2. Page 2
Konsep Sintaksis:
Sebahagian bidang mikrolinguistikSebahagian bidang mikrolinguistik
bidang kajian yang meneliti aspekbidang kajian yang meneliti aspek
bahasa yang bersifat dalaman iaitubahasa yang bersifat dalaman iaitu
hanyalah meneliti bahasa itu sendirihanyalah meneliti bahasa itu sendiri
bidang mikrolinguistik, sintaksisbidang mikrolinguistik, sintaksis
tergolong dalam subgolongan yangtergolong dalam subgolongan yang
sama seperti morfologi.sama seperti morfologi.
4. Page 4
Kajian Sintaksis :
penelitian terhadap proses pembinaan ayatpenelitian terhadap proses pembinaan ayat
Pandangan UmumPandangan Umum
deretan perkataan disusun dengan cara tertentu bagideretan perkataan disusun dengan cara tertentu bagi
membolehkan komunikasi berlaku dalam sesebuahmembolehkan komunikasi berlaku dalam sesebuah
masyarakat bahasa.masyarakat bahasa.
Sudut LinguistikSudut Linguistik
susunan golongan kata tertentu dengansusunan golongan kata tertentu dengan
golongan tertentu berasaskan rumusgolongan tertentu berasaskan rumus
ayat dikatakan terbina daripada klausaayat dikatakan terbina daripada klausa
klausa ini terbina daripada beberapa frasa.klausa ini terbina daripada beberapa frasa.
Frasa pula merupakan unsur yang terbentukFrasa pula merupakan unsur yang terbentuk
daripada perkataan.daripada perkataan.
5. Page 5
Hirarki Sintaksis:
perkataan merupakan unsur yang membina frasa,perkataan merupakan unsur yang membina frasa,
manakala frasa membina klausa dan klausamanakala frasa membina klausa dan klausa
membina ayat.membina ayat.
6. Page 6
Bidang Sintaksis:
Ayat yang betulAyat yang betul
struktur bahasanya ialah ayat yang mematuhistruktur bahasanya ialah ayat yang mematuhi
sistem/peraturan atau hukum tatabahasasistem/peraturan atau hukum tatabahasa
Bidang SintaksisBidang Sintaksis
aspek yang mendasari binaan sesuatu ayataspek yang mendasari binaan sesuatu ayat
disebut rumus bahasadisebut rumus bahasa
7. Page 7
Struktur:
susunan unsur-unsur/ konstituen di dalam ayatsusunan unsur-unsur/ konstituen di dalam ayat
kiri ke kanankiri ke kanan
AyatAyat
unit yang mengandungi unsur-unsur tertentu yangunit yang mengandungi unsur-unsur tertentu yang
boleh bergabung dengan unsur-unsur tertentuboleh bergabung dengan unsur-unsur tertentu
sahajasahaja
susunan unsur dalam untaian kata (word strings)susunan unsur dalam untaian kata (word strings)
paksi rantaian (axis of chain)paksi rantaian (axis of chain)
Bahasa yang menyatakan fikiranBahasa yang menyatakan fikiran
wujud dalam satu rangkaian dan bukan dalamwujud dalam satu rangkaian dan bukan dalam
bentuk yang terpisah-pisahbentuk yang terpisah-pisah
8. Page 8
Struktur:
unsur/konstituen subjek (unsur/konstituen subjek (pemuda itu), dan predikatpemuda itu), dan predikat
(tampan sekali).(tampan sekali).
