này thể hiện một quan
điểm mới là không phải lúc nào để đạt hiệu quả cũng là giảm chi phí mà là sử dụng
những chi phí như thế nào, có những chi phí không cần thiết ta phải giảm đi, nhưng lại
có những chi phí ta cần phải tăng lên vì chính việc tăng chi phí này sẽ giúp cho doanh
nghiệp hoàn thành mục tiêu tốt hơn, giúp cho doanh nghiệp ngày càng giữ được vị trí
trên thương trường.
Hiệu quả kinh doanh xét về mặt tuyệt đối chính là lợi nhuận thu đựơc. Nó là cơ sở
để tái sản xuất mở rộng sản xuất kinh doanh cho doanh nghiệp đồng thời cũng là cơ sở
để mở rộng cải thiện đời sống cán bộ công nhân viên trong doanh nghiệp. Đối với mỗi
doanh nghiệp đặc biệt là doanh nghiệp hoạt động trong nền kinh tế thị trường thì hiệu
quả kinh doanh đóng vai trò càng quan trọng, nó quyết định đến sự tồn tại và phát triển
của doanh nghiệp. Doanh nghiệp còn lấy hiệu quả kinh doanh làm căn cứ để phân tích
và đánh giá trình độ quản lý và sử dụng các loại chi phí trong hoạt động sản xuất kinh
doanh để từ đó có những điều chỉnh nhằm tiết kiệm chi phí, nâng hiệu quả kinh
8

4. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
doanh của doanh nghiệp lên một mức cao hơn, giúp doanh nghiệp ngày càng đứng vững
trên thị truờng cạnh tranh đầy khốc liệt.
1.2.2. Tiêu chuẩn đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp
1.2.2.1. Tiêu chuẩn đánh giá tổng hợp
Kết quả đầu ra có thể được đo bằng chỉ tiêu hiện vật như số lượng sản phẩm sản
xuất ra tính theo đơn vị của sản phẩm sản xuất ra hay có thể được tính bằng đơn vị giá
trị như tiền hoặc các đơn vị giá trị khác.
Chi phí đầu vào cũng vậy, có thể được đo bằng đơn vị hiện vật như số lượng nguyên
vật liệu cần cho sản xuất, số lượng nhiên liệu để sản xuất. Nhưng cũng có thể được đo
lường bằng đơn vị giá trị mà cụ thể là số tiền chi trả cho việc mua các yếu tố đầu vào
cho sản xuất…
Ý nghĩa: Hiệu quả kinh doanh phản ánh số kết quả đầu ra đạt được trên một đồng
chi phí đầu vào phục vụ cho sản xuất kinh doanh. Cùng với một lượng chi phí cho sản
xuất doanh nghiệp nào có nhiều kết quả đầu ra hơn là doanh nghiệp có hiệu quả kinh
doanh cao hơn.
1.2.2.2. Tiêu chuẩn đánh giá cụ thể
❖
Lợi nhuận
Lợi nhuận = Doanh thu – Chi phí
Lợi nhuận của doanh nghiệp là biếu hiện bằng tiền của bộ phận sản phẩm thặng dư
do kết quả lao động của người lao động mang lại.
Lợi nhuận là chỉ tiêu chất lượng tổng hợp biểu hiện kết quả của quá trình sản xuất
kinh doanh. Nó phản ánh đầy đủ các mặt số lượng và chất lượng hoạt động của doanh
nghiệp, phản ánh kết quả việc sử dụng các yếu tố cơ bản của sản xuất như lao động, vật
tư, tài sản cố định…
Lợi nhuận là nguồn vốn quan trọng để tái sản xuất mở rộng nền kinh tế quốc dân
và doanh nghiệp. Bởi vì lợi nhuận là nguồn hình thành nên thu nhập của ngân sách nhà
nước, thông qua việc thu thuế thu nhập doanh nghiệp, trên cơ sở đó giúp cho nhà nước
phát triển nền kinh tế - xã hội. Một bộ phận lợi nhuận khác, được để lại để doanh nghiệp
thành lập các quỹ, tạo điều kiện mở rộng quy mô sản xuất, nâng cao đời sống cán bộ
công nhân viên.
Lợi nhuận là một đòn bẩy kinh tế quan trọng có tác dụng khuyến khích người lao
động và các đơn vị ra sức phát triển sản xuất, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh
của doanh nghiệp, trên cơ sở của chính sách phân phối đúng đắn.
9

5. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
Tuy nhiên, theo công thức tính lợi nhuận như trên ta có thể thấy, lợi nhuận tăng
khi hoặc doanh thu tăng hoặc chi phí giảm hoặc khi doanh thu tăng đồng thời chi phí
giảm. Doanh thu phụ thuộc vào hai yếu tố là tổng sản lượng và giá bán. Nếu như doanh
thu tăng do tổng sản lượng tiêu thụ tăng thì là một tín hiệu tốt, khi đó lợi nhuận của
doanh nghiệp đạt được là tương đối hiệu quả.
Nhưng khi giá bán tăng làm tăng doanh thu của doanh nghiệp thì còn tuỳ thuộc
vào việc tăng giá trên là do sản phẩm của doanh nghiệp vượt trội lên về mẫu mã và chất
lượng so với các đối thủ cạnh tranh. Hay việc tăng giá bán là do lạm phát, do đầu cơ hay
một vài nguyên nhân khác. Nếu như việc tăng giá bán vì những lý do sau thì quả thực
hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp thực sự chưa tốt mặc dù lợi nhuận vẫn
tăng.
❖
Doanh thu
Doanh thu = Sản lượng tiêu thụ * giá bán.
Cũng giống như chỉ tiêu lợi nhuận, chỉ tiêu doanh thu là một chỉ tiêu phản ánh kết
quả kinh doanh của doanh nghiệp. Doanh thu tăng góp phần làm chi lợi nhuận tăng.
Nhưng không phải lúc nào doanh thu tăng cũng chứng tỏ doanh nghiệp hoạt động có
hiệu quả. Doanh thu tăng nhiều khi do giá bán trên thị trường nhưng giá bán tăng có thể
do một số tác động như lạm phát, đầu cơ…những yếu tố này làm cho doanh thu tăng
nhưng hoạt động của doanh nghiệp lại không hiệu quả.
Hơn nữa, khi sản lượng tăng thì cũng làm cho doanh thu tăng nhưng lợi nhuận
chưa chắc đã tăng lên vì sản lượng tăng nhiều khi kéo theo chi phí tăng, trong một vài
trường hợp tốc độ tăng chi phí có thể lớn hơn tốc độ tăng doanh thu và vì thế lại làm cho
lợi nhuận giảm. Vì thế, khi đánh giá chỉ tiêu doanh thu của doanh nghiệp phải có sự xem
xét một cách đồng bộ tất cả những vấn đề trên.
❖
Nộp ngân sách nhà nước
Các khoản thuế nộp vào ngân sách nhà nước bao gồm các khoản thuế như: thuế
thu nhập, thuế đất, thuế môn bài… Việc nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh góp
phần nâng cao thuế thu nhập mà doanh nghiệp đóng góp vào ngân sách Nhà Nước từ đó
góp phần nâng cao phúc lợi cho xã hội.
Phần nộp Ngân sách Nhà Nước được trích ra từ lợi nhuận của doanh nghiệp, và nó
là một khoản bắt buộc phải thực hiện đối với mọi doanh nghiệp hoạt động trong nền
kinh tế quốc dân. Khoản nộp Ngân sách càng lớn chứng tỏ doanh nghiệp làm ăn có hiệu
quả, thu được nhiều lợi nhuận. Đồng thời, tăng khoản nộp Ngân sách cũng làm tăng
phúc lợi cho xã hội.

6. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
10

7. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
1.2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp
1.2.3.1. Các yếu tố bên trong doanh nghiệp.
❖
Yếu tố con người.
Đối với các doanh nghiệp, mọi hoạt động đều không thể thực hiện được nếu như
không có sự tham gia của con người. Vì thế yếu tố con người là quan trọng và có ảnh
hưởng lớn tới hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp.
Con người là nhân tố quyết định cho mọi hoạt động trong doanh nghiệp. Trong
thời đại ngày nay, hàm lượng chất xám sản phẩm ngày càng cao thì trình độ chuyên môn
của người lao động có ảnh hưởng rất lớn tới kết quả hoạt động của doanh nghiệp. Trên
thực tế, trình độ chuyên môn của công nhân cũng có ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả
sản xuất kinh doanh. Công nhân có tay nghề cao sẽ làm ra sản phẩm đạt chất lượng cao,
tiết kiệm thời gian và nguyên vật liệu, làm tăng hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp. Vì vậy, trong nhân tố con người trình độ chuyên môn có ý nghĩa quyết định tới
hiệu quả sản xuất kinh doanh. Điều đó đòi hỏi doanh nghiệp phải có kế hoạch tỉ mỉ từ
khâu tuyển dụng tới việc đào tạo bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn cho người
lao động
❖
Yếu tố về vốn.
Trong bất cứ một hoạt động nào thì yếu tố vốn luôn là một yếu tố quan trọng, mọi
kế hoạch về đầu tư, xây dựng, sản xuất kinh doanh… mà không có vốn thì cũng đều trở
thành không tưởng. Đối với các doanh nghiệp, vốn có vai trò quyết định đến quy mô
hoạt động của doanh nghiệp và được hình thành từ ba nguồn chính: Vốn tự có, vốn do
Nhà nước cấp và vốn đi vay. Vốn của doanh nghiệp được phân bổ dưới hai dạng chính
là vốn cố định và vốn lưu động. Ngoài ra khả năng quay vòng vốn cũng rất quan trọng,
cùng với một lượng cầu về sản lượng tương ứng với lượng vốn cần thiết nhất định nếu
khả năng quay vòng vốn của doanh nghiệp càng cao thì lượng vốn cần cho mỗi kỳ càng
ít và sẽ càng thuận lợi cho doanh nghiệp về vấn đề huy động vốn hơn. Cho nên đây cũng
là một chỉ tiêu quan trọng để đánh giá hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
❖
Trình độ quản trị doanh nghiệp.
Quản trị doanh nghiệp tác động mạnh mẽ đến hoạt động lao động sáng tạo của đội
ngũ lao động, đến sự đảm bảo công bằng giữa doanh nghiệp với môi trường bên ngoài
cũng như cân đối có hiệu quả các bộ phận bên trong doanh nghiệp, mặt khác, giữa quản
trị doanh nghiệp và chất lượng sản phẩm có mối quan hệ nhân quả…nên tác động mạnh
mẽ đến hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp. Quản trị lao động có chất lượng trước hết
nếu như có cơ cấu tổ chức bộ máy quản trị tốt. Vì vây, doanh nghiệp cần chú trọng hai
vấn đề chính là luôn đánh giá đúng thực trạng cơ cấu tổ chức quản
11

8. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
trị doanh nghiệp trên cả hai mặt là hệ thống tổ chức và cơ chế hoạt động của nó và khả
năng thích ứng của cơ cấu tổ chức trước các biến động của môi trường kinh doanh.
Ngoài ra, doanh nghiệp phải chú ý đánh giá tính hiệu quả của cơ cấu tổ chức thông qua
các chỉ tiêu như: tốc độ ra quyết định, tính kịp thời và độ chính xác của các quyết định.
❖
Cơ sở vật chất kỹ thuật và hệ thống trao đổi xử lý thông tin
Kỹ thuật và công nghệ là nhân tố ảnh hưởng trực tiếp tới mọi hoạt động sản xuất
kinh doanh của doanh nghiệp. Doanh nghiệp nào áp dụng kỹ thuật và công nghệ tiên
tiến, doanh nghiệp đó sẽ có lợi thế cạnh tranh. Ngày nay vai trò của kỹ thuật và công
nghệ được các doanh nghiệp đánh giá cao. Để nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất
kinh doanh, các doanh nghiệp phải không ngừng đầu tư vào lĩnh vực này, nhất là đầu tư
cho nghiên cứu và phát triển.
Thông tin được coi là một hàng hoá, là đối tượng kinh doanh và nền kinh tế thị
trường hiện nay được coi là nền kinh tế thông tin hoá. Để đạt được thành công khi kinh
doanh trong điều kiện cạnh tranh quốc tế ngày càng gay gắt, các doanh nghiệp cần nhiều
thông tin chính xác về cung cầu thị trường hàng hoá, về công nghệ kỹ thuật, về người
mua, về các đối thủ cạnh tranh… Ngoài ra, doanh nghiệp còn rất cần đến các thông tin
về kinh nghiệm thành công hay thất bại của các doanh nghiệp khác ở trong nước và quốc
tế, cần biết các thông tin về các thay đổi trong các chính sách kinh tế của Nhà nước và
các nước khác có liên quan.
1.2.3.2. Các yếu tố bên ngoài.
❖
Môi trường kinh tế.
Các doanh nghiệp cần chú ý đến các yếu tố kinh tế cả trong ngắn hạn, dài hạn và
sự can thiệp của chính phủ tới nền kinh tế. Thông thường các doanh nghiệp sẽ dựa trên
yếu tố kinh tế để quyết định đầu tư vào các ngành, các khu vực.
+ Tình trạng của nền kinh tế: bất cứ nền kinh tế nào cũng có chu kỳ, trong mỗi giai
đoạn nhất định của chu kỳ nền kinh tế, doanh nghiệp sẽ có những quyết định phù hợp
cho riêng mình.
+ Các yếu tố tác động đến nền kinh tế: lãi suất, lạm phát…
+ Các chính sách kinh tế của chính phủ: luật tiền lương cơ bản, các chiến lược phát
triển kinh tế của chính phủ, các chính sách ưu đãi cho các ngành: giảm thuế, trợ cấp….
+ Triển vọng kinh tế trong tương lai: Tốc độ tăng trưởng, mức gia tăng GDP, tỉ
suất GDP trên vốn đầu tư…
❖
Môi trường chính trị - luật pháp.
12

9. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
Các yếu tố chính phủ, luật pháp và chính trị tác động đến doanh nghiệp theo các
hướng khác nhau. Chúng có thể tạo ra cơ hội, trở ngại thậm chí rủi ro cho doanh nghiệp.
Chúng thường bao gồm:
+ Sự ổn định về chính trị, sự nhất quán về các quan điểm, chính sách lớn luôn là
sự hấp dẫn các nhà đầu tư. Hệ thống luật pháp được xây dựng và hoàn thiện sẽ là cơ sở
kinh doanh ổn định.
+ Các quyết định về quảng cáo đối với một số doanh nghiệp, lĩnh vực kinh doanh
sẽ là mối đe dọa, chẳng hạn các công ty rượu sản xuất rượu cao độ, thuốc lá…
+ Quyết định về các loại thuế và các lệ phí có thể vừa tạo cơ hội cũng lại vừa có
thể là những phanh hãm phát triển sản xuất.
+ Luật lao động, quy chế tuyển dụng, đề bạt, chế độ hưu trí, trợ cấp thất nghiệp
cũng là những điều mà doanh nghiệp cần phải tính đến.
❖
Môi trường văn hoá, xã hội.
Lối sống của cộng đồng dân cư có thể tự thay đổi theo xu hướng du nhập, và lối
sống mới xuất hiện luôn đem lại những cơ hội mới cho nhiều nhà sản xuất. Ngoài ra
doanh nghiệp cũng phải tính đến thái độ tiêu dung, sự thay đổi của tháp tuổi, tỷ lệ kết
hôn và sinh đẻ, vị trí vai trò của người phụ nữ tại nơi làm việc và gia đình. Sự xuất hiện
của hiệp hội những người tiêu dùng là một cản trở đòi hỏi các doanh nghiệp phải quan
tâm, đặc biệt là chất lượng sản phẩm phải đảm bảo vì lợi ích của người tiêu dùng. Trình
độ dân trí ngày càng cao một mặt mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp về một đội ngũ lao
động tri thức, đồng thời cũng là một thách thức đối với doanh nghiệp trong vấn đề chất
lượng sản phẩm.
❖
Nhân tố tự nhiên.
Các nhân tố tự nhiên bao gồm các nguồn lực tài nguyên thiên nhiên có thể khai
thác, các điều kiện về địa lý như địa hình, đất đai, thời tiết, khí hậu… Ở trong nước cũng
như ở từng khu vực.
Điều kiện tự nhiên ảnh hưởng ở nhiều mức độ khác nhau, cường độ khác nhau đối với
từng loại doanh nghiệp ở các địa điểm khác nhau và nó cũng tác động theo cả hai xu
hướng: tích cực và tiêu cực.
❖
Đối thủ cạnh tranh.
Một doanh nghiệp hoạt động trong nền kinh tế thị trường thì luôn luôn có đối thủ
cạnh tranh. Nếu các đối thủ cạnh tranh càng yếu, doanh nghiệp có cơ hội tăng giá bán
và kiếm được nhiều lợi nhuận hơn, điều này cũng đồng nghĩa với việc doanh nghiệp sẽ
có nhiều cơ hội để nâng cao hiệu quả kinh doanh của mình hơn. Ngược lại, khi các đối
thủ cạnh tranh hiện tại mạnh thì sự cạnh tranh về giá cả là đáng kể, và mọi cuộc cạnh
tranh về giá cả thì đều dẫn đến sự tổn thương.

10. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
13

11. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
❖
Nhà cung cấp.
Những nhà cung ứng có thể được coi là một áp lực đe doạ khi họ có khả năng tăng
giá bán đầu vào hoặc giảm chất lượng các sản phẩm, dịch vụ mà họ cung cấp, qua đó
làm giảm khả năng kiếm lợi nhuận cua doanh nghiệp. Trên một phương diện nào đó, sự
đe doạ đó tạo ra sự phụ thuộc ít nhiều đối với các doanh nghiệp. Áp lực tương đối của
nhà cung ứng thường được thể hiện trong các tình huống như:
+ Ngành cung ứng mà doanh nghiệp cần chỉ có một số thậm chí một doanh
nghiệp độc quyền cung ứng.
+ Sản phẩm của nhà cung ứng không có sản phẩm thay thế, doanh nghiệp không
có người cung ứng nào khác.
+ Doanh nghiệp mua yếu tố sản phẩm không phải là khách hàng quan trọng của
nhà cung ứng.
+ Loại đầu vào, chẳng hạn vật tư của nhà cung ứng là quan trọng đối với nhiều
doanh nghiệp.
❖
Khách hàng và tiềm năng thị trường.
Khách hàng là lực lượng tạo ra khả năng mặc cả của người mua. Nếu như áp lực
của khách hàng lớn sẽ làm cho doanh nghiệp phải đáp ứng tất cả các nhu cầu của mình
về giá bán cũng như tăng chất lượng sản phẩm. Tăng chất lượng sản phẩm trong điều
kiện giá bán phải hạ thấp là nguyên nhân vừa làm cho chi phí sản xuất tăng lên đồng
thời doanh thu cũng phải chịu áp lực lớn. Và do đó dễ dẫn đến nguy cơ giảm hiệu quả
kinh doanh của doanh nghiệp. Ngược lại, khi áp lực của khách hàng kém thì doanh
nghiệp cũng ó cơ hiệu kiếm đựơc nhiều lợi nhuận hơn. Áp lực của khách hàng thường
được thể hiện trong các trường hợp sau:
+ Nhiều nhà cung ứng có quy mô vừa và nhỏ trong ngành cung cấp. Trong khi đó
người mua lại là số ít và có quy mô lớn. Hoàn cảnh này cho phép người mua chi phối
các công công ty cung cấp.
+ Khách hàng mua một khối lượng lớn. Trong hoàn cảnh này người mua có thể
sử dụng ưu thế mua của họ như một ưu thế để mặc cả cho sự giảm giá không hợp lý.
+ Ngành cung cấp phụ thuộc vào khách hàng với tỷ lệ phần trăm lớn trong tổng
số đơn đặt hàng.
+ Khách hàng có thể vận dụng chiến lược liên kết dọc, tức là họ có xu hướng khép
kín sản xuất, tự sản xuất, gia công các bộ phận chi tiết, bán sản phẩm cho mình. Chẳng
hạn các doanh nghiệp dệt khép kín sản xuất để có sợi phục vụ cho dệt.
+ Khách hàng có đầy đủ các thông tin về thị trường như nhu cầu, giá cả…của các
nhà cung cấp thì áp lực của họ càng lớn.

12. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
14

13. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
1.3. Nội dung hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp
1.3.1. Yêu cầu của hệ thống chỉ tiêu đo lường và đánh giá hiệu quả kinh doanh của
doanh nghiệp
Hệ thống chỉ tiêu đo lường và đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp phải
đảm bảo các yêu cầu sau đây:
Một là, đảm bảo tính chính xác và tính khoa học: Hệ thống chỉ tiêu phải đảm bảo
lượng hóa được kết quả, đảm bảo kết hợp phân tích định lượng với phân tích định tính.
Không thể phân tích định tính của hiệu quả khi phân tích định lượng chưa đủ mọi lợi ích
và mọi chi phí mà doanh nghiệp và xã hội quan tâm.
Hai là, hệ thống chỉ tiêu đo lường và đánh giá hiệu quả phải đảm báo tính chính
xác và tính thực tiễn: Hệ thống chỉ tiêu và phương pháp tính toán nó phải dựa trên cơ sở
số liệu thông tin thực tế, đơn giản và dễ hiểu. Không nên sử dụng những phương pháp
quá phức tạp khi chưa có đầy đủ điều kiện để sử dụng nó.
Ba là, đảm bảo tính toàn diện và hệ thống.
Bốn là, hệ thống chỉ tiêu đo lường và đánh giá hiệu quả phải đảm bảo so sánh và
kế hoạch hóa.
1.3.2. Hệ thống chỉ tiêu đo lường và đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh
nghiệp
1.3.2.1. Các chỉ tiêu đo lường và đánh giá hiệu quả tổng hợp
❖
Chỉ tiêu phản ánh hiệu quả sử dụng các nguồn lực của doanh nghiệp
Trong đó:
: Hiệu quả kinh tế
: Doanh thu thuần đạt được trong kỳ
: là trị giá vốn của hàng hóa bán ra
: Chi phí đã bỏ ra để đạt doanh thu
Ýnghĩa: Chỉ tiêu này phản ánh trình độ sử dụng các ngiuồn lực của doanh nghiệp
trong HĐKD, có nghĩa là trong một thời kỳ nhất định DN thu được bao nhiêu đồng
doanh thu bán hàng trên một đồng chi phí bỏ ra. Chỉ tiêu này càng cao càng chứng tỏ
trình độ sử dụng nguồn lực của DN càng cao.
❖
Chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận
Trong đó: LN là tổng lợi nhuận đạt được trong kỳ

14. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
15

15. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
Ý nghĩa: Chỉ tiêu này phản ánh trong một thời kỳ nhất định DN thu được bao nhiêu
đồng lợi nhuận trên một trăm đồng doanh thu bán hàng thuần. Chỉ tiêu này càng cao thì
hiệu quả kinh tế của doanh nghiệp càng cao.
❖
Chỉ tiêu tỷ suất lợi nhuận trên chi phí
Trong đó: là trị giá vốn của hàng bán ra
Ýnghĩa: Chỉ tiêu này phản ánh mức lợi nhuận DN đạt được trên một trăm đồng
chi phí bỏ ra.
1.3.2.2. Các chỉ tiêu đo lường và đánh giá hiệu quả bộ phận
❖
Hiệu quả sử dụng lao động:
Hiệu quả sử dụng lao động được đo lường đánh giá bằng chỉ tiêu năng suất lao
động.
Trong đó:
W : Năng suất lao động của một nhân viên kinh doanh thương
mại : Số nhân viên kinh doanh thương mại bình quân trong kỳ.
Ý nghĩa: Chỉ tiêu này phản ánh năng lực sản xuất kinh doanh của một lao động
nó được biểu hiện bằng doanh thu bình quân của một lao động đạt được trong kỳ. Hiệu
quả sử dụng lao động còn được đo lường và đánh giá bằng chỉ tiêu hiệu quả
sử dụng chi phí tiền lương.
Ý nghĩa: Chỉ tiêu này phản ánh mức doanh thu đạt được trên một đồng chi phí
tiền lương. Chỉ tiêu này càng lớn thì hiệu quả sử dụng lao động càng cao.
Hoặc bằng:
Trong đó: là tổng quỹ lương trong kỳ.
Chỉ tiêu này phản ánh để thực hiện một trăm đồng doanh thu bán hàng cần chi
bao nhiêu đồng tiền lương?
❖
Hiệu quả sử dụng vốn:
Vốn kinh doanh của doanh nghiệp thương mại là số tiền ứng trước về các tài sản
cần thiết nhằm thực hiện các các nhiệm vụ cơ bản của kinh doanh trong kỳ, bao gồm
tiền ứng cho tài sản lưu động và tài sản cố định. Thông thường hiệu quả sử dụng vốn
được đánh giá qua hai bước.

16. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
16

17. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
Bước 1: Đánh giá hiệu quả sử dụng vốn nói chung. Hiệu quả sử dụng toàn bộ
vốn của doanh nghệp được đánh giá bằng hai chỉ tiêu:
Trong đó: là số vốn bình quân sử dụng trong năm và được tính bằng công
thức bình quân điều hòa
Bước 2: Đánh giá hiệu quả sử dụng các loại vốn
+ Hiệu quả sử dụng vốn lưu động: Được đánh giá bằng chỉ tiêu tốc độ chu
chuyển vốn lưu động
Trong đó:
: Mức tiêu thụ tính theo giá vốn trong kỳ
: Là vốn lưu động bình quân trong kỳ
: Số lần chu chuyển vốn lưu động trong kỳ
: Số ngày chu chuyển vốn lưu động trong kỳ
: Doanh thu thuần bình quân một ngày
+ Hiệu quả sử dụng vốn cố định : Được đánh giá bằng chỉ tiêu sức sản xuất
của
vốn cố định và sức sinh lời của vốn cố định
Trong đó: là vốn cố định bình quân trong kỳ
Ý nghĩa: Chỉ tiêu này phản ánh một đồng vốn cố định được sử dụng trong kỳ
mang lại bao nhiêu đồng doanh thu.
+ Chỉ tiêu sức sinh lời của vốn cố định:

18. Dịch vụ viết thuê đề tài – KB Zalo/Tele 0917.193.864 – luanvantrust.com
Kham thảo miễn phí – Kết bạn Zalo/Tele mình 0917.193.864
Ý nghĩa: Chỉ tiêu này phản ánh một trăm đồng vốn cố định trong kỳ tạo ra
được bao nhiêu đồng lợi nhuận.