Vanavond heb ik bij de Algemene Pensioen Groep een 'bijtanksessie' verzorgd over 'web 2.0'. Ik ben eerst ingegaan op wat web 2.0 is. Vervolgens heb ik een aantal voorbeelden laten zien van social software en heb ik web 2.0 gepositioneerd als een sociaal fenomeen. Vandaar uit hebben we een link gelegd met veranderende opvattingen over leren, en aangegeven hoe social software een rol kan spelen bij kenniscreatie en kennis delen. In het laatste deel van de sessie hebben wij stil gestaan bij de de vraag in hoeverre web 2.0 past bij de eigen organisatie.

1. Web 2.0 bijtanksessie

3. Inhoud
• Wat is web 2.0?
• Voorbeelden
• Web 2.0 als sociaal fenomeen
• Veranderende opvattingen over leren (en
web 2.0)
• Web 2.0 en kenniscreatie
• Voordelen en aandachtspunten
• Te beantwoorden vragen!

4. Web 2.0
Term is uit 2003/4
Gebruiker
centraal
Internet als
platform
User generated
content
FilmpjeFoto: Popoever

5. Social software:
verzamelnaam, interactie
(‘linking people’),
laagdrempelig, samenwerking,
user generated content.

6. RSS
• "Rich Site Summary" of "Really Simple
Syndication“
• Filmpje
• Techniek om veranderingen op website in
één oog opslag te kunnen zien
• Massa’s informatie beheersen
• Voordeel: minder ‘push’, minder e-zines

7. RSS feed reader

8. Social bookmarking
• Internetbronnen opslaan en met anderen
delen
• Toegang tot internet
• Hoe werkt het?
• http://del.icio.us/wrubens
Toegang tot
favorieten

10. Weblogs

11. Online video

12. Microblog

14. Ook mobiel

16. Wiki

17. Wikipedia=Wiki
Wiki≠Wikipedia

18. Presentatie, tekst,
spreadsheets

19. http://chatt.hdsb.ca/~magps/boylit/02
B52C01-00009092.22/newyork
%20times%20pic.jpg
Podcasting
Podcasting

20. Sociale netwerken
zoals Ning, Hyves of
Facebook

21. Foto’s delen

22. Presentaties delen

23. Gezamenlijk mindmappen
Bron: http://www.leerbeleving.nl/2008/11/19/jouw-
persoonlijke-leeromgeving/

24. http://www.go2web20.net/#tag:business

25. Welke web 2.0-tools
gebruiken jullie al privé?

26. Web 2.0 als sociaal fenomeen

27. Web 2.0-toepassingen rukken op
Bron:
http://www.automatiserin
ggids.nl/artikelen/2009/8
/nog%20lange%20weg
%20te%20gaan%20bij
%20invoering%20van
%20het%20nieuwe
%20werken.aspx

28. Bijna helft werknemers is
kenniswerker
Bron:
http://www.automatiseringgids.nl/a
rtikelen/2009/8/nog%20lange
%20weg%20te%20gaan%20bij
%20invoering%20van%20het
%20nieuwe%20werken.aspx

29. Web 2.0: een sociale (r)evolutie?
Crowdsourcing (massa’s delen met
elkaar; impact op fotografie)
Individuen opereren individueel
maar produceren een gezamenlijk
resultaat (bv. Wikipedia)
Transparantie
Wie is autoriteit op het gebied van
kennis?

