Batayan sa kultura at kasaysayan, batayan ng wika, Kultura at Pananaw ng Pilipino

1. Batayan sa Kultura at
Kasaysayan
Submitted to:
Prof. Agnes Montalbo
Rizal Technological University

2. Pamamaraan
• Pagtitipon ng mga materyan na
sikolohikal, mga aklat, artikulo, at ulat na
may kinalaman sa kasaysayan ng
Sikolohiya sa Pilipinas
• Pamamahagi ng mga palatanungan at
pagsasagot ng mga panayan sa iba’t
ibang dako ng Pilipinas
• Lalo na sa Hilaga at Kalagitnaan
•

3. Batayan sa Kinagisnang
Sikolohiya
1. KAALAMANG SIKOLOHIKAL ng mga babaylan
at catalonan
○ BABAYLAN = mga unang sikolohistang Pilipino
■ maaari bang tingnan ang mga babaylan at
katalonan bilang katutubong sikolohista?
■ nagmumula sa paniniwalang MAYROON NG
SIKOLOHIYA SA PILIPINAS (at sa ibang kultura)
bago pa ito maging isang agham

4. • Ang Sikolohiya sa literaturang Pilipino
○ PASALITA o PASULAT
■ salawikain; kuwentong bayan; alamat at
epiko
■ paano ito makikita?

5. ● ano ang sinasabi ng mga kuwento?
EX: alamat ni malakas at maganda
○talaga bang KATUTUBONG ALAMAT ito? O
REDIFINITION at TOKEN utilization ng mga
Espanyol?
EX: Juan Tamad

6. • Iba’t ibang etnikong grupo sa Pilipinas ay
isang napakayaman daluyan ng ating
kinagisnang sikolohiya.
• Salawikain
• Epiko
• Alamat
• Kwentong bayan

7. • Mga kaugaliang minana ng mga Pilipino
○ child-rearing practices
■ pamamalo; MATAAS sa pag-AARUGA,
MABABA sa INDEPENDENCE training
paniniwala at ugali ng mga Pilipino
■ anu-ano ang mga pamahiin na mayroon tayo?
Makikita ang PATULOY NA PANINIWALA sa mga
ito kahit sa kasalukuyang panahon
pagtutunguhan sa isa't isa; PAKIKISAMA

8. Pedro Serrano Laktaw
• Teacher and lexicographer
from Bulacan.
• Wrote the first Diccionario
Tagalog-Español in 1889
• Inportant figure in the
propaganda movement who
collaborated with Marcelo H.
del Pilar in writing anti-friar
tracts
• Sexual words, hindot, libog,
quiri, quiqui, bayoguin

9. Isabelo delos Reyes
Siya ay nagpalimbag ng mga aklat
na Historia de Ilocos, Folklore
Filipino at Las Islas Visayas en la
epoca de la Conquista.
Bilang propagandista, sumulat siya
sa Diario Manila at sa El Ilocano.
Ang mga artikulo ay tumatalakay sa
maling pamamalakad ng mga Kastila
sa Pilipinas.
Matapang niyang kinomentuhan ang
mga manunulat na Kastila na
pawang kabutihan ng simbahan at
pamahalaan ang isinusulat sa
pahayagan.

10. AMAIN NAMINAMAIN NAMIN
• Amain naming sumasakumbento ka,
sumpain ang ngalan mo, malayo sa amin
ang kasakiman mo, kitlin ang leeg mo dito
sa lupa para ng sa langit. Saulan mo kami
ngayon ng aming kaning iyong inaaraw-
araw at patawanin mo kami gaya ng
pagtawa mo kung kami’y nakukuwaltahan
mo; at huwag mo kaming ipahintulot as
iyong mapanukso at iadya mo kami sa
masama mong dila. Amen

