Ito ay ang Aralin ng mga nasa ika-6 na baitang. *DISCLAIMER: Ang mga nakasulat na impormasyon at mga larawan ay hindi sa akin. Salamat po sa mga nagmamay-ari.

2. Mabilis na lumaganap sa
Espanya ang liberal na kaisipan.
Nakilala ang mga pampulitikang
manunulat na tulad nina Voltaire
at John Locke na di sang-ayon
sa umiiral na sistemang
monarkiyal.

3. Ayon sa kanila kung
mapapatunayan ng mga
mamamayan na hindi na
karapat-dapat ang pinuno sa
kanilang pagtitiwala ay
kailangang alisin na ito at
palitan.

4. Ang kaisipang liberal na ito ay nadama
sa naganap na Himagsikang Pranses.
Ang mga simulain ng mga Pranses,
“Pagkapantay-pantay, kalayaan, at
pagkakapatiran ay umabot at
nakarating sa Pilipinas. Naging
inspirasyon ng mga Pilipino ang mga
simulaing ito para sa kanilang mga
minimithing pagbabago o reporma.

5. Taong 1834, ng hayagang
binuksan ang Maynila sa
Kalakalang pandaigdig.
Binuksan din ang daungan ng
Sual, Iloilo at Zamboanga at ng
sumunod na taon ay ang Cebu.

6. Dahil dito ay umunlad ang mga
produktong panluwas at lumaki
ang kapital ng ating bansa.
Pinaigi ang teknolohiyang
pansakahan at dumami ang
mga aning produkto ng mga
magsasaka.

7. Ang bilang ng mga may-ari
ng lupain , mga negosyante
at mangangalakal ay
dumami rin. Gumanda ang
transportasyon at
komunikasyon kaya naging
mabilis ang pagkilos ng mga
produkto.

8. Ang mga ganitong
pagbabagong dulot ng
kalakalan ang nagbigay
daan sa madalas na
pagkikita at pagkikilala ng
mga tao. Namulat sila sa
sariling kalagayan kaiba sa
mga prayle at mga Kastila.

9. Lubos na ikinagalak ng daigdig
ang pagbubukas ng Kanal Suez na
nagdurugtong sa Mediterranean
Sea at Red Sea noong 1869.
Naging madali para sa mga
manlalakbay at negosyante ang
pumunta sa Pilipinas.

10. Dahil sa Kanal Suez, ang
paglalakbay ay 32 araw na
lamang di tulad dati na
kailangang umikot pa sa
dulo ang Aprika na
tumatagal ng 3 buwan.

11. Nakabuti ang
pagkakagawa ng Kanal
Suez dahil nagkaroon ng
pagkakataon makipag-
ugnayan ang mga
Pilipino sa iba’t- ibang
panig ng daigdig.

12. Natuto ang mga Pilipino ng mga
liberal na kaisipan at sa
pagdating ng mga aklat,
pahayagan, lathalain, at mga
bagong ideya mula sa Europa at
Estados Unidos ay lalo pang
lumawak ang kaalaman ng mga
Pilipino. Sumigla ang pagnanasa
ng mga Pilipino sa paghingi ng
pagbabago o reporma.

13. Natuto ang mga Pilipino ng mga
liberal na kaisipan at sa
pagdating ng mga aklat,
pahayagan, lathalain, at mga
bagong ideya mula sa Europa at
Estados Unidos ay lalo pang
lumawak ang kaalaman ng mga
Pilipino. Sumigla ang pagnanasa
ng mga Pilipino sa paghingi ng
pagbabago o reporma.

14. L
i
p
u
n
a
n
Next

15. Peninsulares
Ang mga
Espanyol na
nakatira sa
Pilipinas
ngunit
ipinanganak sa
Espanya.

16. Insulares
Mga
ipinanganak sa
Pilipinas na
may dugong
purong kastila
ang mga
magulang.

17. Mestiso
Tumutukoy sa
mga Pilipino na
hindi purong
Pilipino. Silay
mga anak ng
Pilipino at
Kastila o
Pilipino at Tsino.

18. Principalia
Mga Pilipinong
nabibilang sa
mataas na uri ng
lipunan noong
panahon.
Sila ang mas makapangyarihan at mas
maraming pribilehiyo o karapatan.
Tinatawag din silang Ilustrado.