Unsur yang membina subjek dan predikat ialah frasa,Unsur yang membina subjek dan predikat ialah frasa,
iaitu frasa nama dan frasa adjektifiaitu frasa nama dan frasa adjektif
9. Page 9
Sistem:
Melibatkan gabungan golongan kata tertentu denganMelibatkan gabungan golongan kata tertentu dengan
golongan kata yang laingolongan kata yang lain
posisi subjek lazimnya diisi oleh kata nama/frasaposisi subjek lazimnya diisi oleh kata nama/frasa
namanama
posisi predikat, boleh diisi oleh golongan kataposisi predikat, boleh diisi oleh golongan kata
nama, kata kerja, atau kata adjektifnama, kata kerja, atau kata adjektif
kaedah yang paling mudah dan paling asas dalamkaedah yang paling mudah dan paling asas dalam
penelitian pembentukan sesuatu ayatpenelitian pembentukan sesuatu ayat
Sistem dapat dilihat secara menegakSistem dapat dilihat secara menegak
(paradigmatik)(paradigmatik)
10. Page 10
Rumus :
istilah yang digunakan oleh ahli bahasa untukistilah yang digunakan oleh ahli bahasa untuk
menjelaskan sistem sesuatu bahasamenjelaskan sistem sesuatu bahasa rumus (prinsip)rumus (prinsip)
rumus yang sistematik yang mengawal binaanrumus yang sistematik yang mengawal binaan
tatabahasatatabahasa
rumus preskriptifrumus preskriptif
menetapkan atau menentukan cara bahasamenetapkan atau menentukan cara bahasa
sewajarnya ditulis atau dituturkansewajarnya ditulis atau dituturkan
Lebih merupakan rumus gaya.Lebih merupakan rumus gaya.
Rumus normatif (peraturan atau ketentuan yangRumus normatif (peraturan atau ketentuan yang
telah menjadi kebiasaan)telah menjadi kebiasaan)
11. Page 11
Rumus :
rumus deskriptifrumus deskriptif
menghuraikan bahasa sebenar sekumpulan penggunamenghuraikan bahasa sebenar sekumpulan pengguna
bahasa natif/asli dan tidak berdasarkan hipotesisbahasa natif/asli dan tidak berdasarkan hipotesis
(andaian)(andaian)
ahli bahasa menggunakannyaahli bahasa menggunakannya
dibentuk berdasarkan kepada bahasa sebenar
yang digunakan oleh penutur bahasa dalam lisan
atau tulisan
rumus deskriptif tidak menentukan rumus yangrumus deskriptif tidak menentukan rumus yang
perlu diikuti (atau menentukan betul atau salahperlu diikuti (atau menentukan betul atau salah
dalam bahasa), tetapi lebih memperlihatkandalam bahasa), tetapi lebih memperlihatkan
rumus umum (pengitlakan) dan kenalaranrumus umum (pengitlakan) dan kenalaran
(tekal/konsistan) pelbagai aspek bahasa.(tekal/konsistan) pelbagai aspek bahasa.
12. Page 12
contoh :
Bangunan itu telah dikosongkan oleh mereka sejakBangunan itu telah dikosongkan oleh mereka sejak
seminggu yang lalu.seminggu yang lalu.
Bangunan itu telah mereka kosongkan sejakBangunan itu telah mereka kosongkan sejak
seminggu yang lalu.seminggu yang lalu.
(3a) dikatakan sebagai ayat yang gramatis kerana ayat(3a) dikatakan sebagai ayat yang gramatis kerana ayat
tersebut mematuhi rumus ayat pasif bahasa Melayutersebut mematuhi rumus ayat pasif bahasa Melayu
(3b) dikatakan tidak gramatis kerana tidak menyalahi rumus bahasa Melayu.(3b) dikatakan tidak gramatis kerana tidak menyalahi rumus bahasa Melayu.
Dalam bahasa Melayu, jika sesebuah ayat pasif terdiri daripada ganti nama diriDalam bahasa Melayu, jika sesebuah ayat pasif terdiri daripada ganti nama diri
orang ketiga (orang ketiga (mereka), rumus ayatnya perlulah kata ganti orang ketiga tersebutmereka), rumus ayatnya perlulah kata ganti orang ketiga tersebut
perlu diletakkan selepas kata kerja transitif (kosongkan)perlu diletakkan selepas kata kerja transitif (kosongkan)
13. Page 13
Rumus :
rumus deskriptifrumus deskriptif
menghuraikan bahasa sebenar sekumpulan penggunamenghuraikan bahasa sebenar sekumpulan pengguna
bahasa natif/asli dan tidak berdasarkan hipotesisbahasa natif/asli dan tidak berdasarkan hipotesis
(andaian)(andaian)
ahli bahasa menggunakannyaahli bahasa menggunakannya
dibentuk berdasarkan kepada bahasa sebenar
yang digunakan oleh penutur bahasa dalam lisan
atau tulisan
rumus deskriptif tidak menentukan rumus yangrumus deskriptif tidak menentukan rumus yang
perlu diikuti (atau menentukan betul atau salahperlu diikuti (atau menentukan betul atau salah
dalam bahasa), tetapi lebih memperlihatkandalam bahasa), tetapi lebih memperlihatkan
rumus umum (pengitlakan) dan kenalaranrumus umum (pengitlakan) dan kenalaran
(tekal/konsistan) pelbagai aspek bahasa.(tekal/konsistan) pelbagai aspek bahasa.