11. ABA GINOONG BARYAABA GINOONG BARYA
aba ginoong barya, nakapupuno ka ng
alkansya, and prayle’y sumasaiyo, bukod
ka niyang pinagpala’t pinahigit sa lahat,
pinagpala naman ang iyong kaban.
santa barya ina ng diretsos, ipanalangin
mo kaming huwag anitan ngayon at kami
ay ipapatay. Sya nalang. Sya nawa. amen

12. Batayan sa TAO at sa kanyang DIWA
• Papahalag sa tao at sa kanyang diwa
• Sikolihiyang Pilipino ay bahagi at kabahagi
ng sikolohiya sa daigdig
• Tomistikong Pananaw – sa Unibersidad
gn Santo Tomas – ito ay isang tradisyong
may pilosopikal na ugat sa mga ideya ni
Descartes at mga isinusulat ni Aristoteles.

13. Batayan sa TAO at sa kanyang DIWA
• Dito NAGSASAMA ang Sikolohiyang Pilipino at
ang Sikolohiya sa Pilipinas
• ● binibigyang DIIN na ang tao ay may
MATERYAL at IMATERYAL na ASPETO ○ sa
papaanong paraan nagsama ang Sikolohiyang
Pilipino at Sikolohiya sa Pilipinas? ■ FUSION of
western PHILOSOPHICAL approach to
Psychology ● mga tradisyon sa sikolohiya
(philosophical; scientific; ethno-psychology;
psycho-medical)

14. Batayan sa Panahon ng
Pagbabagong-Isip
• Renaissance period
• ○ PAGBIBIGAY ng SIKOILOHIKAL
KAHULUGAN sa pumapailalim na ibig
sabihin ng mga akda nila Rizal at mga
gawa nila Luna
• EX: Noli, Spolarium
• ■ sikolohikal na interpretasyon sa
panitikan; tinitingnan mula sa sikolohikal
na perspektibo

15. Batayan sa Panahon ng Pagpapahalaga sa
Kilos at Kakayahan ng Tao
• INFLUENCED by the western
RATIONALIZED PERSPECTIVE in
Psychology; LOGICAL POSITIVISTS;
EXPERIMENTATION
• ○ SUMASABAY ang pagsulong ng
SIKOLOHIYA SA PILIPINAS sa kalagayan
ng PANDAIGDIGANG Sikolohiya

16. Batayan sa Panahon ng Pagpapahalaga sa
Kilos at Kakayahan ng Tao
• Augusto Alonzo: unang nakatapos ng master's
degree in psychology sa UP ○ dissertation:
EXPERIMENTAL; paggabay ng mga kamay sa
dagang nasa liku-likong daan; learning;
BEHAVIORIST ORIENTATION ●
pagpapahalaga sa KILOS at GAWA ng mga tao;
BEHAVIORISM ○ different perspectives in
psychology (behaviorism, cognitive,
psychoanalytic. social learning)

17. Batayan sa Wika, Kultura at
Pananaw ng Pilipino
• Enriquez:
• ○ mahalaga na sa SARILING WIKA
GAWIN ang mga PAG-AARAL para hindi
maiba ang ibig sabihin
• ○ maarin ding gamitin ang PAG-IIBA ng
WIKANG gamit sa pag-aaral para ma-test
ang RELIABILITY (consistency) at
VALIDITY (tama ang sinusukat) ng mga
resulta; a form of TRIANGULATION

18. Batayan sa Wika, Kultura at
Pananaw ng Pilipino
• mahalaga na BALIK-ARALIN ang mga
pananaliksik na NAISAGAWA ng mga
DAYUHAN
• ○ tama ba ang kanilang interpretasyon?
• MAYAMAN sa IMPORMASYONG
makapagbibigay ng LINAW AT LIWANAG sa
KATAUHAN ng Pilipino ang WIKA ng Pilipinas,
kung PAPAANO ito GINAGAMIT, at ang
EBOLUSYON nito sa KASAYSAYAN ng
Pilipinas