1. Analisis Struktur Ayat (Sintaksis)
Sintaksis
Perkataan ‘sintaksis’ berasal daripada perkataan Yunani iaitu sun yang bererti ‘dengan’ dan tattein yang
bererti menempatkan kata-kata secara bersama untuk menjadi kelompok kata atau ayat.
Kata “suntattein” ini kemudian menjadi istilah “syntaxis”dalam bahasa Belanda,dan “syntax”dalam
bahasa Inggeris.Sintaksis menurut Nik Safiah Karim adalah cabang ilmu bahasa yang mengkaji bentuk,
struktur dan binaan atau konstruksi ayat. Sintaksis juga bukan sahaja mengkaji proses pembinaan ayat
tetapi juga hukum-hukum yang menentukan bagaimana perkataan disusun dalam ayat. Bagi Abdullah
Hassan ,sintaksis merupakan istilah untuk mengkaji pembentukan ayat, iaitu bagaimana morfem dan
kata disusun menjadi klausa dan ayat merupakan unit terbesar.
Bagi analisis sintaksis ini, kita akan gunakan senikata lagu “ Gadis Melayu” nyanyian Dato Jamal
Abdillah
Struktur Binaan Ayat
Struktur binaan ayat atau konstruksi terbentuk daripada unit kecil rangkai kata yang dikenali sebagai
kata atau konstituen.
Pembahagian subjek dan predikat
Subjek : Konstituen sama ada terdiri daripada satu perkataan atau lebih perkataan yang bersifat frasa
nama dan menjadi unsur yang diterangkan.
Predikat : Kumpulan perkataan yang tergolong dalam satu frasa dan menjadi unsur yang menerangkan
subjek. Dalam kebanyakan bahasa,subjek setiap ayat hanyalah terdiri daripada frasa nama. Predikat
sesuatu ayat tunggal dapat dibina daripada unsur-unsur frasa nama, frasa kerja , frasa adjektifdan
frasa sendi nama.
Pembahagian Ayat
Ayat dasar :Ayat yang menjadi dasaratau sumber bagi pembentukan semua ayatlain dalam sesuatu
bahasa. Dalam ayat dasar, konstituen subjek mendahului konstituen predikat.Selain itu, semua ayat
boleh dikesan melalui rangka dasarnya yang tertentu.Ia juga mempunyai pola ayat dasar. Daripada pola
tersebut terbitayat lain iaitu ayat tunggal dan ayatmajmuk, ayat pendek atau ayat panjang, ayataktifatau
2. pasif dan sebagainya. Bagi ayat dasar, ia terdiri daripada ayat penyata yang membawa maksud ayat yang
diucapakan dengan mkasud membuat penyataan.
Pola Ayat Dasar
Pola Subjek Predikat
1 FN FN
2 FN FK
3 FN FA
4 FN FSN
Ayat Terbitan :Ayatterbitan merupkan ayat-ayat yang lebih panjang atau kompleks.Ayatterbitan
terbentuk apabila beberapa unsur, baik unsur perkataan atau unsurfrasa ditambah pada frasa subjek
atau predikat sesuatu ayatdasar.
contoh :
ayat dasar :Ali guru.
ayat terbitan :Ali guru sementara di sekolah itu.
Susunan dalam Ayat
Susunan ini menentukan kedudukan subjek dan predikat dalam ayat.
Susunan biasa : binaan ayat yang subjeknya terletak dihadapan ayat, diikuti oleh predikat
Susunan songsang : binaan ayat yang predikatnyamendahului subjek.
Ragam Ayat
Terdapat 2 golongan ragam ayatiaitu, ayat aktifdan ayat pasif.
Ayat aktif:ayat yang menekankan objek dan mengandungi kata kerja yang mengutamakan subjek asal
sebagai judul
3. Ayat pasif:menerangkan benda atau orang yang dikenakan perbuatan keatasnya dan mengutamakan
subjek terbitan sebagai judul
Jenis Ayat
Terdapat 4 jenis ayat iaitu ayat penyata, ayat tanya, ayat perintah dan ayat seruan.
Ayat penyata :ayat yang diucapkan untuk tujuan melakukan suatu penyataan atau mengemukakan
keterangan tentang sesuatu perkara.
Ayat tanya :ayat yang tujuannya mengemukakan sesuatupertanyaan
Ayat perintah :diucapkan untuk tujuan memberikan arahan untuk menimbulkan sesuatu tindakan.Ayat
perntah ini terbahagi kepada 4 jenis iaitu :
a. ayat perintah suruhan
b. ayat perintah larangan
c. ayat perintah silaan
d. ayat perintah permintaan
Ayat seruan :diucapkan secara bernada seru untuk menyatakan sesuatu keadaan persaan seperti marah,
takut, geram, takjub dan sebagainya.
Proses Penerbitan Ayat
Dalam Bahasa Melayu terdapat 3 proses penerbitan ayat, iaitu;
a) pengguguran:satu proses transformasi yang berlaku pada struktur ayat yang mengakibatkan
pengguguran unsur-unsur tertentu daripada binaan ayatitu.
b) penyusunan semula:proses ini melibatkan perubahan pada susunan perkataan dan frasa dalam ayat.
Umumnya, proses penyusunan semula ayattidak membawa perubahan pada makna ayat.
c) peluasan:proses yang menambahkan unsur baharu ke dalam ayat.