30. Web 2.0: een sociale (r)evolutie?
Enorme hoeveelheden data
Enkele
weblogs
Veel
weblogs

31. “It's not about technology, it's
about the changes it enables.
While technology is a close
second (…), the real discussion
is about the disruptive new
opportunities it creates.”
Dion Hinchcliffe (2008)

32. Behoefte om verbonden te zijn
Foto’s: Moqub

33. Behoefte om
verbonden te zijn
Foto’s: Moqub,
René vd Burgt en
Wilfred Rubens

34. Vijf veranderende opvattingen
over leren (en web 2.0)

35. Bron: http://www.flickr.com/photos/judybaxter/3217146810/

36. Van formeel naar informeel
leren
Cross, J. (2003). Informal Learning – the
other 80%
http://www.internettime.com/Learning/The
%20Other%2080%25.htm
The spending/outcomes paradox

37. Proces
Plaats/
setting
Doelen
Leerinhouden
+
+
+
+ -
-
-: gefaciliteerd, informeel
+: gepland, formeel
Gebaseerd op Weistra,
2005

38. • Collectiviteit bedenkt
oplossingen voor complexe
problemen
• Cognitieve vraagstukken en
rationeel gedrag
• Diversiteit
• Onafhankelijkheid
• Specialisatie
• Aggregatie
• ‘Connective intelligence’
Web 2.0: wisdom of crowds
(J. Surowiecki)

39. Community Netwerk (1)
• Regelmatig delen en
leren
• Gemeenschappelijk
belang
• Onderlinge relaties
• Meer gestructureerd
• Intentionele deelname
• Meer ad hoc delen en
leren
• Gemeenschappelijke
interesse
• Meer oppervlakkige
relaties
• Losjes gekoppeld
• Deelname niet altijd
intentioneel

40. Community Netwerk (2)
• Rechtstreeks
lidmaatschap
• Vrijwillig
• Deelname over langere
periode
• Verschillende
organisaties (kan)
• Vaak formele status
• Moderator
• ‘Lidmaatschap’ ook via-via
• Vrijwillig
• Deelname op ad hoc
basis
• Verschillende organisaties
• Vaak informele status
• Geen moderator

41. Serendipity
Bron: The King of
Serendipity:
http://www.flickr.com
/photos/tim_ellis/236
6786101/
Joseph
Priestly,
1733-1804
En social
software
‘maakt’ dit meer
transparant en
manifest

42. Collaboration curve
• Waarde knooppunt in netwerk neemt toe
naarmate het aantal knooppunten
toeneemt
• Waarde neemt extra toe als knooppunten
beter presteren
• Knooppunten presteren beter naarmate
het aantal knooppunten toeneemt

43. Collaboration curve (2)
the more participants--and interactions
between those participants--you add to a
carefully designed and nurtured
environment, the more the rate of
performance improvement goes up.
Collaboration curve: connectiviteit + learning
through pull = innovatie en nieuwe waarde
Hagel, Seely Brown, Davison, 2009

44. Resumerend:
opvattingen over leren veranderen
• Actief leren
• Meer informeel leren
• Wisdom of crowds (leren in netwerken)
• Serendipity (toevallig leren)
• Collaboration curve

45. Web 2.0 en kenniscreatie

46. De gebruiker centraal!
"Dit is puur gericht op de eindgebruiker. Die krijgt
het gratis en hoeft daar niet de hulp van de IT-
afdeling voor in te roepen. En het is meteen
mogelijk veilig informatie te delen met mensen
buiten het bedrijf." Dave Armstrong, product &
marketing manager EMEA van Google (AutomatiseringsGids,
28-2-2008)
Democratisering technologie

47. Stel zelf je eigen krachtige
leeromgeving samen m.b.v.
gebruikersvriendelijke applicaties
Eigenaarschap
Betrokkenheid + Motivatie
Beter presteren?