14. Page 14
contoh :
4a. sejak meninggalkan bangku sekolah4a. sejak meninggalkan bangku sekolah
4b. sejak dari kecil4b. sejak dari kecil
(4a) dan (4b) di atas, kedua-duanya dikatakan tidak mengikuti rumus normatif yang(4a) dan (4b) di atas, kedua-duanya dikatakan tidak mengikuti rumus normatif yang
ditetapkan kerana dalam frasa (4a) misalnya, kata sendi (sejak) diikuti oleh kata kerjaditetapkan kerana dalam frasa (4a) misalnya, kata sendi (sejak) diikuti oleh kata kerja
(meninggalkan), manakala dalam contoh (4B), kata sendinya diiikuti oleh satu lagi(meninggalkan), manakala dalam contoh (4B), kata sendinya diiikuti oleh satu lagi
kata sendi, iaitu dari. Oleh itu, rumus deskriptif tidak menentukan rumus yang perlukata sendi, iaitu dari. Oleh itu, rumus deskriptif tidak menentukan rumus yang perlu
diikuti (atau menentukan betul atau salah dalam bahasa), tetapi lebihdiikuti (atau menentukan betul atau salah dalam bahasa), tetapi lebih
memperlihatkan rumus umum (pengitlakan) dan kenalaran (tekal/konsistan) pelbagaimemperlihatkan rumus umum (pengitlakan) dan kenalaran (tekal/konsistan) pelbagai
aspek bahasaaspek bahasa
15. Page 15
Frasa dan Klausa :
unsur yang lebih rendah kedudukannya dalam hierarkiunsur yang lebih rendah kedudukannya dalam hierarki
bahasa untuk membina ayatbahasa untuk membina ayat
tatabahasa tradisionaltatabahasa tradisional
binaan yang terdiri daripada dua perkataan ataubinaan yang terdiri daripada dua perkataan atau
lebih.lebih.
kerap kali menggunakan istilah “rangkai kata”kerap kali menggunakan istilah “rangkai kata”
bagi menjelaskan konsep frasabagi menjelaskan konsep frasa
Za’ba (2000) misalnya menggunakan istilah rangkai kataZa’ba (2000) misalnya menggunakan istilah rangkai kata
kerana konsep frasa melibatkan rangkaian perkataan, iaitukerana konsep frasa melibatkan rangkaian perkataan, iaitu
setiap rankai kata ini perlu mengandungi sekurang-setiap rankai kata ini perlu mengandungi sekurang-
kurangnya dua perkataan atau lebih.kurangnya dua perkataan atau lebih.
16. Page 16
Frasa dan Klausa :
Nik Safiah Karim et al., menganggap bahawa frasa tidakNik Safiah Karim et al., menganggap bahawa frasa tidak
semestinya terdiri daripada dua perkataan, tetapi satusemestinya terdiri daripada dua perkataan, tetapi satu
perkataan juga boleh merupakan frasa. Hal iniperkataan juga boleh merupakan frasa. Hal ini
disebabkan unsur yang membina ayat ialah frasa dandisebabkan unsur yang membina ayat ialah frasa dan
unsur yang mengisi frasa ini kadang kalanya bolehunsur yang mengisi frasa ini kadang kalanya boleh
terdiri daripada satu perkataan sahaja.terdiri daripada satu perkataan sahaja.