19. Indio
Ito ay isang salitang kastila na sinasabi sa mga
Pilipinong di nakapagaral. Ito ay unang narinig
sa isang paring nagtuturo at kabilang sa isang
librong isinulat ng Pilipinong manunulat.
mang mang
o kaya
walang alam
at di
nakapagaral

20. Ang Paglitaw ng Gitnang Uri ng
mga Pilipino
Ang pag-unlad ng kabuhayan ng
mga negosyante at mangangalakal
ang nagbunsod sa paglitaw ng
pangkat ilustrado. Sila ang mga
Pilipinong nagkaroon ng
magandang katayuan sa lipunan at
nagsimulang humiling ng mga
pagbabago.

21. Pinag-aral nila ang kanilang mga
anak sa Maynila, sa Espanya at sa
ibang bansa . Di nagtagal ang mga
nakapag-aral ay bumuo naman ng
pangkat ng intelligentsia. Dahil sa
natamong kaalaman at karunungan
ay lalong lumawak at lumaki ang
kanilang pang-unawa sa kahulugan
ng kalayaan na dapat ipaglaban.

22. Kabilang sa mga Pilipinong nakapag-aral
sa ibang bansa ay sina Dr.Jose Rizal,
Graciano Lopez Jaena, Marcelo H. del
Pilar, Mariano Ponce , Antonio Luna,
Felix Hidalgo at marami pang iba.

24. Ito ay ipinag-utos ng
Monarkia ng Espanya noong
1863. Ito ay sapilitan at
walang bayad ang pag-aaral
sa primarya.
layunin nitong mapalaganap
ang edukasyon sa ibang bahagi
ng bansa sa pamamagitan ng
pagtatayo ng mga paaralan
doon.

25. MGA TINUTURO:
1. Kristyanismo
2. Wastong Pag-uugali
3. Moralidad
4. Heograpiya
5. Wikang Espanyol
6. Kasaysayan ng Espanya
7. Aritmetika
8. Pagsasaka
9. Pag-awit

26. Kapalit ng mga ito ang:
1. Pagbuburda
2. Paggagantsilyo
3. Pagluluto
Ito ay itinuturo din sa mga babae
maliban sa Kasaysayan ng
Espanya, Heograpiya at
Pagsasaka.

27. Masasabing ang edukasyon
para sa mga Pilipino ang isa sa
mga dahilan ng paglinang at
pagsibol ng damdaming
nasyonalistiko na nagging
sanhi ng pagkilos at
pagtutol laban sa mga
patakarang kolonyal ng
Espanya.

29. Pagpapalaganap
ng isang
Relihiyon
Magellan’s Cross sa Cebu

32. Ipinakita ni Gobernador
heneral de la Torre ang
demokratikong
pananaw sa buhay.
Naging maganda ang pakikitungo
niya sa Kastila at mga Pilipino.

33. Naging maganda ang pakikitungo niya
sa Kastila at mga Pilipino. Sa unang
pagkakataon ang mga mamamayang
Pilipino ay pinahintulutang dumalo sa
salu-salo sa palasyo. Maging ang mga
karaingan ng mga Pilipino ay dininig
nito. Sa katunayan, naging panauhin
din ng gobernador heneral ang 3
paring masugid na tagapagtanggol ng
sekularisasyon sina Padre Jose
Burgos, Mariano Gomez at Jacinto
Zamora.

35. Isang pag-aalsa na pinamumunuan
ng nagngangalang La Madrid ang
naganap sa Cavite noong Enero 20,
1872.

36. Ayon pa sa mga prayle, pinasimulan daw ito
ng 3 pari at itinaguyod ng mga mag-aaral,
propesyonal at mga negosyante.
Pinakakilala sa mga hinuli sina Padre Jose
Burgos, Jacinto Zamora at Mariano Gomez.

38. Subalit imbes na masiraan ng loob
ang mga Pilipino ay mas tumindi
pa ang galit na nararamdaman.
Kung ating maaalala inihandog ni
Jose Rizal ang dalawang
nobelang kanyang nilikha- ang
at ang
sa pag-alaala sa 3
paring nagpakita ng kabayanihan
alang-alang sa bansa.

39. •Ano ang epekto ng pag-
usbong ng kaisipang liberal?
•Ano ang naging epekto ng
pagkakaroon ng pambayang
edukasyon para sa lahat?