48. Zie: http://wilfredrubens.typepad.com/wilfred_rubens_weblog/2009/02/hoe-
kun-je-intrinsieke-motivatie-be%C3%AFnvloeden-en-de-invloed-van-ict.html

49. Social bookmarking
• Internetbronnen opslaan en met anderen
delen
• Bijvoorbeeld rond projecten, thema’s
• Selecteren bronnen via netwerken
• Persoonlijk archief
• Hoe werkt het?
• http://del.icio.us/wrubens

50. Zelf gekozen
trefwoorden
336 websites
gebookmarked
Wie heeft deze
site nog meer
gebookmarked

52. Online video en leren
Eigen instructies ontsluiten (zelfs een hele
cursus)
Beroepshandelingen voor doen (bijv.
koken, chefsonline.tv)
Instructies van anderen gebruiken
Interviews professionals
Lerenden video’s laten maken (interviews,
clips, presentaties)
Hardop reflecteren (gedachten opnieuw
ordenen en delen)

53. http://del.icio.us/wrubens/microblog
Attenderen
Vragen stellen en beantwoorden
Tips geven
To the point formuleren
Digitaal koffiezetapparaat
Niet-taakgebonden communicatie (motivatie)
Digitale aantekeningen
Impressies conferenties
Informatie filteren
Werkprocessen transparant maken

54. Weblogs en leren
• Online redeneren stimuleren.
• Persoonlijk kennisarchief
• Informatie, kennis en ervaringen met
anderen te delen (uitdragen). Ook als
opleider.
• Voorbeelden: BBC en IBM
• Deels vervanger van e-mail

55. Weblogs en leren (2)
• Persoonlijk karakter stimuleert deelname.
• Grotere betrokkenheid lerenden
• Japans-Taiwanees onderzoek: studenten
prefereren weblogs boven elektronische
leeromgevingen

56. Weblogs en leren (3)
• Leggen van relaties tussen (bijdragen van)
verschillende personen, sociale interactie.
Ook van externen!
• Interconnecties
• Meerdere perspectieven van een
onderwerp komen aan bod
• Informeel leren

57. De kracht ligt in de samenhang
Vaker
geattendeerd
op bericht
Weblog
ander
Artikel (online)
Bericht in
eigen weblog Werkopdracht
Zoeken in
eigen weblog
(bijv. via
Google)
Omzetten in
passage rapport,
presentatie,
artikel

58. Non-liniaire karakter: complex
Blogbijdrage 1 Blogbijdrage 2
Blogbijdrage 3
Commentaar 1
Commentaar 2
Commentaar 1
Commentaar …
Commentaar 8

59. Weblogs minder geschikt om
samen aan producten te werken
Lange doorlooptijd discussies
Andere beperkingen
weblogs en leren

60. Wiki

61. Bronnen toegankelijk maken

62. Andere toepassingen
• Online publiceren (uitdragen)
• Samen aan teksten schrijven (met
versiebeheer)
• Brainstormen
• Samen een eigen encyclopedie maken
(bv. Welten)
• Elkaars fouten verbeteren

63. Bron: http://www.wikinomics.com/blog/index.php/2008/03/26/wiki-collaboration-leads-to-happiness/
Productiever en goedkoper dan e-mail

64. • Transparantie (wie heeft welke bijdrage
geleverd; bijdrage individu aan geheel)
• Voortgang schrijfproces volgen en
achteraf analyseren
• Discussietool kan proces en inhoud
helpen scheiden
Geen ideale tool
voor
communiceren
(lastig te
ordenen)

65. Wiki’s succesvol inzetten
• Opdrachten betekenisvol voor lerenden
• Resultaat en proces zijn belangrijk
– Werken lerenden met bestaande informatie
en bouwen zij daar op voort?
– Dragen lerenden nieuwe informatie aan?
– Is sprake van een vertaling van informatie in
bruikbare ideeën?
• Uitkomsten toepassen in betekenisvolle
context

66. Fasen wiki-opdrachten
• Fases ontwikkeling denkproces
• Samenwerking
• Synthese
• Toepassing

67. Wiki’s niet geschikt…
• Eenvoudige problemen
• Vraagstukken met van te voren
gedefinieerde oplossingen
• Tijdsdruk

68. Social network sites

69. Social network sites en leren
• Integratie van toepassingen (weblog, wiki, social
bookmarking): krachtige leeromgeving
• Minder hiërarchisch, informeler, persoonlijker
• Externen toegang geven (muren
onderwijsinstelling slechten, co-makership vorm
geven)
• Feedback van buitenaf ontvangen
• Online aanwezigheid is zichtbaar