17. Page 17
Frasa dan Klausa :
Di dalam ayat, frasa berfungsi sebagai unsur pengisiDi dalam ayat, frasa berfungsi sebagai unsur pengisi
kepada subjek, predikat, objek, pelengkap dan unsurkepada subjek, predikat, objek, pelengkap dan unsur
keterangan. Ini dapat dijelaskan lagi menerusi rajahketerangan. Ini dapat dijelaskan lagi menerusi rajah
berikut:berikut:
18. Page 18
Frasa dan Klausa :
Di dalam ayat, frasa berfungsi sebagai unsur pengisiDi dalam ayat, frasa berfungsi sebagai unsur pengisi
kepada subjek, predikat, objek, pelengkap dan unsurkepada subjek, predikat, objek, pelengkap dan unsur
keterangan. Ini dapat dijelaskan lagi menerusi rajahketerangan. Ini dapat dijelaskan lagi menerusi rajah
berikut:berikut:
frasa merupakan unsur yang mengisi setiap gatra-gatrafrasa merupakan unsur yang mengisi setiap gatra-gatra
tertentu ayat dan dalam setiap gatra initertentu ayat dan dalam setiap gatra ini
frasa menjalankan fungsinya yang tertentu sama adafrasa menjalankan fungsinya yang tertentu sama ada
sebagai subjek, predikat, objek atau sebagai keterangansebagai subjek, predikat, objek atau sebagai keterangan
19. Page 19
Jenis Frasa :
Frasa Endosentrik
seluruhnya memiliki perilaku sintaksis yang sama
dengan perilaku salah satu komponennya.
Komponen ini merupakan inti atau pusat kepada
frasa tersebut.
Perkataan yang menjadi inti adalah teras kepada
frasa dan tidak boleh digugurkan
20. Page 20
Jenis Frasa :
Frasa Endosentrik
seluruhnya memiliki perilaku sintaksis yang samaseluruhnya memiliki perilaku sintaksis yang sama
dengan perilaku salah satu komponennya.dengan perilaku salah satu komponennya.
Komponen ini merupakan inti atau pusat kepadaKomponen ini merupakan inti atau pusat kepada
frasa tersebut.frasa tersebut.
Perkataan yang menjadi inti adalah teras kepadaPerkataan yang menjadi inti adalah teras kepada
frasa dan tidak boleh digugurkanfrasa dan tidak boleh digugurkan
21. Page 21
Binaan Frasa :
dikenali sebagai struktur frasadikenali sebagai struktur frasa
Struktur frasa merupakan urutan unsur atau urutan kataStruktur frasa merupakan urutan unsur atau urutan kata
dalam sesuatu frasadalam sesuatu frasa
kata intinya ialahkata intinya ialah nasi dan goreng merupakan penerangnasi dan goreng merupakan penerang
kepada nasi. Perkataan goreng menjelaskan jenis nasikepada nasi. Perkataan goreng menjelaskan jenis nasi
kerana dalam bahasa Melayu terdapat pelbagai jenis nasikerana dalam bahasa Melayu terdapat pelbagai jenis nasi
seperti nasi ayam, nasi kerabu, nasi lemak danseperti nasi ayam, nasi kerabu, nasi lemak dan
sebagainya. Bagi frasa goreng nasi pula, kata intinya ialahsebagainya. Bagi frasa goreng nasi pula, kata intinya ialah
perkataan goreng, iaitu menjelaskan perbuatanperkataan goreng, iaitu menjelaskan perbuatan
menggoreng kerana terdapat frasa lain yang bolehmenggoreng kerana terdapat frasa lain yang boleh
dihasilkan daripada perbuatan menggoreng.dihasilkan daripada perbuatan menggoreng.
22. Page 22
Binaan Frasa :
susunan frasa yang berbeza boleh membawa perbezaansusunan frasa yang berbeza boleh membawa perbezaan
makna.makna.
Selain itu, susunan yang berbeza juga boleh menyebabkanSelain itu, susunan yang berbeza juga boleh menyebabkan
golongan frasa juga berbeza.golongan frasa juga berbeza.
Kata intiKata inti
kata nama, kata kerja dan kata adjektifkata nama, kata kerja dan kata adjektif
kata penerangkata penerang
kata nama, kata kerja, kata adjektif dan kata tugas.kata nama, kata kerja, kata adjektif dan kata tugas.
24. Page 24
Frasa Eksosentrik
frasa yang sebahagian atau keseluruhannya tidakfrasa yang sebahagian atau keseluruhannya tidak
memiliki perilaku sintaksis yang sama dengan semuamemiliki perilaku sintaksis yang sama dengan semua
komponennyakomponennya
tidak terdapat unsur/kata inti kerana tidak ada perkataantidak terdapat unsur/kata inti kerana tidak ada perkataan
yang dapat mewakili seluruh binaan frasa.yang dapat mewakili seluruh binaan frasa.