70. RSS feed reader
Sommige
bronnen
genoemd door
interessante
personen!

71. Alleen in samenhang met andere tools
ondersteunt RSS-feedreader leren
Serendipity
Multidimensionele kijk ontwikkelen
(mits netwerk feeds divers is)
Patronen herkennen
Kritisch denkvermogen ontwikkelen

72. Voordelen social software
• Laagdrempelig, eenvoudig
• Uitgebreide mogelijkheden, integratie
multimedia
• Vooral voor samenwerkend leren en meer
informeel leren
• En leren buiten de ‘organisatie’
• Mogelijkheid om zelf te kiezen
(personaliseren; motivatie)
• Sluit aan bij veranderende opvattingen
over leren

73. Aandachtspunten social software
• Continuïteit (videosite Stage6)
• Stabiliteit
• Service (back-ups?)
• Wie beheert?
• Privacy (omgang data)
• Functionaliteiten niet altijd optimaal
• Vaak Engelstalig
• Passen niet altijd bij organisatie

74. Bruikbaar voor jullie?
• Social bookmarking
• Online video
• Microbloggen
• Weblogs
• Wiki
• Social networking sites
• RSS Feedreader

75. Te beantwoorden vragen!

76. Management &
Organisatie
Management &
Organisatie
Mensen &
Cultuur
Mensen &
Cultuur
Product &
Processen
Product &
Processen
Middelen &
Systemen
Middelen &
Systemen
Resultaat

77. Aard van het werk
Foto (rechts): Hans Voorn
Het moet bij de
werkprocessen
passen!

78. Foto: Torjussen
LeercultuurIs kennis macht? Intellectueel
eigendom?
Kenniswerkers?
Masculine organisatie?
Mogen fouten gemaakt
worden?
Competitieve sfeer?
Is leren werken?
Status informeel leren?
Wordt kennisdeling
gestimuleerd?
Wordt veel samengewerkt?

79. Foto: KaiChan Vong
E-readiness medewerkers heeft
nieuwe dimensie gekregen!

80. Bron: http://www.flickr.com/photos/steveweaver/1817508272/
Informatie overbelasting
Applicatie overbelasting
Interactie overbelasting

81. Paradox
of choice

82. Diversiteit medewerkers - technologie
http://techticker.net/2008/06/06/technology-adoption-lifecycle/
82
Technology Adoption Lifecycle

83. Experimenteerruimte
vernieuwers
Vrijheid in
gebondenheid early
adopters
Ondersteuning door
collega’s vroege en
late meerderheid
Focus & KISS
Foto:
http://www.flickr.com/photos/geva
arlijkechemicus/1173534400/

84. Lifehacking.nl
onconventioneel gebruik van
ICT en andere simpele
hulpmiddelen die je helpen om
te gaan met overvloed aan
informatie. (…)
Meer doen, in minder tijd met
minder stress, slim bewegen in
de informatie en
netwerksamenleving.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Life_hack

85. Leiderschap
• Samenhangend beleid
• Relatie leren en bedrijfsdoelen
• Niet alleen woorden, maar ook daden
• Stimuleren en faciliteren
• Verwachtingen managen
Bron:
http://www.lumaxart.com/

86. Internet vrij
toegankelijk?
Technische
infrastructuur?
Technische
ondersteuning?
Foto:
http://www.flickr.com/photos/
erfgoed/2914081325/

87. Foto: http://www.flickr.com/photos/21499556@N04/2701802631/
Is er een dialoog ICT-beheer en HRM?

88. Web 2.0-readiness organisatie?

89. wilfred@wilfredrubens.com
http://www.wilfredrubens.com