Unsur pertama terdiri daripada kata sendiUnsur pertama terdiri daripada kata sendi
unsur kedua terdiri daripada kata nama atau frasa nama.unsur kedua terdiri daripada kata nama atau frasa nama.
*frasa eksosentrik terdiri daripada binaan frasa sendi*frasa eksosentrik terdiri daripada binaan frasa sendi
nama.nama.
Kedua-dua unsur ini tidak bolehKedua-dua unsur ini tidak boleh
digugurkan kerana pengguguran salahdigugurkan kerana pengguguran salah
satu unsurnya akan menyebabkan frasasatu unsurnya akan menyebabkan frasa
yang dihasilkan tidak gramatisyang dihasilkan tidak gramatis
25. Page 25
Frasa Eksosentrik
frasa endosentrik dengan frasa eksosentrik,frasa endosentrik dengan frasa eksosentrik,
frasa endosentrik boleh terdiri sekurang-kurangnyafrasa endosentrik boleh terdiri sekurang-kurangnya
daripada satu unsurdaripada satu unsur
frasa eksosentrik perlu mempunyai sekurang-kurangnyafrasa eksosentrik perlu mempunyai sekurang-kurangnya
dua unsur.dua unsur.
26. Page 26
Frasa dan Kata Majmuk
PerluasanPerluasan
Frasa merupakan unit tatabahasa yang bolehFrasa merupakan unit tatabahasa yang boleh
diperluaskan, tetapi kata majmuk adalah sebaliknya,diperluaskan, tetapi kata majmuk adalah sebaliknya,
iaitu kata majmuk tidak boleh diperluaskan unsur-unsuriaitu kata majmuk tidak boleh diperluaskan unsur-unsur
yang membinanya.yang membinanya.
FrasaFrasa
Kambing hitam / telah hilang malam tadi.
Kata MajmukKata Majmuk
Dia menjadi kambing hitam di dalam
keluarganya
27. Page 27
Frasa dan Kata Majmuk
ii. Penyisipanii. Penyisipan
unit tatabahasa yang boleh disisipkan dengan beberapaunit tatabahasa yang boleh disisipkan dengan beberapa
perkataan di antara unsur-unsur yang membinanyaperkataan di antara unsur-unsur yang membinanya
..iii. Kebolehgantian unsuriii. Kebolehgantian unsur
Unsur yang membina frasa boleh ditukar ganti dengan
unsur-unsur lain, tetapi bagi kata majmuk, unsur-unsur
yang membinanya tidak boleh ditukar ganti.
iv. Keeratan Konstitueniv. Keeratan Konstituen
Unsur-unsur yang membina frasa agak longgar berbanding
unsur yang membina kata majmuk kerana kata majmuk
mempunyai keeratan dalam hubungan antara konstituen
yang membinanya.
28. Page 28
Frasa dan Kata Majmuk
Frasa berada pada tahap frasa, manakala kata majmukFrasa berada pada tahap frasa, manakala kata majmuk
berada pada tahap perkataanberada pada tahap perkataan
vi. Maknavi. Makna
Dari sudut makna, makna yang dimiliki oleh setiap
unsur yang membina frasa adalah sama walaupun
perkataan itu telah dirangkaikan menjadi frasa
29. Page 29
KLAUSA
deretan/gabungan perkataan yang sekurang-kurangnyaderetan/gabungan perkataan yang sekurang-kurangnya
mengandungi dua unsur, iaitu unsur subjek dan predikat.mengandungi dua unsur, iaitu unsur subjek dan predikat.
Klausa BebasKlausa Bebas
Klausa bebas ialah klausa yang boleh berdiri sendiri.Klausa bebas ialah klausa yang boleh berdiri sendiri.
Klausa ini terdiri daripada subjek dan predikatKlausa ini terdiri daripada subjek dan predikat
Klausa Tidak BebasKlausa Tidak Bebas
Klausa tidak bebas ialah klausa yang boleh tidak bolehKlausa tidak bebas ialah klausa yang boleh tidak boleh
berdiri sendiri. Oleh itu, klausa ini memerlukan klausaberdiri sendiri. Oleh itu, klausa ini memerlukan klausa
lain untuk menjadi ayat yang lengkap dan sempurna.lain untuk menjadi ayat yang lengkap dan sempurna.
